Ograniczanie zakażeń szpitalnych z wykorzystaniem środków architektonicznych - Publication - Bridge of Knowledge

Search

Ograniczanie zakażeń szpitalnych z wykorzystaniem środków architektonicznych

Abstract

Statystyki zakażeń szpitalnych w Polsce skłaniają do wniosku, że należy poszukiwać optymalnych form minimalizacji ryzyka przenoszenia zakażeń, w tym drobnoustrojami lekoopornymi. Wśród elementów istotnych dla systemu kontroli zakażeń związanych z opieką zdrowotną w Polsce wymienia się m.in.: audyty, kontrole wewnętrzne, edukację personelu oraz działania mające wpływ na jego zachowanie, planowanie pracy zespołu, ocenę efektów działania. Niemniej obecne koncepcje higieny nie doceniają w wystarczający sposób roli jednego z aspektów procesu prewencji zakażeń – architektury samego obiektu szpitalnego. Prawidłowa organizacja architektoniczna jednostki medycznej, procesu projektowego, a następnie realizacyjnego jest sposobem na zminimalizowanie możliwości wystąpienia zagrożenia epidemicznego. Odpowiednio zaplanowany i zrealizowany jej układ funkcjonalno-przestrzenny, wspomagany przez zaawansowane układy instalacji technicznych, jak wentylacja mechaniczna, systemy teletechniczne oraz skuteczna dekontaminacja, jest w stanie zapewnić prawidłowe funkcjonowanie i bezpieczne dla użytkowników warunki sanitarne i higieniczne.

Cite as

Full text

download paper
downloaded 5797 times
Publication version
Accepted or Published Version
License
Creative Commons: CC-BY-NC-ND open in new tab

Keywords

Details

Category:
Monographic publication
Type:
książka - monografia autorska /podręcznik o zasięgu krajowym
Language:
Polish
Publication year:
2019
Bibliographic description:
Janowicz R.: Ograniczanie zakażeń szpitalnych z wykorzystaniem środków architektonicznych. Gdańsk: Politechnika Gdańska, 2019.208 s. ISBN 978-83-64333-27-9
Bibliography: test
  1. Abad C.L., Fearday A., Safdar N. (2010). Adverse effects of isolation in hospita- lised patients: a systematic review. The Journal of Hospital Infection, 76 (2), s. 97-102. DOI: 10.1016/j.jhin.2010.04.027. open in new tab
  2. Altkorn J., Kramer T. red. (1998). Leksykon marketingu. PWE, Warszawa.
  3. Awtuch A. (2015). Redefiniowanie przestrzeni medycznej. Redefining healthcare space. Architektura Służby Zdrowia -problematyka projektowania. Przegląd kie- runków badań prowadzonych na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej = Healthcare Architecture -issues in the design process. An overview of research conducted at the Faculty of Architecture, Gdańsk University of Technology, red. Gębczyńska-Janowicz A., Idem R., Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, s. 77-96.
  4. Awtuch A., Gębczyńska-Janowicz A. (2017). Art and Healthcare -Hea-ling Potential of Artistic Interventions in Medical Settings. IOP Conference Series: Materials Scien- ce and Engineering, 245, s. 1-12. DOI:10.1088/1757-899X/245/4/042037. open in new tab
  5. Barber M. (1961). Hospital infection yesterday and today. Journal of Clinical Pathology, 14 (1), s. 2-10. Dostęp 15.11.2018: https://jcp.bmj.com/content/ jclinpath/14/1/2.full.pdf open in new tab
  6. Barratt R. L., Shaban R. Z., Wendy M. (2011). Patient experience of source isola- tion: Lessons for clinical practice. Contemporary nurse: a journal for the Austra- lian nursing profession, 39 (2), s. 180-193. DOI: 10.5172/conu.2011.180. open in new tab
  7. Baumann-Popczyk A., Sadkowska-Todys M., Zieliński A. (2014). Choroby zakaźne i pasożytnicze -epidemiologia i profilaktyka, Wydawnictwo Alfa Medica Press, Bielsko-Biała. open in new tab
  8. Bąkowski J., Czabański W., Gębczyńska-Janowicz A., Pokrzywnicka K., Poplatek J. (2012). Projektowanie i programowanie obiektów służby zdrowia, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
  9. Beaglehole R., Bonita R., Kjellström T. (1996). Podstawy epidemiologii, tłum. pod red. Szeszenia-Dąbrowska N., Instytut Medycyny Pracy, Łódź.
  10. Bernad D., Zsynarska M., Pyszczorska M., Bączyk G., Jędrasik L. (2008). Wspar- cie społeczne udzielane przez personel medyczny jako czynnik obniżający lęk u pacjentów leczonych na oddziałach onkologicznych. Nowiny Lekarskie, 77 (6), s. 421-425. open in new tab
  11. Berry Ch. (2013). The patient's perspective: we all want private hospital rooms. BMJ, 347, f5828. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.f5828. open in new tab
  12. Best M., Neuhauser D. (2004). Ignaz Semmelweis and the birth of infection control. BMJ Quality & Safety,13, s. 233-234. DOI: http://dx.doi.org/10.1136/ qshc.2004.010918. open in new tab
  13. Best E., Sandoe J., Wilcox M. H. (2012). Potential for aerosolization of Clostri- dium difficile after flushing toilets: the role of toilet lids in reducing environmen- tal contamination risk. Journal of Hospital Infection, 80 (1), s. 1-5. DOI: https:// doi.org/10.1016/j.jhin.2011.08.010. open in new tab
  14. Bigos M., Łysakowska M. (2012). Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych. Za- każenia szpitalne, wybrane zagadnienia, red. Denys A., Wydawnictwo ABC, War- szawa, s. 39-81.
  15. Bil J. (2014). Współczesne projektowanie obiektów służby zdrowia oparte na dowodach naukowych. Przestrzeń i FORMA, nr 22 (1), s. 69-80.
  16. Bocicor I., Dascalu M., Gaczowska A., Hostiuc S., Moldoveanu A., Molina A., Molnar A., Negoi I., Racoviţă V. (2017). Wireless Sensor Network based System for the Prevention of Hospital Acquired Infections. Proceedings of the 12th In- ternational Conference on Evaluation of Novel Software Approaches to Software Engineering (ENASE 2017), DOI: 10.5220/0006357801580167. open in new tab
  17. Borgmann H., Wagenlehner F., Borgmann S., Thon W. (2014). Multifunctional Use of an Operating Theatre: Is Floor Drainage Posing an Increased Risk of Infec- tion? Urologia Internationalis, 93, s. 38-42, DOI: 10.1159/000355572. open in new tab
  18. Borgundvaag B., Ovens H., Goldman B., Schull M., Rutledge T., Boutis K. (2004). SARS outbreak in the Greater. Toronto Area: the emergency department expe- rience. Canadian Medical Association Journal, 171(11), s. 1342-44. DOI: https://doi.org/10.1503/cmaj.1031580. open in new tab
  19. Boyce J. M., Pittet D. (2002). Guideline for hand hygiene in health-care set- tings. Recommendations of the healthcare infection control practices advisory committee and the hicpac/shea/apic/idsa hand hygiene task force. American Journal of Infection Control, 30 (8), s. 1-46. DOI: https://doi.org/10.1067/ mic.2002.130391 open in new tab
  20. Boyce J. M. (2007). Environmental contamination makes an important contribu- tion to hospital infection. Journal of Hospital Infection, 65 (2), s. 50-54. DOI: 10.1016/S0195-6701(07)60015-2 open in new tab
  21. Bracco D., Dubois M. J., Bouali R., Eggimann P. (2007). Single rooms may help to prevent nosocomial bloodstream infection and cross-transmission of methicillin- -resistant Staphylococcus aureus in intensive care units. Intensive Care Medicine, 33 (5), s. 836-840. DOI: 10.1007/s00134-007-0559-5. open in new tab
  22. Brouqui P. (2016). Should we provide acute care in single or double room oc- cupancy? Clinical Microbiology and Infection, 22 (5), s. 402. DOI: 10.1016/j. cmi.2016.01.020. 23. Bukowska-Piestrzyńska A. (2012). Marketing usług zdrowotnych -od budowa- nia wizerunku placówki do zadowolenia klientów. CeDeWu, Warszawa. open in new tab
  23. Bulanda M., Burzyńska B., Ciążyński M., Deptuła A., Dębicka B., Dubiel G., Fleischer M., Giemza M., Klimczak A., Krzystek-Purol M., Malara M., Misiew- ska-Kaczur A., Ozorowski T., Pabian D., Pawletko R., Pomorska-Wesołowska M., Sobania M., Synowiec E., Wójkowska-Mach J., Wróblewska M., Zienkiewicz M., Żukowska A. (2016). System kontroli zakażeń związanych z opieką zdrowotną w Polsce. Stowarzyszenie Epidemiologii Szpitalnej, Polskie Towarzystwo Zaka- żeń Szpitalnych, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Ma- łopolskie Stowarzyszenie Komitetów i Zespołów ds. Zakażeń Szpitalnych, dostęp 20.10.2018: http://www.ses.edu.pl/files/download/system_kontroli_zakazen_ szpitalnych_w_polsce_0.pdf
  24. Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska A. (2010). Epidemiologia w zdrowiu publicznym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Lublin.
  25. Cama R. (2009). Evidence-Based Healthcare Design, John Wiley & Sons. open in new tab
  26. Carayon P. (2017). Handbook of Human Factors and Ergonomics in Health Care and Patient Safety. Second Edition, CRC Press. open in new tab
  27. Caselli E., Brusaferro S., Coccagna M., Arnoldo L., Berloco F., Antonioli P. (2018). Reducing healthcare-associated infections incidence by a probiotic-based sani- tation system: A multicentre, prospective, intervention study. PLoS ONE, 13 (7), DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0199616 open in new tab
  28. Casey A. L., Adams D., Karpanen T., Lambert P. A., Cookson B. D., Nightingale P., Miruszenko L., Shillam R., Christian P., Elliott T. S. (2010). Role of copper in reducing hospital environment contamination. Journal of Hospital Infection, 74 (1), s. 72-77. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2009.08.018 open in new tab
  29. Charney W. (2012). Do No Harm: A Social Science Approach to Medical Errors and Hospital-Acquired Infections-A Systemic Approach to the Epidemic. Epi- demic of Medical Errors and Hospital-Acquired Infections: Systemic and Social Causes, red. Charney W., CRC Press, s. 1-12. open in new tab
  30. Chen Y. C., Huang L. M., Chan C. C., Su C. P., Chang S. C., Chang Y. Y., Chen M. L., Hung C. C., Chen W. J., Lin F. Y., Lee Y. T. (2004). SARS in hospital emergen- cy room. Emerging infectious diseases, 10 (5), s. 782-8. DOI: http://dx.doi. org/10.1136/qshc.2004.010918 open in new tab
  31. Clair J. D., Colatrella S. (2013). Opening Pandora's (tool) Box: health care con- struction and associated risk for nosocomial infection. Infectious Disorders - Drug Targets, 13 (3), s. 177-83. open in new tab
  32. Cookson B., Mackenzie D., Coutinho A. P., Russell I., Fabry J. (2011). Consensus standards and performance indicators for prevention and control of healthcare- -associated infection in Europe. Journal of Hospital Infection, 79 (3), s. 260-264. DOI: 10.1016/j.jhin.2011.07.008. open in new tab
  33. Costeira E. (2015). Healthcare Architecture: History, Evolution and New Visions. DOI: 10.13140/RG.2.1.5103.6886. open in new tab
  34. Czyński M. (2006). Architektura w przestrzeni ludzkich zachowań. Wybrane za- gadnienia bezpieczeństwa w środowisku zbudowanym, Wydawnictwo Uczelnia- ne Politechniki Szczecińskiej, Szczecin.
