Abstrakt

W pracy uwagę koncentruję na kwestii tożsamości zawodowej nauczycieli, która stanowi główny problem badawczy. Interesuje mnie ich tożsamość w sytuacji zmian o charakterze społecznym, gospodarczym, politycznym, kulturowym i wewnątrzszkolnym. Moją intencją jest określenie, jak współcześni nauczyciele postrzegają swoją pracę i swój profesjonalizm, jak "czują się" w swoim zawodzie, z kim i z czym się utożsamiają, "tu i teraz", po około dwudziestu latach po transformacji ustrojowej i dziesięciu latach po zreformowaniu oświaty. Niezwykle istotne w kontekście problematyki podejmowanej w niniejszej rozprawie jest tło społeczne, któremu przypisuję kluczowe znaczenie w procesie formowania się tożsamości zawodowej współczesnych nauczycieli. Ze względu na wielowymiarowość i wielowątkowość podejmowanej problematyki, zdecydowałem się oprzeć swoje poszukiwania badawcze o dość specyficzne zestawienie metod. U podstaw moich badawczych zamierzeń umieściłem postulat "dualizmu metodologicznego", nie ograniczając się tylko do jednej z metod, łącząc w jednym projekcie badawczym zarówno perspektywę ilościową, jak i jakościową. Zakres problematyki (główny problem badawczy) podejmowany w obu badaniach (zarówno jakościowym - technika ankietowa, jak i ilościowym - narracyjny wywiad biograficzny) jest tożsamy, lecz po zastosowaniu różnych strategii metodologicznych i różnych technik badawczych, możliwe jest spojrzenie na problem z dwóch odrębnych perspektyw, a więc zebranie szerszego, bardziej wyczerpującego materiału, wykorzystując zalety obu podejść badawczych. Podsumowując wyniki badań, wyłania się obraz nauczycielskiej tożsamości zawodowej, który jest zróżnicowany i pełen sprzeczności. We wszystkie narracje wpleciona jest kategoria różnicy, relacja do inności. W ramach tej niełatwej profesji, w warunkach ustawicznej zmiany (polskiego systemu szkolnictwa i współczesnego społeczeństwa), napięcia aporetyczne stają się charakterystyczną cechą tożsamości zawodowej nauczycieli.

Autor (1)