Catalog Publications
Publications starting with: Z clear
Filters
total: 1635
displaying 1000 best results Help
Catalog Publications
Year 2010
-
Żywność wysokiej jakości-perspektywa klienta
PublicationW niniejszej publikacji przedstawiono podstawowe perspektywy postrzegania jakości żywności. Zaprezentowane zostały dwa kluczowe obszary wiążące się z postrzeganiem jakości żywności przez klientów: obszar związany z samym produktem spożywczym, a także obszar bezpośrednio związany z klientem i jego decyzjami zwiazanymi z zakupem żywności. Identyfikacja poszczególnych obszarów pozwoliła w dalszej konsekwencji na określenie kluczowych...
-
Żuławy : tożsamość kształtowana przez wodę i ludzi
PublicationMieszkańcy Żuław przez stulecia oswajali niebezpieczeństwo ''wielkiej wody''. Najważniejsze powodzie były jednocześnie punktami zwrotnymi w historii regionu. Artykuł pokazuje jaki wpływ na obecny kształt Delty Wisły miały czynniki naturalne, a jaki - działalność osiadłych tu ludzi.
-
Żeglarstwo wśród studentów na przykładzie wyników działania ''Żelgowanie na PG'': działałania szkoleniowe
PublicationOd kilku lat na Politechnice Gdańskiej realizowany jest program aktywizacji żeglarskiej studentów pod nazwą "Żeglarstwo na Politechnice". Prowadzone są dwukierunkowe działania: - z jednej strony akcja szkoleń na podstawowe stopnie żeglarskie adresowana do szerokiej rzeszy studentów i towarzysząca jej akcja kształcenia własnego zaplecza instruktorskiego, - z drugiej działania szkoleniowo- sportowe ukierunkowane na wychowanie własnej...
-
Źródła informacji najczęściej wykorzystywane przez młodych konsumentów podczas podejmowania decyzji nabywczych w Internecie
PublicationZ każdym rokiem w Polsce zwiększa się odsetek Polaków dokonujących zakupów w Sieci. Konsumentowi łatwiej jest znaleźć informację, ponieważ w wielu przypadkach dzięki Internetowi zniknęły trudności w dostępie do niej. Osłabienie skuteczności tradycyjnych środków przekazu prowadzi do szukania alternatywnych i wiarygodnych sposobów docierania do klientów. Dlatego tak istotną sprawą w procesie skutecznego przesyłania informacji do...
-
Źródła generacji rozproszonej w systemie elektroenergetycznym
PublicationW artykule przedstawiono podstawy elementów systemu rozproszonej generacji. Wskazano na budowę systemu elektroenergetycznego wyposażonego w sterowane odbiory, źródła rozproszone, magazyny energii i układy kontroli napięcia FACTS. Renesans tych źródeł "pozasystemowych" (ang. non-utility genera-tion - NUG) jest wynikiem głębokich przemian w sferach techno-logii, organizacji i finansowania, zarządzania i nowego spojrzenia na ochronę...
-
Źródła finansowania innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach high-tech
PublicationCelem artykułu jest przegląd i omówienie zewnętrznych źródeł finansowania innowacji w sektorze MŚP oraz zaprezentowanie wyników badań przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw high-tech na temat dostępności i wykorzystania powyższych źródeł w działalności innowacyjnej. Przeprowadzone badania wykazały, iż pomimo coraz szerszej oferty usług finansowych, wśród analizowanych przedsiębiorstw nadal najbardziej popularną formą finansowania...
-
Źródła błędów oraz miary jakości estymacji położenia obiektów w systemach radionawigacyjnych
PublicationW artykule przedstawiono źródła błędów oraz miary jakości estymacji położenia obiektów w systemach radionawigacyjnych.
-
Zwiększenie sprawności procesów technologicznych poprzez zastosowanie układów ORC i systemów trigeneracyjnych
PublicationPoprawa sprawności energetycznej procesów technologicznych - obok ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i wykorzystania niekonwencjonalnych technologii do konwersji energii - stanowi obecnie najważniejszy element idei zrównoważonego rozwoju. Niniejsza praca wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynkowym, wskazując możliwości wpisania się w ten trend. Stanowi ona zbiór ogólnych wytycznych, opartych o literaturę przedmiotu i własne...
-
Związki cynoorganiczne
PublicationW rozdziale przedstawiono ogólny przegląd technik oznaczania pochodnych cynoorganicznych w osadach dennych. Zamieszczono również szczegółowy opis metodyki oznaczania tych związków opracowanej na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej w Katedrze Chemii Analitycznej. Polega ona na ekstrakcji analitów za pomocą roztworu kwasu octowego i octanu sodu w metanolu z dodatkiem odczynnika kompleksującego. Ekstrakcję prowadzi się w podwyższonej...
-
Związek pomiędzy jakością informacji rynkowych a sukcesem tworzenia nowych produktów
PublicationWyniki badania empirycznego przeprowadzonego wśród krajowych przedsiębiorstw wysokiej techniki wskazują, że jakość informacji rynkowych wykorzystywanych w rozwoju nowych produktów stanowi istotną determinantę sukcesu tego rozwoju. Na jakość tę złożyły się takie cechy jak: wiarygodność, przydatność, aktualność i kompletność informacji. W świetle rezultatów podjętego badania, każda z tych cech jest istotnie, pozytywnie powiązana...
Year 2015
-
Żywność funkcjonalna- najważniejsze osiągnięcia w zakresie badań i wykorzystania
PublicationW wielu ośrodkach naukowych trwają badania ukierunkowane na poznanie mechanizmów działania składników żywności funkcjonalnej na poziomie ekspresji genetycznej, co stwarza możliwość precyzyjniejszego scharakteryzowania funkcji bioaktywnych składników diety z uwzględnieniem zmienności genetycznej populacji. Daje to w efekcie bardziej wiarygodne wyniki badań naukowych dotyczących wpływu bioaktywnych składników diety na funkcjonowanie...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW referacie przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Żuławskie domy podcieniowe. Przyczyny degradacji i problematyka konserwatorska zabytkowych struktur architektonicznych w środowisku kulturowym Delty Wisły
Publication.
