Przegląd badań dotyczących efektywności i produktywności oświaty (szkół podstawowych i ponadpodstawowych) w Polsce, prowadzonych za pomocą metody Data Envelopment Analysis i indeksu Malmquista
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie i ocena prowadzonych za pomocą metody Data Envelopment Analysis (DEA) i indeksu Malmquista badań dotyczących polskich placówek oświatowych. Wykorzystano systematyczny i krytyczny przegląd literatury przedmiotu do zobrazowania postępu badań nad edukacją podstawową i ponadpodstawową. Badania zostały przeanalizowane ze względu na różne kryteria, biorąc pod uwagę: 1) metodę DEA i indeksu Malmquista, 2) grupy i poziom analizy systemu oświatowego, 3) źródła danych i zmienne przyjęte do badania. Wyniki przeglądu pokazują, że choć badań dotyczących polskiego szkolnictwa oświatowego jest niewiele w porównaniu z analizami szkolnictwa wyższego, to są one stosunkowo bardziej zróżnicowane niż badania uczelni. Wcześniej jednak nie dokonano przeglądu badań dotyczących wykorzystania metody DEA i indeksu Malmquista w zakresie analizy systemu oświaty w Polsce, dlatego niniejszy artykuł wypełnił znalezioną lukę badawczą. Ponadto, wskazano w nim niezagospodarowane obszary oraz źródła danych i modele wykorzystywane w dotychczasowych badaniach, co powinno ukierunkować przyszłych badaczy zajmujących się analizą systemu oświaty na dalszy rozwój i rozszerzenie prowadzonych badań.
Cytowania
Autor (1)
Cytuj jako
Pełna treść
- Wersja publikacji
- Accepted albo Published Version
- Licencja
- otwiera się w nowej karcie
Słowa kluczowe
Informacje szczegółowe
- Kategoria:
- Publikacja w czasopiśmie
- Typ:
- Publikacja w czasopiśmie
- Opublikowano w:
-
Przedsiębiorczość - Edukacja
nr 19,
wydanie 2,
strony 115 - 129,
ISSN: 2083-3296 - Rok wydania:
- 2023
- Opis bibliograficzny:
- Brzezicki, Ł. (2023). Przegląd badań dotyczących efektywności i produktywności oświaty (szkół podstawowych i ponadpodstawowych) w Polsce, prowadzonych za pomocą metody Data Envelopment Analysis i indeksu Malmquista. Przedsiębiorczość – Edukacja [Entrepreneurship – Education], 19(2), 115–129. https://doi.org/10.24917/20833296.192.8.
- DOI:
- Cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego (otwiera się w nowej karcie) https://doi.org/10.24917/20833296.192.8
- Bibliografia: test
-
- Aparicio, J., Cordero, J.M., Gonzalez, M., Lopez -Espin, J.J. (2018). Using non -radial DEA to assess school efficiency in a cross -country perspective: An empirical analysis of OECD countries. Omega, 79, 9-20. https://doi.org/10.1016/j.omega.2017.07.004 otwiera się w nowej karcie
- Aristovnik, A. (2012). The Impact of ICT On Educational Performance and Its Efficiency in Selected EU and OECD Countries: A Non -Parametric Analysis. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 11(3), 143-152. otwiera się w nowej karcie
- Biernacki, M. (2013). Ocena efektywności instytucji publicznych w sektorach edukacji i ochrony zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
- Biernacki, M., Ejsmont, W. (2017). Ocena działalności i efektywności kształcenia wrocławskich liceów. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 318, 13-22.
