Filters
total: 10923
-
Catalog
- Publications 4012 available results
- People 183 available results
- Inventions 137 available results
- Projects 23 available results
- Laboratories 12 available results
- Research Teams 21 available results
- Research Equipment 40 available results
- e-Learning Courses 742 available results
- Events 63 available results
- Offers 1 available results
- Open Research Data 5689 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: UKŁADY OGRZEWANIA
-
MODELOWANIE UKŁADÓW OGRZEWANIA ROZJADÓW KOLEJOWYCH
PublicationW pracy przedstawiono wyniki wstępnych badań procesu nagrzewania rozjazdów kolejowych dotyczące kształtu i sposobu mocowania grzejników rezystancyj-nych. Proces nagrzewania analizowano metodą symulacji komputerowych wykonanych w programie ANSYS
-
Ocena ekonomicznej efektywności hybrydowego układu ogrzewania z pompą ciepła dużej mocy.
PublicationW opracowaniu poddano porównaniu ekonomiczną efektywność dwa rodzaje układów ogrzewania: instalację pompy ciepła współpracującej z kotłem wodnym na olej opałowy oraz instalację konwencjonalnego wodnego kotła olejowego. Układy ogrzewania zasilają w ciepło dużego odbiorcę. W ocenie ekonomicznej efektywności wykorzystano w specyficzny sposób zdefiniowaną metodę "wartości bieżącej netto" - NPV, która w swoim sformułowaniu sprowadza...
-
Metoda kosztów narastających w ocenie ekonomicznej efektywności układów ogrzewania z pompami ciepła
PublicationObliczenia ekonomicznej efektywności instalacji ogrzewania z pompą ciepła sprowadza się do porównania kosztów wytwarzania w niej ciepła z kosztami wytwarzania ciepła w instalacji konwencjonalnej z kotłem olejowym, gazowym, elektrycznym, itd. W artykule opisano metodę kosztów narastających (MKN), która przypomina znaną od dawna i cieszącą się coraz większym zainteresowaniem metodę LCC (Live Cycle Costs)
-
METODY OGRZEWANIA ROZJAZDÓW KOLEJOWYCH
PublicationRozjazdy kolejowe są elementem dróg kolejowych o krytycznym znaczeniu dla zachowania bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych w warunkach zimowych. W pracy przedstawiono współczesne metody ogrzewania rozjadów kolejowych.
-
Układy pomiarowe do identyfikacji obciążenia i wyznaczania mocy w generatorze LLC do nagrzewania indukcyjnego
Publication -
Kominki - ogrzewanie i wentylacja
PublicationPraca dotyczy systemów dystrybucji gorącego powietrza (DGP)generowanego w kominkach, w połaczeniu z wentylacją mechaniczną.
-
Praktyczne obliczenia w instalacjach słonecznego ogrzewania wody
PublicationNajbardziej efektywne pod względem technicznym i ekonomicznym jest słoneczne ogrzewanie wody użytkowej, do którego można już znaleźć obszary ekonomicznej opłacalności. W artykule skoncentrowano się na obliczeniach rocznego bilansu ciepła w instalacji słonecznego ogrzewania wody użytkowej. Do obliczeń wykorzystano charakterystyki sprawnościowe rzeczywiście istniejących kolektorów słonecznych. W opracowaniu opisano metodę postępowania...
-
Systemy słonecznego ogrzewania i zasilania elektrycznego budynków.
PublicationW książce przedstawiono praktyczne aspekty zastosowania i wykorzystania systemów fotowoltaicznych w budownictwie do ogrzewania i zasilania w energię elektryczną. Szczególną uwagę zwrócono na możliwości zastosowania układów hybrydowych. Przeprowadzono analizę stosowanych obecnie i możliwości zastosowania w przyszłości systemów pozyskiwania energii elektrycznej i cieplnej dla budynków, uwzględniając aspekt ekonomiczny i ochronę...
-
Aspekt ekonomiczny ogrzewania wolnostojącego budynku powietrzną pompą ciepła
PublicationArtykuł poświęcony ocenie ekonomicznej ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego z wykorzystaniem powietrznej pompy ciepła pracującej w systemie biwalentnym monoenergetycznym. Podstawę analizy stanowi projekt systemu ogrzewania oparty na sprężarkowej pompie ciepła typu powietrze - woda ( P-W ) dla wolnostojącego budynku mieszkalnego o powierzchni użytkowej 140 m2. Ocenę ekonomiczną tego rozwiązania przeprowadzono w oparciu...
