Search
Search results for: PIERWIASTKI
-
Substancje groźne, niebezpieczne i pożyteczne.Tom 1: Pierwiastki i związki nieorganiczne
PublicationLudzie od początku swojego istnienia byli narażeni na działanie szkodliwych substancji chemicznych. Pierwotnie były to groźne dla życia opary wulkaniczne, toksyczne minerały – takie, jak arszenik, rudy ołowiu czy rtęci, szkodliwe metabolity wtórne (toksyny) wytwarzane przez mikroorganizmy, rośliny i zwierzęta, a także produkty spalania substancji organicznych, w tym dymy z palących się lasów czy stepów, zawierające czad, dioksyny,...
-
W poszukiwaniu pierwiastka duchowego współczesnych obiektów sakralnych. Tęsknoty użytkownika
PublicationUżytkownik , ''odbiorca'', ''wierny'' we współczesnym miejscu sakralnym zwanym świątynią, kościołem czy Domem Bożym - to także, między innymi, ''Architekt'' I to rodzi sie problem.
-
Pierwiastek, nie całkiem z piekła rodem. Cz. II
PublicationW ramach doniesienia zaproponowano wzbogacenie wykładu na temat siarki elementarnej o zestaw odpowiednio dobranych doświadczeń ilustrujących właściwości tego pierwiastka.
-
Pierwiastek, nie całkiem z piekła rodem - cz. I
PublicationW ramach doniesienia zaprezentowano ciekawe, intrygujące choć niekiedy zupełnie nieznane dane dotyczące siarki. Pierwiastek o tak olbrzymim znaczeniu ekonomicznym jest bowiem także nadzwyczajinteresującym problemem chemicznym.
-
Znaczenie pierwiastków ziem rzadkich w badaniach zanieczyszczeń środowiska
PublicationPostępujący wzrost produkcji i coraz większy zakres zastosowania pierwiastków ziem rzadkich w medycynie i różnych gałęziach przemysłu stwarza realne zagrożenie zanieczyszczenie środowiska przez pierwiastki z grupy REE. W roku 2011 opublikowano dane potwierdzające antropogeniczny charakter anomalii lantanu w wodach rzeki Rem, poniżej fabryki produkującej katalizatory wykorzystywane w procesie katalitycznego krakingu ropy naftowej....
-
REALIZACJA NA POZIOMIE RTL OBLICZANIA PIERWIASTKA KWADRATOWEGO Z UŻYCIEM METODY NIEODTWARZAJĄCEJ
PublicationObliczanie pierwiastka kwadratowego jest jedną z kluczowych operacji cyfrowego przetwarzania sygnałów szczególnie przy obliczaniu modułu sygnałów zespolonych. W pracy przedstawiono algorytm obliczania pierwiastka kwadratowego metodą nieodtwarzającą oraz jego układową realizację. Metoda umożliwia oszczędną realizację układową bazującą na sumatorach i rejestrach. Przeanalizowano wymagania sprzętowe obliczania pierwiastka kwadratowego...
-
Właściwości i struktura niobianu lantanu domieszkowanego pierwiastkami ziem rzadkich
PublicationW niniejszej rozprawie przedstawiono wyniki badań wpływu domieszkowania niobianu lantanu pierwiastkiem metali ziem rzadkich o zmiennym stopniu utlenienia. Za pomocą metody syntezy w fazie stałej wytworzono: jednofazowe związki niobianu lantanu z podstawieniem prazeodymem oraz terbem, niobian prazeodymu oraz niobian terbu (La1-xRExNbO4+δ, RENbO4+δ gdzie RE= Pr, Tb; 0≤x≤0,3). Syntezowane materiały zostały poddane badaniom struktury,...
-
Izolacja drożdży psychrotolerancyjnych oraz ocena ich zdolności do wykorzystania N-fosfonometyloglicyny jako źródła pierwiastków biogennych
PublicationN-fosfonometyloglicyna (PMG, glifosat) jest substancją aktywną herbicydu Roundup o szerokim spektrum aktywności biologicznej. Mechanizm jego działania opiera się na inhibicji aktywności syntazy 5-enolopirogroniano-szikimowo-3-fosforanowej (EPSP), przez co hamowana jest biosynteza aminokwasów aromatycznych u roślin. Glifosat jest związkiem fosforoorganicznym, w którego budowie wyróżnia się trwałe wiązanie C-P. Szybkość rozkładu...
