Search
Department of History, Theory of Architecture and Monument Conservation
Publications
Filters
total: 384
Catalog Publications
Year 2015
-
Woda
PublicationPorównanie układów wodnych w rozwoju urbanistycznym Gdańska, Kaliningradu i Kłajpedy.
Year 2016
-
ARCHITECTURE OF HYDROPOWER PLANTS IN POMORZE
PublicationThe history of energetic use of the rivers of Pomerania (Pomorze) is traced from the late Middle Ages. Their potential due to geographical specificity of the region was still attractive in the era of electricity of the19th and the first half of the 20th century. Configuration of the terrain, geological, and natural restrictions, but mainly energetic potential of particular localization were crucial for economical success of the...
-
Cast Iron Staircase in Aleksandrów Kujawski (Poland) - History, Construction, Architectural Form
PublicationThe text presents historic cast iron staircase, which is situated inside the railway station building in Aleksandrów Kujawski. Since the moment of creation in the 19th century for a long time that station, located at the border of Prussia and Kingdom of Poland, was an important transit point. Nowadays it is situated in the central of Poland. The staircase was built in 1870’s as a result of an extension of the railway station building...
-
CONTRASTING MODERNISMS - ARCHITECTURE OF HARBOUR CITIES GDYNIA AND ALTONA
PublicationThe presentation of the exhibition “Architect Gustav Oelsner – Light, Air, Colour,”, which took place in Gdynia 1.04-29.05.2011, showed the clinker architecture of Gustav Oelsner in Altona. As a contrast to the white-plastered architecture of Gdynia, it provided an interesting background for the comparison of two different faces of modernism. The most important feature of the aesthetics of modernism was its cosmopolitan character,...
-
Dekoracja architektoniczna - szkic o jej historii i dniu dzisiejszym
PublicationZagadnienie dekorowania budynków, albo ich niedekorowania to jeden z głównych teoretycznych i praktycznych problemów architektonicznych XX wieku. Mimo werbalnych deklaracji architektów w XX wieku o braku potrzeby ornamentów i innych sposobów ozdabiania architektury, a nawet o ich szkodliwości, z dekoracji architektonicznych nigdy nie zrezygnowano.
-
Dilemmas of Identity in Contemporary Cities. The City of Gdansk as an Example
PublicationThe article is aimed to answer the question how, depending on the historical heritage, the collective memory, the physical space of the city and their images were shaped, through the politics of memory. All known cultures and languages distinguish the ‘self’ and the ‘other’, ‘us’ and ‘them’. Neither do we know cities which wish to differ in some particular way, although they can have numerous identities. Their multitude and diversity...
-
Flora i fauna w sztuce cystersów Pomorza Gdańskiego. Flora and fauna in the art of Pomerelian Cistercians.
PublicationW sztuce cystersów pomorskich bardzo często spotyka się motywy odnoszące się do flory i fauny. W okresie średniowiecza miały one najczęściej znaczenie symboliczne, związane ze Starym i Nowym Testamentem. Ich głównym zadaniem było przypomnienie zakonnikom o miłosierdziu Pańskim oraz treści związanych z tymi fragmentami życia Jezusa, które są wskazówkami jak powinni żyć chrześcijanie. Sygnalizowano też konieczność wykazywania stałej...
-
Gdinas vesturiska mantojuma politika "Latvijas Architektura"
PublicationArtykuł dotyczy systemu ochrony zabytków architektury modernistycznej w Gdyni. Omówione są indywidulne zasady ochrony oraz finansowanie konserwacji ze środków publicznych.
-
How to teach architecture? – Remarks on the edge of Polish transformation processes after 1989
PublicationThe political changes in Poland after 1989 have resulted in a whole range of dynamic processes including the transformation of space. Until that time the established institutional framework for spatial, urban and architectural planning policy was based on uniform provisions of the so-called planned economy. The same applied to the training of architects, which was based on a unified profile of education provided at the state’s...
