Wyszukiwarka
Katedra Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków
Publikacje
Filtry
wszystkich: 386
Katalog Publikacji
Rok 2024
-
Architektura oraz historia tzw. nowych koszar na Westerplatte w latach 1933–2023
PublikacjaPrzedmiotem badań opisanych w artykule jest budynek tzw. nowych koszar na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte, który pełnił kluczową rolę w planie obrony polskiej placówki. Pomimo jego częściowo zachowanej bryły, nie został on do tej pory należycie rozpoznany w toku badań architektonicznych. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w latach 2019–2023, przedstawiono pierwotny wygląd, układ...
-
Artificial intelligence in architectural education - green campus development research
PublikacjaThe rapid advancement of artificial intelligence (AI) technologies has introduced new possibilities and challenges in design education. This article explores the need for changes and adaptations in the teaching process of design as AI-related technologies, based on image generation, transform the creative process and offer novel opportunities. In a research-by-design studio in an architectural faculty in Poland, students who utilised...
-
Authenticity of cultural heritage vis-à-vis heritage reproducibility and intangibility: from conservation philosophy to practice
PublikacjaThis article states that the philosophical nature/ambiguity/controversy of the issue of authenticity undermines its usefulness as a tool in conservation practice. The main drawback is the inability to objectively define the notion of authenticity. In conservation philosophy, the meaning of authenticity relativizes along with the widespread consent to the reproducibility of cultural heritage, whereas the recognition of its intangibility...
-
New skills for architects: 3D scanning for an immersive experience in architectural education
PublikacjaThe authors of this article explore the integration of remote sensing techniques, specifically laser scanning and photogrammetry, as well as immersive visualisation via different methods applied to architectural design processes, and its potential impact on the professional development of future architects. The study demonstrates the value of extending the architectural design process into the interdisciplinary field of geomatics...
Rok 2023
-
Frontem do morza. Plan, budowa i architektura portu w Gdyni
PublikacjaGdynia to port, a port to Gdynia. Tak na początku istnienia II Rzeczpospolitej ukształtowała się jej morska stolica. Monografia Anny Orchowskiej to pierwsza publikacja poświęcona całokształtowi jednej z największych realizacji międzywojnia. Realizacji, która nie tylko pełniła istotne funkcje gospodarcze, ale też szybko stała się wizytówką kraju. Zwrócone niejako frontem do morza budynki były awangardowe i śmiałe w formie. Budowane...
-
Kościół franciszkanów Świętego Andrzeja Apostoła w Barczewie: badania i prace konserwatorskie w latach 2018-2023
PublikacjaArtykuł stanowi sprawozdanie z prac konserwatorskich prowadzonych w kościele franciszkańskim w Barczewie przez firmę Gorek Restauro wraz z odniesieniem do wynikow badań terenowych: architektonicznych, archeologicznych i konserwatorskich
-
Kościół św. Andrzeja w Barczewie. Historia przekształceń zespołu franciszkańskiego
PublikacjaKościół św. Andrzeja w Barczewie jest jedyną zachowaną świątynią klasztorną na Warmii, której początki sięgają średniowiecza. Porzucone przez franciszkanów w połowie XVI w. założenie klasztorne zostało odbudowane staraniem kardynała Andrzeja Batorego – bratanka króla Stefana i przekazane bernardynom. Batory zaczął wznosić także unikalną centralną kaplicę grobową, w której umieścił podwójny cenotaf dłuta Willema van den Blocke....
-
Modern era fortifications as public places = Fortyfikacje nowożytne jako miejskie przestrzenie publiczne
PublikacjaFortyfikacje nowożytne tworzyły systemy budowli ziemnych oraz szerokich fos. Ich powierzchnia przekraczała często powierzchnię otoczonego nimi miasta. Utrata znaczenia obronnego oraz tendencje do wzrostu terytorialnego miast spowodowały konieczność zmiany funkcji fortyfikacji. W XIX i XX wieku były one rozbierane, a ich tereny zabudowywane lub przekształcane w przestrzeń publiczną. Zagospodarowanie i konserwacja tych obiektów...