  35. Damani N. (2016). Risk management. Basic Concepts Book. International Fede- ration of Infection Control. Dostęp 10.11.2018: http://theific.org/wp-content/ uploads/2016/04/28-Risk_2016.pdf. open in new tab
  36. Denys A. (2012). Kryteria rozpoznania zakażenia nabytego w szpitalu. Definicje. Kontrowersje. Zakażenia szpitalne. Wybrane zagadnienia, red. Denys A., ABC, Warszawa, s. 19-38.
  37. Deptuła A. (2016). Badanie punktowe zakażeń związanych z opieką zdro- wotną i stosowania antybiotyków w szpitalach pracujących w systemie ostre- go dyżuru (PPS HAI&AU) w Polsce. Raport z badania prowadzonego w latach 2014-2015. Dostęp 10.07.2018: http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/raport_ PPS_20160110.pdf.
  38. Detsky M. E., Etchells E. (2008). Single-patient rooms for safe patient-centered hospitals. JAMA, 300 (8), s. 954-956. DOI: 10.1001/jama.300.8.954. open in new tab
  39. Dettenkofer M., Seegers S., Antes G., Motschall E., Schumacher M., Daschner F. open in new tab
  40. D. (2004). Does the architecture of hospital facilities influence nosocomial infec- tion rates? A systematic review. Infection Control and Hospital Epidemiology, 25, s. 21-25. DOI: 10.1086/502286. open in new tab
  41. Dobrzańska J. (1984). Wytyczne projektowania zakładów przemysłowej służby zdrowia. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa.
  42. Dorsey S. T., Cydulka R. K., Emerman C. L. (1996). Is Handwashing Teachable? Failure to Improve Handwashing Behavior in an Urban Emergency Depart- ment. Academic Emergency Medicine, 3, s. 360-365. DOI: 10.1111/j.1553- 2712.1996.tb03451.x. open in new tab
  43. Drucker P. (2005). The Practice of Management. Harper Business. open in new tab
  44. Dubbert P. M., Dolce J., Richter W., Miller M., Chapman S.W. (1990). Increasing ICU staff handwashing: effects of education and group feedback. Infection Con- trol and Hospital Epidemiology, 11 (4), s. 191-193. open in new tab
  45. Duszyńska W., Rosenthal V. D., Dragan B., Węgrzyn P., Mazur A., Wojtyra P., Tomala A. Kübler A. (2015). Ventilator-associated pneumonia monitoring accor- ding to the INICC project at one centre. Anaesthesiology Intensive Therapy, 47 (1), s. 34-39. DOI: 10.5603/AIT.2015.0004 open in new tab
  46. Dziąba E. (2010). Problem zakażeń szpitalnych w aspekcie jakości usług medycz- nych zakładu opieki zdrowotnej. Praca doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. n. hum. Marii Danuty Głowackiej na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Dostęp 10.11.2018: http://www.wbc.poznan.pl/Content/177764/index.pdf.
  47. Dzierżanowska D. red. (2008). Zakażenia szpitalne. Wydawnictwo Alfa Medica Press, Bielsko Biała.
  48. Eco U. (1972). Pejzaż semiotyczny. PIW, Warszawa.
  49. Ejdys J. (2017). Determinanty zaufania do technologii. Przegląd Organiza- cji, 12, s. 20-27. Dostęp 12.04.2018: https://depot.ceon.pl/bitstream/han- dle/123456789/14662/JEjdys%20Determinanty%20zaufania%20do%20 technologii.pdf?sequence=1&isAllowed=y. open in new tab
  50. Ethington T., Newsome S., Waugh J., Lee L. D. (2018). Cleaning the air with ultraviolet germicidal irradiation lessened contact infections in a long-term acute care hospital. American Journal of Infection Control, 46 (5), s. 482-486, DOI: 10.1016/j.ajic.2017.11.008. open in new tab
  51. Fitts P. M. (1951). Engineering psychology and equipment design. Handbook of Experimental Psychology. Wiley, New York. open in new tab
  52. Fleischer M. (2009). Izolacja. Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla zespołów kon- troli zakażeń, red. Heczko P., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 203-210.
  53. Ford S. (2013). Scotland reports progress on single rooms. Nursing Times. Do- stęp 12.06.2018: https://www.nursingtimes.net/clinical-archive/infection-con- trol/scotland-reports-progress-on-single-rooms/5053337.article 54.
  54. Fusco F. M., Schilling S., De Iaco G., Brodt H. R., Brouqui P., Maltezou H. C., Ban- nister B., Gottschalk R., Thomson G., Puro V., Ippolito G. (2012). Infection control management of patients with suspected highly infectious diseases in emergency departments: data from a survey in 41 facilities in 14 European countries. BMC infectious diseases, 12, s. 27. DOI: 10.1186/1471-2334-12-27. open in new tab
  55. Gammon J. (1999). The psychological consequences of source isolation: a review of the literature. Journal of Clinical Nursing, 8, s. 13-21. open in new tab
  56. Gańczak M. (2014). John Snow i cholera -200-lecie urodzin. Przegląd Epidemio- logiczny, 68, s. 169-171.
  57. Garlińska Z., Kwiatewicz W. (1981). Wytyczne projektowania przychodni rejono- wych, Biuro Studiów i Projektów Służby Zdrowia, Warszawa.
  58. Gawlak A. A. (2015). Architektura izby przyjęć -szpital, pacjent, personel. Roz- prawa doktorska przygotowana na Wydziale Architektury Politechniki Poznań- skiej, w Instytucie Architektury, Urbanistyki i Ochrony Dziedzictwa -Zakład Architektury Usługowej i Mieszkaniowej. Promotorzy rozprawy: dr hab. inż. arch. Marian Fikus, dr hab. inż. arch. Ewa Pruszewicz-Sipińska, Poznań 2015. Dostęp 20.09.2016: http://repozytorium.put.poznan.pl/dlibra/docmetada- ta?from=rss&id=345474.
  59. Geppert W., Jerzak J., Niebudek B., Piotrowska H., Siwiec J., Wojciechowski H. (1973). Vademecum projektowania zakładów przyrodoleczniczych. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa.
  60. Gębczyńska-Janowicz A., Awtuch A. (2015). Sztuka wizualna w obiektach me- dycznych. Visual arts in medical facilities. Architektura Służby Zdrowia. Proble- matyka projektowania. Przegląd kierunków badań prowadzonych na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej = Healthcare architecture issues in the de- sign process: An overview of research conducted by the Faculty of Architecture, Gdańsk University of Technology, red. Gębczyńska-Janowicz A., Idem R., Wydaw- nictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, s. 97-112. open in new tab
  61. Gębczyńska-Janowicz A., Janowicz R. (2015). Technologia medyczna w obiektach świadczących usługi lecznicze. Architektura Służby Zdrowia. Problematyka pro- jektowania. Przegląd kierunków badań prowadzonych na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej = Healthcare architecture issues in the design process: An overview of research conducted by the Faculty of Architecture, Gdańsk University of Technology, red. Gębczyńska-Janowicz A., Idem R., Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, s. 61-76. open in new tab
  62. Gębczyńska-Janowicz A., Janowicz R. (2015). Ergonomia w przychodniach z ze- społami zaawansowanej diagnostyki obrazowej. Zastosowania ergonomii: Wy- brane kierunki badań ergonomicznych w 2015 roku, red. Charytonowicz J., Wro- cław, s. 97-105.
  63. Gębczyńska-Janowicz A., Konarzewska B. (2018). Modern Material Solutions Ap- plied in Pediatric Facilities. Architecture Civil Engineering Environment, 11 (2), s. 13-24. open in new tab
  64. Głowala S. (2018). Historia aseptyki i antyseptyki. Forum Zakażeń, 9 (1), s. 1-4. open in new tab
  65. Golonka K., Mojsa-Kaja J., Popiel K., Gawłowska M. (2016). Neuronalne kore- laty zmęczenia i wyczerpania -przegląd wyników badań z zastosowaniem neu- roobrazowania. Ergonomia wobec wyzwań nowych technik i technologii, red. Złowodzki M., Juliszewski T., Ogińska H., Taczalska A., Politechnika Krakowska, Kraków, s. 219-242. open in new tab
  66. Graves N. (2018). Make economics your friend. Journal of Hospital Infection, 100, s. 123-129. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2018.07.008. open in new tab
  67. Green Ch. F., Scarpino P. V. (2001). The use of ultraviolet germicidal irradiation (UVGI) in disinfection of airborne bacteria. Environmental Engineering and Poli- cy, 3, s. 101. DOI: https://doi.org/10.1007/s100220100046. open in new tab
  68. Grochowska M. (2011). Organizacja systemu utrzymania czystości w zakładzie opieki zdrowotnej. Profilaktyka zakażeń szpitalnych -bezpieczeństwo środowi- ska szpitalnego, red. Pawińska A., Wydawnictwo Alfa Medica Press,, Bielsko Bia- ła, s. 128-138.
  69. Goban Klas T. (1999). Media i komunikowanie masowe. PWN, Warszawa.
  70. Grzymała-Kazłowski M. (2014). Projektowanie obiektów medycznych -jak unik- nąć błędów. Ogólnopolski Przegląd Medyczny, 4, s. 44-48.
  71. Górska E. (2007). Ergonomia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
  72. Górska E. (2015). Ergonomia. Projektowanie. Diagnoza. Eksperymenty. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
  73. Haley R. W., Culver D. H., White J. W., Meade Morgan W., Emori T. G., Munn V. P., Hooton T. M. (1985). The efficacy of infection surveillance and control programs in preventing nosocomial infections in us hospitals. American Journal of Epide- miology, 121 (2), s. 182-205. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.aje. a113990 open in new tab
  74. Hamilton D. K. (2013). Facility Design to Reduce Hospital-Acquired In- fection. Health Environments Research & Design. 6 (2), s. 93-97. DOI: 10.1177/193758671300600208 open in new tab
  75. Heath R. (2006). Ukryta moc reklamy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  76. Heczko P., Wójkowska-Mach J. red. (2009). Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla zespołów kontroli zakażeń. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  77. Heczko P., Wróblewska M., Pietrzyk A. (2014). Mikrobiologia lekarska. Wydaw- nictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  78. Higgins A., Lynch M., Gethin G. (2010). Can 'search and destroy' reduce noso- comial meticillin-resistant Staphylococcus aureus in an Irish hospital? Journal of Hospital Infection, 75 (2), s. 120-123. DOI: 10.1016/j.jhin.2009.12.014. open in new tab
  79. Hoban E. (2012). Higiena środowiska pracy. Prewencja i kontrola zakażeń, red. Thomas V., Elsevier Urban & Partner, Wrocław, s. 69-92.
