Search
Filters
total: 955
-
Catalog
- Publications 811 available results
- Journals 16 available results
- Conferences 1 available results
- People 24 available results
- Inventions 5 available results
- Projects 4 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 1 available results
- e-Learning Courses 50 available results
- Events 3 available results
- Open Research Data 39 available results
Search results for: WZMOCNIENIE FUNDAMENTÓW
-
SAUP_Projekt architektoniczny VI 2022/23
e-Learning CoursesKrótki opis problematyki zajęć: Opracowanie projektu architektonicznego obiektu szkoły tańca wzbogaconej o restaurację z zapleczem. Obiekt ma powstać w kluczowej dla rewitalizacji ul. Partyzantów lokalizacji, na działce u wylotu ul. Sosnowej, vis a vis siedziby Komendy Głównej Wojewódzkiej Straży Pożarnej. Zajęcia prowadzone będą w formule zajęć projektowych. stacjonarnych Proponowany temat: TAŃCZ I JEDZ / DANCE AND EAT...
-
Eksperymentalna Hydrotechnika
e-Learning CoursesNazwa: Eksperymentalna hydrotechnika Opis: W podłożu każdej budowli piętrzącej wodę (np. zapora ziemna, wał przeciwpowodziowy, jaz, śluza) dochodzi do zjawiska filtracji, które może powodować zmiany w podłożu destabilizujące budowlę. W ramach zajęć uczestnicy zgodnie z przyjętym schematem zbudują stanowisko doświadczalne, wykonają model budowli piętrzącej i przeprowadzą doświadczenia przepływu wody gruntowej pod budowlą piętrzącą....
-
Stefan Niewitecki dr inż. arch.
PeopleW dniu 29.07.1977 r. ukończenie Studium Podyplomowego Kształcenia Pedagogicznego Nauczycieli Akademickich (świadectwo Nr 301, wynik dobry). Dnia 29.04.1982 r. nagroda III stopnia Rektora Politechniki Gdańskiej, zespołowa za ''Studium wpływu ujęcia wody Gdańsk-Lipce na stateczność obiektów budowlanych w rejonie leja depresyjnego.'' W 1986 r. nagroda Rektora Politechniki Gdańskiej za ''Orzeczenie i projekt techniczny wzmocnienia...
-
Direct-contact condensation from vapour- gas mixture in a spray ejector condenser for negative CO2 power plant
PublicationDirect-contact condensation of vapour containing the inert gas on a spray of subcooled liquid exists in a number of technical applications. For example, it may be found in the nuclear industry (e.g. pressurized jet under normal operating conditions, in safety analyses) or in the chemical industry (e.g. mixing-type heat exchanger, degasser, sea water desalting). The problem is also essential to modelling and analysis of some...
-
Nutrient transport and acquisition by diatom chains in a moving fluid
PublicationThe role of fluid motion in delivery of nutrients to phytoplankton cells is a fundamental question in biological and chemical oceanography. In the study of mass transfer to phytoplankton, diatoms are of particular interest. They are non-motile, are often the most abundant components in aggregates and often form chains, so they are the ones expected to benefit most from enhancement of nutrient flux due to dissipating turbulence....
-
The Contemporary aspects of revitalization of the buildings and the port areas
PublicationPort cities are the forefront of globalization. The continued growth of international trade of goods and services has now played a major role in shaping the economic and social world. Strategies for mutual cooperation and follow-up between countries, cities and regions are increasingly complex. On the one hand it brings profits, on the other leads to destabilization and the need for transformation and constant modernization. Port...
-
Modelling Signalised Intersections Reliability of Functioning
PublicationThe article addresses a fundamental aspect of traffic, i.e. the operation of traffic signals at intersections, in reference to the reliability theory. In many cases, when intersections carry substantial amounts of traffic, selecting control parameters to produce satisfactory traffic conditions is quite difficult. Design methods do not cover all possible situations which are the result of intersection geometry and location...
-
Extending the Frequency Limit of Microstrip-Coupled CSRR Using Asymmetry
PublicationAbstract— This article explains the frequency limitation in designing microstrip circuits based on a complementary split-ring resonator (CSRR) and reports a novel technique for increasing its operating frequency, which makes the CSRR suitable for high-frequency applications. This study helps in synthesizing the dimensions of symmetric CSRR (SCSRR) and asymmetric CSRR (ACSRR) circuits, which shows the applicability of the proposed...