-
Żółte barwniki organiczne w XIX-wiecznych farbach Jana Matejki - identyfikacja substancji barwiących, nośników, oraz wypełniaczy
PublicationNaturalne barwniki organiczne można znaleźć w wielu obiektach dziedzictwa kulturowego. Identyfikacja substancji barwiących obecnych w farbach historycznych dostarcza istotnych informacji dla wielu specjalistów zaangażowanych w naukę o sztuce. Identyfikacja składu farb pozwala na zastosowanie odpowiednich procedur dotyczących renowacji i konserwacji historycznych dzieł sztuki. Informacje te pozwalają na ich renowację zgodnie z decyzjami...
-
Żelbetowe skrzynie ażurowe jako elementy konstrukcyjne falochronów morskich. Historia powstania, zastosowania oraz nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne
PublicationW pracy zawarto historię powstania i rozwój konstrukcji falochronów ażurowych z komorą wygaszającą. Duża zdolność pochłaniania energii oraz dobra stateczność całej konstrukcji zadecydowała o znacznej popularności tego typu budowli jako falochronów lub ścian odmorskich. W pracy przedstawiono przykłady rozwiązań konstrukcyjnych oraz zastosowania żelbetowych skrzyń ażurowych z komorą wygaszającą w infrastrukturze portowo-morskiej,...
-
Żegluga towarowa na Wiśle
PublicationKoncepcje rozwoju drogi wodnej WISŁY.Bariery utrudniaące rozwój transportu wodnego i przesłanki przemawiające za aktywizacją dróg wodnychb w Polsce.Propozycja drogi wodnej na Wiśle jako elementu łańcucha transportowego z terminalami kontenerowymi w porcie Gdańskim, Bydgoszczy,Warszawie oraz docelowo w rejonie Krakowa jako elementu przyszłego kanału Śląskiego. Koncepcja centrum logistycznego w Bydgoszczy
-
Źródła i metody badań marketingowych
PublicationRynek usług transportowych w Polsce odgrywa bardzo ważną rolę w całej gospodarce i szybko się zmienia, dostosowując się do przemian na otwartym rynku europejskim i światowym. Autorzy książki: - określili podstawowe, teoretyczne problemy badawcze z uwzględnieniem gałęziowych rynków transportowych i wybranych segmentów wyodrębnionych struktur; - wskazali na najważniejsze determinanty przemian na rynku usług transportowych i bieżące...
-
Zwiększanie dokładności estymacji położenia obiektów w systemie nawigacji inercyjnej poprzez wykorzystanie radiowych pomiarów odległości.
PublicationW artykule przedstawiono budowę oraz działanie opraco-wywanego systemu nawigacji inercyjnej wspomaganej radiowymi pomiarami odległości. Przeprowadzone badania miały na celu zwiększenie dokładności estymacji położenia obiektów poprzez opracowanie własnych algorytmów hy-brydowej nawigacji inercyjnej. Rozwiązanie jest przezna-czone do monitorowania poruszających się obiektów w środowiskach trudnych.
-
Związki wpływające na smak żywności
PublicationRozdział opisuje klasyfikację i potencjatory smaków, a także wpływ obróbki surowców na właściwości sensoryczne produktów spożywczych.
-
ZWIĄZKI MIĘDZY GROMADZENIEM, UDOSTĘPNIANIEM I STOSOWANIEM INFORMACJI RYNKOWYCH PRZY KSZTAŁTOWANIU NOWYCH PRODUKTÓW
PublicationCelem artykułu jest określenie związków występujących między gromadzeniem, udo-stępnianiem i stosowaniem informacji rynkowych w kształtowaniu nowych produktów. Do osiągnięcia tego celu wykorzystano dane dotyczące 145 projektów wdrożenia nowych pro-duktów, które pochodziły z próby losowo dobranych krajowych przedsiębiorstw wysokiej techniki, zatrudniających powyżej 49 osób. Analizę danych oparto na modelach równań strukturalnych,...
-
Związki biologicznie aktywne w żywności i napojach
PublicationJuż od dłuższego czasu daje się zauważyć wzrost zainteresownia związkami biologicznie aktywnymi w żywności (szczególnie pochodzenia roślinnego) oraz napojach i sokach. W wielu ośrodkach naukowych trwają badania ukierunkowane na określenie aktywności przeciwutleniającej badanych próbek oraz oznaczenie zawartości polifenoli i innych związków o właściwościach przeciwutleniających (m.in. witaminy C oraz tokoferoli). W pracy przedstawiono...
Year 2006
-
Żywiołowe procesy urbanizacji w strefie podmiejskiej aglomeracji gdańskiej = Uncontrolled urbanization processes in the suburban area of the Gdańsk agglommeration
PublicationAutor przedstawia wyniki badań procesów urbanizacji w gminach otaczających miasto aglomeracji gdańskiej, prowadzonych w 2001 r. (szczegółowo dla 9 gmin za okres kilku lat) i w 2005 r według gmin (w szerszym zakresie przestrzennym i czasowym - 15 lat). Zbadano skalę zjawiska i jego rozkład przestrzenny. Stwierdzono nasilenie się procesu. Wskazano uwarunkowanie zjawiska, w tym: bierną politykę przestrzenną gmin, grak strategicznego...
-
Źródła i wybrane metody ograniczania zakłóceń w systemach automatyki z napędami przekształtnikowymi
PublicationProblem emisyjności elektromagnetycznej urządzeń elektrycznych stosowanych we współczesnych sieciach zasilających jest zagadnieniem bardzo istotnym i wymagającym niejednokrotnie zaangażowania znacznych nakładów technicznych w celu jego ograniczenia. Ekranowanie urządzeń i przewodów o znacznych poziomach emisji elektromagnetycznej stanowi jedną z podstawowych metod rozwiązywania problemów zakłóceń elektromagnetycznych, szczególnie...
