Filters
total: 711
filtered: 599
-
Catalog
- Publications 599 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 34 available results
- Inventions 3 available results
- Projects 20 available results
- Research Teams 2 available results
- e-Learning Courses 39 available results
- Events 5 available results
- Open Research Data 8 available results
Chosen catalog filters
Search results for: SMÓŁKA
-
Testowanie jakości warystorów niskonapięciowych
PublicationWarystory są powszechnie stosowanym elementem zabezpieczającym przed przepięciami sieć energetyczną. Stąd, jakość tych elementów jest bardzo istotna, aby zabezpieczenie było skuteczne. Warystory są wykonywane z taniego i powszechnie stosowanego materiału - tlenku cynku wraz z dodatkami innych substancji, stanowiącymi zwykle tajemnicę producenta i decydującymi o końcowej jakości wyrobu. Produkty opuszczające fabrykę spełniają narzucone...
-
Testowanie jakości warystorów niskonapięciowych
PublicationWarystory są powszechnie stosowanym elementem zabezpieczającym przed przepięciami sieć energetyczną. Stąd, jakość tych elementów jest bardzo istotna, aby zabezpieczenie było skuteczne. Warystory są wykonywane z taniego i powszechnie stosowanego materiału - tlenku cynku wraz z dodatkami innych substancji, stanowiącymi zwykle tajemnicę producenta i decydującymi o końcowej jakości wyrobu. Produkty opuszczające fabrykę spełniają narzucone...
-
Metoda diagnozowania korozji metali na podstawie pomiarów szumów elektrochemicznych
PublicationPrzedstawiono metodę diagnozowania korozji metali przy wykorzystaniu wyników obserwacji fluktuacji prądu i napięcia (szumów elektrochemicznych), powodowanych reakcjami chemicznymi występującymi na powierzchni metali. Przedstawiono sposób pomiaru szumów elektrochemicznych za pomocą przygotowanych systemów pomiarowych. Podano wybrane metody analizy obserwowanych szumów, stosowane do oceny szybkości oraz rodzaju procesów korozji.
-
Sposób segmentacji przebiegu losowego, złożonego z szumu białego i impulsów prostokątnych o stałych amplitudach oraz przypadkowych czasach trwania i przerw
PublicationPodano sposób segmentacji sygnału losowego o składowej stacjonarnej będącej szumem białym oraz niestacjonarnej w formie impulsów prostokątnych o stałych amplitudach oraz przypadkowych czasach trwania i przerw. Obserwowany sygnał jest dzielony na N segmentów, w których składowa niestacjonarna, impulsowa posiada ustaloną amplitudę. Momenty czasu, w których zaczynają się i kończą kolejne segmenty określono przez wyznaczenie minimum...
-
Electronic nose - idea and applications
PublicationPrzedstawiono koncepcję nosa elektronicznego, z wykorzystaniem pomiarów i analizy zjawisk fluktuacyjnych w rezystancyjnych czujnikach gazów. Przybliżono problemy pomiarów szumów m.cz. oraz sposoby ich analizy. Opisano szereg przykładowych zastosowań takiego urządzenia.
-
Performance Analysis of the "Intelligent" Kirchhoff- Law - Johnson-Noise Secure Key Exchange
PublicationThe Kirchhoff-law - Johnson-noise (KLJN) secure key distribution system provides a way of exchanging theoretically secure keys by measuring random voltage and current through the wire connecting two different resistors at Alice’s and Bob’s ends. Recently new advanced protocols for the KLJN method have been proposed with enhanced performance. In this paper, we analyze the KLJN system and compare with the „intelligent” KLJN (iKLJN)...
-
Szumy czujników : Metody pomiarów i analizy
PublicationW pracy przedstawiono problematykę pomiarów i analizy szumów w wybranych rodzajach czujników. Przedstawiono mechanizmy powstawania szumów, metody ich pomiarów oraz analizy. W pracy występuje szereg przykładów w których szumy są źródłem informacji o zjawiskach zachodzących w otoczeniu czujnika. Praca będzie przydatna dla osób zajmujących się problematyką pomiarów i analizy sygnałow o niewielkiej intensywności.
