Search
Faculty of Ocean Engineering and Ship Technology
Publications
Filters
total: 265
Catalog Publications
Year 2004
-
Environmental safety of a seagoing ship power plant.
PublicationPrzedstawiono probabilistyczne podejście do oceny bezpieczeństwa środowiskowego siłowni statku. Zaproponowano kryterium oceny bezpieczeństwa środowiskowego siłowni statku.
-
Fatigue criterial parameters of variable amplitude stress.
PublicationPrzedstawiono oryginalne kryterialne parametry zmęczeniowe naprężenia o zmiennej amplitudzie. Dla ich wyznaczenia założono, że wydatkowana w procesie zmęczenia energia jest proporcjonalna do energii sprężystego odkształcenia postaciowego. Jeżeli przyrost zniszczenia spowodowanego przez nj cykli naprężenia o stałej amplitudzie aj jest odniesiony do energii sprężystego odkształcenia postaciowego przekazanej jednostkowej objętości...
-
Fatigue of the ship structure.
PublicationZaprezentowano wyniki prac badawczych zachowania paneli SANDWICH pod obciążeniem zginającym. Prace prowadzone były w Kat. Technol. Okrętów i Obiektów Oceanotechn. Wydz. OiO i obejmowały między innymi badania konstrukcji w skali rzeczywistej. Dokonano porównania uzyskanych rezultatów z wynikami prezentowanymi w literaturze.
-
Fatigue properties of laser welded steel sandwich panel.
PublicationPrzedstawiono wyniki badań laboratoryjnych paneli SANDWICH, prowadzonych w Kat. TOiOO Wydz. OiO na konstrukcjach w skali rzeczywistej. Przedstawiono program badań, omówiono założenia procedur badawczych i konstrukcję stanowisk testowych. Dokonano porównania uzyskanych rezultatów z wynikami prezentowanymi w literaturze. Przedstawiono propozycję algorytmu szacowania trwałości zmęczeniowej konstrukcji spawanych laserowo.
-
Fatigue ''safe-life'' criterion for metal elements under multiaxial constant and periodic loads.
PublicationRozpatrywane jest okresowe naprężenie którego kartezjańskie składowe są zadane w postaci szeregów Fouriera. Dla uwzględnienia naprężenia średniego wykorzystano uogólnioną formułę Soderberga dla materiałów ciągliwych. Zdefiniowano naprężenie równoważne o synchronicznych składowych i sformułowano kryterium zmęczenia, które obejmuje warunki zarówno wytrzymałości statycznej jak i bezpieczeństwa zmęczeniowego. Kryterium to zawiera stałe...
-
Fatigue ''safe-life'' criterion for metal elements under multiaxial static and dynamic random loads.
PublicationRozpatrywane jest stacjonarne naprężenie, którego kartezjańskie składowe są zadane w postaci sumy losowej wartości średniej i procesu stochastycznego o znanych charakterystykach probabilistycznych. Dla uwzględnienia naprężenia średniego wykorzystano uogólnioną formułę Soderberga dla materiałów ciągliwych. Zdefiniowano naprężenie równoważne o okresowych (w sensie średniokwadratowym) składowych i sformułowano kryterium zmęczenia,...
-
Floodable length curves based on probability of survival.
PublicationPrzedstawiono możliwość obliczanie krzywych grodziowych dla statku o mieszanym podziale grodziowym dla zadanej wartości mnożnika s, traktowanego jako parametr. Krzywe takie, dotąd nie stosowane, mogą znacznie ułatwić optymalizowanie podziału grodziowego względem wskaźnika niezatapialności.
-
Gas turbine: advanced marine propulsion.
PublicationPrzedstawiono rys historyczny rozwoju okrętowych turbin gazowych. Omówiono główne problemy zastosowania turbiny gazowej jako głównego silnika okrętowego i współczesne tendencje rozwoju tego napędu.
-
Gas turbine as ship prime mover - specific problems and prospects.
PublicationPrzedstawiono ewentualne możliwości zastosowania turbin gazowych w okrętownictwie. Analizowano aspekty ekologiczne, ekonomiczne i techniczne.
-
Hybrydowe łożysko okrętowego wału głównego smarowane wodą - koncepcja i pierwsze badania eksperymentalne.
