Publications
Filters
total: 498
Catalog Publications
-
Polityczne uwarunkowania strategii rozwoju systemu gospodarczego(w kontekście funkcjonowania podsystmu bankowości)
PublicationCelem opracowania jest analiza wpływu czynników politycznych na strategiczne uwarunkowania funkcjonowania systemu gospodarczego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem podsystemu bankowości.
-
Regulacja pozycji prawnej Narodowego banku polskiegow kontekście członkostwa europejskim systemie banków centralnych
Publication -
Mistrzostwa Świata w Poławianiu Bursztynu jako produkt turystyczny
Publication -
Turystyka morska w województwie pomorskim w perspektywie wybranych, rzdowych dokumentów planistycznych
PublicationCelem pracy jest analiza turystyki morskiej w województwie pomorskim w perspektywie wybranych, rzdowych dokumentów planistycznych
-
Proces przekształceń własnościowych jako integralny element transformacji systemowej krajów postsocjalistycznych
PublicationPodstawowym celem transformacji systemu ekonomicznego jest zmiana struktury gospodarki, która sprowadza się do jej denacjonalizacji, czyli alokacji majątku przedsiębiorstw państwowych w prywatnych podmiotach gospodarczych. Prywatyzowanie gospodarki w krajach posocjalistycznych jest więc głównym krokiem w kierunku systemu politycznego, istniejącego od ponad stu lat z wielkim powodzeniem w zdecydowanej większości tych obszarów świata,...
-
Warning systems of enterprises against the risk of bankruptcy : Artificial intelligence in financial management.
PublicationJest to tłumaczenie na jęz.angielski monografii autora z 2010 roku. Monografia została podzielona na trzy części. I tak, w części pierwszej przedstawiono ocenę przyczyn upadłości firm ze względu nie tylko na źródło (zewnętrzne lub wewnętrzne) przyczyn kłopotów finansowych przedsiębiorstw, ale także na etap kryzysu, w jakim ono się znajduje, cechy "demograficzne" organizacji i rodzaj upadłości. Zdefiniowano również czynniki wpływające...
-
Inwestorzy na rynku budownictwa mieszkaniowego
PublicationTradycyjne rozumienie inwestora ulega zmianie wraz z rozwojem gospodarki rynkowej. Klasyczna definicja przedstawia inwestora jako podmiot lokujący swój kapitał w różnego rodzaju przedsięwzięciach, w celu osiągnięcia zysku lub dochodu. Może to być osoba fizyczna lub osoba prawna. Wraz z intensyfikacją procesów globalizacji gospodarczej i dzięki wprowadzaniu na rynek coraz nowszych usług i produktów, zmieniają się formy lokowania...
-
Fuzzy logic in financial management
PublicationW rozdziale tym przedstawiono rozważania na temat możliwości prognozowania sytuacji finansowej gospodarstw domowych przy zastosowaniu logiki rozmytej. Autor zaproponował model składający się ze zmiennych wejściowych opartych na informacjach demograficznych i finansowych konsumentów - na przykład: wiek, wykształcenie, liczba dzieci, wynagrodzenie, stopień zabezpieczenia finansowego.
-
Ryzykowna recepta na zarządzanie ryzykiem
PublicationCzy zaawansowana metodologia wyznaczania i alokacji kapitału ekonomicznego w bankach, wsparta przez odpowiednie normy regulacyjne, stanowi panaceum na bolączki związane z systemowymi ryzykami sektora bankowego? Idealizowanie tej recepty jest dość ryzykowne. Kapitał ekonomiczny to ciekawe narzędzie, ma ono jednak swoje niedoskonałości i pułapki.
-
Przedsiębiorczość a współczesna myśl katolicka
PublicationArtykuł przedstawia wybrane poglądy na temat przedsiębiorczości wyrażane w ramach katolickiej myśli społecznej. Kościół katolicki w swoim nauczaniu jest przychylny przedsiębiorczości, choć rzadko aktywnie do niej zachęca. Katolicka nauka społeczna wskazuje, że przedsiębiorcy, a także kierujący przedsiębiorstwami i wszyscy podejmujący decyzje na polu gospodarki powinni mieć jako cel i motyw postępowania dobro wspólne i godność człowieka,...
