Search
Filters
total: 761
-
Catalog
- Publications 574 available results
- Journals 26 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 47 available results
- Inventions 9 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 4 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 80 available results
- Events 11 available results
- Offers 1 available results
Search results for: elektrownie sloneczne
-
Badanie problemów występujących w projektowaniu i eksploatacji elektrycznych pędników azymutalnych
PublicationArtykuł przedstawia kilka problemów dotyczących projektowania i eksploatacji elektrycznych układów napędowych małej mocy. Przedstawiane pędniki są projektowane i stosowane przez studentów i pracowników Politechniki Gdańskiej do napędu łodzi napędzanych energią słoneczną, które biorą udział w międzynarodowych regatach.
-
Rozpoznanie ról użytkowników usługi e-mail z wykorzystaniem metody opartej na ontologii
PublicationSieci społeczne jako struktury ukazujące społeczne powiązania pomiędzy osobami lub całymi organizacjami poddawane są często analizie w celu rozpoznania ról, jakie pełnią poszczególni aktorzy w danej sieci. Taka klasyfikacja ról odgrywanych przez aktorów może dostarczać wielu cennych informacji o danej sieci, gdyż daje nam całościowy obraz danej sieci pozwalając na zrozumienie, w jaki sposób sieć jest zorganizowana, i w jaki sposób...
-
E-mail user roles identification using OWL-based ontology approach
PublicationSieci społeczne jako struktury ukazujące społeczne powiązania pomiędzy osobami lub całymi organizacjami poddawane są często analizie w celu rozpoznania ról, jakie pełnią poszczególni aktorzy w danej sieci. Taka klasyfikacja ról odgrywanych przez aktorów może dostarczać wielu cennych informacji o danej sieci, gdyż daje nam całościowy obraz danej sieci pozwalając na zrozumienie, w jaki sposób sieć jest zorganizowana, i w jaki sposób...
-
Modelowanie systemów energetycznych wytwarzania energii elektrycznej i ciepła do celów planowania rozwoju - wybrane zagadnienia
PublicationSystemy energetyczne wymagają przemian technologicznych w kierunku neutralności klimatycznej. W Polsce, w której systemie elektroenergetycznym i systemach ciepłowniczych dominują przestarzałe elektrownie i ciepłownie węglowe, dążenie do minimalizacji wpływu na środowisko wiąże się z wysokimi kosztami. Dlatego należy szukać optymalnych ścieżek roz-woju energetyki, aby osiągnąć ambitne długoterminowe cele strategiczne, przy minimalizacji...
-
Projektowanie sprzęgła wału turbiny wodnej przy użyciu programów CAD
PublicationW referacie przedstawiono wybrane problemy projektowe i konstrukcyjne związane z modernizacją sprzęgła wału turbiny wodnej elektrowni wodnej Podgaje. Konieczne było takie ukształtowanie sprzęgła kołnierzowego, aby istniała możliwość niwelowania błędu montażowego niewspółosiowości łączonych wałów generatora i wirnika. Przedstawiono różne koncepcje kształtu sprzęgła, które mogło by zapewnić niwelowanie załamania wału turbiny.
-
O niektórych problemach energetyki wiatrowej na świecie i w Polsce
PublicationPokazano rozwój światowej energetyki wiatrowej od 1990r. Określono stan i perspektywy rozwoju tych źródeł w Polsce. Wyrażono pogląd, że odległą, lecz prawdopodobną perspektywą dla elektroenergetyki nie będzie wiatr, lecz słońce. Pokazano, że dla bezpieczeństwa energetycznego na razie nic nie wynika z faktu, że elektrownie wiatrowe należą do generacji rozproszonej. Artykuł zawiera także kilka uwag na temat ekologii. Na końcu podano...
-
POLAND RULES! - Polska rządzi! Relacja z regat łodzi solarnych Dong Energy Solar Challenge 2014
PublicationW 2014 r. Studenci Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej, członkowie Koła Naukowego „KORAB” zwyciężyli w regat łodzi zasilanych energią słoneczną Dong Energy Solar Boats Challenge – Holland 2015. W artykule opisano przygotowania do regat, łódź solarną oraz przebieg regat.
