Search
Department of History, Theory of Architecture and Monument Conservation
Publications
Filters
total: 384
Catalog Publications
Year 2019
-
100-lecie powstania Bauhausu: 1919-2019
PublicationCelem artykułu jest przypomnienie setnej rocznicy powstania szkoły wzornictwa i architektury Bauhaus. Uczelnia powstała w Dessau i miała ogromny wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki - malarstwa, architektury i wzornictwa. Autorzy artykułu przygotowali wystawę poświęconą 100-leciu Bauhausu, która była prezentowana w murach Politechniki Gdańskiej. W artykule wykorzystano fotografie i materiały z tej wystawy. Wystawa i artykuł powstały...
Year 2018
-
Zespół mieszkaniowy przy ul. 3 Maja 27-31 w Gdyni. Wybitne dzieło architektury modernistycznej w Polsce i jego konserwacja
PublicationOpisywany zespół mieszkaniowy należy do największych kubaturowo obiektów mieszkalnych z lat 30. XX w. w Gdyni. Jest to sztandarowe dzieło architektury modernistycznej w Polsce. W budynku zastosowano wiele nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych, technicznych i materiałowych. Budynek wyróżniał się znakomitym wyposażeniem i eleganckim wykończeniem plastycznym. Od kilkunastu lat trwa proces rewaloryzacji tego zabytkowego budynku, bazujący...
-
Wiejskie korzenie miasta - dawne wsie w planach międzywojennej Gdyni
PublicationTekst ukazuje wpływ jaki wiejska struktura osadnicza Gdyni miała na sporządzone w okresie międzywojennym plany miasta, a w tym głównie takich dzielnic jak dzielnic Gdynia-Śródmieście, Oksywie i Chylonia.
-
Vernacular and neovernacular architecture without a user. Wooden catholic churches in the vicinity of brody in Ukraine.
PublicationOne of the basic theoretical postulates for the protection of monuments is to preserve them in the place of their creation. However, such action is not always possible to implement. The great historical processes of the 20th century led to significant national, political, religious and cultural changes in the border areas between Poland and Ukraine. As a result of those changes, a large number of wooden churches have lost their...
-
Urbanistyka i architektura dawnego garnizonu w Gdańsku Strzyży
PublicationPrzedstawione zostały dzieje budowy i rozwoju urbanistycznego dawnych koszar w Gdańsku-Strzyży. Scharakteryzowano także architekturę poszczególnych obiektów z podaniem ich pierwotnych jak i późniejszych funkcji. Opisano szczegółowo d. koszary jednostki taborów, I. i 2. Regimentu Huzarów Przybocznych, późniejsze uzupełnienia zespołu koszar, zabudowę składu wozowni, także zabudowę wojskową pozostającą poza obrębem koszar.
-
The Sea And The Beach As Composition Elements Of The Coastal Gardens In West Prussia In The 19th Century
PublicationThe melancholic and changeable character of the Baltic Sea has often been used in the painting of the romantic period. The sea and its beaches were also an important composition element as well as a supplement of Baltic coastal gardens which were founded in West Prussia in the 19th century. Gardens set up on the coast used various moods of nature, as well as extensive and beautiful sea landscapes, often leading to nostalgia. The...
-
The Main Buildings of Technical Universities in Lviv, Warsaw, Gdańsk and Wrocław. Neo-Renaissance „Architecture parlante”
PublicationThe article compares the buildings of historical campuses of four technical universities located in areas related to Polish culture. At the turn of the 19th and 20th centuries, several new technical universities were established in Central and Eastern Europe. In 1844, the Technical Academy was opened in Lviv. In 1899, the Russian who were occupying the east and central part of Poland established the Polytechnic Institute in Warsaw....
-
The influence of the development of private air communication on the architecture and urban planning of the 21st century
PublicationIn the first part, the article describes the stages of the development of gyroplanes and the influence of wartime policy on the interest in light aircraft. Also presented are links and the possibilities of using gyroplanes in various sectors of the economy. The authors, based on source texts, present the current position of the aviation industry in the Polish economy and attempt to diagnose its development capabilities. As a result,...