-
Allergy to implant components: chromium, nickiel, cobalt and titanium
PublicationImplant jest kompozycja roznych pierwiastkow: niklu, chromu, kobaltu, tytanu, molibdenu i wanadu. Pierwiastki te moga doprowadzic do alergii, egzemy i obluzowania implantu.
-
Relationships and bioaccumulation of chemical elements in the Baikal seal (Phoca sibirica)
PublicationOznaczono stężenia w próbkach wątroby foki bajkalskiej, planktonu i zoobentosu ryb stanowiących źródło pokarmu dla fok. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem technik ICP-MS oraz ICP-AES. Zbadano wpływ czynników wewnętrzynch i zewnętrznych (środowiskowych) na proces bioakumulacji z wykorzystaniem technik wielowymiarowych (ANOVA, analiza czynników) oraz analizy korelacyjnej. Stwierdzono istotny wpływ płci oraz wieku na proces akumulacji...
-
2021_2022_Chemia_nieorganiczna_dla_kierunku_Chemia_semestr_II
e-Learning CoursesZapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami chemii nieorganicznej - właściwościami pierwiastków i ich związków, występowaniem w przyrodzie, przerobem i zastosowaniem. Część I. Typy reakcji chemicznych - reakcje przeniesienia, elektronu, reakcje przeniesienia protonu i reakcje przeniesienia ligandów. Pierwiastki bloku p
-
Tomasz Klimczuk prof. dr hab. inż.
PeopleStopnie naukowe i zawodowe dr hab. (2008) Wydz. FTiMS PG dr (2001) Wydz. FTiMS PG inż. (1997) Wydz. ZiE PG mgr inż. (1995 )Wydz. FTiMS PG Zatrudnienie grudzień 2013 – do chwili obcecnejprofesor nadzwyczajny na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej wrzesień 2012 – grudzień 2013 adiunkt na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej wrzesień 2009 – sierpień 2012grant-holder...
-
Assessment of the impact of a phosphatic fertilizer plant on the adjecent environment using fuzzy logic
PublicationZbadano wpływ zakładów nawozów fosforowych na otaczające środowisko. W próbkach trawy i gleby oraz produktów i produktu ubocznego oznaczono wybrane pierwiastki ziem rzadkich, metale ciężkie i metaloidy. Zbadano rozkład stężeń pierwiastków oznaczonych w próbkach gleby i trawy wzdłuż południowego i wschodniego kierunku, porównując ją ze stężeniami oznaczonymi w glebie i trawie z terenu zakładów oraz w substratach i produktach. Wyniki...
-
Interspecific distribution and co-associations of chemical elements in the liver tissue of marine mammals from the Polish Economical Exclusive Zone, Baltic Sea
PublicationPrzeprowadzono analizy próbek wątroby ssaków morskich z Polskiej Strefy Ekonomicznej Morza Bałtyckiego w celu oznaczenia szerokiej gamy pierwiastków (mikro- i makroelementy) z wykorzystaniem takich technik analitycznych jak ICP-MS, ICP-AES oraz CV-AAS.Badano zależności pomiędzy zawartością poszczególnych pierwiastków a wiekiem, płcią, miejscem bytowania, sposobem odżywiania i gatunkiem ssaków.
-
Analysis of nonlinear eigenvalue problems for guides and resonators in microwave and terahertz technology
PublicationThis dissertation presents developed numerical tools for investigating waveguides and resonators' properties for microwave and terahertz technology. The electromagnetics analysis requires solving complex eigenvalue problems, representing various parameters such as resonant frequency or propagation coefficient. Solving equations with eigenvalue boils down to finding the roots of the determinant of the matrix. At the beginning, one...
-
Wykorzystanie przesiewowej analityki specjacyjnej w badaniach środowiska. Application of screening speciation analytics in environmental studies
PublicationPodstawowym zadaniem, jakie stoi od dawna przed analitykami, jest udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące zawartości danego pierwiastka w badanych próbkach (woda, powietrze, gleba). W chwili obecnej taka informacja zazwyczaj jest niewystarczająca. Ze względu na różną toksyczność poszczególnych indywiduów chemicznych staje się konieczne oznaczanie form, w jakich dany pierwiastek występuje w środowisku. Dlatego szczególną rolę...