  80. Hryniewicz W., Kusza K., Ozorowski T., Misiewska-Kaczur A., Fleischer M., Trej- nowska E., Deptuła A. (2013). Strategia zapobiegania lekooporności w oddzia- łach intensywnej terapii. Narodowy Instytut Leków, Warszawa.
  81. Hryniewicz W., Ładny J., Kübler A., Ozorowski T. (2014). Postępowanie z pacjen- tem z podejrzeniem ciężkiego zakażenia w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (SOR). Narodowy Instytut Leków, Warszawa.
  82. Hyttinen M., Rautio A., Pasanen P., Reponen T., Scott Earnest G., Streifel A., Kalliokoski P. (2011). Airborne Infection Isolation Rooms -A Review of Expe- rimental Studies. Indoor and Built Environment, 20 (6), s. 584-594. DOI: doi. org/10.1177/1420326X11409452. open in new tab
  83. Idem R. (2014). Architektura służby zdrowia. Wybór przepisów i literatury przed- miotu. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
  84. Ider B. E., Adams J., Morton A., Whitby M., Clements A. (2012). Infection con- trol systems in transition: the challenges for post-Soviet Bloc countries. Jour- nal of Hospital Infection, 80 (4), s. 277-287. DOI: https://doi.org/10.1016 /j.jhin.2012.01.012. open in new tab
  85. Jabłoński L., Karwat I. (2002). Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób zakaźnych. Czelej, Lublin.
  86. Jacenik B. (2010). Komunikowanie społeczne w promocji i ochronie zdrowia. Vizja Press & IT Warszawa.
  87. Janowicz R. (2012). Komunikacja marketingowa, NCK, Warszawa.
  88. Janowicz R. (2015). Wpływ komunikacji marketingowej na kształtowanie archi- tektury obiektów służby zdrowia. The effect of marketing communication on shaping the architecture of healthcare facilities. Architektura Służby Zdrowia. Problematyka projektowania: Przegląd kierunków badań prowadzonych na Wy- dziale Architektury Politechniki Gdańskiej = Healthcare architecture; Issues in the design process. An overview of research conducted by the Faculty of Archi- tecture, Gdańsk University of Technology, red. Gębczyńska-Janowicz A., Idem R., Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, s. 113-130.
  89. Janowicz R., Gębczyńska-Janowicz A. (2015). Ergonomiczne aspekty bezpieczeń- stwa w architekturze. Zastosowanie ergonomii: Wybrane kierunki badań ergo- nomicznych w 2015 roku, red. Charytonowicz J., Wydawnictwo PTErg, Wrocław, s. 47-54.
  90. Janowicz R., Kwasek M. (2016). Problemy przebudowy obiektów medycznych związane ze zmianami wymagań stawianych instalacjom. Wybrane problemy przebudowy obiektów budowlanych, red. Przewłócki J., Janowicz R., Gdańsk, s. 59-67.
  91. Janowicz R. (2017). Ergonomic Aspects of Transport of Patient through the Ope- rating Theatre. World Multidisciplinary Civil Engineering-Architecture-Urban Planning Symposium (WMCAUS), 245, s.1-9. DOI: https://doi.org/10.1088/ 1757-899x/245/5/052088 open in new tab
  92. Janowicz R., Gębczyńska-Janowicz A. (2017). Wpływ technologii medycznych na ergonomię współczesnego szpitala. Zastosowania ergonomii: Ergonomia w ar- chitekturze i urbanistyce: Kierunki badań w 2017 roku, red. Charytonowicz J., Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego, Wrocław, s. 83-90. open in new tab
  93. Janowicz R. (2018a). Ergonomic Aspects of Development of Architecture in the Context of Sanitary and Hygiene Safety. Advances in Human Factors, Sustainable Urban Planning and Infrastructure: Proceedings of the AHFE 2018 International Conference on Human Factors. Springer, s. 354-363. DOI: 10.1007/978-3-319- 94199-8_34. open in new tab
  94. Janowicz R. (2018b). Ergonomic Aspects of Development of Architecture in the Context of Sanitary and Hygiene Safety. Advances in Intelligent Systems and Computing, 788, s. 354-363. DOI: 10.1007/978-3-319-94199-8_34. open in new tab
  95. Jaśkiewicz-Sojak A. (2013). Wielkie założenia szpitalne Prus Wschodnich i Za- chodnich w 2. połowie XIX i początku XX wieku oraz ich ochrona. Praca dok- torska przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. arch. J. M. Sołtysik na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej.
  96. Jensen P. A., Lambert L. A., Iademarco M. F., Ridzon R. (2005). Guidelines for pre- venting the transmission of Mycobacterium tuberculosis in health-care settings. MMWR Recommendations and Reports, 54(RR-17), s. 1-14. open in new tab
  97. Joseph A. (2006). The Impact of the Environment on Infections in Healthcare Facilities, The Center for Health Design, Concord.
  98. Joseph A., Rashid M. (2007). The architecture of safety: hospital design. Current Opinion in Critical Care, 13 (6), s. 714-719. open in new tab
  99. Juraszyński J., Nitsch A., Porębowicz S., Radwański Z. (1973). Projektowanie obiektów służby zdrowia. ARKADY, Warszawa.
  100. Juszczyk J., Samel A. (2000). Zakażenia szpitalne (glosa do problemu krajowego).
  101. Przegląd Epidemiologiczny, 54, s. 241-245. open in new tab
  102. Kaiser K., Wolski A. (2007). Klimatyzacja i wentylacja w szpitalach. Teoria i prak- tyka eksploatacji. Wydawnictwo Masta, Gdańsk.
  103. Kaiser K., Wolski A. (2011). Hałas i zanieczyszczenia w wentylacji pomieszczeń. Wydawnictwo Masta, Gdańsk.
  104. Kampf G., Löffler H., Gastmeier P. (2009). Hand hygiene for the prevention of nosocomial infections. Deutsches Arzteblatt International, 106 (40), s. 649-655. open in new tab
  105. Kembel S. W., Jones E., Kline J., Northcutt D., Stenson J., Womack A. M., Bohan- nan B. J., Brown G. Z., Green J. L. (2012). Architectural design influences the diversity and structure of the built environment microbiome. The ISME Journal, 6 (8), s. 1469-1479. DOI: 10.1038/ismej.2011.211. open in new tab
  106. Klevens M. R., Edwards J. R., Richards C. L., Horan T. C., Gaynes R. P., Pollock D. A., Cardo D. M. (2007). Estimating Health Care-Associated Infections and Deaths in U.S. Hospitals, 2002, Public Health Reports, 122 (2), 160-166. DOI: https:// doi.org/10.1177/003335490712200205 open in new tab
  107. Kliem R.L., Ludin I. S. (1997). Reducing Project Risk. Gower, Aldershot. open in new tab
  108. Kramer A., Schwebke I., Kampf G. (2006). How long do nosocomial pathogens persist on inanimate surfaces? A systematic review. BMC Infectious Diseases, 6, s. 130. DOI: 10.1186/1471-2334-6-130. open in new tab
  109. Kreft W. (2002). Die Ladenplanung. Verlagsanstalt Alexander Koch GmbH, Lein- felden-Echterdingen. open in new tab
  110. Kundsin R. B. red. (1988). Architectural Design and Indoor Microbial Pollution. Oxford University Press.
  111. Kübler A., Duszyńska W., Rosenthal V. D., Fleischer M., Kaiser T., Szewczyk E., Barteczko-Grajek B. (2012). Device-associated infection rates and extra length of stay in an intensive care unit of a university hospital in Wroclaw, Poland: International Nosocomial Infection Control Consortium's (INICC) findings. Jour- nal of Critical Care, 27(1), s. 105. e5-105.e10. DOI: https://doi.org/10.1016/j. jcrc.2011.05.018. open in new tab
  112. Lacanna G. (2014). Planning strategies for nosocomial infection control. World hospitals and health services: the official journal of the International Hospital Federation, 50 (2), s. 14-18.
  113. Lange J. H., Cegolon L., Mastrangelo G. (2012). Nosocomial Diseases. A Discus- sion of Issues and Prevention. Epidemic of Medical Errors and Hospital-Acquired Infections: Systemic and Social Causes, red. Charney W., CRC Press, s. 77-103. open in new tab
  114. Lateef F. (2009). Hospital design for better infection control. Journal of Emer- gencies Trauma, and Shock, 2 (3), s. 175-179. open in new tab
  115. Lenartowicz K. J. (2005). Słownik psychologii architektury, Politechnika Krakow- ska, Pracownia Architektury Środowiskowej, Kraków.
  116. Lindsay P. (1984). Procesy przetwarzania informacji u człowieka. PWN, Warsza- wa.
  117. Liopis Verdú J., Hidalgo Delgado F., Martínez Piqueras J., Marín Tolosa R., Ba- viera Llopez E. (2018). Graphical Reconstruction of the Historical Buildings from the San Francisco de Borja Fontilles Sanatorium. Architectural Draughtsmanship. red. Castaño Perea E., Echeverria Valiente E., Springer, s. 1405-1418. DOI: doi. org/10.1007/978-3-319-58856-8_110. open in new tab
  118. Loveridge S. (2012). Sposoby przenoszenia czynników zakaźnych. Prewencja i kontrola zakażeń, red. Thomas V., Elsevier Urban & Partner, Wrocław, s. 27-42.
  119. Lytsy B., Andersen L. P., Popp W. (2016). Health Care Facility Design, Construction, and Renovation. Basic Concepts Book. International Federation of Infection Con- trol. Dostęp 10.11.2018: http://theific.org/wp-content/uploads/2016/04/27- Construction_2016.pdf. open in new tab
  120. Łyczyńska A., Stawiński M. (2003). Zakażenia szpitalne we współczesnym lecznic- twie. Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, red. Marcin- kowski J. T., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 151-163.