-
Re:Brick, czyli budowanie z małych elementów
PublicationArtukuł opisuje problematykę aktywizowania działań łaczacych różne podmioty (studenci architektury i innych kierunków, praktykujący architekci, organizacje społeczne, administracja) mających przyczynić się podniesienia walorów architektonicznych i standardu zamieszkiwania w historycznych dzielnicach Gdańska (Dolne Miasto, Nowy Port, Biskupia Górka, Dolny Wrzeszcz).
-
Wykorzystanie modelu układu regulacji prędkości kątowej hydrozespołu w adaptacyjnej metodzie synchronizacji prądnic
PublicationW artykule przedstawiono sposób wykorzystania modelu układu regulacji prędkości kątowej elektrowni wodnych pracujących przy dużym spadzie i długich rurociągach, w adaptacyjnej metodzie synchronizacji prądnic. Zaprezentowano algorytm identyfikacji wybranych parametrów modelu oraz wyniki badań symulacyjnych. Przedstawiono także sposób wykorzystania modelu do wyznaczenia chwil czasu, w których jest możliwe spełnienie warunków synchronizacji.
-
Zjawisko migracji w rzeczywistości kulturowej Gdańska
PublicationMigracja jako zjawisko społeczne znane jest od zarania dziejów ludzkości i należy do istotnych jej ogniw rozwoju cywilizacyjnego. Zjawiska migracji są procesami ciągłymi, zmieniającymi formy w czasie. Polityka państwa oraz działalność samorządu lokalnego w Gdańsku sprzyja procesom adaptacyjnym i integracyjnym imigrantów.
-
Sposoby wyboru obszaru zabudowy mieszkaniowej do procesu rewitalizaji.
PublicationWiele zaniedbanych, a często nawet zdegradowanych obszarów mieszkaniowych w polskich miastach wymaga prac naprawczych. Powinny one być przeprowadzane kompleksowo i w ramach różnych dyscyplin. Jednym z podejmowanych działań jest rewitalizacja, która z założenia uwzględnia zarówno aspekty techniczno-przestrzenne jak i gospodarczo-społeczne.
-
Cykl życiowy zespołu mieszkaniowego. Life cycle of the Housing Estate.
PublicationProjektowanie zespołu mieszkaniowego powinno uwzględniać jego oddziaływanie na środowisko przyrodniczo-społeczne. Całkowite oddziaływanie zespołu mieszkaniowego na środowisko można ocenić stosując metodę oceny cyklu życiowego wszystkich jego elemrntów. Omówiono problemy projektowania cyklu życiowego oraz zagadnienia adaptowalności budynków, projektowania uniwersalnego oraz projektowania uczestniczącego.
-
Proekologiczne odnawialne źródła energii
PublicationKsiążka poświęcona proekologicznym odnawialnym źródłom energii w kontekście tradycyjnych, nieodnawialnych nośników energii i ich wpływu na degradację środowiska. Scharakteryzowano, podano przykłady wykorzystania, koszty inwestycji i eksploatacji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii słonecznej, wiatrowej, wody, biomasy, geotermalnej i innych.
-
Janusz Cieśliński prof. dr hab. inż.
PeopleHe was born on April 15, 1954 in Slupsk. He graduated from the Faculty of Mechanical Engineering at Gdańsk University of Technology (1978). In 1986 he received the title of Doctor, in 1997 he obtained the title of Ph.D. with habilitation, and in 2006 he received the title of Professor. He worked as head of department and vice-dean for Education at the Faculty of Mechanical Engineering for two terms (2002-2008). His research interests...
-
Marek Wysocki dr hab. inż. arch.
PeoplePracownik naukowy Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, zatrudniony na PG od 15 listopada 1989 r. w Katedrze Techniki Budownictwa (obecnie Katedrze Technicznych Podstaw Projektowania Architektonicznego). W 2001 roku uzyskał tytuł doktora w zakresie nauk technicznych, a w 2012 r. na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej uzyskał tytuł dr. hab. W maju 2017 roku powołany został na stanowisko profesora nadzwyczajnego...