-
Inflacja prawa a jakość procesu planistycznego
Publication -
społecznie ujemne skutki wprowadzania do obrotu pieniędzy pochodzących z nielegalnego źródła i konieczność prawnego przeciwdziałania zjawisku
Publication -
Wskaźniki rynku kapitałowego : zastosowanie w wycenach przedsiębiorstw oraz w strategiach inwestycyjnych
PublicationKsiążka pt. "Wskaźniki rynku kapitałowego - zastosowanie w wycenach przedsiębiorstw oraz w strategiach inwestycyjnych" jest pierwszą zwartą publikacją na polskim rynku wydawniczym, która kompleksowo przedstawia tego rodzaju zagadnienia. W sposób szczegółowy ukazano w niej:• rodzaje, zasady budowy i metody kalkulacji wskaźników rynku kapitałowego,• analizę przyczynową podstawowych mnożników,• sposoby kalkulacji mierników rozwodnionych,•...
-
Wartości wskaźników finansowych opartych na przepływach pieniężnych w najmniej zagrożonych upadłością spółkach giełdowych
PublicationNiniejszy rozdział monografii prezentuje, jak w latach 2001 - 2008 najmniej zagrożone upadłością spółki giełdowe kształtowały wartości wskaźnika: zdolności do generowania operacyjnej nadwyżki pieniężnej, udziału zysku netto w operacyjnej nadwyżce pieniężnej, finansowania działalności inwestycyjnej, ogólnej wystarczalności środków pieniężnych oraz pieniężnej wydajności sprzedaży. Z osobna zostały zaprezentowane w nim wyniki badań...
-
Wartości wzorcowe wskaźników finansowych przedsiębiorstw giełdowych
PublicationKsiążka składa się z wstępu, sześciu rozdziałów, wniosków końcowych oraz pięciu załączników. Rozdział pierwszy rozpoczyna się przedstawieniem ogólnej klasyfikacji mierników realizacji celu przedsiębiorstwa oraz omówieniem ich podstawowych zalet i mankamentów. W dalszej części tego rozdziału przybliżony został sposób obliczania oraz interpretowania uwzględnionych w części empirycznej wskaźników finansowych. Ponadto w rozdziale...
-
Inwestycje alternatywne i ich korelacja z rynkiem inwestycji tradycyjnych
PublicationW referacie przedstawiono pojęcie oraz atrybuty inwestycji alter-natywnych w kontekście funkcjonowania inwestycji tradycyjnych. Wy-znaczone zostały również współczynniki korelacji liniowej Pearsona po-między stopami zwrotu inwestycji tradycyjnych (reprezentowanymi przez indeksy WIG, WIG20, mWIG40 oraz sWIG80) i alternatywnych (reprezentowanymi przez złoto, srebro, platynę, pallad i ropę naftową). W ten sposób zbadano, czy wybrane...
-
Charakterystyka procesów upadłościowych w Polsce
PublicationW rozdziale scharakteryzowano polski system upadłościowy oraz porównano go z systemami upadłościowymi innych krajów europejskich. W końcowych wnioskach ukazano propozycje zmian mające na celu usprawnienie instytucjonalnej infrastruktury upadłości przedsiębiorstw w Polsce.
-
Transformation of Small and Medium - Sized Enterprises in Pomerania due to staging the EURO 2012 with particular emphasis on the hotel industry
PublicationKluczowym motywem rozważań w opracowaniu jest kwestia transformacji biznesu. Przedmiotem analizy jest przekształcanie impulsów i procesów przebiegających w sferze publicznej na działalność przedsiębiorstw sektora MŚP. Bezpośrednim impulsem ilustrującym reaktywność małych przedsiębiorstw była decyzja o mistrzostwach Europy w piłce nożnej w Polsce w 2012 roku. Przedsiębiorczość wyraziła się znacznym rozwojem bazy hotelowej w wielu...