-
The Eastern Battery in Świnoujście, Poland - history and architecture of a Prussian coastal fort from the 19th century
PublicationThe article describes the history, architecture and development of the Eastern Battery (also known as the Gerhard Fort) – one of three remaining coastal forts in Świnoujście (former Swinemünde) located in northern Poland, by the Baltic Sea. The research is mostly based on historical cartographic material and architectural plans verified during field studies. This data served to create a digital model – one of the results of the...
-
Sundials of St Mary’s Church in Gdańsk / Zegary słoneczne kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Gdańsku
PublicationThe paper presents contemporary research evidence of form, function and history of the sundials of St Mary’s Church in Gdańsk. The discussed sundials are located on the southern wall of the church transept. The sundial, which is believed to be made by Lorenzo Zachau in 1533, is placed on the west side of the western window, at the edge of the wall. The face of this sundial is separated by a horizontal line into two parts. The upper...
-
Study on 19th-century cast iron columns from the former financial office building in Kwidzyn
PublicationThe article presents the results for cast iron columns used as floor supports in the former financial office building in Kwidzyn (Poland).The stocktaking drawings provided the general and detailed data about the 19th century designer’s decisions. During the research, architectural and structural analysis was carried out. The graphics were used as a starting material for preparing 3D calculation models. The FEM-based numerical simulations...
-
Specialist Pavilion Hospitals Of West Prussia In The 19th Century – Evolution Of The Idea
PublicationThe size and shape of the largest pavilion hospitals established in West Prussia in the 19th century changed along with the advancing technical and medical knowledge, the progress of ideas regarding modern society, architectural patterns, and the needs for which the hospitals were built. Apart from the medical treatment section, there were administrative, social and technical facilities, all constituting parts of the complex. The...
-
Relicts of the 16th-century cellar by the St Mary's Church in Gdansk / Relikty piwnicy z XVI w. przy kościele Wniebowzięcia NMP w Gdańsku
PublicationSaint Mary’s church in Gdańsk, one of the largest brick Gothic temples in the World, has got no external chapels – except the House of Councils. Its architectural form, however, is not the result of implementation of one project, but realization of a few transforming concepts. The discovery of the relicts of the 16 th century cellars, located in the corner of the transept and the northern aisle, gives an idea of the process...
-
Przywrócone dziedzictwo. Od Dworca Morskiego do Muzeum Emigracji
PublicationDzieje Dworca Morskiego po 1939 roku, a więc przekształcenie na magazyn Kriegsmarine i zniszczenia wojenne oraz dzieje powojenne. Pomysł urządzenie Muzeum Emigracji, wytyczne konserwatorskie i projekt architektoniczno-budowlany (2011-2012). Realizacja konserwatorska Muzeum Emigracji (2013-2015) - przywrócone dziedzictwo modernizmu.
-
Przyjazne miasto i hybrydowa mobilność miejska, czyli o hulajnodze naukowo
PublicationHulajnoga zalicza się do urządzeń transportu osobistego (UTO), które usprawniają i przyspieszają poruszanie się w mieście. Podobnie jak rower, hulajnoga przyczynia się do zmiany nawyków transportowych mieszkańców współczesnych miast. Ostatnio uświadomiono sobie ogromny potencjał UTO w zakresie wzbogacania form aktywnej mobilności miejskiej. Współczesna myśl urbanistyczna skupia się na potrzebie rozwiązywania problemów, spośród...
-
PRZESTRZENIE HANDLU TRADYCYJNEGO W KONTEKŚCIE PROCESU REWITALIZACJI – SZKIC PROBLEMATYKI
PublicationCelem opracowania jest przedstawienie problematyki rewitalizacji targowisk w kontekście wyzwań, przed jakimi stoją one we współczesnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych. Problematyka ta została opracowana na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego na reprezentatywnym targowisku w Gdańsku Oliwie oraz badaniach literaturowych. Posłużyły one do sformułowania wytycznych do projektu wdrożeniowego zmierzającego do poprawy...