-
Źródła antropologii Juliana Haynesa Stewarda
Publication -
Zwalczanie bakterii nitkowatych Nocardia w Kielnie
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań nad efektywnością zwalczania bakterii Nocardia za pomocą w gminnej oczyszczalni ścieków w Kielnie. W badaniach zastosowano dwa reagenty: blendę (zawierającą polichlorek glinu i polimer kationowy) w dawce 3 g Al3+/(kgs.m.d), oraz BC-100 PL (będący preparatem soli nieorganicznych i polimerów organicznych) w początkowej dawce 135 mg/dm3 ścieków a następnie 1 g/(kgs.m.d). Uzyskane wyniki wykazały,...
-
Zużycie energii na potrzeby grzewcze w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich. Cz. 2
PublicationW drugiej części artykułu przedstawiono regulacje prawne szczegółowe odnoście zuzycia energii w budynkach w Polsce, w Niemczech i w Unii Europejskiej jako całości. Omówiono także emisję zanieczyszczeń w sektorze budownictwa, ktory jest znaczącym źródłem zanieczyszczenia środowiska. Przedstawiono wskaźniki jednostkowego zużycia ciepła w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich. Pokazano także przykłady standardowej...
-
Zużycie energii na potrzeby grzewcze w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich. Cz. 1
PublicationW pierwszej części artykułu przedstawiono zużycie energii w sektorze budownictwa w wybranych krajach europejskich, które jest zróżnicowane i wynosi średnio 150-230 kWh/(m2a) w Europie Zachodniej i 250-400 kWh/(m2 a) w Europie Wschodniej i Centralnej. Omówiono także regulacje prawne w kilku krajach europejskich, dotyczące efektywności energetycznej i izolacyjności cieplnej budynków.
Year 2003
-
Żywice epoksydowe i poliuretany - wzajemne oddziaływanie modyfikujące. Cz I Polimery z pierścieniami oksazolidonowymi.
PublicationNa podstawie danych literaturowych szczegółowo przedstawiono reakcje pierścienia epoksydowego z grupą izocyjanianową, które prowadzą do powstania pierścieni oksazolidonowych. Są one wykorzystywane do wzajemnej modyfikacji żywic epoksydowych (EP) i poliuretanów (PUR). Omówiono różne mechanizmy tworzenia tych pierścieni oraz przebiegające w zależności od stechiometrycznego stosunku substratów i temperatury procesu reakcje uboczne,...
-
Żywice epoksydowe i poliuretany - wzajemne oddziaływania modyfikujące. Cz. II. Przenikające się sieci polimerowe (IPN).
PublicationNa podstawie przeglądu literatury przedstawiono sposoby wzajemnej modyfikacji żywic epoksydowych (EP) i poliuretanów (PUR) prowadzące do tworzenia przenikających się sieci polimerowych (IPN) oraz szczepionych sieci polimerowych(graf-IPN).Podstawowym celem modyfikacji EP jest poprawa ich elastyczności...
-
Żurawie przenośne w logistycznych łańcuchach dostaw. Ekonomiczne kryteria eksploatacji
PublicationPrzedstawiono zasady doboru żurawi przenośnych na pojazdy samochodowe dla kanałów dystrybucji. Omówiono kryteria efektywnej eksploatacji. Podano algorytm obliczeń efektywności eksploatacji.
-
Żeliwo sferoidalne. Tradycja z zaletami
PublicationWyroby sieciowe z żeliwa sferoidalnego. Przegląd charakterystycznych konstrukcji.
-
Żeliwo sferoidalne. Galanteria kanalizacyjna
PublicationWyroby pomocnicze dla sieci i instalacji kanalizacyjnych z żeliwa sferoidalnego.
-
Źródło ciepła dla obiektu użyteczności publicznej wykorzystujące energię słoneczną i wód głębinowych.
PublicationPrzedstawiono, zrealizowaną w ramach termomodernizacji obiektu, koncepcję modernizacji systemu grzewczego w obiekcie szkoleniowo-hotelarskim. Poprzedzona termomodernizacją przegród budowlanych obiektu, modernizacja źródła ciepła polegała na zastosowaniu kolektorów słonecznych, sprężarkowych pomp grzejnych oraz nowoczesnego kotła wodnego. Szczegółowo opisano układ technologiczny źródła ciepła w rozpatrywanym obiekcie.
-
Źródła skojarzone zasilane paliwem gazowym
PublicationOmówiono znaczenie stosowania w energetyce i ciepłownictwie skojarzonej gospodarki cieplno-elektrycznej. Wskazano, że umożliwia ona stosowanie sprężarkowych pomp grzejnych do efektywnego zagospodarowania lokalnych niaskotemperaturowych zasobów energii odpadowej i ze źródeł odnawialnych. Przedstawiono pojęcie generacji rozproszonej oraz wskazano typowe przykłady technologii stosowanych w źródłach rozproszonych. Podano główne przyczyny...
-
Źródła finansowania przedsiębiorstw na międzynarodowych rynkach finanso- wych. W: Wewnętrzne i zewnętrzne determinanty procesów decyzyjnych w za- rządzaniu finansami przedsiębiorstw. Monografia Katedry Finansów nr 1. Gdańsk: Kated. Finan. Wydz. Zarz. i Ekon. P. Gdań.**2003 s.65-74, 2 rys. 2 tab. bibliogr.6 poz.
PublicationJedną z podstawowych decyzji, jakie podejmuje zarząd przedsiębiorstwa, jestwybór źródła jego finansowania. Jeżeli popyt na pieniądz zgłaszany przezprzedsiębiorstwo przekracza możliwości krajowego rynku finansowego, może onoposzukiwać nowych źródeł finansowania na rynku międzynarodowym. Artykuł oma-wia wybrane instrumenty tego rynku oraz instytucje międzynarodowe finansują-ce rozwój przedsiębiorstw.
-
Zwielokrotnienie kodowe CDMA w szerokopasmowych pasywnych optycznych sieciach dostępowych.