-
Kryteria fiskalne w procesie konwergencji Polski do wymogów UE
PublicationW artykule przeprowadzono analizę stopnia dostosowania finansów publicznych w Polsce do wymogów wyznaczonych w procesie konwergencji fiskalnej. Podjęto się próby oceny skuteczności kontroli norm zbieżności w kontekście kryzysu finansów publicznych w krajach UE.
-
Prawne regulacje w kształtowaniu płynności sektora bankowego w Polsce
PublicationW artykule przeprowadzono analizę regulacji prawnych w zakresie płynności oraz podjęto się określenia ich wpływu na sytuację płynnościową banków komercyjnych i spółdzielczych. Zidentyfikowano również, wykorzystując miary płynności krótko i długookresowej, sytuację płynnościową banków.
-
Wydatki na opiekę zdrowotną a efekty zdrowotne – analiza porównawcza krajów europejskich metodą DEA
PublicationEfektywnie działające systemy ochrony zdrowia mają istotne znaczenie dla zapewnienia społeczeństwu jakości życia na odpowiednim poziomie. Średnie wydatki dla krajów UE wynosiły w 2000 r. 1836 dol., a w 2012 r. osiągnęły poziom 3317 dol. na osobę z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej (Purchasing Power Parity, PPP). W krajach Europy Środkowo-Wschodniej nienależących do UE całkowite wydatki na zdrowie są znacznie niższe, a proporcja...
-
Złote monety bulionowe – testowanie pasywnego charakteru inwestycji
PublicationCel – Wyznaczenie składu optymalnego portfela inwestycyjnego o minimalnym ryzyku, zawierającego inwestycję w polskie monety bulionowe (Orzeł Bielik) oraz inwestycję na polskiej giełdzie papierów wartościowych. Testowanie pasywnego charakteru inwestycji w monety. Metodologia badania – Konstrukcja portfeli inwestycyjnych o minimalnym ryzyku według teorii H.M. Markowitza. Autorska metoda badania pasywnego charakteru inwestycji...
-
Ryzyko w pozyskiwaniu kontraktów leczniczych
PublicationPodmioty lecznicze, szczególnie szpitale, ponad 90% przychodów otrzymują z kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Niska dywersyfikacja źródeł przychodów powoduje, że działalność medyczną należy uznać za obarczoną wysokim ryzykiem operacyjnym. Zmiany wysokości kontraktów wynikają z przebiegu negocjacji z płatnikiem. Celem tego opracowania jest pokazanie zmian w wysokości otrzymanych kontraktów na usługi zdrowotne z zakresu...
-
CHALLENGES TO NATIONAL ECONOMIES OF SELECTED EU COUNTRIES IN THE CONTEXT OF DEMOGRAPHIC CHANGES IN SOCIETY
PublicationThe countries of Central and Eastern Europe, which acceded to the EU in 2004, are facing a great challenge related to transformations in the level and demographic structure of the population. The observed adverse demographic developments require taking decisive actions aimed at curbing the negative trend. The purpose of this paper is to present changes in the level and demographic structure of population and their impact on...
-
Zmiany struktury demograficznej ludności i ich wpływ na gospodarkę narodową
PublicationProblem zmian struktury demograficznej i alokacji zasobów ludności w kontekście rozwoju ekonomicznego państwa należy rozważań w ramach redystrybucji dochodów, co odbywa się w oparciu o trzy zasadnicze płaszczyzny, a mianowicie: makroekonomiczną, system emerytalny oraz prywatne transfery dochodów w przypadku sektora gospodarstw domowych. Ogromne znaczenie w ramach wyżej wymienionych powiązań ma czynnik starzenia się społeczeństwa,...
-
Skutki starzenia się społeczeństwa dla rynku pracy w Polsce - wybrane aspekty
PublicationNa przełomie XX i XXI wieku zjawisko starzenia się ludności postrzegane jest jako dominujący proces demograficzny, który odzwierciedla się w zmianie struktury wieku ludności i wzroście liczby osób starszych w ogólnej populacji. Rynek pracy stoi zatem przed koniecznością wprowadzenia głębokich reform o charakterze społeczno-gospodarczym umożliwiających dostosowanie do nowego otoczenia demograficznego. Polityka państwa musi odnaleźć...