PublicationReferat dotyczy okrętowych łożysk wałów śrubowych z polimerową panwią smarowanych wodą. Przedstawiono w nim wybrane wyniki badań łożyska z typową panwią oraz łożyska z tą samą panwią, ale z nieco zmienionym kształtem rowków smarnych. Zmiana ta, wprowadzona przez autorów, miała na celu polepszenie warunków wytworzenia się hydrodynamicznego filmu smarnego i zapewnienia pracy łożyska przy tarciu płynnym, czego nie stwierdzono w łożysku...
-
Hydrodynamic aspects of unconventional propulsor design for small fast ships.
PublicationArtykuł przedstawia przegląd niekonwencjonalnych pędników dla małych, szybkich okrętów. Przegląd ten obejmuje pędniki strugowodne, śruby superkawitacyjne, śruby częściowo zanurzone oraz śruby kawitujące. Charakterystyczne cechy hydrodynamiczne tych pędników wymieniono i przedyskutowano, ze wskazaniem wad i zalet. Pokrótce przedstawiono dostępne metody projektowania i przedyskutowano ich oczekiwaną dokładność. Przegląd zilustrowano...
-
Hydrodynamics of tank partially filled with liquid.
PublicationW artykule podano podstawowe równania dynamiki zbiornika wypełnionego częściowo cieczą. Na modelu tego zbiornika przeprowadzono badania eksperymentalne i wyniki tych badań przedstawiono jako efekt końcowy.
-
Identification of slide bearing main parameters using neural networks.
PublicationWykazano, że sieci neuronowe jak najbardziej nadają się do identyfikacji głównych parametrów geometrycznych i ruchowych hydrodynamicznych łożysk ślizgowych.
-
Impact of sea wave stochastic characteristics on ship propulsion control system design.
PublicationWybrano do rozważań (symulacji komputerowej) 8 rejonów morskich w 4 porach roku. Określono w nich gęstość widmową amplitudy fali morskiej. Założono, upraszczająco, regulator typu PID. Dla wybranego typu statku wykonane badania symulacyjne odnoszą się do wybranych rejonów mórz i pór roku. Okazuje się, że dobierając zarówno współczynnik wzmocnienia regulatora jak i stałą całkowania, można minimalizować wartości wariancji, na przykład,...
-
Impulsywne smarowanie biołożyska w mikrosekundach po udarze.
PublicationSmarowanie stawów człowieka, dokonujące sie na zasadzie tarcia mieszanego lub płynnego a nawet granicznego, jest ściśle uzależnione od czasu trwania ruchu a w szczególności uzewnętrznia się ta zależność w sytuacji zaistniałego udaru. W czasie udaru lub silnego impulsu siły uderzeniowej, wysokość szczeliny stawu zmienia się gwałtownie, w związku z tym zmieniają się istotne parametry smarowania powierzchni stawowych. Te fakty mają...
-
Influence of deformation velocity on mechanical properties of high strength structural steels.
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań własności mechanicznych stali wysokiej wytrzymałości przeznaczonych na spawane konstrukcje okrętowe w zależności od prędkości odkształcenia. Badania były prowadzone w Akademii Marynarki Wojennej oraz w Politechnice Gdańskiej przy współudziale Uniwersytetu Technicznego w Rostocku podczas opracowywania charakterystyk tych stali dla potrzeb polskiego przemysłu okrętowego. Uwzględnienie obciążeń...
-
Influence of gas turbine controller adjustment on ship propulsion system behaviour in rough sea conditions. Part 2. The simulation investigations.
PublicationPrzedstawiono model dynamiki układu napędowego okrętowego, wykorzystując metodę elementów skończonych. Układ napędowy składa się z dwóch turbin gazowych napędzających poprzez przekładnię mechaniczną zębatą pędnik o nastawnym skoku. W symulacji układu napędowego zadawano wymuszenia wartością zadaną nastaw prędkości na regulatorze oraz wymuszenia od falowania morza w zależności od stanu morza. Przedstawiono wyniki takich symulacji.
-
Katastrofy tankowców do przewozu surowej ropy oraz ich przyczyny.
Publication[Omyłkowo na materiałach nie umieszczono współautora : Gande-Milewska Paulina]W referacie przedstawiono dane statystyczne dotyczące rozlewów ropy surowej oraz opis katastrof tankowców w latach 1999-2003. Zlekceważenie problemów poprawnej eksploatacji wielokrotnie kończy się tragicznie. Z tych powodów wypełniony ropą grecki tankowiec "Amaragos" czy też maltańska "Erika" złamały się na pół i poszły na dno. Przykładów takich jest...