-
Performance-Driven Surrogate Modeling of High-Frequency Structures
PublicationThe development of modern high-frequency structures, including microwave and antenna components, heavily relies on full-wave electromagnetic (EM) simulation models. Notwithstanding, EM-driven design entails considerable computational expenses. This is especially troublesome when solving tasks that require massive EM analyzes, parametric optimization and uncertainty quantification be-ing representative examples. The employment of...
-
PG-00060238 Standardy integralności mechanicznej dla inżynierii cyfrowej opartej na danych
e-Learning CoursesKurs w zrozumiały sposób wyjaśnia praktyki inżynierskie dotyczące oceny mechanizmów awarii elementów mechanicznych, metody Stress-Life i Strain-Life, techniki liczenia cykli. Wyjaśnione modele oparte na wiedzy analitycznej są odniesione do potrzeb monitorowania silnika, które generuje dane pracy urządzeń u klientów. Dane te są wykorzystywane w rozwiązaniach inżynierii cyfrowej, takich jak digital twin (dla części) lub digital thread...
-
Synteza układu sterowania statkiem morskim dynamicznie pozycjonowanym w warunkach niepewności
PublicationNiniejsza monografia obejmuje zagadnienia związane z syntezą układu dynamicznego pozycjonowania statku w środowisku morskim z zastosowaniem wybranych nieliniowych metod sterowania. W ramach pracy autorka rozważała struktury sterowania z zastosowaniem wektorowej adaptacyjnej metody backstep oraz metod jej pokrewnych, takich jak regulatory MSS (ang. multiple surface sliding), DSC (ang. dynamic surface control), NB (ang. neural backstepping)....
-
Fast multi-objective optimization of antenna structures by means of data-driven surrogates and dimensionality reduction
PublicationDesign of contemporary antenna structures needs to account for several and often conflicting objectives. These are pertinent to both electrical and field properties of the antenna but also its geometry (e.g., footprint minimization). For practical reasons, especially to facilitate efficient optimization, single-objective formulations are most often employed, through either a priori preference articulation, objective aggregation,...
-
Practical Approach to Large-Scale Electronic Structure Calculations in Electrolyte Solutions via Continuum-Embedded Linear-Scaling Density Functional Theory
PublicationWe present the implementation of a hybrid continuum-atomistic model for including the effects of a surrounding electrolyte in large-scale density functional theory (DFT) calculations within the Order-N Electronic Total Energy Package (ONETEP) linear-scaling DFT code, which allows the simulation of large complex systems such as electrochemical interfaces. The model represents the electrolyte ions as a scalar field and the solvent...
-
Normal-form preemption sequences for an open problem in scheduling theory
PublicationStructural properties of optimal preemptive schedules have been studied in a number of recent papers with a primary focus on two structural parameters: the minimum number of preemptions necessary, and a tight lower bound on shifts, i.e., the sizes of intervals bounded by the times created by preemptions, job starts, or completions. These two parameters have been investigated for a large class of preemptive scheduling problems,...
-
Direct electrical brain stimulation of human memory: lessons learnt and future perspectives
PublicationModulation of cognitive functions supporting human declarative memory is one of the grand challenges of neuroscience, and of vast importance for a variety of neuropsychiatric, neurodegenerative and neurodevelopmental diseases. Despite a recent surge of successful attempts at improving performance in a range of memory tasks, the optimal approaches and parameters for memory enhancement have yet to be determined. On a more fundamental...
-
Uncertainty Quantification of Additive Manufacturing Post-Fabrication Tuning of Resonator-Based Microwave Sensors
PublicationReconfigurability, especially in terms of the ability of adjusting the operating frequency, has become an important prerequisite in the design of modern microwave components and systems. It is also pertinent to microwave sensors developed for a variety of applications such as characterization of material properties of solids or liquids. This paper discusses uncertainty quantification of additive-manufacturing-based post-fabrication...
