Wyszukiwarka
Katedra Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków
Publikacje
Filtry
wszystkich: 384
Katalog Publikacji
Rok 2019
-
Rewitalizacja zespołow fortyfikacji nowożytnych - ograniczenia i możliwości
PublikacjaFortyfikacjenowożytne stanowią w Polsce liczną grupę zabytków, trudną do utrzymywania i zarządzania co powoduję ich postępującą degradację. Wskutek zmian polityczno-ekonomicznych w ostatnich dekadach, powstał problem chaotycznych i agresywnych działań inwestycyjnych, zagrażających zabytkowym fortyfikacjom. Tekst omawia fortyfikacje jako część dziedzictwa kulturowego, sprzecznośći pomiędzy pojęciami "rewitalizacji" i "rewaloryzacji"...
-
Sustainable monument preservation in architectural education
PublikacjaThe aim of this article is both to present the need for changes in architectural and conservation education in a modern, rapidly changing world, as well as to outline solutions to this problem. In the modern world, the field of objects that one intends to protect is expanding. It is necessary to adapt the architectural education to these changes. Due to the current pace of social, political...
-
The difficult heritage. The reuse of former prison buildings
PublikacjaIn recent years, there has been a trend to reuse abandoned buildings. Adaptive re-use allows preservation of the original structure and implements a new function to it. Such activity could help to preserve the historic value of buildings; moreover, many other advantages can be found in educational, ecological and economic fields. However, the question arises of whether every object can be freely adapted. This article examines the...
-
Travelling Architecture: Vanishing heritage of Gypsy caravans in Poland
PublikacjaThe wandering Gypsy/Roma groups began arriving in the territory of Poland in the fifteenth century. Leading a nomadic life, they did not develop any form of a built house until the nineteenth century, until the first wooden caravans appeared. In the twentieth century, the architecture of Gypsy caravans began to thrive. They developed into several different forms of meticulously decorated wooden mobile houses. At the same time however,...
-
Tytuły kościoła pocysterskiego w Oliwie
PublikacjaKościół pocysterski w Oliwie obecnie ma trzy tytuły: Trójcy Świętej, Najświętszej Panny Marii i św. Bernarda. Z dokonanych badań wynika, że zestaw ten nie jest pierwotny lecz powstał z biegiem czasu. Na najstarszego patrona, jeszcze małej kaplicy z pocz. XIII wieku, wybrano NPMarię. Kolejny, św. Bernard został dodany po zakończeniu prac w 3 ćw. XIII wieku. Powstał wtedy pierwszy w pełni ukończony oliwski kościół. Ostatniego patrona...
-
Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności
PublikacjaW książce starano się zarysować historię rozwoju i architekturę gdańskich instytucji dobroczynnych od XIV do XVIII w., a także wskazać problemy do rozwiązania w toku przyszłych badań. Zebrano spory, niepublikowany dotychczas materiał badawczy, oparty na wieloletnich studiach prowadzonych przez autorów. Książka składa się z 6 rozdziałów - dwa pierwsze dotyczą ogólnie historii i architektury szpitalnej w okresie średniowiecza i nowożytności,...
-
Valuation of architectural heritage by multicultural student groups
PublikacjaIn this article, the author addresses the education of architecture students in the field of architectural history and the determination of the value of architectural objects. Important changes at present are underway concerning this. Both the role of architectural history in architectural education and content in architectural history curricula is changing. The need for re-evaluation...
-
Various cases of preservation and adaptive reuse Heritage Buildings in the Port of Gdynia
PublikacjaThe port of Gdynia contains a diverse range of heritage assets, starting with its spatial layout which is an urban concept designed in the first half of the 1920s. It is important to point out, this historically-shaped harbor space is preserved in its general idea and still functioning in port activities. Another significant element is the structural, technological solution which was the basis for constructing the entire port area...
-
VERSATILE SPACE OF PERSIAN COURT HOUSE IN ISFAHAN USED AS POLISH CHILDREN HABITAT DURING THE WW2
PublikacjaDuring WW2 thousands of Polish citizens were deported to Siberia and Kazakhstan in the USSRdoomed to exterminating labour. The Polish army was also detained there. The Iranian Shahallowed Polish soldiers and civilians to cross from Russia to Iran. In Isfahan Polish fugitives, mainlychildren, were accommodated in Persian traditional court houses which were converted into theirtemporary habitat, where new...