-
Absorpcyjne pompy ciepła w systemach centralnego chłodzenia i ogrzewania
PublicationW niniejszej publikacji przedstawiono analizę rozwoju energetyki w oparciu o obowiazujace akty prawne. W rozwój ten wpisują się agregaty absorpcyjne. W artykule zaprezentowano przesłanki ekonomiczne oraz potrzebę wykorzystania urządzeń absorpcyjnych w układach centralnego chłodzenia i ogrzewania. Zwrócono uwagę na szeroki wachlarz i potrzebę zastosowań takich urządzeń oraz przedstawiono rzeczywiste układy zbudowane na terenie Polski,...
-
Ogrzewanie basenów kąpielowych przy zastosowaniu kolektorów słonecznych
PublicationZaprezentowano rozwiązania techniczne kolektorów słonecznych oraz sposoby ich wykorzystywania do podgrzewania wody basenowej w układach hybrydowych.
-
Analysis of resistive and inductive heating of railway turnouts
PublicationElektryczne ogrzewanie rozjazdów kolejowych jest istotnym problemem technicznym i ekonomicznym. Z tych względów potrzebne są badania w celu optymalizacji systemu ogrzewania rozjazdów kolejowych. W artykule przedstawiono analizę porównawczą strat energii podczas ogrzewania rozjazdów kolejowych z wykorzystaniem dwóch różnych metod. Analiza ogrzewania rozjazdów przeprowadzono w programie ANSYS.(Analiza oporowego i indukcyjnego nagrzewania...
-
Efficiency of acoustic heating in the Maxwell fluid
PublicationThe nonlinear effects of sound in a fluid describing by the Maxwell model of the viscous stress tensor is the subject of investigation. Among other, viscoelastic biological media belong to this non-newtonian type of fluids. Generation of heating of the medium caused by nonlinear transfer of acoustic energy, is discussed in details. The governing equation of acoustic heating is derived by means of the special linear combination...
-
Układy wieloczłonowe z więzami jednostronnymi w zastosowaniu do modelowania złożonych układów mechanicznych. - K. Lipiński.
PublicationJest to monografia poświęcona modelowaniu i analizie dynamiki maszyn, w szczególności maszyn modelowanych jako układy wieloczłonowe. Zaprezentowano rozwiązania klasyczne oraz autorskie metody modelowania i eliminacji ograniczeń spotykanych podczas modelowania dynamiki układów tego typu. Szczególną uwagę poświęcono równaniom więzów. Omówiono sposoby ich formułowania oraz metody modelowania dynamiki układu z więzami. Ważną rolę odegrają...
-
Wpływ systemu ogrzewania na zużycie energii i koszty eksploatacyjne budynku
PublicationW artykule przedstawiono analizę wpływu systemu ogrzewania na zużycie energii i koszty eksploatacyjne 3-kondygnacyjnego budynku zamieszkania zbiorowego (dom studencki) o powierzchni 2117,16 m2. Budynek miał niskie zapotrzebowanie na ciepło użytkowe do ogrzewania i wentylacji na poziomie 36,85 kWh/(m2 rok). Uwzględniono 5 wariantów technologicznych systemu centralnego ogrzewania (CO) i przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU)....
-
Układy napędowe holowników
PublicationOmówiono przeznaczenie i klasyfikację holowników, oraz typy stosowanych pędników a także rozwiązania układów napędowych.
-
Dynamika układu wieloczłonowego podlegającego więzom opisującym punktowy kontakt pomiędzy układem i nieruchomą krzywką
PublicationPraca opisuje zagadnienia modelowania dynamiki układów wieloczłonowych ze skleronomicznymi więzami dwustronnymi. Modelowany układ ma strukturę zamkniętego wieloboku. Zamknięcie struktury wynika z obecności kontaktu pomiędzy układem wieloczłonowym i nieruchomą krzywką. W pracy skoncentrujemy się na równaniach więzów. Rozważania ograniczymy do analizy układów płaskich. Sformułowano ogólna postać równań więzów. Łączy ona równania...
