Search
Filters
total: 592
-
Catalog
- Publications 445 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 28 available results
- Inventions 3 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 2 available results
- e-Learning Courses 103 available results
- Events 3 available results
- Open Research Data 1 available results
Search results for: PROGNOZOWANIE SIŁ SKRAWANIA
-
Destruction of shell structures under the dynamic load on the human skull trauma basis
PublicationThe main aim of this work is to investigate patterns of potential orbital bone fractures due to mechanical injuries. The solution of the main problem is followed by analysis of several testing examples having straight correlation with civil engineering structures, in which materials of wide range of stiffness are applied. To solve the main problem, the three-dimensional finite element method (FEM) model of the orbital region has...
-
Wytrzymałość materiałów - MiBM - stud_stac
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: podstawy wytrzymałości materiałów, wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, wytrzymałość prętów na skręcanie, wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, ścinanie pręta (pręt ścinany), stany naprężeń,...
-
Wytrzymałość materiałów WMI - MiBM st. niestacjonarne
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: podstawy wytrzymałości materiałów, wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, wytrzymałość prętów na skręcanie, wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, ścinanie pręta (pręt ścinany), stany naprężeń,...
-
Wytrzymałość materiałów - WEiA WIMiO
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: podstawy wytrzymałości materiałów, wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, wytrzymałość prętów na skręcanie, wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, ścinanie pręta (pręt ścinany), stany naprężeń,...
-
Wytrzymałość materiałów - MTR
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: podstawy wytrzymałości materiałów, wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, wytrzymałość prętów na skręcanie, wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, ścinanie pręta (pręt ścinany), stany naprężeń,...
-
Wpływ osmolitów na stabilność białek w oparciu o metodę dynamiki molekularnej
PublicationCelem niniejszej pracy było zbadanie molekularnego mechanizmu wpływu biologicznie znaczących związków, tzw. osmolitów na stabilność białek. Aby zweryfikować istniejące hipotezy i dostarczyć spójnego obrazu działania osmolitów na poziomie molekularnym, wykorzystano metodę dynamiki molekularnej do zasymulowania mechanicznej denaturacji modelowych białek – lizozymu i ubikwityny. W tym podejściu odtworzony został efekt stabilizujący...
-
Projektowanie fundamentów konstrukcji wsporczych
PublicationWspółpraca fundamentu z otaczającym ośrodkiem gruntowym w warunkach przestrzennego stanu odkształcenia w praktyce inżynierskiej jest przypadkiem bardzo częstym. Fundamenty te są stosowane do posadowienia podpór rurociągów i napowietrznych sieci przesyłowych energetyki cieplnej, instalacji przemysłowych, barier przeciw hałasowych, podpór reklam i znaków drogowych, słupów oświetleniowych. Jako prototypy fundamentów konstrukcji wsporczych...
-
Systemy bezpieczeństwa i diagnozowania pojazdów
e-Learning CoursesWykład: Bezpieczeństwo czynne i bierne. Zasady konstruowania bezpiecznych pojazdów. Nadwozia, podwozia, układy hamulcowe, oświetlenie, opony, pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne, układy gaśnicze. Układy ABS, ASR i ESP. Klimatyzacja i nawigacja satelitarna. Czujniki cofania i radar samochodowy. Badania pojazdów i ich zespołów. Wpływ drogi i organizacji ruchu drogowego. Bezpieczna eksploatacja pojazdów. Bezpieczeństwo dzieci...
-
Dlaczego warto uczyć się matematyki?
Publication„Matematyka, jako wyraz myśli ludzkiej, odzwierciedla czynną wolę, kontemplacyjny rozum i dążenie do doskonałości estetycznej. Jej podstawowymi elementami są: logika i intuicja, analiza i konstrukcja, uogólnianie i indywidualizowanie. Różne tradycje podkreślały różne spośród tych aspektów, jednak tylko gra tych przeciwstawnych sił, walka o ich syntezę stanowi o żywotności, użyteczności i ogromnym znaczeniu matematyki” – cytat ten...
-
Zdolni z Pomorza 2019/20 - Nie daj się wkręcić!
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z pojęciami opisującymi ruch obrotowy, analizą tego ruchu oraz jego przyczyn i skutków, w tym także wpływu na organizm człowieka. Uczniowie poznają zasady zachowania momentu pędu oraz energii w ruchu obrotowym, umożliwiające lepsze zrozumienie zastosowań ruchu wirowego w życiu codziennym, nauce i przemyśle. Opis kursu: Zagadnienia związane z ruchem obrotowym odgrywają w naszym życiu...
