Publikacje
Filtry
wszystkich: 854
Katalog Publikacji
Rok 2002
-
Znowelizowane warunki techniczne dla instalacji elektrycznych w budynkach
PublikacjaArtykuł przedstawia szczegółowo rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia12 kwietnia 2002 w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wskazując liczne błędne postanowienia dot. instalacji elektrycznych.
-
Zastosowanie programowania dynamicznego do planowania dobowej pracy elektrowni pompowych
PublikacjaW artykule przedstawiono algorytm obliczeń wykorzystujący programowanie dynamiczne do planowania pracy elektrowni pompowych w systemie elektroenergetycznym. Przedstawiono wyniki obliczeń planów dobowej pracy przykładowej elektrowni pompowej.
-
Zarządzanie użytkowaniem energii poprzez kontrolę wskaźników energetycznych
PublikacjaKontrola wskaźników energetycznych jest jedną z podstawowych technik oceniania poprawności prowadzonej gospodarki energetycznej przy wdrażaniu procedur zarządzania energią. Przedstawiono podstawowe rodzaje wskaźników energetycznych, sposoby ich wyznaczania i procedury bieżącej analizy.
Rok 2016
-
Zmniejszenie kosztu energii elektrycznej przedsiębiorstw energochłonnych w oprarciu o nową ustawę OZE.
PublikacjaPrzedstawiony artykuł opisuje model redukcji kosztów wsparcia przedsiębiorstw energochłonnych wg Ustawy OZE z 2015 roku. Model ten zakłada obniżenie podstawy obliczania wysokości obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia.
-
Zjawiska rezonansowe a praca zabezpieczeń nadprądowych dławików kompensacyjnych linii wysokiego napięcia
PublikacjaZaprezentowano opis działania zabezpieczeń nadprądowych dławików kompensacyjnych zainstalowanych w linii Ełk Bis - Alytus, jakie miało miejsce w grudniu 2015 r. W efekcie działania zabezpieczeń nastąpiło zbędne wyłączenie dwóch dławików. Referat wyjaśnia przyczyny zaistniałej sytuacji prezentując analizę matematyczną, wyniki symulacji komputerowej oraz dane z rejestratorów zakłóceń.
-
Zasady doboru i instalowania wyłączników różnicowoprądowych
PublikacjaW referacie przedstawiono rodzaje i podstawowe parametry wyłączników różnicowoprądowych oraz kryteria ich doboru. Omówiono zasady dobezpieczania wyłączników różnicowoprądowych, ich koordynacji z ogranicznikami przepięć oraz działanie przy prądach odkształconych. Wymieniono obwody, w których instalowanie wyłączników różnicowoprądowych jest obowiązkowe, a w których niezalecane.
-
Wytwarzanie energii elektrycznej - diagnoza i terapia
PublikacjaW artykule przeanalizowano stan i dalszy rozwój krajowego sektora wytwarzania energii elektrycznej w świetle najnowszych raportów Międzynarodowej Agencji Energetycznej, wskazujących potencjalne trendy i perspektywy w światowej energetyce. Na tle przewidywanego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną wskazano na możliwość istotnego ograniczenia emisji CO2 drogą zastąpienia przestarzałych, nieefektywnych...
Rok 2017
-
ZMIANY POZIOMÓW NAPIĘĆ W SIECI NISKIEGO NAPIĘCIA Z PRZYŁĄCZONYMI ŹRÓDŁAMI GENERACJI ROZPROSZONEJ
PublikacjaWprowadzenie generacji rozproszonej do sieci niskiego napięcia może wywołać w niej problemy natury napięciowej. W artykule zaprezentowano wpływ generacji rozproszonej na poziomy napięć w sieci niskiego napięcia. Rozpatrzono różne punkty przyłączenia źródeł i związane z tym zmiany poziomów napięć. Analizę przeprowadzono dla rzeczywistej sieci niskiego napięcia o znacznej długości. Sieć zasila budynki mieszkalne zlokalizowane na...
