Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 735
-
Katalog
Wyniki wyszukiwania dla: ZWIĄZKI KRZEMU I SIARKI
-
Modeling of effect of plastic deformation on Barkhausen noise and magnetoacoustic emission in iron with 2% silicon
PublikacjaW modelowaniu zaadaptowano model Alessandro-Beatrice-Bertotti-Montorsi dla opisu ruchu granic nie-180 stopniowych oraz model Jiles-Atherton dla opisu wpływu plastycznej deformacji na natężenie efektu Barkhausena oraz emisji magnetoakustcznej.
-
Urinary mercury in adults in Poland living near a chloralkali plant
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w ramach projektu Unii Europejskiej nt European Mercury Emission from Chloralkali Informacja o zawartości rtęci w moczu została opracowana i przedyskutowana na podstawie chemicznej analizy próbek świeżego moczu pobranych od 75 osób zamieszkałych w rejonie zakładu i 100 osób z rejonu referencyjnego oraz odpowiedzi na pytania w specjalnie przygotowanym kwestionariuszu. Stwierdzono,...
-
The synthesis, x-ray structure and metal cation complexation properties of colored crown with two heterocyclic residues as a part of macrocycle
PublikacjaZsyntezowano nowy eter koronowy zawierający ugrupowanie azowe, resztę pirolu i pirydyny w pierścieniu makrocyklicznym. Badano zdolność kompleksowania kationów metali w acetonitrylu oraz mieszaninę acetonitryl-woda. Do pomiarów wykorzystano spektrofotometrię UV-Vis. Ustalono strukturę krystalograficzną otrzymanego związku.
-
Nowe związki typu Heuslera Nowe związki typu Heuslera na bazie metali ziem alkalicznych
ProjektyProjekt realizowany w Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej zgodnie z porozumieniem UMO-2017/27/B/ST5/03044 z dnia 2018-07-19
-
Homo- i heteroleptyczne związki koordynacyjne metali przejściowych z pochodnymi imidazolu, ze szczególnym uwzględnieniem 4(5)-(β-hydroksyetylo)imidazolu – badania strukturalne i spektroskopowe w ciele stałym i roztworze
PublikacjaRozprawa doktorska porusza zagadnienia związane z syntezą oraz właściwościami związków koordynacyjnych metali przejściowych z pochodnymi imidazolu. Główna uwaga poświęcona jest 4(5)-(β-hydroksyetylo)imidazolowi — występującemu naturalnie ligandowi, będącemu hydroksylowym analogiem histaminy, o zwyczajowej nazwie histaminol. Praca skupia się na ligandach zbliżonych strukturalnie do 4(5)-(β-hydroksyetylo)imidazolu oraz wykazującymi...
-
Monitorowanie i mapowanie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego przez związki z grupy BTEX na obszarze aglomeracji Trójmiejskiej (próba zastosowania technik sztucznej inteligencji do prognozowania poziomów stężeń związków z grupy BTEX).
PublikacjaW efekcie przeprowadzonych badań potwierdzono przydatności techniki dozymetrii pasywnej wykorzystywanej na etapie izolacji i wzbogacania analitów do uzyskania długoterminowej (długofalowej) informacji o poziomie stężeń zanieczyszczeń z grupy BTEX w powietrzu atmosferycznym na terenie aglomeracji Trójmiejskiej.Stwierdzono iż stężenia monitorowanych związków uzyskane z wykorzystaniem techniki dozymetrii pasywnej na etapie pobierania...
-
Wojciech Chrzanowski dr hab. inż.
OsobyWojciech Chrzanowski, urodzony w 1952 r. w Toruniu, ukończył w 1975 r. studia magisterskie na kierunku Technologia Chemiczna, w specjalności Technologia Nieorganiczna (specjalizacja: ochrona przed korozją), na Wydziale Chemicznym PG, uzyskując dyplom z wyróżnieniem. W tym samym roku został zatrudniony w Zakładzie Technik Analitycznych ówczesnego Instytutu Inżynierii Chemicznej i Technik Pomiarowych, początkowo na stanowisku technicznym,...
-
Bożena Zabiegała prof. dr hab. inż.
