Search
Department of Software Engineering
Publications
Filters
total: 506
Catalog Publications
Year 2014
-
Security information sharing for smart grids: Developing the right data model
PublicationThe smart grid raises new security concerns which require novel solutions. It is commonly agreed that to protect the grid the effective collaboration and information sharing between the relevant stakeholders is prerequisite. Developing a security information sharing platform for the smart grid is a new research direction which poses several challenges related to the highly distributed and heterogeneous character of the grid. In...
-
SMAQ - A Semantic Model for Analitical Queries
PublicationWhile the Self-Service Business Intelligence (BI) becomes an important part of organizational BI solutions there is a great need for new tools allowing to construct ad-hoc queries by users with various responsibilities and skills. The paper presents a Semantic Model for Analytical Queries – SMAQ allowing to construct queries by users familiar with business events and terms, but being unaware of database or data warehouse concepts...
-
Software Modeling from the Perspective of Intuitive Information Processing
PublicationThere is psychological evidence that humans process information not only consciously but also intuitively. Intuitive information processing is present also during the activities related to software modeling. The goal of this paper is to analyze software modeling from the perspective of theories which describe intuitive (nonconscious, implicit) information processing. The paper includes presentation of relevant psychological theories,...
-
Supercapacitors - charge redistribution and restoring voltage
PublicationThe charge in supercapacitor is stored on electrodes and in electrolyte. The charges on electrodes create the Helmholtz double layer which is formed immediately with time constant of the order of seconds, while the charge storage in electrolyte is going on with time constant of the order of hundreds seconds. When the charged supercapacitor is shorted for few seconds, the charge from electrodes is discharged while the charge in...
-
Zagadnienia w interdyscyplinarnym podejściu do wytwarzania systemów dla administracji publicznej
PublicationRaport "Państwo 2.0" opisuje szereg problemów występujących podczas informatyzacji państwa. Celem artykułu jest zaprezentowanie podejścia interdyscyplinarnego do wytwarzania systemów dla podmiotów administracji publicznej. Zakres pracy obejmuje identyfikację powiązanych dyscyplin i określenie ich perspektyw; analizę zagadnień występujących na styku wytwarzania systemów dla administracji publicznej oraz tradycyjnych podejść w powiązanych...
Year 2013
-
Affect-awareness framework for intelligent tutoring systems
PublicationThe paper proposes a framework for construction of Intelligent Tutoring Systems (ITS), that take into consideration student emotional states and make affective interventions. The paper provides definitions of `affect-aware systems' and `affective interventions' and describes the concept of the affect-awareness framework. The proposed framework separates emotion recognition from its definition, processing and making decisions on...
-
Affective computing and affective learning – methods, tools and prospects
PublicationEvery teacher knows that interest, active participation and motivation are important factors in the learning process. At the same time e-learning environments almost always address only the cognitive aspects of education. This paper provides a brief review of methods used for affect recognition, representation and processing as well as investigates how these methods may be used to address affective aspect of e-education. The paper...
-
Algebra modułów ontologicznych
PublicationBardzo ważnym problemem w środowisku Semantic Web jest efektywne korzystanie z rożnych baz wiedzy rozproszonych w Internecie. Niniejsze opracowanie rozpatruje możliwość zaadaptowania do tego celu elastycznego i potężnego aparatu, jakim jest algebra relacji. W tym celu przedstawiono różnice i podobieństwa między bazami danych i bazami wiedzy oraz leżącymi u ich podstaw modelami odwzorowywania dziedziny problemu. Zaproponowana została...
-
Assessing the time effectiveness of trust management in fully synchronised wireless sensor networks
PublicationThe paper presents the results of the time effectiveness assessment of the distributed WSN Cooperative Trust Management Method - WCT2M in a fully synchronized Wireless Sensor Network (WSN). First we introduce some basic types of synchronization patterns in WSN based on the idea of sleep scheduling. Then we explain how WCT2M works in the network applying the fully synchronized sleep scheduling pattern. Such networks were subjected...
-
Comparative conformance cases for monitoring multiple implementations of critical requirements
PublicationThe paper presents the concept and the mechanism of comparative conformance cases which support conformance monitoring in situations where a standard or other set of requirements are being implemented at multiple sites. The mechanism is enabled by NOR-STA services which implement the TRUST-IT methodology and are deployed in the cloud in accordance with the SaaS model. In the paper we introduce the concept of comparative conformance...
