Search results for: BUDYNKI PORTOWE - Bridge of Knowledge

Search

Search results for: BUDYNKI PORTOWE

Search results for: BUDYNKI PORTOWE

  • Turbiny parowe i gazowe - laboratorium 2

    e-Learning Courses
    • W. Włodarski

  • Przykłady złej praktyki w projektowaniu rond

    Publication

    - Year 2010

    Artykuł dotyczy błędów związanych z projektowaniem rond, zidentyfikowanych podczas przeprowadzania audytów brd dokumentacji projektowej. Dla przykładowych dokumentacji, głównie dotyczących przebudowy dróg wojewódzkich na terenie województw warmińsko-mazurskiego i pomorskiego określono główne grupy tych błędów, wskazano konkretne błędne rozwiązania i zagrożenia, jakie z tych błędów wynikają.

  • Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych

    Publication

    Pierwszym etapem przygotowywanego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na Drogach Krajowych ''GAMBIT Drogi Krajowe'' była diagnoza bezpieczeństwa ruchu drogowego. Diagnoza zawierała analizę oraz ocenę stanu i systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze elementy oceny stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych w Polsce w latach 2001-2005.

  • Safety PL - a support tool for Road Safety Impact Assessment

    Published on 19 November 2008, the European Union's Directive 2008/96/EC is one of the most important EU documents setting out a road safety orientation, in particular, road infrastructure safety management. It identifies four main areas of activity: road safety impact assessment, road safety audit, ranking of high accident concentration sections and network safety ranking and road infrastructure safety inspection. The Directive...

    Full text to download in external service

  • Safety and Functionality Assessment of Tram Loops in Wrocław

    Publication

    - Journal of KONBiN - Year 2021

    The article presents the implementation of the ISFTL method proposed by the authors consisting in an indicator assessment of the safety and functionality of tram loops. Five tram loops located in Wrocław were analyzed. Each of these loops has different characteristics. The components of each assessment are described in detail and further directions for improving the proposed assessment are indicated.

    Full text available to download

  • The Indicators Assessment of Safety and Functionality of Tram Loops

    Publication

    - Journal of KONBiN - Year 2020

    The new requirements set for tram loops mean that all stakeholders' expectations regarding their safety and functionality change. This creates a need for new tools for tram loop assessment, which are important interchanges, especially for people living outside the city limits or on their outskirts. The aim of the authors ’research is to create a indicators for assessing the safety and functionality of tram loops. Therefore, the...

    Full text available to download

  • Safety Assessment of Tram Stops

    Publication

    - Journal of KONBiN - Year 2019

    The safety of public transport stops is the subject of numerous studies in large agglomerations around the world. This is due to the fact that it is a passenger exchange zone where collisions and accidents involving people getting on or off public transport vehicles most often occur. For this reason, the purpose of the article is to present the results of the safety assessment of the stop zones for two selected tram lines in Wroclaw....

    Full text available to download

  • Szacowanie miar bezpieczeństwa ruchu drogowego dla potrzeb oceny efektywności inwestycji drogowych

    Koszty wypadków drogowych to jeden z elementów składowych kosztów, które stanowią podstawę do analiz efektywności ekonomicznej inwestycji drogowych. Obok kosztów eksploatacji pojazdów, czasu podróży i czasu pracy oraz kosztów emisji spalin i hałasu, koszty wypadków drogowych decydują o tym czy dana inwestycja będzie opłacalna z punktu widzenia efektywności ekonomicznej. Prawidłowe wyliczenie kosztów wypadków dla planowanych inwestycji...

    Full text available to download

  • Identifying Selected Tram Transport Risks

    In the area of transport infrastructure risks, infrastructure is inspected for safety. It is an element of transport safety management based on risk management and forms part of preventative activities and measures. As regards tram infrastructure which is a component of urban transport infrastructure, there are potential collisions with cars, cyclists and pedestrians. Data from Gdansk Buses and Trams...

    Full text available to download

  • The GAMBIT programme - experience and outlooks.

    Publication

    Referat jest podsumowaniem dziesięciu lat prac wdrożeniowych Krajowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego GAMBIT. Zawiera opis przedsięwzięć z zakresu poprawy bezpieczenstwa na drogach, począwszy od zmian legislacyjnych, po działania inżynierskie.