-
Konstrukcje drewniane w architekturze sakralnej dawniej i dziś
PublicationDrewniana architektura sakralna miała i ma duże znaczenie dla rozwoju budownictwa oraz jego walorów estetycznych. Zakorzeniona w tradycji ogniskuje w sobie cechy egzystencji człowieka, takie jak duchowość, kultura czy technika, materializowane przy użyciu najlepszych tworzyw oraz wiedzy i umiejętności budowniczych. To „duchowość okryta drewnem”. Obiekty wernakularne zapisane w przestrzeni nie tylko budują obraz...
-
Lightweight glass and metal roof structures in the 19th century. Architecture and construction.
PublicationThe 19th century brought new construction possibilities. The usage of metal elements in mesh structures, filled in with glass, resulted in creating entirely new types of objects. They have distinguished themselves in architecture and technical solutions. The envelope structures giving spatial interiors were arising very quickly. They have been enabling large light penetration, triggering them extremely bright. Thus these building...
-
MODERNIST, 1920S AND 1930S INDUSTRIAL ARCHITECTURE OF THE PORT OF GDYNIA - IN SEARCH OF AN AESTHETIC LANGUAGE FOR UTILITARIAN BUILDINGS OF THE POLISH GATEWAY TO THE WORLD
PublicationThe purpose of the article is to present the results of the research on the aspects of the Port of Gdynia modernist architecture aesthetics. Its construction was one of the two major projects carried out in the interwar period in Poland. In the course of analyses it has been attempted to answer the question whether an individual aesthetic language has been created in the 1920s and 1930s for the industrial architecture of the Polish...
-
Modernist Gdynia. Challanges of Heritage-Based Development
PublicationTekst przedstawia kompleksową politykę ochrony zabytków na terenie śródmieścia Gdyni, które ma status Pomnika Historii, w powiązaniu z planowanym rozwojem i modernizacją
-
Narzędzia treningu twórczości jako pomoc w kształceniu projektantów
PublicationKreatywność rozwijać. Na tym założeniu opiera się międzynarodowy program edukacyjny Odyssey of the Mind (Odyseja Umysłu). W programie zespoły młodych osób pracują metodą projektową, wykorzystując różnorodne techniki treningu twórczości, nad rozwiązaniem abstrakcyjnego problemu rozbieżnego. Część absolwentów programu wybiera kierunki kreatywne jako naturalną kontynuację procesu edukacji. Elementy treningu twórczości można wykorzystać...
-
Non-places in the centre of the historic Main Town in Gdansk? – Design Thinking as a method of solving problems in cities
PublicationThe interiors of reconstructed extensive blocks of the historic Main Town in Gdansk are nowadays degraded areas, full of cars, with “holes” after never-finished archaeological excavations. It is not surprising that inhabitants avoid them. These are NON-PLACES. This situation prompts social movements to act. The first step towards the change was the interdisciplinary and transdisciplinary project of revitalization of one of the...
-
Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni : Zarys problematyki
PublicationW książce opisano architekturę modernistyczną Gdyni od skali urbanistycznej aż do detalu, z punktu widzenia jej ochrony i rewaloryzacji.
-
Okna w Gdańsku od średniowiecza do współczesności
PublicationPublikacja dotyczy historii stolarki okiennej w Gdańsku od XIV w. do drugiej połowy XX w. Przedstawia budowę, rodzaje i części składowe okien oraz technikę ich wykonania. Historię gdańskich okien podzielono na rozwiązania średniowieczne wraz z wczesnorenesansowymi, późnorenesansowe z barokowymi, klasycystyczne oraz historyzujące, secesyjne a wrescie okna z okresu międzywojennego i powstałe po II wojnie światowej.
