Search
Search results for: IMPEDANCJA UDAROWA UZIEMIEŃ
-
Rezystancja udarowa uziemień obiektów budowlanych.
PublicationZaprezentowano warunki oraz analizę pomiarów uziemień obiektów budowlanych w warunkach udarowych. Oszacowano przydatność metody udarowej do oceny uziemień o różnej konfiguracji.
-
Rezystancja statyczna i udarowa uziemień odgromowych.
PublicationPrzedstawiono metodę pomiaru, konfigurację obwodu i definicję rezystancji uziemienia mierzonej przy prądach impulsowych o czasie czoła zbliżonym do udaru piorunowego. Porównano wyniki pomiarów uziemień metodą statyczną i udarową. Wprowadzony współczynnik udaru jako stosunek obu wielkości jest wskaźnikiem zachowania się uziemienia podczas wyładowania atmosferycznego.
-
Parametry uziemień przy przebiegach udarowych i wysokoczęstotliwościowych
PublicationW artykule skupiono się na porównaniu dwóch metod badania impedancji uziemienia odgromowego: udarowej z wysoką częstotliwościową. Zestawiono wyniki pomiarów istniejących uziemień z wynikami komputerowych obliczeń symulacyjnych przeprowadzonych w środowisku programu PSIM. Uzyskane wyniki wskazują na poprawność przyjętego toku modelowania, a uzyskane w ten sposób dane mogą być przydatne w fazie projektowania do szacowania...
-
Metody wyznaczania rezystancji i impedancji uziemień
PublicationPodstawowym parametrem charakteryzującym skuteczność działania uziemienia jest jego rezystancja, a dla uziemień odgromowych rezystancja udarowa. W artykule przedstawiono metody statyczne, wysokoczęstotliwościowe oraz udarowe wyznaczania właściwości uziemień.
-
Measurement accuracy evaluation of transmission line earthings by impulse tests
PublicationUziemienia słupów linii energetycznych powinny być sprawdzane okresowo. Pomiary rezystancji takich uziemień przy pomocy metody niskoczęstotliwościowej wymaga wyłaczania linii i odkręcania przewodów odprowadzających od konstrukcji słupa. Metoda udarowa jest znacznie łatwiejsza w tej aplikacji i nie wymaga wyłaczania linii na czas pomiarów. W pracy oszacowano wpływ uziemień sąsiednich słupów na dokładność pomiarów metodą udarową.
-
Rozwój metod pomiaru rezystancji udarowej uziemień na podstawie prac prowadzonych w Politechnice Gdańskiej
PublicationPrzedstawiono historię prac związanych z pomiarami rezystancji uziemień prowadzonych w Politechnice Gdańskiej od połowy ubiegłego wieku. Omówiono metodę pomiaru, stosowane mierniki, konfigurację obwodu i definicję rezystancji uziemienia mierzonej przy prądach impulsowych o czasie czoła zbliżonym do udaru piorunowego. Porównano wyniki pomiarów uziemień metodami statyczną i udarową. Wprowadzony współczynnik udaru jako stosunek obu...
-
Effective length of lightning earthings
PublicationWłaściwości udarowe systemów ochrony odgromowej obiektów wpływają w decydujący sposób na skuteczność takiej ochrony. Z tego względu pomiary skuteczności uziemień powinny być przeprowadzane przy prądach o parametrach czasowych zbliżonych do rzeczywistych prądów piorunowych. Rezystancja udarowa uziemień jest wyznaczana jako iloraz amplitudy spadku napięcia na uziemieniu i amplitudy prądu w układzie pomiarowym. Opisano procedurę pomiaru...
-
Metody pomiaru parametrów uziemień.
PublicationOmówiono metody pomiarów parametrów uziemień odgromowych metodami statycznymi, częstotliwościowymi i udarowymi.
-
Analiza procedur oceny uziemień odgromowych
PublicationW pracy dokonano prównania różnych metod wyznaczania parametrów uziemień odgromowych na tle obowiązujących przepisów. Porównano metody wyznaczania rezystancji statycznej i udarowej oraz impedancji uziemień w szerokim zakresie częstotliwości. Sformułowano wnioski dotyczące zasadności doboru odpowiednich metod pomiarowych do kontroli uziemień o różnej konstrukcji i różnym przeznaczeniu.
