Search
Search results for: ALGORYTMY OPTYMALIZACJI ROZDZIAŁU ZASOBÓW
-
Priority-enabled optimization of resource utilization in fault-tolerant optical transport networks.
PublicationW artykule zaproponowano nowe podejście do optymalizacji rozdziału zasobów przeżywalnych sieci rozległych, które uzależnia szybkość przywracania ciągłości połączenia od klasy usługi. Wykazano, iż proponowana metoda nie powoduje wydłużania ścieżek zabezpieczających (w przypadku usług w wymaganej wysokiej jakości obsługi) lub czyni to w sposób minimalny (dla pozostały usług). Ze względu na fakt, że zadanie znalezienia ścieżek aktywnych...
-
Capacity efficient shared protection and fast restoration scheme in self-configured optical networks
PublicationW artykule zaproponowano nową koncepcję optymalizacji rozdziału zasobów dla przeżywalnych sieci rozległych, która gwarantuje szybkie odtwarzanie usług po wystąpieniu awarii. Wykazano, iż proponowany algorytm, wykorzystujący ideę wierzchołkowego kolorowania grafów, nie powoduje wydłużania ścieżek zabezpieczających - zjawiska charakterystycznego dla powszechnie stosowanych algorytmów optymalizacji. Udowodniono, iż powyższa cecha...
-
Fast service restoration under shared protection at lightpath level in survivable WDM mesh grooming networks
PublicationW artykule zaproponowano nowe podejście do optymalizacji rozdziału zasobów w przeżywalnych sieciach optycznych z agregacją strumieni ruchu. Zaproponowana metoda bazuje na wierzchołkowym kolorowaniu grafu konfliktów. Jest pierwszym podejściem, dedykowanym sieciom optycznym z agregację strumieni ruchu z pełną zdolnością do konwersji długości fal, która nie powoduje wydłużenia ściezek zabezpieczjących, a więc zapewnia szybkie odtwarzanie...
-
Optymalizacja strategii sieci inteligentnych agentów za pomocą programowania genetycznego w systemie rozproszonym realizującym paradygmat volunteer computing
PublicationDynamicznie rosnąca złożoność i wymagania w odniesieniu do rozproszonych systemów informatycznych utrudnia zarządzanie dostępnymi zasobami sprzętowymi i programistycznymi. Z tego powodu celem rozprawy jest opracowanie wielokryterialnej metody programowania genetycznego, która pozwala na optymalizację strategii zespołu inteligentnych agentów programistycznych w zakresie zarządzania systemem realizującym paradygmat volunteer computing....
-
Przepływy w sieciach jako narzędzie rozwiązania problemu rozdziału zasobów w realizacji przedsięwzięć budowlanych.
PublicationW artykule przedstawia się sposób sprowadzenia zagadnienia rozdziału zasobów do problemu przepływu w sieciach. Zaprezentowane podejście do problemu pozwala na wyznaczenie najbardziej efektywnego, ze względu na koszt, planu zatrudnienia zasobów w przedsiębiorstwie budowlanym.
-
2024/25 Algorytmy optymalizacji wielokryterialnej
e-Learning CoursesAlgorytmy optymalizacji wielokryterialnej
-
Józef Woźniak prof. dr hab. inż.
PeopleProfessor Józef Woźniak received his M.Sc., Ph.D. and D.Sc. degrees in electronics and telecommunications from the Faculty of Electronics, Gdańsk University of Technology (GUT), Poland, in 1971, 1976 and 1991, respectively. In January 2002 he became a full professor. In 1993 he was elected Associate Dean of the Faculty of Electronics and in 1994 he was he was appointed a Professor at GUT. Simultaneously, from October 1994 till...
-
Algorytmy optymalizacji decyzji logistycznych w zagadnieniach harmonogramowania zadań w inteligentnych systemach produkcyjnych
PublicationW niniejszym artykule zaprezentowano omówienie wybranych metod optymalizacji decyzji logistycznych w zagadnieniach harmonogramowania zadań w inteligentnych systemach produkcyjnych (ISP). Do grupy tej zalicza się między innymi metody oparte na mechanizmach sztucznych sieci neuronowych, algorytmów ewolucyjnych, systemach rozmytych oraz algorytmów rojowych. Spośród wyżej wymienionych metod na szczególną uwagę zasługują algorytmy ewolucyjne...