-
Wytrzymałość materiałów I, PG_00039799
e-Learning CoursesWykłady dotyczą kolejno następujących zagadnień: - podstawy wytrzymałości materiałów, - wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, - analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, - wytrzymałość prętów na skręcanie, - wytrzymałość belek zginanie, - odkształcenia belki zginanej, - ścinanie pręta (pręt ścinany), - stany naprężeń, - stan naprężenia i odkształcenia, - metody wyznaczania naprężeń...
-
Wytrzymałość materiałów II - st.n, PG_00040052
e-Learning CoursesOpanowanie wiedzy i umiejętności rozwiązywania złożonych zagadnień wytrzymałości prętów, powłok oraz płyt, mechaniki pękania i wytrzymałości zmęczeniowej, drgań prętów, oraz wybranych zastosowań metody elementów skończonych. Wybrane problemy wytrzymałości złożonej, w tym zginanie ukośne pręta, skręcanie ze zginaniem i rozciąganiem (ściskaniem) pręta, zginanie i rozciąganie (ściskanie) pręta zakrzywionego. Wytrzymałość prętów cienkościennych,...
-
Krzysztof Bikonis dr inż.
People -
Podstawy zarządzania produkcją i usługami, W, ZiIP, sem 01, zima 23/24 (PG_00055043)
e-Learning CoursesWybrany program wykładów ma wyposażyć studenta w niezbędną wiedzę podstawową z zakresu zastosowań modeli zarządzania produkcją na poziomie taktycznym i operacyjnym, od zagadnień związanych z planowaniem asortymentowo-ilościowym, poprzez planowanie zasobów w warunkach popytuzależnego i niezależnego, aż po zagadnienia związane z utrzymaniem parku maszynowego zmierzającym do oceny i poprawy efektywności maszyn i urządzeń. Program...
-
Podstawy Zarządzania Produkcją i Usługami, ZiIP, sem01, Wykład, zima 24/25, (PG_00055043)
e-Learning CoursesWybrany program wykładów ma wyposażyć studenta w niezbędną wiedzę podstawową z zakresu zastosowań modeli zarządzania produkcją na poziomie taktycznym i operacyjnym, od zagadnień związanych z planowaniem asortymentowo-ilościowym, poprzez planowanie zasobów w warunkach popytuzależnego i niezależnego, aż po zagadnienia związane z utrzymaniem parku maszynowego zmierzającym do oceny i poprawy efektywności maszyn i urządzeń. Program...
-
Hydrofoil craft motions in rough sea
PublicationW pracy przedstawiono, bardziej od dotychczas znanych, matematyczny, liniowy model ruchów wodolotu na wzburzonym morzu. Fala jest wiatrową o zadanym widmie a kurs wodolotu względem głównego kierunku biegu fal może być dowolny. Wodolot może być jednokadłubowcem lub katamaranem, podpartym układem dwóch lub trzech płatów nośnych, przy czym co najmniej jego płaty dziobowe przecinają niezakłóconą powierzchnię wody. Płaty nośne mogą...
-
Komputerowo wspomagana analiza elastycznych siłowników elektrostatycznych dla potrzeb implementacji w systemach mechatroniki
PublicationPrzeprowadzone badania naukowe rozpoczęto od szczegółowej analizy układu mechatronicznego dłoni robotycznych, powstałych na przestrzeni ostatnich 40 lat, w celu dokładnego rozpoznania ich głównych wymogów konstrukcyjnych i ograniczeń systemowych. Z uwagi na brak dostępnych narzędzi do symulacji omawianych siłowników, w rozprawie opracowano uniwersalne narzędzie – program do analizy numerycznej. U jego podstawy założono wykorzystanie...
-
Wytrzymałość materiałów II, PG_00050288
e-Learning CoursesKurs "Wytrzymałość materiałów II" przeznaczony jest dla studentów kierunku MiBM studiów stacjonarnych. Z merytorycznego punktu widzenia Kurs będzie obejmował między innymi następujące zagadnienia główne: -złożone przypadki wytrzymałości pręta prostego, -skręcanie swobodne prętów, -pręty cienkościenne, -układy prętowe statycznie niewyznaczalne (metoda sił, metoda trzech momentów), -zginanie płyt cienkich, -powłoki,...