-
Największe osiedle mieszkaniowe międzywojennego Gdańska - stan obecny i perspektywy zachowania
PublicationZaprezentowane przykłady budynków modernistycznych pochodzą z największego gdańskiego osiedla mieszkaniowego z okresu dwudziestolecia międzywojennego – Osiedla Kościuszki. W analizowanym zespole zabudowy przeważa architektura mieszkaniowa wielorodzinna w zabudowie ciągłej. Chociaż charakteryzuje ją prostota i zharmonizowanie form, to poszczególne grupy budynków tworzące samodzielne podjednostki osiedla różnią się sposobem opracowania...
-
Największe osiedle mieszkaniowe międzywojennego Gdańska - stan obecny i perspektywy zachowania
PublicationZaprezentowane przykłady budynków modernistycznych pochodzą z największego gdańskiego osiedla mieszkaniowego z okresu dwudziestolecia międzywojennego – Osiedla Kościuszki. W analizowanym zespole zabudowy przeważa architektura mieszkaniowa wielorodzinna w zabudowie ciągłej. Chociaż charakteryzuje ją prostota i zharmonizowanie form, to poszczególne grupy budynków tworzące samodzielne podjednostki osiedla różnią się sposobem opracowania...
-
Zintegrowane analizy ilości i jakości odpływu wód desz-czowych w zlewniach zurbanizowanych na przykładzie Potoku Królewskiego w Gdańsku
PublicationGdańsk to miasto, którego dynamiczny rozwój wywiera coraz silniejszy wpływ na warunki hydrologiczne, panujące w zlewniach znajdujących się na jego terenach. Gwałtowna urbanizacja otaczających aglomerację wzgórz morenowych, wielkoob-szarowe centra handlowo- usługowe, parkingi, czy powstające osiedla mieszkalne wraz z infrastrukturą transportową prowadzą do min. do uszczelnienia i zmiany szorstkości powierzchni zlewni. Wyraźną konsekwencją...
-
Use of structural equation modeling in quantitative research in the field of management and economics: A bibliometric analysis in the systematic literature review
PublicationPURPOSE: This paper aims to provide a comprehensive review of scholarly research focusing on using quantitative methods and particularly structural equation modeling (SEM) in management and economics studies, as well as provide a bibliometric agenda including the time horizon of individual publications, the highest citation rate, geographic and industry areas, methodological context, and keywords. METHODOLOGY: A systematic literature...
-
Empirical analysis of tree-based classification models for customer churn prediction
PublicationCustomer churn is a vital and reoccurring problem facing most business industries, particularly the telecommunications industry. Considering the fierce competition among telecommunications firms and the high expenses of attracting and gaining new subscribers, keeping existing loyal subscribers becomes crucial. Early prediction of disgruntled subscribers can assist telecommunications firms in identifying the reasons for churn and...
-
Bile salts in digestion and transport of lipids
PublicationBecause of their unusual chemical structure, bile salts (BS) play a fundamental role in intestinal lipid digestion and transport. BS have a planar arrangement of hydrophobic and hydrophilic moieties, which enables the BS molecules to form peculiar self-assembled structures in aqueous solutions. This molecular arrangement also has an influence on specific interactions of BS with lipid molecules and other compounds of ingested food...
-
Tworzenie wartości wspólnej w uniwersytecie. Perspektywa trójkąta wiedzy
PublicationSpołeczną odpowiedzialność uniwersytetu definiuje się jako dobrowolne działania uczelni, wykraczające poza obowiązek kształcenia i prowadzenia badań, których celem jest poprawa jakości życia ogółu. Mimo że trójczłonowość misji uniwersytetu może sugerować, że jest on społecznie odpowiedzialny „z natury”, wyniki badań pokazują, że społeczna odpowiedzialność nie jest fundamentem, z którego wynikają działania uniwersytetu, lecz raczej...
-
Architektura kościołów dominikańskich w średniowiecznych Prusach
PublicationBadania architektoniczne kościołów w Chełmnie, Elblągu, Gdańsku i Tczewie oraz próba rozpoznania danych na temat świątyni predykantów w Toruniu pozwoliły zrekonstruować historię budowlaną pięciu z nich. Poszczególne obiekty nigdy nie były realizowane w całości według z góry założonego planu. Proces ich projektowania i budowy to aż do przełomu XIV i XV wieku ciągłe modyfikacje, wpasowywanie się w kontekst przestrzenny miasta, zmiany...