-
Algorytmy optymalizacji dyskretnej
e-Learning Coursesinformatyka mgr semestr I
-
Algorytmy optymalizacji dyskretnej
e-Learning Coursesinformatyka mgr semestr I
-
Algorytmy hybrydowe optymalizacji w zastosowaniu do problemu sterowania systemami dystrybucji wody
PublicationW pracy analizowany jest problem optymalizującego zintegrowanego sterowania ilością i jakością w systemach dystrybucji wody. Proponowane decyzje i sterowania powinny zapewniać optymalizację przyjętego wskaźnika jakości, przy spełnieniu ograniczeń właściwych tej klasie systemów. Ostatecznie do rozwiązania złożonych zadań optymalizacji dynamicznej zaproponowane zostało podejście hybrydowe, wspomagające predykcyjne algorytmy sterowania...
-
Algorytmy genetyczne w wielokryterialnej optymalizacji obserwatorów detekcyjnych.
PublicationW rozdziale przedstawia się możliwości zastosowania podejścia genetycznego do zagadnień wielokryterialnej optymalizacji w przestrzeniach wielowymiarowych z wykorzystaniem koncepcji optymalności w sensie Pareto. Jako przykład ilustrujący rozważane podejście daje się zadanie syntezy obserwatorów stanu służących wykrywaniu błędów występujących w układzie sterowania bezzałogowego statku latającego oraz w układzie napędowym jednostki...
-
Algorytmy Optymalizacji Dyskretnej 2024
e-Learning Courses -
Algorytmy przybliżone dla wybranych problemów równoległego przydziału zasobów
PublicationArtykuł poświęcony jest zachłannym algorytmom przybliżonym dla problemu szeregowania zadań w systemach równoległych z zadaniami dedykowanymi.
-
Zaawansowane algorytmy sterowania i optymalizacji w biologicznej oczyszczalni ścieków typu wsadowego
PublicationObiektem zainteresowania jest biologiczna, sekwencyjna oczyszczalnia ścieków (Sequ-encing Batch Reactor – SBR). Jest to złożony system sterowania z powodu nieliniowej dyna-miki, niepewności, wielu skal czasu, wielowymiarowości i braku wystarczającej liczby pomia-rów. Warunkiem koniecznym zachodzenia większości procesów biologicznych jest dostar-czenie bakteriom oczyszczającym ścieki, odpowiedniej ilości tlenu, za pomocą instalacji...
-
Algorytmy Optymalizacji Dyskretnej - ed. 2021/2022
e-Learning CoursesIn real-world applications, many important practical problems are NP-hard, therefore it is expedient to consider not only the optimal solutions of NP-hard optimization problems, but also the solutions which are “close” to them (near-optimal solutions). So, we can try to design an approximation algorithm that efficiently produces a near-optimal solution for the NP-hard problem. In many cases we can even design approximation algorithms...
-
Komputerowe systemy automatyki - 2022/2023
e-Learning Coursesmateriały wspierające wykład na studiach II stopnia na kierunku ACR pod tytułem komputerowe systemy automatyki 1. Sprzęganie magistrali systemu komputerowego z obiektem sterowania. Sprzężenie proste i z wzajemnym potwierdzeniem, idea, algorytmy, przekazywania potwierdzenia 2. Warianty realizacji przekazywania potwierdzenia: programowy, z wykorzystaniem systemu przerwań oraz wejścia wymuszającego wyczekiwanie. Kryteria doboru...
-
Komputerowe Systemy Automatyki wykład 2023-2024
e-Learning Coursesmateriały wspierające wykład na studiach II stopnia na kierunku ACR pod tytułem komputerowe systemy automatyki 1. Sprzęganie magistrali systemu komputerowego z obiektem sterowania. Sprzężenie proste i z wzajemnym potwierdzeniem, idea, algorytmy, przekazywania potwierdzenia 2. Warianty realizacji przekazywania potwierdzenia: programowy, z wykorzystaniem systemu przerwań oraz wejścia wymuszającego wyczekiwanie. Kryteria doboru optymalnego...
-
Patryk Ziółkowski dr inż.