-
Koncepcja projektowania siłowni statków morskich i śródlądowych z uwzględnieniem ich niezawodności i bezpieczeństwa funkcjonowania.
PublicationPrzedstawiono potrzebę i możliwość projektowania siłowni okrętowych z zastosowaniem teorii niezawodności i bezpieczeństwa systemów technicznych. Przedstawiono także główne zasady wykonywania badań empirycznych, niezbędnych w poszczególnych etapach takiego projektowania siłowni statków. Przedstawiono możliwości formułowania oraz znaczenie hipotez w badaniach naukowych dotyczących siłowni różnych statków morskich i śródlądowych,...
-
Location of ship rolling axis.
PublicationPodano definicję osi kołysań statku i metodę określania jej położenia. Położenie osi zależy nie tylko od rozkładu mas statku ale równiez od tzw. ''mas towarzyszących'', które są reprezentacją sił hydrodynamicznych działających na statek w czasie kołysania. Podano proste formuły pozwalajace obliczyć poprawne położenie osi kołysań statku.
-
Log signals simulation.
PublicationSymulatory logów (urządzeń mierzących prędkość w nawigacji morskiej), które używane są do testowania oraz szkolenia operatorów radarów i systemów antykolizyjnych, powinny posiadać również wyjście impulsowe, które w logu rzeczywistym pochodzi z licznika przebytej drogi, w postaci zadanej liczby impulsów na milę morską. Urządzenie takie to przetwornik cyfrowo-częstotliwościowy w formie programowanego cyfrowo dzielnika częstotliwości....
-
Marine turbines: cogeneration and combined propulsion systems.
PublicationOmówiono główne aspekty kombinowanych siłowni okrętowych, zwracając szczególną uwagę na układy parowo-gazowe oraz skojarzone wytwarzanie pracy mechanicznej i ciepła. Przedstawiono perspektywy rozwoju tego napędu
-
Metalowy sandwich - nowa technologia konstrukcji jednostek morskich.
PublicationPrzedstawiono możliwości stosowania nowoczesnej konstrukcji jaką stanowią stalowe panele spawane laserowo na elementy struktury kadłuba wyczynowych jednostek morskich. Pokazano zalety i ograniczenia takich rozwiązań, zaprezentowano dostępne informacje (w tym z badań własnych) na temat ich własności.
-
Metoda podejmowania decyzji eksploatacyjnych przy znanej wiarygodności diagnozy o stanie technicznym silników spalinowych.
PublicationW referacie przedstawiono jedną z najprostszych sytuacji eksploatacyjnych, w której należy podjąć jedną z dwóch możliwych decyzji: uruchomić silnik i przystąpić do realizacji zadania albo najpierw odnowić jego stan techniczny, a następnie rozpocząć wykonywanie zadania. W tym kontekście zaproponowano procedurę podjęcia optymalnej decyzji.
-
Model diagnostyczny łożysk silnika spalinowego o zapłonie samoczynnym.
PublicationCelem referatu jest zaprezentowanie modelu diagnostycznego łożysk ślizgowych, za pomocą którego można rozpoznawać stany techniczne tego łożyska z zastosowaniem zbioru właściwości oleju smarowego. Następnie przedstawiono plan badań empirycznych umożliwiających badanie procesu niszczenia warstwy granicznej oleju. Smarność tej warstwy ma zasadniczy wpływ na zużycie łożyska.
-
Model niezawodnościowy okrętowej instalacji sanitarnej w aspekcie ochrony środowiska.
PublicationPrzedstawiono probabilistyczny model do oceny niezawodności środowiskowej okrętowej instalacji sanitarnej. Zdefiniowano pojęcie niezawodności środowiskowej instalacji oraz podano wzory, które pozwalają określić jej wartość liczbową.
-
Model niezawodnościowy turbinowego silnika spalinowego napędu głównego statku.
PublicationW artykule przedstawiono możliwość zastosowania teorii procesów semimarkowskich do opisu niezawodności okrętowego turbinowego silnika spalinowego. W rozważaniach uwzględniony został silnik dwuwałowy składający się z następujących urządzeń: sprężarki, komory spalania i turbiny wytwornicy spalin oraz turbiny napędowej. Wyprowadzone zostały wzory określające rozkład graniczny procesu zmian stanów technicznych takiego silnika. Rozkład...