PublicationW wielousługowej sieci dostępowej, wykonanej jako optyczna sieć pasywna(PON) wielodostęp ze zwielokrotnieniem kodowym CDMA wykazuje zalety przy transmisji pakietowej i umożliwią łatwą wymianę pomiędzy liczbą aktywnych użytkowników, szybkością transmisji i jej jakością.
-
Związki biogenne w osadach ściekowych - zagrożenie dla wód powierzchniowych- badania modelowe. W: I Kongres Inżynierii Środowiska. Materiały. Pod red. M. R. Dudzińskiej, A. Pawlowskiego. Lublin: Komit. Inż. Środow. PAN**2002 s. 533-543, 8 rys. 3 tab. bibliogr. 6 poz. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk vol. 11.Opublikowano w 2003 r.
PublicationGospodarka osadowa w Polsce była przez wiele lat była problemem marginalnym. Obecnie zgodnie z ustawą o odpadach osady ściekowe zostały zakwalifikowane do odpadów. Jako odpady powinny zatem być poddane odzyskowi - poprzez stosowanie - lub unieszkodliwianiu - realizowanemu np. na drodze ich termicznego przekształcania. Warunki, jakie muszą być spełnione przy stosowaniu osadów ściekowych zostały określone w rozporządzeniu Ministra...
-
Zużycie ostrzy pił trakowych
Publicationkinematyka pilarek ramowych sprawia, że każde ostrze piły trakowej oddziela materiał o innym przekroju warstwy skrawanej. Odmienne warunki pracy poszczególnych ostrzy piły trakowej powodują, że ich zużycie jest zróżnicowane. Znajomość formy i rozkładu wartości zużycia kolejnych ostrzy w pile trakowej daje możliwość lepszego diagnozowania ich przydatność i do pracy.
Year 2018
-
Żydzi niemieccy w Jeleniej Górze tuż po zakończeniu II wojny światowej
Publication -
Żeby zwyczaj nie umarł
PublicationRozdział pokazuje rolę kapłana w szerszym kontekście dziedzictwa kulturowego.
-
Żakiewicz o Żakiewiczu. Z dr. Maciejem Żakiewiczem rozmawiają; prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Wojan oraz prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Kaźmierczyk
Publication -
Źródła informacji w zakresie bezpieczeństwa pracy w bibliotekach - na przykładzie zasobów biblioteki CIOP-PIB
PublicationArtykuł został przygotowany na podstawie przeglądu zasobów biblioteki CIOP-PIB z lat 2000-2016, który obejmował artykuły, materiały informacyjne, książki Zakres tematyczny omawianych publikacji dotyczy stanowisk pracy, zagrożeń mikrobiologicznych i chemicznych, oceny ryzyka zawodowego, zarządzania bhp. Zawiera informacje z zakresu bezpiecznego funkcjonowania pracowników bibliotek w środowisku pracy, w każdego rodzaju bibliotece...
-
Zygmunt Krasiński jako człowiek dualny [Zygmunt Krasiński as a dual man]
Publication -
Zwiększanie zasięgu szerokopasmowej komunikacji morskiej z wykorzystaniem heterogenicznego systemu transmisji wieloskokowej
PublicationNa obszarach znajdujących się poza zasięgiem zainstalowanej na lądzie infrastruktury dostępowej system netBaltic wykorzystuje mechanizmy heterogenicznej, samoorganizującej się sieci kratowej o transmisji wieloskokowej. Rozwiązanie to umożliwia jednostkom wyposażonym w terminale systemu zachowanie możliwości komunikacji zarówno z infrastrukturą lądową, jak i innymi jednostkami daleko poza zasięgiem bezpośredniej komunikacji, zapewnianej...
Year 2009
-
Życie studenckie poza teczką. Dokumentacja i archiwalia organizacji studenckich Politechniki Gdańskiej w zbiorach Pracowni Historii PG oraz Archiwum PG
Publication -
Źródła motywacji zakupowych w polskim handlu internetowym
PublicationW tekście autorzy przedstawiają wyniki badań czynników wpływających na dokonywanie zakupów w sprzedaży detalicznej przez Internet. Nacisk położono na czynniki wzmagające lub obniżające chęć dokonywania zakupów, szczególnie ponownych. Badaniu poddano rolę komunikacji pomiędzy sprzedawcami i nabywcami, podejmowanych czynności przed- i posprzedażnych jako przeciwstawnych dla strategii obniżania ceny.
-
Źródła finansowania w obszarze luki Macmillana ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw we wczenych fazach rozwoju
PublicationZjawisko luki Macmillana jest niewątpliwie jednym z czynników wpływających na strukturę kapitału w przedsiębiorstwach znajdujących się we wczesnych fazach rozwoju. W opracowaniu przedstawiono szereg źródeł finansowania podmiotów gospodarczych w obszarze luki Macmillana. Zdecydowana większość to źródła młode, które mają zastosowanie od niedawna, co przekłada się na marginalne obecnie znaczenie tych źródeł w finansowaniu polskich...
-
Zwiększenie sprawności procesów technologicznych poprzez wykorzystanie ciepła odpadowego w układach ORC i trigeneracyjnych.
PublicationNiniejsza praca wychodzi naprzeciw rynkowym oczekiwaniom zwiększenia efektywności energetycznej procesów technologicznych zachodzących w zakładach przemysłowych dzięki odpowiedniemu zagospodarowaniu zasobów energii odpadowej. Jako elementy poprawy, możliwe do zastosowania w istniejących instalacjach, wskazano układy ORC oraz systemy trigeneracyjne.
-
Zwarcia łukowe w rozdzielnicach osłoniętych i sposoby ograniczania ich skutków
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie związane z jednym z najpoważniejszych zakłóceń pracy urządzeń rozdzielczych, jakim są zwarcia łukowe. Podano możliwe przyczyny oraz miejsca powstawania zwarć i towarzyszące im zjawiska. Zwrócono uwagę na zagrożenia, jakie za sobą niosą, a także przedstawiono sposoby mające na celu zminimalizowanie przyczyn powstawania zwarć, a w przypadku ich wystąpienia, ograniczenie zagrożeń związanych z...