-
ZABEZPIECZENIE I EKSPOZYCJA MURÓW ZAMKU W CZŁUCHOWIE - DOŚWIADCZENIA I NOWE PROBLEMY
PublikacjaPrzedmiotem tekstu są problemy techniczne zabezpieczenia i ekspozycji odsłoniętych murów zamku w Człuchowie. Prace nad rewaloryzacją pozostałości zespołu zamkowego rozpoczęto w roku 2007. Celem artykułu jest konfrontacja stanu obiektu przed pracami ze stanem obecnym, próba oceny zrealizowanych rozwiązań oraz ukazanie nowych problemów.
Rok 2020
-
Developing students' spatial skills and teaching the history of architecture through structural drawing
PublikacjaThe method of “structural drawing" is used in teaching history of architecture in the Architectural Faculty of Gdańsk University of Technology. It is addressed to students of the first semester of study – so to the architectural beginners. There are three main goals of the structural drawing method used in that educational course: (1) developing the students’ spatial skills; (2) training architectural drawing ability; (3) teaching...
-
Gdyński modernizm lat międzywojennych. Oblicze stylowe epoki = Modernism of the Interwar Period of Gdynia. A Picture of the Style of the Epoch
PublikacjaLata dwudzieste i trzydzieste XX wieku, a więc czas w którym Gdynia powstawała, nie są w historii architektury okresem homogenicznym. Stylistyka modernizmu lat międzywojennych - wbrew swym uniwersalistycznym założeniom ideowym - nosiła w sobie dużą różnorodność. Widzimy to zarówno w odniesieniu do Gdyni, jak i w ogóle do architektury europejskiej tego okresu. Niniejszy rozdział prezentuje cztery główne oblicza architektury modernistycznej...
-
Geographical and chronological knowledge in teaching the history of architecture
PublikacjaThe subject of this article is the analysis of examination results from the course, the History of Polish Architecture. These Bachelor studies present the political, economic and cultural issues of medieval and early modern architecture, and their changes over time. Basic knowledge of the administrative division and historical regions is needed for a proper understanding of the regional diversity of cultural heritage monuments...
-
Guest Editorial
PublikacjaArchitectural Education
-
Idea urbanistyczna Juliana Rummla i jej wpływ na międzywojenne plany Gdyni = The Urban Idea of Jukiab Rummel and Its Influence on the Interwar Plans of Gdynia
PublikacjaJulian Rummel nie był ani architektem ani urbanistą. Był inżynierem budowy okrętów, działaczem gospodarczym, jednym w wielkich orędowników budowy portu i miasta Gdyni oraz współtwórcą polskiej polityki morskiej II Rzeczypospolitej. W połowie 1924 roku, kiedy rozpoczęto w Gdyni przebudowę otwartego zaledwie rok wcześniej Portu Tymczasowego na wielki, uniwersalny port stały, Julian Rummel był pierwszym którzy zwracali uwagę na pilną...
-
Klasztor dominikanów przy kościele św. Piotra i Pawła w Chełmnie. Stan zachowania na początku XIX w. i zagospodarowanie terenu po jego rozbiórce
PublikacjaCelem artykułu jest przestrzenna rekonstrukcja zburzonego w latach 30. XIX w. klasztoru dominikanów w Chełmnie. Podstawą studiów są prowadzone przez autora badania architektoniczne oraz szeroka kwerenda archiwalna, która pozwoliła odnaleźć nowe źródła do dziejów obiektu (plany administracji pruskiej w związku z kasatą lat 30. XIX w. oraz akta budowlane gminy protestanckiej osadzonej w kościele po odebraniu go katolikom). W artykule...
-
Między klasyką a awangardą. Szpital Morski na Oksywiu projektu Mariana Lalewicza
PublikacjaCelem artykułu jest ukazanie architektonicznego dziedzictwa Szpitala Morskiego w Gdyni, będącego inwestycją wojskową z początku lat 30. XX weku, a powstałego w biurze ważnego i cenionego architekta – Mariana Lalewicza. Ten zasłużony projektant, reprezentant klasycyzmu akademickiego, miał w swym dorobku m.in. kilka gdyńskich obiektów istotnych dla Polskiej Marynarki Wojennej. W 1930 r. podjął się wyzwania szczególnego, jakim była...
