Search
Filters
total: 879
filtered: 614
-
Catalog
- Publications 614 available results
- Journals 42 available results
- Conferences 2 available results
- People 133 available results
- Inventions 4 available results
- Projects 4 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 4 available results
- e-Learning Courses 38 available results
- Events 15 available results
- Open Research Data 21 available results
Chosen catalog filters
Search results for: ONTOLOGIE DZIEDZINOWE
-
Portal ontologii: Architektura portalu dziedzinowego
Publicationzaprezentowano koncepcję architektury i funkcjonalności dziedzinowego portalu tworzenia ontologii realizowanego przez Katedrę KASK. Portal podzielony został na niezależne komponenty, które z powodzeniem mozna realizować odrębnie a następnie połączyć za pomocą ich interfejsów. W dalszej części pracy omówione zostaną poszczególne elemnty systemu i ich zadania. następnie przedstawiona będzie sugerowana metodologia wytwarzania systemu....
-
Zastosowania ontologii: Zastosowanie ontologii w mikroekonomii
PublicationZarysowano problematykę zastosowania dziedzinowo zorientowanych ontologii dla konkretnej rzeczywistej grupy zagadnień. Przedstawiono znaczenie ontologii jako formy reprezentacji wiedzy oraz podkreślono jej przewagę nad innymi sposabami przechowywania informacji w aspekcie dynamicznym. zarysowano merytoryczną problematyke zagadnień ekonomicznych w zakresie analizy wskaźnikowej dla firm rynkowych. Dokonano dziedzinowego przedstawienia...
-
Metody opisu ontologii: Ocena jakości ontologii dziedzinowych
PublicationOntologia, jak każdy inny produkt myśli ludzkiej, powinien podlegać ocenie jakości. Stwierdzenie to nabiera szczególnego znaczenia wówczas, gdy ontologia staje się podstawą dla innych działań. Ocena ontologii może być przeprowadzona zasadniczo na dwa sposoby - w sposób subiektywny, w oparciu o rozumowanie, oraz w sposób obiektywny. Jeśli podstawą oceny ontologii jest rozumowanie, wiedza i doświadczenie ludzi, to ocena taka jest...
-
Ontologie w Sieci Semantycznej
PublicationWraz z nastaniem ery Internetu i jego gwałtownym rozwojem, zasadniczym problemem dla współczesnej informatyki stała się automatyzacja pozyskiwania olbrzymich zasobów wiedzy ludzkiej w nim zgromadzonych. Wiedza ta ma bardzo zróżnicowany charakter z uwagi na wielość formatów zapisu danych, a przede wszystkim z uwagi na różny stopień jej ustrukturalizowania. Jedną z najbardziej popularnych idei dążących do systematycznego podejścia...
-
Ontologie w systemach informatycznych
PublicationZakres monografii obejmuje wybór majważniejszych zagadnień inżynierii wiedzy opartej na podejściu ontologicznym. Omawiane są ramy Minsky'ego, sieci semantyczne, standardy RDF, OWL i SPARQL. Prezentowane są też podstawy teoretyczne nowoczesnych technologii semantycznych, w szczególności rozstrzygalny fragment logiki pierwszego rzędu zwany logiką opisową (ang. Description Logics, DL). Omawia sie algorytmy wnioskowania z ontologii...
-
Metody opisu ontologii: Inżynieria ontologii i jej zastosowania
PublicationPrzedstawiono rozwój języków opisu technologii i wskazano mozliwości ich zastosowania w różnych dziedzinach, a zwłaszcza do integracji i automatycznego uruchamiania usług sieciowych.
-
Zastosowania ontologii: Organizacja ontologii bazy treści i zajęć dydaktycznych
PublicationPrzedstawiono koncepcję organizacji ontologii nauczania wiedzy informatycznej, według aktualnie obowiązujacego raportu CC 2005 i jego części dziedzinowych. Wyodrębniono struktury hierarchiczne porządkujące bazę treści dydaktycznych oraz organizację toku studiów. Wskazano na zalety rozwiązań zawartych w raporcie oraz zaproponowano modyfikacje struktur organizacyjnych ontologii w celu ich większej elastyczności. Opisano strategię...