-
Pomiary uziemień słupów linii elektroenergetycznych
PublicationW odprowadzaniu do ziemi prądu zwarciowego lub piorunowego biorą udział elementy uziomu sztucznego słupa oraz jego fundamenty. Podczas pomiarów kontrolnych rezystancji lub impedancji takich uziemień powinny być uwzględniane oba elementy uziemienia. Ponadto procedura pomiarowa musi brać pod uwagę fakt, że uziemienia słupów linii są połączone równolegle poprzez przewody odgromowe. W artykule została omówiona problematyka pomiaru...
-
Badania udarowe uziemień słupów linii elektroenergetycznych
PublicationOmówiono problem badania uziemień słupów linii elektroenergetycznych z uwzględnieniem wpływu słupów sąsiednich oraz fendamentu słupa badanego na wynik pomiaru. Określono procedury pomiarów uziemień słupów linii elektroenergetycznych przy pomocy metod udarowych.
-
Problemy pomiaru rezystancji uziemień odgromowych.
PublicationPrzedstawiono metody pomiaru i definicję rezystancji uziemienia mierzonej w warunkach statycznych również z zastosowaniem cęgów pomiarowych, a także przy prądach impulsowych o czasie czoła zbliżonym do udaru piorunowego. Zaprezentowano wyniki pomiarów rezystancji przy udarach prądowych o amplitudach od 1 A do setek A. Rezystancja udarowa jest wskaźnikiem zachowania się uziemienia podczas wyładowania atmosferycznego. Zaletą metod...
-
Rozległe systemy uziemień w ochronie odgromowej
PublicationW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą tak sformułowanej oceny są pomiary z zastosowaniem metody udarowej. Metoda taka okazuje się bardzo przydatna zwłaszcza w przypadku uziemień rozległych, jakie pojawiają się we współczesnych obiektach wskutek połączenia różnych elementów uziemiających...
-
Pomiary impedancji (rezystancji) udarowej uziemień odgromowych
PublicationOpisano najczęściej stosowane odmiany metod pomiaru rezystancji statycznej iimpedancji udarowej uziemień odgromowych.
-
Pomiary rezystancji statycznej i udarowej uziemień odgromowych
PublicationOpisano i porównano właściwości metrologiczne najczęściej stosowanych do pomiarów parametrów uziemień metod: statycznych, wysokoczęstotliwościowych i udarowych.
-
Impulse Measurements of Tower Earthings of Overhead Transmission Lines
PublicationPrzepisy wymagają okresowego badania uziemień słupów elektroenergetycznych linii przesyłowych. pomiary takie metodami klasycznymi niskiej częstotliwości wymagają odłączania uziomów od konstrukcji słupa, co wiąże się z wyłączaniem linii. wykorzstanie metody udarowej do oceny uziemień nie wymaga odłączania uziomów i może byc przeprowadzane podczas pracy linii.
-
Ocena systemów uziemień z wykorzystaniem pomiarów metodą udarową
PublicationW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą tak sformułowanej oceny są pomiary z zastosowaniem metody udarowej. Metoda taka okazuje się bardzo przydatna zwłaszcza w przypadku uziemień rozległych, jakie pojawiają się we współczesnych obiektach wskutek połączenia różnych elementów uziemiających...
-
Specyfika pomiarów rezystancji udarowej uziemień odgromowych
PublicationUziomy odgromowe przeznaczone do odprowadzania prądów piorunowych powinny być sprawdzane w warunkach udarowych. Zaletą metod udarowych jest możliwość wykonywania pomiarów bez rozkręcania zacisków kontrolnych. Zaprezentowano wyniki pomiarów rezystancji przy udarach prądowych o amplitudach od 1 do setek A oraz czasach czoła 1 i 4 ćs. Przeprowadzono dyskusję wpływu rozmieszczenia sond pomiarowych na rezultaty badań oraz możliwości...