OsobyGłówne zainteresowania badawcze prof. Bożeny Zabiegały obejmują problemy analityki zanieczyszczeń środowiska ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wewnętrznego (powietrza wewnętrznego), wykorzystania technik pasywnych pobierania próbek w analityce środowiskowej, chemia środowiskowa, badania oraz projektowania nowoczesnych narzędzi do oceny emisji związków z grupy VOC i SVOC, badania składu olejków eterycznych i ocena ich...
-
Andrzej Okuniewski dr inż.
OsobyWykształcenie 2010-2014: Katedra Chemii Nieorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańskadoktor nauk chemicznych (nauki chemiczne – chemia, chemia nieorganiczna) 2009-2010: Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańskamagister chemii (chemia stosowana) 2005-2009: Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańskainżynier chemik (chemia stosowana) 2002-2005: II Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Pniewskiego w Gdańskuprofil biologiczno-chemiczno-fizyczny...
-
Maria Jolanta Milewska prof. dr hab. inż.
OsobyMaria Jolanta Milewska, po ukończeniu Technikum Chemiczno-Mechanicznego w Wąbrzeźnie (specjalizacja: przetwórstwo tworzyw sztucznych) kontynuowała naukę na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej. W 1979 r. zdobywa tytuł mgr inżyniera na kierunku Chemia, o specjalizacji Lekka Synteza Organiczna. Studium Doktoranckie PG ukończyła w 1984 r. W 1983 r została zatrudniona na macierzystym wydziale w Katedrze Chemii Organicznej, początkowo...
-
Toward mechanosynthesis of diamondoid sructures: viii. quantum-chemical molecular dynamics simulations of hexagonal silicon-iv structure synthesis with stm
Publikacjaw tej publikacji badano metodami kwantowo-chemicznymi różne strategie mechanosyntezy heksagonalnego krzemu iv. określono przybliżone warunki mechanosyntezy krzemu w formie lonsdaleitu za pomocą uhv-spm.
-
The author's technology for the recovery of materials from the silicon photovoltaic cells
PublikacjaOdzyskanie czystego krzemu z uszkodzonych lub wycofanych z eksploatacji modułów PV może prowadzić do korzyści ekonomicznych i ekologicznych. Ze względu na wysokie wymagania jakościowe, dotyczące odzyskiwanego krzemu, procesy chemiczne są najważniejszym etapem w recyklingu ogniw PV. W artykule przedstawiono przykłady i możliwości odzyskania materiałów ze zużytych lub uszkodzonych ogniw fotowoltaicznych z krystalicznego krzemu oraz...
-
A study of chirality in bis(1,2-dimethoxyethane-κ^2 O,O')sodium bis(tri-tert-butoxysilanethiolato-κ2O,S)sodate
PublikacjaPraca prezentuje analizę samoorganizacji związku kompleksowego z prostszych jonów na przykładzie silanotiolanosodanu bis(dimetoksyetan)sodu. Stwierdzono, że w anionie (RS)2Na- obie grupy tri-tert-butoksysilanotiolanowe mają tę samą skręcalność - obie (P) lub obie (M). Zjawisko to występuje we wszystkich znanych sodanach i litanach zawierających grupę (tert-BuO)3SiS.
-
Silanethiolates - synthesis, properties and structures.
PublikacjaW pracy wskazano podstawowe drogi syntezy oraz podano zwięzłą charakterystykę silanotiolanów - w większości związków kompleksowych posiadających jako główny ligand grupę silanotiolanową, na ogół (t-BuO)3SiS. Przy pomocy odpowiednio dobranych przykładów zilustrowano właściwości tych związków - wskazano ciekawsze elementy struktury molekularnej oraz specyficzne cechy spektralne.
-
(μ-Tri-tert-butoxysilanethiolato)bis[(tetrahydrofuran)lithium(I)] and catena-poly[[bis(μ-tri-tert-butoxysilanethiolato)dilithium(I)]-μ-dimethoxyethane]: solvent coordination as the structure-forming factor.