-
Ontologie OWL i ich wykorzystanie.
PublicationPrzedstawiono zarys idei sieci semantycznej i rolę języka OWL w tej inicjatywie. Omówiono pojęcie ontologii i jej budowę przyjętą w OWL. Opisano trzy wersje języka wraz ze wskazaniem różnic i odmiennych zastosowań. Szczegółowo przedstawiono sposób definiowania klas i ich instancji, a także metody tworzenia relacji między klasami za pomocą właściwości. Na przykładach omówiono rodzaje właściwości oferowanych przez specyfikację OWL....
-
Ontologie jako metoda reprezentacji wiedzy
PublicationLogika opisowa (ang. Description Logic - DL) jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany przez W3C jako język do reprezentacji ontologii internetowych, opary jest właśnie na logice opisowej. W tym artykule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano...
-
Techniki modularyzacji ontologii
PublicationW ciągu ostatnich kilku lat tematem wielu prac naukowych stała się modularyzacja ontologii. Istnieje kilka przyczyn dużego zainteresowania tym kierunkiem prac. Z jednej strony ontologie wykazały swoją przydatność w różnego rodzaju przedsięwzięciach związanych z inicjatywą Semantic Web. Z drugiej strony okazało się, że po przekroczeniu pewnej granicy wielkości ontologii inżynierowie wiedzy natykają się na problemy, z którymi inżynieria...
-
Jakość w inżynierii ontologii
PublicationW artykule podjęto rozważania na temat tego, czy metodologie w inżynierii ontologii są potrzebne i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metod inżynierii ontologii, jakimi są OntoClean, Methontology i NeOn. Przedstawiono praktyczne wykorzystanie tych metod przy tworzeniu prostej ontologii opisującej świat uczelni wyższych. Podjęto próbę porównania i oceny wspomnianych metodologii w kontekście budowy...
-
PROBLEMY OCENY JAKOŚCI ONTOLOGII
PublicationW artykule podjęto rozważania na temat tego, czym jest jakość ontologii, jak zmierzyć jakość istniejących ontologii i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metryk ontologii, które mogą posłużyć do oceny jakości ontologii. Przedstawiono problem zapewniania i oceny jakości ontologii modularnych jako ważny problem badawczy w obliczu pojawiania się skom¬plikowanych, trudnych do użycia i modyfikacji...
-
Ontology clustering by directions algorithm to expand ontology queries
PublicationThis paper concerns formulating ontology queries. It describes existing languages in which ontologies can be queried. It focuses on languages which are intended to be easily understood by users who are willing to retrieve information from ontologies. Such a language can be, for example, a type of controlled natural language (CNL). In this paper a novel algorithm called Ontology Clustering by Directions is presented. The algorithm...
-
Portal ontologii: Zarządzanie bezpieczeństwem portalu
Publicationprzedstawiono wybrane problemy zarządzania bezpieczeństwem portalu. Opisano zasady tworzenia polityki bezpieczeństwa portalu. Zwrócono uwagę na zarzadzanie uzytkownikami, a w tym na sposoby autoryzacji i kontroli dostępu. Omówiono także zachowanie spójności danych portalu oraz wiarygodności dostarczanych i publikowanych informacji.
-
Ontologia ekonomii i ''niewidzialna ręka''.
PublicationArtykuł przedstawia umiejscowioną w niemieckiej tradycji refleksji nad moralnym wymairem gospodarowania koncepcją ''etycznej ekonomii'' P. Koslowskiego. W zamysle analizowanego autora obejmuje ona trzy dziedziny: teorię etycznych przesłanek ekonomii, koncepcję etyki sprofilowanej pod katem potrzeb ekonomii i etyczno-ekonomiczną teorię dóbr i wartości kulturowych.
-
Measures for Evaluation of Structure and Semantics of Ontologies
PublicationArtykuł przedstawia zagadnienie miar jakości ontologii ze szczególnym uwzględnieniem ich podziału na syntaktyczne (strukturalne) i semantyczne. Na tym tle przedstawione jest nowe podejście do pomiaru właściwości semantycznych ontologii bazujące na kartografii wiedzy.
