Search
Department of History, Theory of Architecture and Monument Conservation
Publications
Filters
total: 387
Catalog Publications
Year 2021
-
Przed modernizmem - style w gdyńskiej architekturze lat dwudziestych
PublicationZarówno w historiografii architektury polskiej jak i europejskiej lata dwudzieste XX wieku omawiane są głównie w kontekście rodzącego się modernizmu. Nic w tym zresztą nie ma dziwnego, bo to właśnie ten nurt wyznaczał nowe trendy i w przyszłości decydować miał o dziejach architektury w całym stuleciu. Odchodziła w przeszłość trwająca od połowy XIX wieku epoka historyzmu, a zaczynała się epoka nowa, modernistyczna. Tak więc oblicze...
-
Przemiany przestrzenne w obrębie średniowiecznego założenia klasztornego karmelitów przy kościele św. Józefa w Gdańsku w świetle wykopalisk archeologicznych
PublicationArtykuł dotyczy prac archeologicznych prowadzonych w latach 2017-2019 oraz opracowań architektonicznych wykonywanych w latach 2018-2019. Wprowadza nowe ustalenia na temat przekształceń zespołu karmelickiego w późnym średniowieczu tj. dla okresu po 1464 - ok. 1520. Ponadto wskazuje na możliwe usytuowanie zabudowań szpitala św. Jerzego (przed 1335 - przed 1464).
-
Structural analysis as a supporting method for the research of the medieval brick architecture
PublicationChronology of brick historical buildings might be established much more precisely than the chronology of stone ones due to the architectural and metrical analysis of bricks, mortars and brickworks. Comparison of historical sources allows to reconstruct the previous stages of constructing monuments. Causations between transformations and developments of monuments are usually interpreted as the results of artistic or ideological...
-
The Impact of Decommissioning Cemeteries on the Urban Ecosystem
PublicationThe decommissioning of cemeteries noticeably transforms the urban fabric. The purpose of this article was to determine what impact the decommissioning of cemeteries has on the urban ecosystem. For this purpose, it was necessary to assess the value of cemeteries within the urban ecosystem. Cemeteries are classified as urban green spaces, and their value as preservers of flora and fauna in local ecosystems has been proven. However,...
-
The Modernist Centre of Gdynia. Management Plan for the Nominated Property for the Years 2022-2027. Attachment to: Nomination Dossier on the inscription on the UNESCO World Heritage List of a part of Gdynia City Centre, Poland
PublicationThe Management Plan is a document that helps in managing the Nominated Property and follows the Operational Guidelines for the Implementation of the Convention. The Plan is intended as a management tool to ensure the protection and maintenance of the Outstanding Universal Value (OUV) and the features that determine the integrity and authenticity of the place.
-
The room above the porte cochere of the Kwidzyn castle in the times of Pomesanian chapter
PublicationArtykuł przedstawia historię budowlaną pomieszczenia nad przejazdem bramnym w skrzydle północnym zamku w Kwidzynie w czasach kapituły pomezańskiej. Prezentowane ustalenia uzyskano na podstawie wyników badań architektonicznych, stratygraficznych oraz analizy materiałów archiwalnych, które przeprowadzono w 2017 roku. Według nich pomieszczenie powstało w pierwszym etapie wznoszenia zamku. W kolejnych wiekach podlegało architektonicznym...
Year 2020
-
Developing students' spatial skills and teaching the history of architecture through structural drawing
PublicationThe method of “structural drawing" is used in teaching history of architecture in the Architectural Faculty of Gdańsk University of Technology. It is addressed to students of the first semester of study – so to the architectural beginners. There are three main goals of the structural drawing method used in that educational course: (1) developing the students’ spatial skills; (2) training architectural drawing ability; (3) teaching...
-
Gdyński modernizm lat międzywojennych. Oblicze stylowe epoki = Modernism of the Interwar Period of Gdynia. A Picture of the Style of the Epoch
PublicationLata dwudzieste i trzydzieste XX wieku, a więc czas w którym Gdynia powstawała, nie są w historii architektury okresem homogenicznym. Stylistyka modernizmu lat międzywojennych - wbrew swym uniwersalistycznym założeniom ideowym - nosiła w sobie dużą różnorodność. Widzimy to zarówno w odniesieniu do Gdyni, jak i w ogóle do architektury europejskiej tego okresu. Niniejszy rozdział prezentuje cztery główne oblicza architektury modernistycznej...
