Filtry
wszystkich: 770
wybranych: 586
-
Katalog
- Publikacje 586 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 1 wyników po odfiltrowaniu
- Konferencje 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 21 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 2 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 80 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 3 wyników po odfiltrowaniu
- Oferty 1 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 74 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
Wyniki wyszukiwania dla: SCHEMATY BLOKOWE
-
Definicje schematów danych jako specjalizowane dialekty językowe na przykładzie XML Schema dla sektora energetycznego
PublikacjaRozdział przedstawia zagadnienie opracowania zbioru reguł (schematu) dla dokumentów XML i omawia celowość tworzenia takich schematów na przykładzie XML Schema dla sieci elektroenergetycznej.
-
Schemat konglomeratowej bazy wiedzy
PublikacjaArtykuł przedstawia raport z prac nad rozwojem konglomeratowych baz wiedzy w kierunku opracowania metodyki ich zastosowań inżynierskich. Podział użytkowników bazy na projektantów i użytkowników końcowych narzucił konieczność określenia czym jest schemat bazy, a czym jej instancja. Pozwoliło to na opracowanie metodyki, w której projektowanie jest postrzegane jako proces tworzenia schematu.
-
Układy i schematy zastępcze impusowych generatorów wielkiej mocy
PublikacjaW pracy przedstawiono generatory impulsowe wielkiej mocy. Generatory te stanowią źródła energii elektrycznej w badaniach fizycznych i technicznych zjawisk o krótkim czasie trwania, wymagających wielkiej mocy. Podano opis, schematy, ważniejsze parametry i odpowiednie zależności charakteryzujące parametry tych generatorów. Przedstawiono dwa główne rodzaje generatorów, tzn. impulsowe generatory pojemnościowe i impulsowe generatory...
-
Estetyzacja schematów blokowych
PublikacjaW artykule zwrócono uwagę na problem estetycznego prezentowania informacji. Skupiono się na prezentowaniu rozpoznanych ręcznie rysowanych schematów blokowych. Przedstawiono kryterium pozwalające oszacować estetykę schematu blokowego i wykorzystano je do automatycznej poprawy wyglądu schematu blokowego. Zaprezentowane zagadnienia zilustrowano przykładami.
-
Estetyzacja schematów blokowych
PublikacjaOmówiono potrzebę estetycznego prezentowania obiektów graficznych. Zaprezentowano kryterium pozwalające oceniać poziom estetyki schematu blokowego.
-
Odbiornik adaptacyjny oraz nowe schematy kodowania w systemie TETRA
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki badania odbiornika adaptacyjnego dla systemu TETRA, przewidzianego do pracy z modulacjami fazowymi. Zaproponowano także nowe schematy kodowania w systemie z modulacjąπ/8-D8PSK. Przeprowadzone badania symulacyjne dla tych rozwiązań wykazały duże możliwości poprawy jakości odbioru.
-
Odbiornik adaptacyjny oraz nowe schematy kodowania w systemie tetra
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki badania odbiornika adaptacyjnego dla systemu TETRA, przewidzianego do pracy z modulacjami fazowymi. Zaproponowano także nowe schematy kodowania w systemie z modulacjąπ/8-D8PSK. Przeprowadzone badania symulacyjne dla tych rozwiązań wykazały duże możliwości poprawy jakości odbioru.
-
Implicit versus explicit finite volume schemes for extreme, free surface water flow modelling.
PublikacjaPrzedstawiono jeden jawny i trzy niejawne schematy metody objętości skończonych. Porównano własności tych schematów oraz oceniono możliwości ich stosowania do modelowania gwałtownych przepływów w kanałach otwartych. Zaproponowano modyfikację schematu niejawnego. Poprawiony schemat może być stosowany do obliczeń przepływu szybkozmiennego w kanałach otwartych i w sieciach kanalizacyjnych.