-
Ontologia usług sieciowych OWL-S.
PublicationRozwijająca się dziedzina agentów i usług sieciowych dojrzała do wypracowania standardów zapewniających wspólny sposób opisu, wywoływania i nadzoru wykonania tych serwisów. Propozycja takiego standardu jest opisywana w rozdziale ontologia OWL-S, bazująca na założeniach sieci sematycznej i będąca rozwinięciem oraz uporządkowaniem wcześniejszej propozycji znanej pod nazwą DAML+OIL oraz DAML-S.
-
Ontology Visualization
PublicationOntologie bardzo często są reprezentowane w postaci grafu, którego wierzchołkami są obiekty występujące w prezentowanej ontologii a krawędziami relacje i powiązania pomiędzy tymi obiektami. Grafy reprezentujące ontologie mogą być złożone już dla średniego rozmiaru ontologii. Stąd niezbędna jest pełna i czytelna reprezentacja elementów takiego grafu. Dostępne rozwiązania zazwyczaj nie oferują reprezentacji pełnego zbioru elementów...
-
Increasing the Efficiency of Ontology Alignment by Tracking Changes in Ontology Evolution
PublicationIn this paper we present a development of our ontology alignment framework based on varying semantics of attributes. Emphasising the analysis of explicitly given descriptions of how attributes change meanings they entail while being included within different concepts have been proved useful. Moreover, we claim that it is consistent with the intuitive way how people see the real world and how they find similarities and correspondences...
-
Zespołowa budowa ontologii z wykorzystaniem systemu OCS oraz edytora Protégé
PublicationKonstruowanie ontologii wymaga współpracy wielu osób. W idealnej sytuacji nad pojedynczą ontologią pracować będzie duża, rozproszona społeczność tworząca tym samym wspólną reprezentację wiedzy z danej dziedziny. W publikacji zaprezentowano propozycję modelu pracy grupowej nad ontologią. Zdefiniowano model zarządzania wersjami ontologii. Przedstawiono system Ontology Creation System (OCS) oraz architekturę i implementację rozszerzenia...
-
Problemy wnioskowania z ontologii Semantic Web
PublicationIdea Semantic Web (Semantycznego Internetu) opiera się m.in. na ogłaszaniu w Internecie ontologii stanowiących opis pewnego fragmentu rzeczywistości. Aby miało to sens, ontologie te muszą być sformułowane w jednym, powszechnie akceptowanym języku. Takim językiem jest OWL-DL, promowany i standaryzowany przez konsorcjum W3C. Jest to język opary na formalizmie logicznym zwanym logiką opisową. W tym artykule, po krótkim i nieformalnym...
-
Potential applicability of ontologies for the evaluation of information technology
PublicationIn this article we present the possibilities of using ontologies as a part of a multi-agent system (MAS) designed for the evaluation of information technologies. This is a part of a broader idea devel-oped by the team of researchers at Gdańsk University of Technology. The article deals with defining ontologies, presenting main technologies for their design and implementation and proposes, initially, domains of the ontologies' interest...
-
Hierarchiczny podział przestrzeni ontologii na konteksty
PublicationSemantyka języka OWL wprowadza pojęcie przestrzeni ontologicznej, w której współistnieje wiele ontologii w różnym stopniu ze sobą powiązanych. Wielkość i jednolitość tej przestrzeni jest przyczyną trudności w interpretacji i wnioskowaniu. Zaproponowana w wielu pracach kontekstualizacja przestrzeni ontologii wniosła pewien porządek do opisu zależności między ontologiami i wprowadziła pojęcie interpretacji lokalnych. W tym rozdziale...
-
Editorial: Knowledge management and ontologies. Part 2
PublicationPrzedstawiono najnowsze kierunki badań w zakresie obszaru zarządzania wiedzą i ontologicznej reprezentacji wiedzy.
-
Editorial: Knowledge management and ontologies. Part 1
PublicationPrzedstawiono najnowsze kierunki badań w zakresie obszaru zarządzania wiedzą i ontologicznej reprezentacji wiedzy.