-
Promocja książki prof. Aleksandra Kołodziejczyka
EventsPromocja książki prof. Aleksandra Kołodziejczyka pt. "Substancje groźne, niebezpieczne i pożyteczne. Tom 1. Pierwiastki i związki nieorganiczne". Spotkanie połączone z oprawą muzyczną i sprzedażą książek.
-
Zastosowanie metod chemometrycznych w szacowaniu wpływu Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych "Fosfory" na różne komponenty środowiska
PublicationPodjęto próbę oszacowania wpływu Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych "Fosfory" S.A. na różne komponenty środowiska. Szerokie spektrum analitów (pierwiastków) oznaczono w próbkach fosforytów, nawozów, fosfogipsów, gleby oraz trawy, wykorzystując neutronową analizę aktywacyjną. Uzyskany zbiór danych poddano analizie z wykorzystaniem metod chemometrycznych - analizy głównych składowych z rotacją varimax. Otrzymane wyniki zdecydowanie...
-
Jacek Namieśnik prof. dr hab. inż.
PeopleScientific discipline: chemistryRector in 2016-2019 He was born on 10 December, 1949 in Mogilno. He graduated in 1972 at the Faculty of Chemistry at Gdańsk University of Technology, obtaining a master's degree in chemical engineering. In 1972 he started working at Gdańsk University of Technology, where in 1978 he defended his doctoral thesis and in 1985 he completed his habilitation. He was appointed an associate professor in 1991...
-
Biogeochemia selenu i jego monitoring w materiałach biologicznych pochodzenia ludzkiego = Selenium biochemistry and its monitoring in biological samples
PublicationNa przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat selen stał się przedmiotem intensywnych badań naukowych w wielu dyscyplinach nauki. Najczęściej poruszanymi zagadnieniami są aspekty związane z biochemią, geologią, toksykologią, wykorzystaniem przemysłowym selenu oraz jego wpływem na organizmy żywe. Powodem szczególnego zainteresowania tym pierwiastkiem jest niewielka różnica pomiędzy jego poziomem niezbędnym a toksycznym oraz szereg...
-
Czy życie wisi na włosku?
PublicationPoznanie i zbadanie zawartości pewnych pierwiastków w ciele człowieka stanowi od najdawniejszych czasów zagadkę, którą starali się rozwiązać uczeni wielu dziedzin wiedzy. Dzisiaj już wiadomo, że odpowiednia proporcja pomiędzy poszczególnymi pierwiastkami jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego, a także zapewnia jego homeostazę. Najmniejsze nawet zachwiania tej proporcji powodują zaburzenia pracy organizmu...
-
Analiza specjacyjna metali ciężkich w łańcuchu troficznym organizmów morskich
PublicationKatastrofy ekologiczne, takie jak ta, która miała miejsce w zatoce Minamata, Japonia, zwróciły uwagę naukowców na zagrożenie płynące ze strony metali i ich związków. Stało się jasne, że toksyczność, mobilność, biodostępność i bioakumulacja metali zależą od form chemicznych oraz postaci fizycznych, w jakich dany pierwiastek występuje w środowisku. Szczególną uwagę poświęca się metalom, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania...
-
Toward a universal Embedded-Atom Method: II. A set of transferable denisty and dimmer referenced embedding energy functions for all elements of the periodic table as tool for removing two gauge degrees of freedom in EAM potentials
PublicationZestaw kluczowych właściwości homodwuatomowych cząsteczek o Z ≤ 103 (równowagowa odległość między atomami re, energia dysocjacji DO, Liczba falowa drgań ωe) zostały zestawione na bazie dostępnych danych eksperymantalnych oraz obliczeń za pomocą teorii funkcjonałów gęstości elektronowej B3LYP/SBKJC.