-
Non-compulsory practical education programme for modernist heritage
PublikacjaA non-compulsory programme for students of architecture that contains more specialised topics beyond the basic subjects is an important educational tool. The advantages include classes in smaller groups, the possibility of practical exercises in real field conditions and the benefits of meeting professional practitioners. This type of programme is particularly useful for teaching architectural heritage of the 20th Century, its...
-
O średniowiecznej architekturze zakonów żebraczych w Chełmnie. Na marginesie tomu pierwszego "Księgi klasztorów ziemi chełmińskiej w średniowieczu"
PublikacjaCelem artykułu było przedstawienie wyników wieloletnich badań autora nad architekturą zakonów żebraczych w Chełmnie i polemika z ustaleniami najnowszej publikacji na ten temat. Autor, historyk architektury, prowadził kwerendy archiwalne i badania terenowe w Chełmnie od 2010 r. zbierając obszerny materiał źródłowy o kościołach świętych Piotra i Pawła (dominikanów) oraz świętych Mikołaja i Jakuba (franciszkanów). Na jego podstawie...
-
Opinia historyczno-konserwatorska o projekcie koncepcyjnym przebudowy wnętrz zabytkowego budynku centrali Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie autorstwa przcowni JEMS Architekci z 2020 r. w świetle ochrony modernistycznego dziedzictwa kulturowego
PublikacjaOpinia o projekcie koncepcyjnym przebudowy wnętrz zabytkowego budynku centrali Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie autorstwa pracowni JEMS Architekci z 2020 r została wykonana w świetle ochrony modernistycznego dziedzictwa kulturowego. Opinia zawiera 6 głównych rozdziałów: 1. Informacje wstępne; 2. Główne kierunki i idee modernizmu w architekturze okresu międzywojennego; 3. Historyczne wnętrza gmachu centrali BGK - wybitne...
-
Optimization of Stabilizing Systems in Protection of Cultural Heritage: The Case of the Historical Retaining Wall in the Wisłoujście Fortress
PublikacjaThe aim of the paper is to propose new quantitative criteria for selecting the optimal method of securing and repairing a historical object, which take into account Structural, Conservation and Architectural aspects (the S–C–A method). Construction works on cultural heritage sites tend to be challenging and require an interdisciplinary approach. Therefore, they are strictly related to the philosophy of sustainable development which...
-
Pół wieku ochrony architektury modernistycznej Gdyni = Gdynia – half a century of modernist architecture preservaton
PublikacjaArtykuł przedstawia kolejne etapy wprowadzania ochrony architektury modernistycznej Gdyni oraz realizacje związane z jej konserwacją
-
Striking elements - A lifebelt or a fad? Searching for an effective way of adapting abandoned churches.
PublikacjaAre avant-garde elements added to historical objects as a temporary fashion to fulfill the aspirations of designers or an attempt to draw attention to themselves? It may be the exact opposite, and this type of controversial project is the best lifebelt for such monuments. This article explores issues related to external avant-garde elements added to adapted churches and their influence on the efficiency of such adaptation projects....
-
Supporting study tours in the teaching of architectural heritage
PublikacjaStudy tours are a highly effective way to acquire knowledge. They improve students’ understanding of issues that otherwise may seem partly abstract to them. Presented in this article is the unique way in Poland in which support is given to the teaching of architectural heritage. It has been carried out continuously for almost 50 years in the Faculty of Architecture at Gdańsk University of Technology (FA-UT), Gdańsk, Poland, in...
-
Teaching architectural history through virtual reality
PublikacjaThe impact of implementing 3D models and virtual reality in teaching the theory of architecture and architectural history is the theme of this article. Virtual reality and easy-to-use 3D tools allow a whole historic object to be visualised. As a result, there is social and economic pressure to modernise present educational methods using this technology. Therefore, the authors have focused their research on an issue of significance...