-
Opowiadacze historii – społeczna ochrona dziedzictwa kulturowego w procesie rewitalizacji Dolnego Miasta w Gdańsku
PublicationArtykul dotyczy kwestii stymulowania lokalnej tożsamości miast i ich dzielnic poprzez działania związane z aktywizacją społeczności lokalnej. Skupiono się w nim na przekazaniu doświadczeń płynących z rozwoju inicjatywy "opowiadacyz historii" w Gdańsku.
-
Oratorium zakonne dominikanów w Elblągu (poł. XIII w.)
PublicationArtykuł omawia najstarsze założenie dominikanów w Elblągu będące jednocześnie (obok katedry w Chełmży) najstarszym rozpoznanym i zachowanym sakralnym obiektem kubaturowym na terenie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach. Przedstawiono dwie fazy rozwoju oratorium - późnoromańską (1246-ok.1250) i wczesnogotycką (ok. 1275 r.) wskazując na ich związki artystyczne. Podstawę badań stanowiły autorskie badania architektoniczne obiektu.
-
Polityki pamięci i tożsamości wobec (nie)chcianego dziedzictwa. Od Gdańska do Gdańzigu
PublicationCelem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak w zależności od polityki pamięci, pamięci zbiorowej i kultury historycznej kształtowano fizyczną przestrzeń miasta i jego obraz. Z przeprowadzonych dotychczas analiz wynika, że sposób, w jaki budowano narracje tożsamościowe, oparty był zasadniczo na konstrukcjach mitotwórczych, zwłaszcza na micie XVI–XVII-wiecznego „złotego wieku”. W Gdańsku, ze względu na bogatą przeszłość historyczną...
-
Powstanie i przebudowy Ratusza Starego Miasta
PublicationPrace konserwatorskie i adaptacje prowadzone w latach 90. pozwoliły na dokonanie kilku odkryć istotnych dla architektonicznej historii ratusza. Odkryto dawne stropy i elementy konstrukcyjne ścian. Potwierdziły się hipotezy J. Habeli oparte na rysunkach Helda, dotyczące pierwotnego układu pomieszczeń we wschodniej części parteru, natomiast w części zachodniej przebieg oryginalnych ścian okazał się nieco odmienny. Forma stropu odkrytego...
-
Przebudowy gdańskich kościołów
PublicationW historii architektury świątyń gdańskich wystąpiły działania budowlane mające na celu zmodernizowanie ich bryły. Polegały one na: powiększeniu planu, dobudowie kaplic, translokacji. Inne działania polegały na dostawieniu wieży, ich nadbudowie, a także zmianie układu przestrzennego naw. Do radykalnych przedsięwzięć należała zmiana funkcji sakralnej na świecką wraz z niezbędnymi przekształceniami architektonicznymi.
-
Przypadki zapóźnień w gdańskiej architekturze sakralnej
PublicationNajczęściej powstające w danym stylu obiekty zawierają charakterystyczne dla niego formy. Jak wykazały badania gdańskich świątyń zasada ta nie zawsze była stosowana. Wzory gotyckie wykorzystane zostały w XVII w. w kościołach św. Bartłomieja, św. Brygidy, św. Józefa, św. Jakuba i Bożego Ciała. Jeszcze starsze zapożyczenia znalazły się w dawnym kościele cystersów oliwskich. Tam, w okresie gotyckim kontynuowano rozwiązania jeszcze...
-
Redifining the Space – The Impact of Art Instalation in the Public Space
PublicationThe article presents the outcomes of the ‘Art and design’ - interdisciplinary programme WIRE 2013, and the work of studio regarding the impact of art instalation in the public Space . The subject of the workshop was an ‘Architectural Installation’. The relationship between art and architecture remains a challenging issue today, first and foremost in the domain of architecture, and particularly in art and design schools. To address...
-
Szczyt północny transeptu dawnego kościoła pocysterskiego w Oliwie
PublicationDotychczasowy wystrój architektoniczny północnego szczytu transeptu jest efektem wcześniejszych rozwiązań artystycznych. Do romańskiego szczytu należała obecna czwórlistna wnęka, która zdobiła jego zwieńczenie. Okres gotycki spowodował podwyższenie ściany i wykucie w jej partii górnej obecnego okna oraz wnęki. W artykule dokonano rekonstrukcji szczytów z okresów: romańskiego, gotyckiego i nowożytnego.