-
Persistences: analysis of the image of Gdańsk and its cultural identity through survey processes and digital architectural representation
PublikacjaThe aim of the research was to analyse the historical legacy/heritage of the city of Gdańsk in order to characterise the narrative tools which can be used to promote the cultural identity of the urban landscape. The main focus was on the city's defence system - a cultural route that is spatially limited to a relatively small area, but temporally spanning almost a millennium. The fortifications demarcate a spatial boundary, limiting...
-
Protection and renovation of public areas in a modernist city: the case of three streets in the historic City Centre of Gdynia
PublikacjaThis article concerns issues related to the preservation and restoration of public space in Gdynia’s city centre, which was designed and built mainly in the 1920s and 1930s. In 2007, a major part of the city centre was entered into the register of monuments asa historic complex of urban architecture. Moreover, in 2015, the area was declared a Monument of History. Protection of a complex of urban architecture covers not only the...
-
Samorządowi konserwatorzy zabytków jako wykonawcy zadań wojewódzkich konserwatorów zabytków. Krótkie podsumowanie eksperymentu.
PublikacjaArtykuł dotyczy kwestii realizacji jednego z zadań z zakresu ochrony zabytków przez samorządy lokalne. Przedstawiono kwestię wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej przez samorządowych konserwatorów zabytków na podstawie porozumień wojewodów z samorządami lokalnymi. Rozwiązanie to związane były ze znacznymi oczekiwaniami środowiska konserwatorskiego. Po ponad 20 latach funkcjonowania samorządowych konserwatorów zabytków,...
-
The evolution of education spaces - from plan as generator to regenerative architecture, virtual rooms and green campuses
PublikacjaThe study programmes are often considered the main formative factors in the process of educating future architects. Another highly influential component is the architectural characteristics of learning spaces, and consequently the impact of the physical built environment on the quality of education has been widely discussed. However, not often do we realise that the characteristics of education spaces correlate with the organisational...
-
The Novel Findings About the Hussite’s Warfares in the Gdansk/Danzig Surrounding in the Late Summer of 1433
PublikacjaOne of the most spectacular episodes during the Hussite Wars was the Czech raid through the lands of the Teutonic Order up to the Baltic Sea in 1433. Although historians and then-witnesses focused on the sacked Cistercian Abbey in Oliva and soldiers filling the bottles with seawater, the scale of damages in the main harbour of Prussia and its surroundings has not been the subject of research yet. Furthermore, most scholars treatthe...
-
Where the Second World War in Europe broke out: the land-scape history of Westerplatte, Gdańsk/Danzig
PublikacjaWesterplatte is known as the place where the Second World War in Europe broke out. However, its history covers many other events involving Polish, German, Russian and even French politics over the last three centuries - neglected by many papers published in the current discussion. Due to its location at the entrance to the main harbour on the Baltic Sea entrance, Wester-platte-Peninsula is cartographically the best-documented part...
-
Zachowanie i konserwacja tynków szlachetnych na elewacjach budynków modernistycznych - aktualne doświadczenia z Gdyni
PublikacjaArtykuł dotyczy kwestii zachowania i rewaloryzacji tynków ozdobnych, ze szczególnym uwzględnieniem wypraw tynkarskich stosowanych w Gdyni po II wojnie światowej. Po wojnie zaczęto stosować w Gdyni inne techniki tynkarskie (np. sgraffito) oraz wprowadzono kolory tynków nie wykorzystywane w okresie międzywojennym np. kolor niebieski. W celu prowadzenia dalszych szerokich badań tynków historycznych autor zaproponował zastosowanie...