-
Budowa połączeń zgrzanych wybuchowo jako kryterium doboru parametrów zgrzewania.
PublicationPrzedstawiono budowę połączeń zgrzewanych wybuchowo na tle okna zgrzewalności oraz wyniki badań metalograficznych próbek zgrzanych przy różnych parametrach. Podano zakres optymalnych parametrów zgrzewania.
-
Układy napędowe pojazdów elektrycznych
PublicationW artykule omówiono nowe technologie stosowane w układach napędowych pojazdów elektrycznych. Praca zawiera zależności teorii ruchu pojazdu, nowe rozwiązania w konstrukcji silników trakcyjnych. Przedstawiono również zagadnienia układów zasilania bateryjnego i magazynów energii z superkondensatorami. Pokazano metody sterowania zapewniające optymalizacje rozdziału energii pomiędzy akumulatorami a magazynem energii. Zaprezentowano...
-
BEZOLEJOWE UKŁADY CHŁODNICZO KLIMATYZACYJNE
PublicationWiele z nowo wprowadzanych rozporządzeń Unii Europejskiej wymuszać będzie na producentach wprowadzanie instalacji bardziej energooszczędnych i „ekologicznych”. Wprowadzane aktualnie do użytku czynniki robocze, mają być nie tylko przyjazne środowisku, ale dodatkowo zapewnić wysoką sprawność obiegów chłodniczych tak aby obniżyć ich długoterminowy wpływ na środowisko. Naturalną tendencją są więc próby podwyższania ich sprawności,...
-
Wybrane układy ogniw paliwowych.
PublicationPrzedstawiono prototypowe układy ogniw paliwowych produkujące energię cieplną.
-
UKŁADY KONSTRUKCYJNE LEKKIEJ OBUDOWY
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązania konstrukcyjne przegród zewnętrznych lekkiej obudowy jednowarstwowych (nieizolowanych termicznie), wielowarstwowych (izolowanych termicznie) oraz szklano-metalowych. Omówiono procesy modyfikacji konstrukcji ścian. Podano przykładowe rozwiązania.
-
Modelling of acoustic heating induced by different types of sound
PublicationWyprowadzono równanie dynamiczne sterujące ogrzewaniem na skutek strat energii fali akustycznej dowolnego typu, okresowej i nieokresowej, w płynie ze standardową dyssypacją i przewodnictwem ciepła. Zbadano efektywność ogrzewania w przypadku dźwięku stochastycznego i regularnego.
-
Podstawy oceny energetycznej systemów ogrzewania, chłodzenia i zaopatrzenia w ciepłą wodę użytkową
PublicationUkład termodynamiczny jest to część analizowanej przestrzeni wyodrębniona za pomocą abstrakcyjnej osłony (osłony kontrolnej lub bilansowej, albo granicy przyjętego obszaru obserwacji). Bilans substancji i energii, definicje strumienia, składu, temperatury i ciśnienia substancji doprowadzanych do układu i wyprowadzanych z niego, powinny dokonywać się dla miejsca ich przejścia przez osłonę kontrolną. Pozostała część przestrzeni,...
-
Ocena techniczno-ekonomiczna stosowania pomp ciepła w systemach ogrzewania wolnostojących budynków mieszkalnych
PublicationW artykule przedstawiono ocene techniczno-ekonomiczną ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego, realizowanego w oparciu o dwa systemy. Analizę opłacalności przeprowadzono dla układów, których porównanie jest w wysokim stopniu adekwatne do rzeczywistych warunków ekonomicznych i technicznych. Ocenie poddano systemy c.o. i c.w.u. wykorzystujące sprężarkową pompę ciepła lub alternatywnie kocioł olejowy, przy założeniu, że parametry...
-
Opłacalność zastosowania pompy ciepła w układach centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej
PublicationW artykule przedstawiono problem opłacalności ekonomicznej stosowania pompy ciepła, w układach ciepłej wody użytkowej oraz centralnego ogrzewania. Zasadność zastosowania takich źródeł ciepła w tych instalacjach spowodowana jest ogólnoświatowymi kierunkami i stopniowym odchodzeniem od konwencjonalnych źródeł energii takich jak kotły olejowe lub gazowe. Przedmiotem artykułu był budynek jednorodzinny o powierzchni użytkowej ok. 145...