-
The origins of the brick architecture in Pomerania
PublicationTraditionally, brick is one of the most popular building materials on the southern coast of the Baltic Sea. Although the origins of brick architecture have been the subject of numerous research studies, their results were focused on the Kingdom of Denmark, merchant-towns and the State of the Teutonic Order. Most scholars claimed that Pomeranian architecture had not been as developed as that in the neighbouring countries. Moreover,...
-
Variability of Pomeranian-German_danish Ornamental Forms in the Cistercian Church in Gdańsk Pomerania
PublicationArtykuł dotyczy powiązań między architekturą Zakonu Cystersów na Pomorzu Gdańskim, a budownictwem ceglanym północnych Niemiec i Danii. Wykazano szereg analogii do odnalezionych pierwowzorów udowadniając ciągłość związków między filiacją oliwską, a romańskimi założeniami sakralnymi w zachodniej części basenu Morza Bałtyckiego.
-
Założenia konserwatorskie do rewaloryzacji budynku dworca kolei podmiejskich w Gdyni
PublicationBudynek dworca podmiejskiego wchodzący w skład zespołu dworca kolejowego w Gdyni, z uwagi na prezentowane wartości architektoniczne i zabytkowe, został w 2008 r. ujęty w wykazie zabytków nieruchomych województwa pomorskiego. Opracowana ekspertyza określa najistotniejsze elementy substancji zabytkowej obiektu oraz szczegółowo opisuje założenia konserwatorskie rewaloryzacji dworca.
-
Zespół bram ul. Długiej jako element systemu obronnego Gdańska (1343-1612)
PublicationTekst przedstawia przekształcenia funkcjonalno- przestrzenne zespołu przedbramia ul. Długiej w Gdańsku od poł. XIV do pocz. XVI w. oraz jego rolę w systemie obrony miasta.
Year 2017
-
A STUDY OF THE ORIGINAL AND CONTEMPORARY LAYOUT OF NAZAR GARDEN WITHIN THE CITY OF SHIRAZ, IRAN
PublicationShiraz city was famous for its beautiful gardens that shaped its landscape. Nazar Garden,with its buildings was designed by Karim Khan in the 18th c. The aim of the research wasto compare the size and layout of the Garden during the Zand Period with its contemporary shape. The research was based on literature sources, available plans and an on-sitesurvey.
-
Architekt miasta wczoraj i dziś - wizjoner czy administrator? Uwagi na temat roli architekta miejskiego w kształtowaniu wizji miasta
PublicationArtykuł jest próbą oceny roli architekta miejskiego od początków XX wieku do czasów obecnych. Opracowanie bazuje na pytaniu badawczym, czy we współczesnym mieście wciąż jest miejsc na wizjonerską i wiodącą rolę architekta miejskiego w kształtowaniu przestrzeni, jak to miało miejsce w przeszłości. Architekci miejscy są dziś raczej związani z pełnieniem funkcji administracyjnych, natomiast kwestie przekształceń urbanistycznych powierzane...
-
Architektoniczne tożsamości miasta portowego - na przykładach Gdańska i Gdyni oraz Hamburga i Altony
PublicationHarbour cities of Northern Europe, especially those growing in the circle of influence of Hanseatic League, were formed in a way, which allows to identify them as the cities of a specific identity considering architecture and urban planning. Industrial revolution of 19-th and early 20-th century brought the radical change in the field of spatial development of the cities. Economical, political, cultural influences, also social...