PublikacjaOpisano syntezę oraz wyznaczono strukturę molekularną i krystaliczną dwóch solwatowanych tri-tert-butoksysilanotiolanów litu. W przypadku użycia tetrahydrofuranu obserwuje się tworzenie struktury, zawierającej izolowane dimery. Zastosowanie dimetoksyetanu powoduje utworzenie struktury łańcuchowej, którą można uznać za przykład polimeru koordynacyjnego.
-
4- (Tri-tert-butoxysilylthiomercurio)benzoic acid. Acta Cryst. Sect. E Struct. Rep. [online]**2003 vol. 59 s. m125-m127, 2 rys. 2 tab. bibliogr. 12 poz. Kwas 4-(tri-tert-butoksysililotiortęcio)benzoesowy.
PublikacjaTytułowy związek otrzymano poprzez reakcję kwasu 4-hydroksyrtęciobenzoesowe-go z tri-tert-butoksysilanotiolem. Przy użyciu rentgenowskiej analizy struk-turalnej monokryształów wyznaczono strukturę cząsteczkową i krystaliczną te-go związku.
-
Synthesis and structure of Dicyclohexylammonium Tri-tert-pentoxysilanethiolate and 5-aminopentylammonium Tri-tert-pentoxysilanethiolate
PublikacjaTri-tert-pentoksysilanotiol reaguje z dicykloheksyloaminą i 1,5-diaminopentanem dając odpowiednie sole amoniowe. Sole te scharakteryzowano poprzez analizę elementarną, widma IR i NMR oraz metodą rentgenowskiej analizy strukturalnej. Są to pierwsze pochodne tri-tert-pentoksysilanotiolu, dla których wyznaczono strukturę krystaliczną.
-
Triaquabis(tri-tert-butoxysilanethiolato)barium
PublikacjaReakcja metalicznego baru z tri-tert-butoksysilanotiolem w obecności śladów wody daje [Ba(C12H27O3SSi)2(H2O)3]. Atom baru koordynowany jest przez dwie reszty silanotiolanowe w sposób chelatujący (jako O,S-ligandy) oraz przez atomy tlenu z trzech cząsteczek wody, tworząc międzycząsteczkową sieć wiązań wodorowych typu O--H...O i O--H...S.
-
Ab initio molecular treatment for charge transfer by S3+ ion on hydrogen.
PublikacjaPoliczono adiabatyczne potencjały oddziaływania między jonem siarki i wodoru. Dokonano obliczeń nieadiabatycznych sprzężeń pomiędzy tymi potencjałami. Obliczenia wykazały, że należy wziąć pod uwagę niezbadany wcześniej poziom energetyczny jonu siarki aby dokładnie wyjaśnić mechanizm przechwytu ładunku.
-
Toward Mechanosynthesis of diamondoid structures: III. Quantum-chemical study of silylene molecule and silicon atom transfer mechanism from caped SWCNT tip to the reaction center on a hydrogenated Si(111) surface
PublikacjaOpublikowana wcześniej (Modelling Simul. Mater. Sci. Eng., Vol. 7, 1999, pp. 43-58) strategia mechanosyntezy struktur krzemu na uwodornionej płaszczyźnie Si(111) została poszerzona poprzez uwzględnienie ostrza w postaci zamkniętej SWCNT jako urządzenia kontrolującego położenie cząsteczki sililenu oraz atomu krzemu.
-
Anna Dołęga prof. dr hab. inż.
Osoby -
Flue gas treatment for SO2 removal with air-sparged hydrocyclone technology
PublikacjaWyniki badań dowodzą, że reaktor cyklonowy jest wysokosprawnym absorberem. Absorber cyklonowy pozwala na osiągnięcie stopnia redukcji 97% dla samej wody i zawartości dwutlenku siarki w fazie gazowej 5 mg/dm3. Dwutlenek siarki był usuwany również w wodnym rozworze alkaicznym (0.01 mol NaOH/dm3).
-
Powstawanie oceanicznych aerozoli siarczanowych i ich wpływ na środowisko
PublikacjaW pracy przedstawiono problem wpływu aerozoli morskich na środowisko i kształtowanie klimatu. Opisano cykl biogeochemiczny siarki w przyrodzie i źródła jej emisji. Główną uwagę poświecono związkom siarki powstającym w morzach i oceanach, a w szczególności dimetylosulfidowi (DMS) i procesom jego tworzenia. Wykazano jego znaczącą rolę w tworzeniu aerozoli siarczanowych. Przedstawiono hipotezę CLAW, która uwzględniając obieg związków...
