Filters
total: 1150
-
Catalog
displaying 1000 best results Help
Search results for: BŁĄD POMIARU IMPEDANCJI
-
WYRAŻANIE NIEDOKŁADNOŚCI POMIARU – BŁĄD CZY NIEPEWNOŚĆ?
PublicationMinęło ponad 20 lat od wprowadzenia dokumentu Guide to the Expression of Uncertainty in Measurements i Międzynarodowego słownika metrologii, w których to dokumentach przedstawiono odpowiednio metodologię wyznaczania niepewności pomiaru oraz terminologię metrologiczną. Współczesne liczne publikacje z tej tematyki w sztandarowych czasopismach metrologicznych dowodzą, że teoria ta na dobre zagościła w technice. Z tego względu w każdym...
-
Stanowisko laboratoryjne do pomiaru impedancji pętli zwarciowej
PublicationZnajomość wartości impedancji pętli zwarciowej umożliwia określenie warunków napięciowych oraz zwarciowych w systemie elektroenergetycznym. Zmierzona wartość impedancji pętli pozwala oszacować spadki napięcia w rozpatrywanej sieci, które bezpośrednio wpływają na jakość zasilania energii elektrycznej dostarczanej odbiorcom.W referacie przedstawiona została propozycja przebiegu ćwiczenia oraz laboratoryjnego stanowiska pomiarowego...
-
Fast impedance measurement method using Laplace transformation
PublicationArtykuł przedstawia metodę pomiaru impedancji wykorzystującą rzeczywisty uskok jednostkowy step jako sygnał pobudzenia i transformację Laplace jako narzędzie analizy sygnału odpowiedzi testowanego obiektu. Metoda jest dedykowana do badania różnych obiektów technicznych (np. powłok antykorozyjnych, czujników gazu, ceramik, tkanek biologicznych itp.) gdy czas pomiaru nie może być długi. Przedstawiona metoda jest znana ale niezbyt...
-
Metoda wektorowa pomiaru impedancji pętli zwarciowej w obecności zakłóceń.
PublicationW artykule przedstawiono problematykę pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieciach niskiego napięcia. Celem była analiza i badanie nowej metody pomiarowej, która pozwoliłaby wyznaczyć poprawnie wartość impedancji pętli zwarciowej w obecności występujących zakłóceń sieciowych. Ma to podstawowe znaczenie dla oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz jakości energii elektrycznej.
-
Nowa metoda pomiaru impedancji pętli zwarciowej bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych
PublicationW referacie przedstawiono problematykę pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieciach z wyłącznikami różnicowoprądowymi (RCD - Residul Current Device) oraz zaproponowano nową metodę i układ do pomiaru impedancji pętli bez wyzwalania wyłączników RCD. Nowa metoda umożliwia przeprowadzenie pomiaru przy wykorzystaniu dużej wartości krótkotrwałego całofalowego prądu pomiarowego, co wpływa korzystnie na dokładność pomiaru. Metoda ta...
-
Wpływ wybranych błędów cząstkowych na dokładność pomiaru impedancji pętli zwarciowej
PublicationMierzoną wartość impedancji pętli zwarciowej otrzymuje się na podstawie pomiaru dwóch wartości napięć dla obwodu nieobciążonego oraz obciążonego, najczęściej rezystancją, która stanowi sztuczne zwarcie. W referacie przedstawiono analizę wpływu błędu pomiaru okresu napięcia sieci na dokładność wyznaczenia impedancji, dla metod wykorzystujących pomiary wartości skutecznych napięć. Jak pokazały przeprowadzone badania nawet niewielkie...
-
Badanie wykonalności pomiaru impedancji pętli zwarciowej bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych
PublicationRozprawa doktorska dotyczy rozwiązania problemu, jakim jest wyzwalanie wyłączników różnicowoprądowych podczas pomiaru impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej w obwodach, które są przez te wyłączniki chronione. Pomiar impedancji pętli zwarciowej metodą tradycyjną wykorzystującą sztuczne zwarcie, szczegółowo opisaną w normie PN HD 60364 6:2008, jest skuteczny jedynie w obwodach, które nie są chronione wyłącznikami różnicowoprądowymi....
