Search
Department of Hydraulic Engineering
Publications
Filters
total: 414
Catalog Publications
Year 2013
-
Numeryczna analiza wpływu budowy podpory mostu na rzece Wiśle na przepływ i rozmycie dna koryta rzeki
PublicationW artykule opisano wyniki hydraulicznej analizy wpływu jednego z filarów mostu w Kwidzynie na zmianę pola prędkości przepływu i warunków transportu rumowiska w rzece Wiśle, powodujących lokalne rozmywanie dna koryta rzeki w rejonie filara zlokalizowanego w nurcie rzeki. Bezpośrednią przyczyną podjęcia badań były zaobserwowane podczas budowy mostu lokalne rozmycia dna w sąsiedztwie podpory nr 24.
-
Obliczenia kanalizacji wód opadowych. Umowność i względność ocen ilościowych
PublicationUstalenia ilościowe w zakresie wód opadowych. Umowność relacji ilościowych. Problemy przybliżonych ocen. Dążenie do zwiększenia wiarygodności oceny.
-
Od Pitota do Reynoldsa : 9 historii o tych, którzy tworzyli hydraulikę
PublicationKsiążka przedstawia dziewięć postaci związanych z hydrauliką, które w sposób znaczący wpłynęły na losy tej dyscypliny. Nie jest to jednak typowe zestawienie dziewięciu biografii w encyklopedycznym wydaniu, lecz próba zasygnalizowania historii dziewięciu osób, których nazwiska często padają w trakcie wykładów i ćwiczeń z hydrauliki, ale praktycznie zawsze w kontekście czysto naukowym - wzorów, praw, definicji, urządzeń, doświadczeń...
-
Problem trwałości geosyntetyków w aplikacjach filtracyjnych w budownictwie wodnym
PublicationW artykule przedstawiono problemy wynikające z niewłaściwego zastosowania geosyntetyków (zwłaszacza geowłóknin) w konstrukcjach budownictwa wodnego. Przytoczono kryteria stosowania materiałów, pełniących funkcje filtracyjne i drenażowe oraz pokazano przykłady ich zastosowań w budowlach wodnych śródlądowych.
-
PROPERTIES OF ONE DIMENSIONAL OPEN-CHANNEL STEADY FLOW EQUATIONS
PublicationIn this paper properties of discrete forms of one dimensional steady gradually varied flow equations are discussed. Such forms of flow equations are obtained as a result of approximation of their differential forms, which is required to solve them numerically. For such purpose explicit or implicit numerical approximation schemes for ordinary differential equations can be applied. It turns out that dependently on the chosen approximation...
-
Rational method of grit chamber efficiency determination
PublicationAlthough grot chambers are designed with utmost care, they still remain difficuly to control. As concentration of grit is non-uniform, representative measurements of the sand concentration is a very complex issue. In the paper the results of measure,ents performed at WTP in Gdańsk and Gdynia were analyzed. The proposed method to determine grit chambers efficiency is based on comparison of suspension flow in the inlet and flux of...
-
Renowacja systemu drenażowego w elektrowni wodnej Podgaje
PublicationDysfunkcja systemów drenażowych jest najczęściej efektem kolmatacji, która powoduje "uszczelnienie" drenażu. W artykule przedstawiono problemy ze zjawiskiem cyklicznej kolmatacji drenaży w elektrowni wodnej Podgaje na rzece Gwdzie oraz przeprowadzoną w 2012 roku renowację systemu drenażowego.
-
Roczna ocena stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa budowli piętrzących elektrowni wodnych na rzekach Radunia i Wierzyca.
PublicationOpracowanie zawiera roczną analizę przemieszczeń reperów kontrolowanych oraz kształtowania się zwierciadła wody w sieci piezometrów, które wraz z oględzinami budowli pozwoliły przedstawić ocenę stanu technicznego budowli hydrotechnicznych i zalecenia dotyczące ich dalszej eksploatacji.
-
Wymiarowanie systemów odwadniających drogi zamiejskie.
PublicationOmówiono specyfikę zasilania kanałów, odprowadzających wody opadowe. Wskazano na zasadność pominięcia czasu koncentracji terenowej oraz na potrzebę uwzględnienia niejednostajności ruchu. Zaproponowano model fali kinematycznej, sprowadzający się do stosunkowo prostych relacji algebraicznych. Wskazano na niekorzystne konsekwencje nadmiernych uproszczeń modelu obliczeniowego (na przykład stosowanie metody przepływu zastępczego).