-
Geographical and chronological knowledge in teaching the history of architecture
PublicationThe subject of this article is the analysis of examination results from the course, the History of Polish Architecture. These Bachelor studies present the political, economic and cultural issues of medieval and early modern architecture, and their changes over time. Basic knowledge of the administrative division and historical regions is needed for a proper understanding of the regional diversity of cultural heritage monuments...
-
Guest Editorial
PublicationArchitectural Education
-
Idea urbanistyczna Juliana Rummla i jej wpływ na międzywojenne plany Gdyni = The Urban Idea of Jukiab Rummel and Its Influence on the Interwar Plans of Gdynia
PublicationJulian Rummel nie był ani architektem ani urbanistą. Był inżynierem budowy okrętów, działaczem gospodarczym, jednym w wielkich orędowników budowy portu i miasta Gdyni oraz współtwórcą polskiej polityki morskiej II Rzeczypospolitej. W połowie 1924 roku, kiedy rozpoczęto w Gdyni przebudowę otwartego zaledwie rok wcześniej Portu Tymczasowego na wielki, uniwersalny port stały, Julian Rummel był pierwszym którzy zwracali uwagę na pilną...
-
Klasztor dominikanów przy kościele św. Piotra i Pawła w Chełmnie. Stan zachowania na początku XIX w. i zagospodarowanie terenu po jego rozbiórce
PublicationCelem artykułu jest przestrzenna rekonstrukcja zburzonego w latach 30. XIX w. klasztoru dominikanów w Chełmnie. Podstawą studiów są prowadzone przez autora badania architektoniczne oraz szeroka kwerenda archiwalna, która pozwoliła odnaleźć nowe źródła do dziejów obiektu (plany administracji pruskiej w związku z kasatą lat 30. XIX w. oraz akta budowlane gminy protestanckiej osadzonej w kościele po odebraniu go katolikom). W artykule...
-
Między klasyką a awangardą. Szpital Morski na Oksywiu projektu Mariana Lalewicza
PublicationCelem artykułu jest ukazanie architektonicznego dziedzictwa Szpitala Morskiego w Gdyni, będącego inwestycją wojskową z początku lat 30. XX weku, a powstałego w biurze ważnego i cenionego architekta – Mariana Lalewicza. Ten zasłużony projektant, reprezentant klasycyzmu akademickiego, miał w swym dorobku m.in. kilka gdyńskich obiektów istotnych dla Polskiej Marynarki Wojennej. W 1930 r. podjął się wyzwania szczególnego, jakim była...
-
Non-compulsory practical education programme for modernist heritage
PublicationA non-compulsory programme for students of architecture that contains more specialised topics beyond the basic subjects is an important educational tool. The advantages include classes in smaller groups, the possibility of practical exercises in real field conditions and the benefits of meeting professional practitioners. This type of programme is particularly useful for teaching architectural heritage of the 20th Century, its...
-
O średniowiecznej architekturze zakonów żebraczych w Chełmnie. Na marginesie tomu pierwszego "Księgi klasztorów ziemi chełmińskiej w średniowieczu"
PublicationCelem artykułu było przedstawienie wyników wieloletnich badań autora nad architekturą zakonów żebraczych w Chełmnie i polemika z ustaleniami najnowszej publikacji na ten temat. Autor, historyk architektury, prowadził kwerendy archiwalne i badania terenowe w Chełmnie od 2010 r. zbierając obszerny materiał źródłowy o kościołach świętych Piotra i Pawła (dominikanów) oraz świętych Mikołaja i Jakuba (franciszkanów). Na jego podstawie...
-
Opinia historyczno-konserwatorska o projekcie koncepcyjnym przebudowy wnętrz zabytkowego budynku centrali Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie autorstwa przcowni JEMS Architekci z 2020 r. w świetle ochrony modernistycznego dziedzictwa kulturowego
PublicationOpinia o projekcie koncepcyjnym przebudowy wnętrz zabytkowego budynku centrali Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie autorstwa pracowni JEMS Architekci z 2020 r została wykonana w świetle ochrony modernistycznego dziedzictwa kulturowego. Opinia zawiera 6 głównych rozdziałów: 1. Informacje wstępne; 2. Główne kierunki i idee modernizmu w architekturze okresu międzywojennego; 3. Historyczne wnętrza gmachu centrali BGK - wybitne...