-
Advanced operating methods
PublicationSelected operating methods of resistive gas sensors were presented. The methods utilize flicker noise (1/f noise), which gives additional information about ambient gas when compared with the recorded changes of DC resistance only. Methods of flicker noise measurements were outlined. Recently developed prototype gas sensors comprising golden nanoparticle functionalized with organic ligands can generate intense flicker noise induced...
-
Methods of electrochemical noise analysis for investigation of corrosion processes
PublicationKorozja elektrochemiczna może być oceniana za pomocą przpływu ładunków między korodującym metalem a elektrolitem. Zwykle, przpływ ładunku obserwuje się w układzie trzech elektrod jako fluktuacje prądu i napięcia (szumy elektrochemiczne). Na podstawie analizy szumów elektrochemicznych można wykrywać różne rodzaje korozji. Korozja jednorodna jest oceniana za pomocą wartości rezystancji polaryzacyjnej występującej między metalem a...
-
Gdańskie doświadczenia w przeciwdziałaniu skutkom nadzwyczajnych zdarzeń opadowych
PublicationW roku 2018 przypada 25-ta rocznica funkcjonowania spółki Gdańskie Wody. Publikacja prezentuje działania miasta Gdańska w zakresie zagospodarowywania wód opadowych w tym okresie. Ponieważ od roku 2001 Gdańsk został doświadczony kilkoma zdarzeniami opadowymi o nadzwyczajnych parametrach opadu atmosferycznego, z których najbardzie dramatyczne były epizody z lipca 2001 i 2016 w mieście wykonano wiele działań związanych z poprawą bezpieczeństwa...
-
Definition gleichartiger Dokumententypen zur Verbesserung der Erkennbarkeit und ihre XML-Beschreibung
PublicationPrzedstawiono krokowe podejście do projektowania interaktywnych, elektronicznych dokumentów z ich analogowej postaci. Postać analogowa rozumiana jest jako typowa kartka papieru, natomiast jako interaktywny, elektroniczny dokument rozumiemy dokument zdefiniowany w formacie XML przystępnym do przetwarzania przez dowolną przeglądarkę internetową. Wprowadza się pojęcie - cyklu życia dokumentu cyfrowego - składającego się z faz zawierających...
-
Wirtualne środowisko wspomagania realizacji złożonych przedsięwzięć informatycznych.
PublicationW artykule postuluje się wykorzystywanie kooperacyjnego modelu wytwarzania oprogramowania opartego na wirtualnym środowisku wytwórczym do realizacji złożonych przedsięwzięć - dla których klasyczne modele, takie jak model kaskadowy czy spiralny nie gwarantują sukcesu. Rozważania poparto danymi zebranymi w trakcie realizcji projektu MEMORIAL 5PR UE.
-
Wschodnie sąsiedztwo w priorytetach polskiej prezydencji
Publication -
Zatrudnienie obywateli z krajów byłego ZSRR w Polsce
PublicationSzeroka analiza literatury, dokumentów prawnych i danych statystycznych ukazująca obraz możliwości i uwarunkowań zmniejszenia niedoborów na rynku pracy w Polsce poprzez zatrudnianie emigrantów z krajów byłego Związku Radzieckiego.
-
Stosunki Polski z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją na przełomie XX i XXI wieku
PublicationCelem monografii jest ukazanie ewolucji stosunków Polski z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją oraz głównych determinantów ich rozwoju w sferze politycznej, gospodarczej i kulturalnej.
-
Federacja Rosyjska w opinii młodych polskich elit
PublicationCelem artykułu było zaprezentowanie badań umożliwiających poznanie opinii studentów Politechniki Gdańskiej (jako część młodych elit) w zakresie wizerunku federacji rosyjskiej. Badania przeprowadzono na wszystkich wydziałach Politechniki w 2008 roku. Objęto nimi przemiany dokonujące się w Federacji Rosyjskiej w sferze politycznej, gospodarczej, kulturalnej, społecznej z uwzględnieniem integracji w kierunku wschodnim lub zachodnim.
-
POLAND’S ENERGY DEPENDENCE AT THE TURN OF THE 21ST CENTURY
PublicationThe following article is an attempt to assess Poland's energy independence in the years 1993-2020. The main aim of the paper is to present Poland's dependence on raw materials from foreign partners - in the field of imports of electricity, natural gas, crude oil, non-renewable energy resources, i.e., hard coal and lignite, and the country's dynamics in the amount of imports. In addition, the aim of the work is to answer research...