Year 2013
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW pracy przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych w tym także niebezpiecznych. Bardzo istotną funkcją tego układu hydraulicznego jest znaczne stabilizowanie ruchów ładunku i tym samym ograniczenie działających na niego dynamicznych obciążeń podczas pracy żurawia na wzburzonym morzu.
-
Zyski i koszty zastosowania systemu do diagnozowania konstrukcji statku z wykorzystaniem Emisji Akustycznej
PublicationReferat stanowi wprowadzenie teoretyczne do oceny rachunku przedsięwzięcia inwestycyjnego systemu do diagnozowania konstrukcji statku z wykorzystaniem Emisji Akustycznej
-
Zużyty płyn wiertniczy - odpad czy ściek?
PublicationPłuczka wiertnicza wywiera znaczący wpływ na wszystkie operacje podczas procesu technologicznego jakim jest wiercenie górotworu. Odpowiedni skład płuczki wpływa na ilość jak i jakość pozyskiwania ropy naftowej i gazu ziemnego, dlatego powinien spełniać zadania mające związek z jego określonymi właściwościami. Jednym z najważniejszych zadań płuczki jest oczyszczanie dna otworu ze zwiercin, a następnie ich transport na powierzchnie...
Year 2014
-
Żuławski dom podcieniowy - przykłady i skala współczesnych działań konserwatorskich
PublicationPoczątki zainteresowania architekturą regionalną na terenach Prus Zachodnich sięgają przełomu XIX/XX wieku i związane są z osobą Bernharda Schmida. Koniec II wojny światowej przyniósł na Żuławach zniszczenie ponad 2 744 zagród chłopskich. Ze względu na priorytet ratowania zabytków Gdańska, historyczne obiekty z okolicznych wsi doczekały się szerszej uwagi służb konserwatorskich dopiero w połowie lat pięćdziesiątych. Opracowanie...
-
ŻELBETOWY WSPORNIK WĘZŁA TARCZOWEGO OBCIĄŻONY WZDŁUŻ KRAWĘDZI PIONOWEJ
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych wsporników tarczowych zbrojonych ortogonalnie i z dodatkowym zbrojeniem prętami ukośnymi. Wsporniki były elementami prze-strzennego układu tarczowego. Zarysowanie, odkształcenia stali i betonu jak również sposób zniszczenia były analizowane pod kątem wpływu na nośność wsporników.
-
Związki endokrynne w środowisku. Problemy i wyzwania cz. II Wykrywanie i oznaczanie związków endokrynnych i/lub endokrynności próbek
PublicationOdkrycie istnienia w środowisku mikrozanieczyszczeń, do których należą między innymi związki z grupy EDC, spowodowało konieczność opracowania i wdrożenia nowych metod do praktyki analitycznej. Jedną z nich są nabierające coraz większego znaczenia techniki immunoanalizy. Mimo, iż nie są one rozwiązaniem nowym, ponieważ od dawna z powodzeniem stosuje się je w analizie klinicznej, mają wiele zalet pozwalających na wykorzystanie...
-
Związki endokrynne w środowisku. Problemy i wyzwania cz. I Emisja i los środowiskowy
PublicationWzrost świadomości dotyczącej niekorzystnego wpływu działalności człowieka na stan środowiska oraz dynamiczny rozwój technik analitycznych spowodował, że w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie problematyką związków zakłócających prawidłowe funkcjonowanie układu endokrynnego. W opracowaniu zamieszczono informacje o niektórych związkach z grupy estrogenów, ich losie środowiskowym oraz oddziaływaniu na organizmy żywe.
-
ZUŻYCIE POWIERZCHNI KULEK CERAMICZNYCH W PROCESIE NAGNIATANIA TOCZNEGO STALI HARTOWANEJ
PublicationPrzedstawiono wyniki z badań eksperymentalnych dotyczących przydatności kulek wykonanych z ceramiki technicznej, do nagniatania tocznego, narzędziami z dociskiem hydrostatycznym. W przeprowadzonych badaniach zastosowano narzędzie umożliwiające wymianę kulek ceramicznych zastosowanych jako elementów nagniatające. Badania wykonano poprzez nagniatanie próbek - wałków wykonanych ze stali Cf53 w stanie utwardzonym (zahartowanym). Wyniki...
Year 2011
-
Żelbetowe zbiorniki oczyszczalni ścieków po 20 latach eksploatacji
PublicationW artykule przedstawiono stan techniczny dwóch cylindrycznych żelbetowych zbiorników oczyszczalni ścieków po blisko dwudziestoletniej eksploatacji. Dalsza eksploatacja zbiorników w przypadku planowanego usprawnienia technologii eksploatacji wymaga radykalnych napraw. Autorzy przedstawili również koncepcję napraw zbiorników.
-
Żelbetowe zbiorniki oczyszczalni ścieków po 20 latach eksploatacji
PublicationW referacie przedstawiono stan techniczny dwóch cylindrycznych żelbetowych zbiorników oczyszczalni ścieków po blisko dwudziestoletniej eksploatacji. Dalsza eksploatacja zbiorników w przypadku planowanego usprawnienia technologii eksploatacji wymaga radykalnych napraw. Autorzy przedstawili również koncepcję napraw zbiorników.
-
Zwinne wytwarzanie oprogramowania - praktyki wspierane w środowisku IBM Jazz
PublicationW artykule zostało zaproponowane wykorzystanie technologii IBM Jazz w kontekście pracy grupowej proponowanej przez zwinne metodyki takie jak Scrum czy Disciplined Agile Delivery
-
Zwiększenie odporności stali austenitycznych poprzez obróbkę chemiczna powierzchni
PublicationPrzedstawiono wyniki badań elektrochemicznych stali stopowej 1.4301 w środowisku korozyjnym zawierającym jony chlorkowe. Powierzchnia stali została poddana przed badaniami różnym typom obróbki powierzchniowej. Porównano odporność na korozję wżerową stali poddanej trawieniu, trawieniu i pasywacji oraz samej pasywacji. Stwierdzono poprawę odporności stali poddanej dodatkowej obróbce powierzchniowej w stosunku do stali przygotowanej...