-
Przebudowy i zmiany aranżacji dawnych kościołów protestanckich nad Bałtykiem po 1945 r.
Publication.
-
Płyty przedprożowe z elewacji dawnego budynku jatek mięsnych w Gdańsku?
PublicationPodczas badań archeologicznych prowadzonych w latach 2004-2005 na terenie historycznych jatek mięsnych głównomiejskiego cechu rzeźników w Gdańsku, kierujący badaniami Robert Krzywdziński postawił tezę, że fragmenty płaskorzeźbionej dekoracji ściany szczytowej od strony ulicy Mariackiej, zniszczonego w 1945 roku budynku jatek, zostały wykorzystane jako elementy dekoracyjnych płyt przedprożowych podczas powojennej odbudowy kamienicy...
-
Pavilion Hospitals Of West Prussia In The 19th Century – Evolution Of The Idea
PublicationIn the 19th century a number of modern curative and healthcare hospitals with complex functional and spatial layout were erected in the territory of the West Prussia. The largest of them were specialist centers treating physical and mental illnesses and disabilities: institutions for mentally ill patients (including addicts), epileptics and disabled people. Apart from the medical treatment section, there were administrative, social...
-
Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) i jego patrymonium
PublicationW monografii ustalono m.in.: 1) położenie strefy osadniczej Młodego Miasta i zasięg jego patrymonium, 2) liczbę i (w miarę możliwości) lokalizację obiektów sakralnych w tym ośrodku, 3) zmiany w statusie parafialnym kościoła św Bartłomieja, 4) przemiany demograficzne ośrodka młodomiejskiego, 5) związki elity politycznej Młodego Miasta z Głównym Miastem oraz ich kontakty z Zakonem, 6) rolę portu Młodego Miasta jako ośrodka pomocniczego...
-
Influence of the local building tradition on Renaissance architecture in Royal Prussia
PublicationContrary to the southern Europe the first signs of Renaissance in northern parts of the Holy Roman Empire as well as in Poland and Lithuania might be observed only at the beginning of the 16th century. Initially, they were created by Italian teams which came from Florence, Rome and the region of Como. One of the most recognizable marks of that process was the transfer of the Italian craftsmen and architectural solutions, e.g....
-
In Search of Naval Beauty. Historical Study of Ship Architecture
PublicationDesigning ships is no mean achievement. In the old days, constructors focused on making their ships visually appealing, while paying scant regard to the living conditions of the crew. Such an approach reflected the state of the art in ship building at the time as well as the social order prevalent in those days. A breakthrough came no earlier than at the turn of the 19th / 20th centuries. The industrial revolution brought along...
-
Grzebowiska dla zwierząt w Polsce
PublicationW niniejszym artykule podjęto tematykę miejsc pochówku zwierząt. Problem został omówiony w odniesieniu do terenu Polski na tle przykładów z zagranicy. Współczesne grzebowiska dla zwierząt powstają w naszym kraju od niedawna i mimo że cmentarze dla zwierząt są u nas stosunkowo nowym zjawiskiem, to już teraz można dostrzec ich typowe cechy przestrzenne. Autorka, na co dzień zajmująca się zagadnieniami z dziedziny architektury, starała...
-
Gdyńskie chłodnie portowe - studium przypadku przemysłowej architektury portowej okresu modernizmu
PublicationArtykuł podejmuje tematykę obiektów monumentalnej architektury przemysłowej portu gdyńskiego, o funkcji chłodni. Rozwój technologii chłodzenia spowodował, że od połowy XIX w. obiekty takie budowano w dużych, zazwyczaj międzynarodowych ośrodkach dla zapewnienia wysokiego poziomu obsługi handlu produktami łatwo psującymi się. Dynamiczny rozwój portowego zaplecza Gdyni w okresie międzywojennym zaowocował powstaniem aż trzech budowli...