Rok 2022
-
Architektura kościołów dominikańskich w średniowiecznych Prusach
PublikacjaBadania architektoniczne kościołów w Chełmnie, Elblągu, Gdańsku i Tczewie oraz próba rozpoznania danych na temat świątyni predykantów w Toruniu pozwoliły zrekonstruować historię budowlaną pięciu z nich. Poszczególne obiekty nigdy nie były realizowane w całości według z góry założonego planu. Proces ich projektowania i budowy to aż do przełomu XIV i XV wieku ciągłe modyfikacje, wpasowywanie się w kontekst przestrzenny miasta, zmiany...
-
Budowa portu w Gdyni 1920-1939: "ksztatł rozwartych palców ręki, władczo wyciągniętej ku morzu"
Publikacja.
-
Byłe porty lotnicze jako element dziedzictwa architektonicznego i urbanistycznego
PublikacjaTematyka niniejszej rozprawy dotyczy wpływu byłych, cywilnych portów lotniczych na kształtowanie nowej zabudowy na ich dawnym terenie. Przebadane zostają wartości kulturowe oraz społecznoekonomiczne pozostałej po nich infrastruktury. Rozwój i dzieje lotnictwa są przedmiotem zainteresowania historyków, a kwestie związane z budową nowych portów lotniczych - urbanistów, co czyni zagadnienia te przedmiotem licznych badań. Niemniej...
-
Chapel at St. Joseph's Church in Gdańsk
PublikacjaThe subject of this article is the chapel located in the former Gdańsk Carmelite monastery complex. The results of the architectural research carried out in it in 2014–2015 are presented. As a result, the time and purpose of the building’s construction were established. The original appearance and traces of later alterations were also recognised. The recesses found on the longitudinal walls, of similar dimensions, not reaching...
-
Developing the Urban Blue-Green Infrastructure as a Tool for Urban Air Quality Management
PublikacjaUrban structure is an important factor that shapes the process of urban ventilation and pollution dispersion. With proper planning of the urban spatial layout, city breathability can be effectively regulated, contributing to urban air quality improvement. This paper investigates the development and current management of urban systems of green and open spaces in four Polish cities: Gda ´nsk, Warsaw, Pozna ´n and Wrocław, with a...
-
Glossary [Intellectual Output 1] Glossary as a method for reflection on complex research questions
PublikacjaGlobalization and digitization are strongly influencing the process of shaping the built environment. The latter is causing the new design tools to emerge faster than ever before in history, while the former is speeding up not only the development, but also the broad roll-out of more agile and interdisciplinary methodologies and work approaches. The design process is also becoming more and more inter- and trans-disciplinary. This...
-
Ikony architektury portu w Gdyni-styl i struktura
Publikacja.
-
Interdisciplinary research as a form of monument protection and preparation for the investment process on the example of the former Gdańsk Shipyard complex
PublikacjaThe multi-layered heritage of many industrial plants operating until the end of the 20th century creates a particular challenge for conservators, designers and investors. In the process of protecting its values, displaying qualities and managing the property, it is necessary to recognize a wider transformation of technology of the entire plant and the individual functions of its buildings, as well as the context of intangible...
-
Manifesto [Intellectual Output 5] for High-quality Baukultur in the Digital Age
PublikacjaThe aim of the Manifesto is to extract the most important messages of the work on the BuildDigiCraft project and to translate them into a public declaration of views, intentions and policy recommendations directed at the academic, professional and policy-making community responsible for the shaping of the built environment (on local, regional, national and European/international level). With the BuildDigiCraft Manifesto the project...
-
Ochrona i konserwacja architektury modernistycznej Gdyni - niektóre kierunki obecnych działań
PublikacjaTekst przedstawia bieżące działania konserwatorskie i restauratorskie dotyczące architektury modernistycznej Gdyni
-
Physical models in the education of architectural history
PublikacjaIn this article, the authors present the long tradition and common use of physical models in the process of teaching the history of architecture in higher education institutions. The research described in the article is focused on the use of physical models and mock-ups as stimulants during architectural history classes to support lectures and increase the learning capabilities of students. The authors also cover the general use...