-
ISLAMIC TAKAFUL: CZY SKUTECZNIE ZASTĄPIŁ UBEZPIECZENIA KOMERCYJNE? : ISLAMIC TAKAFUL: HAS IT SUCCESSFULLY SUBSTITUTED CONVENTIONAL INSURANCE?
PublicationIslamic finance is a fast developing sector mainly present in the Middle East, South-East Asia, Central Asia and to a smaller extent in Africa and Central Europe. Together with the rebirth of Islam in the second half of the 20th century, Islamic finance tends to cover the economic needs of all Muslims (including insurances). The Islamic finance system is based on several principles including three main prohibitions: Gharar (deceptive uncertainty),...
-
Wpływ zmian demograficznych na rozwój gospodarki narodowej
PublicationWspółczesne trendy demograficzne odnoszące się do zjawiska starzenia się społeczeństwa skłaniają do analizy skutków zapaści ludności i ich wpływu na gospodarkę narodową. Problem zmian demograficznych nie dotyczy jedynie obserwacji związanych z przyrostem naturalnym, trwaniem ludzkiego życia czy migracją, dodatkowo odnosi się do zjawisk ekonomicznych, gdzie wzajemne powiązania o charakterze demograficzno-ekonomicznym stają się oczywiste....
-
ILOŚCIOWE BADANIA MAKROEKONOMICZNE W KONTEKŚCIE METOD BADAŃ TYPOWYCH DLA NAUK O ZARZĄDZANIU
PublicationW statystycznych badaniach makroekonomicznych na temat zjawisk gospodarczych w społeczeństwie, oprócz używania typowych metod ilościowych ważne jest też stosowanie innych metod badawczych z zakresu nauk społecznych. W niniejszym opracowaniu potwierdzamy, że teoria ugruntowana może być traktowana jako metoda uzupełniająca w badaniach na temat starzenia się populacji i badania determinant wydajności pracy. Uzupełniająco badania mogą...
-
NAKŁADY INWESTYCYJNE W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW PRYWATNYCH W POLSCE W LATACH 2008-2011. WYBRANE MOŻLIWOŚCI ANALITYCZNE I WIZUALIZACYJNE PROGRAMU R.
PublicationW opracowaniu zawarto wraz z przykładami niektóre możliwości programu R Cran w zakresie wizualizacji danych przestrzennych. Analizie poddano nakłady inwestycyjne w poszczególnych województwach w Polsce. Wykazano, że województwa charakteryzujące się wyższym poziomem nakładów inwestycyjnych niż średnia krajowa to województwa: dolnośląskie, łódzkie, mazowieckie, pomorskie i śląskie. Natomiast województwa, w których co roku, obserwuje...
-
System zabezpieczenia emerytalnego a starzenie się społeczeństwa w Polsce.
PublicationNowy porządek demograficzny w Polsce będący m.in. efektem drugiego przejścia demograficznego, nawiązuje do przemian wzorca płodności (spadek liczby urodzeń, opóźnienie momentu podjęcia decyzji odnośnie posiadania dzieci oraz przesunięcie dominanty wieku rodzenia). Proces odtwarzania pokoleń utrzymuje się tym samym na poziomie poniżej prostej zastępowalności pokoleń. Zmianom tym towarzyszy nieprzerwanie wydłużanie się ludzkiego...
-
Wartość rezydualna w wycenach spółek notowanych na GWP w Warszawie.
PublicationJednym z kluczowych elementów w procesie wyceny przedsiębiorstw stanowi kalkulacja wartości rezydualnej. W wielu przypadkach stanowi ona ponad 50% całkowitej wartości przedsiębiorstwa. Chociaż w literaturze przedmiotu są prezentowane różne koncepcje wyceny wartości rezydualnej to jednak brakuje kompleksowego podejścia. Dlatego też głównym celem opracowania jest krytyczna analiza metod wyceny wartości rezydualnej wraz z określeniem...
-
Protection of historical heritage as part of the development of cultural tourism – a case study of the community of Kamieniec Ząbkowicki in Lower Silesia
PublicationBoth literature and economics show a changing approach to historical heritage. It is no longer seen as a resource that generates only high maintenance costs. Analyses of local government units (LGUs) show that historical heritage is a strength rather than a weakness. More and more often, it is considered in economic development strategies as an asset that creates new activities and functions, generates income, and creates jobs....