  • Metody uspokajania ruchu na drogach.

    Publication

    Artykuł dotyczy zagadnienia uspokajania ruchu drogowego na drogach tranzytowych. Przedstawione zostały zagrożenia dla życia i zdrowia użytkowników tych dróg i sposoby rozwiązania tego problemu. Omówiono rodzaje uspokajania ruchu oraz warunki ich zastosowania.

  • Assessing the Risk in Urban Public Transport for Epidemiologic Factors

    Pandemics have presented new challenges for public transport organisers and operators. New diseases (e.g., influenza H1N1, severe acute respiratory syndrome—SARS, as well as, more recently, SARS-CoV-2) increase the need for new protection measures to prevent epidemic outbreaks in public transport infrastructure. The authors’ goal is to present a set of actions in the area of public transport that are adjusted to different levels...

    Full text available to download

  • Preliminary safety assessment of Polish interchanges

    Publication

    - Archives of Transport - Year 2021

    Interchanges are a key and the most complex element of a road infrastructure. The safety and functionality of interchanges determine the traffic conditions and safety of the entire road network. This applies particularly to motorways and express-ways, for which they are the only way to access and exchange traffic. A big problem in Poland is the lack of comprehensive tools for designers at individual stages of the design process....

    Full text available to download

  • Speed management on local government managed roads – research, recommendations and guidelines

    Publication

    - MATEC Web of Conferences - Year 2017

    Commissioned by the National Road Safety Council Secretariat, the project “Guidelines for speed management on local government managed roads” studied car driver be haviour when subjected to selected speed management measures such a local speed restrictions, surveillance, traffic calming and restricted speed areas. In addition, analyses were conducted on the impact of selected me asures...

    Full text available to download

  • Selected Problems of Transport in Port Towns – Tri-City as an Example

    Port towns are strategic places from the point of view of transport systems. They form integration junctions for various transport branches , apart from the traditional - road and railway ones , also for water( sea) transport which is active there. Moreover, air transport comes also into consideration , whose efficient functioning must be connected with good accessibility, that concerns sea transport as well. Efficient and...

    Full text available to download

  • Effect of the Road Environment on Road Safety in Poland

    Run-off-road accidents tend to be very severe because when a vehicle leaves the road, it will often crash into a solid obstacle (tree, pole, supports, front wall of a culvert, barrier). A statistical analysis of the data shows that Poland's main roadside hazard is trees and the severity of vehicles striking a tree in a run-off-road crash. The risks are particularly high in north-west Poland with many of the roads lined up with...

    Full text available to download

  • Assessing unsignalised pedestrian crossings

    Publication

    - Year 2018

    The lack of pedestrian safety on crossings is a complex problem and one that is influenced by a number of factors such as the law, road traffic culture, the road and traffic. This paper will focus on the last two by presenting a method for assessing pedestrian crossings for their geometry and roadside using data from 930 pedestrian crossings in Warsaw. The authors of this paper have attempted to systematise the process of assessment...

    Full text available to download

  • Analysis of the impact of socio-economic development on road safety based on the example of Baltic Sea Region countries

    Publication

    Baltic Sea Region (BSR) is a specific region of Europe, bringing together countries with different levels of socio-economic development. The main common point is territorial access to the Baltic Sea and the importance of maritime transport in the transportation of goods. The region consists of 9 countries, including Germany, Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, Finland, Sweden, Denmark and Russia (more specifically, Kaliningrad...

    Full text available to download

  • The effect of road restraint systems on the level of road safety - Polish experience

    Publication

    Roadside accidents happen when a vehicle runs off the road. The majority of these accidents are very severe because leaving the road is usually followed by hitting a solid obstacle (tree, pole, support, culvert front wall, barrier). Roadsides are some of the most important issues of road safety. They have been studied for years to identify roadside hazards and the effectiveness of road safety measures such as restraint systems....

    Full text to download in external service

  • Solid road environment and its hazards

    Publication

    - MATEC Web of Conferences - Year 2017

    Accidents that involve vehicles departing the road tend to have very high severity, as they often result in the vehicle hitting a permanent obstacle (which can be a ree, a pole, facility pillar, front wall of a culvert or a barrier). In recent years, this type of accident caused approx. 19% of all road deaths in Poland. A particularly high risk can be observed on roads located in northern and western...