PeopleAssistant Professor at Gdansk Tech. He participated in international projects, including projects for the Ministry of Transportation of the State of Alabama (2015), he is also the winner of a grant from the Kosciuszko Foundation for conducting research in the USA, which he completed in 2018. An expert in the field of artificial intelligence. His main area of research interest is the application of artificial intelligence in Civil...
-
Marek Kubale prof. dr hab. inż.
PeopleDetails concerning: Qualifications, Experiences, Editorial boards, Ph.D. theses supervised, Books, and Recent articles can be found at http://eti.pg.edu.pl/katedra-algorytmow-i-modelowania-systemow/Marek_KubaleGoogle ScholarSylwetka prof. Marka Kubalego Prof. Marek Kubale pracuje na Wydziale ETI Politechniki Gdańskiej nieprzerwanie od roku 1969. W tym czasie napisał ponad 150 prac naukowych, w tym ponad 40 z listy JCR. Ponadto...
-
Waldemar Korłub dr inż.
PeopleWaldemar Korłub obtained an Eng. degree in 2011, MSc.Eng. degree in 2012 and PhD in Computer Science in 2017 granted by the Faculty of Electronics, Telecommunications and Informatics at Gdansk University of Technology. His research interests include: distributed systems mainly grid and cloud computing platforms, autonomous systems capable of self-optimization, self-management, self-healing and self-protection, artificial intelligence...
-
Badanie algorytmów sterowania dostępem do sieci umts dla usług z priorytetami
PublicationW referacie krótko scharakteryzowano stosowane algorytmy sterowania dostępem do zasobów sieci UMTS oraz zaproponowano nowe, dodatkowe algorytmy zwiększające efektywność wykorzystania zasobów. Przedstawionowyniki badań symulacyjnych pozwalające ocenić przydatność zaproponowanych algorytmów dla realizacji usług z priorytetami.
-
Metodyka racjonalnego wykorzystania zasobów czynnych w przedsiębiorstwie budowlanym
PublicationW pracy szczegółowo opisano problem rozdziału zasobów czynnych w przedsiębiorstwie budowlanym oraz podano sposób sprowadzenia problemu do zagadnienia przepływu w sieciach. Zaprezentowane podejście do zagadnienia, oparte na teorii przepływu w sieciach, stanowi oryginalne rozwiązanie problemu. Opracowana metodyka została zastosowana do wyznaczania planu zaangażowania zasobów do realizacji zadań na 9 obiektach budowlanych.
-
Zdzisław Kowalczuk prof. dr hab. inż.
PeopleZdzislaw Kowalczuk received his M.Sc. degree in 1978 and Ph.D. degree in 1986, both in Automatic Control from Technical University of Gdańsk (TUG), Gdańsk, Poland. In 1993 he received his D.Sc. degree (Dr Habilitus) in Automatic Control from Silesian Technical University, Gliwice, Poland, and the title of Professor from the President of Poland in 2003. Since 1978 he has been with Faculty of Electronics, Telecommunications and Informatics...
-
Nowe algorytmy sterowania dostępem do sieci UMTS dla usług z priorytetami
PublicationW referacie scharakteryzowano stosowane algorytmy sterowania dostępem do zasobów radiowych sieci UMTS. Zaproponowano nowe algorytmy zwiększające efektywność ich wykorzystania, z uwzględnieniem realizacji usług z priorytetami. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych pozwalające ocenić przydatność zaproponowanych algorytmów.
-
Metody wymiarowania zasobów sieci w architekturze IIP Internetu Przyszłości
PublicationNiniejszy artykuł omawia założenia, strukturę oraz metody wymiarowania zasobów sieci wdrożone w architekturze Internetu Przyszłości w ramach projektu Inżynieria Internetu Przyszłości (IIP) realizowanego w latach 2010-2013. W szczególności artykuł opisuje założenia proponowanych modeli programowania liniowego wykorzystanych w celu rozdziału zasobów sieci (przepustowości łączy, mocy przetwarzania węzłów) pomiędzy Równoległymi Internetami....
-
Rozdział mocy w układzie napędowym robota podwodnego - porównanie algorytmów alokacji naporów
PublicationPraca dotyczy syntezy systemu automatycznego sterowania robotem podwodnym w zakresie problemu rozdziału mocy w wielopędnikowym układzie napędowym. Do alokacji naporów zastosowano metody optymalizacji z ograniczeniami, pozwalające na wyznaczanie wektora naporów na podstawie wektora sił uogólnionych. Rozważono i porównano dwie metody rozdziału mocy dla robota realizującego ruch poziomy płaski o trzech stopniach swobody, rozpatrując...