-
Analiza porównawcza 2D i 3D klasycznego i bezstykowego elektrycznego ogrzewania rozjazdów kolejowych
PublicationElektryczne ogrzewanie rozjazdów jest istotnym problemem technicznym i ekonomicznym. Z tych względów istnieje potrzeba prowadzenia badań w celu optymalizacji systemu ogrzewania rozjazdów kolejowych. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki analizy numerycznej układów ogrzewania rozjazdów kolejowych metodą klasyczną oraz z zastosowaniem grzejników odizolowanych termicznie od stopki szyny. Przeprowadzono analizę 2D i 3D rozpatrywanych...
-
System zabezpieczeń wysokoczęstotliwościowego generatora do nagrzewania indukcyjnego
Publication -
Acoustic heating in a weakly dispersive fluid flow
PublicationZbadano specyficzną rolę dyspersyjnych własności płynu w generacji ogrzewania przez straty energii fali akustycznej. Przedstawiono ilustracje zaistniałego ogrzewania powstającego na skutek przejścia dwoch typów fal - impulsowej i stacjonarnej.
-
KLASYFIKACJA STANU TECHNICZNEGO UKŁADU WTRYSKOWEGO SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM NA PODSTAWIE POMIARU SKŁADU SPALIN
PublicationArtykuł przedstawia wyniki empirycznej weryfikacji hipotezy pozwalającej na opracowanie sprzętowo – programowego klasyfikatora stanu technicznego układu wtryskowego silnika z zapłonem samoczynnym. Pozytywna weryfikacja wspomnianej hipotezy, która wiąże przebieg procesu spalania, skład chemiczny spalin oraz wybrane stany niesprawności technicznej układu wtryskowego pozwoliła na przedstawienie koncepcji klasyfikatora w rozpatrywanym...
-
ZASTOSOWANIE ZGRZEWANIA WYBUCHOWEGO DO WYTWARZANIA KOMPOZYTÓW METALOWYCH O OSNOWIE ALUMINIOWEJ
PublicationEnergia wybuchu może zostać wykorzystana do realizacji wielu procesów technologicznych, m.in. wytwarzania złączy zgrzewanych, prasowania proszków, tłoczenia, odprężania i utwardzania metali. Bardzo interesującym zastosowaniem technologii zgrzewania wybuchowego jest wytwarzanie kompozytów metalowych. W artykule scharakteryzowano kompozyty metalowe i zgrzewanie wybuchowe jako jedną z metod ich otrzymywania. Przedstawiono autorską...
-
Dobór urządzeń do zgrzewania oporowego punktowego z wykorzystaniem analizy skupień
PublicationW pracy omówiono zagadnienie doboru urządzeń do zgrzewania oporowego punktowego, stwierdzając na podstawie przeglądu literatury, że nie istnieje obiektywna metoda wspomagająca decyzję zakupu takich zgrzewarek. Do rozwiązania problemu zaproponowano zastosowanie metod analizy skupień. Zgromadzono i opracowano dane diagnostyczne opisujące 35 zgrzewarek oporowych punktowych, a następnie przeprowadzono ich klasyfikacje metodami Warda...
-
Możliwości wykorzystania istniejących modeli do prognozowania zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania i wentylacji
PublicationW pracy omówiono wpływ różnych algorytmów obliczeniowych na zużycie energii do ogrzewania i wentylacji w budynku mieszkalnym. Całoroczne pomiary zużycia ciepła przez mieszkańców pozwoliły na weryfikację zastosowanych metod obliczeniowych. W artykule przedstawiono problem prognozowania, który wynika z dokładności przyjętego algorytmu. Analizę dokładności modeli przeprowadzono na podstawie badań eksperymentalnych.
-
Optymalne układy konstrukcyjne hal stalowych.
PublicationW referacie przedstawiono wyniki analizy wybranych układów konstrukcyjnych hal stalowych z uwagi na nminimum masy konstrukcji. Opracowano algorytm obliczeniowy umożliwiający uwzględnienie wplywu takich czynników jak: schemat statyczny, rozstaw ram i rozstaw płatwii i rodzaj pokrycia dachowego. Przeanalizowano ponad 5 tyś. kombinacji możliwych układów konstrukcyjnych.