-
Creating and application of maps of concepts for dl ontologies
PublicationW poprzednich pracach wprowadzono metodę reprezentacji wiedzy, zwaną Kartografią Wiedzy. Metoda ta pozwala na zapisanie, w formie tzw. map konceptów, zależności pomiędzy konceptami wyróżnionymi w terminologii, a następnie stopniowe (wraz ze wzrostem naszej wiedzy) przypisywanie indywidualnym obiektom tych konceptów. Efektywność budowy map konceptów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na możliwość użycia metody. Niniejsza praca...
-
Ontologia PIPSDrugs: praktyczne zastosowanie metody SIM
PublicationMetoda SIM zmniejsza złożoność ontologii oraz upraszcza proces modelowania, jednak może też wywołać niekorzystne zjawiska, np. konieczność uproszczenia modelu lub utrudnienie wnioskowania. Na pytanie, jak duży jest zasięg szkodliwych zjawisk, może odpowiedzieć tylko praktyczne zastosowanie. Ontologia POPSDrugs jest pierwszą praktyczną realizacją opisu wiedzy na podstawie reguły metody SIM.
-
Zastosowania ontologii: Charakterystyczne cechy agentów semantycznych
PublicationNa podstawie reprezentatywnych przykładów podjeto próbę zilustrowania spektrum zastosowań agentów programowych. Wskazano główne cechy wyrózniajace poszczególne rodzaje agentów oraz ich atrybuty niezbędne dla omawianych zastosowań.
-
Extended Reflexive Ontologies for the Generation of Clinical Recommendations
PublicationDecision recommendations are a set of alternative options for clinical decisions (e.g., diagnosis, prognosis, treatment selection, follow-up, and prevention) that are provided to decision makers by knowledge-based Clinical Decision Support Systems (k-CDSS) as aids. We propose to follow a ‘‘reasoning over domain’’ approach for the generation of decision recommendations by gathering and inferring conclusions from production rules....
-
Procedury odwzorowania i łączenia ontologii dziedzinowych
PublicationW trakcie prac nad rozprawą opracowano oryginalną metodę integracji ontologii na podstawie analizy leksykalnej jej elementów. Zaproponowany algorytm został zaimplementowany w postaci biblioteki w języku Java oraz włączony do systemu OCS. Opracowano również procedury i narzędzia pomocnicze wspierające proces integracji wiedzy, w tym autorską bibliotekę wizualizacji ontologii SOVA.Zaprojektowano i zaimplementowano ontologię bezpieczeństwa...
-
Budowa ontologii usług dla potrzeb wyszukiwania
PublicationOntologie, dzięki zapewnieniu formalnego opisu przy zachowaniu czytelności dla człowieka, są coraz powszechniej stosowaną metodą opisu usług sieciowych. Zaprezentowano słownik WordNet i jego zastosowanie jako meta ontologia do opisów usług podobnych różnych dostawców. Zaproponowano algorytm oparty o ten słownik umożliwiający integrację ontologii usług w celu zapewnienia interoperacyjności rozwiązań dostępnych w sieci Internet.
-
Inżynieria ontologii dla potrzeb integracji systemów
PublicationInżynieria ontologii to gałąź inżynierii wiedzy, która zajmuje się metodami i metodologiami budowy ontologii. Zajmuje się m. in. procesem wytwarzania, cyklem życia oraz narzędziami wspomagającymi wytwarzanie ontologii. W publikacji przedstawiono różne metodologie wytwarzania ontologii oraz wspierające te metodologie narzędzia. Omówiono edytor ontologii OCS, opracowany przez Katedrę ASK Wydziału ETI PG, oraz wykorzystaną w nim,...
-
Topologiczna analiza ontologii opartych na logiceopisowej
PublicationRozwój Internetu i technologii internetowych powoduje rosnące zapotrzebowanie na zaawansowane metody zarządzania informacją. Niniejszy rozdział opisuje nową metodę reprezentacji wiedzy oraz zestaw algorytmów wykorzystujących tę reprezentację, nazwane wspólnie podejściem kartograficznym. Podejście to bazuje na logice opisowej, zdobywającej ostatnio coraz większą popularność, dzięki zastosowaniu w ramach inicjatywy Semantic Web....