  121. MacKellaig J. M. (1987). A study of the psychological effects of intensive care with particular emphasis on patients in isolation. Intensive Care Nursing, 2 (4), s. 176-185. open in new tab
  122. Madeo M. (2001). Understanding the MRSA experience. Nursing Times, 97, s. 36-37.
  123. Mah M. W., Deshpande S., Rothschild M. L. (2006). Social marketing: a behavior change technology for infection control. American Journal of Infection Control, 34 (7), s. 452-457. open in new tab
  124. Malim T., Birch A., Wadeley A. (1997). Wprowadzenie do psychologii. Wydawnic- two Naukowe PWN, Warszawa.
  125. Malkin J. (2008). A Visual Reference for Evidence-based Design. Center for Health Design.
  126. Makowiecka G. (1984). Wzorcowy program szpitala 4-ro oddziałowego o 295 łóżkach. Warszawa.
  127. Maniewska B. (1999). Wymogi sanitarne i zasady profilaktyki zakażeń w gabine- tach lekarskich. Wydawnictwo ODDK, Gdańsk.
  128. Maslow A. H. A. (1943). Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, s. 370-396. Dostęp 8.11.2018: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/down- load?doi=10.1.1.318.2317&rep=rep1&type=pdf open in new tab
  129. McCullough C. S. (2009). Evidence-based Design for Healthcare Facilities. SIGMA Theta Tau International. open in new tab
  130. Meek P. J. (2016). Growth, and Development of Care for Leprosy Sufferers Provi- ded by Religious Institutions from the First Century AD to the Middle Ages. Gra- duate Theses and Dissertations. Dostęp 21.10.2018: https://scholarcommons. usf.edu/etd/6321.
  131. Metaxiotis K. (2011). Healthcare Knowledge Management. Encyclopedia of Knowledge Management. IGI Global, s. 366-375. DOI: 10.4018/978-1-59904- 931-1.ch035. open in new tab
  132. Miller M., Gębska-Kuczerowska A. (2009). Epidemiologia -metoda pomiaru sta- nu zdrowia zbiorowości. Postępy Nauk Medycznych, 4, s. 290-297.
  133. Misiewska-Kaczur A. (2016). Oddział intensywnej terapii. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydaw- nictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 263.
  134. Morgan D. J., Diekema D. J., Sepkowitz K., Perencevich E. N. (2009). Adverse out- comes associated with Contact Precautions: a review of the literature. American journal of infection control, 37 (2), s. 85-93. DOI: 10.1016/j.ajic.2008.04.257. open in new tab
  135. Muhlemann A., Oakland J., Locker K. (2001). Production and Operations Mana- gement. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  136. Munier-Marion E., Benet T., Regis C., Lina B., Morfin F., Vanhems P. (2016). Hospitalization in double-occupancy rooms and the risk of hospital-acquired in- fluenza: a prospective cohort study. Clinical Microbiology and Infection, 22 (5), s. 461. e7 -461.e9. DOI: 10.1016/j.cmi.2016.01.010. open in new tab
  137. Niezabitowska E., Jamrozik-Szatanek M. (2015). Szpitale dziecięce. Metodolo- gia okołoprojektowych badań architektonicznych na przykładzie opracowań stu- denckich. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 137. Nightingale F. (1859). Notes on Nursing. D. Appleton, London.
  138. Noskin G. A., Peterson L. R. (2001). Engineering Infection Control through Facili- ty Design. Emerging Infectious Diseases, 7 (2), s. 354-357. DOI: https://dx.doi. org/10.3201/eid0702.700354. open in new tab
  139. Nowakowski P. (2009). Projektowanie uniwersalne jako projektowanie nie tylko dla niepełnosprawnych. Ergonomia w architekturze i urbanistyce: kierunki badań w 2009 roku, red. Charytonowicz J., Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ergo- nomicznego PTErg, Wrocław, s. 85-94.
  140. Nowakowski P. (2015). Higiena osobista i domowa od XIX wieku do współcze- sności. Ergonomia w architekturze i urbanistyce: kierunki badań w 2015 roku, red. Charytonowicz J., Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego PTErg, Wrocław, s. 95-110.
  141. Ochocka B. (2017). Piramida stosowania rękawiczek ochronnych WHO. Magazyn Pielęgniarki Operacyjnej, 1 (18), s. 7-9.
  142. O'Connell N. H., Humphreys H. (2000). Intensive care unit design and environ- mental factors in the acquisition of infection. Journal of Hospital Infection. 45 (4), s. 255-262. DOI: 10.1053/jhin.2000.0768. open in new tab
  143. Oldman T. (1998). Isolated cases. Nursing Times, 94, s. 67-70. open in new tab
  144. Olenderek J., Borowczyk J. (2016). Advent of a Contemporary European Hospital -Origins of the Process of Architectural Development. Procedia Engineering, 161, s. 1405-1409. DOI: 10.1016/j.proeng.2016.08.601. open in new tab
  145. Orłowski J., Walkowski A., Złowodzki M. (2013). Względy funkcjonalno-prze- strzenne i ergonomiczne w projektowaniu szpitali. Teka Komisji Urbanistyki i Ar- chitektury O/PAN w Krakowie. TOM XLI, Kraków, s. 107-127. open in new tab
  146. Ozorowski T., Fleischer M., Wanke-Rytt M., Pawlik K., Dubiel G., Mączyńska A., Malara M., Sobania M., Synowiec E. K, Giemza M., Pawletko R., Deptuła A. (2017). Zalecenia izolacji chorych w trakcie hospitalizacji 2017. Stowarzyszenie Epidemiologii Szpitalnej, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicz- nych. Dostęp 20.10.2018: http://www.ses.edu.pl/files/download/zalecenia_ izolacji_chorych_w_trakcie_hospitalizacji_20171.pdf.
  147. Pawińska A. red. (2011). Profilaktyka zakażeń szpitalnych -bezpieczeństwo śro- dowiska szpitalnego. Wydawnictwo Alfa Medica Press, Bielsko-Biała.
  148. Pennington H., Isles Ch. (2013). Should hospitals provide all patients with single rooms? BMJ, 347, s. 5695. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.f5695. open in new tab
  149. Pittet D., Hugonnet S., Harbarth S. (2000). Effectiveness of a hospital-wide pro- gramme to improve compliance with hand hygiene. The Lancet, 356, s. 1307- 1312. open in new tab
  150. Pittet D. (2004). The Lowbury lecture: behaviour in infection control. Journal of Hospital Infection, 58, s. 1-13. DOI: 10.1016/j.jhin.2004.06.002. open in new tab
  151. Pruszewicz-Sipińska E., Gawlak A., (2016). Programming of modernization of the public space in a hospital taking into account Evidence-based Design in archi- tectural designing, Health for Public, Public for Health. Heath systems in V4 co- untries, red. Romaniuk P., Grochowska-Niedworok E., Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL, Lublin.
  152. Pokorski J., Pokorska J., Złowodzki M. (2010). Błąd medyczny. Uwarunkowania ergonomiczne. Polska Akademia Nauk, Kraków.
  153. Pokorska J., Pokorski J., Nitecka E., Witczak I. (2015). Zdarzenia niepożądane i bezpieczeństwo pacjenta -próba ujęcia holistycznego. Problemy Pielęgniar- stwa, 23 (4), s. 544-550. open in new tab
  154. Pokorski J., Pokorska J. (2017). Zdarzenia niepożądane w systemie opieki zdro- wotnej -czynniki ergonomiczne. Magazyn Opieki Pielęgniarskiej, 18, s. 10-14. open in new tab
  155. Poplatek J. red. (2018). Architektura ochrony zdrowia. Teoria i praktyka. Wydaw- nictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
  156. Porębowicz S. (1961a). Renesansowy Szpital Ospedale Maggiore w Mediolanie. Szpitalnictwo Polskie, t. V, nr 5, s. 279284.
  157. Porębowicz S. (1961b). Szpital Juliusza w Würzburgu. Szpitalnictwo Polskie, t. V, nr 6, s. 313317.
  158. Porębowicz S. (1962a). Urządzenia do walki z chorobami zakaźnymi w dawnej republice Dubrownika. Szpitalnictwo Polskie, t. VI, nr 1, s. 35-38.
  159. Porębowicz S. (1962b). Szpitale londyńskie z XII-XVIII wieku. Szpitalnictwo Pol- skie, t. VI, nr 6, s. 324-329.
  160. Porębowicz S. (1963). Historia szpitala Hôtel-Dieu w Lyonie. 1500 lat tradycji szpitalnej. Szpitalnictwo Polskie, t. VII, nr 2, s. 95-102.
  161. Porębowicz S. (1964). Pochwała historii, czyli o pożytku badań historycznych dziejów szpitalnictwa. Szpitalnictwo Polskie, t. VIII, nr 5, s. 221-224.
  162. Przybyłek M. (2011). Sanktuarium Asklepiosa w Epidauros. Collectanea Philo- logica 14, s. 105-118. Dostęp 24.09.2018: http://bazhum.muzhp.pl/media// files/Collectanea_Philologica/Collectanea_Philologica-r2011-t14/Collectanea_ Philologica-r2011-t14-s105-118/Collectanea_Philologica-r2011-t14-s105-118. pdf 163. open in new tab
  163. Przygoda D. (1971). Vademecum projektowania szpitali ogólnych. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa.
  164. Rogowski W., Michalczewski A. (2005). Zarządzanie ryzykiem w przedsięwzię- ciach inwestycyjnych. Oficyna Wydawnicza, Kraków.
  165. Rothschild J. M., Landrigan C. P., Cronin J. W., Kaushal R., Lockley S. W., Burdick E., Stone P. H., Lilly C. M., Katz J. T., Czeisler C. A., Bates D. W. (2005). The Critical Care Safety Study: The incidence and nature of adverse events and serious medi- cal errors in intensive care. Critical Care Medicine, 33 (8), s. 1694-1700. open in new tab
  166. Różańska A., Wójkowska-Mach J., Bulanda M., Heczko P. B. (2008). Problemy identyfikacji oraz koszty zakażeń szpitalnych. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, t. VI, nr 1-2, s. 5-17. open in new tab
  167. Rutala W. A., Weber D. J. (2004). Disinfection and Sterilization in Health Care Facilities: What Clinicians Need to Know. Clinical Infectious Diseases. 39 (5), s. 702-709. Dostęp 20.03.2018: https://www.jstor.org/stable/4536719 open in new tab
  168. Sadkowska M., Todys A., Zieliński A. (2016). Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  169. Sanz G. E., Theoret J., Liao M.M., Erickson C., Kendall J. L. (2011). Bacte- rial contamination and cleanliness of emergency department ultrasound probes. Canadian Journal of Emergency Medicine, 13, s. 384-389. DOI: 10.2310/8000.2011.110409. open in new tab
  170. Schweizer M., Graham M., Ohl M., Heilmann K., Boyken L., Diekema D. (2012). open in new tab
  171. Novel Hospital Curtains with Antimicrobial Properties: A Randomized, Control- led Trial. Infection Control and Hospital Epidemiology, 33 (11), s. 1081-1085. DOI: 10.1086/668022 open in new tab
  172. Schettler T. (2016). Antimicrobials in Hospital Furnishings: Do They Help Re- duce Healthcare-Associated Infections? Health Care Without Harm. Dostęp 11.10.2018: http://sehn.org/wp-content/uploads/2016/03/Antimicrobials-Re- port-2016.pdf 172. open in new tab
  173. Scott H. (2004). Hospital acquired infection rates continue to increase. British Journal of Nursing. 13 (14), s. 825. open in new tab
  174. Seltzer J.M. (1994). Building-related illnesses. Journal of Allergy and Clinical Im- munology, 94 (2 Pt 2), s. 351-361. open in new tab
  175. Sergot-Kowalska J. (2016). Utrzymanie czystości. Zakażenia szpitalne w jednost- kach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Le- karskie PZWL, Warszawa, s. 441-448.