-
Wyznaczenie rzeczywistej zdolności przepustowej przepustu drogowego
PublicationW pracy przedstawiono sposób oszacowania zdolności przepustowej przepustu drogowego zainstalowanego na potoku Strzyża w Gdańsku. W obliczeniach przepustowości przepustu wykorzystano obowiązujące w Polsce przepisy prawne, jak również inne formuły prezentowane w literaturze. Analizowany przepust cechuje się dużym spadkiem podłużnym (około 3%), a w jego przewodzie panują warunki ruchu rwącego. W takich warunkach, przy braku spiętrzenia...
-
Zastosowanie modelu opad-odpływ do oszacowania spływu wód opadowych z górnej części zlewni potoku Strzyża w Gdańsku, poprzedzającego awarię zbiornika Nowiec II
PublicationW publikacji przedstawiono hydrologiczną charakterystykę zlewni górnej Strzyży w Gdańsku. Opracowano numeryczny model zlewni oparty na systemie obliczeniowym HEC-HMS. Do obliczeń wykorzystano metody proponowane przez SCS. Za pomocą stworzonego modelu wykonano symulację odpływu ze zlewni będącego skutkiem zaobserwowanego i zmierzonego intensywnego epizodu deszczowego. Opad ten wystąpił we wrześniu 2010 roku. Cały zanotowany epizod...
Year 2012
-
Eksploatacja elektrowni wodnych w okresie zimowym
PublicationZjawiska lodowe w znacznym stopniu ingerują w warunki pracy elektrowni wodnych. W sezonie zimowym należy zwrócić szczególną uwagę na przeciwdziałanie potencjalnie niebezpiecznym sytuacjom zatorowym. Celowym wydaje się również zwrócenie uwagi na możliwość zminimalizowania strat produkcji energii elektrycznej poprzez utworzenie gładkiej pokrywy lodowej powyżej elektrowni wodnej.
-
Ice Phenomena in River Mouths
PublicationRiver outlets located in tideless areas are analyzed in this paper. First, ice processes in the St Clair River mouth are presented. The river mouth, called St. Clair Flats is a typical river delta located on the shore of Lake St. Clair. Based on this example ice jam formation in river delta has been analyzed followed by a presentation of the main mechanism of ice jam formation. The Vistula River mouth is a man-made, artificial...
-
Lokalne formuły opadowe dla Gdańska-Wrzeszcza na podstawie dwudziestoletnich obserwacji opadów na Politechnice Gdańskiej
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe aspekty stosowania istniejących i opracowywania nowych lokalnych formuł opadowych. Zaprezentowano wyniki analizy 20-letnich obserwacji opadów na stacji pomiarowej Politechniki Gdańskiej i przedstawiono opracowane na ich podstawie lokalne formuły opadowe dla Gdańska-Wrzeszcza.
-
Model prędkości radialnej w separatorze wirowym = Radial velocity model in rotational separator
PublicationOmówiono rodzaje separatorów wirowych i wskazano na problemy pojawiające się przy ich wymiarowaniu. Zaproponowano model prędkości radialnej, bazujący na bilansie masy oraz na przeprowadzonych pomiarach czasu przepływu cieczy przez obiekt, stanowiący podstawę dalszych oprac nad metodą wymiarowania separatorów.
-
Modelowanie matematyczne zjawisk transportu zanieczyszczeń i procesów technologicznych w wybranych reaktorach oczyszczalni ścieków
PublicationW pracy opisane zostały wyniki wykonanych przez autora badań dotyczących modelowania adwekcyjno-dyspersyjnego przepływu zanieczyszczeń podlegających reakcjom, na przykładzie reaktorów z osadem czynnym, powszechnie stosowanych w stopniach biologicznych na oczyszczalniach ścieków komunalnych. Analizie poddano możliwości stosowania modeli mechanistycznych ASM (Activated Sludge Model) w połączeniu z równaniami różniczkowymi cząstkowymi...