-
Portico Farmhouses of the Vistula Delta: Architecture, Current State and Finite Element Modelling of Timber Roof Truss under Material and Cross-section Uncertainty
PublikacjaThe article focuses on the oldest surviving I-type portico houses located in the Vistula Delta, which were built in the 17th and 18th centuries. The study describes the houses’ origins, structure, details of roof structures and technical condition, and it also includes numerical modelling of a roof truss and its mechanical analysis. Numerical models of the roof trusses are defined and analysed by means of the finite element method....
-
Powojenny rozdział w historii architektury i zagospodarowania portu gdyńskiego
PublikacjaThe port of Gdynia, considered one of the largest civil construction projects of the 20th century in Europe, was built at an express pace for only a dozen or so years from the mid-1920s to the end of the 1930s. Unusual solutions from the construction period in the port engineering category, as well as outstanding architectural works The industrial area quickly became architectural symbols of economic growth and the general rebirth...
-
Process [Intellectual Output 2] Guidelines for a design process leading to a high-quality Baukultur in the digital age
PublikacjaThe main aim of the intellectual output “Process” is to identify, explore and evaluate new design processes for shaping the built environment, which are informed, collaborative, and adaptable, allow customization and are generally enabled by the application of digital tools. Further, it aims at creating methodological guidelines for future-oriented design processes leading to a high-quality Baukultur in the digital age. The guidelines...
-
Rewaloryzacja historycznego zajazdu Adlera w Gdyni Orłowie
PublikacjaTekst omawia kompleksowe prace konserwatorskie przy zabytkowym zajeździe położonym w Gdyni Orłowie. Budynek powstał w XIX w. w dwóch etapach. Przeprowadzone w latach 2011-2013 prace obejmowały m.in. wzmocnienie fundamentów, wybudowanie niezależnej konstrukcji stalowej, która odciążyła szkielet z belek drewnianych, termomodernizację oraz prace restauratorskie przy elewacjach.
-
Teoria konserwatorska a dostępność zabytków /na przykładzie Zamku Wysokiego w Malborku/
PublikacjaObowiązująca Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zawiera wymagania dotyczące wszystkich budynków, bez odniesień do obiektów zabytkowych. Celem tekstu jest skonfrontowanie podstawowych, współczesnych zasad postępowania konserwatorskiego z możliwościami pełnego udostępniania zabytków architektury. Przyjęty w tekście, ogólny podział budynków zabytkowych w aspekcie ich podatności...
-
The role and scope of architectural and conservation research procedures in the process of restoring the splendour of an architectural monument created after 1945 on the example of the Suburban Railway Station in Gdynia
PublikacjaModern Movement buildings, despite their relatively recent construction, are sometimes affected by radical transformations of layout and form. The railway stations being one of the most important public buildings in the city are a special group of them. Due to long-term and intensive use they may bear the signs of exploitation of parts of its substance and have secondary transformations disharmony with the building. The subject...
-
Wieniec w Twierdzy Wisłoujście z lat sześćdziesiątych XVI wieku, jego przekształcenia i uszkodzenie w wojnie w roku 1577 w świetle badań architektonicznych z lat 2020–2022
PublikacjaWieniec w Twierdzy Wisłoujście to unikatowy przykład strażnicy w formie samodzielnej bastei łączącej w sobie tradycje budownictwa średniowiecznego i nowożytnego. Powstała w latach 1562-63 w miejscu wcześniejszego założenia (z ok. 1519 r.). Przedmiotem artykułu jest rozpoznanie pierwotnej formy tego założenia z lat 60. XVI w., wskazanie jego modyfikacji związanych z próbą rozbudowy zespołu i jego uszkodzeniami z oblężenia w 1577...