-
GDAŃSK UNIVERSITY OF TECHNOLOGY - A CONTINUATOR OF THE LVIV SCHOOL OF ARCHITECTS' EDUCATION ON THE EXAMPLE OF DESCRIPTIVE GEOMETRY TEACHING
PublicationThe new theory at the time was descriptive geometry, quickly reached the Polish lands. Her first lecture was held at the Warsaw School of Artillery and Engineering in 1809-1812, by a French teacher Jan Joachim Livet (1809-12). The new discipline was quickly adopted in all major centers of Polish science at that time, which include university cities - Warsaw, Krakow, Vilnius and the Krzemienieckie High School, which represent high...
-
Fasady zabytkowe
PublicationKonserwacja zabytków nie jest zamkniętą księgą niezmiennych praw i zasad. Zmienia się wraz z kolejnymi epokami.I nie jest zbiorem sztywnych reguł, które dają się zastosować bez refleksji i wiedzy. W każdym przypadku prac prowadzonych na konkretnej fasadzie konieczne jest postawienie diagnozy właściwej dla rozpatrywanego przypadku i umiejętne znalezienie środków zaradczych w tej konkretnej jednostkowej sytuacji. Trzeba umieć ocenić...
-
Borrowing Images of Empire. The contribution of research on the artistic influence of the Holy Roman Empire on Polish Romanesque architecture in the eleventh and twelfth centuries
PublicationAlthough knowledge concerning Romanesque architecture in Poland has developed over many years, most cathedrals and ducal or royal seats have not been comprehensively examined. Moreover, a substantial number of contemporary scholarly works have erased the thin line between material evidence and its interpretation. As a consequence, the architectural remains of Polish Romanesque edifices are often considered the basis for wider comparative...
-
Architektura protestantów na Żuławach. Szkic problematyki
PublicationSzkic problematyki budowy kościołów na terenie Żuław od przełomu XV i XVI w., po wiek XIX.
Year 2017
-
Zbiór przepisów cechu kowali z Młodego Miasta
PublicationNota katalogowa dotycząca najstarszego przedstawienia odcisku pieczęci Młodego Miasta
-
"Z budowy osiedla robotniczego Spółki PAGED" czyli w trosce o wydajność pracownika portowego w międzywojennej Gdyni
PublicationGdynia w pierwszych latach swojego istnienia zmagała się z poważnym niedoborem mieszkań dla mas robotniczych pracujących przy budowie portu i miasta. Artykuł przedstawia tematykę wzorcowego osiedla robotniczego w Gdyni zrealizowanego w lata 1935-1936 przez spółkę Polska Agencja Eksportu Drewna PAGED. Zaprezentowany materiał porusza kwestie związane z planem, budową i architekturą kolonii robotniczej PAGRD-u, warunkami mieszkaniowymi...
-
Wystawa BERLIN+SZCZECI+HULAJNOGA
Publication -
Wpływ stanu zachowania materiału konstrukcyjnego na nośność zabytkowych drewnianych słupów, w żuławskich domach podcieniowych, z XVIII i XIX wieku.
PublicationPowstało wiele opracowań dotyczących zagadnień architektonicznych domów podcieniowych na Żuławach, ale brak na ten temat publikacji dotyczących problematyki techniczno-konserwatorskiej. Niniejszy artykuł jest fragmentem badań prowadzonych obecnie przez autora. Jest pierwszą próbą wykonania analizy statyczno- wytrzymałościowej wybranych, zabytkowych drewnianych podcieni z obszaru Delty Wisły, wraz z opisem stanu zachowania. W tekście...
