Wyszukiwarka
Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego
Publikacje
Filtry
wszystkich: 1038
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Katalog Publikacji
Rok 2025
-
Jakiego systemu planowania (nie tylko przestrzeni) potrzebujemy?
PublikacjaRozwój widzimy zazwyczaj w pozytywnym kontekście. W miastach, miasteczkach i wsiach rozwój dla wielu z nas oznacza powstawanie nowych budynków – domów mieszkalnych, szkół, biur – i budowli – mostów, ulic, portów, wyciągów narciarskich czy farm wiatrowych. Oznacza także zagospodarowanie terenu, które nie wymaga budowania, ale przystosowuje go do potrzeb ludzi jak na przykład pola uprawne, łąki czy parki. Jednak „rozwój” ma także...
-
View Quality Assessments: A Pilot Study of Field Methods
PublikacjaThis paper describes findings from a workshop during which participants evaluated a series of windowviews. An explorative approach was applied to identify issues and testing methods useful in daylightresearch. The participants visited nine rooms with views of varied content, complexity, and viewingdistance under the overcast sky. Participants used surveys with quantitative and qualitative questions,hand drawings, illuminance measurements,...
Rok 2024
-
Collaborative planning? Not yet seen in Poland. Identifying procedural gaps in the planning system 2003–2023
PublikacjaCollaborative planning aims to increase the legitimacy of decision-making in spatial development. In this approach, planning involves debate and engagement in discourse, and participation and interaction between actors are thus at the heart of the planning process. This article examines whether the planning system in Poland as defined for the period 2003–2025 provides a level of participation and deliberation and other qualities...
-
Daylight metrics and requirements: A review of reference documents for architectural practice
PublikacjaDaylight has always been part of architectural practice since architects have used it to define spaces and create complex structures. Daylighting is, nowadays, seen as key strategy for sustainability, energy efficiency and resilience in buildings. This article aims to investigate daylight requirements in reference documents for architectural practice through the collection and qualitative analysis of documents. 117 reference documents...
-
Developing VR Technology Tools for Lighting Research in Architecture in Compliance With Daylight Recommendations From the Standard EN 17037
PublikacjaThe doctoral dissertation examines the development of VR technology tools for lighting research in architecture in compliance with daylight recommendations from the EN 17037 standard. The main focus of the dissertation is on building a VR tool that can be applied in various other research areas. The research aims to identify new applications of VR in architectural design, particularly in optimizing window views and daylight perception....
-
Evaluating urban identity of Gdańsk historical inner city and Granary Island urban regeneration from a neighbourhood perspective
PublikacjaThis study focuses on the post-socialist urban development that evolved in Gdańsk, Poland. It aims to evaluate the effects of an urban regeneration project implemented in Granary Island, a central historical district, on the city identity. To achieve this goal, the study measures citizens’ identification by comparing both the new urban regeneration project and the historical inner city. The study discusses the relationship between...
-
Landscape, EIA and decision-making. A case study of the Vistula Spit Canal, Poland
PublikacjaAlthough landscapes are often considered public goods, they frequently receive inadequate attention in Environmental Impact Assessments (EIAs), particularly in Poland. This neglect often leads to visible degradation during investment processes. This article examines the case of the Vistula Spit Canal, currently the largest engineering project under construction in Poland. We analysed whether the conclusions drawn in the EIA report,...
-
Methods for Quality Assessment of Window View
PublikacjaThis paper summarises findings from two workshops evaluating a series of views in various settings by an interdisciplinary group of experts. In the first one (Trondheim, June 2022), ten experts visited and assessed views from nine rooms. In the second one (Lausanne, June 2023), eleven experts assessed window views from four spaces. The workshops’ main objective was to develop and test multi-method assessments of window views. During...
-
MSP for port areas – To what extent should we interfere with governance of ports’ waters? Case study of Polish seaports
PublikacjaThe EU MSP Directive imposed the requirement to develop plans for all water areas under the jurisdiction of an EU country by the end of March 2021. Poland is the only country in the Baltic Sea Region whose maritime administration has decided to elaborate detailed maritime spatial plans for port waters. The aim of the paper is to draw conclusions from the work carried out so far on the MSP for Polish port water areas. For this purpose,...
