Abstrakt

Architektura krajobrazu jest dziedziną, której potencjał w Polsce nie jest odpowiednio wykorzystywany w gospodarowaniu przestrzenią. Tymczasem istnieją narzędzia dające możliwość przełożenia dorobku tej dziedziny na działania praktyczne. Należy do nich system ocen środowiskowych, towarzyszący procesom planistycznym i inwestycyjnym. W Europie w ramach ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) stosowana jest metodologia ocen krajobrazowych i wizualnych, zintegrowana z procesami planowania i projektowania przedsięwzięć, a architekci krajobrazu pełnią ważną rolę w interdyscyplinarnych zespołach ekspertów oceniających inwestycje. W Polsce zbyt często obserwuje się nieobecność architektów krajobrazu w procedurach OOŚ, czego dowodzą kolejne przypadki planowania inwestycji zagrażających krajobrazowi (casus Rospudy). Aby zapewnić lepsze niż dotychczas wykorzystywanie dorobku architektury krajobrazu w procesach inwestycyjnych, a w konsekwencji właściwą ochronę i kształtowanie krajobrazu, opracowano metodę poprawiającą skuteczność działań na rzecz krajobrazu w OOŚ. Polega ona na jednoczesnym i łącznym badaniu sąsiedztwa funkcji, form i znaczeń planowanych elementów przestrzeni w stosunku do elementów istniejących. Medium scalającym funkcje, formy i znaczenia jest krajobraz, będący nośnikiem informacji o zmianach w poszczególnych elementach środowiska, traktowany jako łącznik przy badaniu i ocenie wszelkich skutków. Metoda wymaga integrowania informacji z różnych dziedzin oraz badania zależności przyczynowo-skutkowych, co zwiększa skuteczność prognozowania zmian w środowisku i w krajobrazie, zapewniając efektywniejsze minimalizowanie strat. Przedstawiona metoda stanowi konstrukcję, która w każdym przypadku może być wypełniona innymi treściami, właściwymi dla rodzaju inwestycji oraz cech i walorów zagrożonego środowiska. Jej uniwersalny charakter stanowi o przydatności w różnorodnych przypadkach, zwłaszcza złożonych i konfliktogennych.

Autor (1)