Attitudes of Polish physicians, nurses and pharmacists towards the ethical and legal aspects of the conscience clause
Abstrakt
Background: While healthcare professionals’ right to invoke the conscience clause has been recognised as a fundamental human right, it continues to provoke a heated debate in Polish society. Although public discourse is filled with ethical and legal considerations on the conscience clause, much less is known about the attitudes of healthcare professionals regarding that matter. The aim of this study was therefore to describe the attitudes of Polish physicians, nurses and pharmacists towards the ethical and legal aspects of the conscience clause.
Methods: We analysed a group of three hundred healthcare professionals: physicians, nurses and pharmacists in Poznan, Poland, using a standard questionnaire comprising of 29 questions about various ethical and legal aspects of the conscience clause and participants’ personal experiences with the conscience clause. The study was conducted between January and March 2020.
Results: This research shows that although most Polish healthcare workers support the right to invoke the conscience clause they differ significantly in their opinions on to whom and to what medical procedures the conscience clause should apply to. It also demonstrated that while the conscience clause is rarely invoked in Poland, most healthcare professionals declare that the current legal regulations in that sphere are unclear and inaccurate.
Conclusions: While there is an urgent need to raise the awareness regarding the conscience clause among medical students and healthcare professionals and educate them about such issues, it is even more important to improve the legal system in regard to the CC so that it protects both HCPs’ right to the CC and safeguards patients’ rights to medical services.
Cytowania
Autorzy (3)
Cytuj jako
Pełna treść
- Wersja publikacji
- Submitted Version
- Licencja
- otwiera się w nowej karcie
Słowa kluczowe
Informacje szczegółowe
- Kategoria:
- Publikacja w czasopiśmie
- Typ:
- Publikacja w czasopiśmie
- Opublikowano w:
-
BMC Medical Ethics
nr 23,
ISSN: 1472-6939 - Rok wydania:
- 2022
- DOI:
- Cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego (otwiera się w nowej karcie) https://doi.org/10.1186/s12910-022-00846-0
- Bibliografia: test
-
- Senat RP. Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, funkcjonowanie i aktualne problemy. 2013. https:// www. senat. gov. pl/ gfx/ senat/ pl/ senat oprac owania/ 56/ plik/ ot-625_. pdf. Accessed 15 July 2022.
- Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. 2011. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU20 11112 0654/U/ D2011 0654Lj. pdf. Accessed 2 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- Bączyk-Rozwadowska K. Samodzielność zawodowa pielęgniarki, położnej i ratownika medycznego. Studia Iuridica Toruniensia. 2019;22:25-48. https:// doi. org/ 10. 12775/ SIT. 2018. 002. otwiera się w nowej karcie
- Centrum Badania Opinii Społecznej. Klauzula sumienia lekarza i farma- ceuty. 2014. https:// www. cbos. pl/ SPISK OM. POL/ 2014/K_ 094_ 14. PDF. Accessed 20 July 2022.
- Galewicz W. Jak rozumieć medyczną klauzulę sumienia? Diametros. 2012;34:136-53. https:// doi. org/ 10. 13153/ diam. 34. 2012. 503. otwiera się w nowej karcie
- Gałązka M. Odmowa przerwania ciąży a klauzula sumienia lekarza. SPW. 2013;16:23-42.
- Dobrowolska B. Sprzeciw sumienia w praktyce pielęgniarki i położnej. Analiza rozwiązań polskich i wybranych rozwiązań europejskich. SPW. 2013;16:249-66.
- Radlińska I, Kolwitz M. Klauzula sumienia realizowana w prawie zawodów medycznych w Polsce w kontekście realizacji Europejskiej konwencji praw człowieka. Pomeranian J Life Sci. 2015;61(4):460-6. https:// doi. org/ 10. 21164/ pomjl ifesci. 433. otwiera się w nowej karcie
- Różyńska J, Zawiła-Niedźwiecki J. Racje sumienia a inne powody odmowy wykonania świadczenia zdrowotnego przez lekarza. Med Prakt Psychiatria. 2016;2(49):74-83.