-
Partycypacja obywateli w planowaniu przestrzennym? U nas nie działa. Jak to zmienić?
PublikacjaPolityka przestrzenna, kształtowanie przestrzeni, w której żyjemy i działamy są świetnym przykładem sfery, w której demokratyzacja procesu podejmowania decyzji powinna się zmaterializować tak szybko jak to możliwe. Obecnie system planowania przestrzennego w Polsce nie zapewnia obywatelkom i obywatelom, organizacjom społecznym i wielu innym interesariuszom dostępu do kształtowania przestrzeni w stopniu zadawalającym. Jest to...
-
Plany miejscowe: rozwiązanie na dobrą przestrzeń czy kolejny problem?
PublikacjaSłuszne narzekania dotyczące chaosu przestrzennego w Polsce słychać od bardzo dawna. Często jako przyczynę wskazuje się brak planu miejscowego na danym obszarze. Cóż, niekiedy jeszcze większym problemem jest to, że ten plan jest. Wszystko zależy od tego, jakie to miejsce i jaki to plan. Ważne jest, aby przestrzeń, w której żyjemy i działamy, była dobrze zaplanowana. Jednak często nie jest. Dlaczego? Większość przyczyn ma charakter...
-
Po co komu plan ogólny? O dysfunkcjach planowania przestrzennego w Polsce
PublikacjaW kilku tekstach chcę wyjaśnić, w jaki sposób obecny system planowania doprowadzi do jeszcze większego chaosu w zagospodarowaniu przestrzeni (bo chaos to już mamy od dość dawna), co przełoży się na pogorszenie jakości życia większości z nas, jak pozbawi przede wszystkim nas, tak zwanych zwykłych mieszkańców, i tak już niewielkiego wpływu na zawartość dokumentów planistycznych no i oczywiście jak będzie nas wszystkich drogo kosztować....
-
Reflective practice as a basis for building a sustainable public space: the case of Kartuzy
PublikacjaRecent decades have been characterized by dynamic changes in the urban design process in post-transition countries such as Poland. Numerous activities have focused on upgrading the urban environment. The transformation that drives change also requires some new skills, which are described in the theory of reflective practice: observation, experience, and reflection. The goal of this paper is to build a descriptive scheme of the...
-
SPATIAL AND BEHAVIOURAL COGNITION OF WAYFINDING SYSTEM IN HOSPITAL BUILDINGS IN TERMS OF ONCOLOGY PATIENTS' COMFORT
PublikacjaThis paper discusses the results of a study of the quality of space in hospital buildings in the context of solutions facilitat- ing the orientation of patients in the space of the Outpatient Clinic, in the clinic building complex of the National Institute of Oncology in Gliwice (NIO). By combining qualitative research methods with a syntactic description of the space, the aim was to record the experiences of users and define objective...
-
User-oriented GIS tools in higher education of urban design and planning
PublikacjaGeographic information systems (GIS) have emerged as indispensable tools for decision-making, planning and problem-solving tasks across various domains in today’s evolving world. However, there exists a pressing need to augment the utilisation of GIS tools in higher education of urban design and planning to foster a user-oriented approach. This article explores the imperative of integrating GIS tools more comprehensively into higher...
-
Znaczenie perspektywy planistyczno-projektowej w procesie sprawiedliwej transformacji energetycznej
PublikacjaPraca analizuje złożoną tematykę sprawiedliwej transformacji energetycznej (STE) z perspektywy planistyczno-projektowej, uwzględniając zarówno aspekty techniczne, społeczne, jak i prawne. Przeprowadzono interdyscyplinarną analizę dokumentów prawnych i przykładów międzynarodowych, wskazując na potrzebę zintegrowanego podejścia do planowania, które obejmuje aspekty urbanistyczne, energetyczne i społeczne. Podkreślono, że w obliczu...