    Full text available to download

  • Pedestrian Safety in Road Traffic in Poland

    Every third road accident in Poland involves a pedestrian as a participant or, most of the time, a casualty. Pedestrian accidents are usually the result of complex situations and the outcome of a number of factors related to driver and pedestrian behaviour and road infrastructure. Safety depends largely on how well the traffic condition is perceived and on visibility in traffic. The paper presents the results of analyses of methodologies...

    Full text available to download

  • Road safety inspection as a tool for road safety management – the polish experience

    In Poland, road inspections were implemented in June 2014 on all national roads. Previously conducted traffic surveys mainly related to the technical condition of roads, signs and markings; other safety issues were overlooked. The main problem that occurs during inspection is an inspector’s subjective qualitative assessment which affects the classification of the sources of hazard on the road.. The paper presents an analysis of...

    Full text available to download

  • Assessment of Road Restraint Systems in Polish Conditions

    Key to understanding the needs and tools of road infrastructure management is identifying the hazards and their sources involved in having no or faulty road restraint systems. Clarity is also needed on why the systems are wrongly designed, constructed, built and operated. To ensure that the problem is adequately understood, research and site observations were conducted and...

    Full text available to download

  • Diagnostyka cieplno-wilgotnościowa i akustyczna budynków 2022/2023

    e-Learning Courses
    • J. Florczuk

    E-kurs "Diagnostyka cieplno-wilgotnościowa i akustyczna budynków" jest skierowany do studentów II semestru stacjonarnych studiów II stopnia na kierunku budownictwo organizowanych przez Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.

  • Diagnostyka cieplno-wilgotnościowa i akustyczna budynków 2024/2025

    e-Learning Courses
    • J. Florczuk

  • Dyscyplina naukowa - architektura okrętów - w dziejach katedry architektury morskiej i przemysłowej

    Publication

    - Year 2009

    Publikacja dotyczy powstania i rozwoju dyscypliny naukowej ''architektura okrętów''. Dyscyplina ta od początku była związana z Katedrą Architektury Morskiej i Przemysłowej, powstałej w wyniku połączenia Katedry Projektowania Architektury Portów i Przymorza oraz Katedry Architektury Przemysłowej. Pionierami definiującymi ''architekturę okrętów'' byli prof. W. Tomaszewski i prof. W. Urbanowicz, natomiast ich następcami są prof. M....

  • Przedsiębiorstwo ochrony w portach morskich

    Publication

    - Year 2011

    W pracy przeanalizowano obowiązujące wymogi prawne i organizacyjne w zakresie bezpieczeństwa portów i obiektów portowych, z uwzględnieniem wymagań ochrony infrastruktury krytycznej. Opisano organizację podstawowych działań, obowiązków i zadań w zakresie planowania i realizacji ochrony oraz zapewnienia gotowości na wypadek wystąpienia zdarzeń naruszających ochronę. Przedstawiono również przegląd nowoczesnych rozwiązań technologicznych,...

  • Możliwości rozwoju transportu kontenerowego na międzynarodowych drogach wodnych E 70 i E 40

    Publication

    W artykule przedstawiono charakterystykę przewozów różnego rodzaju ładunków z wykorzystaniem transportu śródlądowego na międzynarodowych drogach wodnych E 70 i E40 na odcinku porty morskie Gdańsk, Gdynia – ujście Wisły – Wisła – rejon Solca Kujawskiego. Zaprezentowano dynamikę rozwoju przeładunków ładunków w portach Gdańsk, Gdynia ze szczególnym uwzględnieniem terminali kontenerowych. Zaproponowano utworzenie portu multimodalnego...

  • Podstawy definiowania procesów IT

    Publication

    - IT Professional - Year 2017

    Nadmiar wdrożeń ISO9000, które na przełomie XX i XXI wieku były bardzo modne, spowodował u szefów polskich firm przesyt i alergię na słowo „ISO”. Tymczasem jest to skarbnica wiedzy zbieranej przez lata i uporządkowanej w numerowany standard. Znajdziemy tam gotowe odpowiedzi na większość nurtujących organizację pytań. Dla firm wytwarzających oprogramowanie lub świadczących usługi IT swego rodzaju biblią powinna być norma ISO/IEC...