-
Financial aspects of supporting Ukrainian refugees
PublicationWarfare in Ukraine meant that in 2022 many countries, including Poland and other European, focused mainly on helping refugees from Ukraine and humanitarian transports. The assistance took on various forms - from basic humanitarian support, through in-kind help, financial and military assistance. Poland launched its humanitarian aid in the first days of the conflict. The aid provided by each country varies. It should be noted, however,...
-
The image of the Baltic States as perceived by the students of Gdańsk University of Technology
PublicationWizerunek państw stanowi jeden z czynników wpływających na zdolność do osiągania wyznaczonych celów narodowych na scenie międzynarodowej oraz przyczyniających się do ich politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturalnego rozwoju. Obraz republik bałtyckich funkcjonujący wśród studentów Politechniki Gdańskiej ukazuje wyobrażenia o sąsiadach oraz wskazuje na rolę uczelni w procesie jego kreowania.
-
Litwa, Łotwa i Estonia w opinii studentów Politechniki Gdańskiej
PublicationArtykuł prezentuje wyniki badań w zakresie opinii studentów Politechniki Gdańskiej o Litwie, Łotwie i Estonii jako o nowych członkach Unii Europejskiej. W badaniu uwzględniono determinanty opinii studentów o republikach bałtyckich, w tym stan wiedzy, młodych elit, które w procesie wyborczym wpływają na politykę zagraniczną Polski.
-
Strategicieskoje partnerstwo EC- Kitaj : Satudricestwo i Sopiernicestwo = Partnerstwo strategiczne UE- Chiny : współpraca i rywalizacja
PublicationWyposażenie Unii Europejskiej we Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa (WPZiB) otworzyło nowe możliwości realizacji celów wspólnotowych w ramach tej strefy integracji europejskiej. Jednocześnie na przestrzeni ponad dwudziestu lat ujawniły się także liczne bariery w formułowaniu i realizacji WPZiB. Jej cele ewaluowały i w rozszerzonym ujęciu zostały zdefiniowane w Traktacie o UE podpisanym w 2007 r. w Lizbonie. Od lat dziewięćdziesiątych...
-
Polityka Unii Europejskiej wobec Chin w kręgu współpracy i konkurencji
PublicationCelem podjętych rozważań była ocena efektywności polityki UE wobec Chin w kontekście obszarów współpracy i konkurencji. Założono , że większość sfer współpracy stanowi jednocześnie płaszczyzny rywalizacji. W dłuższej perspektywie element rywalizacji będzie się nasilał i może doprowadzić do uzyskania przez chiny przewagi w wielu obszarach na światowej scenie. Ilustruje to między innymi przewaga deklaracji współpracy nad wymiernymi...
-
Politika Polszy po otnoszenju k stranam Juznogo Kawkaza na rubieze XX i XXI wiekow
PublicationCelem monografii jest analiza polityki zagranicznej Polski wobec państw Południowego Kaukazu Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu. Zakres chronologiczny pracy obejmuje okres od odzyskania niepodległości przez trzy państwa do połowy 2014 r. W pracy scharakteryzowano podstawy prawne, na których budowana jest polityka zagraniczna Polski wobec trzech krajów oraz przedstawiono praktyczne działania w zakresie realizacji polskiej koncepcji...
-
Transformacija w Rosii, Biełarusii i Ukrainie w ocenkie studientow Gdanskowa Politechniczeskowa Instytuta - Transformacja w Rosji, na Bioałorusi i Ukrainie w ocenie studentów Politechniki Gdańskiej
PublicationArtykuł został oparty na badaniach studentów dziewięciu wydziałów Politechniki Gdańskiej (320 osób). Badania przeprowadzono w X i XI 2009r. Zakres badań obejmował pytania dot. transformacji w sferze ekonomii, Polityki oraz zmian społecznych. Wyniki Badań ukazały , iż respondenci w stopniu średnim interesują się przemianami zachodzącymi wu wschodnich sąsiadów Polski. Najwięcej uwagi poświęcali oni przemianom dokonującym się w dziedzinie...