  176. Smajkiewicz L. (1982). Wytyczne w sprawie organizacji i zasad działania w dzie- dzinie radiologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  177. Soule B. M. (2016). Patient Safety. Basic Concepts Book. International Federation of Infection Control. Dostęp 10.11.2018: http://theific.org/wp-content/upload- s/2016/04/1-PtSafety_2016.pdf 177. Stiller A., Salm F., Bischoff P., Gastmeier P. (2016). Relationship between hospi- tal ward design and healthcare-associated infection rates: a systematic review and meta-analysis. Antimicrobial Resistance and Infection Control, 5, s. 51, DOI: 10.1186/s13756-016-0152-1. open in new tab
  178. Stiller A., Schröder C., Gropmann A., Schwab E., Behnke M., Geffers C., Sunder W., Holzhausen J., Gastmeier P. (2017). ICU ward design and nosocomial infec- tion rates: a cross-sectional study in Germany. Journal of Hospital Infection, 95 (1), s. 71-75. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2016.10.011. open in new tab
  179. Stokwisz A. (2017). Zarządzanie projektem a jakość architektury. Praca doktorska przygotowana pod kierunkiem dr. hab. inż. arch. E. Ratajczyk-Piątkowskiej na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej.
  180. Sunder W., Holzhausen J., Gastmeier P., Haselbeck A., Dreßler I. (2018). Bauliche Hygiene im Klinikbau. Planungsempfehlungen für die bauliche Infektionspräven- tion in den Bereichen der Operation, Notfall-und Intensivmedizin. Zukunft Bau- en. Forschung für die Praxis. Band 13, Bundesinstitutes für Bau-, Stadt-und Raumforschungm Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung, Bonn.
  181. Sydnor E., Bova G., Gimburg A., Cosgrove S., Perl T., Maragakis L. (2012). Electronic- -Eye Faucets: Legionella Species Contamination in Healthcare Settings. Infection Control and Hospital Epidemiology, 33 (3), s. 235-240. DOI:10.1086/664047. 182. open in new tab
  182. Szymczak M. red. (1981). Słownik języka polskiego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  183. Tabori E., Dettenkofer M. (2018). Baumaßnahmen und Krankenhaushygiene. open in new tab
  184. Praktische Krankenhaushygiene und Umweltschutz, red. Dettenkofer M., Frank U., Just H.-M., Lemmen S., Scherrer M., Springer, s. 323-334. open in new tab
  185. Tarczyński W., Mojsiewicz M. (2001). Zarządzanie ryzykiem. PWE, Warszawa. 185. Teltsch D. Y., Hanley J., Loo V., Goldberg P., Gursahaney A., Buckeridge D. L. (2011). Infection Acquisition Following Intensive Care Unit Room Privatization. Archives of Internal Medicine, 171 (1), s. 32-38. DOI:10.1001/archintern- med.2010.469. open in new tab
  186. Todys M. S., Zieliński A. (2016). Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaź- nych. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  187. Tomanek M. (2015). Technologia medyczna w projektowaniu obiektów szpital- nych. Śląsk, Katowice.
  188. Trillis F., Eckstein E. C., Budavich R., Pultz M. J., Donskey C. J. (2008). Contamina- tion of Hospital Curtains with Healthcare-Associated Pathogens. Infection Con- trol and Hospital Epidemiology, 29 (11), s. 1074-1076. DOI: 10.1086/591863. 189. Tytyk E. (2001). Projektowanie ergonomiczne. PWN, Warszawa-Poznań. open in new tab
  189. Tytyk E. (2016). Innowacje w technice i ergonomii. Ergonomia wobec wyzwań nowych technik i technologii, red. Złowłodzki M., Juliszewski T., Ogińska H., Ta- czalska A., Politechnika Krakowska, Kraków.
  190. Ulrich R. S, Zimring C., Joseph A., Quan X., Choudhary R. (2004). The role of the physical environment in the hospital of the 21st century: A once-in-a-lifetime opportunity. Center for Health Design.
  191. Ulrich R. S. (2006). Essay: Evidence-based health-care architecture. The Lancet, 368, s. 38-39. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(06)69921-2. open in new tab
  192. Ulrich R. S, Wilson P. (2006). Evidence-based design for reducing infections. Public Service Review: Health, 8, s. 24-25. open in new tab
  193. Ulrich R. S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224 (4647), s. 420-421. open in new tab
  194. Ulrich R. S., Zimring C., Zhu X., Dubose J., Seo H.-B., Choi Y.-S., Quan X., Joseph A. (2008). A review of the research literature on evidence-based healthcare design. Health Environments Research & Design, 1 (3), s. 61-125. open in new tab
  195. Umscheid C. A., Mitchell M. D., Doshi J. A., Agarwal R., Williams K., Brennan P. J. (2011). Estimating the Proportion of Healthcare-Associated Infections That Are Reasonably Preventable and the Related Mortality and Costs. Infection Control and Hospital Epidemiology, 32 (2), s. 101-114. DOI: 10.1086/657912. open in new tab
  196. Unahalekhaka A. (2016). Epidemiology of Healthcare -Associated Infections. Basic Concepts Book. International Federation of Infection Control. Dostęp 10.11.2018: http://theific.org/wpcontent/uploads/2016/04/3-Epidemiolo- gy_2016.pdf. 198. van de Glind I., de Roode S., Goossensen A. (2007). Do patients in hospitals be- nefit from single rooms? A literature review. Health Policy, 84, s. 153-161. DOI: 10.1016/j.healthpol.2007.06.002. 199. van Knippenberg-Gordebeke G. (2010). Screen and clean to beat MRSA: success story from The Netherlands. Healthcare Infection. 15 (1), s. 3-9. DOI: 10.1071/ HI10002. 200. van Rijen M. M. L., Kluytmans J. A. J. W. (2009). Costs and benefits of the MRSA Search and Destroy policy in a Dutch hospital. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases, 28 (10), s. 1245-1252. DOI: https://doi. org/10.1007/s10096-009-0775-8. open in new tab
  197. Verderber S. (2010). Innovations in hospital architecture. Routledge, New York. open in new tab
  198. Vickery K., Deva A., Jacombs A., Allan J., Valente P., Gosbell I.B. (2012). Presence of biofilm containing viable multiresistant organisms despite terminal cleaning on clinical surfaces in an intensive care unit. Journal of Hospital Infection, 80, s. 52-55. DOI: 10.1016/j.jhin.2011.07.007. open in new tab
  199. Weinstein R. A. (1998). Nosocomial infection update. Emerging Infectious Dise- ases, 4, s. 416-420. open in new tab
  200. Wierdak M., Wójkowska-Mach J., Szczypta A. (2016). Pacjent operacyjny. Zaka- żenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska- -Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  201. Wilkstrom B., Westerlund E., Erkkilä J. (2012). The healthcare environment. The importance of aesthetic surroundings: Health professionals' experiences from a surgical ward in Finland. Open Journal of Nursing, 2, 188-195. DOI:10.4236/ ojn.2012.23029. open in new tab
  202. Wysocki M. (2007). Standardy projektowe w zakresie dostosowania obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych i starszych. Budownictwo ogólne: zagadnienia konstrukcyjne, materiałowe i cieplno-wilgotnościowe w budownictwie, red. Gó- recki M., Morzyński D. Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno- -Przyrodniczego, Bydgoszcz, s. 171-180.
  203. Wójkowska-Mach J. (2009). Regulacje prawne w nadzorze nad zakażeniami szpitalnymi. Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla zespołów kontroli zakażeń, red. Heczko P., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 86- 92.
  204. Wójkowska-Mach J. (2016). Higiena rąk, zastosowanie rękawiczek ochronnych. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkow- ska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  205. Wójkowska-Mach J. (2016). Raportowanie i informacja zwrotna. Zakażenia szpi- talne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  206. Wójkowska-Mach J. (2016). Ocena ryzyka rozwoju zakażenia, zarządzanie ryzy- kiem w kontroli zakażeń. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  207. Wnuk W. (1988). Wytyczne projektowania ośrodków zdrowia na wsi. Minister- stwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa.
  208. Wróblewska M. (2016). Mikrobiologia zakażeń szpitalnych. Zakażenia szpitalne w jednostkach opieki zdrowotnej, red. Bulanda M., Wójkowska-Mach J., Wydaw- nictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
  209. Zaremba M., Borowski J. (2013). Mikrobiologia lekarska. Wydawnictwo PZWL, Warszawa.
  210. Zieliński A. (2009). Epidemiologiczne podstawy nadzoru nad zakażeniami szpital- nymi. Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla zespołów kontroli zakażeń, red. Heczko P., Wójkowska-Mach J., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 13-28.
  211. Zingg W., Holmes A., Dettenkofer M., Goetting T., Secci F., Clack L., Allegran- zi B., Magiorakos A.P., Pittet D. (2015). Hospital organization, management, and structure for prevention of health-care-associated infection: a systematic review and expert consensus. Lancet Infectious Diseases, 15, s. 212-224. DOI: 10.1016/S1473-3099(14)70854-0. open in new tab
  212. Złotkowska A. (2016). Szpitale, służba zdrowia -gdzie mieć miedź? Ogólnopol- ski Przegląd Medyczny,10, s. 27-30.
  213. Złowodzki M. (2016). Tempora mutantur et nos mutamur in illis -czyli ergono- mia wobec wyzwań współczesności. Ergonomia wobec wyzwań nowych technik i technologii, red. Złowodzki M., Juliszewski T., Ogińska H., Taczalska A., Politech- nika Krakowska, Kraków.
  214. Złowodzki M., Juliszewski T., Ogińska H., Taczalska A. red. (2016). Ergonomia wobec wyzwań nowych technik i technologii. Politechnika Krakowska, Kraków. 219. Złotkowska A. (2014). Znaczenie technologii medycznej dla obiektów służby zdrowia przy opracowywaniu projektów i ich realizacji. Ogólnopolski Przegląd Medyczny, 1-2, s. 40-49.
  215. Żabicka D., Gniadkowski M., Ozorowski T., Hryniewicz W. (2017). Raport Krajowe- go Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów. Występowanie Enterobacteriaceae (Klebsiella pneumoniae) wytwarzających karbapenemazy typu New Delhi na terenie Polski w I-III kwartale 2017 roku. Krajowy Ośro- dek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej, Narodowy Instytut Leków, Zakład Mikrobiologii Mole- kularnej, Narodowy Instytut Leków, Narodowy Program Ochrony Antybiotyków, Warszawa. Dostęp 10.10.2018: http://www.korld.edu.pl/pdf/Raport_NDM_18- 12-2017_strona.pl.