Year 2012
-
Żelbetowa konstrukcja wsporcza zadaszenia stadionu na EURO 2012 w Gdańsku
PublicationW artykule opisano zagadnienia konstrukcyjne związane z żelbetową konstrukcją wsporczą zadaszenia stadionu na EURO 2012 w Gdańsku.
-
Zwiększanie wiarygodności procesu konsolidacji chmur punktów
PublicationW pracy przedstawiono opis procesu konsolidacji chmur punktów oraz opis dwóch wybranych metod rejestracji: AA3DM i FPFH. Dla tych metod przedstawiono metryki pomiarowe oraz wyniki pomiaru dokładności dopasowania i wydajności procesu rejestracji. Opisano metodę integracyjną pozwalającą na zwiększenie wiarygodności tego procesu oraz wymieniono osiągnięte korzyści z jej stosowania.
-
Zużycie narzędzi ze spoiwem galwanicznym w mikroszlifowaniu powierzchni płaskich z kinematyką docierania
PublicationW pracy przedstawiono metody oceny zużycia narzędzi diamentowych i borazonowych ze spoiwem galwanicznym. Do oceny wykorzystano system do komputerowej analizy obrazu.
-
Zużycie narzędzi ze spoiwem galwanicznym w mikroszlifowaniu powierzchni płaskich z kinematyką docierania
PublicationW pracy przedstawiono metody oceny zużycia narzędzi diamentowych i borazonowych ze spoiwem galwanicznym. Do oceny wykorzystano system do komputerowej analizy obrazu.
Year 2008
-
Żel i beton (Materiały kanalizacyjne)
PublicationRóżnice pomiędzy betonem a żelbetem stosowanymi w kanalizacji. Problematyczność konstrukcji żelbetowej w sytuacji niewielkich obciążeń oraz atmosfery korozyjnej.
-
Zysk dywersyfikacji i charakterystyki pojemnościowe interfejsu WCDMA/FDD z dywersyfikacją przestrzenną w łączu w górę
PublicationW pracy przedstawiono porównanie charakterystyk pojemnościowych interfejsu radiowego WCDMA/FDD w przypadku zastosowania mechanizmów makrodywersyfikacji oraz mikrodywersyfikacji przestrzennej w łączu w górę, dla usług o różnych przepływnościach i wymaganej jakości.Ponadto zamieszczono wyniki dotyczące osiąganych wartości zysku dywersyfikacji dla różnych usług, uzyskane na drodze symulacyjnej i poparte rozważaniami analitycznymi.
-
Związki organiczne, ich źródła emisji i wpływ na jakość powietrza wewnętrznego
PublicationCałkowite wyeliminowanie związków organicznych z powietrza wewnętrznego jest niemożliwe. Z tego powodu oprócz prognozowana poziomu stężeń analitów z grupy lotnych związków organicznych na podstawie znajomości parametrów kształtujących jakość powietrza wewnętrznego konieczna jest również kontrola poziomu stężeń tych związków w powietrzu wewnętrznym. Scharakteryzowanie składu chemicznego zanieczyszczeń powietrza wewnętrznego oraz...
-
Związki makrocykliczne zawierające ugrupowanie azowe. Azorezorcareny
Publication -
Związki kompleksowe o rdzeniu bogatym w siarkę zawierające dwa różne ligandy S-donorowe - potencjalne prekursory siarczków metali
Publication -
Związki endokrynne w środowisku: problemy i wyzwania
PublicationPoszczególne elementy środowiska od wielu lat było traktowane jako miejsce zrzutu substancji stanowiących odpady bądź też produkty uboczne procesów produkcyjnych i/lub dóbr konsumpcyjnych. Zanieczyszczenia rozpoznane przez naukowców podlegają regulacjom prawnym podającym dopuszczalne poziomy ich istnienia w środowisku. Istnieją jednak grupy związków o których istnieniu wiemy a których niebezpieczny charakter naukowcy zaczynają...
Year 2005
-
Źródło ciepła dla obiektu użyteczności publicznejzagospodarowujące energię słoneczną i geotermalną
PublicationPrzedstawiono, zrealizowaną w ramach termomodernizacji obiektu, koncepcję modernizacji systemu grzewczego w obiekcie szkolno-hotelarskim. Poprzedzona termorenowacją przegród budowlanych obiektu, modernizacja źródła ciepła polegała na zastosowaniu kolektorów słonecznych, sprężarkowych pomp grzejnych oraz nowoczesnego kotła wodnego. Szczegółowo opisano układ źródła ciepła w rozpatrywanym obiekcie.
-
Źródła, otrzymywanie i przydatność niektórych termostabilnych enzymów w przetwórstwie skrobi i mleka
PublicationPrezentowane wyniki wskazują na możliwość usprawnienia produkcji syropów skrobiowych przez zastosowanie rekombinantowej alfa-amylazy z Pyrococcus woesei i termostabilnej alfa-glukozydazy z Thermus thermophilus. Wykazano także przydatność rekombinantowej, termosta-bilnej beta-galaktozydazy z Pyrococcus woesei do wytwarzania bez-laktozowego mleka i serwatki. Enzym ten wykazuje dużą termostabil-ność i znaczną aktywność w szerokim...
-
Zwiększenie trwałości łożyska wzdłużnego elektrowni wodnej poprzez zastosowanie podatnego podparcia segmentów
PublicationW pracy przedstawiono zagadnienie projektowania systemu elastycznego podparcia klocków łożyska wzdłużnego turbiny elektrowni wodnej. Do obliczeń użyto program Ansys wykorzystujący metodę elementów skończonych. Otrzymane wyniki posłużyły do zaprojektowania i wdrożenia systemu elastycznego podparcia klocków łożyskowych istniejącej turbiny elektrowni wodnej.