-
Otwarty format opisu schematów blokowych
PublikacjaW pracy zaprezentowano problem opisu zinterpretowanych rysunków wektorowych. Przedstawiono wybrane formaty do opisu rysunków wektorowych i różnorodnych struktur. Zaproponowano otwarty format FlowChartML do opisu schematów blokowych. Format ten, oparty na metajęzyku XML, pozwala nie tylko na zapis informacji o poszczególnych figurach schematu oraz ich połączeniach, ale również informacji o zinterpretowanej strukturze schematu blokowego
-
Tworzenie i edycja schematów blokowych
PublikacjaW artykule scharakteryzowano programy, pozwalające na tworzenie schematów blokowych, przedstawiając ich zalety i wady. Zaprezentowano stworzony edytor schematów blokowych - iESB, pozwalający na tworzenie schematów zarówno z prostych figur, jak również predefiniowanych struktur składniowych występujących na schematach. Oprócz standardowych opcji charakterystycznych dla wielu edytorów, stworzona aplikacja pozwala na określenie estetyki...
-
passive spice networks from non-passive data
PublikacjaArtykuł przestawia technike generacji schematow zastepczych w formacie SPICE dla pasywnych układów mikrofalowych. Wynikowy schemat zastepczy ma zagwarantowana pasywnosc. Schematy zastepcze powstaja na podstawie symulacji lub pomiarow w dziedzinie czestotliwosci i moga byc wykorzystane do symulacji w dziedzinie czasu.
-
UKŁAD I PROGRAM DO WYZNACZANIA PARAMETRÓW SCHEMATU ZASTĘPCZEGO SUPERKONDENSATORA
PublikacjaW pracy przedstawiono prototyp urządzenia do wyznaczania parametrów schematu zastępczego superkondensatora na podstawie jego charakterystyk ładowania i rozładowania. Urządzenie składa się ze sterowanego źródła prądowego do ładowania i rozładowywania superkondensatora, przetwornika analogowo-cyfrowego do pomiaru prądu i napięcia w trakcie eksperymentu oraz mikroprocesora do sterowania pomiarem i komunikacji z komputerem na którym...
-
Wyniki syntezy schematu zastępczego systemu elektroenergetycznego przy obciążeniu dynamicznym
PublikacjaW pracy przedstawiono zastosowanie algorytmów ewolucyjnych do identyfikacji parametrów obwodu elektrycznego. Zaproponowano zastosowanie algorytmu ewolucyjnego z parametrami dobranymi metodą prób i błędów do syntazy parametrów schematu zastepczego systemu elektroenergetycznego, w zastosowaniu do badań pradów zwarciowych z aparatami silnie ograniczajacymi prad zwarciowy.
-
Design. Metodology outline and practice
PublikacjaNa tle - uznawanego za typowy - schematu prac składających się na proces projektowania, pokazano przykładowe tworzenie inicjatywy sprawczej oraz rozwój koncepcji dotyczących sformułowania konkretnego zadania projektowego w dziedzinie budowy maszyn.Temat dotyczył obszaru projektowania turbin wodnych.The origin of project initiative, as well as concept development related to formulating a specific design goal, are presented in the...
-
Problematyka wywodzenia schematów z dokumentów XML.
PublikacjaArtykuł prezentuje motywacje i podejścia do wywodzenia informacji opisujących budowę dokumentów XML. Omówiono semistrukturalny model danych jego związki z modelem danych XML oraz możliwości adaptacji metod wywodzenia schematów danych semistrukturalnych do potrzeb przetwarzania dokumentów XML. Przedstawiono przegląd dotychczasowych prac nad metodami i narzędziami wywodzenia schematów z dokumentów i zbiorów dokumentów XML.
-
Schemat powstawania rys na przykładzie osiowo rozciąganego pręta żelbetowego
PublikacjaW artykule przedstawiono w sposób schematyczny ideę powstawania kolejnych rys w konstrukcjach żelbetowych na przykładzie osiowo rozciąganego pręta. Opisano początkowy oraz końcowy stan zarysowania. Wyprowadzono wzór na szerokość rysy. Przedstawiono interpretację geometryczną rys dla fazy początkowego zarysowania oraz efekt tension stiffening na przykładzie elementu osiowo rozciąganego. Przedstawiono przykładowe obliczenia miary...