-
Katedra Mechaniki Konstrukcji
Research TeamsMechanika konstrukcji obiektów badawczych takich jak kadłuby statków i jachtów, platformy wiertnicze, elektrownie wiatrowe, rurociągi, zbiorniki oraz osprzęt żaglowy jednostek pływających - zarówno stalowe jak i kompozytowe.
-
Economic benefits from decreased mercury emissions: Projections for 2020
PublicationRozne procesy antropogenne zwiększyły ekspozycję ludzi i zwierząt na toksyczna metylortęć. Oszacowano, że emisje rtęci wzrosna o około 25% miedzy latami 2005 i 2020. Jeśli utrzyma się ich dzisiejszy trend. Stwierdzono, że straty społeczne w skali globalnej, związane ze spożywaniem metylortęci i mierzone w obniżaniu się IQ ludzi, moga wynieść około 3.7 biliona USD rocznie. Ten koszt zwiazany z wdychaniem par rtęci jest znacznie...
-
Obliczeniowa weryfikacja parametrów konstrukcyjnych podpory hydrostatycznej.
PublicationCelem pracy jest przeprowadzenie weryfikacji przyjętych parametrów konstrukcyjnych układu hydrostatycznego wspomagania łożyska wzdłużnego turbiny elektrowni wodnej Dychów. Weryfikację przeprowadzono na drodze obliczeniowej z wykorzystaniem MES, uwzględniając w obliczeniach deformacje klocka łożyska, warunki jego podparcia oraz przepływ oleju w szczelinie smarowej. Przedstawiono wyniki obliczeń które potwierdzają poprawność przyjętych...
-
Bilans cieplny w budynku
PublicationW artykule omówiono wielofunkcyjne izolacje energetyczne nowej generacji, chroniące przed stratami energii cieplnej, ale dodatkowo umożliwiające jeszcze pobranie energii promieniowania słonecznego. W ten sposób, dostarczając energię słoneczna i ograniczając starty energii cieplnej, izolacje transparentne poprawiają bilnas energetyczny i zmniejszają koszty jego eksploatacji.
-
Thermal performance of Si and GaAs based solar cells and modules.
PublicationPraca przedstawia aktualny stan wiedzy na temat wpływu temperatury na parametry pracy ogniw i modułów fotowoltaicznych z amorficznego krzemu i GaAs. Przedstawiono ogólna analizę rezultatów zastosowania modułów fotowoltaicznych w budownictwie ze szczególnym uwzględnieniem systemów hybrydowych, przekształcających energie słoneczną w prąd elektryczny i ciepło.
-
Przedsiębiorczość technologiczna – wysokie technologie, badania i rozwój.
PublicationDotychczas nie powstała jedna definicja przedsiębiorczości technologicznej (PT) z uwagi na złożoność zjawiska. Najogólniej, PT łączy zagadnienia związane z przedsiębiorczością oraz zarządzaniem technologią i innowacjami, jak również nauki społeczne z naukami technicznymi. Rozdział kompleksowo wyjaśnia pojęcie PT oraz przedsywia analizę historyczną pojęcia
-
Nadnapięcie jako nowy wskaźnik właściwości utleniająco-redukujących roztworów wodnych
PublicationW publikacji przedstawiono koncepcję wyznaczania właściwości redox roztworów wodnych w oparciu o przebieg nadnapięcia rejestrowanego na elektrodzie pracującej w trakcie przepływ przez nią prądu o znanej wartości. W artykule przedstawiono analizę właściwości statycznych i dynamicznych zaproponowanej metody.
-
Weryfikacja modelu hydrostatycznego wspomagania łożyska nośnego hydrogeneratora
PublicationW referacie przedstawiono model MES szczeliny olejowej oraz klocka łożyska nośnego hydrogeneratora elektrowni Porąbka-Żar. W obliczeniach uwzględniano deformacje sprężyste klocka, przepływ oleju przez szczelinę olejową oraz warunki podparcia klocka. Przedstawiono również niektóre wyniki obliczeń uzyskane za pomocą opisanego modelu MES i porównano je z wynikami pomiarów doświadczalnych przeprowadzonych na stanowisku badawczym AGH...