-
Modernizacje i remonty elektrowni wodnych na rzece Gwda
PublicationSpecyficzne warunki środowiskowe budowli hydrotechnicznych powodują ich szybsze starzenie się w porównaniu do innych obiektów budowlanych. Wynika z tego konieczność przeprowadzania systematycznych remontów w celu zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa budowli piętrzących. W artykule przedstawiono zwięzły opis modernizacji budowli hydrotechnicznych na rz. Gwda przeprowadzonych w ostatnich latach. Pokazano...
-
Modernizacje i remonty elektrowni wodnych na rzece Gwda
PublicationSpecificzne warunki środowiskowe budowli hydrotechnicznych powodują ich szybsze starzenie się w porównaniu do innych obiektów budowlanych. W rezultacie jest konieczne przeprowadzenie systematycznych modernizacji i remontów budowli w celu zachowania ich odpowiedniego stanu techniznego oraz stopnia bezpieczeństwa. Przedstawione prace remontowe przeprowadzone w ostatnich latach na stopniach wodnych na rzece Gwda, chociaż dotyczyły...
-
Numerical simulation of transient flow in storm sewers using standard and improved mccormack scheme
PublicationProblem przepływu wody w rurach kanalizacji deszczowej wiąże się z pewnymi specyficznymi zjawiskami zachodzącymi w przewodach podczas zjawisk burzowych. Jeśli rury zaczynają być całkowicie wypełnione wodą, można zaobserwować przejście z ruchu ze swobodną powierzchnią do ruchu pod ciśnieniem i odwrotnie. Takie zjawisko można zaobserwować również w kanałach kontrolowanych przez urządzenia sterujące, np. zasuwy. Ponadto ruch szybkozmienny...
-
Numeryczna analiza zagrożenia powodziowego na odcinku starego koryta Raduni w Kolbudach
PublicationPodczas pracy nad określeniem zagrożenia powodziowego w Kolbudach przeanalizowano nieustalony proces transformacji fali powodziowej na starym odcinku Raduni. W tym celu określono hydrogram hipotetycznej fali wezbraniowej o określonym prawdopodobieństwie występowania (p=1%) w przekroju jazu Kolbudy. Przemieszczająca się w korycie rzeki fala wezbraniowa jest zjawiskiem zmiennym w czasie, do opisu, której stosuje się równania nieustalonego...
-
Odwodnienia obiektów wielkopowierzchniowych za pomocą zespołu studni depresyjnych
PublicationPrzedstawiono problemy dotyczące odwodnień obiektów wielkopowierzchniowych za pomocą studni depresyjnych oraz wpływu odwodnień na obiekty sąsiednie na przykładzie inwestycji realizowanej w Gdańsku w 2012 r.
-
Okresowa pięcioletnia i roczna ocena stanu technicznego, stopnia bezpieczeństwa oraz przydatności elektrowni wodnych na rzekach Radunia i Wierzyca
PublicationOpracowanie zawiera okresową ocenę stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa elektrowni wodnych na rzekach Radunia i Wierzyca, analizę przemieszczeń reperów kontrolowanych, analizę piezometryczną oraz wnioski służące poprawie bezpieczeństwa eksploatacji obiektów hydrotechnicznych.
-
Przewody kanalizacyjne
PublicationFunkcje przewodów. Problem wyboru rozwiązania materiałowego. Charakterystyczne cechy materiałowe - zachowania, mierniki. Geometria w gruncie. Próby szczelności. Rozwiązania materiałowe. Awarie.
-
Simulation of unsteady flow over floodplain using the diffusive wave equation and the modified finite element method
PublicationWe consider solution of 2D nonlinear diffusive wave equation in a domain temporarily covered by a layer of water. A modified finite element method with triangular elements and linear shape functions is used for spatial discretization. The proposed modification refers to the procedure of spatial integration and leads to a more general algorithm involving a weighting parameter. The standard finite element method and the finite difference...
-
Transversal Pressure Effect in Circulative Separators
PublicationPrzeanalizowano podobieństwa i różnice między podstawowymi kategoriami separatorów odśrodkowych (wirówki, cyklony, separatory wirowe). Zaproponowano model pola prędkości w separatorze. Wyznaczono rozkład ciśnienia i obliczono siłę dryfu poprzecznego (efekt poprzecznej zmiany ciśnienia). Przeprowadzono pomiary ciśnienia w separatorze laboratoryjnym, uzyskując pozytywną weryfikację przedstawionego modelu.