-
Ochrona danych osobowych i sztuczna inteligencja w prawie polskim i chińskim
PublicationTom pt. „Ochrona danych osobowych i sztuczna inteligencja w prawie polskim i chińskim” stanowi pierwszy krok w dyskusji nad rozwojem badań na styku prawa nowych technologii i ochrony danych osobowych. Tematyka ta jest niezwykle ważna zarówno w Polsce, jak w Chinach, dlatego też właśnie te dwa kraje i porównywanie ich osiągnięć w tych...
-
Predicting sulfanilamide solubility in the binary mixtures using a reference solvent approach
PublicationBackground. Solubility is a fundamental physicochemical property of active pharmaceutical ingredients. The optimization of a dissolution medium aims not only to increase solubility and other aspects are to be included such as environmental impact, toxicity degree, availability, and costs. Obtaining comprehensive...
-
Has EGNOS its own place in maritime navigation?
PublicationGNSS (in fact it usually means GPS) is at the moment the fundamental means of positioning for any variants of navigation. However some attributes of it can be not sufficient for every users or in some tasks, so there are any cases when this system needs support. From the mariner point of view pure GPS properties perfectly fulfils expectations of sailors at the open sea, however there are lot of cases, when accuracy of the system...
-
Effect of slag coal ash and foamed glass on the mechanical properties of two-stage concrete
PublicationTwo-stage concrete (TSC) is known by various names such as colcrete, Polcrete, preplaced aggregate concrete and prepacked concrete. It is different from traditional concrete in two fundamental ways, namely method of construction and mix proportion. Two-stage concrete (TSC) is defined as firstly, coarse aggregates are placed into the formwork and grout is applied to fill in the between coarse aggregate particles voids. Secondly,...
-
Suitableness of SLM Manufactured Turbine Blade for Aerodynamical Tests
PublicationsettingsOrder Article Reprints Open AccessArticle Suitableness of SLM Manufactured Turbine Blade for Aerodynamical Tests by Janusz Telega 1,*ORCID,Piotr Kaczynski 1ORCID,Małgorzata A. Śmiałek 2ORCID,Piotr Pawlowski 3ORCID andRyszard Szwaba 1ORCID 1 Institute of Fluid Flow Machinery Polish Academy of Sciences (IMP PAN), Fiszera 14, 80-231 Gdansk, Poland 2 Faculty of Mechanical Engineering and Ship Technology, Institute of Naval...
-
Kształtowanie wartości wymiaru sprawiedliwości poprzez jego usieciowienie
PublicationW artykule podjęto próbę identyfikacji podstawowych wartości wymiaru sprawiedliwości. Przy czym należy odróżnić wartości niezmienne, wynikające z istoty jego funkcjonowania, oraz redefiniowalne – uzależnione od wymagań zmieniającego się otoczenia. Szczególnie w przypadku wartości redefiniowalnych niebagatelną rolę mogą odegrać sieci międzyorganizacyjne – publiczne sądowe sieci regulacyjne i dobrowolne. Podejście międzyorganizacyjne...
-
Elective Project I _ Shelter_learning by doing
e-Learning CoursesElective Project I _ Shelter - learning by doing “Your creativity and skills play an important role in making an impact in responding to humanitarian challenges and global crises” The world seems to be reeling from one crisis to another. Recently we experienced climate crises, global pandemic (Covid-19), economic uncertainty, wars, floods, wildfire, and earthquakes. Proceeding from the challenges facing humanity at the global...
-
Stateczność i niezawodność pełnomorskich platform wiertniczych
PublicationW pracy przedstawiono wieloletnie doświadczenia Autora w zakresie wybranych aspektów numerycznej analizy pełnomorskich platform wiertniczych, w szczególności stacjonarnych platform stalowych poddanych działaniu fal wiatrowych i wiatru. W opisie zachowania się platform uwzględniono współoddziaływanie trzech ośrodków: materiału konstrukcji, morskich fal wiatrowych i podłoża gruntowego. Przyjęcie do opisu stochastycznych właściwości...
-
Topology recognition and leader election in colored networks
PublicationTopology recognition and leader election are fundamental tasks in distributed computing in networks. The first of them requires each node to find a labeled isomorphic copy of the network, while the result of the second one consists in a single node adopting the label 1 (leader), with all other nodes adopting the label 0 and learning a path to the leader. We consider both these problems in networks whose nodes are equipped with...