-
Optimization of Stabilizing Systems in Protection of Cultural Heritage: The Case of the Historical Retaining Wall in the Wisłoujście Fortress
PublicationThe aim of the paper is to propose new quantitative criteria for selecting the optimal method of securing and repairing a historical object, which take into account Structural, Conservation and Architectural aspects (the S–C–A method). Construction works on cultural heritage sites tend to be challenging and require an interdisciplinary approach. Therefore, they are strictly related to the philosophy of sustainable development which...
-
Pół wieku ochrony architektury modernistycznej Gdyni = Gdynia – half a century of modernist architecture preservaton
PublicationArtykuł przedstawia kolejne etapy wprowadzania ochrony architektury modernistycznej Gdyni oraz realizacje związane z jej konserwacją
-
Striking elements - A lifebelt or a fad? Searching for an effective way of adapting abandoned churches.
PublicationAre avant-garde elements added to historical objects as a temporary fashion to fulfill the aspirations of designers or an attempt to draw attention to themselves? It may be the exact opposite, and this type of controversial project is the best lifebelt for such monuments. This article explores issues related to external avant-garde elements added to adapted churches and their influence on the efficiency of such adaptation projects....
-
Supporting study tours in the teaching of architectural heritage
PublicationStudy tours are a highly effective way to acquire knowledge. They improve students’ understanding of issues that otherwise may seem partly abstract to them. Presented in this article is the unique way in Poland in which support is given to the teaching of architectural heritage. It has been carried out continuously for almost 50 years in the Faculty of Architecture at Gdańsk University of Technology (FA-UT), Gdańsk, Poland, in...
-
Teaching architectural history through virtual reality
PublicationThe impact of implementing 3D models and virtual reality in teaching the theory of architecture and architectural history is the theme of this article. Virtual reality and easy-to-use 3D tools allow a whole historic object to be visualised. As a result, there is social and economic pressure to modernise present educational methods using this technology. Therefore, the authors have focused their research on an issue of significance...
-
Transformacja Dworca Morskiego w Gdyni na Muzeum Emigracji
PublicationArtykuł omawia współczesne adaptacje budynków historycznych w Polsce, określając dwa główne nurty: komercyjny i niekomercyjny. Jako przykład niekomercyjnej transformacji przedstawiony został przypadek modernistycznego Dworca Morskiego w Gdyni z lat 30. XX w. przekształconego na Muzeum Emigracji. Przedsięwzięcie zakończone uroczystym otwarciem muzeum w 2015 r. zyskało wiele przychylnych opinii i zostało laureatem w konkursie "Zabytek...
-
Typology of the Black Tents Architecture between Iranian nomad tribes
PublicationEvidence of the past shows variation in human settlements. Nomadic house the” Black Tent” shows relationship between humans and the natural environment surrounding them. Black Tents are made of natural materials consistant with environmental conditions. This paper discusses nomadic living space of some Iranian tribes located in different regions to show their unique architecture and culture. Rediscovering different architecture...
-
Virtual reality tools in teaching the conservation and history of Polish architecture
PublicationVirtual reality and its impact on teaching conservation and architectural history is the subject of this article. During the COVID-19 crisis in 2020, the education of students of architecture was transferred by Gdańsk University of Technology (GUT), Gdańsk, Poland, to distance learning. This method has provided academics an opportunity to examine the impact of virtual reality and remote education on architectural history and conservation....
-
Wystawa "Gdynia - Tel Awiw. Odsłona gdyńska"
PublicationArchitektoniczny wymiar wystawy ukształtowały będą przede wszystkim znakomite makiety ikonicznych budynków Gdyni i Tel Awiwu. Rytm ich rozstawienia, w sposób intuicyjny prowadzić miał zwiedzających przez prezentowane treści, odwołujące się do różnorodnych form i funkcji architektury modernizmu. Szczególna uwaga poświęcona została podobieństwom i różnicom między oboma miastami, w zakresach: układu urbanistycznego, charakteru zabudowy,...