-
Zjawiska rezonansowe a praca zabezpieczeń nadprądowych dławików kompensacyjnych linii wysokiego napięcia
PublikacjaW referacie prezentowany jest opis działania zabezpieczeń nadprądowych dławików kompensacyjnych zainstalowanych w linii Ełk Bis – Alytus, jakie miało miejsce w grudniu 2015 r. W efekcie działania zabezpieczeń nastąpiło zbędne wyłączenie dwóch dławików. Referat wyjaśnia przyczyny zaistniałej sytuacji prezentując analizę matematyczną, wyniki symulacji komputerowej oraz dane z rejestratorów zakłóceń.
-
Zastosowanie dronów w diagnostyce infrastruktury energetycznej
PublikacjaPrzedstawiono problematykę zastoswoania dronów w diagnostyce infrastruktury energetycznej.
-
Zabezpieczanie dławika uziemiającego przyłączonego do punktu gwiazdowego dławika kompensacyjnego wysokiego napięcia
PublikacjaW artykule przedstawiono problematykę zabezpieczania dławików uziemiających przyłączanych do punktu gwiazdowego dławików kompensacyjnych stosowanych w liniach wysokiego napięcia, ze szczególnym uwzględnieniem detekcji zwarć wewnętrznych. Załączono analizy modelowe dla rzeczywistego układu oddanego do pracy w 2015 roku, który docelowo ma zostać doposażony w dławiki uziemiające.
Rok 2022
-
Zmiany cen na hurtowym rynku energii elektrycznej w Polsce
PublikacjaW artykule omówiono zmiany cen na hurtowym rynku energii elektrycznej w Polsce. Przedstawiono poziomy cen na terminowych rynkach energii elektrycznej oraz na rynku transakcji spotowych. Odniesiono się do wpływu opłat emisyjnych w ramach systemu EU ETS na cenę energii elektrycznej na rynku krajowym. Przedstawiono zasadnicze uwarunkowania struktury wytwórczej w Polsce, mające wpływ na poziom cen energii. Omówiono także zmienność...
-
Zasoby surowców energetycznych
PublikacjaZawarto informacje dotyczące podziału nośników energii wraz z przedstawieniem jednostek miar, omówiono światowe zużycie energii pierwotnej oraz dokonano charakterystyki zasobów surowców energetycznych w Polsce i na świecie.
Rok 2011
-
Zdecentralizowany model rynku regulacyjnych usług systemowych
PublikacjaZaprezentowano model pozyskania regulacyjnych usług systemowych w sposób zdecentralizowany. Przedstawiono koncepcję funkcjonowania lokalnych rynków usług regulacyjnych.
-
Zdecentralizowany model rynku regulacyjnych usług systemowych
PublikacjaW artykule zaprezentowano model pozyskania regulacyjnych usług systemowych w sposób zdecentralizowany. Przedstawiono koncepcje funkcjonowania lokalnych rynków usług systemowych. Zaproponowano wykorzystanie zdolności odbiorców, źródeł rozproszonych i operatorów systemów lokalnych do dostawy usług. Omówiono rolę Operatorów Systemów Dystrybucyjnych oraz firm obrotu energią jako pośredników w pozyskaniu usług regulacyjnych od podmiotów...
-
Zasadnicze problemy planowania energetycznego w mieście i gminie
PublikacjaPrzedstawiono problemy programowania rozwoju systemów zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i gaz. Określono zadania i rolę przedsiębiorstw energetycznych w procesach planowania energetycznego.
-
Zabezpieczenia nadprądowe i impedancyjne w sieciach zakładowych ze źródłami energii
PublikacjaW referacie przedstawiono rozważania dotyczące nastawiania i pracy wybranych zabezpieczeń w sieci SN zakładu przemysłowego ze źródłami energii. Pokazano przykład niewłaściwego nastawianie zabezpieczeń nadprądowych transformatorów wynikający z tzw. praktyki zabezpieczeniowej oraz przykład możliwości niewłaściwego działania zabezpieczenia od utraty wzbudzenia.
-
Zabezpieczenia impedancyjne bloków energetycznych przy zwarciach bliskich
PublikacjaW referacie przedstawiono, problematykę działania zabezpieczeń impedancyjnych bloków energetycznych przy zwarciach w pobliżu generatorów. Wskazano, że obecnie stosowane rozwiązania i nastawienia zabezpieczeń mogą być przyczyną ich niewłaściwego działania.