-
Związki metaloorganiczne w glebach i osadach dennych - występowanie, przemiany i oznaczanie = Metallorganic compounds in soils and sediments - occurence, transformations and determination
PublicationW oparciu o literaturę poświęconą występowaniu i sposobom oznaczania wybranych związków metaloorganicznych rtęci, cyny, ołowiu, selenu i arsenu, przedstawiono źródła ich występowania, zastosowanie oraz mechanizm toksycznego działania. Przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z analityką specjacyjną oraz scharakteryzowano podstawowe etapy procedury analitycznej, stosowanej do oznaczania związków metaloorganicznych (Hg, Sn,...
-
Związek pomiędzy technologiami informatycznymi i funkcjami biznesowymi przedsiębiorstwa
Publication -
Zużyty węgiel aktywowany jako paliwo
PublicationWęgiel aktywowany najczęściej jest wykorzystywany do oczyszczania substancji lub usuwania toksycznych związków chemicznych w procesach przemysłowych. W czasie użytkowania możliwości sorpcyjne węgla obniżają się i ostatecznie staje się on odpadem, który najczęściej zaliczany jest do odpadów niebezpiecznych.
Year 2016
-
Źródła informacji rynkowych przy kształtowaniu nowych produktów
PublicationCelem pracy jest przedstawienie stopnia korzystania z różnych źródeł informacji rynkowych przy kształtowaniu nowych produktów przez krajowe przedsiębiorstwa średnio-wysokiej i wysokiej techniki oraz powiązania między rodzajem źródła a wynikami nowych produktów.
-
Źródła informacji producentów rolnych w kwestii skutków integracji z Unią Europejską
PublicationArtykuł zawiera informacje dotyczące sposobów uzyskiwania wiedzy przez producentów rolnych na temat korzyści i zagrożeń jakie niesie z sobą integracja rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Treść artykułu i zawarte w nim problemy prowokują do sformułowania ostatecznej odpowiedzi na pytanie o opłacalność produkcji rolnej i stawiają, zarówno przed czytelnikiem jak i producentem rolnym, tezę o konieczności...
-
Źródła idei twórczych Ralpha Erskine'a
PublicationPublikacja przybliża biografię i projekty Ralpha Erskine'a, analizując źródła jego idei twórczych. Ralph Erskine (1914-2005) to angielski architekt, który przez większość swojego życia mieszkał i pracował w Szwecji. Zasłynął ze swego prospołecznego i proekologicznego podejścia do architektury. Źródeł jego idei twórczych trzeba poszukiwać w domu rodzinnym i szkole. Rodzice Erskine’a byli socjalistami i zwolennikami Towarzystwa Fabiańskiego....
-
Zwiększenie dokładności systemu pozycjonującego przez integrację radiowych pomiarów odległości z systemem inercyjnym
PublicationW referacie zaprezentowano filtr Kalmana, dzięki któremu można zintegrować radiowe pomiary odległości ze współrzędnymi położenia obiektu wyznaczonymi za pomocą systemu inercyjnego. Podejście takie pozwala zmniejszyć wpływ dryftu sensorów systemu inercyjnego, a także zmniejszyć wpływ szumów radiowych pomiarów odległości na estymowane współrzędne położenia obiektów. Wyniki działania opisanego filtru zaprezentowano z użyciem pomiarów...
-
Zwiększanie koncentracji studentów na zajęciach tradycyjnych przy pomocy narzędzi internetowych
PublicationJak pokazują badania, współcześni studenci szybko tracą koncentrację i nie są w stanie skupić się przez dłuższy czas na zajęciach o charakterze instruktywistycznym. Skutkiem tego, tradycyjny sposób przekazywania wiedzy w czasie długich wykładów może stać się nieefektywny, nawet wtedy, gdy towarzyszy mu stymulacja wizualna. Żeby zwiększyć koncentrację uczących się, edukatorzy eksperymentują, łącząc tradycyjne i elearningowe środowisko...
Year 2017
-
Źródła informacji rynkowych a cechy jakościowe informacji
PublicationCelem pracy jest określenie, w jaki sposób rodzaj źródła informacji rynkowych oddziałuje na cechy jakościowe tych informacji. Wzięto pod uwagę trzy rodzaje źródeł informacji rynkowych – nabywców, konkurentów oraz, jako odrębną grupę, inne podmioty rynkowe (np. pośredników, dostawców), a także cztery istotne cechy jakościowe informacji − rzetelność, kompletność, przydatność i aktualność. Za pomocą modeli równań strukturalnych weryfikowano...
-
Zyskowność sektora bankowego a jego transformacja w wybranych krajach Bałkanów Zachodnich
PublicationOkres transformacji gospodarczej jest istotnym etapem zmian w gospodarce. Szczególnie istotnym z punktu widzenia gospodarki jako całości jest sektor bankowy i osiągane przez niego wyniki finansowe. Celem artykułu jest ocena zyskowności sektorów bankowych w okresie transformacji, na przykładzie wybranych krajów regionu Bałkanów Zachodnich w okresie 2001 - 2015. W celu zmierzenia zyskowności zastosowano cztery wskaźniki finansowe,...
-
Zwodzona kładka dla pieszych na wyspę Ołowiankę w Gdańsku - analizy dynamiczne z wykorzystaniem modelu numerycznego MES
PublicationW artykule przedstawiono projekt zwodzonej kładki dla pieszych przez rzekę Motławę na wyspę Ołowiankę w Gdańsku. Omówiono jej konstrukcję oraz obliczenia numeryczne sprawdzające wytrzymałość, ugięcie i siły w siłownikach podczas zwodzenia. Dokonano również oceny poziomu komfortu i nośności konstrukcji pod wpływem działania obciążeń dynamicznych generowanych przez pieszych.