-
Numerical simulation of cold flow and combustion in a swirl stabilized combustor
PublicationA numerical simulation model was developed to investigate the cold flow and combustion using Ansys FLUENT 2021R1. The governing equations were solved using the pressure-based method, and pressure–velocity coupling was performed using the SIMPLE method. To model the turbulent process, the RSM model was used. Non-premixed model is chosen to solve the chemical kinetics between fuel and oxigen. Radiation heat transfer was calculated...
-
Energy policy and the role of bioenergy in Poland
PublicationPrzedstawiono sytuacje energetyczną kraju. Omówiono poszczególne sektory wytwarzania energii oraz zapotrzebowania na energię i paliwa. Omówiono przekształcenia sektorów energetycznych w Polsce na przestrzeni lat 1990-2002. Na tym tle przedstawiono techniczne, ekonomiczne, społeczne i prawne aspekty rozwoju energetyki źródeł odnawialnych a w szczególności opartych o bioenergię. Przedstawiono wnioski dla Polski płynące z dotychczasowych...
-
Przegląd miar oceny oprogramowania
PublicationProblem oceny oprogramowania istnieje od momentu pojawienia się pierwszego programu komputerowego. Historycznie miary jakości oprogramowania miały zupełnie inne przeznaczenie, gdyż skupiały się na częstotliwości defektów lub błędów oprogramowania. Błędnie bazowało to na założeniu, że jakość oprogramowania to brak błędów. Stąd też używano prostej statystyki typu liczby błędów, wykrytych w określonym przedziale czasu (np. rocznym)...
-
Research by design w architekturze
PublicationW książce autor dowodzi, że w twórczym procesie powstawania dzieła architektonicznego, czyli obiektu zaprojektowanego a następnie zbudowanego, oprócz rozważań natury teoretycznej pierwszorzędną rolę odgrywają doświadczenia zdobyte na drodze praktycznego stosowania często na wpół intuicyjnych rozwiązań, mających dopiero w przyszłości stanowić podwalinę architektonicznych teorii. Obserwowana dzisiaj narastająca inwazja intuicji,...
-
Ocena nośności betonowych dźwigarów wzmocnionych płaskownikiem stalowym na podstawie badań modelowych i numerycznych
PublicationKoniec wieku XIX oraz początek XX wieku były okresem, który w budownictwie przyniósł postęp metod obliczeń oraz zaowocował szeregiem nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych. Szczególny wkład w tych dziedzinach wnieśli inżynierowie zajmujący się budową mostów. Pozostawili szereg nowatorskich rozwiązań technicznych i technologicznych. Jednym z nich są ustroje systemu Möllera.Na ziemiach polskich znajduje się jeszcze kilka obiektów...
-
Industrial Heritage in sacrifice zones, The potential of Bocamina I & II Thermoelectric in Coronel, Chile
PublicationThis work aims to present the recovery potential of the Chilean Sacrifice Zones, urban areas affected by high amounts of pollution caused by industrial activities. It centers in the case of “Bocamina I & II”, two Thermoelectric based in the city of Coronel, southern Chile. A settlement historically related to the mining processes. These plants operated for decades supplying the national energy...
-
Physical Chemistry_GTM_20_21_winter
e-Learning CoursesThe aim of the subject is to familarize the student with fundamental physico-chemical laws in chemical thermodynamics, phase equilibria and chemical equilibria together with ability of solving relevant text problems involving calculations, as well as teachnig him/her effective and safe carrying out simple experiments/measurements of physico-chemical quantities and proper presentation and interpretation of their results. LECTURES Chemical...
-
Baseny i kąpieliska (nst) 2022/2023
e-Learning CoursesW ramach przedmiotu "Baseny i kąpieliska" prowadzone są wykłady i projektowanie. Wykłady obejmują tematycznie w pierwszej kolejności: omówienie literatury przedmiotu, podział i rodzaje kąpielisk i basenów (podział klasyczny, podział komercyjny). Kąpieliska na wodach naturalnych (bieżących i stojących). Baseny otwarte. Baseny kryte – sportowo pływackie, uniwersalne, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, rehabilitacyjne, dla...