-
Wave damping and smoothing in the unsteady pipe flow
Publicationlaboratoryjne eksperymenty wykonane dla rur polietylenowych o różnej długości wykazały obecność takich zjawisk jak zmienna prędkość propagującej fali ciśnienia oraz jej intensywne tłumienie i wygładzanie. w artykule zaproponowano modyfikacje standardowych równań przepływu nieustalonego. polega ona na wprowadzeniu zmiennej prędkości fali oraz dyssypacji energii na jej czole opisanej członem dyfuzyjnym. do rozwiązania równań zaproponowano...
-
Woda i energia - rys historyczny
Publication.././.
-
Wpływ dodatku odcieków składowiskowych do oczyszczanych ścieków komunalnych na wielkość frakcji ChZT
PublicationManaging landfill leachate is one of the most important problems with maintaining landfills. The aim of this study was to determine the influence on COD fraction of landfill leachate addition from 0,5% to 5% to raw wastewater. The results of this study show that soluble inert COD in wastewater and mixture wastewater with landfill leachate constituted the smallest percentage of total COD. Nonetheless this fraction (soluble inert...
-
Wyznaczenie współczynników oporów lokalnych dla wybranych kolanek i trójników firmy Tweetop
PublicationOpracowanie dotyczy badań laboratoryjnych i analiz obliczeniowych przeprowadzonych dla potrzeb wyznaczenia wartości współczynników oporów wybranych kształtek. Opracowanie wykonano dla zewnętrzenego zleceniodawcy.
Year 2011
-
Application of Hydrodynamics Model for a Case Study of the Kolbudy II Reservoir Embankment Hypothetical Failure
PublicationW pracy przedstawiono hydrodynamiczny model przepływu powodziowego. Jako przykład symulacji powodzi zaprezentowano hipotetyczną awarię bocznej zapory zbiornika Kolbudy II przy Elektrowni Wodnej Bielkowo. Celem symulacji było późniejsze wyznaczenie zasięgu strefy zagrożenia powodziowego wywołanego potencjalną awarią obwałowania zbiornika.
-
Application of Monte-Carlo method to modelling influence of selected soil heterogeneity on macrodispersion of pollutants in unsaturated soil medium
PublicationThe influence of soil heterogeneity on miscible solute transport in soil is analyzed. The transport process is simulated numerically using the Monte-Carlo method. This paper shows how different types of soil heterogeneity influence the process of contaminant spreading. If independent flow paths exist in the soil, the degree of the mixing of pollutants in the outflow from the soil profile is larger. If the preferential flow paths...
-
Application of Rainfall - Runoff Model for the Analysis of Extreme Outflow from the Upper Strzyża Basin
PublicationW pracy przedstawiono zastosowanie hydrologicznego modelu opad - odpływ do wyznaczenia hydrogramu odpływu z górnej części zlewni Potoku Strzyża w Gdańsku. Obliczenia wykonano przy pomocy systemu obliczeniowego HEC-HMS, przyjmując do oszacowania opadu efektywnego metodę SCS-CN. Wykorzystując stworzony model zlewni obliczono odpływ w przekroju zamykającym zlewnię w miejscu lokalizacji zbiornika retencyjnego Nowiec II, który wskutek...
-
Comparative testing of numerical models of river ice jams
PublicationIce processes in general, and ice jams in particular, play a dominant role in the hydrologic regime of Canadian rivers, often causing extreme floods and affecting the life cycle of many aquatic, terrestrial, and avian species. Various numerical models have been developed to help simulate the formation and consequences of these very dynamic and often destructive jam events. To test and compare the performance of existing models,...
-
Hydraulic Conditions of Flood Wave Propagation in the Valley of the Narew River after the Siemianówka Dam Overtopping Failure
PublicationW pracy przedstawiono prognozę propagacji fali powodziowej w dolinie rzeki Narwi wywołanej potencjalną przelaniem się wody przez koronę zapory Siemianówka. Do modelowania hydrodynamiki przepływu powodziowego wykorzystano model jednowymiarowy w formie równań de Saint-Venanta. Opisano również mechanizm powstawania rozmycia w ziemnej zaporze zbiornika i przedstawiono model tworzenia się wyrwy w korpusie zapory. Wykonane obliczenia...