-
Emotion recognition and its application in software engineering
PublicationIn this paper a novel application of multimodal emotion recognition algorithms in software engineering is described. Several application scenarios are proposed concerning program usability testing and software process improvement. Also a set of emotional states relevant in that application area is identified. The multimodal emotion recognition method that integrates video and depth channels, physiological signals and input devices...
-
Emotions in the software development process
PublicationThis paper presents the results of a survey on the experience of emotions in the work of software developers. Quantitative analysis revealed information about emotions affecting programmers, their frequency and impact on their performance. The concept of emotional risk to productivity was also presented. It allows to choose the emotional states, which should be avoided. Furthermore, all collected data were analyzed with information...
-
Metoda TrustCritic oceny wiarygodności sklepów internetowych
PublicationW artykule przedstawiono metodę oceny wiarygodności sklepów internetowych TrustCritic. Powszechnie występujące nadużycia w handlu elektronicznym sprawiają, że zaufanie do przedsiębiorcy staje się kluczowym czynnikiem decyzji konsumentów. Przedsiębiorca narażony jest na niezgodność z prawem, utratę wizerunku i klientów. Artykuł omawia problematykę nadużyć w sferze e-biznesu oraz proponuje wielokryterialny model oceny sklepu internetowego,...
-
MOŻLIWOŚCI POPRAWY PROCESU WYTWARZANIA OPROGRAMOWANIA W MAŁYCH FIRMACH INFORMATYCZNYCH
PublicationW artykule wykazano, że jest możliwa poprawa jakości procesu wytwarzania oprogramowania poprzez wdrożenie zaleceń standardu CMMI oraz wykorzystywanie doświadczeń z poprzednich udanych i udokumentowanych projektów. Wykazano znaczącą rolę szablonów dokumentacji w poprawie jakości procesu. Przeanalizowano praktyczne konsekwencje nierównomiernego zapotrzebowaniu na zasoby i zmiennej w czasie intensywności prac w cyklu życia oprogramowania....
-
O semantyce kontekstowych baz wiedzy
PublicationW artykule omawiany jest problem poprawnego projektowania kontekstowych baz wiedzy. Rozszerzamy w nim definicje pojęć wprowadzonych przez metodę OntoClean - jedną z najbardziej znanych metod oceny jakości ontologii niekontekstowych. Pozwala nam to na sformułowanie wymagań jakościowych dla porjektów uwzględniających semantykę kontekstów. Następnie analizujemy pod kątem tych wymagań metodę projektowania kontekstowych baz wiedzy SIM.
-
OCENA WKŁADU PROGRAMISTY W KOŃCOWY KOD ŹRÓDŁOWY PROGRAMU
PublicationOcena pracy programistów jest zadaniem złożonym. Kierownicy projektów biorą pod uwagę takie czynniki jak jakość tworzonego kodu, zdolność do rozwiązywania problemów technicznych i biznesowych oraz produktywność. Mierzenie produktywności poszczególnych programistów jest jednak zadaniem skomplikowanym. W artykule zostanie przedstawiona nowa metoda oceny wkładu programisty w końcowy kod źródłowy programu. Na podstawie przechowywanej...
-
On Explaining Intuitiveness of Software Engineering Techniques with User eXperience Concepts
PublicationW referacie zawarto próbę wyjaśnienia intuicyjności technik inżynierii oprogramowania za pomocą pojęć zaczerpniętych z obszaru doświadczenia użytkownika. Analizy dotyczą zarówno intuicyjności przy pierwszym zetknięciu się użytkownika z daną techniką, jak i dynamiki transformacji epizodycznych doświadczeń na doświadczenie skumulowane i powiązane z nim postrzeganie intuicyjności. Przedyskutowano potencjalne zastosowania modelu i...
-
PROBLEMY OCENY JAKOŚCI ONTOLOGII
PublicationW artykule podjęto rozważania na temat tego, czym jest jakość ontologii, jak zmierzyć jakość istniejących ontologii i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metryk ontologii, które mogą posłużyć do oceny jakości ontologii. Przedstawiono problem zapewniania i oceny jakości ontologii modularnych jako ważny problem badawczy w obliczu pojawiania się skom¬plikowanych, trudnych do użycia i modyfikacji...
-
Przetwarzanie emocjonalne i scenariusze jego zastosowania w edukacji i e-edukacji
PublicationW pracy zbadano możliwości i celowość zastosowania mechanizmów i narzędzi przetwarzania emocjonalnego w e-edukacji. Wyróżniono i opisano szereg scenariuszy użycia technik afektywnych, zarówno w zastosowaniu komputerów do wspomagania tradycyjnych procesów edukacyjnych, jak i do nauczania za pośrednictwem środków elektronicznych. Jedne z najciekawszych zastosowań dotyczą poszukiwania optymalnej afektywnej przestrzeni uczenia się,...