-
Wystawa "Tadeusz Jędrzejewski - zaangażowany funkcjonalista/ architekt potrzeb"
PublicationJędrzejewski był absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, który od 1928 roku związał się zawodowo z Gdynią. W swojej praktyce zawodowej dostrzegał, analizował i odpowiadał na potrzeby budującej się Gdyni w zakresie teorii i krytyki architektury. Zaprezentowane na wystawie w liczbie ponad 40 inwestycje, stanowiły przekrój architektury nowoczesnej. Projekt wystawy "Tadeusz Jędrzejewski - zaangażowany funkcjonalista/...
-
Zespół mieszkaniowo-usługowy ZUS przy ul. Partyzantów w Gdyni, jako przykład nowoczesnego zintegrowania funkcji i formy = / ZUS residential and service complex in Partyzantów St. in Gdynia as an example of modern integration of form and function
PublicationArtykuł dotyczy zespołu zabudowy, który powstał w Gdyni pod koniec lat 30. XX w. Ukończenie założenia przerwał wybuch II wojny, ale pomimo tego zrealizowana część dowodzi, że zastosowane rozwiązania przestrzenne i funkcjonalne należały do najnowocześniejszych w ówczesnej Polsce.
Year 2019
-
100-lecie powstania Bauhausu: 1919-2019
PublicationCelem artykułu jest przypomnienie setnej rocznicy powstania szkoły wzornictwa i architektury Bauhaus. Uczelnia powstała w Dessau i miała ogromny wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki - malarstwa, architektury i wzornictwa. Autorzy artykułu przygotowali wystawę poświęconą 100-leciu Bauhausu, która była prezentowana w murach Politechniki Gdańskiej. W artykule wykorzystano fotografie i materiały z tej wystawy. Wystawa i artykuł powstały...
-
Architektura jako nauka:eksperyment - teoria - historia
PublicationAutorka prezentuje architekturę jako dyscyplinę naukową. Ukazuje trzy obszary badawcze architektury: eksperyment, teorię i historię. Przedstawia elementy projektowanie architektonicznego jako pewien typ eksperymentu naukowego. Ukazuje również rolę teorii architektury i historii architektury w problematyce badawczej tej dyscypliny. Przedstawia całe zagadnienie w szerokim kontekście kulturowym - od czasów antycznych po współczesne...
-
Architektura zespołu Politechniki Gdańskiej 1904-2018
PublicationBudynki i układ przestrzenny zespołu Politechniki Gdańskiej są doskonałym dokumentem są przemian architektury w XX wieku. Niezależnie od będącej przedmiotem dyskusji ciągłości lub nieciągłości dziejów uczelni jako instytucji prowadzącej badania naukowe i kształcącej studentów, jej architektura stanowi jednolitą całość. Położony u wylotu malowniczej doliny okolonej zielonymi wzgórzami zespół tworzą obiekty reprezentujące najważniejsze...
-
Badania i możliwości adaptacji ruin kościoła we Wocławach
PublicationW artykule opisano wyniki badań ruin kościoła z XIV w. we Wocławach. Przedstawiono też problem adaptacji ruin obiektów sakralnych, możliwości zagospodarowania oraz możliwe warianty odbudowy ruin. Po wojnie trzynastoletniej kościół został rozbudowany o nawy boczne i wieżę. Układ świątyni został zredukowany w czasie odbudowy po pożarze w XVIII w. W czasie II wojny światowej kościół został zniszczony. Do dziś nie został odbudowany...
-
Ceglana tożsamość. Dziedzictwo materialne jako rdzeń gdańskich tożsamości
PublicationArtykuł dotyczy cegły elewacyjnej jako materiału budowlanego będącego istotnym elementem kształtowania gdańskiej tożsamości.
-
DREWNO i DOM. Drewno w architekturze mieszkalnej dawnego Wejherowa
PublicationDrewno jest jednym z podstawowych materiałów budowlanych, który bardzo często był wykorzystywany w budownictwie minionych okresów historycznych. Drewno stosowano zarówno jako materiał konstrukcji budynków lub ich części, jak i tworzywo do kształtowania poszczególnych elementów i detalu architektonicznego. Wystawa przedstawia różne sposoby wykorzystania tego materiału budowlanego w architekturze mieszkaniowej Wejherowa w przeszłości....