-
Influence of Meteorological Hazards on the Hydrological Network in Respect to UEFA Euro 2012 Football Tournament in Gdansk
PublicationGdańsk jest jednym z miast - gospodarzy turnieju finałowego Euro 2012. Na rozgrywane mecze oraz przebieg imprezy w aglomeracji gdańskiej wpływ mogą mieć różne czynniki: np. ekonomiczne, gospodarcze. Bezpośredni przebieg meczu uzależniony jest w dużej mierze od naturalnych zjawisk meteorologicznych. W miesiącach letnich w Gdańsku i okolicach największe zagrożenie powodować mogą skutki deszczy nawalnych i ich potencjalny wpływ na...
-
Mathematical Modeling of Dissolved Matter Transport with Biodegradation in Activated-Sludge Systems
PublicationW pracy przedstawiono problem matematycznego modelowania transportu substancji rozpuszczonej z biodegradacją w systemach z osadem czynnym. Przedstawione zostały główne równania opisujące proces transportu adwekcyjno-dyspersyjnego wraz z modelem biokinetycznym ASM2d, opisującym procesy przemian pod wpływem osadu czynnego. W artykule przedstawiono wyniki symulacji numerycznych odtwarzających testy laboratoryjne przeprowadzone w nieprzepływowych...
-
Numerical analysis of open channel steady gradually varied flow using the simplified saint-venant equations
PublicationFor one-dimensional open-channel flow modeling, the energy equation is usually used. There exist numerous approaches using the energy equation for open-channel flow computations, which resulted in the development of several very efficient methods for solving this problem applied to channel networks. However, the dynamic equation can be used for this purpose as well. This paper introduces a method for solving a system of non-linear...
-
Numerical modeling of ice jam formation in the Włocławek reservoir
PublicationArtykuł opisuje zjawisko powstawania zatoru lodowego w zbiorniku przepływowym przy użyciu dwuwymiarowego modelu DynaRICE. Analizowany proces został przeanalizowany na przykładzie zatoru lodowego, który utworzył się na zbiorniku Włocławek w syczniu 1982 roku. Przeprowadzone obliczenia pokazały, że zator utworzyła się z lodu powierzchniowego. Efekt termiczny i tworzenie się śryżu w zbiorniku został pominięty jako drugorzędny. Wyniki...
-
Numerical Simulation of Open Channel Flow between Bridge Piers
PublicationPrzedstawiono dwuwymiarowy model przepływu wody płytkiej, który wykorzystano do symulacji przepływu wody w kanale otwartym w rejonie przekroju mostowego. Równania przepływu rozwiązano metodą objętości skończonych. Wyniki symulacji ruchu wody pomiędzy filarami mostowymi porównano z pomiarami laboratoryjnymi przeprowadzonymi w Laboratorium Hydrauliki i Inżynierii Środowiska politechniki Gdańskiej. Zgodność uzyskanych wyników obliczeń...
-
Ocena stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa elektrowni wodnych na Raduni i Wierzycy
PublicationOpracowanie zawiera coroczną (w oparciu o dane pomiarowe z 2010 r.) ocenę stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa elektrowni wodnych na rzekach Radunia i Wierzyca, analizę przemieszczeń reperów kontrolowanych, analizę piezometryczną oraz wnioski służące poprawie bezpieczeństwa eksploatacji obiektów hydrotechnicznych.
-
Przyczyny techniczne i skutki awarii budowli piętrzących
PublicationKatastrofy hydrotechnicznych obiektów piętrzących zdarzają się stosunkowo rzadko, jeśli jednak do takiej katastrofy już dojdzie, to jej skutki są zazwyczaj bardzo dotkliwe i wiążą się z koniecznością poniesienia ogromnych wydatków zarówno na odbudowę samej budowli, jak również na naprawę szkód powodziowych. W artykule omówiono główne przyczyny awarii budowli piętrzących oraz zaprezentowano wyniki komputerowej symulacji przebiegu...