- Czekajewska J. Ethical aspects of the conscience clause in Polish medi- cal law. Kult Eduk. 2018;4(122):206-20. https:// doi. org/ 10. 15804/ kie. 2018. 04. 13. otwiera się w nowej karcie
- Sieńko A. Klauzula sumienia a samodzielność wykonywania zawodu pielęgniarki -refleksja. Piel Zdr Publ. 2018;8(4):319-23. https:// doi. org/ 10. 17219/ pzp/ 100563. otwiera się w nowej karcie
- Czekajewska J, Langer D, Baum E. Sprzeciw sumienia w zawodzie farmaceuty. Badanie opinii farmaceutów na temat klauzuli sumienia. Ruch Filoz. 2022;82(1):171-98. https:// doi. org/ 10. 12775/ RF. 2022. 08. otwiera się w nowej karcie
- Pawlikowski J. Spór o medyczną klauzulę sumienia a konstytucyjne zasady równości i bezstronności światopoglądowej władz publicznych. SPW. 2019;22:41-82. https:// doi. org/ 10. 31743/ spw. 5476. otwiera się w nowej karcie
- Neal M, Fovargue S. Conscience and agent-integrity: a defence of conscience-based exemptions in the health care context. Med Law Rev. 2016;24(4):544-70. https:// doi. org/ 10. 1093/ medlaw/ fww023. otwiera się w nowej karcie
- United Nations. Universal Declaration of Human Rights. 1948. https:// www. un. org/ sites/ un2. un. org/ files/ udhr. pdf. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- United Nations. International Covenant on Civil and Political Rights. 1976. https:// www. ohchr. org/ sites/ defau lt/ files/ ccpr. pdf. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Council of Europe. European Convention on Human Rights. 1953. https:// www. echr. coe. int/ docum ents/ conve ntion_ eng. pdf. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland. 1949. https:// www. geset ze-im-inter net. de/ gg/ GG. pdf. Accessed 25 June 2022. otwiera się w nowej karcie
- Human Rights Act. 1998. https:// www. legis lation. gov. uk/ ukpga/ 1998/ 42/ data. pdf. Accessed 25 June 2022. otwiera się w nowej karcie
- Constitution of the Portuguese Republic. 2005. http:// bibli oteka. sejm. gov. pl/ wp-conte nt/ uploa ds/ 2016/ 03/ Portu galia_ ang_ 010116. pdf. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 1997. https:// www. sejm. gov. pl/ prawo/ konst/ angie lski/ kon1. htm. Accessed 25 June 2022.
- Bo M, Zotti CM, Charrier L. Conscientious objection and waiting time for voluntary abortion in Italy. Eur J Contracept Reprod Health Care. 2015;20(4):272-82. https:// doi. org/ 10. 3109/ 13625 187. 2014. 990089. otwiera się w nowej karcie
- Montgomery J. Conscientious objection: personal and professional ethics in the public square. Med Law Rev. 2015;23(2):200-20. https:// doi. org/ 10. 1093/ medlaw/ fwv013. otwiera się w nowej karcie
- Chavkin W, Swerdlow L, Fifield J. Regulation of conscientious objection to abortion: an international comparative multiple-case study. Health Hum Rights. 2017;19(1):55-68. otwiera się w nowej karcie
- Ambrus T, Kolář J, Krempaská R. Výhrada svědomí při výkonu profese lékárníka ve Slovenské republice. Ceska Slov Farm. 2016;65(5):176-81. 26. Soengas AM, Ramos AC. Percepción del alumnado de medicina sobre la objeción de conciencia a la interrupción voluntaria del embarazo en Galicia. Gac Sanit. 2020;34(2):150-6. https:// doi. org/ 10. 1016/j. gaceta. 2019. 02. 007. otwiera się w nowej karcie
- Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. 1996. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU19 97028 0152/U/ D1997 0152Lj. pdf. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej. 1996. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU19 96091 0410/U/ D1996 0410Lj. pdf. Accessed 10 June 2022. otwiera się w nowej karcie
- Council of Europe. Resolution 1763, The right to conscientious objec- tion in lawful medical care, Assembly debate on 7 October 2010 (35th Sitting). 2011. http:// assem bly. coe. int/ nw/ xml/ XRef/ Xref-XML2H TML- en. asp? fileid= 17909. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Pawlikowski J. Prawo do sprzeciwu sumienia w ramach legalnej opieki medycznej. Rezolucja nr 1763 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 7 października 2010 roku. SPW. 2011;14:336-7.
- Swartz MS. "Conscience clauses" or "unconscionable clauses": personal beliefs versus professional responsibilities. Yale J Health Policy Law Ethics. 2006;6(2):269-350.