-
Aspekty praktyczne wykonywania uziemień stanowisk słupowych z głowicami kablowymi
PublicationPraca zawiera szerokie omówienie oraz porównanie właściwości statycznych i udarowych uziemień stosowanych w systemie elektroenergetycznym do ochrony przeciwprzepięciowej. W końcowych rozdziałach dokonano analizy konstrukcji systemów uziemien z punktu widzenia skuteczności w systemie ochrony układu izolacyjnego od przepięć oraz podano szereg wskazówek dotyczących właściwego doboru uziemień stanowisk słupowych głowic kablowych.
-
Ocena uziemień odgromowych według aktualnych przepisów normalizacyjnych
PublicationW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą takich ocen są pomiary z zastosowaniem metody udarowej lub wysokoczęstotliwościowej. W przypadku metody udarowej przeanalizowano wpływ czasu czoła udaru testującego na otrzymane wyniki.
-
Ocena uziemień odgromowych według aktualnych przepisów normalizacyjnych
PublicationW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą takich ocen są pomiary z zastosowaniem metody udarowej lub wysokoczęstotliwościowej. W przypadku metody udarowej przeanalizowano wpływ czasu czoła udaru testującego na otrzymane wyniki.
-
Wyznaczanie właściwości uziemień metodami statycznymi, wysokoczęstotliwościowymi i udarowymi
PublicationW artykule przedstawiono różne metody pomiaru rezystancji statycznej i udarowej oraz impedancji uziemień. Przedstawiono wyniki badań porównawczych wykonanych przy użyciu metody statycznej, wysokoczęstotliwościowej oraz udarowej. Omówiono obszary zastosowań oraz ograniczenia omawianych metod.
-
70 LAT PRAKTYKI POMIAROWEJ W OCENIE WŁAŚCIWOŚCI UZIEMIEŃ METODĄ UDAROWĄ
PublicationPrzedstawiono liczącą ok. 70 lat historię prac związanych z rozwojem sposobów oceny uziemień wykorzystujących metodę udarową. Pierwsze prace związane z tym zagadnieniem zostały rozpoczęte w połowie ubiegłego wieku na Politechnice Gdańskiej z inicjatywy profesora Stanisława Szpora. Omówiono metodę pomiaru, stosowane kolejne generacje mierników, możliwości oceny uziemień i różne definicje normalizacyjne opisujące właściwości uziemienia...
-
OCENA PRZYDATNOŚCI ROZLEGŁYCH SYSTEMÓW UZIEMIEŃ DO CELÓW OCHRONY ODGROMOWEJ
PublicationW wyniku połączenia wszystkich elementów uziemionych w obiekcie budowlanym do szyny ekwipotencjalnej powstaje często bardzo rozległy system uziemień. Ocena tak rozległego systemu za pomocą metod wykorzystujących przebiegi wolnozmienne prowadzi do zbyt optymistycznych wniosków odnośnie ich właściwości podczas odprowadzania prądów wyładowań atmosferycznych. Pomiary z zastosowaniem metody wykorzystującej przebiegi impulsowe uwzględniają...
-
Wpływ zewnętrznych czynników zakłócajacych na dokładność pomiarów rezystancji statycznej i udarowej uziemień
PublicationPodstawowym parametrem charakteryzującym skuteczność działania uziemienia jest jego rezystancja. Dla uziemień odgromowych powinna ona być wyznaczana przy wymuszeniu udarowym zaś dla uziemień ochronnych i roboczych przy częstotliwościach bliskich częstotliwości sieci. W referacie omówiono wpływ czynników zakłócajacych takich jak prądy błądzące czy rezystancja sond pomocniczych na dokładność wyznaczania rezystancji uziemień metodą...
-
OCENA WŁAŚCIWOŚCI ROZLEGŁYCH SYSTEMÓW UZIEMIEŃ PRACUJĄCYCH W UKŁADACH OCHRONY ODGROMOWEJ
PublicationW wyniku połączenia wszystkich elementów uziemionych w obiekcie budowlanym do szyny ekwipotencjalnej powstaje często bardzo rozległy system uziemień. Ocena tak rozległego systemu za pomocą metod wykorzystujących przebiegi wolnozmienne prowadzi do zbyt optymistycznych wniosków odnośnie do ich właściwości podczas odprowadzania prądów wyładowań atmosferycznych. Pomiary z zastosowaniem metody wykorzystującej przebiegi impulsowe pomiaru...