-
Transakcje masowymi produktami rolnymi na rynku zbóż w Polsce
PublicationW pracy podjęto problematykę doboru rodzaju transakcji do wymogów zmieniającej się gospodarki otwartej w warunkach światowej globalizacji. Rolnictwo zawsze traktowano jako sektor gospodarki, który bez względu na czynniki makroekonomiczne powinien być najbardziej ze wszystkich sektorów wspierany przez aktywną politykę interwencyjną państwa. Zamiar utrzymywania administracyjnie dochodów przedsiębiorstw rolnych na ustalonym bądź...
-
The importance of CEFTA 2006 for Western Balkan countries
PublicationFree foreign trade is one of the most important issues all over the world. The impact of bilateral trade can be studied both from economic as well as political perspectives; when it improves economic development, it also creates the conditions for international stability. The aim of the article is to conduct a comparison of the changes to export trade flow in the Central European Free Trade Agreement 2006, with reference to countries...
-
Źródła informacji producentów rolnych w kwestii skutków integracji z Unią Europejską
PublicationArtykuł zawiera informacje dotyczące sposobów uzyskiwania wiedzy przez producentów rolnych na temat korzyści i zagrożeń jakie niesie z sobą integracja rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Treść artykułu i zawarte w nim problemy prowokują do sformułowania ostatecznej odpowiedzi na pytanie o opłacalność produkcji rolnej i stawiają, zarówno przed czytelnikiem jak i producentem rolnym, tezę o konieczności...
-
Konkurencja między płatnikami a skuteczność działania systemów ochrony zdrowia nowych państw członkowskich Unii Europejskiej
PublicationCelem artykułu jest zweryfikowanie, czy kraje, w których w systemach zdrowotnych, między płatnikami występuje konkurencja o pacjenta, osiągają lepsze wyniki (efekty) zdrowotne, niż kraje, w których konkurencja nie występuje. Zastosowano metodę porównywania wybranych wskaźników zdrowotnych takich jak np.: oczekiwana długość życia, oczekiwana długość życia w zdrowiu, udział wydatków na zdrowie według źródeł finansowania w PKB, wydatki...
-
Kształtowanie poziomu wskaźników sprawności działania przez przedsiębiorstwa z sektora MSP w zależności od osiąganej rentowności aktywów
PublicationW artykule przedstawiono różnice w kształtowaniu poziomów wskaźników z obszaru sprawności działania pomiędzy przedsiębiorstwami z sektora MSP w zależności od osiąganej przez nie rentowności aktywów. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 34.820 sprawozdania finansowe przedsiębiorstw, prowadzących działalność gospodarczą w 22 różnych działach gospodarki narodowej. Do potwierdzenia zróżnicowania sprawności działania przedsiębiorstw...
-
Porównawcza analiza kondycji finansowej polskich uczelni publicznych i niepublicznych
PublicationCelem artykułu jest dokonanie oceny oraz porównanie kondycji finansowej krajowych uczelni publicznych i niepublicznych. Wywód składa się z analizy literatury przedmiotu, dotyczącej warunków i sposobu funkcjonowania polskich uczelni publicznych i prywatnych. W części empirycznej artykułu użyta została analiza wskaźnikowa, stanowiąca jedną z najpopularniejszych metod analizy finansowej. Badaniu zostały poddane łącznie 23 wskaźniki...
-
Derivative Instruments Dedicated for Agricultural Commodity Entities in Poland = Instrumenty pochodne stosowane na rynku rolnym w Polsce
PublicationCelem badań, których wyniki zostały przedstawione w pracy, było określenie, jaki wpływ mają zastosowane instrumenty pochodne na wyniki finansowe przedsiębiorstwa handlowego w obrocie zbożem. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przybliżono zagadnienia dotyczące wykorzystania instrumentów pochodnych na rynku rolnym w Polsce. Druga część zawiera wyniki badań dotyczących możliwości wykorzystania zabezpieczenia ceny transakcji...