-
Transformacja w republikach nadbałtyckich: Litwa, Łotwa i Estonia (w opinii studentów Politechniki Gdańskiej)
PublicationArtykuł powstał na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych przez autorki wśród studentów Politechniki Gdańskiej od 1 października do 30 listopada 2008r. Celem artykułu jest ukazanie postrzegania przez studentów transformacji w sferze politycznej gospodarczej i społeczno-kulturowej. Badania wykazały, iż opinia studentów o transformacji Litwy, Łotwy i Estonii jest w niewielkim stopniu zróżnicowana. Widoczna jest tendencja do...
-
Energy Security of Polish Consumers in 2004-2021
PublicationTheoretical background: Energy security is one of the most important components of economic security. It is influenced not only by access to energy sources and the economic situation of the state and the individual consumer. The authors adopted the definition of energy security of an individual consumer as included in the UN report. It states that energy security of an individual consumer is guaranteed when the average consumer...
-
Directions and Prospects for the Development of the Electric Car Market in Selected ASEAN Countries
PublicationThe purpose of this article is to present the current situation and evaluate the opportuni‐ ties for the development of the electric car market in selected Southeast Asian countries in the con‐ text of the current situation in the rest of the world. Currently, the electric car market is at an ad‐ vanced stage of development in regions such as Western Europe, the USA, and China. It should be noted, however, that the number of electric...
-
Directions of Energy Transition of Uzbekistan
PublicationThe aim of the paper is to present the changes in the Uzbekistan energy market over the past few years. Uzbekistan is self-sufficient in terms of energy resources, the exploitation of which will last for many years. In 2019, the government adopted the "Concept Note ensuring electricity supply in Uzbekistan in 2020-2030" strategy, which announced the modernization of gas and coal power plants and the construction of new energy facilities,...
-
The Business Environment of Georgia and Ukraine: Approaches to a Comparative Analysis
PublicationThe formation of a favourable business environment and the intensification of entrepreneurial activity on this basis is one of the priorities of economic policy of governments around the world. The aim of this article is to conduct a comparative analysis of some of the characteristics of the business environment of Georgia and Ukraine. The theoretical basis of the study is the understanding of the business environment as a necessary...
-
Household Ability of Expenditures on Electricity and Energy Resources in the Countries That Joined the EU after 2004
PublicationThe purpose of the following article is to present the situation of the energy market from a household perspective between 2010 and 2020 in selected EU countries (the group of member states which joined EU after 2004). The selected countries when joining the EU had similar economic indicators and to some extent were similar in other macro-economic situations (personal income, unemployment rate, GDP level and annual growth). This...
-
Partycypacja obywatelska młodzieży w opinii gmin polskich na przykładzie projektu South Baltic Youth Core Group Network
PublicationCelem badań było ukazanie partycypacji obywatelskiej młodzieży w opinii gmin polskich na przykładzie projektu South Baltic Youth Core Group Network
-
Partycypacja obywatelska młodzieży z perspektywy polskich i litewskich instytucji na przykładzie projektu South Baltic Youth Core Group Network
PublicationCelem artykułu było ukazanie partycypacji obywatelskiej młodzieży w opinii pracowników instytucji działających na terenie 5 polskich gmin: Dzierzgoń, Elbląg, Gdynia, Iława i Nowe Miasto Lubawskie i litewskiej gminy Teslai. W ramach projektu SB YCGN przeprowadzono badanie metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety internetowej na 118 respondentach z 53 polskich instytucji i 47 respondentach z 10 litewskich...
-
Changes in the structure of Armenia’s labour resources between 1993 and 2020
PublicationThe article characterises the structure of Armenia’s labour resources in the period between1993 and 2020. It aims to assess the changes on the Armenian labour market by means of a deductive analysis of historical data and observation of changes in the structure of resources based on generally available macroeconomic data. The authors evaluate these processes against the background of demographic and economic changes, by presenting...
-
Wpływ temperatury na skład produktów pirolizy
PublicationPraca prezentuje wyniki badań pirolizy biomasy przy różnych temperaturach maksymalnych prowadzenia pro- cesu. Biomasą użytą w eksperymentach były zrębki brzozowe. Analizowano udziały masowe pięciu frakcji pro- duktów: karbonizatu, smół lekkich, smół ciężkich, wody oraz gazu pirolitycznego. Wykonano także analizy ciepła spalania poszczególnych frakcji w zależności od temperatury prowadzenia procesu. Eksperymenty wykonano przy pomocy...