-
Architektura protestantów na Żuławach - szkic problematyki
PublicationArtykuł dotyczy zagadnień architektury sakralnej na Żuławach użytkowanej przez protestantów od XVI do XX w. W szkicu zawarto próbę systematyki budowli protestanckich wskazując, że ich architektura nie jest jednorodna i wynika zarówno z uwarunkowań historyczno-kulturowych jak i praktycznych.
-
Authenticity of Architectural Heritage in a Rebuilt City. Comments to Vaclav Havel’s Impression after His Visit in Gdansk in 2005
PublicationThere is no doubt that authenticity is a cardinal feature of architectural heritage and should be protected in the same way as historical and cultural value of monuments or their integrity. Sometimes, one decides to reconstruct a destroyed historical building due to important emotional, scientific, artistic or political reasons (e.g. the Zwinger Palace in Dresden or the Royal Castle in Warsaw). However, the solution which should...
-
Cast iron in the 19th-century building equipment
PublicationCast iron is a material, characteristics of which enable to receive extremely artistic elements. It maintains good strength properties at the same time. That combination of these seemingly contrary traits makes it a commodity that was widely used in the 19th century industry and architecture. These usages were not only as decorative elements, technical and structural ones. The production of new household utilities started, which...
-
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POPULARNOŚĆ LEŚNYCH TEATRÓW PLENEROWYCH OBRĘBU DAWNYCH ZIEM CESARSTWA NIEMIECKIEGO
PublicationNiniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wpłynęły na popularność i sukces teatrów plenerowych zlokalizowanych w obszarach leśnych, na terenie dawnych ziem cesarstwa niemieckiego. Głównym przedmiotem rozważań są dwa teatry: Teatr Leśny w Gdańsku Wrzeszczu oraz Opera Leśna w Sopocie. Obiekty te zostają skonfrontowane z teatrem pod gołym niebem Freilichtbühne w Mülheim an der Ruhr, sceną leśną Waldbühne...
-
Fortifications of Hel Peninsula in Poland – history, preservation and contemporary adaptation.
PublicationThe Hel Peninsula fortifications are one of the largest and most interesting historic coastal fortification complexes in Poland. Built from the 1930s until demilitarisation at the end of the Cold War, they are now one of the biggest tourist attractions of the region. The article attempts to describe the history of their development, current state and selected problems related to their protection and adaptation for touristic purposes....
-
From Creative Thinking Techniques to Innovative Design Solutions - The Educators' Perspective
PublicationThe article presents a structure and basic tasks of a new original academic course, which was inaugurated in 2015 at the Faculty of Architecture in Gdańsk University of Technology and organized for the first year students of Spatial Planning.The title of the course was ‘Garden Cities and the Gardens in the Cities. A Course with Elements of Training Creativity’. The aim of the course was to encourage the participants to develop...
-
Hulajnoga. Zabawka na kółkach czy rewolucja w mobilności miejskiej?
PublicationPopularne wśród młodych ludzi rolki, deskorolki i hulajnogi stają się czymś więcej niż formą zabawy i mają swoją naukową nazwę: Personal Mobility Devices (PMD). Hulajnoga, jako jedno z osobistych urządzeń mobilnych, w "hybrydowym" połączeniu z transportem publicznym staje się atrakcyjną, by nie powiedzieć rewolucyjną, formą mobilności miejskiej. Eksplorację tematu i terenowe badania w pierwszych miastach rozpoczął już zawiązany...
-
Kampus Politechniki Gdańskiej. Powstanie i rozwój
PublicationKsiążka dotyczy powstania i rozwoju zespołu architektonicznego Politechniki Gdańskiej. Przedstawia urbanistyczne przemiany zespołu na tle dzielnicy Wrzeszcz oraz powstanie i przemiany poszczególnych budynków.
-
konsultacja merytoryczna opracowania wykonanego przez mgr Jolantę Barton Piórkowską, pt. Kwerenda archiwalna i analiza zasobów krajobrazu kulturowego na potrzeby zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu Wejherowa pomiędzy Parkiem Kaszubskim a ulicą Bukową.