-
Modelling of mechanical properties of cooper alloys sand cast ship propellers.
PublicationBadania właściwości mechanicznych (Rm ,A5) stopów miedzi, stosowanych na pędniki okrętowe, w zależności od ich składu chemicznego i grubości odlewów piaskowych pozwalają na wyznaczenie równań regresji mających zastosowanie do prognozowania wytrzymałości statycznej na rozciąganie (Rm) i wydłużenia plastycznego (A5).Obliczenia wartości Rm i A5 dla wybranych odlewów piaskowych (mosiądz MM55, brązy BA93, BA2 i CMA1) wykazały, że opracowane...
-
Neural simulator of steam power unit.
PublicationZbadano możliwości zbudowania neuronowego symulatora turbinowego bloku energetycznego. Zamodelowano ten obieg i sprawdzono konfiguracje sztucznych sieci neuronowych (SSN) zapewniające dużą dokładność symulatora neuronowego. Zwrócono uwagę na problemy dotyczące węzłów siłowni, w których następuje mieszanie się strumieni czynnika o zróżnicowanych parametrach cieplno-przepływowych. Wskazano na zastosowanie takiego symulatora w diagnostyce.
-
Nowy system diagnostyki cieplno-przepływowej obiektów energetycznych.The new system of power units thermal and flow diagnostics.
PublicationPrzedstawiono zmodernizowany system diagnostyki urządzeń składowych obiegów cieplnych bloków energetycznych. Wskazano na zalety zastosowania do tego sztucznych sieci neuronowych (SSN). Opisano dokładność SSN zastosowanych do poszukiwania typów degradacji geometrycznych i do rozpoznawania rozmiarów degradacji geometrycznych.
-
Numerical contribution to the viscoelastic magnetic lubrication of human joint in periodic motion.
PublicationPraca przedstawia rozwiązania problemu smarowania stawów człowieka w układzie współrzędnych ortogonalnych krzywoliniowych dla ruchu nieustalonego okresowego w polu magnetycznym. Uwzględnia się lepkosprężyste właściwości cieczy synowialnej w trakcie smarowania
-
Odmienność zachowania energetycznego silnika hydraulicznego liniowego - siłownika.
PublicationSilniki hydrauliczne liniowe - siłowniki, ze względu na zastosowane w ich konstrukcji uszczelnienia ruchowe, wykazują odmienne zachowanie energetyczne w porównaniu z silnikami obrotowymi. Przeprowadzone badania laboratoryjne wykazują kluczowe znaczenie struktury sterowania dławieniowego na wielkość strat tarcia w siłowniku. W pracy przedstawiono wyniki badań siłownika zasilanego w trzech strukturach sterowania dławieniowego szeregowego,...
-
On a risk-based method for safety assessment of a ship in critical conditions at the preliminary design stage.
PublicationW pracy przedstawiono wybrane rezultaty badań na temat metody oceny bezpieczeństwa statków w warunkach krytycznych, na etapie projektu wstępnego. Podano główne założenia nowoczesnego podejścia do oceny bezpieczeństwa statków. Przedstawiono opis metody do projektowania statków dla bezpieczeństwa, w warunkach krytycznych. Opisano główne elementy modelu obliczeniowego. Podano wybrane wyniki obliczeń. Opisano propozycje dalszych badań.
-
On fatigue safety of metallic elements under static and dynamic loads.
PublicationGłównym celem monografii było wyznaczenie współczynników bezpieczeństwa i kryteriów projektowych z uwzględnieniem wpływu obciążeń statycznych oraz naprężeń średnich i resztowych na wytrzymałość zmęczeniową przy obciążeniach okresowych i/lub stochastycznych. Uzyskano to za pomocą wyznaczonych naprężeń równoważnych i równania Soderberga. Otrzymano kryteria w postaci zamkniętej i zgodnej z wzorem Milesa na trwałość zmęczeniową oraz...
-
On long-term prediction of stresses in principal members of ship hull structures.