-
Quasi-controlled Experimentations on the Impact of AOP on Software Comprehensibility
PublicationAspect-oriented programming (AOP) emerged as a paradigm to modularize the concerns that lead to interwoven code if implemented using traditional programming techniques. Unfortunately, the new constructs introduced by aspect-oriented (AO) languages result in both: (1) obstacles in modular reasoning, and (2) high coupling between aspects and the augmented modules. There have been numerous attempts to tackle these issues, but none...
-
Redukcja czasu analizy MZP przez ograniczenie rozmiaru rozwiązania
PublicationAnaliza drzew niezdatności jest uznaną metodą analizy bezpieczeństwa systemów. Notacja ECSDM pozwala definiować zależności czasowe między zdarzeniami drzewa oraz przeanalizować je w celu określenia zależności pomiędzy zdarzeniami z Minimalnych Zbiorów Przyczyn (MZP). Dzięki wprowadzeniu klasyfikacji zdarzeń z MZP można wyodrębnić zależności czasowe istotne dla zapobiegania wywoływania hazardu przez konkretny MZP. Pozostałe zależności...
-
System obsługi kontekstowych baz wiedzy CongloS
PublicationW artykule przedstawiono założenia, architekturę i niektóre aspekty implementacyjne systemu CongloS - systemu obsługi kontekstowych baz wiedzy opartych na modelu SIM. W swoim działaniu CongloS wykorzystuje wiele specyficznych elementów koncepcji organizacji bazy wiedzy: model tarsetowy, model SIM, metaontologię opisu schematu, własne sprzęgi międzymodularne i możliwość zadawania zapytań. Koncepcje te również są opisane w artykule,...
-
Theoretical and Architectural Framework for Contextual Knowledge Bases
PublicationThe paper presents the approach aimed at building modularized knowledge bases in a systematic, context-aware way. The paper focuses on logical modeling of such knowledge bases, including an underlying SIM metamodel. The architecture of a comprehensive set of tools for knowledge-base systems engineering is presented. The tools enable an engineer to design, create and edit a knowledge base schema according to a novel context approach...
-
Towards Agile Development of Critical Software
PublicationThe paper presents a case study aiming at collecting opinions of software en-gineers on the risks related to integration of agile practices to safety-critical software development projects. The study has been performed within the scope of our research targetting at providing critical software developers with a comprehensive solution allowing to incorporate agile practices into software development process while still being conformant...
-
Using evidence based arguments to support trust
PublicationWprowadzono podstawowe koncepcje metodyki TRUST-IT: argumentu i dowodu, modelu argumentacji, szablonu argumentacji, oceny argumentu oraz kontekstu aplikacyjnego. Przedstawiono zakres funkcjonalności, modele udostepniania oraz politykę bezpieczeństwa informacji związane z usługami NOR-STA wspomagającymi zastosowania metodyki TRUST-IT. Przedstawiono również dotychczasowe doświadczenia związane z wdrażaniam uzług NOR-STA w różnych...
-
Visual Dimensions of Modeling Languages in Interdisciplinary Perspective
PublicationUżyteczność języków modelowania wizualnego zależy od notacji. Notacja może być postrzegana jako zestaw wizualnych komponentów, które w określony sposób oddziałują na ludzkie oko i ludzki mózg. Referat przedstawia analizę interdyscyplinarną wykonaną w celu lepszego zrozumienia wizualnych wymiarów języków modelowania. Wizualne wymiary pochodzą z teorii opisujących percepcję wzrokową, wizualizację danych oraz reprezentacje poznawcze....
-
Zarządzanie programami badawczymi z uwzględnieniem filozofii nauki
PublicationZarządzanie projektami i programami badawczymi powinno być realizowane z zastosowaniem specyficznych metod zarządzania ze względu na specyfikę badań naukowych. W tym rozdziale zaprezentowano wyniki analiz mających na celu lepsze zrozumienie roli zarządzania programem badawczym z następujących perspektyw: analizy rzeczywistości projektów badawczych, zarządzania projektem i programem oraz filozofii nauki. Praktycznym zastosowaniem...
Year 2012
-
A Method Supporting Monitoring And Repair Processes of Information Systems
PublicationW pracy zaproponowano nową metodę (ARM) zarządzania monitorowaniem i naprawą systemów IT, bez przerywania ciągłości ich funkcjonowania. Metoda ta integruje procesy monitorowania (uwzględniając już istniejące i stosowane rozwiązania) z procesami naprawy. Stworzono formalny model koncepcyjny opisujący dziedzinę monitorowania i naprawy oraz formalne specyfikacje mechanizmu napraw oraz wybranych procedur naprawczych. Do specyfikacji...