-
Problemy pomiaru impedancji pętli zwarciowej w nowoczesnych instalacjach niskiego napięcia
PublicationRozdział dotyczy pomiarów w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych. Podjęto w nim temat zbędnego wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych podczas pomiaru impedancji pętli zwarciowej, który jest jednym z elementów sprawdzania odbiorczego oraz sprawdzania okresowego tych instalacji. Omówiono również specyfikę tego pomiaru w obwodach zasilanych z UPS.
-
Badanie metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej wykorzystującej składowe fazora napięcia
PublicationW rozprawie badaniom poddano dwie metody pomiaru imepdancji pętli: metodę z przesunięciem oraz metodę wektorową. Celem tych badań była dogłębna analiza właściwości metrologicznych rozwiązań układowych, stosowanych w miernikach impedancji pętli zwarciowej z rezystancyjnym obciążeniem pomiarowym, z punktu widzenia realizowanych w nich procedur pomiarowych, oraz opracowanie i analiza metody do wzorcowania mierników impedancji pętli...
-
Analiza metrologiczna modelu miernika do pomiaru impedancji pętli zwarciowej metodą wektorową.
PublicationW referacie zaprezentowano wyniki analizy metrologicznej modelu miernika do pomiaru impedancji pętli zwarcia metodą wektorową, uzyskane na podstawie symulacji przeprowadzonych w programie MathCad. Przedstawiono wpływ przykładowych elementów miernika na dokładność pomiaru impedancji pętli oraz udział poszczególnych składowych błędu pomiaru.
-
Klasyczne metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieci z obciążeniami roboczymi
PublicationZasadnicze znaczenie dla oceny skuteczności zerowania mają pomiary impedancji pętli zwarciowej, które często wykonuje się w pobliżu obciążenia roboczego sieci np. w pobliżu silnika. Sąsiedztwo czynnego odbiornika działa bocznikująco w stosunku do impedancji wewnętrznej układu zasilania, czyli mierzonej impedancji pętli zwarciowej, co może być przyczyną znacznego błędu pomiaru. W artykule przedstawiono wyniki analiz błędu pomiaru...
-
Wpływ odkształcenia napięcia na dokładność pomiaru impedancji pętli zwarciowej metodami klasycznymi
PublicationPrzedstawiono zagadnienia pomiaru impedancji pętli zwarciowej przy odkształconej krzywej napięcia przy zastosowaniu metod klasycznych, opartych o pomiar wartości maksymalnych, skutecznych i średnich napięcia. Założono, iż w napięciu występują harmoniczne o numerach 3, 5, 7, 11, 13. Z przeprowadzonych badań wynika, że błędy pomiaru związane z odkształceniem w miejscu badania można zmniejszyć przez zwiększenie liczby stopni nastawy...
-
Wpływ odkształceń napięcia źródła na dokładność pomiaru impedancji uziemień urządzeń elektroenergetycznych.
PublicationW pracy przedstawiono zagadnienia pomiaru impedancji rozległych uziemień urządzeń elektroenergetycznych. Przeprowadzono analizę wpływu odkształcenia napięcia sieci na błędy pomiaru przy stosowaniu metody technicznej. Badania i obliczenia błędów przeprowadzone zostały dla wybranych typów odkształceń krzywej napięcia i różnych parametrów obwodu badanego.
-
Wpływ komutacyjnych załamań napięcia na dokładność pomiaru impedancji uziemienia metodą podharmonicznej.
PublicationWyznaczanie impedancji uziemienia metodą podharmonicznej umożliwia uzyskanie dobrej dokładności pomiaru nawet w obecności silnych zakłóceń występujących w gruncie. Metoda ta charakteryzuje się znaczną odpornością na sygnały zakłócające o częstotliwości sieciowej jak również stałoprądowe. W artykule zaprezentowano wyniki badań nad wpływem zakłóceń wynikających z komutacyjnych załamań napięcia sieci na dokładność wyznaczania impedancji...