PublicationOpisano krytycznie wymagania towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące oceny wytrzymałości wzdłużnych wiązarów i wzdłużnych usztywnień poszycia kadłuba statku. Przedstawiono sposób prognozowania długoterminowego dynamicznych składowych tych naprężeń oraz zaproponowano sposób składania charakterystycznych wartości poszczególnych składowych naprężeń do zastosowania w przepisach Polskiego Rejestru Statków. Sposób ten bazuje na koncepcji...
-
Open water experiments with two pod propulsor models.
PublicationReferat przedstawia obszerne eksperymenty hydromechaniczne z dwoma modelami pędników podowych. Jeden z nich jest pędnikiem pchającym o średnicy 0,32 m, drugi pędnikiem ciągnącym o średnicy 0,25 m. W trakcie pomiarów ustalono przebieg sześciu składowych siły i momentu hydrodynamicznego dla szerokiego zakresu zmian współczynnika posuwu i kąta dryfu.
-
Operation of gas turbine engines as the index of their reliability and safety.
PublicationW referacie przedstawiono propozycję ilościowej interpretacji działania turbinowego silnika spalinowego, które (podobnie jak przedstawione w fizyce działania Hamiltona i Maupertiusa oraz działanie wynikające ze zmiany pędu ciała) jest rozpatrywane jako wielkość fizyczna z jednostką miary zwaną dżulosekundą [dżulsekunda]. Wykazano też, że taka interpretacja działania może być uznana za wskaźnik niezawodności, a w szczególnych przypadkach...
-
Operation of slide journal bearings in unsteady energetic description.
PublicationW artykule zaproponowano interpretację wartościującą działania, które (podobnie jak przedstawione mechanice klasycznej działania Hamiltona i Maupertiusa oraz działanie wynikające ze zmiany pędu ciała) jest rozpatrywane jako wielkość fizyczna o jednostce miary zwanej dżulosekundą [dżulsekunda]. Przedstawiono propozycję ilościowej interpretacji działania dowolnego poprzecznego łożyska ślizgowego, w którym zachodzą oddziaływania energetyczne...
-
Optimal control of multivariable ship propulsion system.
PublicationCelem pracy jest analiza i synteza algorytmu oraz struktury optymalnego regulatora wielowymiarowego układu napędowego statku na podstawie teorii sterowania optymalnego. W tym celu sformułowano oryginalny nieliniowy zero-wymiarowy ciągły w czasie i oparty na chwilowej wartości zmiennej stanu (w odróżnieniu od wartości średnich modelu matematycznego całego układu napędowego statku). Ten model zweryfikowano na podstawie wyników doświadczalnych...
-
Optimisation of inland vessels' route speed.
PublicationW pracy przedstawiono rezultaty badań dotyczących metody doboru prędkości i oceny zapotrzebowanej mocy napędu statków śródlądowych, przydatnej zarówno we wstępnych etapach projektowania, jak i w zarządzaniu eksploatacją taboru śródlądowego, np. przy ustalaniu harmonogramu rejsów pasażerskich statków wycieczkowych. Do rozwiązania problemu zastosowano metodę optymalizacji nieliniowej z ograniczeniami, opartą na minimalizacji kosztu...
-
Optimization and control of tissue growth and repair in bioreactor.
PublicationPraca przedstawia model matematyczny procesu optymalizacji i odnowy hodowanej w bioreaktorze tkanki. Model matematyczno-numeryczny umożliwia właściwy dobór parametrów w trakcie hodowli w celu uzyskania pożądanych efektów w zakresie fizyko-chemicznych właściwości rozmnażającej się tkanki. Charakterystyką o znamionach nowości jest wieloparametrowość optymalizacji w zakresie hodowli tkanek.
-
Optimization of tissue growth cultivated in bioreactor.
PublicationPraca przedstawia kompleksową analizę numeryczną wzrostu tkanki człowieka a w szczególności chrząstki stawowej w bioreaktorze ze szczególnym uwzględnieniem wpływu sił tarcia wytworzonego w warstwie granicznej w trakcie opływu tkanki cieczami biologicznymi. Uwzględnia się warunki statyczne i dynamiczne, pionowe i poziome dostarczanie cieczy biologicznej, jak również brane są pod uwagę różne kształty i geometrie bioreaktorów, dostosowane...
-
Outline of marine piston engines' technology development.