Rok 2012
-
Zastosowanie zbiorów rozmytych do lokalizacji dodatkowych źródeł mocy biernej w systemie elektroenergetycznym
Publikacja -
Zabezpieczenia elektroenergetyczne bloku w początkowym okresie odbudowy systemu po blekaucie
PublikacjaOmówiono etapy przechodzenia bloku elektroenergetycznego z pracy na potrzeby własne do pracy na sieć wydzieloną w procesie odbudowy systemu. Przedstawiono wymagane zabezpieczenia, które powinny chronić poszczególne elementy systemu elektroenergtycznego w poszczególnych etapach tego procesu. Przedstawiono wymagania dotyczące charakterystyk zabezpeiczenia reagującego na utratę synchronizmu wzbudzonego generatora w warunkach pracy...
-
Zabezpieczenia elektroenergetyczne bloku w początkowym okresie odbudowy systemu po blackoucie
PublikacjaOmówiono etapy przechodzenia bloku elektroenergetycznego z pracy na potrzeby własne do pracy na sieć wydzieloną w procesie odbudowy systemu. Przedstawiono wymagane zabezpieczenia, które powinny chronić poszczególne elementy systemu elektroenergtycznego w poszczególnych etapach tego procesu. Przedstawiono wymagania dotyczące charakterystyk zabezpeiczenia reagującego na utratę synchronizmu wzbudzonego generatora w warunkach pracy...
Rok 2014
-
Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych do prognozowania cen na Giełdzie Energii
PublikacjaOpisano narzędzie wykorzystujące sztuczne sieci neuronowe do prognozowania cen energii na giełdzie. Przedstawiono wyniki testowania modelu.
-
Zastosowanie procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności w elektroenergetyce
Publikacjaprzedstawiono wybrane zagadnienia zastosowania procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności w elektroenergetyce.
-
Zastosowanie gramianów w automatyce APKO
PublikacjaPrzedstawiono zastosowanie gramianów do oceny zapasu stabilności systemu elektroenergetycznego. Zaproponowano układ regulacji turbiny w postaci Automatyki Przeciw-Kołysaniowo Odciążającej (APKO) do ochrony turbozespołu wytwórczego przed utratą stabilności.
-
Zaopatrzenie Warszawy w energię elektryczną vs potencjalny stan wystąpienia deficytu mocy i energii elektrycznej.
PublikacjaPrzedstawiono problemy funkcjonowania Warszawy w przypadku wystąpienia deficytu mocy i energii elektrycznej.
-
Zagrożenie migotaniem komór serca przy odkształconym prądzie rażeniowym
PublikacjaPrzedstawiono zasady wyznaczania równoważnej wartości skutecznej prądu sinusoidalnego, który ze względu na migotanie komór serca wywoła takie same skutki, jak prąd odkształcony. Przeanalizowano wybrane przebiegi wyprostowane, przebiegi o sterowaniu fazowym oraz przebieg prądu ziemnozwarciowego silnika indukcyjnego zasilanego z przemiennika częstotliwości.
Rok 2019
-
Zastosowanie specjalnego uziemienia żył powrotnych w liniach kablowych SN
PublikacjaW artykule porównano metody uziemiania żył powrotnych kabli średniego napięcia. Głównym kryterium oceny poszczególnych rozwiązań było ograniczenie strat w przesyle energii elektrycznej oraz zapewnienie ochrony przeciwprzepięciowej osłon kabli. Na podstawie symulacji kabli zamodelowanych w programie CYMCAP i otrzymanych wyników obciążalności prądowej i strat w linii zaprezentowano metodę krzyżowania żył powrotnych (CB – cross-bonding...
-
Wymagania stawiane urządzeniom do detekcji zwarć łukowych w instalacjach niskiego napięcia
PublikacjaW artykule zwrócono uwagę na zagrożenie pożarem pochodzące od iskrzenia/zwarcia łukowego w instalacji niskiego napięcia. Przedstawiono podstawowe wymagania normy PN-EN 62606 obejmującej swym zakresem urządzenia do detekcji zwarć łukowych (AFDD). Urządzenia te zaczynają pojawiać się w polskich instalacjach elektrycznych, a w niektórych krajach są już obowiązkowym wyposażeniem wybranych obwodów. Omówiono również charakterystyki działania...