-
Praktyczne obliczenia w instalacjach słonecznego ogrzewania wody
PublicationNajbardziej efektywne pod względem technicznym i ekonomicznym jest słoneczne ogrzewanie wody użytkowej, do którego można już znaleźć obszary ekonomicznej opłacalności. W artykule skoncentrowano się na obliczeniach rocznego bilansu ciepła w instalacji słonecznego ogrzewania wody użytkowej. Do obliczeń wykorzystano charakterystyki sprawnościowe rzeczywiście istniejących kolektorów słonecznych. W opracowaniu opisano metodę postępowania...
-
Blok energetyczny wykorzystujący energię promieniowania słonecznego
PublicationW referacie przedstawiono koncepcję przetwarzania energii słonecznej na energię elektryczną. Początkowa część referatu przedstawia sposoby przetwarzania energii, a tak że ich podział. W dalszej części przyjęto warianty układów do obliczeń. Na końcu porównano wyniki i wybrano najbardziej korzystny wariant. Blok energetyczny składa się z kolektorów próżniowych.
-
Formy i metody elastycznego zatrudnienia oraz czynniki wpływające na rynek pracy w Polsce i krajach Unii Europejskiej
PublicationW artykule przeanalizowano główne przesłanki pojawienia się nowych form zatrudnienia. Są nimi przede wszystkim megatrendy światowe: trendy demograficzne i społeczne, glabalizacja oraz rozwój nowych technologii i usług informatycznych. Wpływ na kształtowanie się elastycznego rynku pracy mają również inne czynniki, które omówiono i poddano analizie.
-
Trudności ochrony środowiska w planowaniu przestrzennym–struktura problemu
PublicationArtykuł zawiera ogólną systematykę negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze. Autor omawia trudności zapobiegania przez planowanie przestrzenne zagrożeniom środowiska. Analizuje strukturę problemu, wskazując czynniki: społeczne, gospodarcze, prawne i polityczne, w tym rolę: motywacji, hierarchii wartości, świadomości ekologicznej, przekonań. Autor wskazuje też działania prowadzące do ograniczenia zagrożeń.
-
Rola komunikacji bezprzewodowej w życiu współczesnego człowieka
PublicationW artykule omówiono rolę komunikacji bezprzewodowej w życiu współczesnego człowieka. Dokonano analizy wybranych technologii w zakresie pełnionych funkcji. Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na grupie 100 osób, uwzględniając aspekty społeczne, ekonomiczne oraz techniczne, w zestawieniu z globalnymi trendami na rynku usług oraz sprzętu mobilnego i bezprzewodowego.
-
Podstawowe motywy współczesnego wychodźstwa polskiego.
PublicationW artykule dokonano analizy przyczyn wychodzstwa polskiego z lat 80-tych i 90-tych XX w. Podkreślano , ze we współczesnym wychodźstwie nie decyduje jeden wyizolowany czynnik ale ich zbiór ( przyczyny polityczne , psychologiczne , ekonomiczne , prawne , społeczne i kulturowo-cywilizacyjne). Czynniki te nakładają sie na siebie.
-
Wpływ temperatury wody chłodzącej w skraplaczu na ilość produkowanej mocy elektrycznej w obiegu parowym 200MW
PublicationReferat przedstawia analizę techniczną wpływu zmian temperatury wody chłodzącej skraplacz na ilość produkowanej energii elektrycznej, jak również zmiany jednostkowego zużycia ciepła dla obiegu elektrowni Turów z turbiną 200MW. Analiza została przeprowadzona przy pomocy programu DIAGAR oraz jego preprocesora Projdiag w którym został stworzony wstępny graf obliczeniowy a także wygenerowane dane, dzięki którym możliwe było przeprowadzenie...
-
Referat generalny do referatów podsekcji IV.2 : Urządzenia i sieci elektroenergetyczne
PublicationReferat generalny omawia referaty podsekcji IV.2 "Urządzenia i sieci elektroenergetyczne". Wśród zakwalifikowanych do tej podsekcji referatów dominuje tematyka związana z sieciami średniego napięcia, ale pojawiają się też zagadnienia dotyczące sieci i instalacji niskiego napięcia. Autorzy referatów poruszają problemy związane z niezawodnością, mocą bierną i jej kompensacją, przyłączaniem do sieci elektrowni wiatrowych, prądami...