-
Influence of aprotic solvent on a signal of an amperometric sensor with Nafion membrane
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań charakterystyk analitycznych amperometrycznego czujnika ditlenku siarki wyposażonego w mebranę nafionową i wypełnionego roztworami elektrolitów o różnej zawartości dimetylosulfotlenku. Ocenie poddany został wpływ zawartości DMSO w roztworze elektrolitu wewnętrznego czujnika oraz prędkości przepływu gazu na czułość czujnika i czas odpowiedzi na zmiany stężenia ditlenku siarki.
-
Otrzymywanie nanokrzemionki metodą zol-żel
PublikacjaTlenek krzemu to związek związek chemiczny znany pod krzemionka, o wzorze empirycznym SiO2.
-
Selectivity of amperometric sulfur dioxide sensor.
PublikacjaW pracy przedstawiono wartości współczynników selektywności amperometrycznego czujnika ditlenku siarki względem siarkowodoru. Obliczenia wykonane zostały w oparciu o krzywe kalibracyjne wyznaczone dla zaprezentowanego wcześniej przez nas amperometrycznego czujnika ditlenku siarki. Analiza krzywych kalibracyjnych pod względem czułości oznaczenia oraz analiza wartości amperometrycznych współczynników selektywności odgrywa dużą pomocniczą...
-
High temperature corrosion of steel equipment in modern rafinery environments with high and low sulphur content
PublikacjaPrzedstawiono charakterystykę i mechanizmy procesów wysokotemperaturowej korozji elementów ze stali we współczesnych rafineriach ropy naftowej podczas eksploatacji we frakcjach węglowodorowych o niskiej i wysokiej zawartości siarki. Zwrócono uwagę na procesy korozji siarkowej w obecności wodoru i bez obecności wodoru oraz proces pylenia metalu pod wpływem węgla ze środowiska - w wypadku niskiej zawartości siarki w środowisku.
-
Anna Lisowska-Oleksiak prof. dr hab.
OsobyAnna Lisowska-Oleksiak, born in 1952, has been working at GUT since 1977. Currently is employed at the Faculty of Chemistry as a full professor. She was employed as a research assistant at the University of St Andrews in the group of C. A. Vincent and P.G. Bruce (1991-1994). She completed a two-month research internship in CEA Grenoble (2011). Anna Lisowska-Oleksiak obtained her MSc in chemistry at Nicolaus Copernicus University...
-
Dariusz Witt prof. dr hab. inż.
Osoby -
Wysokotemperaturowa trwałość stali i złączy spawanych w środowisku spalin
PublikacjaBadano przyczyny zróżnicowanej trwałości eksploatacyjnej dwóch osłon palników generatorów gazów obojętnych. Przeprowadzono badania materiałowe; analizę chemiczną, badania metalograficzne i mikroanalizę warstw wierzchnich. Wykazały one, że osłona, która uległa zniszczeniu po ok. 40 godzinach normalnej eksploatacji generatora była wykonana ze stali niestopowej, natomiast osłona, która przepracowała nieco ponad 6 miesięcy i uległa...
-
Pierwiastek, nie całkiem z piekła rodem. Cz. II
PublikacjaW ramach doniesienia zaproponowano wzbogacenie wykładu na temat siarki elementarnej o zestaw odpowiednio dobranych doświadczeń ilustrujących właściwości tego pierwiastka.
-
Trójfazowy falownik napięcia z tranzystorami SiC JFET
PublikacjaW referacie przedstawiono konstrukcję oraz wyniki badań trójfazowego falownika napięcia zbudowanego z wykorzystaniem diod Schottky oraz tranzystorów JFET z węglika krzemu (SiC). Znacznie krótsze czasy przełączeń tych elementów w porównaniu z tranzystorami IGBT i diodami na bazie krzemu (Si) umożliwiają pracę układu z częstotliwością 100 kHz i wyższą. Małe energie przełączeń oraz mała rezystancja drenu tranzystorów SiC JFET pozwalają...