-
Fuzzy soft modeling of environmental data. A study of the impact of a Phosphatic Fertilizer Plant on the adjacent environment in Gdańsk
PublicationAnaliza podobieństwa obejmuje nie tylko zastosowanie logiki rozmytej, ale również wiele innych podejść matematycznych. Opracowano wiele algorytmów, których celem jest wyodrębnienie wyraźnych skupień (hard clusters) z danego zbioru danych. Prawdopodobnie najczęściej stosowanymi algorytmami są tzw. algorytmy c-średnie (c-means algorithms). Twarde c-średnie (hard c-means) służy do ostrej klasyfikacji, podczas której obiekt jest przypisany...
-
Empirically adjusted and consistent set of EHT valence orbital parametersfor all elements of the periodic table. Modelling Simul. Mater. Sci. Eng. [online]. 2004 vol. 12 [dostęp..] s. 21-32, 3 rys. 3 tab. bibliogr. 35 poz. Dostępny w Internecie stacks.iop.org/MSMSE/12/21.ISSN 0965-0393 Jednorodny skorygowany empirycznie zbiór parametrów EHT dla orbitali walen- cyjnych pierwiastków.
PublicationModel atomu HFS został zmodyfikowany poprzez przypisanie każdemu z atomówindywidualnego parametru ŕ. Wartości ŕ dobrano w oparciu o pierwszy poten-cjał jonizacji atomu. Parametry EHT wyznaczono w oparciu o tak zmodyfikowa-ny model HFS.
-
Charakterystyka odpadów wiertniczych powstających podczas wydobycia gazu z łupków
PublicationPodczas prac wiertniczych powstają różne rodzaje odpadów różniące się pod względem składu i właściwości. Urobek (tzw. zwierciny/zmielona skała z płuczką wiertniczą), powstający podczas wiercenia górotworu, jest często wykorzystywany do rekultywacji nieczynnych składowisk odpadów lub wyrobisk górniczych. Do podstawowych informacji niezbędnych dla szczegółowej charakterystyki geologicznej danego złoża zalicza się ilościowe metody...
-
Technologie szczelinowania w eksploatacji gazu z łupków – predykcja składu płynu pozabiegowego
PublicationNiniejsza rozprawa składa się z dwóch głównych części: literaturowej i doświadczalnej. W części literaturowej przedstawiono modele literaturowe dotyczące płynu pozabiegowego. Wskazano, że dobrze opisane zostały modele wykorzystujące dane dotyczące płynu pozabiegowego do optymalizacji oczyszczania odwiertu i zwiększania produkcji. Modele nawiązujące do przedmiotu dysertacji są nieliczne, ograniczone do danych na wybranych formacjach....
-
Projektowanie filtrów OTA C z kompresją wartości chwilowej przetwarzanych sygnałów
PublicationW referacie omówiono podstawowe zagadnienia związane z projektowaniem i realizacją w technologii CMOS filtrów analogowych OTA C z kompresją wartości chwilowej typu pierwiastek kwadratowy (ang. square root domain filters). Przedstawiono również wyniki pomiarów wykonanego w technologii CMOS 0.35mm (AMS) scalonego filtru 6 go rzędu z kompresją typu pierwiastek kwadratowy.
-
Składniki mineralne
PublicationOpisano zawartość w żywności, przyswajalność oraz rolę w organizmie człowieka, tzw. składników mineralnych. Obecnie za składniki mineralne uważane są następujące pierwiastki: wapń, fosfor, siarka, sód, potas, chlor, magnez, żelazo, fluor, krzem, cynk, a także mangan, miedź, selen, jod, molibden, chrom, kobalt i bor.
-
Zastosowanie kompresji wartości chwilowej w analogowym przetwarzaniu sygnałów
PublicationKompresja wartości chwilowej sygnału jest metodą alternatywną w stosunku do klasycznej kompresji obwiedni. W referacie omówiono podstawowe zagadnienia związane z projektowaniem i realizacją w technologii CMOS filtrów analogowych z kompresją wartości chwilowej typu pierwiastek kwadratowy. Przedstawiono również wyniki pomiarów wykonanego w technologii CMOS 0.35mm scalonego filtru 6 go rzędu z kompresją typu pierwiastek kwadratowy.