-
Wpływ błędów pomiaru wartości skutecznych napięć na dokładność wyznaczenia impedancji pętli zwarciowej
PublicationWartość impedancji pętli zwarciowej otrzymuje się na podstawie pomiaru dwóch wartości napięć dla obwodu nieobciążonego oraz obciążonego, najczęściej rezystancją, która stanowi sztuczne zwarcie. Obecnie krzywa napięcia sieci w miejscu pomiaru może być wyraźnie odkształcona. W referacie przedstawiono analizę wpływu błędu pomiaru okresu napięcia sieci na dokładność wyznaczenia impedancji pętli zwarciowej, z uwzględnieniem odkształcenia...
-
Ograniczenie wpływu odkształcenia napięcia sieci na dokładność pomiaru impedancji uziemień urządzeń elektroenergetycznych
PublicationW pracy przedstawiono propozycję nowej metody pomiaru impedancji rozległych uziemień urządzeń elektroenergetycznych. Metoda ta pozwala ograniczyć wpływ odkształcenia napięcia sieci na błędy pomiaru impedancji. Badania i obliczenia błędów przeprowadzone zostały dla wybranych typów odkształceń krzywej napięcia i różnych parametrów obwodu badanego.
-
Badanie metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej wykorzystującej składowe fazora napięcia. - A. Golijanek-Jędrzejczyk.
PublicationMonografia podejmuje ważną tematykę pomiarów impedancji pętli zwarciowej w układach elektroenergetycznych niskiego napięcia związaną z bezpieczeństwem użytkowania urządzeń elektrycznych. W siedmiu rozdziałach pracy zaprezentowano m.in. przegląd znanych metod i mierników do pomiaru impedancji pętli zwarciowej, podstawy teoretyczne oraz analizę metrologiczną dwóch metod impedancji pętli wykorzystujących składowe ortogonalne napięcia...
-
Szacowanie standardowej niepewności złożonej pomiaru impedancji pętli zwarciowej wyznaczonej metodą z przesunięciem psi
PublicationW niniejszym artykule zaprezentowano wyniki szacowania standardowej niepewności złożonej pomiaru impedancji pętli zwarciowej wyznaczonej metodą z przesunięciem . Przeanalizowano wpływ niepewności rezystancji obciążenia pomiarowego, niepewności pomiaru napięć, niepewności pomiaru okresu oraz przesunięcia psi na dokładność pomiaru impedancji pętli zwarcia.
-
Wpływ pomiaru dokładności napięć na wyznaczenie impedancji pętli zwarciowej metodą z przesunięciem y
PublicationMetoda z przesunięciem y to jedna z metod pomiaru impedancji pętli oparta na pomiarze składowych ortogonalnych napięcia umożliwiająca wyznaczenie wartości impedancji pętli znaczenie dokładniej niż metody klasyczne. Metoda ma posiada szereg zalet. Z racji tego poddawana jest ona ciągłym analizom metrologicznym pozwalającym na realizację modelu fizycznego miernika działającego w oparciu o tę metodę i odznaczającego się jeszcze lepszymi...
-
Nowe rozwiązania pomiaru impedancji pętli zwarciowej przy odkształceniu krzywej napięcia w miejscu badania
PublicationW pracy przeanalizowano wpływ występujących w sieci czynników wpływających na błędy pomiaru, co umożliwiło ocenę, które znane metody i mierniki impedancji pętli zwarciowej mogą być stosowane w rzeczywistych układach elektroenergetycznych o wyraźnym odkształceniu krzywej napięcia. Przedstawiono nową metodę i przyrząd do pomiaru impedancji pętli zwarciowej oraz jej składowych ortogonalnych – rezystancji i reaktancji, która pozwala...
-
Ocena przydatności klasycznych metod pomiaru impedancji pętli zwarciowej do obwodów z wyłącznikami różnicowoprądowymi
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań zachowania się wyłączników różnicowoprądowych przy pomiarze impedancji pętli zwarciowej, wykonanym wybranymi miernikami. Badania przeprowadzono w obwodach z wyłącznikami różnicowoprądowymi o znamionowym prądzie różnicowym równym 30 mA, typu AC oraz typu A. Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz zaproponowano sposób pomiaru impedancji pętli zwarciowej, który nie powoduje zbędnego zadziałania...