-
Projektowanie klastera serwerów WWW.
PublicationOpisano wymagania stawiane systemom klasterowym realizujących serwisy WWW.Przedstawiono programowe narzędzie wykorzystywane do budowania wydajnych systemów WWW. Omówiono techniki równoważenia obciążenia oraz algorytmy rozdziału zapytań zastosowane w LVS. Podsumowano kryteria wykorzystywane podczas projektowania klastera.
-
Multicriteria optymization method for yacht design
PublicationArtykuł dotyczy optymalizacji wielokryterialnej projektowania innowacyjnego systemu jachtowego w taki sposób by osiągnąć polepszone zachowanie dynamiczne w dowolnych warunkach nawigacji morskiej. W artykule skoncentrowano się na komputerowej symulacji, modelowaniu i optymalizacji matematycznego modelu jachtu w różnych warunkach żeglowania w celu poprawy zdolności manewrowania i zwiększenia szybkości. Przeprowadza się symulację...
-
Clonal selection in discrete optimization
PublicationW rozprawie zajmujemy się efektywnymi metodami przybliżonego rozwiązywania problemów optymalizacji dyskretnej, a w szczególności algorytmami opartymi na metodzie selekcji klonalnej (SK), należącymi do kategorii sztucznych systemów immunologicznych. Techniki optymalizacji to znaczące pole badań w informatyce, a niektóre ze starszych technik, takie jak algorytmy genetyczne, symulowane wyżarzanie czy przeszukiwanie tabu, stały się...
-
Wybrane rozwiązania występujące w architekturach systemów rozproszonych klasy grid
PublicationOpisano wybrane rozwiązania występujące w architekturach systemów rozproszonych klasy grid. Odniesiono się do zapewnienia przezroczystości, a także do możliwości zarządzania i kontroli wykorzystania zasobów. Omówiono zasady optymalizacji zarządzania takimi systemami.
-
Badanie charakterystyk pojemnościowo-zasięgowych w sieci komórkowej LTE wykorzystującej metodę SoftFrequency Reuse
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań charakterystyk pojemnościowo-zasięgowych w sieci komórkowej wykorzystującej metodę wielokrotnego wykorzystania pasma SFR. Wyniki badań umożliwiają ocenę efektywności wykorzystania zasobów częstotliwościowych, w zależności od metody podziału obszaru komórki na podobszary o różnym sposobie przydziału zasobów. Mogą być one użyteczne do oceny efektywności metody SFR oraz do projektowania i optymalizacji...
-
Continuous Optimisation Algorithms
PublicationKsiążka poświęcona jest zagadnieniom optymalizacji ciągłej. Oprócz klasycznych algorytmów gradientowych omawiane są w współczesne algorytmy bezgradientowe, które stosowane są z powodzeniem w optymalizacji globalnej. Większość prezentowanych algorytmów określona może być mianem metaheurystycznych. Zaliczyć do nich można metody optymalizacji inspirowane procesami zachodzącymi w przyrodzie, które dalej można dzielić na inspirowane...
-
Charakterystyki pojemnościowo-zasięgowo sieci komórkowej LTE wykorzystującej metodę Partial Frequency Reuse
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań charakterystyk pojemnościow-zasięgowych sieci komórkowej LTE, w której zastosowano metodę ponownego wykorzystania pasma PFR. Wyniki badań umożliwiają ocenę efektywności wykorzystania zasobów fizycznych, w zależności od metody podziału obszaru komórki na podobszary o różnym sposobie przydziału tych zasobów. Mogą być one użyteczne do oceny efektywności metody PFR oraz do projektowania i optymalizacji...
-
Algorytm selekcji klonalnej w marszrutowaniu pojazdów
PublicationStreszczenie: Algorytmy selekcji klonalnej (SK) to algorytmy optymalizacji dyskretnej należące do klasy sztucznych systemów immunologicznych. W pracy przedstawiamy zastosowanie algorytmu SK do rozwiązywania NP-trudnego problemu Capacitated Vehicle Routing Problem (CVRP). Praca zawiera opis algorytmu i jego adaptacji do CVRP, wyniki badań nad parametrami algorytmu oraz eksperymentów komputerowych porównujących efektywność SK z algorytmem...