PublicationW referacie przedstawiono najistotniejsze wydarzenia mające wpływ na produkcję i rozwój silników o zapłonie samoczynnym. Zasygnalizowano najistotniejsze osiągnięcia w rozwoju tych silników i podano nazwy firm, w których one zostały zastosowane. Podano także najważniejsze fakty związane z produkcją silników w Polsce.
-
Parametric method of preliminary prediction of the ship operating costs.
PublicationPraca zawiera rezultaty badań dotyczących parametrycznej metody prognozowania kosztów eksploatacji statku - przydatnej w metodyce projektowania wstępnego okrętów. Przedstawiono założenia koncepcyjne i teoretyczne metody, dokonano identyfikacji czynników istotnie wpływających na koszt eksploatacji statku, z uwzględnieniem czasowej wartości pieniądza. Opracowano wzory służące do wyznaczania składników kosztów eksploatacji statku...
-
Periodic and impulsive lubrication of hip joint with stochastic rough surface.
PublicationNiniejsza praca przedstawia porównanie wartości nośności uzyskanych numerycznie dla niestacjonarnego smarowania impulsywnego oraz niestacjonarnego smarowania periodycznego sferycznego stawu biodrowego człowieka. W obu przypadkach przyjęto, że smarująca ciecz synowialna ma własności lepkosprężyste a występy chropowatych powierzchni chrząstki stawowej zmieniają się losowo. Charakterystyki zmiennych w czasie rozkładów wartości ciśnienia...
-
Physical aspect of application and usefulness of semi-Markovian processes for modelling the processes occurring in operational phase of technical objects.
PublicationW artykule zasygnalizowano przydatność teorii procesów semimarkowskich do tworzenia modeli procesów rzeczywistych, zachodzących w fazie eksploatacji różnych obiektów technicznych. Przydatność tej teorii została wykazana w wyniku przedstawienia: specyfiki procesów semimarkowskich oraz fizykalnych aspektów stosowania procesów semimarkowskich jako modeli procesów zachodzących w fazie eksploatacji wspomnianych obiektów. Specyfika została...
-
Pressure and capacity in hip joint afte injury.
PublicationPraca przedstawia zarys analitycznego wyprowadzenia równania Reynoldsa do wyznaczania rozkładów wartości ciśnienia w szczelinie sferycznego stawu biodrowego człowieka po udarze w nieustalonym ruchu impulsywnym. W wyprowadzonym modelu uwzględniono lepkosprężyste właściwości cieczy synowialnej oraz stochastyczny opis chropowatości chrząstki stawowej. Numeryczne wartości ciśnienia wyznaczono w programie Mathcad 2001 przy wykorzystaniu...
-
Probabilistyczne miary wiarygodności diagnozy o stanie technicznym maszyn i innych urządzeń.
PublicationW pracy uzasadniono potrzebę rozróżniania pojęć wiarygodności diagnozy i trafności diagnozy przy podejmowaniu decyzji eksploatacyjnych. Wyprowadzono wzór na prawdopodobieństwo sformułowania prawidłowej diagnozy jako miary wiarygodności diagnozy. Do wyprowadzenia tego wzoru zastosowano teorię procesów semimarkowskich oraz wzór Bayesa na prawdopodobieństwo warunkowe. Podano także inne probabilistyczne miary wiarygodności diagnozy....
-
Problemy doboru parametrów głównych sterów strumieniowych.
PublicationW pracy przedstawiono informacje ułatwiajace dobór rozwiązań konstrukcyjnych sterów strumieniowych oraz problemy związane z wyznaczaniem parametrów głównych tych urządzeń. Problemy te wynikają ze znacznych różnic wartości parametrów otrzymywanych z zalecanych przez różnych producentów metod ich obliczania. Dla weryfikacji tych metod zamieszczono w pracy wyniki analizy statystycznej sterów zastosowanych na statkach zbudowanych w...
-
Problemy związane z hodowlą tkanek w bioreaktorach.
PublicationCzas regeneracji chrząstki stawowej po urazie jest długotrwały. Czasem tkanka nie regeneruje się. Dlatego też przeszczepy odgrywają bardzo ważną rolę. Najlepsze efekty hodowli tkanek zaobserwowano w bioreaktorach wykonujących ruch obrotowy i zapewniających nieustalony charakter przepływu ciecy odżywczej. W artykule przedstawiono podstawowe problemy związane z hodowlą tkanki.