-
Wystawa MORZE \ MIASTO \ PORT - koncepcja merytoryczna i projekt aranżacji wystawy
PublikacjaZamysł ideowy wystawy opiera się na stworzeniu narracji o powstaniu i rozwoju portu w Gdyni za pomocą artystycznych wizerunków jego samego. W dwudziestoleciu międzywojennym przestrzeń ta elektryzowała rozmachem inwestycji, skalą przedsięwzięcia, nieznanymi technologiami, nowoczesnością architektury. Odwiedzenie polskiego wybrzeża i wizyta w porcie działały jak magnes na wielu Polaków. Narodowy sen o morskiej potędze dodatkowo podsycał...
-
Zamek w Malborku- zabytek w epoce postprawdy
Publikacja.
Rok 2021
-
Ad hoc prayer spaces – a challenge of the architecture of the 21th century
PublikacjaThis article considers the problem of arranging places of prayer in the vicinity of universities and dormitories. A survey was conducted among students living in the dormitories of the Gdańsk University of Technology in order to determine if there was a real need to arrange such spaces. Subsequently, examples of temporary chapels designed in the last 20 years in Western European countries were presented. Analysis of the selected...
-
Adaptation of Architectural Heritage in the Era of Climate Change. Torpedo Platform in Babie Doły
PublikacjaThe paper provides original insight into the problem of adap¬tation of historical objects in the era of climate change. It conveys a message that in times of climate crisis, there is a need to go beyond an anthropocentric perspective, specifically, that architec¬ture should not only be designed for people, but should also provide a framework for nature. As well as shaping spaces for human beings, the architect is also responsible...
-
Architecture of ecumenical spaces in public buildings in the 21st century: Links among the architecture of multi-faith spaces, their names, and the functions they serve in Polish airports
PublikacjaThis study explores the architecture and arrangement of prayer spaces in public buildings. It examines whether Polish airports have prayers spaces and whether a correlation exists between the name (e.g., “multi-faith space,” “place of prayer,” and “place of focus”) and design. The study is supported by analyses of ecumenical spaces, which have recently been brought into service andwhere a visible symbiosis exists between their...
-
Badania architektoniczne Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku. Etap III: wnętrza Wieńca
PublikacjaBadania architektoniczne dotyczyły Wieńca w Twierdzy Wisłoujście. Stanowiły uzupełnienie rozwarstwień Wieńca w zakresie planu budowli.
-
Dzieje latarni w Twierdzy Wisłoujście w świetle badań architektonicznych z roku 2018 History of the Lighthouse of the Wisłoujście Fortress in Light of a 2018 Architectural Study
PublikacjaW roku 2018 zespół autorski wykonał badania architektoniczne wieży w Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku w związku z planowanymi pracami konserwatorskimi. Pierwszy raz podjęto metodologiczne badania architektoniczne najstarszej struktury zespołu – wieży-latarni morskiej wzniesionej w 1482, a następnie rozbudowywanej w wiekach XVI–XX. Wyniki badań oraz weryfikacja źródeł historycznych i archeologicznych pozwoliły zrekonstruować 6 głównych...
-
Evaluating architecture students' knowledge of the history of architecture by tests and by drawings: a comparative analysis
PublikacjaThe methods of evaluating students’ knowledge in architectural education, and in particular in education on history of architecture, are specific in many respects. Apart from checking the general knowledge of history concerning chronology, artistic trends, styles, main objects and architects, it should also check students’ ability to analyse the historic architecture in a drawing form. Such a form of presenting architecture has...
-
Gdyńskie perły czyli więcej niż modernizm
PublikacjaMonografia przedstawia różne tendencje stylowe w gdyńskie architekturze, zarówno w okresie międzywojennym jak i w latach powojennych
-
NA STYKU LĄDU I WODY - GDAŃSK
PublikacjaNa wyjątkowość zasobu kulturowego dawnej Stoczni Gdańskiej składają się różne wartości i czynniki działające na siebie wzajemnie w sposób synergiczny. Obok treści historycznych, związanych z samym zakładem przemysłowym, znajdują się te dotyczące strajków robotniczych i przemian ustrojowych. Dodatkowo, specyfiką krajobrazu przemysłowego, w rozumieniu zabudowy i zagospodarowania, jest pewna „warstwowość”, a dla obserwatora z zewnątrz...
