Formowanie wrażeń na temat osobowości - proces niezbędny czy szkodliwy? Przegląd badań i implikacje praktyczne - Publikacja - MOST Wiedzy

Wyszukiwarka

Formowanie wrażeń na temat osobowości - proces niezbędny czy szkodliwy? Przegląd badań i implikacje praktyczne

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest odniesienie wyników badań naukowych dotyczących formowania wrażeń na temat osobowości i roli efektu halo w tym procesie do klasycznej serii badań Solomona Ascha z 1946 r. doty­czącej tego tematu. W artykule Ascha przedstawiającym te badania uwzględnio­ne są teorie i pojęcia cytowane oraz rozszerzane współcześnie przez psycholo­gów poznania społecznego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Opracowanie stanowi krytyczny przegląd raportów z badań naukowych dotyczących zagadnienia formowania wrażeń na temat osobowości. Wyniki analizy tych prac pozwoliły na przedstawienie w niniej­szym artykule teorii Solomona Ascha w zaktualizowanym świetle. PROCES WYWODU: W pierwszej części artykułu omówiono wpływ cech cen­tralnych, w szczególności „ciepła” i „chłodu”, odpowiadających za całościową ocenę człowieka. W części drugiej poruszono temat czynników zewnętrznych, na przykład kolejności poznawania cech, wpływu afektywnego i czasu trwania znajomości z ocenianą osobą na uformowane wrażenie. W części trzeciej opi­sano zjawisko zmian znaczeniowych cech osobowości w zależności od współ­występujących z nimi charakterystyk. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przedstawione w pracy eksperymenty po­twierdzają obserwacje Ascha oraz wspierają tezę, że ogólne wrażenie o osobie wpływa na percepcję jej poszczególnych cech. Ludzie nie zdają sobie na ogół sprawy z występowania tego zjawiska. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki badań omówionych w ar­tykule mają szereg implikacji praktycznych dla osób wykonujących zawody zwią­zane z ocenianiem, takich jak nauczyciele, rekruterzy czy jurorzy, a także dla osób poddawanych ocenie. Warto, by osoby te zdawały sobie sprawę ze znie­kształceń, jakie niesie z sobą automatyczne formowanie wrażeń na temat oso­bowości czy kompetencji innych osób, i miały świadomość, że uleganie takiemu mechanizmowi często łączy się z odpowiedzialnością za los ocenianej osoby, np. w kontekście jej kariery szkolnej czy pracy zawodowej.

Cytowania

  • 0

    CrossRef

  • 0

    Web of Science

  • 0

    Scopus

Autor (1)

Cytuj jako

Pełna treść

pobierz publikację
pobrano 196 razy
Wersja publikacji
Accepted albo Published Version
Licencja
Creative Commons: CC-BY-NC-ND otwiera się w nowej karcie

Słowa kluczowe

Informacje szczegółowe

Kategoria:
Publikacja w czasopiśmie
Typ:
Publikacja w czasopiśmie
Opublikowano w:
HORYZONTY WYCHOWANIA nr 15, wydanie 36, strony 127 - 140,
ISSN: 1643-9171
Rok wydania:
2016
DOI:
Cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego (otwiera się w nowej karcie) 10.17399/hw.2016.153607
Bibliografia: test
  1. Asch, S.E. (1946). Forming impressions of personality. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 41(3), 258-290. otwiera się w nowej karcie
  2. Balzer, W.K. i Sulsky, L.M. (1992). Halo and performance appraisal research: a critical examination. Journal of Applied Psychology, 77(6), 975-985. otwiera się w nowej karcie
  3. Dennis, I. (2007). Halo effects in grading student projects. Journal of Applied Psychology 92(4), 1169-1176. otwiera się w nowej karcie
  4. Fiske, A.P. (1991). Structures of social life: The four elementary forms of human relations: Communal sharing, authority ranking, equality matching, market pricing. New York: Free Press.
  5. Forgas, J.P. (2011). She just doesn't look like a philosopher…? Affective influ- ences on the halo effect in impression formation. European Journal of Social Psychology, 41, 812-817. otwiera się w nowej karcie
  6. Goldman, M., Cowles, M.D. i Florez, C.A. (1983). The halo effect of an initial impression upon speaker and audience. The Journal of Social Psychology, 120, 197-201. otwiera się w nowej karcie
  7. Jacobs, R. i Kozlowski, S.W.J. (1985). A closer look at halo error in performance ratings. Academy of Management Journal, 28(1), 201-212. otwiera się w nowej karcie
  8. Kervyn, N., Bergsieker, H.B., Grignard, F. i Yzerbyt, V.Y. (2016). An advantage of appearing mean or lazy: Amplified impressions of competence or warmth after mixed descriptions. Journal of Experimental Social Psychology, 62, 17-23. otwiera się w nowej karcie
  9. Landy, D. i Sigall, H. (1974). Beauty is talent: Task evaluation as a function of the performer's physical attractiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 29, 299-304. otwiera się w nowej karcie
  10. Madera, J.M., Hebl, M.R. i Martin, R.C. (2009). Gender and letters of recom- mendation for academia: Agentic and communal differences. The Journal of Applied Psychology, 6, 1591-1599. otwiera się w nowej karcie
  11. Moskowitz, G.B. (2009). Zrozumieć siebie i innych. Psychologia poznania spo- łecznego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  12. Naquin, C.E. i Tynan, R.O. (2003). The team halo effect: why teams are not blamed for their failures. Journal of Applied Psychology, 88(2), 332-340. otwiera się w nowej karcie
  13. Nisbett, R.E. i DeCamp Wilson, T. (1977a). Telling more than we can know: verbal reports on mental processes. Psychological Review, 84(3), 231-259. otwiera się w nowej karcie
  14. Nisbett, R.E. i DeCamp Wilson, T. (1977b). The halo effect: evidence for uncon- scious alteration of judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 35(4), 250-256. otwiera się w nowej karcie
  15. Solomonson, A.L. i Lance, C.E. (1997). Examination of the relationship between true halo and halo error in performance ratings. Journal of Applied Psycho- logy, 82(5), 665-674. otwiera się w nowej karcie
  16. Srivastava, S., Guglielmo, S. i Beer, J.S. (2010). Perceiving others' personalities: examining the dimensionality, assumed similarity to the self, and stability of perceiver effects. Journal of Personality and Social Psychology, 98(3), 520-534. otwiera się w nowej karcie
  17. Thorndike, E.L. (1920). A constant error in psychological ratings. Journal of Ap- plied Psychology, 4(1), 25-29. otwiera się w nowej karcie
  18. Walker Naylor, R. (2007). Nonverbal cues -based first impressions: Impression formation through exposure to static images. Marketing Letters, 18, 165-179.
Weryfikacja:
Brak weryfikacji

wyświetlono 94 razy

Publikacje, które mogą cię zainteresować

Meta Tagi