-
OCENA UZIEMIEŃ SŁUPÓW LINII ELEKTROENERGETYCZNYCH ZWŁASZCZA POSADOWIONYCH NA GRUNTACH O WYSOKIEJ REZYSTYWNOŚCI
PublicationW artykule została omówiona problematyka pomiaru i oceny właściwości uziemień słupów linii elektroenergetycznych z wykorzystaniem przebiegów wolno-i szybkozmiennych. Uzyskanie odpowiednio niskiej wartości rezystancji uziemienia słupa posadowionego na gruncie o rezystywności powyżej 1000Ωm może być trudne. Praca zawiera analizę zmian właściwości statycznych i udarowych uziemień w funkcji rezystywności...
-
ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA W OCENIE WYNIKÓW POMIARÓW UZIEMIEŃ ODGROMOWYCH
PublicationOcena rozległego systemu za pomocą metod wykorzystujących przebiegi wolnozmienne prowadzi do zbyt optymistycznych wniosków odnośnie ich właściwości podczas odprowadzania prądów wyładowań atmosferycznych. Bardziej bezpieczne wnioski powstają w wyniku pomiarów z zastosowaniem metody wykorzystującej przebiegi impulsowe, ponieważ wtedy jest uwzględniana tylko ta część nawet bardzo rozległego systemu uziemień, która bierze udział w...
-
Wpływ odkształceń napięcia źródła na dokładność pomiaru impedancji uziemień urządzeń elektroenergetycznych.
PublicationW pracy przedstawiono zagadnienia pomiaru impedancji rozległych uziemień urządzeń elektroenergetycznych. Przeprowadzono analizę wpływu odkształcenia napięcia sieci na błędy pomiaru przy stosowaniu metody technicznej. Badania i obliczenia błędów przeprowadzone zostały dla wybranych typów odkształceń krzywej napięcia i różnych parametrów obwodu badanego.
-
Ograniczenie wpływu odkształcenia napięcia sieci na dokładność pomiaru impedancji uziemień urządzeń elektroenergetycznych
PublicationW pracy przedstawiono propozycję nowej metody pomiaru impedancji rozległych uziemień urządzeń elektroenergetycznych. Metoda ta pozwala ograniczyć wpływ odkształcenia napięcia sieci na błędy pomiaru impedancji. Badania i obliczenia błędów przeprowadzone zostały dla wybranych typów odkształceń krzywej napięcia i różnych parametrów obwodu badanego.
-
Trwałość łączeniowa i udarowa źródeł oświetlenia LED w środowiskach z występującymi zaburzeniami harmonicznymi
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań trwałości łączeniowej i udarowej źródeł światła LED w przypadku występowania zaburzeń harmonicznymi w napięciu zasilania. Przeprowadzone badania wskazują na znaczący wpływ odkształceń napięcia zasilania zarówno na trwałość łączeniową jak i na badania wytrzymałości udarowej przeprowadzane wg zaleceń zawartych w EN 61000-4-5.
-
Impedancja nerki. Biul. Oddz. Białost. SEP**2003 nr 16 s. 22-25, 4 rys. bibliogr. 3 poz.
PublicationPrzedstawiono istotę odwzorowania pracy nerki za pomocą obwodu elektrycc- nego. Podano zmiany przepływu krwi w przypadku zmian chorobowych w nerce.
-
Wspomagana komputerowo lokalizacja strefy potencjału zerowego w eksploatacyjnych badaniach uziemień
PublicationDla dokładności pomiaru rezystancji uziemienia bardzo istotną rolę odgrywa właściwe umieszczenie sondy napięciowej w układzie pomiarowym. Sonda ta powinna się znajdować w tzw. strefie potencjału zerowego, co umożliwia zmierzenie napięcia uziomowego. W praktyce nieraz trudno jest zlokalizować strefę potencjału zerowego, szczególnie wtedy, kiedy do dyspozycji jest ograniczony obszar do rozmieszczenia uziomów pomocniczych na terenie...