-
Zaawansowane metody charakterystyki i uzdatniania wody w basenach kąpielowych
PublicationW literaturze przedmiotu szeroko opisywane są zagrożenia dla zdrowia kąpiących się i obsługi ze względu na losowe występowanie w wodzie bakterii grupy coli, bakterii Escherichia coli typu kałowego, gronkowca koagulazo-dodatniego, pierwotniaków Cryptosporidium Parvum, Gardia i innych mikroorganizmów, a także produktów reakcji związków dezynfekujących z zanieczyszczeniami organicznymi w wodzie. Stosowane dotychczas technologie uzdatniania...
-
Metoda wytwarzania mikroczujników i elektrod elektrochemicznych przez selektywny wzrost polikrystalicznych warstw diamentowych maskowany warstwami dwutlenku krzemu
PublicationOpisano wytwarzanie matrycy mikroelektrod wykonanych z diamentu domieszkowanego borem do zastosowań w czujnikach elektrochemicznych. Praca jest podzielona na 8 rozdziałów. W pierwszym rozdziale opisano cele i motywacje do stworzenia diamentowych matryc. Następnie opisano zalety mikroelektrod i przedstawiony aktualny stan wiedzy dotyczący syntezy polikrystalicznych diamentowych elektrod. W trzecim rozdziale przedstawiono krótki...
-
Nieliniowa analiza stanów przedawaryjnych konstrukcji prętowo – cięgnowych w ujęciu metody elementów skończonych
PublicationDysertacja zawiera kilka zróżnicowanych, lecz wzajemnie z siebie wynikających, wątków. Można wyróżnić dwie podstawowe części: teoretyczno – numeryczną oraz aplikacyjną. Część pierwsza ujmuje sformułowanie podstaw nieliniowej teorii prętów, algorytmy nume-ryczne oraz stworzenie kodu autorskiego programu komputerowego (MES) wraz z jego testami. W części tej podano prawa mechaniki zakrzywionych przestrzennie prętów, zapisano ich dynamikę...
-
KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE MASZYN Z WYKORZYSTANIEM MODELOWANIA 3D, W, MiBM, sem. 5, zimowy 22/23 PG_00005421,
e-Learning CoursesMetody opisu kształtu w programach MES. Metody automatycznego podziału modelu geometrycznego konstrukcji na elementy skończone powłokowe i objętościowe. Możliwości i korzyści parametrycznego opisu modelu geometrycznego, podparcia i obciążenia w modelu MES. Przebieg analizy stanu naprężenia i oceny sztywności konstrukcji w zakresie liniowym; różnice w zastosowaniu elementów liniowych, powierzchniowych i objętościowych. Modele...
-
Marek Czachor prof. dr hab.
People -
Wiktoria Wojnicz dr hab. inż.
PeopleDSc in Mechanics (in the field of Biomechanics) - Lodz Univeristy of Technology, 2019 PhD in Mechanics (in the field of Biomechanics) - Lodz Univeristy of Technology, 2009 (with distinction) List of papers (2009 - ) Wojnicz W., Wittbrodt E., Analysis of muscles' behaviour. Part I. The computational model of muscle. Acta of Bioengineering and Biomechanics, Vol. 11, No.4, 2009, p. 15-21 Wojnicz W., Wittbrodt E., Analysis of...
-
Oprzyrządowanie technologicznych systemów wytwarzania (PG_00050175)
e-Learning CoursesWYKŁAD: Rola oprzyrządowania w systemie wytwarzania części maszyn. Błędy wpływające na dokładność wykonania w uchwytach obróbkowych. Ustalenie przedmiotu w uchwycie. Zamocowanie przedmiotu w uchwycie. Ustalenie i zamocowanie uchwytu na obrabiarce. Zasady projektowania uchwytów: uchwyty tokarskie, uchwyty wiertarskie, uchwyty frezarskie, uchwyty modułowe, uchwyty narzędziowe. Oprzyrządowanie montażowe. Oprzyrządowanie transportowe,...
-
Opinia na temat wpływu projektowanego mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód, powstanie lokalnych rozmyć dna, powstanie zjawisk lodowych i ruch rumowiska w rejonie podpór nurtowych
PublicationZgodnie z tytułem opracowania, celem pracy jest wykonanie przekrojowych obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ umieszczenia w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 realizowanego w Kiezmarku mostu drogowego w dwóch wariantach projektowych. W ramach opracowania zrealizowano następujący zakres prac. 1) Zebranie, selekcja i analiza niezbędnych danych hydrologicznych i hydrometrycznych na badanym...