-
Nowe metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej dużym pełnofalowym prądem pomiarowym bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych
PublicationWartość impedancji pętli zwarciowej charakteryzuje warunki zwarciowe i napięciowe w sieciach i instalacjach elektroenergetycznych. W artykule przedstawiono problematykę pomiaru impedancji pętli zwarciowej w instalacjach niskiego napięcia z wyłącznikami różnicowoprądowymi (RCD). Zaproponowano nową metodę pomiaru impedancji pętli bez wyzwalania RCD i wykonano dwie odmiany mierników, które ją wykorzystują. Pomiar nową metodą przeprowadza...
-
Analiza matematyczna modelu miernika do pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieci z obciążeniami roboczymi
PublicationPrzedstawiono matematyczny model miernika do pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieci z obciążeniami roboczymi oraz analizę dokładności pomiaru przeprowadzoną w oparciu o ten model. Przeprowadzone badania modelowe pozwalają stwierdzić, że metoda wektorowa umożliwia wystarczająco dokładny pomiar impedancji pętli zwarciowej oraz wyznaczenie jej składowych ortogonalnych, rezystancji i reaktancji.
-
Wpływ wybranych błędów aparaturowych na dokładność pomiaru impedancji uziemienia w warunkach odkształcenia krzywej napięcia
PublicationW pracy omówiono wpływ wybranych błędów aparaturowych na dokładność pomiaru impedancji uziemień metodą techniczną oraz zaproponowaną nową metodą. Metoda ta pozwala ograniczyć wpływ odkształcenia napięcia sieci na błędy pomiaru impedancji. W badaniach skupiono się na błędzie wnoszonym przez przetwornik A/C, który może się znajdować w torach pomiarowych napięć i prądów obydwu metod. Badania i obliczenia błędów przeprowadzone zostały...
-
Wpływ błędów pomiaru okresu napięcia na dokładność wyznaczenia impedancji pętli zwarciowej w sieciach o napięciu odkształconym.
PublicationPrzedstawiono zagadnienie pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieciach o napięciu odkształconym. Omówiono metodę wykorzystującą wynik pomiaru napięcia przed i po załączeniu obciążenia pomiarowego oraz przesunięcie między tymi napięciami. Dokładność pomiaru w tej metodzie zależna jest od dokładności pomiaru okresu napięcia. Zaprezentowano analizę wpływu dwóch metod pomiaru okresu: cyfrową oraz przez próbkowanie sygnału z aproksymacją...
-
W sprawie pomiaru impedancji pętli zwarciowej w układzie TN z wyłącznikami różnicowoprądowymi o IΔn ≤ 500 mA
PublicationW rozdziale udzielono wyjaśnień na temat pomiaru impedancji pętli zwarciowej w układzie TN z wyłącznikami różnicowoprądowymi o IΔn ≤ 500 mA.
-
W sprawie pomiaru impedancji pętli zwarciowej w układzie TN z wyłącznikami różnicowoprądowymi o IΔn ≤ 500 mA
PublicationUdzielono odpowiedzi na pytanie nadesłane do redakcji czasopisma INPE przez jednego z czytelników. Pytanie dotyczyło pomiaru impedancji pętli zwarciowej w układzie TN z wyłącznikami różnicowoprądowymi o IΔn ≤ 500 mA.
-
Oprogramowanie przyrządu wirtualnego do pomiaru impedancji pętli zwarciowej. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationPrzedstawiona w referacie tematyka dotyczy pomiaru impedancji pętli zwarciowej. Zagadnienie to jest istotne gdyż na podstawie znajomości wartości impedancji możliwa jest ocena skuteczności zerowania i uziemienia ochronnego jak również jakości energii elektrycznej dostarczanej odbiorcom. W referacie pokazano założenia metody oraz opracowanie miernika impedancji pętli zwarciowej z rezystancyjnym obciążeniem pomiarowym, które zostało...
-
Metoda wektorowa pomiaru impedancji pętli zwarciowej w obecności załóceń. Autoreferat rozprawy doktorskiej.**2002, 16 s. 11 rys. bibliogr. 12 poz. ma szyn.