- Benjamin M. Conscience. In: Post SG, editor. The encyclopedia of bioeth- ics. 3rd ed. New York: Macmillan Reference; 2004.
- Savulescu J. Conscientious objection in medicine. Br Med J. 2006;332(7536):294-7. https:// doi. org/ 10. 1136/ bmj. 332. 7536. 294. otwiera się w nowej karcie
- Biggs MA, Gould H, Foster DG. Understanding why women seek abor- tions in the US. BMC Womens Health. 2013;13:29. https:// doi. org/ 10. 1186/ 1472-6874-13-29. otwiera się w nowej karcie
- Chae S, Desai S, Crowell M, Sedgh G. Reasons why women have induced abortions: a synthesis of findings from 14 countries. Contraception. 2017;96(4):233-41. https:// doi. org/ 10. 1016/j. contr acept ion. 2017. 06. 014. otwiera się w nowej karcie
- Ciepły F. Eugenic abortion as discrimination against persons with disabili- ties: another perspective on current constitutional case in Poland. Forum Prawnicze. 2021;6(68):74-84. https:// doi. org/ 10. 32082/ fp. 6(68). 2021. 552. otwiera się w nowej karcie
- Dickens MB. Legal protection and limits of conscientious objection: when conscientious objection is unethical. Med Law. 2009;28(2):337-47.
- Pope TM. Legal briefing: conscience clauses and conscientious refusal. J Clin Ethics. 2010;21(2):163-76. otwiera się w nowej karcie
- Kodeks Etyki Lekarskiej. 2004. https:// nil. org. pl/ uploa ded_ images/ 15748 57770_ kodeks-etyki-lekar skiej. pdf. Accessed 25 June 2022.
- Kodeks etyki zawodowej pielęgniarki i położnej Rzeczypospolitej Polskiej. 2003. https:// nipip. pl/ prawo/ samor zadowe/ krajo wy-zjazd-piele gniar ek-i- poloz nych/ kodeks-etyki-zawod owej-piele gniar ki-i-poloz nej-rzecz yposp olitej-polsk iej/. Accessed 10 July 2022.
- Baranowska J, Baranowski S, Kuchta J, Liwińska Z. Stanowisko far- maceutów i studentów farmacji wobec klauzuli sumienia. Piel Pol. 2012;4(46):187-9.
- Piecuch A, Gryka M, Kozłowska-Wojciechowska M. Attitudes towards con- scientious objection among community pharmacists in Poland. Int J Clin Pharm. 2014;36(2):310-5. https:// doi. org/ 10. 1007/ s11096-013-9878-5. otwiera się w nowej karcie
- Prusak M. Sprzeciw sumienia farmaceutów. Aspekty etyczne, teologiczne i prawne. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM; 2015.
- Głusiec W, Puacz E. Sprzeciw sumienia w zawodzie diagnosty laboratoryj- nego. In: Stanisz P, Pawlikowski J, Ordon M, editors. Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej-aspekty etyczne i prawne. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2014. p. 227-34.
- Kmieciak B. Clause of conscience of laboratory diagnosticians: between law and ethics. Ann Bioeth Clin App. 2019;2(1):1-8. https:// doi. org/ 10. 23880/ abca-16000 110. otwiera się w nowej karcie
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego. 2015. Sygn. akt K 12/14. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU20 15000 1633/T/ D2015 1633TK. pdf. Accessed 21 July 2022.
- Żuradzki T. Uzasadnienie sprzeciwu sumienia: lekarze, poborowi i żołnierze. Diametros. 2016;47:98-128. https:// doi. org/ 10. 13153/ diam. 47. 2016. 871. otwiera się w nowej karcie
- Szewczyk K. Bioetyka. T. 1: Medycyna na granicach życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2009.
- Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. 1993. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU19 93017 0078/U/ D1993 0078Lj. pdf. Accessed 2 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- • fast, convenient online submission • thorough peer review by experienced researchers in your field • rapid publication on acceptance • support for research data, including large and complex data types • gold Open Access which fosters wider collaboration and increased citations maximum visibility for your research: over 100M website views per year submit your research ? Choose BMC and benefit from: ? Choose BMC and benefit from: otwiera się w nowej karcie
- Trybunał Konstytucyjny. 2020. https:// isap. sejm. gov. pl/ isap. nsf/ downl oad. xsp/ WDU20 21000 0175/O/ D2021 0175. pdf. Accessed 2 Oct 2022.