-
Współpraca systemu zarządzania z modułem wymiarowania zasobów w Systemie IIP
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie współpracy dwuetapowego wymiarowania z systemem zarządzania na poziomie warstw L1 i L2 architektury Systemu IIP. Omówiono zadania systemu zarządzania oraz modułu wymiarowania, zrealizowane algorytmy optymalizacji oraz uniwersalne styki z systemem zarządzania oraz Równoległymi Internetami.
-
Optimization of streamwise vortex generator for subsonic flow
PublicationW pracy przedstawiono wyniki optymalizacji generatora wirów wzdłużnych dla dwóch liczb Macha 0.3 i 0.8. Optymalizacje przeprowadzono w oparciu o algorytmy genetyczne i obliczenia przepływu trójwymiarowego wykonane programem Fluent. Wykonano badania eksperymentalne dla optymalnej konfigurację i potwierdzono większą efektywność generatora wirów.
-
Specyfikacja i implementacja modułu wymiarowania zasobów w Systemie IIP
PublicationArtykuł zawiera opis specyfikacji oraz implementacji modułu wymiarowania zasobów działającego w warstwach L1 i L2 architektury Systemu IIP. Omówiono zadania modułu wymiarowania, zdefiniowano styki z systemem zarządzania oraz Równoległymi Internetami, jak również zaproponowano algorytmy optymalizacyjne oraz przedstawiono przykładowe wyniki działania tych algorytmów.
-
Specyfikacja i implementacja modułu wymiarowania zasobów w Systemie IIP
PublicationArtykuł zawiera opis specyfikacji oraz implementacji modułu wymiarowania zasobów działającego w warstwach L1 i L2 architektury Systemu IIP. Omówiono zadania modułu wymiarowania, zdefiniowano styki z systemem zarządzania oraz Równoległymi Internetami, jak również zaproponowano algorytmy optymalizacyjne oraz przedstawiono przykładowe wyniki działania tych algorytmów.
-
Optymalizacja pojemności systemu UMTS dla hierarchicznej struktury komórkowej
PublicationW pracy przedstawiono metodę optymalizacji pojemności interfejsu radiowego WCDMA/FDD w systemie UMTS z hierarchiczną strukturą komórek. Wprowadzono wskaźnik jakosciowy określający zysk lub stratę pojemności w przypadku alokacji stacji ruchomej do makrokomórki bądź mikrokomórki. Omówiona metoda umożliwia racjonalizację wykorzystania zasobów radiowych systemu UMTS.
-
Zarządzanie sekcją krytyczną w rozproszonym środowisku
PublicationRozdział przedstawia metody zarządzania sekcją krytyczną w rozproszonym środowisku. W pracy zostały przedstawione algorytmy zakładania, wchodzenia do i utrzymywania sekcji krytycznej w środowisku gdzie wiele rozproszonych i~niezależnych elementów może korzystać z tych samych zasobów. Wszystkie algorytmy są oparte na zasadzie działania w sposób zdecentralizowany, tak aby uniezależnić środowisko od awarii jednego z elementów. Przedstawiona...
-
Automatyzacja procesu analizy odręcznych schematów blokowych i oceny ich estetyki
PublicationW pracy przedstawiono problem konwersji ręcznie tworzonych rysunków technicznych na postać cyfrową. Skupiono się na odręcznie rysowanych schematach blokowych, ich analizie i estetycznej prezentacji. Zaprezentowano problemy wstępnego przetwarzania i segmentacji rysunków odręcznych i podano propozycje ich rozwiązania. Do celów analizy schematów blokowych zaproponowano algorytmy rozpoznawania elementów schematu. Podczas interpretacji...
-
Nowe podejście do zasad optymalizacji koegzystencji sieci standardów Bluetooth i IEEE 802.11b
PublicationNiektóre z istniejących algorytmów formowania sieci scatternet Bluetooth (BT) można usprawnić, aby poprawić efektywność współistnienia urządzeń IEEE 802.11b (Wi-Fi) z urządzeniami BT. W niniejszym opracowaniu nakreślono ideę nowego podejścia do zasad optymalizacji współistnienia sieci BT i Wi-Fi, opartą o algorytmy formowania sieci BT.