-
Diagnostyka stalowej dystrybucyjnej sieci gazowej pod kątem zagrożenia prądami błądzącymi
PublicationOmówiono badania zagrożenia gazociągów korozją elektrolityczną, które wykonano na sieci gazowej eksploatowanej przez MSG sp. z o.o. Badaniami objęto wytypowane obszary sieci w rejonach oddziaływania trakcji kolejowej i tramwajowej we wszystkich OZG wchodzących w skład Spółki. W referacie opisano metodykę badań, realizację kolejnych etapów przedsięwzięcia oraz osiągnięte rezultaty. Pomiary terenowe wykonane zostały przez zespoły...
-
Zastosowanie algorytmów genetycznych w prognozowaniu upadłości przedsiębiorstw
PublicationW artykule tym skupiono się na rozważaniach nad rozwinięciem metod sztucznej inteligencji tj. sztucznych sieci neuronowych poprzez wykorzystanie algorytmów genetycznych w prognozowaniu kryzysu finansowego przedsiębiorstw w Polsce. W badaniach autor wykorzystał dane dotyczące 180 polskich przedsiębiorstw produkcyjnych. Populacja ta została podzielona na próbę uczącą i testową. Zarówno w próbie uczącej, jak i testowej proporcja bankrutów...
-
Efficiency of gas mixtures detection by resistive gas sensors
PublicationResistive gas sensors are very popular and are commonly used to detect various gases and their mixtures. Theeir main disadvantage is very limited selectivity. Practical use of gas sensors in environenmental applications requires determination of concentration of a few mixed gases at the same time. We would like to present recent results of gas detection improvement by utilizing a single gas sensor and additional measurements to...
-
Methods of trend removal in electrochemical noise data – overview
PublicationIn this paper we shall review popular methods of trend removal from electrochemical noise time records. The basic principles of operation of the six most popular methods are explained. The proposed methods are: high - pass filtering, Moving Average Removal, polynomial detrending, wavelet detrending, Empirical Mode Decomposition and Variational Mode Decomposition. Estimation of trend removal quality...
-
Metody usuwania zakłóceń podczas pomiarów polowych widm Ramana
PublicationW pracy zostały scharakteryzowane źródła zakłóceń występujące podczas pomiarów widm Ramana w warunkach polowych. Zaprezentowano wpływ czasu integracji na jakość rejestrowanych widm w przypadkach, gdy szumy własne spektrometru mają składową typu 1/f, dominującą w zakresie małych częstotliwości. Przedstawiono także wyniki uzyskane podczas pomiarów z detekcją synchroniczną, stosowaną w przenośnych spektrometrach Ramana, w pomiarach...
-
A Simplified Method of Trend Removal to Determine Noise Observed During a Supercapacitor’s Discharging
PublicationIn this paper, new method of trend removal is proposed. This is a simplified method based on Empirical Mode Decomposition (EMD). The method was applied for voltage time series observed during supercapacitor discharging process. It assured the determination of an additive noise component after subtracting the identified trend component. We analyzed voltage time series observed between the terminals of the supercapacitor when discharged...
-
ANALYSIS OF EFFECTIVENESS AND COMPUTATIONAL COMPLEXITY OF TREND REMOVAL METHODS
PublicationThe paper presents a method of processing measurement data due to remove slowly varying component of the trend occurring in the recorded waveforms. Comparison of computational complexity and trend removal efficiency between some commonly used methods is presented. The impact of these procedures on probability distribution and power spectral density is shown. Effectiveness and computational complexity of these methods depend essentially...
-
Computational complexity and length of recorded data for fluctuation enhanced sensing method in resistive gas sensors
PublicationThis paper considers complexity and accuracy of data processing for gas detection using resistance fluctuation data observed in resistance gas sensors. A few selected methods were considered (Principal Component Analysis – PCA, Support Vector Machine – SVM). Functions like power spectral density or histogram were used to create input data vector for these algorithms from the observed resistance fluctuations. The presented considerations...