-
2022/23 Chemia III dla kierunku Nanotechnologia sem_3
e-Learning CoursesZajęcia z Chemii III opis właściwości pierwiastków, związków kompleksowych oraz struktur nieorganicznych przydatnych w nanotechnologii
-
Opinia dotycząca zaworów firmy ARCO oraz "Duro" i "Calido" firmy Arka z/s w Siaowie
PublicationWykonano analizy składu chemicznego materiałów badanych zaworów celem stwierdzenia występowania pierwiastków niezgodnych z wymaganiami normy.
-
Comparison of dry and living Sphagnum palustre moss samples in determining their biocumulative capability as biomonitoring tools
PublicationPorównano właściwości suchych i żyjących mchów Sphagnum palustre poprzez wyznaczenie ich zdolności biokumulacyjnych jako narzędzia przy biomonitoringu. Zastosowano dwie formy mchów w celu porównania ich wad i zalet i wybraniu najlepszej. Badania przeprowadzono na terenie zurbanizowanym w celu wyznaczenia głównych źródeł zanieczyszczeń. Przeprowadzono analizę klasterową oraz analizę głównych składowych w celu zidentyfikowania profilu...
-
Ab initio Structure Determination of Mg10Ir19B16
PublicationOkreślono strukturę krystalograficzną nowego, nie-centrosymetrycznego nadprzewodzącego związku chemicznego, mg10ir19b16. Została zastosowana cała gama technik eksperymentalnych: dyfrakcja elektronowa, proszkowa dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego, mikroskopia elektronowa wysokiej rozdzielczości, itd. Określenie struktury krystalograficznej było skrajnie trudne ponieważ jest to nowy, nieznany dotąd typ struktury krystalicznej,...
-
Tomasz Wąsowicz dr hab.
PeopleTomasz Wąsowicz's research was first related to high-resolution atomic spectroscopy and focused on measurements and analysis of the transition probabilities of the forbidden lines, the hyperfine and isotopic structure of spectral lines of heavy elements, Stark effect in the helium atom. Tomasz Wąsowicz currently studies physicochemical processes occurring during interactions of various forms of radiation with atoms and molecules...
-
Degradacja stali austenitycznej stabilizowanej niobem.
PublicationAnalizowano mikrostrukturę i rozmieszczenie powierzchniowe pierwiastków stopowych w warstwach wierzchnich rur z żarowytrzymałej stali austenitycznej X6CrNiNb18-10 po długotrwałej eksploatacji.
-
An evaluation of endemic exposure of citizens living in near a Gdańsk Phosphatic Fertilizer Plant
PublicationPrzeprowadzono ocenę wpływu Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych FOSFORY na mieszkańców różnych dzielnic Gdańska. Oznaczono - za pomocą Neutronowej Analizy Aktywacyjnej (NAA) stężenia Al, As, Au, Br, Ca, Cl, Cu, Dy, I, In, K, La, Mg, Mn, Mo, Na, S, Sb, Sm, U, V, Zn w próbkach włosów i paznokci stóp, zebranych od 22 osób mieszkających w sąsiedztwie Zakładów oraz od jedenastoosobowej grupy kontrolnej. Podstawowe różnice pomiędzy...
-
Rekordowe liczby pierwsze
PublicationProblem liczb pierwszych ma długą historię sięgającą czasów starożytnych. W śród liczb całkowitych liczby pierwsze grają rolę analogiczną do pierwiastków w chemii.
-
Application of INAA in assesment of phosphatic fertilizer plant impact on the adjacent environment
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na terenie GZNF "Fosfory" S.A. i wokół fabryki. Oznaczono szerokie spektrum pierwiastków w próbkach gleby, trawy, fosforytów, potrójnego superfosfatu, Amofoski i soli potasowej. Podjęto próbę oceny wpływu GZNF "Fosfory" na otaczające je środowisko. Badania przeprowadzono w ramach projektu UE "Fertilizers and Health" ICA2-CT-2000-10025, w którym brały udział: Holandia, Rosja, Uzbekistan,...
-
Cavitation erosion of some alloys manufactured on steel and iron surfaces by laser beam.