Rok 2023
-
Dobre praktyki w zakresie wzmacniania interesariuszy regionalnych systemów innowacji
PublikacjaCelem Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2030 jest transformacja systemu gospodarczego województwa podkarpackiego w kierunku gospodarki konkurencyjnej, opartej na wiedzy i wykorzystaniu nowoczesnych technologii, uwzględniającej aspiracje przedsiębiorców, społeczeństwa oraz globalne uwarunkowania rozwoju. Do osiągnięcia tego celu niezbędna jest współpraca wszystkich elementów tworzących...
-
Ekspertyza polegająca na wykonaniu analiz space syntax dla oddziału Onkologii w szpitalu w Gliwicach.
PublikacjaEkspertyza dotyczy wykorzystania analizy syntaktycznej przestrzeni (space syntax analysis) w procesie planowania przestrzeni. Metoda ta pozwala prognozować wpływ konfiguracji przestrzennej na zachowanie użytkowników. Jest przydatna na każdym etapie planowania, zarówno w przypadku przestrzeni miejskich, jak i w budynkach. Miary syntaktyczne opisujące konfigurację przestrzenną umożliwiają opisanie i wyjaśnienie relacji przestrzennych...
-
How the Depths of the Danish Straits Shape Gdańsk's Port and City Spatial Development
PublikacjaThe depths of the Danish Straits limit the drafts of ships entering the Baltic Sea. The largest ships calling the Baltic in a laden condition are called Baltimax. The article presents how the dredging works carried out in the Danish Straits in the 1970s enabled the development of the Port of Gdańsk and consequently also influenced the city, being a residential base for employees of the new port and shipyards. The analysed case...
-
INDUSTRIAL HERITAGE IN “SACRIFICE ZONES”. THE POTENTIAL OF BOCAMINA I & II THERMOELECTRIC IN CORONEL, CHILE
PublikacjaThis work aims to present the recovery potential of the Chilean Sacrifice Zones, urban areas affected by high amounts of pollution caused by industrial activities. It centers in the case of “Bocamina I & II”, two Thermoelectric based in the city of Coronel, southern Chile. A settlement historically related to the mining processes. These plants operated for decades supplying the national energy grid and are seen as both symbols...
-
Informal practices in urban planning and governance. Examples from Polish cities
PublikacjaPlanning has a formal, legally defined component and an informal component developed in response to deficiencies in the planning system. Informal practices can contribute to the development of tools that would improve urban governance, especially in areas related to space. This article presents an overview of informal practices that have taken place in Polish cities and towns in recent years and offers an assessment of their impact...
-
Klasyczne wzorce urbanistyczne w „miastach tymczasowych” na przykładzie skautowych zlotów Jamboree
PublikacjaPrzedmiotem dysertacji są klasyczne wzorce urbanistyczne w „miastach tymczasowych”, analizowane na przykładzie skautowych zlotów Jamboree, czyli międzynarodowych wydarzeń edukacyjnych dla skautów i skautek, gromadzących kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy ludzi przez okres około dwóch tygodni. W rozprawie przyjęto perspektywę miasta „tymczasowego”, a zatem formy miejskiej funkcjonującej w pewnych ramach czasowych. Założono, że...
-
MASTERPLAN SKUTECZNYM NARZĘDZIEM PLANOWANIA DZIELNIC
PublikacjaPrzy równocześnie trwających pracach nad zmianą ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw wydaje się być zasadne poszukiwanie rozwiązań sprzyjających zahamowaniu dalszej degradacji przestrzeni niekoniecznie określonych ramami ustawowymi i prawem. Artykuł jest próbą ukazania zastosowania pozaustawowego dokumentu, jakim jest masterplan w polskich ramach planistycznych w celu kreowania spójnych...
-
Masterplany jako współczesne instrumenty kształtowania struktur miejskich o charakterze kompleksowym
PublikacjaWspółcześnie w procesie kształtowania struktur przestrzennych coraz większego znaczenia na- biera wykorzystywanie pozaustawowych narzędzi planistycznych, wykraczających poza tradycyjne ramy. Jednym z takich kluczowych instrumentów są masterplany, które stają się nieodzownym elementem w nadawaniu miejskiego charakteru różnym obszarom przy jednoczesnym spełnianiu wymagań współczesnych i przyszłych pokoleń. Poniższy rozdział jest...