-
Programowalne układy napędowe w dydaktyce.
PublicationOpisane stanowisko laboratoryjne stanowi przykład zestawu, z pomocą którego możliwe jest zapoznanie szerokiej liczby odbiorców z nowoczesną techniką napędową. Studenci odbywający zajęcia laboratoryjne, prowadzonych w Katedrze Trakcji Elektrycznej, mogą badać różnorakie maszyny elektryczne pod względem własności ruchowych, zaznajomić się ze sposobami sterowania silnikami z użyciem energoelektronicznych przetworników energii oraz...
-
Układy hydrauliczne kombinowanych walców drogowych
PublicationOpisano konstrukcję budowy układów hydraulicznych w kombinowanym walcu drogowym. Przedstawiono układy hydrauliczne walca stalowo-ogumionego do których zaliczono: układ sterowania, jazdy, wibracji, hamulcowy. Ponadto opisano układ kierowania z dodatkowym sterownikiem skrętu. W tabeli zamieszczono wykaz elementów, które mogą posłużyć do budowy w oparciu o dostawy krajowych producentów.
-
Układy napędowe z silnikami wysokoobrotowymi
PublicationW artykule przedstawiono aktualny stan techniki w dziedzinie wysokoobrotowych ukłaów napędowych. Porównano właściwości silnika PMSM i silnika z matrycą Halbacha w zastosowaniu do napędu wysokoobrotowych pomp zanurzeniowych do ropy naftowej.
-
Jan Stąsiek prof. dr hab. inż.
People -
Wpływ fazy nagrzewania silnika samochodowego na zużycie paliwa
PublicationW referacie przedstawiono wybrane problemy wpływu parametrów rozgrzewania silnika na zużycie paliwa. Wymieniono przewidywane ograniczenia prawne Unii Europejskiej co do emisji CO2.
-
Nowe tendencje w technologii przechowywania i dojrzewania bananów
PublicationNa podstawie analizy rozwiązań technicznych stosowanych w istniejących nowoczesnych dojrzewalniach bananów, autorzy podjęli próbę dokonania oceny technicznej tych obiektów w aspekcie elementów ich konstrukcji budowlanej, jak i wyposażenia instalacji chłodniczej i gazowej. Omówiono główne cechy wyróżniające poszczególne typy dojrzewalni tych owoców, w tym zyskującą ostatnio na popularności modułową ich budowę oraz standaryzowane...
-
Wytwarzanie blach bimetalowych al 99,98 -m1e wstępnie łączonych metodą zgrzewania wybuchowego
PublicationW artykule omówiono proces wytwarzania blach bimetalowych AL99,8-M1E obejmujący etap łączenia warstw stanowiących wsad bimetalowy oraz etap związany z ich plastycznym kształtowaniem poprzez walcowanie. Przedstawiono i omówiono wpływ parametrów procesu walcowania na nierównomierność odkształcenia warstw stanowiących bimetal.
-
Przemiany termooksydatywne wybranych olejów oliwkowych i oleju rzepakowego, zachodzące w czasie ogrzewania i smażenia
PublicationOmówiono przemiany termooksydatywne zachodzące w tłuszczu podczas procesu smażenia oraz wpływ produktów powstających w wyniku tych przemian na zdrowie człowieka. Na przykładzie wybranych olejów oliwkowych (Extra virgin, Pomace i Sansa) oraz oleju rzepakowego pokazano zależność wybranych wskaźników jakości tłuszczów smażalniczych (LK, LOO, L.An, zawartość frakcji polarnej oraz polimerów i dimerów TAG) od czasu smażenia i rodzaju...
-
Analiza słonecznego ogrzewania wody. Instalacje Sanitarne**2002 nr 3 s. 30-32, 6 rys.