PublicationPrzedstawiono badania odporności kawitacyjnej stali węglowej 45 odpornej na korozję 2H13 i technicznego żelaza po ich obróbce laserowej. Warstwę wierzchnią wybranych stali wzbogacono w różne pierwiastki stopowe i badano odporność kawitacyjną na stanowisku z wirującą tarczą. Stwierdzono niską odporność kawitacyjną dla warstw o obniżonej zdolności do utwardzania pod wpływem obciążeń kawitacyjnych oraz silną zależność odporności...
-
Retention of selected heavy metals: Cd, Cu, Pb in a hybrid wetland system
PublicationWykonano bilans wybranych metali ciężkich Cd2+, Pb2+, Cu2+ dla pilotowej oczyszczalni hydrofitowej w Przywidzu k. Gdańska. Wykazano m.i. że sorpcja była głównym mechanizmem odpowiedzialnym za usuwanie tych pierwiastków ze ścieków.
-
Characterization of the Co-base layers obtained by laser cladding technique.
PublicationBadano zawory wydechowe napawane dwoma stopami kobaltu, w tym mikrostrukturę strefy wierzchniej i strefy w pobliżu podłoża. Badano także rozkład pierwiastków w warstwie napawanej. Stwierdzono podobny skład chemiczny warstw i proszków.
-
Morfologia warstw napawanych plazmowo na bazie kobaltu. (Morfology of cobalt base PTA cladding layers)
PublicationPrzedmiotem badań była struktura napawanych plazmowo warstw na bazie kobaltu, które spełniają funkcję powłok naprawczych na grzybkach zaworów silników okrętowych. Określono mikrostrukturę, mikrotwardość na przekroju warstwy oraz rozkład pierwiastków w różnych obszarach napoiny.
-
Morfologia mikrostruktury warstw powierzchniowych mangan-azot-tlen wytworzonych na aluminium
PublicationPrzedstawiono fizyczny model kinetyki procesów dyfuzyjnych występujących podczas tworzenia warstw powierzchniowych zawierających mangan, azot i tlen na aluminium. Opisano metodę wytwarzania wymienionych warstw powierzchniowych, podano ich twardość oraz morfologię mikrostruktury: rozklad pierwiastków i sklad fazowy.
-
Characterization of the Co-base layers obtained by laser cladding technique.
PublicationBadano zawory wylotowe pokrywane stopami kobaltu: mikrostrukturę warstw w strefie wierzchniej i przy granicy napoina - metal. Badano rozkład pierwiastków w warstwach. Zarówno mikrostruktura, jak i skład chemiczny warstw były podobne w przypadku dwóch stosowanych stopów kobaltu.
-
Marek Biziuk prof. dr hab. inż.
PeopleCURRICULUM VITAE Marek BIZIUK Born 1947 MSc 1969 GUT PhD 1977 GUT DSc 1994 GUT Professor 2001 Membership of scientific society - Gdansk Scientific Society - Romanian Society of Analytical Chemistry - Engineers and Techniques of...
-
Bogdan Zygmunt prof. dr hab. inż.
People -
Wpływ zawartości wolframu na własności warstw na bazie kobaltu napawanych plazmowo.The influence of tungsten amount on the PTA cobalt base layers property.
PublicationW pracy przeanalizowano podobieństwa i różnice między warstwami napawanymi plazmowo z wykorzystaniem proszków na bazie kobaltu o różnych zawartościach wolframu. Morfologia warstw i rozkład pierwiastków dla obydwu warstw jest analogiczna. Stwierdzono wyższą twardość warstw wykonanych z proszku o wyższej zawartości wolframu.
-
Hard tissue samples as markers of occupational exposure in phosphatic fertilizer plant
PublicationW pracy opisano zastosowanie próbek włosów i paznokci do oceny narażenia pracowników zakładów nawozów fosforowych na zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Jako metodę oznaczania 25 pierwiastków we włosach i paznokciach zastosowano aktywacje neutronową. Do opracowania wyników i ich oceny zastosowano szereg metod chemometrycznych.
-
Wodór w stalach
PublicationArtykuł stanowi teoretyczne wprowadzenie do zagadnienia niszczenia wodorowego metali. W pracy scharakteryzowano wodór jako pierwiastek, opisano jego własności oraz postaci, w których występuje. Skupiono się na źródłach pochodzenia wodoru, mechanizmach oraz przebiegu procesu jego wnikania, transportu i pułapkowania w stalach.