-
Miasto w działaniu. Nowe pola aktywności społecznej
PublikacjaMiasto od wieków jest areną sporów, przestrzenią konfliktów i miejscem uzgadniania interesów. Już sama relacja mieszkańców z miastem polega na konstytuowaniu przestrzeni, organizacji i reorganizacji współistnienia. Oznacza to, że od socjologicznie rozumianej przestrzeni należy oczekiwać, że uchwyci ona społeczny proces stanowienia. Przestrzeń miasta, w obrębie której żyje dana społeczność, jest jednym z najważniejszych obszarów...
-
Od planów generalnych do masterplanów. Sztuka kształtowania nowych struktur miejskich na obrzeżach miast
PublikacjaDo największych zmian urbanistycznych i socjologicznych w Polsce po 1989 roku można zaliczyć koncentrację ludności w obszarach metropolitalnych oraz migracje wewnętrzne dotyczące głównie przemieszczania się ludności z miast centralnych do stref podmiejskich. Jedną z ważniejszych konsekwencji przemian w przestrzeni urbanistycznej był rozwój stref obrzeżnych miast, które przekształciły się w monofunkcyjne obszary. W następstwie koszty...
-
‘Personas for lighting’. Three methods to develop personas for the indoor lighting environment
PublikacjaThe objective of this research is to describe and compare three different methods of generating ‘persona for lighting’ to envision users’ behaviour within the lighting environment. ‘Personas’ are used to represent typical users, highlighting their needs, perspectives, and expectations to aid user-centric design approaches. The researchers looked for the most useful method of shaping ‘personas for lighting’ to learn about users’...
-
Planning Around Polarisation: Components of Finding Common Ground Based on Regeneration Projects in London and Gdańsk
PublikacjaVarious forms of public participation in urban design and planning—as presented and discussed in literature—have recently been challenged by the needs and expectations of different stakeholders, including those coming from the private sector. This comes with a redefinition of the public good and the roles and responsibilities of municipal authorities in post‐liberal times. As a result, contemporary participatory processes need...
-
Post‐Second World War Reconstruction of Polish Cities: The Interplay Between Politics and Paradigms
PublikacjaBy the end of the Second World War, many of the Polish cities—and especially their historic centres—were in ruins. This was caused by both bombings and sieges conducted by the Nazis and Soviets. The particular group of cities is associated with former German lands—now called the “Recovered Territories”—which were incorporated into the borders of Poland as compensation for its Eastern Borderlands lost to the Soviet Union. These...
-
Przestrzenie publiczne. Ciągłość i zmiana
PublikacjaGdańskie przestrzenie publiczne mają wyjątkową historię, która pozwala widzieć miasto jako kompletne, zwarte i czytelne. W różnych okresach rozwoju stanowiły one element miejskiej tkanki oraz odpowiedź na potrzeby i aspiracje różnych grup oraz społeczności. Miarą atrakcyjności przestrzeni publicznych nie jest już tylko aspekt estetyczny, lecz czyste powietrze, odporność na różne kataklizmy, dostępność do akwenów i obszarów zielonych....
-
Rola światła dziennego w kształtowaniu przestrzeni: Klasyfikacja tradycyjnych oświetleniowych elementów architektonicznych w budynkach w Iranie
PublikacjaDaylight character in a space can be defined as the manner in which daylight permeates and is dispersed in that space. The architectural elements related to daylighting under investigation in this study were rooted in Iranian-Isfahani heritage, considered traditional Iranian architecture (from the 16th to early 20th century). The establishment of a classification system for daylighting systems holds significant utility. This study...
-
Shaping the New Vistula Spit Channel: Political, Economic, and Environmental Aspects
PublikacjaIn September 2022, the new shipping channel in Poland was opened for service. It connects the Port of Elbląg and the Gdańsk Bay in Poland, cutting through the Vistula Spit and the Vistula Lagoon. It was intended to enable direct access to the Baltic Sea from the Port of Elbląg without crossing Russian territory. Originally conceptualized decades ago, it has taken its final shape only recently. Its construction was associated with...