-
Wspomagana komputerowo lokalizacja strefy potencjału zerowego w eksploatacyjnych badaniach uziemień
PublicationPodczas pomiaru rezystancji uziemienia bardzo istotną rolę odgrywa właściwe umieszczenie sondy napięciowej w układzie pomiarowym. Sonda napięciowa powinna się znajdować w strefie potencjału zerowego, tzw. ziemi odniesienia, co umożliwia zmierzenie napięcia uziomowego. W praktyce nieraz trudno jest zlokalizować strefę potencjału zerowego - szczególnie wtedy, kiedy do dyspozycji jest ograniczony obszar do rozmieszczenia uziomów pomocniczych...
-
Sposób ograniczenia wpływu odkształcenia napięcia sieci na dokładność pomiaru impedancji uziemienia metodą techniczną
InventionsWynalazek rozwiązuje zagadnienie wyznaczania impedancji uziemienia metodą techniczną w obecności odkształcenia napięcia zasilającego układ pomiarowy. Do ograniczenia wartości prądu pomiarowego stosuje się impedancyjne obciążenie pomiarowe o charakterze indukcyjnym włączone szeregowo z impedancja uziemienia badanego. Wyznacza się zarówno wartość skuteczną tego prądu, jak i wartość skuteczną wywołanego przezeń spadku...
-
Marek Olesz dr hab. inż.
PeopleWydział Elektrotechniki i Automatyki, Prodziekan ds. rozwoju dr hab. inż. Marek Olesz, prof. PG data urodzenia 1966 wykształcenie Politechnika Gdańska, Wydział Elektryczny (1990) stopień / tytuł naukowy doktor habilitowany – Politechnika Gdańska, Wydział Elektrotechniki i Automatyki (2017), doktor – Politechnika Gdańska, Wydział Elektrotechniki i Automatyki (1998) zatrudnienie Politechnika Gdańska: asystent stażysta (1989 –...
-
Impedance of cation-coupled electron transfer reaction: teoretical description of one pathway process
PublicationPrzyjęto możliwość występowanie dwóch wzajemnie sprzężonych reakcji. Opisana została impedancja sprzężonej reakcji przeniesienia elektronu z kationem. Wyznaczony został również model elektrycznego schematu zastępczego. Całkowita impedancja Faradayowska jest sumą impedancji przeniesienia elektronu i impedancji przeniesienia kationu. Przykłady pomiaru impedancyjnego w warunkach potencjostatycznych i potencjodynamicznych zostały omówione....
-
Earthing effective length for low and high amplitudes of lightning impulse currents
PublicationUziemienia w systemie elektroenergetycznym mogą być bardzo rozległe, zwłaszcza ze względu powszechne stosowanie połączeń ekwipotencjalizacyjnych. Ocena tak rozległych systemów z punktu widzenia ich przydatności do celów ochrony odgromowej jest dość trudna, ponieważ tylko część takiego rozległego systemu bierze udział w rozpraszaniu prądu piorunowego w gruncie. Ta część uziomu jest nazywana jego długością efektywną. W pracy zamieszczono...
-
UZIEMIENIA STANOWISK SŁUPOWYCH Z GŁOWICAMI KABLOWYMI
PublicationPraca zawiera szerokie omówienie oraz porównanie właściwości statycznych i udarowych uziemień stosowanych w systemie elektroenergetycznym do ochrony przeciwprzepięciowej. W końcowych rozdziałach dokonano analizy konstrukcji systemów uziemień z punktu widzenia skuteczności w systemie ochrony układu izolacyjnego od przepięć oraz podano szereg wskazówek dotyczących właściwego doboru uziemień stanowisk słupowych głowic kablowych
-
Impulse and high frequency methods of lighting earthing testes.
PublicationUziemienia projektowane dla prądów zwarciowych nie zawsze są właściwe do odprowadzania prądów piorunowych, gdzie należy brać pod uwagę impedancję uziemień. W pracy porównano metody: udarową oraz wysokiej częstotliwości zastosowane do oceny przydatności uziemień odgromowych.