-
Agile Development of Critical Software - Can It be Justified?
PublicationThe paper introduces the problem of application of agile practices in critical software development projects. It summarizes the present state of research and identifies the need for having a ready-to-use model of being agile while still meeting the required assurance levels which could be particularly useful for small and medium sized safety-critical software companies. Then the objective and scope of a research aiming at delivering...
-
Analysis of the impact of AOP on source code quality: Paradox of aspect-oriented separation of concerns
PublicationAlmost four decades ago, Parnas advocated modularity for the sake of changeability, independent development, and comprehensibility. The recipe for modularization is to define a clean interface, hide an implementation detail, keep low coupling and high cohesion. Although modules have taken many forms over the years from functions and procedures to classes, no form has been capable of expressing so-called crosscutting concerns in...
-
Assessment of risks introduced to safety critical software by agile practices - a software engineer's perspective
PublicationIn this article we investigate the problem of applying agile practices into safety-critical projects.The goal of our research is to investigate potential benefits from introducing agile practicesinto safety-critical environment and to present a solution providing for balancing agileapproach with more disciplined assurance techniques, bringing the best of the two worlds together.In the article we present the supporting ideas such...
-
Improvement of Task Management with Process Models in Small and Medium Software Companies
PublicationSmall and medium software companies exhibit many special features that give reason for a dedicated approach to process improvement. They often cannot afford implementing maturity models or quality standards both in terms of time and money. Instead, they expect simpler solutions that can allow to run projects in more systematic and repeatable way, increase quality and knowledge management. In this paper, we present a method focused...
-
Improving agility and discipline of software development with the Scrum and CMMI
PublicationThis study presents a method of combining the Scrum methodology with the CMMI maturity model to improve bothagility and discipline of software development. First, the authors propose the CMMI-Scrum reference model, which maps Scrumpractices onto 123 practices of CMMI staged levels 2 and 3. For 60% of CMMI practices, which are insufficiently covered byScrum they add new practices that improve discipline while maintaining agility....
-
Information Systems, Business and Law - Lessons Learnt
PublicationReferat prezentuje badania na styku wytwarzania systemów informatycznych, procesów biznesowych i powiązanych z nimi regulacji prawnych. Zawiera on opis doświadczeń wynikających z zastosowania zintegrowanej metody analizy technicznej i prawnej podczas wytwarzania systemu ochrony własności intelektualnej. Przedstawione doświadczenia i powiązane analizy mogą być przydatne podczas tworzenia taksonomii zagadnień na styku systemów informatycznych,...
-
Measures for Evaluation of Structure and Semantics of Ontologies
PublicationArtykuł przedstawia zagadnienie miar jakości ontologii ze szczególnym uwzględnieniem ich podziału na syntaktyczne (strukturalne) i semantyczne. Na tym tle przedstawione jest nowe podejście do pomiaru właściwości semantycznych ontologii bazujące na kartografii wiedzy.
-
Mechanizmy ochrony integralności plików na poziomie monitora maszyny wirtualnej
PublicationMechanizmy ochrony integralności plików umożliwiają wykrywanie nieautoryzowanych zamian w kluczowych do działania systemu operacyjnego plików. Dotychczas rozwiązania tego typu działały jako aplikacje systemowe lub były integrowane z jądrem systemu operacyjnego. Wraz ze zwiększeniem dostępności technik wirtualizacji pojawiła się możliwość przeniesienia systemu ochrony na poziom monitora maszyny wirtualnej, co zapewnia izolację mechanizmu...
-
Metoda wyboru informacji z dedykowanych zbiorów danych
PublicationPoszukiwanie skutecznych metod wyboru informacji wynika z obserwowanego obecnie nadmiaru danych. W artykule opisana jest metoda GQM wykorzystywana w informatyce między innymi do budowy wielowymiarowej funkcji jakości oprogramowania. W artykule wykazano, że metoda ta może być również wykorzystana do poszukiwania i wyboru danych z dedykowanych zbiorów informacji dziedzinowych.
-
Model rozwoju kompetencji kierowniczych w małych firmach informatycznych
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badania nad rozwojem kompetencji kierowniczych w małych firmach IT. Omówiono badania ankietowe służące określeniu ważności poszczególnych kompetencji z modelu ICB organizacji IPMA dla małych firm. Na podstawie wyników ankiet wyróżniono trzy klasy ważności kompetencji kierowniczych dla typowej małej firmy IT, którą scharakteryzowano. Opracowana klasyfikacja może być podstawą rozwiązania doradczego...