-
Transformacja Dworca Morskiego w Gdyni na Muzeum Emigracji
PublikacjaArtykuł omawia współczesne adaptacje budynków historycznych w Polsce, określając dwa główne nurty: komercyjny i niekomercyjny. Jako przykład niekomercyjnej transformacji przedstawiony został przypadek modernistycznego Dworca Morskiego w Gdyni z lat 30. XX w. przekształconego na Muzeum Emigracji. Przedsięwzięcie zakończone uroczystym otwarciem muzeum w 2015 r. zyskało wiele przychylnych opinii i zostało laureatem w konkursie "Zabytek...
-
Typology of the Black Tents Architecture between Iranian nomad tribes
PublikacjaEvidence of the past shows variation in human settlements. Nomadic house the” Black Tent” shows relationship between humans and the natural environment surrounding them. Black Tents are made of natural materials consistant with environmental conditions. This paper discusses nomadic living space of some Iranian tribes located in different regions to show their unique architecture and culture. Rediscovering different architecture...
-
Virtual reality tools in teaching the conservation and history of Polish architecture
PublikacjaVirtual reality and its impact on teaching conservation and architectural history is the subject of this article. During the COVID-19 crisis in 2020, the education of students of architecture was transferred by Gdańsk University of Technology (GUT), Gdańsk, Poland, to distance learning. This method has provided academics an opportunity to examine the impact of virtual reality and remote education on architectural history and conservation....
-
Wystawa "Gdynia - Tel Awiw. Odsłona gdyńska"
PublikacjaArchitektoniczny wymiar wystawy ukształtowały będą przede wszystkim znakomite makiety ikonicznych budynków Gdyni i Tel Awiwu. Rytm ich rozstawienia, w sposób intuicyjny prowadzić miał zwiedzających przez prezentowane treści, odwołujące się do różnorodnych form i funkcji architektury modernizmu. Szczególna uwaga poświęcona została podobieństwom i różnicom między oboma miastami, w zakresach: układu urbanistycznego, charakteru zabudowy,...
-
Wystawa "Tadeusz Jędrzejewski - zaangażowany funkcjonalista/ architekt potrzeb"
PublikacjaJędrzejewski był absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, który od 1928 roku związał się zawodowo z Gdynią. W swojej praktyce zawodowej dostrzegał, analizował i odpowiadał na potrzeby budującej się Gdyni w zakresie teorii i krytyki architektury. Zaprezentowane na wystawie w liczbie ponad 40 inwestycje, stanowiły przekrój architektury nowoczesnej. Projekt wystawy "Tadeusz Jędrzejewski - zaangażowany funkcjonalista/...
-
Zespół mieszkaniowo-usługowy ZUS przy ul. Partyzantów w Gdyni, jako przykład nowoczesnego zintegrowania funkcji i formy = / ZUS residential and service complex in Partyzantów St. in Gdynia as an example of modern integration of form and function
PublikacjaArtykuł dotyczy zespołu zabudowy, który powstał w Gdyni pod koniec lat 30. XX w. Ukończenie założenia przerwał wybuch II wojny, ale pomimo tego zrealizowana część dowodzi, że zastosowane rozwiązania przestrzenne i funkcjonalne należały do najnowocześniejszych w ówczesnej Polsce.
Rok 2021
-
Ad hoc prayer spaces – a challenge of the architecture of the 21th century
PublikacjaThis article considers the problem of arranging places of prayer in the vicinity of universities and dormitories. A survey was conducted among students living in the dormitories of the Gdańsk University of Technology in order to determine if there was a real need to arrange such spaces. Subsequently, examples of temporary chapels designed in the last 20 years in Western European countries were presented. Analysis of the selected...
-
Adaptation of Architectural Heritage in the Era of Climate Change. Torpedo Platform in Babie Doły
PublikacjaThe paper provides original insight into the problem of adap¬tation of historical objects in the era of climate change. It conveys a message that in times of climate crisis, there is a need to go beyond an anthropocentric perspective, specifically, that architec¬ture should not only be designed for people, but should also provide a framework for nature. As well as shaping spaces for human beings, the architect is also responsible...