-
Ontologiczna inżynieria wiedzy
PublicationOntologiczna inżynieria wiedzy jest dobrą podstawą metodologiczną, a ontologie dziedzin przedmiotowych ważnym elementem konstrukcyjnym semantycznych systemów reprezentacji wiedzy. W artykule omówiono budowanie ontologii w oparciu o edytor ontologii FluentEditor i język CNL (Controlled Natural Language). Przykładową ontologię dotyczącą fragmentu procesu produkcji rolniczej wykorzystano do budowy semantycznej bazy wiedzy. W tym celu...
-
Ontologie ram projektowych jako narzędzie wspomagające decyzje komitetów sterujących
PublicationCelem artykułu jest wykazanie przydatności ontologii jako narzędzia wspomagającego decyzje prac komitetów sterujących. Budowa ontologii jako narzędzia wspomagającego decyzje była konsekwencją pojawienia się problemu oceny wniosków projektowych zgłaszanych do projektu Inteligentnych Specjalizacji Pomorza Smart Port & City. W artykule przedstawiono etapy budowy ontologii oraz jej zastosowanie do analizy zgodności dokumentów z przyjętymi...
-
współczesne trendy w dziedzinie zdalnego nauczania
PublicationZdalne nauczanie jest dziedziną starszą niż Internet i komputery. Pojęcie zdalnej edukacji oznacza nauczanie prowadzone w warunkach, gdy nauczyciel i uczeń są od siebie oddaleni w przestrzeni. W czasach, gdy podróżowanie było bardzo kosztowne, posługiwano się kursami korespondencyjnymi, które można uznać za pierwszą formę zdalnego nauczania. W miarę spadku kosztów podróży coraz częstsze stawały się wyjazdy do szkół, jednak nauczanie...
-
Praktyczne rozwiązania w dziedzinie zarządzania talentami
PublicationZapewnienie odpowiedniego poziomu i właściwego przepływu talentów w ramach organizacji wymaga wprowadzenia zintegrowanych ze strategią przedsiębiorstwa narzędzi-programów zarządzania talentami. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie praktycznych rozwiązań z zakresu zarządzania talentami zaprezentowanych na przykładzie analizy, 37 przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku polskim. Zaprezentowano narzędzia jakimi posługują...
-
Identyfikacja szumów wybuchowych w dziedzinie czasu
PublicationW referacie przedstawiony został system do pomiaru szumów własnych transoptorów. Badane transoptory typu CNY17 składają się z diody LED, fototranzystora i kanału optycznego. System pomiarowy zawiera 3 głowice pomiarowe i dlatego umożliwi pomiar szumów diod LED, fototranzystorów oraz całego elementu, czy transoptora.W referacie przedstawione zostały przykładowe wyniki pomiarów szumów własnych elementów składowych transoptora i transoptora...
-
Pionierzy w dziedzinie mechaniki i okrętownictwa
Publication -
Możliwości zastosowania ontologii do oceny technologii informatycznych
PublicationW artykule zaprezentowano możliwości zastosowania ontologii w wieloagentowym systemie przeznaczonym do oceny technologii informatycznych. Jest to fragment nowej koncepcji powstałej w Zakładzie Zarządzania Technologiami Informatycznymi na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej. Pokazano, czym są ontologie oraz technologie stosowane w ich projektowaniu i implementacji oraz zaproponowano wstępnie dziedziny, które powinny...
-
Wykorzystanie ontologii przy ocenie złożoności projektu informatycznego
PublicationRozdział dotyczy systemu do oceny technologii informatycznych. System ten ma korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, takich jak systemy ekspertowe oraz sztuczne sieci neuronowe, a także z ontologii. Elementy te spinać ma architektura agentowa. Celem działania proponowanego systemu ma być z jednej strony gromadzenie wiedzy o technologiach informatycznych, zdobywanej głównie od ekspertów, a z drugiej - udostępnianie tej wiedzy...