-
Nomination Dossier, The Modernist Centre of Gdynia, Part 2b, History and Development
PublikacjaHistory and development of Gdynia, from Medieval times up until today. The project concerns such chapters as: Introduction; The village of Gdynia; Gdynia as a seaside resort; Construction of the port and the city in the interwar period; The modernist city centre – layout; architecture;Architecture of the city centre; South Pier and Grand District; Post-war development of Śródmieście: a continuation
-
NOMINATION DOSSIER, The Modernist Centre of Gdynia, parts 4 - 7
PublikacjaThe city of Gdynia is commonly known in Poland as a symbol of the country’s independence and evidence of the foresight of planners and politicians. It is the outcome of the efforts and aspirations of generations of people from all kinds of backgrounds who made Gdynia their home. Document prepared by researchers from Gdansk University of Technology and other experts is the important part of the Nomination Dossier prepared for international...
-
O odkrywaniu historii budowlanej kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. Architektura świątyni Dominikanów w świetle badań architektonicznych, archeologicznych i konserwatorskich
PublikacjaRozdział dotyczy prowadzonych prac restauracyjnych, konserwatorskich, archeologicznych i badań architektonicznych w kościele św. Mikołaja w ciągu ostatnich 200 lat i ich wypływu na rozwój wiedzy o historii budowlanej budynku. Autor odnosi się także do najnowszych prowadzonych przez siebie badań terenowych w kościele z lat 2018-2021. Praca stanowi zapowiedź monografii o architekturze kościołów dominikańskich.
-
Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni
PublikacjaW książce opisano różnorodne działania związane z ochroną i konserwacją architektury modernistycznej Gdyni na podstawie kilkunastu lat doświadczeń autora. Scharakteryzowano system ochrony, a także problemy konserwacji od skali miasta, aż do różnych detali wykończeniowych. Przedstawiono wiele nieznanych do tej pory rozwiązań estetycznych, związanych z wykańczaniem budynków modernistycznych. Wykazano, że elewacje modernistyczne w...
-
On the current state of dovetail wall-corner joints in wooden Greek Catholic churches in Polish Subcarpathia with structural and sensitivity analyses
PublikacjaThis paper describes the current condition of some dovetail joints which form the wall corners of two Greek Catholic churches of wooden construction in Polish Subcarpathia. It also gives the historical background of the sacral architecture of that region. The two structures, which represent the same type of log corner joints are situated in Chotylub and Cewków. The buildings were examined e.g. for damage, wood moisture content,...
-
Problematyka współczesnych ingerencji w historyczną zabudowę przemysłową na przykładzie zespołu portowo-stoczniowego w Gdyni
PublikacjaNa terenach portowo-stoczniowych Gdyni zachowanych jest wiele historycznych obiektów, które ze względu na zmiany w funkcjonowaniu portu oraz przekształcenia użytkowania terenów podlegają określonym zmianom. Najważniejsze z tych budynków są objęte ścisłą ochroną prawną poprzez wpisanie do rejestru zabytków. Zapewnia to ich zachowanie i często także rewaloryzację. Inne, także wartościowe, ale nieobjęte tak ścisłą ochroną – uwzględnione...
-
Przed modernizmem - style w gdyńskiej architekturze lat dwudziestych
PublikacjaZarówno w historiografii architektury polskiej jak i europejskiej lata dwudzieste XX wieku omawiane są głównie w kontekście rodzącego się modernizmu. Nic w tym zresztą nie ma dziwnego, bo to właśnie ten nurt wyznaczał nowe trendy i w przyszłości decydować miał o dziejach architektury w całym stuleciu. Odchodziła w przeszłość trwająca od połowy XIX wieku epoka historyzmu, a zaczynała się epoka nowa, modernistyczna. Tak więc oblicze...