PublicationPrzedstawiono studium parametryczne oceny ekonomicznej efektywności insta-lacji slonecznego ogrzewania wody, wykorzystującej zmodyfikowaną do potrzebenergetyki słonecznej metodę ''Zaktualizowanej Wartości Netto'' -NPVW. Stwier-dzono istnienie znacznych obszarów opłacalności słonecznego ogrzewania wodyw okresie 25-letniego horyzontu czasowego. Jest jednak konieczna pomoc rządowa w zakresie inwestowania na instalację słoneczną.
-
Wykorzystanie silnika spalinowego do napędu sprężarkowej pompy ciepła w systemie ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego
PublicationPrzedstawiono projekt koncepcyjny wraz z oceną techniczno-ekonomiczną systemu ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego, opartego na pompie ciepła, której sprężarka napędzana jest silnikiem spalinowym z odzyskiem jego ciepła odpadowego. Przedstawiono ocenę techniczną zastosowania silnika spalinowego do napędu pompy ciepła, zwracając uwagę m.in. na możliwość odzysku ciepła ze spalin i ody chłodzącej. Podano elementy niezbędne...
-
Możliwości wykorzystania istniejących modeli do prognozowania zapotrzebowania budynków na ciepło do ogrzewania i wentylacji
PublicationW pracy omówiono wpływ różnych algorytmów obliczeniowych na zużycie energii do ogrzewania i wentylacji w budynku mieszkalnym. Całoroczne pomiary zużycia ciepła przez mieszkańców pozwoliły na weryfikację zastosowanych metod obliczeniowych. W artykule przedstawiono problem prognozowania, który wynika z dokładności przyjętego algorytmu. Analizę dokładności modeli przeprowadzono na podstawie badań eksperymentalnych.
-
Analiza wydajności kolektora słonecznego przeznaczonego dla systemu ogrzewania budynku o niskim zapotrzebowaniu na ciepło
PublicationNiniejsza praca przedstawia wyniki badań numerycznych kolektora słonecznego, przeznaczonego dla budynków o niskim zapotrzebowaniu na ciepło. W pracy przedstawiono nowatorską koncepcję kolektora słonecznego o obniżonej wydajności, niskich kosztach wykonania oraz wykorzystującego istniejące elementy konstrukcji przekryć budynku. Istotną zaletą kolektora jest brak ingerencji w architekturę zewnętrzną budynku. Za pomocą symulacji numerycznej...
-
Analiza wydajności kolektora słoneczego przeznaczonego dla systemu ogrzewania budynku o niskim zapotrzebowaniu na ciepło
PublicationNiniejsza praca przedstawia wyniki badań numerycznych kolektora słonecznego, przeznaczonego dla budynków o niskim zapotrzebowaniu na ciepło. W pracy przedstawiono nowatorską koncepcję kolektora słonecznego o obniżonej wydajności, niskich kosztach wykonania oraz wykorzystującego istniejące elementy konstrukcji przekryć budynku. Istotną zaletą kolektora jest brak ingerencji w architekturę zewnętrzną budynku. Za pomocą symulacji numerycznej...
-
Sposoby zagospodarowania ciepła odpadowego z silników jednostek pływających Cześć 2. Wykorzystanie ciepła do ogrzewania
PublicationW pierwszej części artykułu (COW 2/2017) omówiono możliwości wykorzystania nieużytkowej energii chemicznej paliwa do chłodzenia jednostek pływających. W drugiej części autorzy opisali systemy pozwalające wykorzystać tę energię do ogrzewania. Oprócz opisania budowy układów pozwalających na wykorzystanie ciepła odpadowego do ogrzewania, porównano je pod względem wydajności. Podjęto także próbę wskazania rozwiązania o najwyższej efektywności...
-
Układy sterowania silnika piezoelektrycznego małej mocy.
PublicationW artykule zaprezentowano główne metody zasilania, sterowania i kontroli silników piezoelektrycznych małej mocy. Zaprezentowano nowy system zasilania i sterowania. Przeanalizowano również schemat badań laboratoryjnych.
-
Układy hydrauliczne stosowane w samochodach ciężarowych.
PublicationOpisano: Retarder: zintegrowany układ hamowania samochodu SCANIA, poszczególne funkcje działania dla przypadków hamowania oraz momentu gdy ma zakończyć hamowanie. Przedstawiono schemat budowy retardera wraz z jego podzespołami gdy jest rozłączony i w przypadku rozpoczęcia hamowania.