-
Historia i materialne relikty fortyfikacji Westerplatte sprzed 1920 r.
PublicationZ uwagi na swoje położenie Westerplatte od momentu uformowania się wyspy, a następnie półwyspu, miało kluczowe znaczenie dla obrony wejścia do portu w Gdańsku. Pierwsze znane nowożytne fortyfikacje na terenie Westerplatte to oszańcowany obóz warowny wojsk pruskich z końca XVII w., ale najintensywniejsza rozbudowa umocnień nastąpiła od połowy XIX w., kiedy położono większy nacisk na zabezpieczenie ujścia Wisły. Od lat osiemdziesiątych...
-
Kościoły międzywojennej Gdyni - kontekst urbanistyczny i architektoniczny =The churches of the Interwar Gdynia - the urban and architectural context
PublicationArtykuł prezentuje kościoły zbudowane w Gdyni w okresie międzywojennym: dwa w śródmieściu i po jednym w takich dzielnicach jak Witomino, Grabówek, Działki Leśne, Wzgórze Focha, Cisowa i Oksywie. Ukazano dzieje budowy tych obiektów ich architekturę i autorów oraz spoecyficzny kontekst urbanistyczny nowo powstającego miasta.
-
Kwerenda historyczna i opinia na temat wartości historycznej budynku "Śreniawa" przy ul. Ejsmonda 2 w Gdyni
PublicationEkspertyza przedstawia nieznane dzieje i rekonstrukcję rozplanowania willi "Śreniawa" oraz analizę wartości zabytkowej obiektu.
-
Meeting Modernisms in Gdynia
PublicationThe paper focused on the architectural heritage of the city of Gdynia, in Poland, built in 1920s and 1930s. The city was established (founded) on the seaside of the Baltic Sea as the only port of Poland – a country that regained independence after Versailles Treaty. The history of the city, built from scratch is outstanding in Europe. Modernist architecture of the city is represented by buildings built for different purposes: housing,...
-
Modernistyczna architektura mieszkaniowa w śródmieściu Gdyni po II wojnie światowej - nowe podejście w nowych czasach
PublicationTekst omawia rozwiązania architektoniczne budynków mieszkalnych, wznoszonych bezpośrednio po II wojnie światowej na terenie śródmieścia Gdyni. Budynki te były dobrze wkomponowane w przedwojenny układ urbanistyczny śródmieścia, ale ich struktura i formy zawierały wiele modyfikacji wynikających z nowych uwarunkowań społecznych, politycznych itd., które pojawiły się wraz z nowym ustrojem.
-
Modernistyczny układ urbanistyczny śródmieścia Gdyni, jako Pomnik Historii
PublicationW artykule omówiono układ urbanistyczny śródmieścia Gdyni, który został w 2007 r. wpisany do rejestru zabytków, a w 2015 r. Prezydent RP uznał go za Pomnik Historii. Przedstawiono kwestie związane z praktyczną ochroną i pożądanymi zmianami legislacyjnymi.