PublicationOpracowanie wykonane przez mgr Jolantę Barton Piórkowską dotyczy kwerendy archiwalnej i analizy zasobów krajobrazu kulturowego na potrzeby zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu Wejherowa pomiędzy Parkiem Kaszubskim a ulicą Bukową. Konsultacja merytoryczna polegała na udzieleniu wskazówek dot. historii opracowywanego terenu i możliwości pozyskania informacji na jego temat z różnorodnych źródeł, wymiany...
-
Kwerenda archiwalna i bibliograficzna na potrzeby programu prac konserwatorskich i dokumentacji konserwatorskiej - Łuszczarnia Ryżu Gdynia ul. Celna 2
Publication -
Największe osiedle mieszkaniowe międzywojennego Gdańska - stan obecny i perspektywy zachowania
PublicationZaprezentowane przykłady budynków modernistycznych pochodzą z największego gdańskiego osiedla mieszkaniowego z okresu dwudziestolecia międzywojennego – Osiedla Kościuszki. W analizowanym zespole zabudowy przeważa architektura mieszkaniowa wielorodzinna w zabudowie ciągłej. Chociaż charakteryzuje ją prostota i zharmonizowanie form, to poszczególne grupy budynków tworzące samodzielne podjednostki osiedla różnią się sposobem opracowania...
-
Orłowo - rozwój letniska do końca lat dwudziestych XX wieku. Między historyzmem a modernizmem
PublicationTekst stanowi przedstawienie architektury Orłowa - a więc obecnej dzielnicy willowo-letniskowej Gdyni - od początków istnienia osady letniskowej w 1829 roku aż do końca lat dwudziestych XX wieku. Ukazuje przemiany stylowe w architekturze tego okresu, od nurtów historyzmu, poprzez styl dworkowy do wczesnego modernizmu.
-
Problemy mieszkaniowe w budującej się Gdyni, „mieście poszukiwaczy złota”
PublicationMiasto Gdynia, zbudowane zupełnie od podstaw w przeciągu kilkunastu lat, na przestrzeni lat 1923-1939, stanowiło jedno z najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych II Rzeczypospolitej. Szybka budowa dwóch składowych tego nowoczesnego ośrodka, jakimi były port i miasto, wiązała się nierzadko z nowymi, wcześniej trudnymi do przewidzenia wyzwaniami natury planistycznej i organizacyjnej. W początkowych latach budowy Gdyni zapewnienie...
-
Small Hydropower Plants in Pomerania: The Example of Evolution of Modern Industrial Brick Architecture
PublicationModernism is usually recognized and associated with the aesthetics of the International Style, represented by white-plastered, horizontally articulated architecture with skimpy decoration, where function was the main imperative of the architects’ ambitions. The brick face of Modernism in Northern Europe reflected, in fact, the complexity of the modern change, breaking ties with the historic styles of the 19th century and being...
-
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czarna Dąbrówka, pow. bytowski - dziedzictwo kulturowe : Opracowanie na potrzeby planowania przestrzennego
Publication.
-
Teaching Architecture – contemporary challenges and threats in the complexity of built environment
PublicationThe complexity of the modern built environment is a problem n ot only of architectural and urban issues. This issue extends to many othe r disciplines as well as covering a wide range of social engagements. The idea of writing this pa per is generally initiated by the debate which took place in Gdańs k on 22.01.2016, and was prepar ed in order to meet representatives of the four circles of interest...
-
Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach.
PublicationOpracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką...
-
The Brick Face of Modernism and Architecture of Gustav Oelsner
PublicationThere are many reasons that make the work of Gustav Oelsner worth to present. One of the reasons is comparison of two different ways of development of two cities, Gdynia (an exhibition of work of Gustav Oelsner was presented in Gdynia in April and May of 2011) and Altona, were Oelsner created his architecture. These two cities has grown at the side of their big neighbours, Gdansk and Hamburg. They are harbour cities and their...