-
Kredyty bankowe dla przedsiębiorstw
PublikacjaW pracy przedstawiono kredyt jako podstawowe źródło finansowania firmy kapitałem obcym. Dokonano przeglądu dostępnych na rynku kredytów bankowych. W przedstawionej analizie wskazano zalety i wady, związane z korzystania z konkretnego rodzaju kredytu.
-
Schema mining in XML documents.
PublikacjaW artykule przedstawiono algorytm COBWEB S+T służący do wywodzenia schematów z kolekcji dokumentów XML. Algorytm wykorzystuje model danych semistrukturalnych oraz alorytm COBWEB służący do grupowania koncepcyjnego. W artykule zaprezentowano również wyniki testów działania algorytmu.
-
Właściwości funkcjonału celu D-optymalnego schematu próbkowania dla modeli kompartmentowych.
PublikacjaStworzony został program pozwalający na wizualizację rozkładu funkcji celu dla 1-kompartmentowych, 2-kompartmentowych i 3-kompartmentowych modeli, których odpowiedź ma postać sumy eksponent. W pracy przedstawiono przykładowe rozkłady funkcji celu i algorytm poszukiwania jej ekstremów.
-
Analiza i estetyzacja ręcznie rysowanych schematów blokowych
PublikacjaW artykule opisano koncepcję systemu do rozpoznawania, analizy i estetyzacji ręcznie rysowanych schematów blokowych. Rozumienie struktury rysunków schematów opiera się na zaproponowanej gramatyce grafowej FlowGram. Sformułowane kryterium oceny estetyki schematów blokowych pozwala na ich estetyzację. Pokazano również pierwsze eksperymenty z aplikacją realizującą zaproponowane koncepcje
-
Zastosowanie elektrycznego schematu zastępczego do analizy zmian przepływu krwi w nerce
PublikacjaPodano podstawę przedstawiania krwiobiegu w postaci przepływu prądu w zastępczym obwodzie elektrycznym. Zasady te zostały zastosowane do odwzorowania krwiobiegu nerki. Istotą badań symulacyjnych z zastosowaniem obwodu elektrycznego jest opracowanie sposobu identyfikacji przyczyn zmian przebiegu prądu, który odwzorowuje przebieg krwi. Jest to bardzo ważne zagadnienie w przypadku diagnostyki nerki po transplantacji umożliwiającej...
-
A Database Schema for the Analysis of Global Dynamics
Publikacja -
Schemat zastępczy i charakterystyki elektrodynamiczne mikrofalowego aplikatora plazmowego typu rezonator wnękowy
PublikacjaMikrofalowe aplikatory plazmowe wykorzystuje się między innymi do obróbki gazów, w tym do produkcji wodoru poprzez reforming węglowodorów. Omówiony aplikator plazmowy pracuje przy częstotliwości 2,45 GHz. Wyładowanie mikrofalowe powstaje w tym aplikatorze pod ciśnieniem atmosferycznym. Głównym elementem konstrukcyjnym aplikatora jest falowód o obniżonej wysokości, w którym zamontowano dwie elektrody w postaci prętów. Dość dobra...
-
Analiza odręcznych schematów blokowych z oceną ich estetyki
PublikacjaKsiążka dotyczy problematyki rozpoznawania, analizy i estetyzacji ręcznie rysowanych diagramów. W szczególności skupiono się na schematach blokowych. W książce poruszono trzy główne grupy zagadnień: przetwarzania wstępnego, segmentacji i rozpoznawania obrazów, automatycznej analizy i interpretacji schematów z wykorzystaniem podejścia lingwistycznego i formalizmu gramatyk grafowych oraz zagadnienia związane z oceną estetyki prezentowania...
-
Modyfikacje algorytmu metody relaksacyjnej w optymalizacji schematów próbkowania
PublikacjaW pracy przedstawiono metodę relaksacyjną stosowaną z powodzeniem przy wyznaczaniu optymalnych schematów próbkowania. Zaproponowano modyfikacje tej metody polegające na lokalnym ograniczaniu przedziału przeszukiwania optimum w kierunku oraz na wprowadzeniu kroku o zmiennej długości. Porównano skuteczność nowych algorytmów dla dwóch modeli kompartmentowych. Jako podstawę do oceny wybrano szybkość działania i odporność na zatrzymanie...