-
Hybrid inductance-thyristor short-circuit current limiting devices
PublicationDla wartości prądu w gałęzi w której zainstalowane jest urządzenie jest mniejsza od prądu w dławiku urządzenia, dławik jest zwarty gałęzią z tyrystorem. Impedancja bieguna urządzenia hybrydowego jest praktycznie równa zero. W chwili wzrostu prądu w gałęzi z urządzeniem ograniczającym ponad tę wartość, do obwodu głównego wtrącona zostaje impedancja kolejno dwóch dławików, ograniczając bezzwłocznie dynamikę i amplitudę prądu zwarciowego....
-
Typowe błędy w pomiarach.
PublicationW artykule omówiono najczęściej stosowane metody pomiarów uziemień oraz typowe błędy polegające na złym doborze metody lub warunków pomiaru do wyznaczania właściwości określonego typu uziemień. Omówiono też błędy interpretacyjne w określeniu skuteczności uziemienia na podstawie uzyskanych wyników.
-
Influence of span length and impulse front time on earthing measurement accuracy of power line towers
PublicationThe article discusses the issue of measuring and assessing the features of power line tower earthings using fast-changing waveform. The study analyses the effect of impulse front time and the line span length on errors made during these measurements using impulse meters. It has been found that the assessment conditions similar to the static measurement results occur for the use of 4 μs current impulses and such procedure is useful...
-
Uziemienia i połączenia wyrównawcze w ochronie odgromowej i przepięciowej obiektów budowlanych.
PublicationWskazano ogólne zasady projektowania i wykonywania systemów bezpośrednich połączeń wyrównawczych i uziemień odgromowych w typowych obiektach budowlanych.
-
Praktyka inżynierska bezpośrednich połączeń wyrównwawczych i uziemnień odgromowych w typowych obiektach budowlanych.
PublicationWskazano ogólne zasady projektowania i wykonywania systemów bezpośrednich połączeń wyrównawczych i uziemień odgromowych w typowych obiektach budowlanych.
-
Impedance Spectroscopy as a Diagnostic Tool of Degradation of Solid Oxide Fuel Cells
Publicationw pracy przedstawiono wyniki badań degradacji tlenkowych ogniw paliwowych przeprowadzone metodą spektroskopii impedancyjnej. Ogniwa paliwowe zostały przetestowane w eksperymentalnych warunkach, które pozwalają na uzyskanie szybkiego spadku wydajności ogniw paliwowych. impedancja i parametry uzyskane z dopasowania widm do elektrycznego obwodu zastępczego zostały skorelowane z poziomem degradacji elementów ogniw paliwowych - anody...
-
Finding the protection of lighting grounding with estimating its impulse impedance componets
PublicationOmówiono metodę rozdzielania składowych impedancji udarowej uziemień. Podano wskazania dotyczące oceny jakości ochrony odgromowej na podstawie wartości składowych impedancji udarowej.
-
Instantaneous electrochemical impedance spectroscopy of electrode reactions.
PublicationUstalona została ciągła transformata STFT sinusoidalnego sygnału pobudzeniai odpowiedzi prądowej dla pierwszorzędowej reakcji elektrodowej. Impedancja elektrodowa wyznaczona została w łącznej dziedzinie czasowo-częstotliwościowej. Wykonano pomiary reakcji redukcji Cd(II) na kapiącej elektrodzie rtęciowej w funkcji czasu. Zaprezentowano możliwość wyznaczania chwilowych widm impedancyjnych. Opisano czasowe charakterystyki rezystancji...
-
Poszukiwanie wygodnego analitycznie opisu funkcyjnego dla praktycznych kształtów udaru prądowego
PublicationZaproponowano kilka opisów funkcyjnych dla prądowego pobudzania uziemień. Wyznaczono pełną reakcję uziemienia na prądowy udar opisany badanymi rodzinami funkcji. Naszkicowano ogólny schemat analizy, wspólny dla wiekszości badanych opisów.
-
Protection against electric shock in electrical installations with low voltage generating sets
PublicationW referacie przedstawiono zasady ochrony przeciwporażeniowej, zgodne z wymaganiami międzynarodowymi, w sytuacji kiedy instalacja elektryczna jest zasilana z niskonapięciowych zespołów prądotwórczych. Zwrócono uwagę na dobór zabezpieczeń przeciwporażeniowych oraz na wymiarowanie uziemień.