Rok 2009
-
Zastosowanie regresji liniowej do analizy obciążeń cieplnych elektrociepłowni
PublikacjaZaproponowana metoda analizy zapotrzebowania na ciepło wykorzystuje wyznaczone metodą regresji liniowej współczynniki i planowane stopniodni w okresie prognozy. Przedstawiono wyniki zastosowania metody do analizy obciążeń w przykładowym miejskim systemie ciepłowniczym. Wykorzystano dane o obciązeniach dobowych i przedstawiono prognozę wygasłą.
-
Zastosowanie regresji liniowej do analizy obciążeń cieplnych
PublikacjaW artykule przedstawiono przykład zastosowania regresji liniowej do wyznaczenia zapotrzebowania na ciepło. Współczynniki prostej regresyjnej wyznaczane są na podstawie analizy regresyjnej danych dobowych o zapotrzebowaniu na ciepło. Prognoza zapotrzebowania na ciepło wykorzystuje wyznaczone współczynniki i planowane stopniodni w okresie prognozy. Przedstawiono wyniki zastosowania metody do prognozowania obciążeń w przykładowym...
Rok 2013
-
Zastosowanie procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności inwestycji w elektroenergetyce
PublikacjaW pracy przedstawiono wybrane zagadnienia zastosowania procedur modelowania ekonometrycznego w procesach programowania i oceny efektywności inwestycji w elektroenergetyce. Przedstawiono koncepcję wielowymiarowej oceny efektywności inwestowania.
-
Zastosowanie hierarchicznej analizy problemowej w badaniach efektywności inwestowania w elektroenergetyce
PublikacjaPrzedstawiono metodę AHP w badaniach efektywności inwestowania w elektroenergetyce.
-
Zasady ochrony przeciwporażeniowej w liniach elektroenergetycznych wysokiego napięcia
PublikacjaPrzedstawiono zasady ochrony przeciwporażeniowej w liniach napowietrznych wysokiego napięcia, zawarte w szczególności w aktualnej normie PN-EN 50341-1:2013-03E. Podobnie jak poprzednio, nie określa ona wymagań odnośnie do ochrony podstawowej (ochrony przed dotykiem bezpośrednim). Formułuje natomiast wymagania w zakresie ochrony przy uszkodzeniu (ochrony przy dotyku pośrednim), które w dużym stopniu zależą od miejsca posadowienia...
-
Wytwarzanie energii elektrycznej w Polsce - stan obecny i wyzwania rozwojowe
PublikacjaW referacie przedstawiono aktualny stan sektora wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Omówiono aktualną bazę paliwową oraz proponowane zmiany w tym zakresie. Wskazano perspektywy rozwojowe.
-
Wymagania w zakresie ochrony przeciwporażeniowej w liniach elektroenergetycznych wysokiego napięcia
PublikacjaPrzedstawiono wymagania norm i przepisów w zakresie ochrony przeciwporażeniowej w liniach napowietrznych wysokiego napięcia. Podano największe dopuszczalne napięcia dotykowe. Omówiono zasady uziemiania słupów linii napowietrznych oraz problem zagrożenia porażeniowego pochodzącego od napięć indukowanych w liniach kablowych ze współosiowymi żyłami powrotnymi. Zaprezentowano zasady sprawdzania stanu ochrony przeciwporażeniowej w liniach...
Rok 2015
-
Zastosowanie metody AHP do porównania kryteriów wyboru lokalizacji budowy farmy wiatrowej
PublikacjaW artykule przedstawiono opis oraz porównanie kryteriów wyboru lokalizacji farmy wiatrowej. Kryteria te uwzględniają pomiary wietrzności na rozpatrywanym terenie, lokalizację turbin wiatrowych, lokalizację linii elektroenergetycznej służącej do przesyłu wyprodukowanej energii elektrycznej od farmy wiatrowej do stacji elektroenergetycznej (GPZ), infrastrukturę towarzyszącą, warunki techniczne przyłączenia do sieci elektroenergetycznej...
