Abstrakt

Na proces uzyskiwania wiarygodnych informacji o zanieczyszczeniu środowiska mają zasadniczy wpływ dwa aspekty:- wybór właściwych parametrów do monitorowania poziomu zanieczyszczenia;- odpowiednia jakość wyników oznaczania parametrów wytypowanych do monitoringu środowiska.Wyniki badań, przedstawione w niniejszym opracowaniu monograficznym, ujawniły, że stosowane techniki izolacji związków z grupy WWA i PCB z próbek wody, nie mogą być polecane do oznaczania różnych form występowania tych związków w środowisku wodnym. Jakość informacji uzyskiwanej w trakcie procesu oznaczania analitów, przy zastosowaniu dostępnych technik izolacji, może być kwestionowana. Zasadniczą przyczyną tych problemów jest wysoka tendencja związków z obu grup do sorpcji na dostępnych powierzchniach stałych (zawiesina, cząstki koloidalne, powierzchnie naczyń i urządzeń). Tymczasowym rozwiązaniem może być propozycja procedury umownej, ściśle zdefiniowanej operacyjnie.W procedurach oznaczania związków z grupy WWA i PCB w osadzie dennym, ze względu na różnorodność tego co stanowi osad, powinna znaleźć zastosowanie metoda wzorca wewnętrznego. Wyniki badań opublikowanych w ostatnim czasie mogą być podstawą do stwierdzenia, że związki z obu grup są związane w osadzie w odmienny sposób, zależny od drogi, którą zostały wprowadzone do środowiska wodnego. Odmienny sposób wiązania analitów w osadzie wymaga zastosowania takich technik wprowadzania wzorców wewnętrznych, które zapewnią, że wzorce po wprowadzeniu do osadu będą związane z matrycą w podobny sposób jak anality. Zagadnienie to powinno być brane również pod uwagę przy wytwarzaniu materiałów odniesienia.Stosowanie deuterowanych pochodnych analitów, jako wzorców wewnętrznych, wymaga ustalenia współczynników odpowiedzi detektora mas, ze szczególnym uwzględnieniem zakresu stężeń w pobliżu granicy oznaczalności detektora. W monografii przedstawiono również inne aspekty związane z uzyskiwaniem informacji na temat poziomu zanieczyszczenia środowiska, których znaczenie rośnie w sposób gwałtowny w ostatnich latach, to znaczy:- obniżanie kosztów oznaczenia (miniaturyzacja, wykorzystywanie ekstraktu do oznaczeń różnych związków, oznaczanie wielu grup związków w jednym cyklu analitycznym itp.);- obniżanie kosztów środowiskowych (proekologiczne techniki ekstrakcji, przyjazne środowisku rozpuszczalniki, ekologiczna wycena wpływów na środowisko).Przedstawione w monografii wyniki badań własnych i badań prowadzonych w innych ośrodkach naukowych, wskazują, że dotychczasowy system monitoringu oparty o badania biologiczne i chemiczne powinien być uzupełniony o wskaźniki ekotoksykologiczne.Badania ekotoksykologiczne mogą być pomocne, w szczególności, przy:- prowadzeniu badań przesiewowych, które mogą być podstawą klasyfikacji próbek do dalszych badań;- identyfikowaniu tzw. hot spots (miejsc o wysokim zanieczyszczeniu środowiska);- identyfikacji punktów, w których parametry monitoringowe są nieprawidłowo zdefiniowane;- klasyfikacji (rankingu) ważności problemów występujących w badanym obszarze;- określaniu rzeczywistego ryzyka wynikajacego z biodostępności i mobilności zanieczyszczeń.

Autor (1)