-
Stan awaryjny fundamentu blokowego pod kompresor
PublikacjaW ARTYKULE STANOWIĄCYM ROZDZIAŁ MONOGRAFII PRZEDSTWIONO OPIS USZKODZEŃ FUNDAMENTU BLOKOWEGO USYTUOWANEGO NA TERENIE ZAKŁĄDU PRZEMYSŁOWEGO. ZAMIESZCZONO WYNIKI PRZEDSTAWIONEJ ANALIZY NUMERYCZNEJ ORAZ WSKAZANO KIERUNKI PROWADZENIA PRAC NAPROWACZYCH
-
Ryzyko bankowe i metody jego ograniczenia
PublikacjaW pracy przedstawiono bank jako podmiot systemy. Takie ujęcie wymagało zdefiniowania pojęcia ''system'' oraz oznaczenia jego cech. Zgodnie z przyjętą koncepcją, założono, że bank funkcjonuje w warunkach permanentnego ryzyka. Ponieważ jest on instytucją zaufania publicznego, rozważono konieczność podjęcia działań zmierzających do minimalizowania zagrożeń tkwiących w jego działalności. W monografii określono sposoby ograniczania...
-
Schemat i terminologia warstw konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych oraz ulepszonego podłoża
PublikacjaAnalityczne opracowanie wyjaśniające zasady weryfikacji i aktualizacji obliczeń zawartych w nowym katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych z 2013 roku dostosowanym do współczesnych technologii i materiałów, zwiększonego obciążenia dróg przez ruch drogowy, zmienionych sposobów wzmacniania podłoża, recyklingu materiałów drogowych, ujednoliconego nazewnictwa warstw konstrukcji nawierzchni oraz nowych metod...
-
W pełni wielomianowy schemat aproksymacyjny dla pewnego problemu szeregowania zadań uwarunkowanych czasowo
Publikacjaw artykule tym rozważany jest następujący problem szeregowania zadań: dany jest jeden procesor, zbiór zadań j1, ..., jn, czas przetwarzania zadania i wynosi pi = a + bisi, zaś celem jest minimalizacja całkowitego czasu wykonywania zadań. przedstawiony został pełny wielomianowy schemat aproksymacyjny, który, o ile wszystkie współczynniki wydłużania zadań (bi) w instancji problemu są różne i większe od pewnej, ustalonej liczby u,...
-
Problemy odwzorowywania ontologii opartych na logice opisowej w schemat relacyjnej bazy danych.
PublikacjaArtkuł prezentuje ogólną koncepcję odwzorowywania ontologii opartych na logice opisowej na schemat relacyjnej bazy danych i dane zapisane zgodnie z tym schematem. przedstawia również istniejące podejścia wykorzystujące metody powiązań słabych i powiązań silnych. Prezentuje zalety i wady opisywanych metod, jak również pojawiające się w nich problemy i ograniczenia.
-
Architektury bloków wnioskowania systemów rozmytych
PublikacjaW pracy przedstawiono kilka różnych architektur bloków wnioskowania cyfrowych sterowników rozmytych. Architektury te zostały zaimplementowane w układach reprogramowalnych FPGA-Spartan3. Dokonano porównania tych architektur pod względem szybkości działania.
-
Maksymalna elastyczność pracy bloków parowych
PublikacjaW artykule przedstawiono propozycję przyspieszenia startów turbiny parowej poprzez właściwe doprowadzanie pary w trakcie stanów niestacjonarnych. Badano najbardziej wytężone miejsca w urządzeniu, przy uwzględnieniu tradycyjnej hipotezy Hubera-Missesa-Hencky, jak i hipotezy Burzyńskiego. W przypadku licznych startów coraz większe znaczenie odgrywają naprężenia termiczne, dla których najważniejsze są składowe normalne naprężeń, w...