-
Węzłowe problemy XX-wiecznego konserwatorstwa
PublicationZ wielu względów XX wiek można uważać za przełomowy w ewolucji konserwatorstwa. W tym czasie doszło do pierwszych sformułowań teorii konserwatorskiej, obecnie uznawanej już za „klasyczną” lub „tradycyjną”. W drugiej połowie XX wieku pojawiła się także nowa, nie wymagająca refleksji teoretycznej tendencja konserwatorska określana jako scientific conservation, w której kluczową rolę odgrywają nauki ścisłe (matematyczno-przyrodnicze)....
-
Towards Hybrid Urban Mobility: Kick Scooter as a Means of Individual Transport in the City
PublicationThe characteristic feature of a contemporary city is its inconvenience and oppressiveness caused by the hitherto dominant paradigm of urban planning based on car mobility. As a result, the inhabitants have to cope with air pollution, noise, spatial barriers, sedentary lifestyle and other factors which worsen their health and quality of life. Ecological and physically activating urban mobility thus plays an increasingly important...
-
The Brick Face of Modernism and Architecture of Gustav Oelsner
PublicationThere are many reasons that make the work of Gustav Oelsner worth to present. One of the reasons is comparison of two different ways of development of two cities, Gdynia (an exhibition of work of Gustav Oelsner was presented in Gdynia in April and May of 2011) and Altona, were Oelsner created his architecture. These two cities has grown at the side of their big neighbours, Gdansk and Hamburg. They are harbour cities and their...
-
Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach.
PublicationOpracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką...
-
Teaching Architecture – contemporary challenges and threats in the complexity of built environment
PublicationThe complexity of the modern built environment is a problem n ot only of architectural and urban issues. This issue extends to many othe r disciplines as well as covering a wide range of social engagements. The idea of writing this pa per is generally initiated by the debate which took place in Gdańs k on 22.01.2016, and was prepar ed in order to meet representatives of the four circles of interest...
-
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czarna Dąbrówka, pow. bytowski - dziedzictwo kulturowe : Opracowanie na potrzeby planowania przestrzennego
Publication.
-
Small Hydropower Plants in Pomerania: The Example of Evolution of Modern Industrial Brick Architecture
PublicationModernism is usually recognized and associated with the aesthetics of the International Style, represented by white-plastered, horizontally articulated architecture with skimpy decoration, where function was the main imperative of the architects’ ambitions. The brick face of Modernism in Northern Europe reflected, in fact, the complexity of the modern change, breaking ties with the historic styles of the 19th century and being...
-
Problemy mieszkaniowe w budującej się Gdyni, „mieście poszukiwaczy złota”
PublicationMiasto Gdynia, zbudowane zupełnie od podstaw w przeciągu kilkunastu lat, na przestrzeni lat 1923-1939, stanowiło jedno z najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych II Rzeczypospolitej. Szybka budowa dwóch składowych tego nowoczesnego ośrodka, jakimi były port i miasto, wiązała się nierzadko z nowymi, wcześniej trudnymi do przewidzenia wyzwaniami natury planistycznej i organizacyjnej. W początkowych latach budowy Gdyni zapewnienie...
-
Orłowo - rozwój letniska do końca lat dwudziestych XX wieku. Między historyzmem a modernizmem
PublicationTekst stanowi przedstawienie architektury Orłowa - a więc obecnej dzielnicy willowo-letniskowej Gdyni - od początków istnienia osady letniskowej w 1829 roku aż do końca lat dwudziestych XX wieku. Ukazuje przemiany stylowe w architekturze tego okresu, od nurtów historyzmu, poprzez styl dworkowy do wczesnego modernizmu.
-
Największe osiedle mieszkaniowe międzywojennego Gdańska - stan obecny i perspektywy zachowania
PublicationZaprezentowane przykłady budynków modernistycznych pochodzą z największego gdańskiego osiedla mieszkaniowego z okresu dwudziestolecia międzywojennego – Osiedla Kościuszki. W analizowanym zespole zabudowy przeważa architektura mieszkaniowa wielorodzinna w zabudowie ciągłej. Chociaż charakteryzuje ją prostota i zharmonizowanie form, to poszczególne grupy budynków tworzące samodzielne podjednostki osiedla różnią się sposobem opracowania...