-
Podejście do oceny bezpieczeństwa IT infrastruktur krytycznych
PublicationArtykuł przedstawia podejście do oceny bezpieczeństwa systemów informacyjnych stosowanych w infrastrukturach krytycznych. Prezentowany sposób oceny polega na dokładnej rekonstrukcji ocenianego systemu informacyjnego w laboratorium bezpieczeństwa IT, a następ-nie symulowaniu potencjalnych zagrożeń w systemie. Podejście zostało zastosowane przy weryfikacji bezpieczeństwa elektrowni. W rozdziale został opisany jeden z eksperymentów...
-
Temperatura wody chłodzącej w skraplaczu jako czynnik wpływający na ilość produkowanej mocy elektrycznej w bloku parowym 360 MW.
PublicationArtykuł przedstawia analizę techniczną wpływu zmian temperatury wody chłodzącej skraplacz na ilość produkowanej energii elektrycznej, jak również zmiany jednostkowego zużycia ciepła dla obiegu elektrowni Opole z turbiną 360MW. Analiza została przeprowadzona przy pomocy programu DIAGAR oraz jego preprocesora Projdiag w którym został stworzony wstępny graf obliczeniowy a także wygenerowane dane, dzięki którym możliwe było przeprowadzenie...
-
Temperatura wody chłodzącej w skraplaczu jako czynnik wpływający na ilość produkowanej mocy elektrycznej w bloku parowym 360 MW.
PublicationArtykuł przedstawia analizę techniczną wpływu zmian temperatury wody chłodzącej skraplacz na ilość produkowanej energii elektrycznej, jak również zmiany jednostkowego zużycia ciepła dla obiegu elektrowni Opole z turbiną 360MW. Analiza została przeprowadzona przy pomocy programu DIAGAR oraz jego preprocesora Projdiag w którym został stworzony wstępny graf obliczeniowy a także wygenerowane dane, dzięki którym możliwe było przeprowadzenie...
-
Filozoficzno-społeczne problemy współczesnego kapitalizmu - Nowyxx
e-Learning Courses -
Społeczne Aspekty Informatyki (nst) 2022/23
e-Learning CoursesKurs przeznaczony jest dla studentów II stopnia Informatyki, realizujących program w trybie niestacjonarnym. Głównym celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zasadami pracy w zespole, komunikacji interpersonalnej, rozwiązywania konfliktów i rozwijania kompetencji, które służą profesjonalizacji działań IT.
-
SPOŁECZNE I POLITYCZNE UWARUNKOWANIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
e-Learning Courses -
Filozoficzno-społeczne problemy współczesnego kapitalizmu (2023)
e-Learning Courses -
Aspekty społeczne technologii informacyjnych - seminarium 2023
e-Learning Courses -
Urządzenie do pozyskiwania energii fal morskich lub oceanicznych przy użyciu turbiny śmigłowej z samonastawnymi łopatkami
InventionsPrzedmiotem wynalazku jest umieszczone na obiekcie pływającym, urządzenie do pozyskiwania energii fal morskich lub oceanicznych przy użyciu turbiny śmigłowej z samonastawnymi łopatami, zwiększającymi kąt natarcia łopat ze wzrostem prędkości przepływu wody.
-
Ekologiczne zasilanie i napędy małych statków i łodzi
PublicationArtykuł dotyczy nowoczesnych układów napędu niewielkich jednostek pływających opartych na silnikach elektrycznych z magnesami trwałymi ziem rzadkich oraz układów ich zasilania. Przedstawiono różne typy nowoczesnych silników, akumulatorów oraz paneli fotowoltaicznych. Zaprezentowano obecne trendy rozwoju oraz przedstawiono jednostki pływające zasilane energią słoneczną zaprojektowane i zbudowane na Politechnice Gdańskiej.
-
Tożsamość lokalna w procesie przemian cywilizacyjnych
PublicationW warunkach odwrotu od społeczeństwa masowego oraz wzmacniania się roli znaczenia społeczno-politycznego i ekonomicznego społeczności lokalnych szczególną wartością staje się kwestia określenia tożsamości zarówno przez jednostki, jak i grupy społeczne. Tożsamość lokalna w kontekście przemian cywilizacyjnych ujawnia współcześnie nowe oblicza, m.in. społeczno-polityczne, gospodarcze, kulturowe.