-
Optymalizacja kosztu działania aplikacji na urządzeniach mobilnych wspomaganych przez chmurę obliczeniową
PublicationRozprawa doktorska dotyczy problemu optymalnego rozdziału aplikacji na dwa heterogeniczne środowiska – urządzenie mobilne i chmurę obliczeniową – w celu minimalizacji kosztu jej wykonania. W części wstępnej przedstawiona została problematyka dotycząca urządzeń mobilnych, w tym urządzeń IoT (Internet of Things), architektury chmury obliczeniowej, a także istniejące badania związane ze współpracą pomiędzy urządzeniami mobilnymi i...
-
O zastosowaniu algorytmów genetycznych do diagnostyki cieplno-przepływowej
PublicationW pracy zastosowano algorytmy genetyczne (AG) do cieplno-przepływowej (CP) diagnostyki bloków z turbinami parowymi. Wykorzystano funkcjonalność AG polegającą na genetycznej optymalizacji funkcji, opisującej zbieżność symulowanych sygnatur CP, z zadaną sygnaturą degradacji. W zastosowanym przykładzie uzyskano krótkie czasy dojścia do właściwej diagnozy. Wymagane są dalsze badania obejmujące bardziej złożone przypadki degradacji.
-
Approximating the maximum 2- and 3-edge-colorable subgraph problems
PublicationDla ustalonej wartości parametru k>=2, problem maksymalnego podgrafu krawędziowo k-kolorowalnego polega na wskazaniu k rozłącznych skojarzeń w grafie prostym, a kryterium optymalizacji jest maksymalizacja całkowitej liczby użytych krawędzi. W pracy podano algorytmy 5/6- i 4/5-przybliżone odpowiednio dla przypadków k=2 i k=3, poprawiając wyniki znane z literatury.
-
A New Heuristic Algorithm for Effective Preemption in MPLS Networks
PublicationW artykule opisano nowy algorytm wywłaszczania przeznaczony dla sieci MPLS. Umożliwia on alokację zasobów sieci dla nowej ścieżki uwzględniając koszt usuniętych jednej lub wielu istniejących już ścieżek. Proponowany heurystyczny algorytm wybiera ścieżki do wywłaszczenia wykorzystując informację o topologii sieci. Używa funkcji optymalizacji minimalizującej stratę pasma na poziomie sieci. Przedstawiono i omówiono wyniki badań symulacyjnych...
-
Optymalizacja alokacji modułów programistycznych w rozproszonym systemie szkolenia wojskowego
PublicationW pracy przedstawiono system metodologiczny do wyznaczania i oceny przydziałów modułów programistycznych w rozproszonym systemie informatycznym, bazującym na systemie MOODLE, wspomagającym zdalne nauczanie i szkolenie wojskowe. Opracowano modele matematyczne rozproszonych systemów komputerowych, na podstawie których sformułowano zadania optymalizacji wielokryterialnej. Główny nacisk położono na zastosowanie algorytmów ewolucyjnych...
-
Warstwa serwerów sterowania połączeniami w NGN
PublicationKoncepcja sieci NGN wprowadza podział funkcjonalności sieci na warstwy. Jedną z nich jest warstwa serwerów sterowania połączeniami w warstwie zasobów transportu informacji. W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań i propozycji koncepcji realizacji tej warstwy serwerów dla rdzenia sieci opartej na technologii MPLS oraz ASON/GMPLS. Obejmują one architektury serwerów, zasady współpracy i zawartość informacyjną wiadomości, podstawowe...
-
Algorytmy rozpoznawania zmian chorobowych
PublicationW pracy przedstawiono, opisano i porównano pod wzgledem skutecznosci wybrane algorytmy rozpoznawania chorób w filmach endoskopowych, zaimplementowane w ramach aplikacji Wspomagania Badan Medycznych. Dokonano oceny algorytmów w zaawansowanym srodowisku testowym, zbudowanym w oparciu o duzy zbiór obrazów z filmów endoskopowych, pozyskanych we współpracy z Gdanskim Uniwersytetem Medycznym. Jednoczesnie zaprezentowano sposób optymalizacji...