-
Recirculative reactors hydraulic design
PublicationZdefiniowano pojęcie efektywnej sprawności reaktora przepływowego na bazie krzywej gestości rozkładu czasu zatrzymania.Przedstawiono charakterystykę funkcjonalną reaktorów rozdzielających i łączących strumienie płynów. Zaproponowano metodykę wyznaczania efektywnej sprawności dla obu typów urzadzeń.
-
Relativity of the simplified runoff calculations for rainwater drainage system
PublicationW artykule przedstawiono problem względności wyników uproszczonych obliczeń spływu wód opadowych dla potrzeb systemów kanalizacji deszczowej, wynikającą zarówno z uproszczeń przy wyborze modelu obliczeniowego, jak i dostępności danych i szacunkowości stosowanych współczynników obliczeniowych. Szczególny nacisk został położony na rolę współczynnika spływu oraz sposobu określania czasu koncentracji i czsu trwania deszczu w zlewni....
-
Renowacja systemu drenażowego zapory w Żurze
PublicationPrzedstawiono problemy związane z kształtowaniem się filtracji w zaporze ziemnej Żur oraz przyjęte rozwiązanie, mające na celu obniżenie ciśnień filtracyjnych w korpusie i podłożu zapory. Omówiono zrealizowany wariant odwodnienia, polegający na wykonaniu szeregu studni wierconych w podstawie skarpy odpowietrznej. Wyniki obserwacji piezometrycznych wskazują na osiągnięcie zamierzonego celu.
-
Simulation of Residence Time Distribution and Mixing in Reactors with Recirculation Using 2D Approach
PublicationIn this paper, we propose a 2D approach in order to create a mathematical model for the determination of the residence time distribution for a flow reactor with recirculation. Apart from characterizing the functional residence time distribution, this model can help improve the operation of the reactor at the design stage. The mathematical model was validated by comparison with experiments carried out in a hydraulic laboratory.
-
Solution of the dike-break problem using finite volume method and splitting technique
PublicationIn the paper the finite volume method (FVM) is presented for the solution of two-dimensional shallow water equations. These equations are frequently used to simulate the dam-break and dike-break induced flows. The applied numerical algorithm of FVM is based on the wave-propagation algorithm which ensures a stable solution and simultaneously minimizes the numerical errors. The dimensional decomposition according to the coordinate...
-
Space-Time Conservation Method applied to numerical solution of water hammer equations
PublicationArtykuł poświęcony jest metodzie czasoprzestrzennych objętości skończonych (STC) zastosowanej do przypadku uderzenia hydraulicznego w stalowym przewodzie pracującym pod ciśnieniem. Metoda STC ze względu na swoje własności numeryczne - m.in. wysoką dokładność - może być interesującą alternatywą dla tradycyjnych metod numerycznych, szczególnie w przypadku, gdy efekty numeryczne mają bardzo silny wpływ na rozwiązanie, tym samym utrudniając...
-
Study of rotational separators operation and design
PublicationOmówiono zasadę działania i podstawy projektowania separatorów cyrkulacyjnych, wyrózniając separatory wirowe oraz cyklony.Przeanalizowano bilans sił, działających na cząstkę usuwanej zawiesiny. Na przykładzie obliczeniowym wykazano wady istniejących metod projektowych. Przedstawiono ogólną koncepcję nowej metody.
-
Unstructured finite-volume meshes for two-dimensional flow in variably saturated porous media
PublicationW pracy opisano rozwiązanie równania przepływu nienasyconego w ośrodkach porowatych z wykorzystaniem metody objętości skończonych. Przedstawiono różne sposoby tworzenia siatki numerycznej. Przeprowadzono analizę wpływu sposobu uśredniania współczynnika filtracji między sąsiednimi objętościami skończonymi na dokładność wyników.
-
Wybrane aspekty związane z zastosowaniem równania Manninga dla potrzeb szacowania ilości ścieków sanitarnych
PublicationPrawidłowe oszacowanie ilości ścieków sanitarnych odprowadzanych z danej jednostki administracyjnej jest niezmiernie istotnym zagadnieniem. Odgrywa ono znaczącą rolę zarówno z punktu widzenia poprawnego i efektywnego funkcjonowania systemu kanalizacyjnego, jak i ma swoje przełożenie także na inne zagadnienia, m.in. natury sanitarnej, technicznej, projektowej, ekologicznej, a także kwestie formalno-prawne oraz ekonomiczno-finansowe....