-
Influence of H2S on degradation of 9Cr-1Mo steel in advanced stage of metal dusting process
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań stali 9Cr-1Mo w zaawansowanym stadium procesu pylenia metalu po 10 latach eksploatacji w piecu rafineryjnej instalacji platformingu CCR, przeprowadzonych w celu podjęcia decyzji o dozowaniu związków siarki do wsadu instalacji. Na podstawie długotrwałej ekspozycji próbek stali w 600C w mieszaninie wodoru i siarkowodoru wykazano, że siarka może być powodem procesów wpływających niekorzystnie na stan materiału...
-
Analysis of size and shape of abrasive micrograins in lapping of assembly joints
PublikacjaPrzedstawiono skomputeryzowana analizę wielkości i kształtu mikroziaren ściernych. W badaniach mikroziaren węglika boru, węglika krzemu i elektrokorundu zastosowano mikroskopie optyczna oraz specjalistyczne oprogramowanie MultiScan v.6.08
-
Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji laminatowych, PG_00056269
Kursy OnlineWprowadzenie do MES, podstawowe informacje o materiałach kompozytowych, związki fizyczne opisującemechanikę pojedynczej laminy, związki fizyczne opisujące mechanikę pojedynczej laminatu, naprężenie idokształcenie laminatu, sprzężenia obciążenie/odkształcenie, wytrzymałość laminatów kompozytowych.
-
Pierwiastek, nie całkiem z piekła rodem - cz. I
PublikacjaW ramach doniesienia zaprezentowano ciekawe, intrygujące choć niekiedy zupełnie nieznane dane dotyczące siarki. Pierwiastek o tak olbrzymim znaczeniu ekonomicznym jest bowiem także nadzwyczajinteresującym problemem chemicznym.
-
Zastosowanie kopolimerów blokowych i recyklatów gumowych do modyfikacji asfaltów
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd literatury polskiej i zagranicznej, dotyczący modyfikacji asfaltów za pomocą kopolimerów blokowych, kopolimerów blokowych i siarki oraz kopolimerów blokowych z dodatkiem nanocząstek.
-
Amorficzny krzem przyszłością fotowoltaiki?
PublikacjaPodstawowym źródłem energii dla Ziemi jest promieniowanie słoneczne. Wartość strumienia energii słonecznej, emitowanej w kierunku Ziemi wynosi 173 000 TW. Człowiek jest w stanie przetworzyć i zmagazynować energię promieniowania słonecznego do postaci użytecznej, przy czym najbardziej rozpowszechnionym nośnikiem energii jest energia elektryczna. Zamiana energii słonecznej na elektryczną możliwa jest dzięki wykorzystaniu efektu...
-
Pomiary i analiza wielkości mikroziaren ściernych.
PublikacjaOmówiono skomputeryzowana analizę wielkości i kształtu mikroziaren ściernych. W badaniach mikroziaren węglika boru, czarnego i zielonego weglika krzemu oraz elektrokorundu zwykłego i szlachetnego stosowano mikroskopię optyczną oraz oprogramowanie MultiScan.
-
Wysokoczęstotliwościowy falownik napięcia z tranzystorami SiC JFET do zasilania silnika wysokoobrotowego
PublikacjaW referacie przedstawiono konstrukcję oraz wyniki badań trójfazowego falownika napięcia zbudowanego z wykorzystaniem diod Schottky oraz tranzystorów JFET z węglika krzemu (SiC). Znacznie krótsze czasy przełączeń tych elementów w porównaniu z tranzystorami IGBT i diodami na bazie krzemu (Si) umożliwiają pracę układu z częstotliwością 100 kHz i wyższą. Duża stromość narastania napięcia rzędu dziesiątek kV/µs powoduje problemy EMC...
-
Wysokoczęstotliwościowy przekształtnik z tranzystorami SiC JFET
PublikacjaW referacie przedstawiono konstrukcję oraz wyniki badań trójfazowego falownika napięcia zbudowanego z wykorzystaniem diod Schottky oraz tranzystorów JFET z węglika krzemu (SiC). Znacznie krótsze czasy przełączeń tych elementów w porównaniu z tranzystorami IGBT i diodami na bazie krzemu (Si) umożliwiają pracę układu z częstotliwością 100 kHz i wyższą. Duża stromość narastania napięcia rzędu dziesiątek kV/µs powoduje problemy EMC...