    Full text to download in external service

  • Doświadczenia ze stosowania pali wkręcanych ''Atlas''

    Publication

    Nowoczesna technologia pali przemieszczeniowych typu Atlas jest coraz częściej stosowana w praktyce. Stosowanie tego rozwiązania w praktyce wymaga jednak dobrej znajomości szczegółów technologicznych i uwzględnienia parametrów, które w praktyce mogą ograniczać długość pali. Na przykładzie budowy budynku w Politechnice Gdańskiej omawiano wpływ parametrów geometrycznych pali na ich nośność oraz wpływ średnicy na krzywą osiadania.

  • Awaria wsporników w konstrukcji stropu hali przemysłowej

    W artykule opisano stan awaryjny konstrukcji wsporczej żelbetowego stropu w hali przemysłowej. Zarysowaniu uległy wsporniki belek gerberowskich w miejscach dylatacji budynku. Przeprowadzone badania stanu istniejącego, wytrzymałości betonu i analiza wytężenia zarysowanych elementów pozwoliły określić przyczyny uszkodzeń. Ustalono też stopień zagrożenia bezpieczeństwa konstrukcji a w miejscach szczególnie osłabionych podano sposób...

  • Ocena zagrożenia środowiska hałasem lotniczym - Uwagi do opinii biegłych w sprawie z powództwa Hermelindy Cornelis i Krzysztofa Bystram przeciw PP „Porty Lotnicze” w Warszawie o zapłatę z tytułu rewitalizacji i zmniejszenia wartości nieruchomości przy ul. Szafirowej 8 w Piasecznie, sygn. akt IV C 1189/09

    Publication

    - Year 2014

    Dokonano powtórnej analizy wyników pomiarów akustycznych, przedstawionej w opiniach biegłych. Oszacowano wpływ ograniczenia ruchu lotniczego, związanego z remontem pasa startowego, na akustyczne zagrożenie przedmiotowego budynku. Zwrócono uwagę na rozróżnienie między przekroczeniem dopuszczalnego poziomu hałasu a uciążliwością związaną z subiektywną wrażliwością na zakłócenia, z uwzględnieniem specyfiki hałasu lotniczego. Przytoczono...

  • Interactivity - New Architectural Philosophy / Interaktywność- nowa filozofia architektury

    Publication

    Artykuł dotyczy koncepcji interaktywnej architektury, stanowiącej odpowiedź wizjonerskich projektantów na dynamicznie zmieniające się potrzeby i wymagania jednostki, społeczeństwa i środowiska. Połączenie kinetycznych systemów architektonicznych z wbudowana komputacją umożliwia użytkownikom fizyczną re konfigurację przestrzeni architektonicznej w czasie rzeczywistym. Rolą architekta staje się zaprojektowanie pola oddziaływania...

    Full text available to download

  • Błędy w realizacji dachu stromego w aspekcie eksploatacji. -część 2

    Publication

    - Dachy - Year 2015

    W artykule przedstawiono kontynuacje opisu uciążliwości eksploatacyjnych związanych z niewłaściwym wykonaniem pokrycia z dachówki ceramicznej oraz związanych z jego realizacją pozostałych prac dekarskich w poziomie przekrycia budynku apartamentowego. W artykule przedstawiono wyniki analizy wpływu zastosowanych rozwiązań wykonawczych na zakres występujących problemów związanych z użytkowaniem dachu. zaproponowano koncepcje rozwiązań...

  • O odkrywaniu historii budowlanej kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. Architektura świątyni Dominikanów w świetle badań architektonicznych, archeologicznych i konserwatorskich

    Publication

    - Year 2021

    Rozdział dotyczy prowadzonych prac restauracyjnych, konserwatorskich, archeologicznych i badań architektonicznych w kościele św. Mikołaja w ciągu ostatnich 200 lat i ich wypływu na rozwój wiedzy o historii budowlanej budynku. Autor odnosi się także do najnowszych prowadzonych przez siebie badań terenowych w kościele z lat 2018-2021. Praca stanowi zapowiedź monografii o architekturze kościołów dominikańskich.