-
System do prognozowania zanieczyszczeń środowiskiem weryfikacji ontologii
PublicationW rozdziale zaprezentowano stan badań prowadzonych nad zastosowaniem ontologii w modelu wieloagentowego systemu wspomagania decyzji. Przedstawiono model systemu, dobór środowiska weryfikacji ontologii oraz procesy weryfikacji z wykorzystaniem danych opisujących środowisko zanieczyszczeń powietrza w Gdańsku. Dobór środowiska weryfikacji wynikał z potrzeby wykorzystania powtarzalnych danych oraz ilościowej ich reprezentacji. Procesy...
-
Syntactic modular decomposition of large ontologies with relational database
PublicationSupport for modularity allows complex ontologies to be separated into smaller pieces (modules) that are easier to maintain and compute. Instead of considering the entire complex ontology, users may benefit more by starting from a problem-specific set of concepts (signature of problem) from the ontology and exploring its surrounding logical modules. Additionally, an ontology modularization mechanism allows for the splitting up of...
-
Collaborative Editing of Ontologies Using Fluent Editor and Ontorion
PublicationIn this paper we present two tools that we are developing at Cognitum for managing large knowledge bases: Fluent Editor and the Ontorion Server. We have been able to build a collaborative knowledge management system using these two tools. We show how this system can be used for the concurrent modification of knowledge and how we can manage multiple modifications to the same knowledge.
-
The cartographer algorithm for processing and querying description logics ontologies
PublicationLogika opisowa jest jednym z najbardziej popularnych formalizmów opisu wiedzy. Jej popularność jeszcze wzrosła kiedy pojawił się standard języka OWL. W artykule zaprezentowano nowy algorytm wnioskowania - algorytm kartograficzny - umożliwiający wnioskowanie niejawnie podanej wiedzy z terminologii (TBox) i opisu świata (ABox). Opisano sposób przetwarzania ontologii w terminach sygnatur binarnych i efektywny sposób odpytywania ontologii...
-
Aplikacje i środowiska kontekstowe: Ontologie w interaktywnych aplikacjach zorientowanych kontekstowo
PublicationPrzedstawiono model przetwarzania typu pervasive computing. Zanalizowano składowe aplikacji interaktywnej zorientowanej kontekstowo. Opisano architekturę takiej aplikacji, wykorzystującej usługi sieciowe, konteksty, scenariusze i ontologie. Scharakteryzowano metodę integracji tych elementów w wykorzystaniem adnotacji. zaproponowano motor wykonawczy dla kontenera usług sieciowych, bazujący na standardach: OSGi OWL-S
-
IT Business Standards as an Ontology Domain
PublicationThe aim of this paper is to report a selection of Semantic Web aspects pertaining to ontology development activities in the domain of the IT business standard (TOGAF 9) such as formulating competency questions, conceptualization of the domain, resolution of the source knowledge deficiency and applying common design patterns in the OWL formalization. Authors also try to determine target groups that may benefit from such ontology...
-
Security ontology construction and integration
PublicationThere are many different levels on which we can examine security. Each one is different from others, all of them are dependent on the context. Hence the need to bear additional knowledge enabling efficient utilization of the knowledge by the computers. Such information can be provided by ontologies. The paper presentsgathered requirements needed to be taken into account when creating an ontology. The method of ontology creation...
-
Application of Ontology In the ITIL Domain
PublicationBusiness standards tend to be less formal in description then strict technical norms. Authors of this chapter suggest applying ontological description (powered by the capabilities of the OWL language) to express Information Technology Infrastructure Library (ITIL). One of the goals of this initial study is to determine the usefulness of such semantic model in organizations that adopted or plan to adopt ITIL.
-
Ontology-Aided Software Engineering
PublicationThis thesis is located between the fields of research on Artificial Intelligence (AI), Knowledge Representation and Reasoning (KRR), Computer-Aided Software Engineering (CASE) and Model Driven Engineering (MDE). The modern offspring of KRR - Description Logic (DL) [Baad03] is considered here as a formalization of the software engineering Methods & Tools. The bridge between the world of formal specification (governed by the mathematics)...