-
Zwiększenie wydajności wentylacji naturalnej poprzez stosowanie nasady kominowej
PublicationW artykule opisano wyniki prac doświadczalnych oraz analiz teoretycznych związanych z doborem nasady kominowej której zadaniem jest polepszenia sprwności technicznej wentylacji naturalnej (grawitacyjnej) poprzez zwiększenie siły ciągu oraz krotności wymiany powietrza
-
Związki pomiędzy cechami demograficznymi kobiet a zmiennymi dotyczącymi personalizacji produktu
PublicationW artykule skupiono uwagę na temacie dotyczącym personalizacji produktu. Celem pracy jest zbadanie zależności pomiędzy cechami demograficznymi a zmiennymi dotyczącymi personalizacji. Cechy demograficzne obejmują: wiek, wykształcenie, osiągany dochód netto, miejsce zamieszkania, a zmienne dotyczące personalizacji zawierają: znajomość personalizacji, chęć dopasowywania produktów do indywidualnych potrzeb, chęć zakupu spersonalizowanych...
Year 2007
-
Źródła energii XXI wieku
PublicationWyczerpywanie się paliw kopalnianych powoduje konieczność rozwoju innych źródeł energii. Jako potencjalnie przyszłościowe źródła energii zostały omówione źródła oparte o rozszczepienie jąder atomowych i syntezę termonuklearną oraz wykorzystujące antymaterię. Problemy wydajnego przesyłu energii także są przedmiotem rozważań.
-
Zwischenruf
PublicationNa przykładzie łącznika pomiędzy budynkami Królewskiej Szkoły Baletu i Opery Królewskiej w Covent Garden (Londyn), podkreślono aktualne trendy w budownictwie skierowane na integrowanie formy (estetyka) z przeznaczeniem budowli (konstrukcja).
-
Zwarte końcówkowe kolorowanie grafów
PublicationPraca dotyczy jednego z nowych modeli kolorowania grafów, tzw. zwartego końcówkowego kolorowania. Praca zawiera definicję modelu, informacje o jego zastosowaniach, dolne i górne oszacowania na liczbę kolorów oraz wartości dokładne zwartego końcówkowego indeksu dla wybranych klas grafów: ścieżek, cykil, gwiazd, kół, grafów pełnych i innych.
-
Zużycie energii w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich
PublicationPrzedstawiono zużycie ciepła w sektorze budownictwa w wybranych krajach europejskich. Wskaźniki jednostkowego zużycia ciepła w budynkach mieszkalnych przedstawiono dla 5 wybranych krajów europejskich, tj. Danii, Francji, Grecji, Polski i Szwajcarii. Omówiono aktualnie stosowane grubości izolacji przegród zewnętrznych budynków mieszkalnych w wybranych krajach europejskich oraz przedstawiono straty ciepła przez te przegrody.
Year 2023
-
Źródła do historii kolekcjonerstwa gdańskiej republiki uczonych.
Publication -
Zwalczanie przestępczości skarbowej jako aktywny sposób minimalizacji ryzyka podatkowego - case study
PublicationCelem pracy jest prezentacja i ocena sposobów zwalczania przestępczości skarbowej jako jeden z podstawowych sposobów minimalizacji ryzyka podatkowego. Metodologia badania - analizie i ocenie poddano wybrane sposoby zwalczania przestępstw skarbowych. Dla osiągnięcia tego celu posłużono się zarówno analizą literatury, jak i materiałów pochodzących ze statystyk sporządzonych przez służby skarbowe oraz policję. Wyniki - wyniki dowodzą,...
Year 2022
-
Zwiększenie wydajności hydrolizy enzymatycznej biomasy wskutek obróbki mechanicznej
PublicationWytwarzanie biogazu z biomasy odpadowej i innych odpadów frakcji Bio wymaga zastosowania etapu obróbki wstępnej. W literaturze opublikowano szereg prac związanych z obróbką mechaniczną, fizyczną, fizykochemiczną, chemiczną, a także biologiczną i enzymatyczną surowców o bogatej matrycy związków chemicznych. Na znaczeniu zyskują metody pozwalające jednocześnie uzyskać biopaliwo gazowe, ale także ciekłe produkty depolimeryzacji, które...
-
Związek Zawodowy Drukarzy i Pokrewnych Zawodów Oddział w Lublinie w latach 1918-1950.
PublicationAutorka w artykule opisuje działalność Związku Zawodowego Drukarzy i Pokrewnych Zawodów w Lublinie...
Year 2002
-
Zwiększenie czułości systemu do pomiaru szumów metodą korelacyjnej analizy widmowej. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationPrzedstawiono dwukanałowy system do pomiaru szumów o bardzo niskim poziomie metodą bezpośrednią. W celu poprawy dokładności pomiaru koherencji między mierzonymi w obu kanałach za pomocą wzmacniaczy transimpedancyjnych prądami szumów proponowany jest dodatkowy etap pomiaru z wykorzystaniem przedwzmacniacza napięciowego oraz włączenie w kanale wejściowym pomiędzy mierzonym czwórnikiem a wzmacniaczem transimpedancyjnym wzmacniacza...
-
Związek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 i n-6 z ciśnieniem tętniczym u zdrowych mężczyzn
PublicationRegularne spożycie ryb i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (LC-PUFA) pochodzenia morskiego może obniżać ciśnienie tętnicze i zmniejszyć ryzyko choroby wieńcowej. Jednakże wpływ poszczególnych kwasów tłuszczowych z rodzinyn-3 i n-6 PUFA jest nadal kontrowersyjny. Uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę o wpływie składu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) z rodzin n-3 i n-6 w surowicy i w erytrocytach na wysokość ciśnienia...
-
Zwarte kolorowanie krawędzi
PublicationPraca omawia model zwartego kolorowania grafów i jego zastosowania w szere-gowaniu zadań. Podano podstawowe właściwości kolorowania zwartego, a takżegrafów dających się w ten sposób kolorować. przedstawiono szereg rodzin gra-fów dwudzielnych posiadających zwarte pokolorowania. Zdefiniowano też pewnąmiarę ''niezwartości'' kolorowania krawędziowego zwaną stratnością.