  216. ROZPORZĄDZENIA I AKTY PRAWNE
  217. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483). open in new tab
  218. Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 r., z późniejszy- mi zmianami (Dz.U. 1985 nr 12 poz. 49). open in new tab
  219. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, z późniejszymi zmianami (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). open in new tab
  220. Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach z dnia 6 września 2001 r. (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1384) -uchylona. open in new tab
  221. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2008 nr 234 poz. 1570). open in new tab
  222. Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r., z późniejszymi zmia- nami (Dz.U 2011 nr 112 poz. 654). open in new tab
  223. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 26 września 1997 r., z późniejszymi zmia- nami (Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844). open in new tab
  224. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690). open in new tab
  225. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicz- nych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników za- wodowo narażonych na te czynniki z dnia 22 kwietnia 2005 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2005 nr 81 poz. 716). open in new tab
  226. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych warunków bezpiecz- nej pracy z urządzeniami radiologicznym z dnia 21 sierpnia 2006 r., z późniejszy- mi zmianami (Dz.U. 2006 nr 180 poz. 1325). open in new tab
  227. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinny odpowia- dać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej z dnia 10 listopada 2006 r. (Dz.U. 2006 nr 213 poz.1568) - uchylone. open in new tab
  228. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych z dnia 27 maja 2010 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2010 nr 100 poz. 646). open in new tab
  229. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji członków zespołu kon- troli zakażeń szpitalnych z dnia 27 maja 2010 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2010 nr 108 poz. 706). open in new tab
  230. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowa- nia z odpadami medycznymi z dnia 30 lipca 2010 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2010 nr 139 poz. 940). open in new tab
  231. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowe- go z dnia 3 listopada 2011 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2011 nr 237 poz.1420). open in new tab
  232. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań, jakim po- winny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działal- ność leczniczą z dnia 26 czerwca 2012 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2012 poz. 739). open in new tab
  233. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii z dnia 16 grudnia 2016 r., z późniejszymi zmianami (Dz.U. 2016 poz. 2218). open in new tab
  234. Rada Europy, dyrektywa ramowa 89/391/EWG w sprawie wprowadzenia środ- ków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz.U. L 183 z 29.6.1989). open in new tab
  235. (1996-97). Guidelines for Design and Construction of Hospital and Health Care Facilities. American Institute of Architects, AIA Press. DOI 10.13140/ RG.2.2.13903.07841. 2. (2001). Guidelines for Design and Construction of Health Care Facilities. Ame- rican Institute of Architects Academy of Architecture for Health, The Facility Guidelines Institute, US Department of Health and Human Services. Dostęp 5.11.2018: https://www.brikbase.org/sites/default/files/2001guidelines.pdf. 3. (2001) Zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w sektorze opieki zdrowotnej. Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego (Komisja Europejska). DOI: 10.2767/78406. 4. (2005). World alliance for patient safety: WHO draft guidelines for adverse event reporting and learning systems: from information to action. World He- alth Organization Geneva. Dostęp 15.09.2018: http://www.who.int/iris/han- dle/10665/69797. 5. (2006). Constitution of the World Health Organization, Forty-fifth edition. Dostęp 9.10.2018: https://www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf. 6. (2006). Guidelines for Design and Construction of Health Care Facilities. Ame- rican Institute of Architects Academy of Architecture for Health, The Facility Guidelines Institute, US Department of Health and Human Services, Washing- ton. Dostęp 5.11.2018 https://www.fgiguidelines.org/wp-content/upload- s/2015/08/2001guidelines.pdf. 7. (2007). Guidelines for the classification and design of isolation rooms in health care facilities. Victorian Advisory Committee on Infection Control. Department of Human Services, Melbourne, Victoria, Australia. Dostęp 4.04.2018: http://www. eunid.eu/public/Australia_isolation_rooms_2007.pdf. 8. (2008). Infection Prevention and Control Building Guidelines for Acute Hospitals in Ireland. Strategy for the control of Antimicrobial Resistance in Ireland (SARI). Dostęp 23.10.2018: https://www.hpsc.ie/a-z/microbiologyantimicrobialre- sistance/infectioncontrolandhai/guidelines/File,3439,en.pdf. 9. (2008). Single Room Provision Steering Group Report. Healthier Scotland. Scottish Government. Dostęp 12.06.2018: https://www2.gov.scot/resource/ doc/253500/0075129.pdf. 10. (2009). A Guide to the Implementation of the WHO Multimodal Hand Hygiene Improvement Strategy. World Health Organization. Dostęp 04.04.2018: https:// www.who.int/gpsc/5may/Guide_to_Implementation.pdf. 11. (2010). Anforderungen an die Hygiene bei der medizinischen Versorgung von immunsupprimierten Patienten Empfehlung der Kommission für Krankenhaushy- giene und Infektionsprävention beim Robert Koch-Institut (RKI) Bundesgesun- dheitsbl 53, Springer-Verlag, s. 357-388, DOI: 10.1007/s00103-010-1028-9. 12. (2010). Australian Guidelines for the Prevention and Control of Infection in He- aIthcare. Australian Commission for Safety and Quality in Health Care, Dostęp 15.11.2018: https://nhmrc.gov.au/about-us/publications/australian-guideli- nes-prevention-and-control-infection-healthcare-2010#block-views-block-file-at- tachments-content-block-1. 13. (2013). Infection Prevention and Control Measures in the Emergency Depart- ment, Comité sur les infections nosocomiales du Québec. Dostęp 25.10.2018: http://www.inspq.qc.ca 14. (2013). ECDC Surveillance Report. Point prevalence survey of healthcareasso- ciated infections and antimicrobial use in European acute care hospitals 2011- 2012. Dostęp 25.10.2018: https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/media/ en/publications/Publications/healthcare-associated-infections-antimicrobial-u- se-PPS.pdf. 15. (2014). Facility Guidelines Institute. Guidelines for Design and Construction of Hospitals and Outpatient Facilities. American Society for Healthcare Engine- ering. Chicago. Dostęp 8.06.2018: https://www.fgiguidelines.org. 16. (2016). Narodowy program ochrony antybiotyków na lata 2016-2020 -NPOA. open in new tab
  236. Ministerstwo Zdrowia RP. Dostęp 6.11.2018: http://www.archiwum.mz.gov.pl/ wp-content/uploads/2016/04/skan-podpisanego-programu-z-aneksem-8.04. pdf. 17. (2017). Zdrowie i Ochrona Zdrowia w roku 2016. Główny Urząd Statystyczny -GUS, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa. Dostęp 15.09.2018: ht- tps://stat.gov.pl/obszarytematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-ochrona-zdro- wia-w-2016-r-,1,7.html. 18. (2018). Informacja o wynikach kontroli: Zakażenia w podmiotach leczniczych. Najwyższa Izba Kontroli. Dostęp 16.09.2018: file:///Users/agajanowicz/Down- loads/kzd_p_17_060_201709211008411505988521_01.pdf. 19. (2018). Raport: Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. Instytut Zdrowia Publicznego -Państwowego Zakładu Higieny. red. Wojtyniak B., Goryń- ski P. Dostęp 6.11.2018: https://www.pzh.gov.pl/najnowszy-raport-nizp-pzh-sy- tuacja-zdrowotna-ludnosci-polski-i-jej-uwarunkowania/. 20. (2018). Guidelines for Design and Construction of Hospitals. Facility Guideli- nes Institute. Dostęp 4.04.2018: https://www.fgiguidelines.org/guidelines/ 2018-fgi-guidelines/.
  237. Atlas nadzoru chorób zakaźnych. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kon- troli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control -ECDC). Do- stęp 24.11.2018: https://atlas.ecdc.europa.eu/public/index.aspx 2. Centers for Disease Control and Prevention, HAI Data and Statistics. Dostęp 27.10.2018 https://www.cdc.gov/hai/data/portal/index.html. open in new tab
  238. Communicable Disease Threats Report; open in new tab
  239. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control -ECDC), November 2018. Dostęp 10.12.2018: https://ecdc.europa.eu/en/publications- data/communicable-disease-threats-report-4-10-november-2018-week-45. open in new tab
  240. Encyklopedia PWN. Dostęp 13.10.2018: https://encyklopedia.pwn.pl.
  241. Przegląd Epidemiologiczny -Epidemiological Review. Dostęp 24.11.2018: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/. open in new tab
  242. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2016 r. Departament Badań Społecznych i Warun- ków Życia. Urząd Statystyczny w Krakowie. Dostęp 20.08.2018: https://stat.gov. pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5513/1/7/1/zdrowie_i_ ochrona_zdrowia_w_2016.pdf. open in new tab
  243. Infection Prevention and Control Measures in the Emergency Department. Do- stęp 13.09.2018: http://www.inspq.qc.ca. open in new tab
  244. Wojewódzki Szpital Zespolony w Koninie. Oddział Obserwacyjno-Zakaźny z Po- doddziałem Zakaźnym Dziecięcym. Dostęp 12.01.2019: http://szpital-konin.pl/ SK/wp-content/uploads/2016/11/zaka%C5%BAny_regulamin.pdf.
  245. Ambulatoryjna opieka zdrowotna w 2017 roku. Główny Urząd Statystyczny In- formacje. Dostęp 30.11.2018: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/ zdrowie/ambulatoryjna-opieka-zdrowotna-w-2017-roku,13,2.html. open in new tab
  246. Pomoc doraźna i ratownictwo medyczne w 2017 roku. Główny Urząd Statystycz- ny. Informacje. Dostęp 30.11.2018: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ zdrowie/zdrowie/pomoc-dorazna-i-ratownictwo-medyczne-w-2017-roku,14,2. html 11. Europejska dyrektywa ramowa dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (dyrektywa 89/391/EWG). Dostęp 15.11.2018: https://osha. europa.eu/pl/legislation/directives/the-osh-framework-directive/the-osh-frame- work-directive-introduction. open in new tab
  247. Wykaz dziedzin nauki i technik według klasyfikacji OECD. Dostęp 13.05.2018: https://www.ncbr.gov.pl/fileadmin/user_upload/import/tt_content/files/2_wy- kaz_dziedzin_nauki_i_technik_wedlug_klasyfikacji_oecd.pdf. open in new tab
  248. Wykaz aktów prawnych wymaganych do egzaminu na uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej do projektowania oraz kierowania robotami bu- dowlanymi, z określeniem niezbędnego zakresu ich znajomości. Izba Architektów Rzeczpospolitej Polskiej. -IARP. Dostęp 12.08.2018: http://www.izbaarchitek- tow.pl/pliki/wykaz_aktow_prawnych.pdf 14. The American College of Healthcare Architects -ACHA. Dostęp 12.08.2018: http://www.healtharchitects.org/Pages/about.aspx. 8.5 INNE ŹRÓDŁA 1. Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w województwie pomor- skim, odpowiedź w sprawie zapytania o dostęp do informacji publicznej w zakre- sie zakażeń szpitalnych na terenie województwa pomorskiego, wrzesień 2018. open in new tab
  249. Nickl M. (2018). Architectural planning -an enabler for efficient hospitals. Pre- zentacja na Getinge Hospital Engineering Forum -Baden-Baden 11.10.2018 r. open in new tab
  250. Sala operacyjna (obszar o szczególnym znaczeniu w profilaktyce HAI), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  251. Model przedstawiający związek pomiędzy badaniami teoretycznymi i wdrożeniami praktycznymi w kształtowaniu rozwiązań architekto- nicznych sprzyjających prewencji HAI, autor. open in new tab
  252. Stanowisko w obrębie OAIT (obecność dużej ilości sprzętu medycz- nego powoduje trudności z systematyczną dezynfekcją powierzchni potencjalnie skażonych), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  253. Kamera, element sterujący czaszą lampy operacyjnej (powierzch- nie urządzeń medycznych, w szczególności mające częsty kontakt z dłońmi personelu, mogą w łatwy sposób stanowić źródło zakażeń), fot. autor, 2016 r.