Publication.
-
Metoda wektorowa pomiaru impedancji pętli zwarciowej w obecności załóceń.** 2002, 116 s. 44 rys. 3 tab. bibliogr. 122 poz. maszyn. Rozprawa doktorska (2002.05.07), Wydz. EiA, P. Gdań. Promotor: dr hab. inż. R. Roskosz, prof. nadzw. PG.
Publication.
-
Katedra Metrologii i Systemów Informacyjnych
Research Teams* Diagnostyka silników elektrycznych i magnesów nadprzewodzących * Metody pomiaru impedancji zwarciowej * Zastosowania modulowanych częstotliwościowo sygnałów impulsowych * Pomiary dla diagnostyki medycznej * Ocena niepewności pomiaru * Zastosowanie grafenu do wykrywania elektronicznego
-
Sposób i układ do pomiaru impedancji elementów składowych sieci elektroenergetycznych
Inventions -
Sposób ograniczenia wpływu odkształcenia napięcia sieci na dokładność pomiaru impedancji uziemienia metodą techniczną
InventionsWynalazek rozwiązuje zagadnienie wyznaczania impedancji uziemienia metodą techniczną w obecności odkształcenia napięcia zasilającego układ pomiarowy. Do ograniczenia wartości prądu pomiarowego stosuje się impedancyjne obciążenie pomiarowe o charakterze indukcyjnym włączone szeregowo z impedancja uziemienia badanego. Wyznacza się zarówno wartość skuteczną tego prądu, jak i wartość skuteczną wywołanego przezeń spadku...
-
Sposób i układ do pomiaru składowych ortogonalnych oraz modułu wektora impedancji pętli zwarciowej
Inventions -
Sposób i układ do pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieciach niskiego napięciach z wyłącznikami różnicowoprądowymi
Inventions -
Sposób i układ do pomiaru impedancji pętli zwarciowej w instalacjach niskiego napięcia bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych
Inventions -
Sposób i układ do pomiaru impedancji pętli zwarciowej bez zbędnego wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych w trójfazowych obwodach niskiego napięcia
Inventions -
Przenośny analizator impedancji z detektorem fazoczułym
PublicationW artykule przedstawiono prototyp analizatora impedancji, w którym zastosowano dwa mikrosystemy AD5933 do wydzielania składowych ortogonalnych sygnałów pomiarowych w zakresie częstotliwości od 0,01 Hz do 1 kHz i detektory fazoczułe dla częstotliwości z przedziału 1 kHz ÷ 100 kHz. Przyjęte rozwiązanie pozwoliło wyeliminować błędy pomiaru argumentu impedancji wprowadzane przez AD5933 w górnym zakresie częstotliwości. Uzyskany błąd...
-
Nowa metoda pomiaru parametrów sieci elektroenergetycznych przy wykorzystaniu impedancyjnego obciążenia pomiarowego z regulowanym argumentem
PublicationW pracy przedstawiono problematykę pomiaru impedancji obwodu zwarciowego i jego składowych elementów w sieciach elektroenergetycznych, gdzie krzywa napięcia w miejscu pomiaru może być odkształcona. W rozprawie doktorskiej przeprowadzono analizę wpływu wyższych harmonicznych zawartych w napięciu sieci na błędy pomiaru impedancji obwodu przy stosowaniu różnych metod i przyrządów. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wpływ odkształcenia...
-
Microsystem for measurement of impedance sensors parameters.Optoelectronic and electronic sensors V.
PublicationW artykule przedstawiono mikrosystem do pomiaru parametrów impedancyjnych czujników o module impedancji z przedziału 100ohm-1Gohm. Zastosowana w mikrosystemie technika cyfrowego przetwarzania sygnałów, pozwoliła na uzyskanie szerokiego zakresu częstotliwości pomiarowych, zwłaszcza bardzo niskich od 100uHz do 1MHz, przy zachowaniu prostej konstrukcji zapewniającej jego niską cenę. Mikrosystem zrealizowano w formie przyrządu...