-
Modularized Knowledge Bases Using Contexts, Conglomerates and a Query Language
PublicationArtykuł prezentuje nowatorskie podejście do projektowania i budowy baz wiedzy, zorientowane na wyróżnianie kontekstów i ich implementację za pomocą semantycznych modułów wiedzy zwanych konglomeratami.
-
Obraz świata płynnej nowoczesności
PublicationRecenzja książki: Zygmunt Bauman ''44 listy ze świata płynnej nowoczesności''
-
Odwzorowania międzyontologiczne w algebrze konglomeratów
PublicationModularyzacja i integracja ontologii to dziedziny, które w ostatnim okresie są obiektem intensywnego rozwoju. Rozwój nowych idei spowodował konieczność wprowadzenia ich systematyzacji i klasyfikacji. W niniejszym artykule przeanalizowano możliwość wyrażenia odwzorowań i złączeń za pomocą algebry konglomeratów oraz przedyskutowano możliwość wykorzystania roli algebry jako ujednoliconego medium opisu metod integracji i modularyzacji.
-
Ontology-Aided Software Engineering
PublicationThis thesis is located between the fields of research on Artificial Intelligence (AI), Knowledge Representation and Reasoning (KRR), Computer-Aided Software Engineering (CASE) and Model Driven Engineering (MDE). The modern offspring of KRR - Description Logic (DL) [Baad03] is considered here as a formalization of the software engineering Methods & Tools. The bridge between the world of formal specification (governed by the mathematics)...
-
Schemat konglomeratowej bazy wiedzy
PublicationArtykuł przedstawia raport z prac nad rozwojem konglomeratowych baz wiedzy w kierunku opracowania metodyki ich zastosowań inżynierskich. Podział użytkowników bazy na projektantów i użytkowników końcowych narzucił konieczność określenia czym jest schemat bazy, a czym jej instancja. Pozwoliło to na opracowanie metodyki, w której projektowanie jest postrzegane jako proces tworzenia schematu.
-
Słowo wstępne
Publication.
-
S-Pellet jako implementacja zdaniowej reprezentacji modułów algebry konglomeratów
PublicationW artykule przedstawiono zdaniową reprezentację konglomeratów (semantycznych modułów ontologiczych) oraz zaprezentowano system S-Pellet wykorzystujący tę reprezentację do wnioskowania z modularnych baz wiedzy.
-
Supporting Assurance by Evidence-based Argument Services
PublicationStructured arguments based on evidence are used in many domains, including systems engineering, quality assurance and standards conformance. Development, maintenance and assessment of such arguments is addressed by TRUST-IT methodology outlined in this paper. The effective usage of TRUST-IT requires an adequate tool support. We present a platform of software services, called NOR-STA, available in the Internet, supporting key activities...
-
Towards context-semantic knowledge bases
PublicationW artykule dyskutujemy zagadnienie projektowania kontekstowych baz wiedzy. W oparciu o tezę, że kontekstualizacja jest integralną części procesu konceptualizacji, przeprowadzamy rozszerzenie wybranych pojęć metody OntoClean tak, by choć częściowo uwzględniała ten fakt. Wprowadzamy także definicję ważnego pojęcia semantycznej kontekstowej bazy wiedzy i pokazujemy, że bazy zgodne z modelem SIM spełniają tę definicję.
-
Trust management in WSN - case study evaluation
Publication -
Validation of Services Supporting Healthcare Standards Conformance
PublicationThe paper presents the results of experimental validation of a set of innovative software services supporting processes of achieving, assessing and maintaining conformance with standards and regulations. The study involved several hospitals implementing the Accreditation Standard promoted by the Polish Ministry of Health. First we introduce NOR-STA services that implement the TRUST-IT methodology of argument management. Then we...
-
Virtual teachers - a future or just a dream?
PublicationRozdział dotyczy tematyki inteligentnych systemów uczących, w tym szczególny nacisk jest położony na wizualizowane postaci pojawiające się w systemach zdalnej edukacji (wirtualni mentorzy, wirtualni nauczyciele). Rozdział wskazuje cele budowania wirtualnych nauczycieli i pokazuje wybrane zadania, które mogą one realizować. Opisuje kilka przykładów wirtualnych mentorów, w tym bota wirtualnego nauczyciela GERDA tworzonego na Wydziale...