-
Modelowanie procesów transportowych (PG_00045922) TRANSPORT II st. 1 sem.- sem.letni 2022/2023 Jacek Oskarbski
e-Learning CoursesModele systemu transportu. Rozłożenie potoków w sieciach transportowych. Otoczenie systemu transportowego. Prognozowanie rozwoju systemów transportowych. Dynamika procesów transportowych. Definicje: system obsługi masowej, sieć kolejkowa, sieć transportowa, proces transportowy. Grafowa reprezentacja sieci transportowej. Klasyfikacja systemów obsługi masowej. Dyscypliny obsługi. Podział systemów kolejkowych. Niemarkowskie systemy...
-
Modelowanie procesów transportowych (PG_00045922) TRANSPORT II st. 1 sem.- sem.letni 2021/2022 Jacek Oskarbski
e-Learning CoursesModele systemu transportu. Rozłożenie potoków w sieciach transportowych. Otoczenie systemu transportowego. Prognozowanie rozwoju systemów transportowych. Dynamika procesów transportowych. Definicje: system obsługi masowej, sieć kolejkowa, sieć transportowa, proces transportowy. Grafowa reprezentacja sieci transportowej. Klasyfikacja systemów obsługi masowej. Dyscypliny obsługi. Podział systemów kolejkowych. Niemarkowskie systemy...
-
Modelowanie procesów transportowych (PG_00045922) TRANSPORT II st. 1 sem.- sem.letni 2023/2024 Jacek Oskarbski
e-Learning CoursesModele systemu transportu. Rozłożenie potoków w sieciach transportowych. Otoczenie systemu transportowego. Prognozowanie rozwoju systemów transportowych. Dynamika procesów transportowych. Definicje: system obsługi masowej, sieć kolejkowa, sieć transportowa, proces transportowy. Grafowa reprezentacja sieci transportowej. Klasyfikacja systemów obsługi masowej. Dyscypliny obsługi. Podział systemów kolejkowych. Niemarkowskie systemy...
-
Mechanika materiałów, PG_00057439
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z mechaniką materiałów, w tym z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: -podstawy wytrzymałości materiałów, -wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, -analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, -wytrzymałość prętów na skręcanie, -wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, -ścinanie...
-
Zdolni z Pomorza 2020/21 - Matrix reaktywacja
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z pojęciami takimi jak: - macierze i wyznaczniki, - układy równań liniowych. Opis kursu: Istnieje wiele żartów o matematykach i dziedzinach matematyki. Choćby poniższe: Idą sobie dwie macierze kwadratowe. Nagle jedna upadła: -Nic ci nie jest?-pyta druga macierz -Nic. Tylko się odwróciłam. Co to jest macierz Kanaka? Macierz k x k. Jak wszystkim wiadomo w każdej anegdocie jest zawsze...
-
Urządzenie do pozyskiwania energii fal morskich lub oceanicznych przy użyciu turbiny śmigłowej z samonastawnymi łopatkami
InventionsPrzedmiotem wynalazku jest umieszczone na obiekcie pływającym, urządzenie do pozyskiwania energii fal morskich lub oceanicznych przy użyciu turbiny śmigłowej z samonastawnymi łopatami, zwiększającymi kąt natarcia łopat ze wzrostem prędkości przepływu wody.
-
Kazimierz Darowicki prof. dr hab. inż.
PeopleStudia wyższe ukończyłem w czerwcu 1981 roku po zdaniu egzaminu dyplomowego i obronie pracy magisterskiej. Opiekunem pracy magisterskiej był dr hab. inż. Tadeusz Szauer. W roku 1991, 27 listopada uzyskałem stopień naukowy broniąc pracę doktorską zatytułowaną „Symulacyjna i korelacyjna analiza widm immitancyjnych inhibitowanej reakcji elektrodowej”. Promotorem pracy był prof. dr hab. inż. Józef Kubicki (Wydział Chemiczny...
-
2022-2023 - Wytrzymałość materiałów I, PG_00039799
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z wytrzymałością materiałów. Wykłady dotyczą kolejno: podstawy wytrzymałości materiałów, wytrzymałość pręta prostego na ściskanie/rozciąganie, analiza wytrzymałości dla układów prętowych statycznie niewyznaczalnych, wytrzymałość prętów na skręcanie, wytrzymałość belek zginanie, odkształcenia belki zginanej, ścinanie pręta (pręt ścinany), stany naprężeń,...