  254. Mobilny blat operacyjny -fragment (przykład skomplikowanego elementu wymagającego dekontaminacji po każdorazowym uży- ciu), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  255. Wózek-wanna -stanowisko mycia pacjenta (rozwiązanie umożliwia- jące wykonanie procedur higienicznych np. dekontaminację pacjen- ta podczas przyjęcia w obszarze SOR), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  256. Pipety HTL (diagnostyka mikrobiologiczna wymaga wykorzystania specjalistycznego sprzętu), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  257. Model dróg transmisji drobnoustrojów, autor. open in new tab
  258. Pomieszczenie sterylizacji (właściwe przygotowanie materiału do sterylizacji wymaga przeprowadzenia szeregu czynności), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  259. Pokój łóżkowy (przygotowanie łóżka szpitalnego dla nowego pa- cjenta wymaga wykonania szeregu czynności, aby nie stanowiło źró- dła zakażeń), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  260. Czasza lampy operacyjnej -fragment (sprzęt medyczny jest nie- zbędnym wyposażeniem obszarów zabiegowych i operacyjnych, może stanowić źródło HAI), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  261. Materiał podczas badań mikrobiologicznych (badania mikrobiolo- giczne to proces wymagający czasu), fot. autor, 2017 r. Ilustracja 2.3 open in new tab
  262. Laparoskop (sprzęt wprowadzany podczas zabiegów do organizmu może stanowić drogę transmisji zakażenia), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  263. Zestawienie liczby zakażeń inwazyjnych Klebsiella pneumoniae dane za rok 2017 w krajach Europy (Atlas nadzoru chorób zakaźnych, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób 2018). open in new tab
  264. Stanowisko higieny rąk przed salą operacyjną (prawidłowa higiena rąk ma fundamentalne znaczenie w prewencji HAI), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  265. Miasto jako wielowarstwowa struktura (wzrost wiedzy, postęp techniki i upływający czas powodują zmianę wymagań stawianych obiektom budowlanym, w szczególności placówkom medycznym), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  266. Mobilny blat operacyjny (przykład wpływu techniki na kształtowa- nie obiektów medycznych), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  267. Kolonia bakterii na podłożu mikrobiologicznym (prawidłowa iden- tyfikacja drobnoustrojów pozwala na właściwy dobór środków za- radczych), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  268. Pokój łóżkowy wieloosobowy (odległość pomiędzy pacjentami wpływa na możliwość transmisji zakażeń), fot. autor, 2012 r. open in new tab
  269. Nawiew laminarny nad stołem operacyjnym (rozwiązanie zapewnia- jące czyste powietrze w obszarze operowanym), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  270. Korytarz (infrastruktura techniczna we współczesnym szpitalu to rozbudowana struktura wymagająca analizy ryzyka HAI), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  271. Procentowy udział czynników alarmowych wywołujących ogniska epidemiczne w 2015 r. na terenie województwa pomorskiego; Po- morski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w wojewódz- twie pomorskim 2018 r. open in new tab
  272. Procentowy udział czynników alarmowych wywołujących ogniska epidemiczne w 2016 r. na terenie województwa pomorskiego; Po- morski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w wojewódz- twie pomorskim 2018 r. open in new tab
  273. Stanowisko dekontaminacji blatów operacyjnych (zarządzanie ma- teriałami i środkami dezynfekcyjnymi to ważny element profilaktyki HAI), fot. autor, 2015 r. open in new tab
  274. Pomieszczenie brudownika (zastosowanie jednorazowych kaczek sa- nitarnych -element profilaktyki HAI), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  275. Rozkład zakażeń Clostridium difficile w jednostce statystyki ze wska- zaniem ilości, rodzaju i obszaru wystąpienia w Województwie Po- morskim; (Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny 2018r.). open in new tab
  276. Rozkład zakażeń Enterococcus VRE w jednostce statystyki z wskaza- niem ilości, rodzaju i obszaru wystąpienia w województwie pomor- skim (Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny 2018 r.). open in new tab
  277. Zestawienie porównawcze statystyki zakażeń rotawirusami i noro- wirusami w województwie pomorskim z wskazaniem ilości, rodzaju i obszaru wystąpienia (Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny 2018 r.). open in new tab
  278. Statystyka zakażeń szpitalnych w obrębie oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii w Polsce (Raport... NIK; 2018: 44). open in new tab
  279. Zestawienie porównawcze struktury zakażeń w ognisku epidemicz- nym według danych Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sa- nitarnego w województwie pomorskim 2018 r. open in new tab
  280. Kolumna anestezjologiczna (niewłaściwie zdezynfekowany sprzęt medyczny może stanowić źródło HAI), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  281. Mobilny stół operacyjny (przemieszczenie się stołu operacyjnego po bloku operacyjnym może powodować skażenie dodatkowych po- wierzchni), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  282. Szkło laboratoryjne (rozwój badań naukowych w zakresie mikro- biologii wpływa na sposób kształtowania rozwiązań architektonicz- nych), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  283. Próbki podczas procesu mrożenia (w odpowiednich warunkach drobnoustroje potrafią zachować żywotność przez długi czas), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  284. Stanowisko higieny rąk w komunikacji bloku operacyjnego (przy- kład rozwiązania wykluczonego przez polskie przepisy prawa i spo- tykanego w innych krajach), fot. autor, 2015 r. open in new tab
  285. Korytarz przed wejściem na blok operacyjny (wózki transportowe poruszające się pomiędzy różnymi obszarami placówki medycznej mogą stanowić zagrożenie HAI), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  286. Uwarunkowania ograniczające skuteczność prac zespołów kontroli zakażeń szpitalnych w Polsce, autor. Ilustracja 5.2 Sala operacyjna (naruszenie ciągłości tkanek ludzkich powoduje wzrost ryzyka HAI), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  287. Tabela przyporządkowująca środki hermetyczności do grupy zagro- żenia (Dz.U. z 2005 r. Nr 81 poz. 716 zał. nr 4). open in new tab
  288. Ilustracja 5.2.2 Sala operacyjna (nagromadzenie sprzętu medycznego utrudnia sku- teczną dekontaminację sali operacyjnej pomiędzy zabiegami), autor, 2016 r. open in new tab
  289. Sala pozabiegowa -obserwacji (przykład pomieszczenia, dla którego rozwiązania architektoniczne są zdefiniowane w obowiązujących prze- pisach w bardzo ograniczony sposób), projekt i fot. autor, 2016 r. open in new tab
  290. Sala hemodynamiki (przykład współistnienia zagrożeń radiacyjnych i ryzyka HAI), projekt i fot. autor, 2016 r. open in new tab
  291. Organizacja bloku operacyjnego z wskazaniem barier dla obszarów o różnych rygorach higienicznych, analiza i projekt: autor. open in new tab
  292. Blaty operacyjne (przykład dekontaminacji w komunikacji ogólnej bloku operacyjnego), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  293. Pomieszczenie sterylizacji (wykorzystanie ruchu postępowego ma- teriału jako narzędzia ograniczającego kontaminację), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  294. Elementy wykończenia ściany w sali operacyjnej (przykład po- wierzchni o zwiększonej odporności na procesy dezynfekcyjne), pro- jekt i fot. autor, 2016 r. open in new tab
  295. Sala operacyjna (dla operowanego pacjenta źródłem zagrożenia jest personel medyczny, podczas operacji w sali przebywa kilka osób, w skrajnych przypadkach nawet kilkanaście), projekt i fot. autor, 2018 r. open in new tab
  296. Schemat zarządzania ryzykiem (Komisja Europejska 2011:30) open in new tab
  297. Model zarządzania ryzykiem w obiekcie medycznym z wykorzysta- niem narzędzi architektonicznych, autor. open in new tab
  298. Próbniki promieniowania -ocena zagrożenia radiacyjnego (w zależ- ności od rodzaju ryzyka można stosować różne narzędzia wspoma- gające jego ocenę), fot. autor, 2012 r. open in new tab
  299. Mobilny blat i stół operacyjny montowany na stałe (stosowanie mo- bilnych i stacjonarnych elementów wyposażenia pozwala na wpro- wadzanie różnych procedur dekontaminacji), fot. autor, 2016. r. open in new tab
  300. Schemat elementów składowych technologii medycznej (Tomanek 2015: 32). open in new tab
  301. Poszerzenie schematu elementów składowych technologii medycz- nej (Tomanek 2015:32) o proces przyporządkowywania rozwiązań architektonicznych na podstawie analizy ryzyka, autor. open in new tab
  302. Wydzielona powierzchnia w pomieszczeniu obserwacji (przykład wprowadzania rozwiązań ponadnormatywnych w stosunku do obo- wiązujących przepisów wspierających bezpieczeństwo epidemiczne), fot. autor, 2016. r. open in new tab
  303. Sala operacyjna -widok od strony pomieszczenia przygotowania pacjenta (w zależności od kraju wejście na salę operacyjną może wy- magać przejścia przez dodatkowe pomieszczenia przygotowawcze), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  304. Rozszerzenie schematu drogi pacjenta (Tomanek 2015: 58) o kie- runki transmisji zakażeń przez pacjentów zakaźnych, autor. open in new tab
  305. Schemat drogi pacjenta w szpitalu, w którym nie wprowadzono przestrzennych elementów umożliwiających zarządzanie separowa- niem pacjentów potencjalnie zakaźnych, autor. open in new tab
  306. Schemat drogi pacjenta w szpitalu, w którym zastosowano architek- tonicznie i organizacyjne narzędzia zarządzania ruchem pacjentów potencjalnie zakaźnych, autor. open in new tab
  307. Przykład organizacji pomieszczenia dekontaminacji przed szpital- nym oddziałem ratunkowym, autor. open in new tab
  308. Sala operacyjna, fot. autor, 2016 r. open in new tab
  309. Drzwi otwierane automatycznie (przykład rozwiązania ograniczają- cego możliwość kontaminacji rąk personelu), fot. autor, 2015 r. open in new tab
  310. Pomieszczenie izolacji pacjenta -wymagania zgodne z rozporządze- niem Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szcze- gółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, autor. open in new tab
  311. Pomieszczenie izolacji pacjenta, wariant rozbudowany w stosunku do wymagań prawa w Polsce, autor. open in new tab
  312. Stanowisko w obrębie OAIT (obecność dużej ilości sprzętu medycz- nego powoduje trudności z systematyczną dezynfekcją powierzchni potencjalnie skażonych), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  313. Punkty poboru gazów medycznych (infrastruktura techniczna może być źródłem HAI), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  314. Pomieszczenie intensywnej terapii, układ typowy, autor. open in new tab
  315. Pomieszczenie intensywnej terapii, układ zmodyfikowany o przegro- dy ograniczające transmisję drogą kropelkową i stanowiska dezyn- fekcji rąk, autor. open in new tab
  316. Pomieszczenie intensywnej terapii, układ zmodyfikowany o ukierun- kowanie przepływu powietrza, autor. open in new tab
  317. Porównanie drogi personelu podczas wykonywania procedury de- zynfekcji rąk przed kontaktem i po kontakcie z pacjentem, pomiesz- czenie intensywnej terapii układ typowy -rys. A, układ zmodyfiko- wany w kierunku ograniczania pracy i ryzyka błędu personelu -rys. open in new tab