-
Method of selecting the LS-SVM algorithm parameters in gas detection process
PublicationIn this paper we showed the method of resistive gas sensors data processing. The UV irradiation and temperature modulation was applied to improve gas sensors’ selectivity and sensitivity. Noise voltage across the sensor’s terminals (proportional to its resistance fluctuations) was recorded to estimate power spectral density. This function was an input data vector for LS-SVM (least squares – support vector machine) algorithm, which...
-
Methods of non-stationary components detection of random fluctuations
PublicationPrzedstawiono problem detekcji składowych niestacjonarnych dla kilku rodzajów sygnałów losowych reprezentujących zjawiska szumowe w systemach fizycznych. Zaproponowano zastosowanie kilku specyficznych metod detekcji na podstawie analizy w dziedzinie częstotliwości i przedyskutowano uzyskane wyniki potwierdzające efektywność tych metod. Bardziej złożona obliczeniowo metoda z zastosowaniem transformaty falkowej daje lepsze rezultaty...
-
Nonlinearity of electrochemical noise caused by pitting corrosion
PublicationPomiary wielkości statystycznych, innych niż rozkład widmowy czy amplitudowy mogą być źródłem dodatkowych informacji na temat mechanizmu powstawania szumu elektrochemicznego. Bispektrum stosowane jest do wykrycia istnienia składowych nieliniowych w badanym rejestrze szumowym. Analizowano elektrochemiczny szum prądowy rejestrowany w warunkach korozji wżerowej. Zaobserwowano zależność prąd-czas charakterystyczną dla stanu tworzenia...
-
Pitting corrosion characterization by electrochemical noise measurements on asymmetric electrodes
PublicationKorozja wżerowa stali nierdzewnych może być wykryta za pomocą obserwacji charakterystycznych sygnałów prądowych, jakie płyną między dwiema elektrodami metalowymi. W artykule proponuje się wyznaczanie funkcji bispektrum dla układu dwóch elektrod o istotnie różnej powierzchni narażonej na występowanie korozji. Proponowana metoda została zastosowana do analizy korozji wżerowej stali 0H18N9 powstającej pod wpływem 1M roztworu FeCl3...
-
Problemy wytwarzania i testowania kondensatorów z folii metalizowanej
PublicationKondensatory są powszechnie stosowanymi elementami biernymi w układach i urządzeniach elektronicznych, elektrotechnicznych oraz energetycznych. Stąd, istotnym jest, aby koszty produkcji były możliwie jak najniższe równocześnie przy zachowaniu ich wysokiej niezawodności. W pracy przedstawiono problemy napotykane podczas wytwarzania oraz testowania kondensatorów produkowanych na bazie folii polipropylenowych metalizowanych. Szczegółowo...
-
Problemy wytwarzania i testowania kondensatorów z folii metalizowanej
PublicationKondensatory są powszechnie stosowanymi elementami biernymi wukładach i urządzeniach elektronicznych, elektrotechnicznych oraz energetycznych. Stąd, istotnym jest, aby koszty produkcji były możliwie jak najniższe równocześnie przy zachowaniu ich wysokiej niezawodności. W pracy przedstawiono problemy napotykane podczas wytwarzania oraz testowania kondensatorów produkowanych na bazie folii polipropylenowych metalizowanych. Szczegółowo...
-
Noise measurement setups for fluctuations enhanced gas sensing
PublicationObserwacje zjawisk fluktuacyjnych w sensorach gazów pozwala zwiększyć czułość i selektywność detekcji gazów. Problemem jest budowa prostego i taniego systemu do obserwacji tych zjawisk. W artykule przedstawiono dwa systemy pozwalające na obserwacje szumów w rezystancyjnych sensorach gazów dostępnych na rynku i prototypowych, wykonanych z warstwy nanocząstek o zbliżonych wymiarach.
-
Novel applications of noise measurements in technology and sensing.
PublicationPomiary szumów są źródłem informacji oraz rodzajem badań nieniszczących dotyczących jakości elementów elektronicznych oraz innych materiałów. Mogą one poprawić selektywność i czułość wykrywania gazów oraz pozwalają monitorować zjawiska korozji. W tym celu wyznacza się właściwości statystyczne fluktuacji prądu lub napięcia w zakresie małych częstotliwości. W artykule przedstawiono i przedyskutowano wybrane, ze względu na ich znaczenie...