-
Monument of History in Gdynia - Problems with Protection of the Main Representative Axis of the City
PublicationThe spatial idea of the main representative axis was presented in 1938 in the project of the Representative District of Gdynia and partly realised in 1938-1939. Although the whole area was included in the Gdynia's Monument of History, now its spatial integration is on thread by the controversial current development plans
-
Ochrona i współczesność architektury modernistycznej Gdyni/ Gdynia’s Modernist Architecture in the Past and Today
PublicationTekst omawia charakterystyczne cechy architektury Gdyni z lat 30. XX w., zasady jej ochrony i konserwacji oraz ukazuje współczesne nawiązania do tej architektury w zabudowie na terenie miasta
-
Opinia techniczna dotycząca oceny kierunku dzxiałań ratunkowych w Bazylice pw. Świętego Mikołaja zlokalizowanej w Gdańsku przy ulicy Świętojańskiej 72 w aspekcie zdarzenia losowego polegającego na uszkodzeniu sklepień południowej nawy bocznej
PublicationW opracowanej Opinii technicznej przeprwadzono Analizę poprawności działań inżynierskich prowadzonych w celu ograniczenia możliwości wystąpienia katastrofy budowlanej w obszarze Bazyliki pw. Świętego Mikołaja w Gdańsku
-
Projekt Hoff
PublicationRozdział w monografii dotyczy działalności projektowej Barbary Hoff, od 1956 roku kiedy w "Przekroju" prezentowała pojedyncze projekty sukienek, poprzez pierwszą "kolekcję masową" w 1967 roku aż do powstania marki Hoffland i stoiska " z kolekcją własną Hoff" w Juniorze w Domach towarowych Centrum w warszawie w 1977 roku
-
Rewitalizacja historycznego zespołu pałacowo-parkowego w Lokalnym Programie Rewitalizacji Wejherowa (2008-2015). Revitalisation of the Historic Palace and Park in the Local Revitalisation Program of Wejherowo (2008-2015)
PublicationW latach 1990. po upadku komunizmu w Polsce, przestrzeń publiczna w Wejherowie - podobnie jak i w innych miastach Polski była w dużym stopniu zdegradowana. W 2008 roku władze miasta Wejherowa opracowały i zatwierdziły "lokalny program rewitalizacji na lata 2008-2015", który dotyczył głównie centrum miasta. Miał on być w dużym stopniu finansowany przez Unię Europejską..Jedną z najbardziej eksponowanych przestrzeni publicznych, które...
-
Rewitalizacja zespołow fortyfikacji nowożytnych - ograniczenia i możliwości
PublicationFortyfikacjenowożytne stanowią w Polsce liczną grupę zabytków, trudną do utrzymywania i zarządzania co powoduję ich postępującą degradację. Wskutek zmian polityczno-ekonomicznych w ostatnich dekadach, powstał problem chaotycznych i agresywnych działań inwestycyjnych, zagrażających zabytkowym fortyfikacjom. Tekst omawia fortyfikacje jako część dziedzictwa kulturowego, sprzecznośći pomiędzy pojęciami "rewitalizacji" i "rewaloryzacji"...
-
Sustainable monument preservation in architectural education
PublicationThe aim of this article is both to present the need for changes in architectural and conservation education in a modern, rapidly changing world, as well as to outline solutions to this problem. In the modern world, the field of objects that one intends to protect is expanding. It is necessary to adapt the architectural education to these changes. Due to the current pace of social, political...
-
The difficult heritage. The reuse of former prison buildings
PublicationIn recent years, there has been a trend to reuse abandoned buildings. Adaptive re-use allows preservation of the original structure and implements a new function to it. Such activity could help to preserve the historic value of buildings; moreover, many other advantages can be found in educational, ecological and economic fields. However, the question arises of whether every object can be freely adapted. This article examines the...
-
Travelling Architecture: Vanishing heritage of Gypsy caravans in Poland
PublicationThe wandering Gypsy/Roma groups began arriving in the territory of Poland in the fifteenth century. Leading a nomadic life, they did not develop any form of a built house until the nineteenth century, until the first wooden caravans appeared. In the twentieth century, the architecture of Gypsy caravans began to thrive. They developed into several different forms of meticulously decorated wooden mobile houses. At the same time however,...
-
Tytuły kościoła pocysterskiego w Oliwie
PublicationKościół pocysterski w Oliwie obecnie ma trzy tytuły: Trójcy Świętej, Najświętszej Panny Marii i św. Bernarda. Z dokonanych badań wynika, że zestaw ten nie jest pierwotny lecz powstał z biegiem czasu. Na najstarszego patrona, jeszcze małej kaplicy z pocz. XIII wieku, wybrano NPMarię. Kolejny, św. Bernard został dodany po zakończeniu prac w 3 ćw. XIII wieku. Powstał wtedy pierwszy w pełni ukończony oliwski kościół. Ostatniego patrona...
-
Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
PublicationW książce starano się zarysować historię rozwoju i architekturę gdańskich instytucji dobroczynnych od XIV do XVIII w., a także wskazać problemy do rozwiązania w toku przyszłych badań. Zebrano spory, niepublikowany dotychczas materiał badawczy, oparty na wieloletnich studiach prowadzonych przez autorów. Książka składa się z 6 rozdziałów - dwa pierwsze dotyczą ogólnie historii i architektury szpitalnej w okresie średniowiecza i nowożytności,...