-
Kwerenda archiwalna i bibliograficzna na potrzeby programu prac konserwatorskich i dokumentacji konserwatorskiej - Łuszczarnia Ryżu Gdynia ul. Celna 2
Publication -
konsultacja merytoryczna opracowania wykonanego przez mgr Jolantę Barton Piórkowską, pt. Kwerenda archiwalna i analiza zasobów krajobrazu kulturowego na potrzeby zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu Wejherowa pomiędzy Parkiem Kaszubskim a ulicą Bukową.
PublicationOpracowanie wykonane przez mgr Jolantę Barton Piórkowską dotyczy kwerendy archiwalnej i analizy zasobów krajobrazu kulturowego na potrzeby zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu Wejherowa pomiędzy Parkiem Kaszubskim a ulicą Bukową. Konsultacja merytoryczna polegała na udzieleniu wskazówek dot. historii opracowywanego terenu i możliwości pozyskania informacji na jego temat z różnorodnych źródeł, wymiany...
-
Kampus Politechniki Gdańskiej. Powstanie i rozwój
PublicationKsiążka dotyczy powstania i rozwoju zespołu architektonicznego Politechniki Gdańskiej. Przedstawia urbanistyczne przemiany zespołu na tle dzielnicy Wrzeszcz oraz powstanie i przemiany poszczególnych budynków.
-
Hulajnoga. Zabawka na kółkach czy rewolucja w mobilności miejskiej?
PublicationPopularne wśród młodych ludzi rolki, deskorolki i hulajnogi stają się czymś więcej niż formą zabawy i mają swoją naukową nazwę: Personal Mobility Devices (PMD). Hulajnoga, jako jedno z osobistych urządzeń mobilnych, w "hybrydowym" połączeniu z transportem publicznym staje się atrakcyjną, by nie powiedzieć rewolucyjną, formą mobilności miejskiej. Eksplorację tematu i terenowe badania w pierwszych miastach rozpoczął już zawiązany...
-
From Creative Thinking Techniques to Innovative Design Solutions - The Educators' Perspective
PublicationThe article presents a structure and basic tasks of a new original academic course, which was inaugurated in 2015 at the Faculty of Architecture in Gdańsk University of Technology and organized for the first year students of Spatial Planning.The title of the course was ‘Garden Cities and the Gardens in the Cities. A Course with Elements of Training Creativity’. The aim of the course was to encourage the participants to develop...
-
Fortifications of Hel Peninsula in Poland – history, preservation and contemporary adaptation.
PublicationThe Hel Peninsula fortifications are one of the largest and most interesting historic coastal fortification complexes in Poland. Built from the 1930s until demilitarisation at the end of the Cold War, they are now one of the biggest tourist attractions of the region. The article attempts to describe the history of their development, current state and selected problems related to their protection and adaptation for touristic purposes....
-
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POPULARNOŚĆ LEŚNYCH TEATRÓW PLENEROWYCH OBRĘBU DAWNYCH ZIEM CESARSTWA NIEMIECKIEGO
PublicationNiniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wpłynęły na popularność i sukces teatrów plenerowych zlokalizowanych w obszarach leśnych, na terenie dawnych ziem cesarstwa niemieckiego. Głównym przedmiotem rozważań są dwa teatry: Teatr Leśny w Gdańsku Wrzeszczu oraz Opera Leśna w Sopocie. Obiekty te zostają skonfrontowane z teatrem pod gołym niebem Freilichtbühne w Mülheim an der Ruhr, sceną leśną Waldbühne...
-
Cast iron in the 19th-century building equipment
PublicationCast iron is a material, characteristics of which enable to receive extremely artistic elements. It maintains good strength properties at the same time. That combination of these seemingly contrary traits makes it a commodity that was widely used in the 19th century industry and architecture. These usages were not only as decorative elements, technical and structural ones. The production of new household utilities started, which...