-
Influence of the internal electrolyte composition on amperometric sulphur dioxide sensor properties
PublikacjaIn this work investigation of an amperometric sulphur dioxide sensor with a liquid electrolyte, a mercury sulphate reference electrode and solid polymer electrolyte (Nafion) covered with gold as a working electrode properties is presented. The main goal of this research is to determine the influence of internal electrolyte composition on the sensor properties. Sensor filled with 1M and 5M sulphuric acid has been studied.
-
Cementite transformation in low carbon steel under the influence of sulphur.
PublikacjaBadano cementyt (węglik Fe3C) w przemysłowym gatunku stali niskowęglowej po długotrwałej eksploatacji w benzynie ciężkiej, zawierającej 0,3 ppm siarki, o temperaturze 200-220C. Wykazano, że cementyt na powierzchni i we wnętrzu stali ulega przemianie w niestabilną, quasi-krystaliczną fazę wzbogaconą w siarkę i pierwiastki domieszkowe a zubożoną w żelazo. Przemiana cementytu i rozpad zdegradowanej fazy związana jest z uwolnieniem...
-
Recykling metali z zużytych modułów fotowoltaicznych
PublikacjaZaprezentowano stan wiedzy na temat dotychczas opracowanych metod odzysku metali z roztworów. Przeanalizowano je pod kątem wykorzystania w procesach recyklingu modu- łów wykonanych z krystalicznego krzemu oraz w technologii cienkowarstwowej.
-
Elastic cross-section calculations for electron collisions with XY4 (X=Si,Ge; Y=H, F, Cl, Br, I) molecules
PublikacjaObliczano elastyczne przekroje czynne dla tetraedrycznych związków krzemu i germanu. Otrzymane wyniki porównano z innymi dostępnymi wynikami obliczeń oraz z danymi doświadczalnymi; dla energii powyżej 100 eV uzyskano zadowalającą zgodność.
-
Analiza wielkości mikroziaren ściernych
PublikacjaPrzedstawiono skomputeryzowana analizę wielkości i kształtu mikroziaren ściernych. W badaniach mikroziaren czarnego węglika krzemu oraz elektrokorundu zwykłego i szlachetnego stosowano stereoskopową mikroskopię optyczną oraz oprogramowanie Scopelmage DynamicPro i Scopelmage Advanced
-
Surface contamination after lapping by abrasive material
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań skażenia powierzchni żeliwa sferoidalnego mikroziarnami węglika krzemu po docieraniu. Określowo wpływ współczynnika upakowania mikroziaren w strefie docierania na intensywność skażenia powierzchni ścierniwem. W badaniach wykorzystano powierzchniową mikroanalizę rentgenowską.
-
Analiza czasochłonności docierania technologicznego powierzchni płaskich w operacjach montażowych.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki analiz docierania i mikroszlifowania elementów płaskich na docierarce jednotarczowej mikroziarnami węglika krzemu. Obrabiano elementy ze stali 100Cr oraz z tlenkowej ceramiki technicznej Al2O3. Analizowano czas obróbki i koszty operacji.
-
Photovoltaic energy systems - recycling or utilization?
PublikacjaW ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost produkowanej ilości modułów fotowoltaicznych (do 40% rocznie), przy czym 90% światowej produkcji ogniw do zastosowań naziemnych stanowią ogniwa z krystalicznego krzemu. Wskutek tak znacznego wzrostu produkcji pojawił się problem zaopatrzenia producentów w odpowiednią ilość krzemu odpowiedniej jakości. Dodatkowo za parę lat trzeba będzie dokonać wymiany modułów, pracujących od lat...
-
State selective electron capture in the collision of S3+ ions in atomic hydrogen and helium.
PublikacjaZostało zaprezentowane teoretyczne podejście, uwzględniające obliczenia krytycznych adiabatycznych energii potencjalnych i dynamicznych sprzężeń pomiędzy nimi, do opisu procesu przechwytu elektronu przez jony siarki w zderzeniach z atomami wodoru i helu.