-
Społeczny wymiar adaptacji do zmian klimatu w środowisku miejskim na przykładzie Gdańska
PublikacjaKwestie zmian klimatycznych przestały być przedmiotem zainteresowania jedynie wąskich grup specjalistów, a stały się problemem społecznym angażującym szerszą opinię publiczną. Wobec wzrastającego znaczenia problemów środowiskowych w społeczeństwach, głównie na przełomie XX i XXI wieku, władze centralne we współpracy z samorządami miejskimi zaczęły podejmować działania na rzecz wsparcia tzw. środowiskowej (zielonej) polityki. Artykuł...
-
The environmental dimension of city dwellers’ quality of life and the city’s social and spatial variability
PublikacjaThe purpose of this paper is to attempt an analysis of the environmental dimension of the quality of life using quantitative surveys conducted among residents of Gdańsk. In the paper, we make reference to the theoretical assumptions ensuing from the concept of a comprehensive and integrated approach to the development of the urban environment, whilst noting the profound impact humans bring to their evaluation of the environmental...
-
The (over)touristification of European historic cities: a relation between urban heritage and short-term rental market demand
PublikacjaIn this chapter, I wish to highlight the critical relationship between heritage management issues and building environment transformation. I argue that such a relationship is directly expressed through the tourism phenomenon, and it should be measured through the economic dimension of the short-term rental market, which introduces this rule of thumb: if there is a lack of demand, the brand of the city is weak; if there is too much...
-
The Role of Daylight in Forming the Traditional Space: Classification of Traditional Iranian Daylighting Elements
PublikacjaDaylight character in a space can be defined as the manner in which daylight permeates and is dispersed in that space. The architectural elements related to daylighting under investigation in this study were rooted in Iranian-Isfahani heritage, considered traditional Iranian architecture (from the 16th to early 20th century). The establishment of a classification system for daylighting systems holds significant utility. This...
-
TRAINING ON SUSTAINABLE DAYLIGHTING: THE NLITED PROJECT
PublikacjaNLITED - New Level of Integrated Techniques for Daylighting Education is a European project bridging a daylight design education gap. The paper describes the framework of the project, which consists of a free online e-platform with 32 modules dedicated to daylight knowledge within the built environment used by almost 800 learners (students and professionals). Two 7-day summer schools support the e-platform. The e-content was created...
-
Western Front of the City Centre of Gdańsk. An Urban Conservation Study
PublikacjaThe western front of Gdańsk`s city centre is the key fragment of a ring road scheme, which was created at the turn of the 20th century during the great transformation of the city. It was at that time that new streets and squares were delineated on the site of the early modern earthen bastions, which for more than three centuries marked Gdańsk`s border. The new city development was set up in their surroundings. In 1945, Gdańsk was...
-
Zachodni front śródmieścia Gdańska. Studium urbanistyczno-konserwatorskie
PublikacjaZachodni front śródmieścia Gdańska to kluczowy fragment urbanistycznego założenia pierścieniowego, które powstało na przełomie XIX i XX wieku w czasie wielkiej przebudowy miasta. Wtedy to w miejscu nowożytnych bastionów ziemnych, które przez ponad trzy stulecia wyznaczały granicę miasta, zostały wytyczone nowe ulice i place. W ich otoczeniu powstała nowa wielkomiejska zabudowa. W 1945 roku Gdańsk został zniszczony, a po wojnie...
Rok 2022
-
A city is not a tree: a multi-city study on street network and urban life
PublikacjaChristopher Alexander, a British-American scholar, differentiated an old (natural) city from a new (planned) one by structure. The former resembles a “semilattice”, or a complex system encompassing many interconnected sub-systems. The latter is shaped in a graph-theoretical “tree”, which lacks the structural complexity as its sub-systems are compartmentalized into a single hierarchy. This structural distinction explains why, or...