-
Ograniczenia wirtualnego miernika RLC zrealizowanego na układzie AD5933
PublicationW artykule przedstawiono wirtualny miernik elementów RLC, zrealizowany w oparciu o mikrosystem AD5933. Mikrosystem wyznacza parametry impedancyjne elementów mierzonych, wykorzystując CPS do obliczenia składowych ortogonalnych sygnałów pomiarowych. Przeprowadzone badania mikrosystemu, w konfiguracji zalecanej przez producenta, wykazały niekorzystny wpływ jego rezystancji wyjściowej na błąd pomiaru impedancji. Dlatego opracowano...
-
System do bezprzewodowego monitorowania jakości powłok antykorozyjnych obiektów trudnodostępnych
PublicationW artykule przedstawiono zminiaturyzowany analizator impedancji przeznaczony do spektroskopii impedancyjnej powłok antykorozyjnych obiektów trudnodostępnych znajdujących się w terenie (np. na stalowych konstrukcjach mostu). Przewidziano jego pracę w systemie z komunikacją bezprzewodową opartą na standardzie Bluetooth, w odległości do 100 m od komputera sterującego. Realizuje on pomiary impedancji w zakresie 10ohm
-
Analyzer for spectroscopy of low-impedance objects
PublicationW artykule przedstawiono analizator umożliwiający pomiar impedancji w zakresie 1 ohma < |Zx| < 100 Mohma. Zastosowano w nim nowe rozwiązania dotyczące obwodu wejściowego i techniki detekcji fazoczułej sygnałów pomiarowych. Obwód wejściowy zaprojektowano w postaci 5-zaciskowej sondy pomiarowej, która umożliwia ograniczenie wpływu rezystancji, indukcyjności i pojemności pasożytniczych na błąd pomiaru impedancji w szerokim przedziale...
-
Interface circuit for impedance sensors using two specialized single-chip microsystems
PublicationW artykule przedstawiono obwód interfejsu przeznaczony do pomiaru parametrów impedancyjnych czujników lub celek pomiarowych instalowanych na obiektach technicznych. Umożliwia on pomiar modułu i argumentu impedancji w zakresie 10ohm
-
Virtual instrument using bilinear transformation for parameter identification of high impedance objects.
PublicationArtykuł przedstawia przyrząd wirtualny do pomiaru parametrów obiektów wysokoimpedancyjnych (/Zx/<10GOhm). Opracowano metodę identyfikacji elementów składowych dwójników wieloelementowych opartą na przekształceniu biliniowym.Metoda jest predestynowana do identyfikacji parametrów różnych powłok antykorozyjnych. Dla identyfikacji konieczne są wektorowe pomiary impedancji obiektu na kilku wybranych częstotliwościach, których liczba...
-
Dariusz Świsulski dr hab. inż.
People -
Method using square-pulse excitation for high-impedance spectroscopy of anticorrosion coatings
PublicationArtykuł prezentuje metodę spektroskopii impedancyjnej przeznaczonej do diagnostyki powłok antykorozyjnych na obiektach bezpośrednio w terenie. Aby skrócić czas uzyskania widma impedancji (w zakresie od 1 mHz do 1 MHz) do kilku minut, wykorzystano sygnały harmoniczne do pomiaru widma powyżej 10 Hz a impuls prostokątny w dolnym zakresie częstotliwości. Do wyznaczania widma użyto algorytmów DSP odpowiednich do sygnału pobudzenia....
-
Michał Ziółko dr inż.
People -
Marek Wołoszyk dr inż.
People -
Jak poprawnie mierzyć, prezentować i analizować wielkości fizyczne?
e-Learning CoursesJak poprawnie mierzyć, prezentować i analizować wielkości fizyczne? Różne wielkości fizyczne wyraża się w różnych jednostkach miary. Dlaczego kilka lat temu zmieniły się definicje jednostek układu SI? Jakiego przyrządu użyć, aby właściwie wykonać pomiar danej wielkości? Czy rodzaj przyrządu wpłynie na dokładność tego pomiaru? Czym różnią się błąd i niepewność pomiaru? Jak poprawnie zapisać rezultat pomiaru z uwzględnieniem niepewności?...