- Brzezicki, Ł. (2020a). Przegląd badań dotyczących efektywności i produktywności polskiego szkolnictwa wyższego, prowadzonych za pomocą metody DEA i indeksu Malmquista. Ekonomia -Wroclaw Economic Review, 26(2), 19-40. https://doi.org/10.19195/2658-1310.26.2.2 łuKaSz brzezicKi otwiera się w nowej karcie
- Brzezicki, Ł. (2020b). Wykorzystanie metody DEA do pomiaru efektywności liceów ogólnokształcą- cych w Szczecinie. Studia i Materiały Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski, 2(33), 18-31. https://doi/org/10.7172/1733-9758.2020.33.2 otwiera się w nowej karcie
- Brzezicki, Ł. (2018; 2023, 22 maja). Zestawienie badań efektywności i produktywności szkół należą- cych do systemu oświaty w Polsce realizowanych za pomocą metody DEA i indeksu Malmquista. Pozyskano z: https://www.researchgate.net/publication/322655827_Zestawienie_badan_efektyw- nosci_i_produktywnosci_szkol_nalezacych_do_systemu_oswiaty_w_Polsce_realizowanych_za_ pomoca_metody_DEA_i_indeksu_Malmquista otwiera się w nowej karcie
- Brzezicki, Ł., Pietrzak, P., Cieciora, M. (2022). Efficiency of the Education System (Primary, Secondary and Tertiary) in Particular Voivodeships of Poland. Ekonomika regiona / Economy of regions, 18(2), 494-508. https://doi.org/10.17059/ekon.reg.2022-2-14 otwiera się w nowej karcie
- Chodakowska, E. (2009). Przykłady zastosowań metody Data Envelopment Analysis w badaniu efekty- wności podmiotów sektora edukacji. Problemy Zarządzania, 7(4), 91-112.
- Chodakowska, E. (2015). The Future of Evaluation of Lower Secondary Schools' Management. Business Management and Education, 13(1), 112-125. https://doi.org/10.3846/bme.2015.256 otwiera się w nowej karcie
- Chodakowska, E., Komuda, M. (2010). Zgodność rankingów jednostek sektora edukacji uzyskanych za pomocą metody obwiedni danych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 107, 492-500.
- Dima, B., Kotosz, B., Dima, Ş.M. (2020). Early childhood and primary education efficiency in Europe: a data envelopment analysis approach. Hungarian Statistical Review, 3(1), 18-45. https://doi. org/10.35618/hsr2020.01.en018 otwiera się w nowej karcie
- Dincă, M.S., Dincă, G., Andronic, M.L., Pasztori, A.M. (2021). Assessment of the European Union's Educational Efficiency. Sustainability, 13(6), 3116. https://doi.org/10.3390/su13063116 otwiera się w nowej karcie
- Gałecka, M. (2022). Produktywność polskiego szkolnictwa średniego. Optimum. Studia Ekonomiczne, 1(107), 127-141. https://doi.org/10.15290/oes.2022.01.107.09 otwiera się w nowej karcie
- Gałecka, M., Kuropka, I., Szabela -Pasierbińska, E. (2022). The efficiency of public spending on educa- tion: Lower and higher secondary education. Ekonomia -Wroclaw Economic Review, 28(1), 7-23. https://doi.org/10.19195/2658-1310.28.1.1 otwiera się w nowej karcie
- Galiński, P. (2016). Znaczenie subwencji oświatowej w finansowaniu zadań oświatowych w gmi- nach. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4(82/1), 711-719. https://doi.org/10.18276/ frfu.2016.4.82/1-59 otwiera się w nowej karcie
- Gospodarowicz, M. (2009). Jednostki samorządu terytorialnego w kształtowaniu kapitału ludzkiego. W: Instytucjonalne instrumenty kształtowania kapitału ludzkiego i społecznego na obszarach woj. mazowieckiego (nr 138), M. Gospodarowicz, H. Kałuża, D. Kołodziejczyk, A. Wasilewski (red.), Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej -Państwowy Instytut Badawczy.
- Haddad, M.Z., Heong, Y.M. (2021). A Systematic Review of Determining the Input and Output Variables to Measure the School Efficiency by Data Envelope Analysis Method. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(12), 4209-4222.
- Hauer, A. (2016). Efektywność zmian systemowych w sektorze szkolnictwa zawodowego po 1999 roku. Warszawa: CeDeWu.
- Herman, S. (2014). Badanie efektywności szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych w Polsce z zastosowaniem Data Envelopment Analysis. W: Matematyka i informatyka na usługach ekonomii rozważania ogólne modele, W. Jurek (red.). Poznań: Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.