-
A shared curriculum for daylighting education to meet the educational needs of society
PublikacjaThis article describes the collaborative creation of the curriculum for a new eLearning programme on daylighting design of buildings targeting both traditional and lifelong learners. The programme consists of an online platform integrated with a summer school for practical applications. The process was conducted through several workshops with professionals, representatives of national bodies on building regulations, academics,...
-
Boundary conditions for non-residential buildings from the user’s perspective: literature review
PublikacjaBackground and objective: This paper aims to review the boundary conditions (B/C) in specific categories (energy, building use, and lighting) within non-residential buildings to pave the way to a better understanding of users’ requirements and needs of the built environment. For this paper, B/C are understood as unique preconditions, specific characteristics for use, determining specific features of buildings, enabling an accurate...
-
Can architecture be 11-dimensional? The nature of space in the architecture of the digital world era
PublikacjaThis research aims to explore the development of architectural theories about ‘architectural dimensions’ and look at architecture as a multidimensional space. It is important to understand that with today's development of virtual reality technology and through the combination of theories of physics and architecture, a new possibility of creating space has emerged. The arguments are made through inductive reasoning and grounded...
-
Centrum kompetencji energetyki odnawialnej w przyjaznej mieszkańcom nowoczesnej dzielnicy przemysłowo-logistycznej
PublikacjaRozdział zawiera opis celów i przyczyn podjęcia tematu projektu Centrum kompetencji energetyki odnawialnej i wyjaśnia społeczne konsekwencje planowanej w mieście Rumia inwestycji.
-
Data and knowledge supporting decision-making for the urban Food-Water-Energy nexus
PublikacjaCities are hubs of innovation and wealth creation, and magnets for an increasing urban population. Cities also face unprecedented challenges in terms of food, water and energy scarcity, and governance and management. Urban environmental issues are no longer problems for experts to address but have become issues of public debate, in which knowledge from multiple sectors is needed to support inclusive governance approaches. Consequently,...
-
Developing Polycentricity to Shape Resilient Metropolitan Structures: The Case of the Gdansk–Gdynia–Sopot Metropolitan Area
PublikacjaMaking the metropolitan area resilient, in many cases, calls for amending its spatial structures. This may take various forms, including both reshaping the metropolitan core and redeveloping the entire regional network of cities and centres, making them part of a coherent structure. The latter strategy is associated with reinforcing secondary urban centres as well as shaping new connections between them. In this case, the term...
-
Gdańsk Urban Initiative Laboratory
PublikacjaGdansk is Poland's principal seaport, situated on the southern edge of the Gdansk Bay on the Baltic Sea. The city is the capital and largest city of the Pomeranian Voivodeship. Gdansk, in a conurbation with the city of Gdynia and the resort town of Sopot, and suburban communities, jointly forms Poland's fourth largest metropolitan area, with a population approaching 1.4 million. The pathways towards the Micro ULL FWE Nexus Square...
-
Glossary [Intellectual Output 1] Glossary as a method for reflection on complex research questions
PublikacjaGlobalization and digitization are strongly influencing the process of shaping the built environment. The latter is causing the new design tools to emerge faster than ever before in history, while the former is speeding up not only the development, but also the broad roll-out of more agile and interdisciplinary methodologies and work approaches. The design process is also becoming more and more inter- and trans-disciplinary. This...
-
Greenery and Urban Form vs. Health of Residents: Evaluation of Modernist Housing in Lodz and Gdansk
PublikacjaUrban forms can have numerous direct and indirect effects on the health of residents. This article focuses on the rela‐ tionship between health and urban form, in particular the role of green open spaces. The goal is to identify criteria for evaluating the impact of physical forms such as streets and open spaces, green infrastructure, and built structures on urban health. These criteria are then used to identify paths for the redevelopment...
-
Industrial Heritage in sacrifice zones, The potential of Bocamina I & II Thermoelectric in Coronel, Chile
PublikacjaThis work aims to present the recovery potential of the Chilean Sacrifice Zones, urban areas affected by high amounts of pollution caused by industrial activities. It centers in the case of “Bocamina I & II”, two Thermoelectric based in the city of Coronel, southern Chile. A settlement historically related to the mining processes. These plants operated for decades supplying the national energy...