-
Gospodarka skojarzona w lokalnym systemie grzewczym.
PublicationKompleksowa modernizacja lokalnego systemu grzewczego objęła budowe nowego źródła energii, w ktorym zastosowano gospodarkę skojarzoną. Przebudowano system przesyłowy ciepła do odbiorców oraz system grzewczy w budynkach. Przeprowadzono pełna konwencjonalną termomodernizację, a także wykorzystano odanawialne źródło energii (słonecznej i geotermicznej) do zasilania systemu grzewczego w budynkach jednego z osiedli.
-
STEROWANIE W OBIEKTACH PRZEMYSŁOWYCH [2022/23]
e-Learning CoursesSemestr VII. Cel: Celem przedmiotu jest przedstawienie wybranych obiektów przemysłowych oraz powiązań systemów sterownia z stosowaną w nich technologią przemysłową. Z ukierunkowaniem na systemy automatyki procesowej, systemy sekwencyjne automatyki; systemy sterowania i automatyki zabezpieczeniowej w elektrowni jądrowej i rafinerii.
-
STEROWANIE W OBIEKTACH PRZEMYSŁOWYCH [2021/22]
e-Learning CoursesSemestr VII. Cel: Celem przedmiotu jest przedstawienie wybranych obiektów przemysłowych oraz powiązań systemów sterownia z stosowaną w nich technologią przemysłową. Z ukierunkowaniem na systemy automatyki procesowej, systemy sekwencyjne automatyki; systemy sterowania i automatyki zabezpieczeniowej w elektrowni jądrowej i rafinerii.
-
STEROWANIE W OBIEKTACH PRZEMYSŁOWYCH [2023/24]
e-Learning CoursesSemestr VII. Cel: Celem przedmiotu jest przedstawienie wybranych obiektów przemysłowych oraz powiązań systemów sterownia z stosowaną w nich technologią przemysłową. Z ukierunkowaniem na systemy automatyki procesowej, systemy sekwencyjne automatyki; systemy sterowania i automatyki zabezpieczeniowej w elektrowni jądrowej i rafinerii.
-
Sukces mimo wszystko
PublicationAutor jest opiekunem Koła Naukowego Studentów ''KORAB'', działającego przy Wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej. W artykule zaprezentowano katamaran zasilany energią słoneczną, który został zaprojektowany i zbudowany z myślą o starcie w międzynarodowych regatach Frisian Nuon Solar Challenge.W artykule opisano start w regatach, które odbyły się latem 2006r.
-
Weryfikacja efektów kształcenia jako element Wewnętrznego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia
PublicationPojęcie weryfikacji efektów kształcenia jest pojęciem nowym, wprowadzonym w ostatniej nowelizacji ustawy. Pojęcie to jest ściśle związane z osiągniętymi przez studenta efektami kształcenia, które precyzyjnie definiują jego kompetencje. Efekty kształcenia określane są przez uczelnię jako specyficzne dla danego kierunku studiów i pogrupowane są w kategorie: wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne.
-
Standard MST i jego wykorzystanie przy opisie jednostek chorobowych
PublicationW podrozdziale przedstawiono ujednolicony sposób opisu chorób gastroentero-logicznych. Omówiono założenia standardu MST oraz model dokumentu elektroni-cznego. Opisano jak zaimplementowano ten standard w systemie ERS i jak natej podstawie utworzono elektroniczny atlas endoskopowy.
-
Geodesic monitoring of tower and mast structures
PublicationW artykule przedstawiono obciążenia jakim są poddawane konstrukcje wieżowe i masztowe. Opisano zakres oraz wymagania dotyczące pomiarów geodezyjnych przeprowadzanych w czasie eksploatacji konstrukcji smukłych. Wskazano metody pomiaru oraz zaprezentowano niektóre sposoby pomiaru w praktyce. Zamieszczono wyniki pomiarów przemieszczeń elektrowni wiatrowej o mocy 2 MW i wysokości elementu wsporczego 80 m oraz zaprezentowano pomiary...