    Full text to download in external service

  • Stalowe modernizacje

    Publication

    - Year 2009

    Omówiono zalety i techniczne rozwiązania modernizacji budynków murowanych i stalowych przy zastosowaniu stalowych elementów wzmacniających zarówno podczas przebudowy jak i eksploatacji po modernizacji obiektu.

  • Kształt dachu przycyzna usterek wilgotnościowych

    Publication

    - Dachy - Year 2013

    W artykule przedstawiono opis usterek cieplno-wilgotnościowych występujących w lokalach mieszkalnych znajdujących sie w pozimie ostatniej kondygnacji budynju. Zaproponowano zakres prac naprawczych dachu stromego

  • Współczesna kamienica historyczna w Polsce

    Publication

    - Year 2004

    Tekst stanowi próbę stylistycznej charakterystyki budynków wznoszonych w ośrodkach historycznych miast Polski północnej w latach 1945-2000, a utrzymanych w konwencji architektonicznej zabytkowych domów mieszczańskich.

  • Wybór strategii rozwoju Portu Gdańsk opartej na analizie TOWS/SWOT

    Publication

    - Year 2016

    Morski port w Gdańsku, będący podmiotem o podstawowym znaczeniu dla polskiej gospodarki narodowej, odgrywa również znaczącą rolę jako ogniwo Transeuropejskiego Korytarza Transportowego nr VI łączącego kraje skandynawskie z południowo-wschodnią Europą. Aktualnie podmiot ten utrzymuje pozycję zdecydowanego lidera wśród polskich portów pod względem obsłużonej masy ładunkowej. Aby tę pozycję zachować, spotęgować dalszy dynamiczny...

  • Międzynarodowa droga wodna E-70 jako potencjał rozwojowy Delty Wisły

    Transport wodny jest najtańszy, najbezpieczniejszy i najmniej uciążliwy dla środowiska naturalnego. Przywrócenie regularnej żeglugi towarowej pociągnie za sobą rewitalizację istniejącej i budowę nowej infrastruktury przeładunkowo-logistycznej śródlądowych portów handlowych. Kreując politykę transportową, trzeba pamiętać, że transport wodny jest najbardziej ekologicznym rodzajem transportu. Wytwarza zaledwie 10% emisji gazów wydalanych...

    Full text available to download

  • Representation of a built-up area in the numerical simulation of urban flash flooding

    Przedstawiono wyniki modelowania powodzi miejskiej przy pomocy dwuwymiarowych równań de Saint-Venanta. Równania rozwiązano metodą objętości skończonych. Zaprezentowano dwie techniki reprezentacji obszarów zabudowanych w numerycznej symulacji powodzi - bezpośrednie wykluczenie budynków z siatki numerycznej oraz zastąpienie grup budynków terenami o znacznie zwiększonej szortkości powierzchni. W celu oceny wykorzystanych metod wykonano...

    Full text available to download

  • Współpraca pomp ciepła z miejską siecią ciepłowniczą

    Publication

    - Instal - Year 2009

    Pompa ciepła może być jednym z niekonwencjonalnych źródeł ciepła, które pozwolą na obniżenie zużycia konwencjonalnych surowców energetycznych. W artykule opisano wykonany bilans energetyczny i oszacowanie kosztów ogrzewania budynku wielomieszkaniowego ogrzewanego pompami ciepła współpracującymi z miejskim systemem ciepłowniczym. Zamierzenie takie jest zrealizowane w Gdańsku. Uczestnikami eksperymentu są spółdzielnia mieszkaniowa...

  • Termoizolacja dachu a poprawny kierunek przepływu powietrza w wentylacji naturalnej

    Publication

    W artykule opisano przypadek w którym projektant nie uwzględnił konieczności wykonania izolacji termicznej w połaci dachowej nad przestrzenią poddasza nieużytkowego, co przyczyniło się do odwrócenia kierunku przepływu powietrza wentylacyjnego w kanałach trzonów kominowyc. Pomimo zgodnego z zasadami wiedzy technicznej doboru układu warstw dachu zastosowane rozwiązanie spowodowało zakłócenie w pracy wentylacji grawitacyjnej w wyniku...