-
Baseny i kąpieliska 2021/2022
e-Learning CoursesW ramach przedmiotu "Baseny i kąpieliska" prowadzone są wykłady i projektowanie. Wykłady obejmują tematycznie w pierwszej kolejności: omówienie literatury przedmiotu, podział i rodzaje kąpielisk i basenów (podział klasyczny, podział komercyjny). Kąpieliska na wodach naturalnych (bieżących i stojących). Baseny otwarte. Baseny kryte – sportowo pływackie, uniwersalne, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, rehabilitacyjne, dla...
-
Baseny i kąpieliska 2022/2023
e-Learning CoursesW ramach przedmiotu "Baseny i kąpieliska" prowadzone są wykłady i projektowanie. Wykłady obejmują tematycznie w pierwszej kolejności: omówienie literatury przedmiotu, podział i rodzaje kąpielisk i basenów (podział klasyczny, podział komercyjny). Kąpieliska na wodach naturalnych (bieżących i stojących). Baseny otwarte. Baseny kryte – sportowo pływackie, uniwersalne, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, rehabilitacyjne, dla...
-
Baseny i kąpieliska 2023/2024
e-Learning CoursesW ramach przedmiotu "Baseny i kąpieliska" prowadzone są wykłady i projektowanie. Wykłady obejmują tematycznie w pierwszej kolejności: omówienie literatury przedmiotu, podział i rodzaje kąpielisk i basenów (podział klasyczny, podział komercyjny). Kąpieliska na wodach naturalnych (bieżących i stojących). Baseny otwarte. Baseny kryte – sportowo pływackie, uniwersalne, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, rehabilitacyjne, dla...
-
Baseny i kąpieliska nst 2023/2024
e-Learning CoursesW ramach przedmiotu "Baseny i kąpieliska" prowadzone są wykłady i projektowanie. Wykłady obejmują tematycznie w pierwszej kolejności: omówienie literatury przedmiotu, podział i rodzaje kąpielisk i basenów (podział klasyczny, podział komercyjny). Kąpieliska na wodach naturalnych (bieżących i stojących). Baseny otwarte. Baseny kryte – sportowo pływackie, uniwersalne, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, rehabilitacyjne, dla...
-
SYNAT_MUSIC_GENRE_FV_173
Open Research DataThis is the original dataset containing 51582 music tracks (22 music genres) and 173 element-feature vector [1-6,9]. A collection of more than 50000 music excerpts described with a set of descriptors obtained through the analysis of 30-second mp3 recordings was gathered in a database called SYNAT. The SYNAT database was realized by the Gdansk University...
-
SYNAT Music Genre Parameters PCA 19
Open Research DataThe dataset contains feature vector after Principal Component Analysis (PCA) performing, so there are 11 music genres and 19-element vector derived from music excerpts. Originally, a feature vector containing 173 elements was conceived in earlier research studies carried out by the team of authors [1-6]. A collection of 52532 music excerpts described...
-
SYNAT_PCA_48
Open Research DataThere is a series of datasets containing feature vectors derived from music tracks. The dataset contains 51582 music tracks (22 music genres) and feature vector after Principal Component Analysis (PCA) performing, so there are 48-element vectors derived from music excerpts. Originally, a feature vector containing 173 elements was conceived in earlier...
-
SYNAT_PCA_11
Open Research DataThe dataset contains 51582 music tracks (22 music genres) and feature vector after Principal Component Analysis (PCA) performing, so there are 11-element vectors derived from music excerpts. Originally, a feature vector containing 173 elements was conceived in earlier research studies carried out by the team of authors [1-6]. A collection of more than...
-
Physical modeling in sands in a wide range of stress level: Application to the calibration of CPTU i DMT tests.
PublicationPraca dotyczy badań modelowych w gruntach niespoistych ze szczególnym uwzględnieniem wpływu wysokiego poziomu naprężenia na zachowanie się podłoża gruntowego. Praca składa się z siedmiu rozdziałów. W pierwszym z nich opisano zachowanie się piasku w szerokim zakresie naprężeń z uwzględnieniem ściśliwości, kruszenia się ziaren, nieliniowości obwiedni zniszczenia oraz nieliniowości modułu odkształcenia związanych z poziomem naprężenia...