-
Architecture of ecumenical spaces in public buildings in the 21st century: Links among the architecture of multi-faith spaces, their names, and the functions they serve in Polish airports
PublikacjaThis study explores the architecture and arrangement of prayer spaces in public buildings. It examines whether Polish airports have prayers spaces and whether a correlation exists between the name (e.g., “multi-faith space,” “place of prayer,” and “place of focus”) and design. The study is supported by analyses of ecumenical spaces, which have recently been brought into service andwhere a visible symbiosis exists between their...
-
Badania architektoniczne Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku. Etap III: wnętrza Wieńca
PublikacjaBadania architektoniczne dotyczyły Wieńca w Twierdzy Wisłoujście. Stanowiły uzupełnienie rozwarstwień Wieńca w zakresie planu budowli.
-
Dzieje latarni w Twierdzy Wisłoujście w świetle badań architektonicznych z roku 2018 History of the Lighthouse of the Wisłoujście Fortress in Light of a 2018 Architectural Study
PublikacjaW roku 2018 zespół autorski wykonał badania architektoniczne wieży w Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku w związku z planowanymi pracami konserwatorskimi. Pierwszy raz podjęto metodologiczne badania architektoniczne najstarszej struktury zespołu – wieży-latarni morskiej wzniesionej w 1482, a następnie rozbudowywanej w wiekach XVI–XX. Wyniki badań oraz weryfikacja źródeł historycznych i archeologicznych pozwoliły zrekonstruować 6 głównych...
-
Evaluating architecture students' knowledge of the history of architecture by tests and by drawings: a comparative analysis
PublikacjaThe methods of evaluating students’ knowledge in architectural education, and in particular in education on history of architecture, are specific in many respects. Apart from checking the general knowledge of history concerning chronology, artistic trends, styles, main objects and architects, it should also check students’ ability to analyse the historic architecture in a drawing form. Such a form of presenting architecture has...
-
Gdyńskie perły czyli więcej niż modernizm
PublikacjaMonografia przedstawia różne tendencje stylowe w gdyńskie architekturze, zarówno w okresie międzywojennym jak i w latach powojennych
-
NA STYKU LĄDU I WODY - GDAŃSK
PublikacjaNa wyjątkowość zasobu kulturowego dawnej Stoczni Gdańskiej składają się różne wartości i czynniki działające na siebie wzajemnie w sposób synergiczny. Obok treści historycznych, związanych z samym zakładem przemysłowym, znajdują się te dotyczące strajków robotniczych i przemian ustrojowych. Dodatkowo, specyfiką krajobrazu przemysłowego, w rozumieniu zabudowy i zagospodarowania, jest pewna „warstwowość”, a dla obserwatora z zewnątrz...
-
Nomination Dossier, The Modernist Centre of Gdynia, Part 2b, History and Development
PublikacjaHistory and development of Gdynia, from Medieval times up until today. The project concerns such chapters as: Introduction; The village of Gdynia; Gdynia as a seaside resort; Construction of the port and the city in the interwar period; The modernist city centre – layout; architecture;Architecture of the city centre; South Pier and Grand District; Post-war development of Śródmieście: a continuation
-
NOMINATION DOSSIER, The Modernist Centre of Gdynia, parts 4 - 7
PublikacjaThe city of Gdynia is commonly known in Poland as a symbol of the country’s independence and evidence of the foresight of planners and politicians. It is the outcome of the efforts and aspirations of generations of people from all kinds of backgrounds who made Gdynia their home. Document prepared by researchers from Gdansk University of Technology and other experts is the important part of the Nomination Dossier prepared for international...
-
O odkrywaniu historii budowlanej kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. Architektura świątyni Dominikanów w świetle badań architektonicznych, archeologicznych i konserwatorskich
PublikacjaRozdział dotyczy prowadzonych prac restauracyjnych, konserwatorskich, archeologicznych i badań architektonicznych w kościele św. Mikołaja w ciągu ostatnich 200 lat i ich wypływu na rozwój wiedzy o historii budowlanej budynku. Autor odnosi się także do najnowszych prowadzonych przez siebie badań terenowych w kościele z lat 2018-2021. Praca stanowi zapowiedź monografii o architekturze kościołów dominikańskich.