- Makowska M, Boguszewski R, Sacharczuk K. A study of opinions about the Polish constitutional tribunal's judgement strengthening Polish abor- tion laws. Eur J Contracept Reprod Health Care. 2022;27(1):1-6. https:// doi. org/ 10. 1080/ 13625 187. 2021. 19808 72. otwiera się w nowej karcie
- Waszczuk-Napiórkowska J. Opinia prawna dotycząca wolności sumienia w konstytucjach krajów Unii Europejskiej. Zesz Prawn. 2012;3(35):231-53.
- Główny Urząd Statystyczny. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2020 r. 2020. https:// stat. gov. pl/ files/ gfx/ porta linfo rmacy jny/ pl/ defau ltakt ualno sci/ 5513/1/ 11/1/ zdrow ie_i_ ochro na_ zdrow ia_ 2020_ korek ta. pdf. Accessed 9 July 2022.
- Urząd ochrony danych osobowych. Ochrona danych osobowych w miejscu pracy. Poradnik dla pracodawców. 2018. https:// uodo. gov. pl/ pl/ 138/ 545. Accessed 7 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- European Court of Human Rights. Case of Tysiąc v Poland (Application no. 5410/03). 2007. https:// hudoc. echr. coe. int/ eng?i= 001-79812. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- European Court of Human Rights. Case of R.R. v. Poland. (Application no. 27617/04). 2011. https:// hudoc. echr. coe. int/ eng?i= 001-104911. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- European Court of Human Rights. Case of P. and S. v. Poland (Applica- tion no. 57375/08). 2012. https:// hudoc. echr. coe. int/ eng?i= 001-114098. Accessed 20 July 2022. otwiera się w nowej karcie
- Helsinki Foundation for Human Right. Communication from the Helsinski Foundation for Human Rights Concerning The Execution of ECtHR Judgments In the Cases: P. and S. v. Poland (Application No. 57375/08), R. R. v. Poland (Application No. 2761/04), Tysiąc v. Poland (Application No. 5410/02). 2020. https:// www. hfhr. pl/ wp-conte nt/ uploa ds/ 2020/ 02/ HFHR_ COMMU NICAT ION_ P.-AND-S.-V.-POLAN D_-R.-R.-V.-POLAND_ TYSI% C4% 84C-V.-POLAN D_-FEBRU ARY_ 2020. pdf. Accessed 20 July 2022.
- Półtawska W. Declaration of faith of Catholic doctors and students of medicine, on the sexuality and fertility of human beings. Linacre Q. 2015;82(2):99-100. https:// doi. org/ 10. 1179/ 00243 63914Z. 00000 00001 11. otwiera się w nowej karcie
- Eurostat. Practising physicians. 2014. https:// ec. europa. eu/ euros tat/ datab rowser/ view/ tps00 044/ defau lt/ table? lang= en. Accessed 7 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- Główny Urząd Statystyczny. Życie religijne w Polsce. 2018. https:// stat. gov. pl/ obsza ry-temat yczne/ inne-oprac owania/ wyzna nia-relig ijne/ zycie- relig ijne-w-polsce-wyniki-badan ia-spojn osci-spole cznej-2018,8,1. html. Accessed 20 July 2022.
- Centrum Badania Opinii Społecznej. Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. 2020. https:// cbos. pl/ SPISK OM. POL/ 2020/K_ 063_ 20. PDF. Accessed 20 July 2022.
- Żuk P. Employment structures, employee attitudes and workplace resist- ance in neoliberal Poland. Econ Labour Relat Rev. 2017;28(1):91-112. https:// doi. org/ 10. 1177/ 10353 04617 694798. otwiera się w nowej karcie
- Giddens A. Modernity and self-identity. Self and society in the late mod- ern age. Cambridge: Polity Press; 1991.
- Bauman Z. Liquid modernity. Cambridge: Polity Press; 2000.