  318. B, autor.
  319. Pomieszczenie intensywnej terapii, układ zmodyfikowany o orga- nizację boksów jednoosobowych, zalecany między innymi przez niemiecki Federalny Instytut Budownictwa, Badań Miejskich i Prze- strzennych (niem. Bundesinstitut für Bau-, Stadt-und Raumfor- schung), autor. open in new tab
  320. Wyposażenie sali operacyjnej (możliwość podwieszenia wyposaże- nia na podwieszanej kolumnie ułatwia dezynfekcję podłóg), fot. au- tor, 2016 r. open in new tab
  321. Sala pooperacyjna (organizacja pomieszczenia bez stałych przegród pomiędzy pacjentami utrudnia realizacje stanowisk higieny rąk przy każdym z pacjentów), projekt i fot. autor, 2018 r. open in new tab
  322. Podsumowanie przeglądu współczesnych badań porównujące zale- ty i wady hospitalizacji pacjenta w pojedynczym i wieloosobowym pokoju szpitalnym (za: Infection Prevention…, 2008). open in new tab
  323. Wizualizacja potencjalnych kierunków transmisji: a) pomiędzy pa- cjentami; b) pacjentem a odwiedzającym na przykładzie pokoju łóż- kowego wieloosobowego, analiza i projekt: autor. open in new tab
  324. Propozycja ograniczenia ryzyka transmisji pomiędzy pacjentami oraz pacjentem a odwiedzającym na przykładzie pokoju łóżkowego jed- noosobowego, analiza i projekt: autor. open in new tab
  325. Zasłony pomiędzy stanowiskami opieki nad pacjentami (przykład konfliktu pomiędzy potrzebą intymności a bezpieczeństwem epide- micznym, zasłony mogą stanowić źródło HAI), fot. autor, 2019 r. open in new tab
  326. Autor w odzieży ochronnej (stosowanie odzieży ochronnej wymaga analizy procedur i wyodrębnienia oraz wyposażenia miejsc przezna- czonych do przebierania), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  327. Regał na buty w szatni personelu przed blokiem operacyjnym (hi- giena obuwia na bloku operacyjnym jest elementem wymagającym dodatkowych wytycznych w zakresie rozwiązań architektonicznych), fot. autor, 2019 r. open in new tab
  328. Stanowisko dezynfekcji rąk (zachowanie 5 momentów higieny po- winno dotyczyć wszystkich użytkowników placówek medycznych), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  329. Analiza drogi personelu koniecznej do pokonania podczas proce- dury higieny rąk przed kontaktem z pacjentem i po kontakcie na przykładzie układu typowego pokoju łóżkowego dwuosobowego (Tomanek 2015). A) typowa lokalizacja stanowiska higieny rąk - w łazience przy pokoju, B) układ zmodyfikowany o dodatkowe sta- nowisko higieny rąk; analiza: autor. open in new tab
  330. Analiza drogi personelu koniecznej do pokonania podczas proce- dury higieny rąk przed kontaktem i po kontakcie z pacjentem, na przykładzie modelowego pokoju jednoosobowego, A) typowa lo- kalizacja stanowiska higieny rąk -w łazience przy pokoju, B) układ zmodyfikowany o dodatkowe stanowisko higieny rąk, analiza i pro- jekt: autor. open in new tab
  331. Organizacja pracowni rezonansu magnetycznego z naniesieniem schematu technologii i miejsc higieny rąk, analiza i projekt: autor. open in new tab
  332. Pomieszczenie badań rezonansem magnetycznym (wykorzystanie stołu badań przez wielu pacjentów sprzyja przenoszeniu zakażeń), projekt i fot. autor, 2016 r. open in new tab
  333. Łokciowa bateria umywalkowa (przykład uruchamiania wyposaże- nia higienicznego bez udziału rąk personelu), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  334. Stanowisko z odzieżą ochronną (stosowanie wielorazowej odzieży ochronnej wymaga rozdział odzieży czystej od skażonej), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  335. Proces wejścia na blok operacyjny przez zespół szatniowy urządzo- ny w sposób minimalny -na podstawie wymogów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, analiza i projekt: autor. open in new tab
  336. Proces wejścia na blok operacyjny przez pomieszczenie szatniowe, rozbudowany o elementy dodatkowe wynikające z dobrej praktyki projektowej i analizę procesu. Wprowadzenie rozwiązań ogranicza- jących możliwości kontaminacji odzieży czystej oraz przelotowych myjek dezynfektorów jako rozwiązanie problemu higieny obuwia stosowanego w bloku operacyjnym, analiza i projekt: autor. open in new tab
  337. Schemat funkcjonalny pomieszczenia szatniowego przed blokiem operacyjnym, schemat na podstawie wizji lokalnej, Niemcy, autor. open in new tab
  338. Monitor z klawiaturą na sali operacyjnej (elementy wyposażenia wykonane w sposób umożliwiający systematyczne przeprowadzanie procesu dezynfekcji), fot. autor, 2015 r. open in new tab
  339. Stanowisko przekładania pacjenta (w Polsce zakłada się, że łóżko pacjenta nie powinno być wprowadzane na teren bloku operacyjne- go), fot. autor, 2016 r open in new tab
  340. Wykorzystanie ruchu postępowego na przykładzie wymagań stawia- nych przed pomieszczeniem sterylizatorni w ambulatorium, analiza: autor. open in new tab
  341. Wykorzystanie ruchu postępowego na przykładzie wymagań sta- wianych przed pomieszczeniem centralnej sterylizatorni w szpitalu, analiza: autor. open in new tab
  342. Pomieszczenie centralnej sterylizacji (fizyczne oddzielnie części brud- nej czystej i jałowej pozwala ograniczyć możliwość wtórnej kontami- nacji narzędzi), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  343. Śluza pacjenta, przykład ograniczania migracji wyposażenia pomię- dzy obszarami o różnych rygorach sanitarno-higienicznych, analiza autor. open in new tab
  344. Wózek porządkowy (proces sanityzacji wymaga wprowadzenia do pomieszczenia sprzętu umożliwiającego jego przeprowadzenie), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  345. Model transmisji zakażeń z zanieczyszczonego środowiska (za: Kra- mer i inni 2006). open in new tab
  346. Trwałość bytowania istotnych klinicznie bakterii na suchych po- wierzchniach (za: Kramer i inni 2006). open in new tab
  347. Wizualizacja graficzna w przekroju zaleceń zawartych we wzorze sprzątania zgodnie z planem higieny dla pokoi pacjentów (ogólne). open in new tab
  348. Strefa II, ogólnej czystości -dezynfekcja niskiego stopnia, często- tliwość bez uwzględnienia interwencji pozaplanowych (Grochowska 2011:140-142), opracowanie graficzne: autor. open in new tab
  349. Fragment wykładziny przy stole operacyjnym uszkodzonej przez środ- ki dezynfekcyjne (materiały wykończeniowe powinny być dostosowa- ne do używanych środków chemicznych), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  350. Schemat wymagań materiałowych dla pomieszczeń o zwiększonych wymaganiach, analiza: autor. open in new tab
  351. Schemat gradacji wymagań materiałowych dla pomieszczeń o zwiększonych wymaganiach sanitarno-higienicznych, analiza: autor. open in new tab
  352. Wzór znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym (wła- ściwa komunikacja jest podstawą dla budowania systemu bezpie- czeństwa w placówce medycznej), znak na podstawie Dz.U. 2005 nr 81 poz. 716 zał. nr 3. open in new tab
  353. Model oddziaływania na bezpieczeństwo epidemiczne, autor. open in new tab
  354. Znak bezpieczeństwa (wyodrębnienie pomieszczeń sanitarnohigie- nicznych użytkowanych wyłącznie przez personel jest jednym z pod- stawowych elementów profilaktyki HAI), fot. autor, 2018 r. open in new tab
  355. Obszary posiadające potencjał dla wzrostu znaczenia rozwiązań architektonicznych w ograniczaniu zakażeń szpitalnych, opracowa- nie graficzne: autor. open in new tab
  356. Blaty operacyjne czekające na pacjentów w komunikacji bloku ope- racyjnego (przykład elementu, który powinien być ujęty w projekcie architektonicznym z uwzględnieniem problematyki HAI), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  357. Magazyn na bloku operacyjnym (architektura placówki medycznej powinna obejmować szereg pomieszczeń pomocniczych takich jak magazyny narzędzi sterylnych), fot. autor, 2016 r. open in new tab
  358. Różnica pomiędzy standardami obowiązującymi obecnie w różnych krajach europejskich wersja A: stanowisko higieny rąk zorganizowa- ne w komunikacji przed salą operacyjną kliniki Mittelbaden, Baden Baden, Niemcy, 2015; wersja B: wymagania regulacji polskich -wy- odrębnienie pomieszczenia przygotowania personelu zgodnie z roz- porządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. open in new tab
  359. Regały z czystą bielizną (przeciwdziałanie zakażeniem szpitalnym wymaga wprowadzenia zasad gospodarki bielizną czystą i brudną), fot. autor, 2014 r. open in new tab
  360. Sala hybrydowa (przykład zintegrowania stołu operacyjnego z za- wansowanym sprzętem diagnostycznym), fot. autor, 2016 r. open in new tab
Verified by:
Gdańsk University of Technology

seen 1101 times

Recommended for you

Meta Tags