-
Struktura sektora bankowego w wybranych krajach Bałkanów Zachodnich
PublicationW sektorze bankowym zjawisko konkurencji pojawiło się później niż w tradycyjnych sektorach przemysłowych, lecz w warunkach współczesnych rozwija się bardzo dynamicznie i przybiera często agresywne formy. Sektory bankowe równią się pod względem struktur konkurencyjnych, jak i poziomów koncentracji. Celem artykułu jest zaprezentowanie struktury rynków bankowych w wybranych krajach Europy Bałkańskiej, przechodzących transformację...
-
Kształtowanie wartości wskaźników płynności finansowej przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej
Publication: W artykule porównano kształtowanie wartości wskaźników z obszaru płynności finansowej przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej. Celem przeprowadzonych badań było ponadto zaproponowanie przedziałów wartości rekomendowanych dla wskaźników z obszaru płynności finansowej z osobna dla okresu dobrej, jak i złej koniunktury gospodarczej. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 67 317...
-
Koncepcja pomiaru efektywności podmiotu leczniczego
PublicationKażdy podmiot, w tym również podmiot leczniczy, stara się działać zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania. Wszystkie podmioty świadczące usługi związane z ochroną zdrowia starają się efektywnie wykorzystywać posiadane zasoby. Dotyczy to szczególnie szpitali, które stoją przed trudnym wyzwaniem zwiększania efektywności, co oznacza kontrolowanie kosztów przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej jakości świadczeń. Wiele z tych...
-
Struktura źródeł finansowania ponadprzeciętnie rentownych przedsiębiorstw z sektora MSP
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie w przekroju sektorowym kształtowania struktury finansowania przez MSP uzyskujące ponadprzeciętnie wysoką rentowność aktywów. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 109 174 sprawozdań finansowych przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w 27 różnych działach gospodarki narodowej. Sektorowe zróżnicowanie wartości wskaźników struktury źródeł finansowania zostało potwierdzone przy...
-
Zróżnicowanie zadłużenia w zależności od wielkości przedsiębiorstwa
PublicationW artykule przedstawiono różnice w sposobie kształtowania wartości wskaźników z obszaru zadłużenia pomiędzy małymi, średnimi i dużymi przedsiębiorstwami. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 97 471 sprawozdań finansowych przedsiębiorstw, prowadzących działalność gospodarczą w 12 różnych działach polskiej gospodarki narodowej. Do potwierdzenia zróżnicowania zadłużenia w zależności od wielkości przedsiębiorstwa wykorzystano...
-
Basics on Commodities Risk Management for Grains Trading
PublicationCelem artykułu jest określenie rodzajów grup ryzyka występujących na rynku zbóż oraz przedstawienie możliwości ograniczania wystąpienia zjawisk niepożądanych. Pojawia się kwestia: w jakim stopniu podmioty rynku zbóż, a w szczególności producenci, powinni sami neutralizować występujące ryzyko, a kiedy powinni oczekiwać wsparcia ze strony instytucji państwowych. Coraz powszechniej zastosowanie znajdują instrumenty finansowe w postaci...
-
Zależność pomiędzy wielkością przedsiębiorstwa a strukturą źródeł finansowania
PublicationW artykule przedstawiono różnice w sposobie kształtowania struktury źródeł finansowania pomiędzy małymi, średnimi i dużymi przedsiębiorstwami. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 97 471 sprawozdań finansowych przedsiębiorstw, prowadzących działalność gospodarczą w 12 różnych działach polskiej gospodarki narodowej. Do potwierdzenia zróżnicowania struktury kapitałowej w zależności od wielkości przedsiębiorstwa wykorzystano...
-
Grupy producenckie jako beneficjenci restrukturyzacji rynków rolnych
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie integracji rynku na przykładzie funkcjonowania grup producenckich na rynkach rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem roli producentów zbóż. Grupy producenckie ze względu na swoje zalety są ważnym podmiotem wokół którego można by stworzyć dobrze funkcjonujący system skupu i przechowalnictwa zbóż. Grupy producenckie działając w otoczeniu instytucjonalnym agrobiznesu są w kręgu oddziaływania różnych...