- Alouini S, Curis E, Prefumo F, Benazeth S, Herve C. Termination of preg- nancy for mild foetal abnormalities: opinions of physicians. WebmedCen- tral Obstet Gynecol. 2011;2(3):WMC001770. https:// doi. org/ 10. 9754/ journ al. wmc. 2011. 001770. otwiera się w nowej karcie
- Kobyliński A. Aspekty etyczno-prawne sporu o klauzulę sumienia we Włoszech w latach 2014-2015. Studia Ecol Bioeth. 2015;13(3):25-48. otwiera się w nowej karcie
- Autorino T, Mattioli F, Mencarini L. The impact of gynecologists' conscien- tious objection on abortion access. Soc Sci Res. 2020;87:102403. https:// doi. org/ 10. 1016/j. ssres earch. 2020. 102403. otwiera się w nowej karcie
- Strickland SLM. Conscientious objection in medical students: a question- naire survey. J Med Ethics. 2012;38(1):22-5. https:// doi. org/ 10. 1136/ jme. 2011. 042770. otwiera się w nowej karcie
- Toro-Flores R, Bravo-Agüi P, Catalán-Gómez MV, González-Hernando M, Guijarro-Cenisergue MJ, Moreno-Vázquez M, Roch-Hamelin I, Velasco- Sanz TR. Opinions of nurses regarding conscientious objection. Nurs Ethics. 2019;26(4):1027-38. https:// doi. org/ 10. 1177/ 09697 33017 731915. otwiera się w nowej karcie
- Merks P, Szczęśniak K, Świeczkowski D, Blicharska E, Paluch A, Olszewska A, Kaźmierczak J, Dehili Ch, Krysiński J. Klauzula sumienia dla farma- ceutów w środowisku farmaceutów praktykujących w Polsce i Wielkiej Brytanii. Farm Pol. 2015;71(8):2-9. otwiera się w nowej karcie
- Durak K, Tetych J, Jarmoluk P, Ikwanty K. Sumienie jako kategoria etyczno- prawna w pracy pielęgniarki. Piel XXI wieku. 2009;4:13-9.
- Lamb C, Babenko-Mould Y, Evans M, Wong CA, Kirkwood KW. Conscien- tious objection and nurses: results of an interpretive phenomenological study. Nurs Ethics. 2019;26(5):1337-49. https:// doi. org/ 10. 1177/ 09697 33018 763996. otwiera się w nowej karcie
- Cooper RJ, Wingfield J, Bissell P. Ethical, religious and factual beliefs about the supply of emergency hormonal contraception by UK community pharmacists. J Fam Plan Reprod Health Care. 2008;34(1):47-50. https:// doi. org/ 10. 1783/ 14711 89087 83332 122. otwiera się w nowej karcie
- Crespigny LJ, Savulescu J. Pregnant women with fetal abnormalities: the forgotten people in the abortion debate. Med J Aust. 2008;188(2):100-3. https:// doi. org/ 10. 5694/j. 1326-5377. 2008. tb015 31.x. otwiera się w nowej karcie
- Lamb C, Evans M, Babenko-Mould Y, Wong CA, Kirkwood KW. Nurses' use of conscientious objection and the implications for conscience. J Adv Nurs. 2019;75(3):594-602. https:// doi. org/ 10. 1111/ jan. 13869. otwiera się w nowej karcie
- UN Human Rights Committee. UN Human Rights Committee: Fifth Peri- odic Report, Poland, 13 January 2004, CCPR/C/POL/2004/5. https:// www. refwo rld. org/ docid/ 415a6 633c. html. Accessed 6 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- UN Committee on the Elimination of Discrimination against Women: Sixth Periodic Report of States parties Poland, 13 December 2004, CEDAW/C/POL/6. https:// www. un. org/ women watch/ daw/ cedaw/ cedaw 37/ respo nses/ poland% 20web. pdf. Accessed 6 Oct 2022. otwiera się w nowej karcie
- Różyńska J. Klauzula sumienia. In: Zielińska E, Boratyńska M, Konieczniak P, editors. Regulacja prawna czynności medycznych. Tom II. Alphen aan den Rijn: Wolters Kluwer; 2019. p. 635-69.
- Publisher's Note otwiera się w nowej karcie
- Springer Nature remains neutral with regard to jurisdictional claims in pub- lished maps and institutional affiliations. otwiera się w nowej karcie
- Weryfikacja:
- Brak weryfikacji
wyświetlono 54 razy
Publikacje, które mogą cię zainteresować
Attitudes of Polish physicians, nurses and pharmacists towards the ethical and legal aspects of the conscience clause
- J. Czekajewska,
- D. Walkowiak,
- J. Domaradzki
Between autonomy and paternalism: Attitudes of nursing personnel towards Jehovah’s Witnesses’ refusal of blood transfusion
- J. Domaradzki,
- K. Głodowska,
- P. Jabkowski