-
Zastosowanie metody AHP do porównania kryteriów wyboru lokalizacji budowy farmy wiatrowej
PublikacjaArtykuł przedstawia opis oraz porównanie kryteriów wyboru lokalizacji farmy wiatrowej. Kryteria te uwzględniają pomiary wietrzności na rozpatrywanym terenie, lokalizację turbin wiatrowych, lokalizację linii elektroenergetycznej służącej do przesyłu wyprodukowanej energii elektrycznej od farmy wiatrowej do stacji elektroenergetycznej (GPZ), infrastrukturę towarzyszącą, warunki techniczne przyłączenia do sieci elektroenergetycznej...
-
Wymiana lamp sodowych wysokoprężnych na lampy ledowe – aspekty techniczne i ekonomiczne modernizacji oświetlenia dróg
PublikacjaPrzedstawiono zasady projektowania oświetlenia dróg zgodnie z aktualnymi normami. Wykonano uproszczone projekty oświetlenia dwóch rodzajów dróg i na ich przykładzie porównano parametry techniczne lamp ledowych i lamp sodowych wysokoprężnych. Zwrócono uwagę na odkształcenie prądu pobieranego przez te lampy. Wykonano analizę ekonomiczną pozwalającą ocenić opłacalność stosowania lamp ledowych.
Rok 2021
-
Zasady projektowania ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach niskiego napięcia z fotowoltaicznymi źródłami energii
PublikacjaPrzedstawiono podstawowe zasady ochrony przeciwporażeniowej, które należy uwzględnić przy projektowaniu instalacji niskiego napięcia zawierających fotowoltaiczne źródła energii. Wymieniono środki ochrony przeciwporażeniowej, które są dopuszczalne w takich instalacjach. Zwrócono uwagę na problemy stosowania w nich wyłączników różnicowoprądowych.
-
Zasady projektowania ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach niskiego napięcia z fotowoltaicznymi źródłami energii
PublikacjaW referacie omówiono podstawowe zasady ochrony przeciwporażeniowej, które należy uwzględnić przy projektowaniu instalacji niskiego napięcia zawierających fotowoltaiczne źródła energii. Wymieniono środki ochrony przeciwporażeniowej, które są dopuszczalne w takich instalacjach. Zwrócono uwagę na problemy stosowania w nich wyłączników różnicowoprądowych.
Rok 2003
-
Zasady określania kosztów sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej
PublikacjaW referacie omawia się proponowane rozwiązania dotyczące wyznaczania kosztów świadczenia usług U i Q, powstających w miejscach generacji/poboru mocy biernej. Odnosi się je do kosztów unikniętych to znaczy tych, które nie zostaną poniesione przez operatorów systemu przesyłkowego lub operatorów systemów rozdzielczych, zamawiających usługi służące do sterowania U i Q (dostawa/pobór mocy biernej w określonych miejscach KSE). Wprowadzono...
-
Założenia do zasad rozliczeń za świadczenie usług systemowych U i Q
PublikacjaPrzedstawiono przyjęte założenia do rozliczeń za świadczenie usług w zakresie regulacji napięć i mocy biernej w systemie energetycznym. Uwzględniono złożone wzajemne relacje zachodzące pomiędzy podmiotami gospodarczymi na rynkach energii i rynkach usług, w obecnych uwarunkowaniach organizacyjnych polskiej elektroenergetyki. Zaproponowano rynkowe zasady rozliczeń za świadczone usługi.
-
Wyznaczanie kosztów generacji/poboru i przesyłu mocy biernej w ramach usług systemowych.
PublikacjaJest to kolejny z referatów prezentujących wyniki obszernej pracy badawczej obejmującej złożoną problematykę sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej w systemie elektroenergetycznym (sterowanie U i Q). W pracy zaproponowano eliminację z tzw. skrośnego finansowania jednego rodzaju usług systemowych przez inny rodzaj. Konsekwentna wycena świadczonych usług i ich rozliczanie w ramach działań rynków usług systemowych będzie...