  • Zastosowanie analizy wielokryterialnej do oceny i wyboru rozwiązania pokrycia dachowego

    Publication

    Celem artykułu jest wskazanie optymalnego rozwiązania materiałowego do wykonania pokrycia dachowego w budynku biurowym. Wykorzystując wywiady z ekspertami oraz badania ankietowe, dokonano oceny trzech wariantów materiałowych. W badaniu zastosowano analizę wielokryterialną MCE z uwzględnieniem jedenastu kryteriów oceny. Badania wskazały, iż najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie membrany EPDM. Pomimo największych nakładów...

    Full text available to download

  • Degradacja stropu nad kotłownią po okresie wieloletniej eksplatacji oraz sposób jego naprawy

    Publication

    W artykule przedstawiono opis usterek stropu nad kotłownią będącego jednocześnie płytą przejazdu pomiedzy yulica a zapleczem budynku. Wieloletni okres eksploaatcji stropu oraz utrudnione warunki eksploatacyjne doprowadziły do ubytków korozyjnych zarówno betonu, jak równiez prętów zbrojeniowych. W pracy przedstawiono rozwiązania projektowe kompleksowego usunięcia występujących usterek stropu polegająće na wzmocnieniu zarówno monolitycznych...

  • Awaria ceglanego sklepienia krzyżowego Zielonej Bramy w Gdańsku.

    Artykuł przedstawia problemy związane z odtworzeniem zawalonego sklepienia i kamiennej kolumny Zielonej Bramy w Gdańsku po awarii w styczniu 2002r. Przedstawiona została koncepcja rekonstrukcji zawalonego sklepienia i kolumny, wzmocnienia i odciążenia istniejących sklepień, oraz wzmocnienia innych elementów konstrukcji Zielonej Bramy znajdujących się w stanie przedawaryjnym. Podjęte działania miały jednocześnie na celu zwiększenie...

  • EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, BIAŁE CERTYFIKATY I SYSTEMY ZARZĄDZANIA ENERGIĄ - ZACHODZĄCE ZMIANY RYNKU ENERGETYCZNEGO POLSKI

    Publication

    - Year 2013

    Artykuł przedstawia zmiany zachodzące na rynku energetycznym krajów europejskich a w szczególności Polski. Omówiono aspekty poprawy efektywności energetycznej, ściśle związanej z systemem białych certyfikatów, będących elementem wsparcia dla planowanych i zrealizowanych inwestycji. Opracowanie przedstawia również krótki opis wdrażania systemu zarządzania energią, mającego na celu poprawę stanu energetycznego budynku czy przedsiębiorstwa,...

  • CAES – akumulator energii współpracujący z OZE, – jako system racjonalnego zarządzania energią

    Publication

    - Year 2013

    Artykuł przedstawia zmiany zachodzące na rynku energetycznym krajów europejskich a w szczególności Polski. Omówiono aspekty poprawy efektywności energetycznej, ściśle związanej z systemem białych certyfikatów, będących elementem wsparcia dla planowanych i zrealizowanych inwestycji. Opracowanie przedstawia również krótki opis wdrażania systemu zarządzania energią, mającego na celu poprawę stanu energetycznego budynku czy przedsiębiorstwa,...

    Full text to download in external service

  • Koncepcja instalacji sanitarnej z toaletą separującą

    Publication

    Na terenach o niskiej intensywności użytkowania nie ustają poszukiwania tanich i technicznie prostych sposobów zagospodarowania ścieków. Potrzeba zmiany dotyczchasowego sposobu myślenia wymaga podejmowania działań zmierzających w kierunku zmniejszenia presji na środowisko przez kształtowanie proekologicznych wzorców. Niniejszy artykuł zawiera zasady projektowe instalacji kanalizacji sanitarnej "tradycyjnej" oraz instalacji z rozdziałem...

  • Metody montażu - kryteria wyboru II

    Publication

    - Year 2008

    Omówiono różne czynniki determinujące sposób montażu budowalnych konstrukcji styalowych. Podano przykłady wpływu tych czynników na montaż hal przemysłowych, budynków użyteczności publicznej, zbiornik ow stalowych, obiektów sportowych