-
Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni
PublikacjaW książce opisano różnorodne działania związane z ochroną i konserwacją architektury modernistycznej Gdyni na podstawie kilkunastu lat doświadczeń autora. Scharakteryzowano system ochrony, a także problemy konserwacji od skali miasta, aż do różnych detali wykończeniowych. Przedstawiono wiele nieznanych do tej pory rozwiązań estetycznych, związanych z wykańczaniem budynków modernistycznych. Wykazano, że elewacje modernistyczne w...
-
On the current state of dovetail wall-corner joints in wooden Greek Catholic churches in Polish Subcarpathia with structural and sensitivity analyses
PublikacjaThis paper describes the current condition of some dovetail joints which form the wall corners of two Greek Catholic churches of wooden construction in Polish Subcarpathia. It also gives the historical background of the sacral architecture of that region. The two structures, which represent the same type of log corner joints are situated in Chotylub and Cewków. The buildings were examined e.g. for damage, wood moisture content,...
-
Problematyka współczesnych ingerencji w historyczną zabudowę przemysłową na przykładzie zespołu portowo-stoczniowego w Gdyni
PublikacjaNa terenach portowo-stoczniowych Gdyni zachowanych jest wiele historycznych obiektów, które ze względu na zmiany w funkcjonowaniu portu oraz przekształcenia użytkowania terenów podlegają określonym zmianom. Najważniejsze z tych budynków są objęte ścisłą ochroną prawną poprzez wpisanie do rejestru zabytków. Zapewnia to ich zachowanie i często także rewaloryzację. Inne, także wartościowe, ale nieobjęte tak ścisłą ochroną – uwzględnione...
-
Przed modernizmem - style w gdyńskiej architekturze lat dwudziestych
PublikacjaZarówno w historiografii architektury polskiej jak i europejskiej lata dwudzieste XX wieku omawiane są głównie w kontekście rodzącego się modernizmu. Nic w tym zresztą nie ma dziwnego, bo to właśnie ten nurt wyznaczał nowe trendy i w przyszłości decydować miał o dziejach architektury w całym stuleciu. Odchodziła w przeszłość trwająca od połowy XIX wieku epoka historyzmu, a zaczynała się epoka nowa, modernistyczna. Tak więc oblicze...
-
Przemiany przestrzenne w obrębie średniowiecznego założenia klasztornego karmelitów przy kościele św. Józefa w Gdańsku w świetle wykopalisk archeologicznych
PublikacjaArtykuł dotyczy prac archeologicznych prowadzonych w latach 2017-2019 oraz opracowań architektonicznych wykonywanych w latach 2018-2019. Wprowadza nowe ustalenia na temat przekształceń zespołu karmelickiego w późnym średniowieczu tj. dla okresu po 1464 - ok. 1520. Ponadto wskazuje na możliwe usytuowanie zabudowań szpitala św. Jerzego (przed 1335 - przed 1464).
-
Structural analysis as a supporting method for the research of the medieval brick architecture
PublikacjaChronology of brick historical buildings might be established much more precisely than the chronology of stone ones due to the architectural and metrical analysis of bricks, mortars and brickworks. Comparison of historical sources allows to reconstruct the previous stages of constructing monuments. Causations between transformations and developments of monuments are usually interpreted as the results of artistic or ideological...
-
The Impact of Decommissioning Cemeteries on the Urban Ecosystem
PublikacjaThe decommissioning of cemeteries noticeably transforms the urban fabric. The purpose of this article was to determine what impact the decommissioning of cemeteries has on the urban ecosystem. For this purpose, it was necessary to assess the value of cemeteries within the urban ecosystem. Cemeteries are classified as urban green spaces, and their value as preservers of flora and fauna in local ecosystems has been proven. However,...
-
The Modernist Centre of Gdynia. Management Plan for the Nominated Property for the Years 2022-2027. Attachment to: Nomination Dossier on the inscription on the UNESCO World Heritage List of a part of Gdynia City Centre, Poland
PublikacjaThe Management Plan is a document that helps in managing the Nominated Property and follows the Operational Guidelines for the Implementation of the Convention. The Plan is intended as a management tool to ensure the protection and maintenance of the Outstanding Universal Value (OUV) and the features that determine the integrity and authenticity of the place.