-
Wybrane zagadnienia psychologii - przygotowanie do egz. doktorskiego
e-Learning CoursesProwadząca, dr hab. Magdalena Błażek (GUMed, UG) Terminy: 4 Lis., 25 Lis., 9 Grud., 16 Grud., 20 Grud. w godz. od 16:30 do 19-tej Program kursu przygotowującego do egzaminu doktorskiego z psychologii (dla studiów doktoranckich) Spotkanie I Wprowadzenie do psychologii osobowości i różnic indywidualnych - podstawowe pojęcia, związki między osobowością a zachowaniem. Osobowość w świetle różnych ujęć - teorie cech, nurt społeczno-poznawczy....
-
Zdolni z Pomorza 2018/19 - Elementy algebry liniowej
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z pojęciami takimi jak: - liczby zespolone, - macierze i wyznaczniki, - układy równań liniowych. Opis kursu: Istnieje wiele żartów o matematykach i dziedzinach matematyki. Choćby poniższe: Przychodzi „i” do lekarza, a lekarz mówi: Coś się pani uroiło! Idą sobie dwie macierze kwadratowe. Nagle jedna upadła: -Nic ci nie jest?-pyta druga macierz -Nic. Tylko się odwróciłam. Co...
-
Wpływ mechanicznych naprężeń statystycznych i dynamicznych na trwałość i właściwości antykorozyjne warstw pasywnych.
PublicationBadania procesu pękania korozyjnego głównie skupiają się na długotrwałych badaniach niszczących, które wymagają zaangażowania wysokich kosztów związanych z wykorzystaniem aparatury badawczej oraz z jej obsługą techniczną. Opierając się na modelu pękania warstw pasywnych w którym czynnikiem wpływającym na proces inicjacji pękania korozyjnego jest pękanie warstwy pasywnej, wykonano badania właściwości mechanicznych warstw pasywnych...
-
Zdolni z Pomorza 2019/20 - Naprężenia i ciśnienia – czyli poczuj presję!
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z pojęciami ciśnienia i naprężenia oraz ich wpływem na właściwości mechaniczne materiałów, a także na organizm człowieka. Uczniowie poznają także charakterystyki naprężenie – odkształcenie wybranych materiałów, umożliwiające lepsze zrozumienie zastosowań materiałów w technice i bioinżynierii. Opis kursu: Zagadnienia związane z ciśnieniem i naprężeniem odgrywają ogromnie ważną rolę...
-
JAK SKUTECZNIE WPROWADZIĆ SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ W OCHRONIE OSÓB I MIENIA
PublicationSztuczna inteligencja w ochronie osób i mienia stanowi jedno z kluczowych wyzwań współczesnej technologii oraz bezpieczeństwa. Dynamiczny rozwój nowych technologii implikuje konieczność nie tylko zrozumienia ich potencjału, ale również planowania strategicznego, efektywnej alokacji zasobów oraz adaptacji w istniejących strukturach organizacyjnych. Celem niniejszego opracowania jest szczegółowa analiza procesu wdrażania sztucznej...
-
ANALIZA STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA SZWAJCARIA
PublicationSzwajcaria, państwo o nieprzeciętnej historii politycznej, geograficznej i społecznej, stała się symbolem neutralności, stabilności i skutecznego zarządzania bezpieczeństwem. Przez wieki jej strategia obronna opierała się na zasadzie neutralności, której unikalność jest kluczowa dla zrozumienia, jak państwo to zarządza swoimi kwestiami obronnymi. W kontekście XXI wieku, złożoność zagrożeń międzynarodowych,...
-
Mechanika stosowana - obciążenia konstrukcji, wytrzymałość materiałów i konstrukcji"
e-Learning CoursesProwadzący: dr hab. inż. Mirosław K. Gerigk, prof. PG Terminy spotkań (propozycja): soboty od godz. 9-tej do 12-tej (3 godz. x 5 spotkań) Data wykładu Czas wykładu Część teoretyczna Część praktyczna Uwagi 02.12.2023 9.00-12.00 9.00-11.00 11.00-12.00 09.12.2023 9.00-12.00 9.00-11.00 11.00-12.00 16.12.2023 9.00-12.00 9.00-11.00 11.00-12.00 13.01.2024 9.00-12.00 9.00-10.00 10.00-12.00 20.01.2024 9.00-15.00 9.00-10.00 10.00-12.00 Forma...
-
Turystyka Szkolna Bezpieczeństwo i Rozwój MEN Z DNIA 25 MAJA 2018
PublicationRozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki jest niezwykle istotnym aktem prawnym który reguluje zasady bezpiecznego i efektywnego planowania różnorodnych form wypoczynku wycieczek krajoznawczych oraz innych przedsięwzięć turystycznych realizowanych w ramach zadań statutowych tych jednostek...