Abstrakt

W artykule wykazano wpływ bliskości autostrady na wydajność tworzenia się rosy i jej skład chemiczny. Badania przeprowadzono w pobliżu autostrady A4 w Polsce SW. Obszar badań miał charakter lekko pofalowanej równiny intensywnie użytkowanej rolniczo. Do kolekcji osadów wykorzystano płaskie, pasywne kolektory radiacyjne. Dwa z nich (AN i AS) zlokalizowane były w bezpośrednim sąsiedztwie drogi (30 m) po obu jej stronach, natomiast trzeci (AR) w odległości 1,25 km w kierunku NNW. Pomiary przeprowadzono w dwóch krótkich seriach, podczas których zebrano łącznie 19 próbek rosy. Seria pierwsza (S1) odbyła się w dniach 1-20.04.2009 - 9 próbek rosy, natomiast druga (S2) odbyła się w terminie 18-28.09.2009 - 10 próbek rosy. Średnia wydajność tworzenia się rosy wynosiła 0,179 dm3/m2/doba. Na stanowisku AN uzyskano przeciętnie 170 dm3/m2/doba, na AS 0,199 dm3/m2/doba, a na AR 0,173 dm3/m2/doba. Efektywność powstawania rosy na stanowiskach zlokalizowanymi po obu stronach autostrady różniła się nawet o około 200% w ciągu tego samego epizodu rosowego. Maksymalnie w ciągu jednej doby uzyskano 0,389 dm3/m2. Średni odczyn pH próbek ważony po objętości był kwaśny i mieścił się w zakresie 4,29 (AS), a 4,58 (AR). Przewodność elektryczna (EC) na wszystkich stanowiskach była względnie niska osiągając średnio 55,9 μS/cm na stanowisku AN, 62,2 μS/cm na AS i 35,8 μS/cm na AR. Przeciętne zanieczyszczenie próbek mierzone po objętości parametrem TIC (Total Ionic Content) z kolektorów AN i AS osiągnęło wartości 0,62 meq/dm3 natomiast z kolektora AR 0,38 meq/dm3. Zarówno EC jak i TIC wskazywały na wpływ autostrady na stanowiska AN i AS zlokalizowane w bezpośrednim jej sąsiedztwie. Kolektor znajdujący się po zawietrznej stronie autostrady cechował się nawet o 139% większą wartością TIC, niż zlokalizowany po drugiej stronie jezdni. Struktura jonowa próbek była podobna na wszystkich trzech stanowiskach. Dominowały w niej aniony NO3- (28-32%) i kationy Ca2+ (22-25%).

Autorzy (4)