-
Wyznaczanie impedancji pętli zwarciowej metodą wektorową w sieci z obciążeniami roboczymi
PublikacjaPrzedstawiono problematykę pomiaru impedancji pętli zwarciowej w sieci z pracującymi obciążeniami roboczymi. Pomiar z wykorzystaniem klasycznych metod może być obarczony znacznym błędem. Zaprezentowano więc postawy teoretyczne wektorowej metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej oraz wyniki obliczeń błędu pomiaru impedancji, reaktancji i rezystancji w sieci z obciążeniami roboczymi przy zastosowaniu proponowanej metody.
-
Wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem i w źródłach odnawialnych na rynku konkurencyjnym. (Referat komplementarny)
PublikacjaPrzedstawiono zasadnicze problemy wytwarzania energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem w źródłach odnawialnych na rynku konkurencyjnym. Podano główne bariery rozwoju skojarzonej gospodarki węglowo-elektrycznej w warunkach rynku konkurencyjnego.
Rok 2007
-
Zaburzenia napięcia w sieci SN powodowane zwarciami w obwodach trakcyjnych
PublikacjaW artykule przedstawiono wybrane wyniki badań oddziaływania zwarć w sieci trakcyjnej i w podstacjach trakcyjnych na elektroenergetyczną sieć zasilającą SN. W ramach przeprowadzonych badań rozpatrywano zwarcia wyłączane przez bezpieczniki topikowe, trakcyjne wyłączniki szybkie, a także wyłączniki średniego napięcia. Podstawowym analizowanym zagadnieniem były chwilowe obniżenia i zapady napięcia w sieci SN podczas zwarcia po stronie...
-
Zaburzenia napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej wywoływane zwarciami w układach trakcyjnych
PublikacjaW artykule przedstawiono wybrane wyniki badań oddziaływania zwarć w sieci trakcyjnej i w podstacjach trakcyjnych na elektroenergetyczną sieć zasilającą SN. W ramach przeprowadzonych badań rozpatrywano zwarcia wyłączane przez bezpieczniki topikowe, trakcyjne wyłączniki szybkie, a także wyłączniki średniego napięcia. Podstawowym analizowanym zagadnieniem były chwilowe obniżenia i zapady napięcia w sieci SN podczas zwarcia po stronie...
-
Zaburzenia napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej wywoływane zwarciami w układach trakcyjnych
PublikacjaW artykule przedstawiono wybrane wyniki badań oddziaływania zwarć w sieci trakcyjnej i w podstacjach trakcyjnych na elektroenergetyczną sieć zasilającą SN. W ramach przeprowadzonych badań rozpatrywano zwarcia wyłączane przez bezpieczniki topikowe, trakcyjne wyłączniki szybkie, a także wyłączniki średniego napięcia. Podstawowym analizowanym zagadnieniem były chwilowe obniżenia i zapady napięcia w sieci SN podczas zwarcia po stronie...
-
Z działalności Komitetu Problemów Energetyki PAN (2003-2006)
PublikacjaOpisano działalność Komitetu Problemów Energetyki PAN w latach 2003-2006.Przedstawiono zadania i formy pracy, opisano tematykę sesji plenarnych i konferencji energetycznych oraz zasygnalizowano problemy do rozwiązania. Przedstawiono informacje dotyczące nowych prognoz rozwoju energetyki w Polsce, omówiono działalność wydawnictwa Archiwum Energetyki oraz opisano rolę komitetów naukowych PAN w Polskim systemie nauki.
Rok 2010
-
Zaawansowanie prac związanych z realizacją programu jądrowego w Polsce
PublikacjaNiniejszy artykuł przedstawia aktualny (czerwiec br.) stan zaawansowania prac związanych z realizacją programu jądrowego w Polsce. Uruchomienie pierwszej elektrowni jądrowej planowane jest na 2020 r. W celu zrealizowania tego projektu konieczne jest przygotowanie odpowiedniego zaplecza zarówno prawnego jak i technicznego. Obecnie trwają prace związane z nowelizacją Ustawy Prawo atomowe, wyborem odpowiedniej lokalizacji przyszłej...