- Kaczyńska, A. (2016). The efficiency of public spending on primary education in the Greater Poland Voivodeship. The Business and Management Review, 7(5), 449-456. otwiera się w nowej karcie
- Kaczyńska, A. (2017). Oświata i wychowanie jako zadanie publiczne gmin. Czynniki wpływające na efekty- wność wydatków budżetowych. Warszawa: CeDeWu. otwiera się w nowej karcie
- Kozuń -Cieślak, G. (2010). Efektywność wydatków publicznych na edukację w krajach UE. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 112, 373-382.
- Mergoni, A., Soncin M. , Agasisti, T. (2023). The effect of ICT on schools' efficiency: Empirical evidence on 23 European countries. Omega, 119, 102891. https://doi.org/10.1016/j.omega.2023.102891 otwiera się w nowej karcie
- Osiewalski, J., Prędki, A., Szulik, G. (2021). Efektywność edukacyjna małopolskich liceów -analiza porównawcza. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie / Cracow Review of Economics and Management, 5(989), 49-68. https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2020.0989.0503 otwiera się w nowej karcie
- Polcyn, J. (2016). Szkolna polityka kadrowa polskich gmin a wyniki egzaminacyjne. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2(109), 35-45. otwiera się w nowej karcie
- Polcyn, J. (2010). Data Envelopment Analysis (DEA) w szkole ponadgimnazjalnej. Przedsiębiorstwa przyszłości, 3(4), 80-88. otwiera się w nowej karcie
- Polcyn, J. (2014a). Efektywność kształcenia w liceach ogólnokształcących na tle powiatów wojewódz- twa wielkopolskiego z zastosowaniem analizy DEA. W: Rozwój regionalny i jego determinant (t. I), D.J. Mierzejewski, J. Polcyn (red.). Piła: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile.
- Polcyn, J. (2014b). Zastosowanie Data Envelopment Analysis jako miernika zróżnicowania edukacyjne- go regionów. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 37(1), 333-343.
- Staniewska -Garsztka, A., Garsztka, P. (2011). Badanie efektywności działalności szkół podstawowych w gminach województw lubuskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego z zastosowaniem metody DEA. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 203, 86-103.
- Staniewska -Garsztka, A., Garsztka, P. (2012). Zastosowanie metody DEA do badania efektywności nauczania w szkołach powiatów grodzkich w Polsce w latach 2008-2010. W: Modelowanie i prog- nozowanie zjawisk społeczno -gospodarczych: aktualny stan i perspektywy rozwoju, B. Pawełek (red.), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
- Wojarska, M. (2023). The efficiency of social services provided by the municipalities: primary education case study. Ekonomia i Prawo. Economics and Law, 22(4). otwiera się w nowej karcie
- Łukasz Brzezicki, dr nauk społecznych w dyscyplinie ekonomia i finanse. Autor ponad 40 publikacji. Główne obszary jego zainteresowań dotyczą różnych instytucji, które funkcjonują wokół systemu oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki. Specjalizuje się w wykorzystaniu nieparametrycznej metody Data Envelopment Analisis i indeksu Malmquista. otwiera się w nowej karcie
- Łukasz Brzezicki, PhD in social sciences in economics and finance. Author of more than 40 pu- blications. His main areas of interest are the various institutions that operate around the education system, higher education and science. He specialises in using the nonparametric Data Envelopment Analysis method and the Malmquist index. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0761-1109
- Adres/Address: Szpital Miejski w Miastku Sp. z o.o. ul. gen. J. Wybickiego 30
- Miastko, Poland e -mail: brzezicki.lukasz@wp.pl
- Podziękowania Autor składa serdeczne podziękowania dwóm anonimowym recenzentom za wiele cennych uwag, które pozwoliły znacznie poprawić tekst artykułu. Ponadto, autor artykułu dziękuje naukowcom, którzy udostępnili na poczet niniej- szego przeglądu swoje prace badawcze.
- Weryfikacja:
- Brak weryfikacji
wyświetlono 9 razy