-
Estymacja parametrów schematu obwodowego reprezentującego przepływ krwi przez nerkę w warunkach niedoboru danych
PublikacjaStosując analogie między elektrotechniką a mechaniką płynów opracowano elektryczny schemat obwodowy symulujący przepływ krwi przez nerkę. W identyfikacji jego parametrów rozwiązano problemy, które łącznie nie występują przy estymacji parametrów tradycyjnych obwodów elektrycznych. Do głównych problemów tej identyfikacji należał brak możliwości rejestracji przebiegu napięcia wejściowego, zastosowania znanego wymuszenia lub modyfikacji...
-
Wywodzenie schematu z danych o nieznanej strukturze za pomocą algorytmu COWEB S+T.
PublikacjaW artykule przedstawiono algorytm COBWEB S+T służący do wywodzenia schematów XML ze zbioru dokumentów XML o nieznanej strukturze. Algorytm ten wykorzystuje model danych semistrukturalnych oraz algorytm grupowania pojęciowego COBWEB, a także, opracowane na potrzeby algorytmu, funkcje oceny wzajemnego podobieństwa typów i schematów. Artykuł przedstawia również wyniki przeprowadzonych testów algorytmu.
-
Schemat zastępczy i charakterystyki elektrodynamiczne mikrofalowego generatora plazmy o strukturze cylindrycznej zasilanego falowodem
PublikacjaW artykule przedstawiono schemat zastępczy oraz charakterystyki elektrodynamiczne mikrofalowego generatora plazmy o strukturze cylindrycznej zasilanego falowodem standardowym WR 430 i pracującym przy częstotliwości 2,45 GHz. Generator ten jest stosowany w laboratorium do produkcji wodoru poprzez reforming węglowodorów.
-
Schemat zastępczy i charakterystyki elektrodynamiczne mikrofalowego generatora plazmy o strukturze współosiowej zasilanego falowodem
PublikacjaW artykule przedstawiono schemat zastępczy oraz charakterystyki elektrodynamiczne mikrofalowego generatora plazmy o strukturze współosiowej stosowanego w laboratorium do produkcji wodoru. Pomimo tego, że układ zastępczy dotyczy konkretnego generatora plazmy to jednak ma on cechy pozwalające na uogólnione stosowanie w podobnych typach generatorów
-
A Database Schema for the Analysis of Global Dynamics of Multiparameter Systems
Publikacja -
Blokowe algorytmy interpolacji trajektorii zespolonych i oceny ich podobieństwa, z zastosowaniem do weryfikacji dynamicznego podpisu odręcznego
PublikacjaRozprawa doktorska poświęcona jest dwóm zagadnieniom. Pierwsze z poruszanych zagadnień to blokowe algorytmy interpolacji. W stosowanych i opisywanych dotychczas rozwiązaniach interpolacji za pomocą algorytmów blokowych, realizowanych po stronie częstotliwości, czyli przy użyciu transformaty Fouriera, zarówno krotność interpolacji jak i długości interpolowanych sygnałów były ograniczone do kolejnych potęg 2. Wynikało to przede wszystkim...
-
General scheme for construction of scalar separability criteria from positive maps
PublikacjaStandardowe nierówności entropijne są znanym narzędziem do detekcji splątania dwupodukładowych stanów kwantowych. W pracy podano metodę wyprowadzania nierówności przypominających standardowe nierówności entropijne z dowolnych odwzorowań dodatnich. Ponadto, przebadano nierówności w przypadku kilku znanych z literatury odwzorowań dodatnich.
-
Zastosowanie schematu McCormacka do wyznaczenia parametrów fali obniżenia w kanale dopływowym do przepompowni ścieków
PublikacjaW ramach opisanych badań opracowano metodę rozwiązania, a na jej podstawie program komputerowy, który umożliwia wykonywanie wielowariantowych obliczeń nieustalonego przepływu wody ze swobodą powierzchnią w warunkach gwałtownych zmian natężenia przepływu na wlocie lub odpływie z kanału. Rozwiązanie równań ruchu wody wykonano schematem McCormacka dla metody różnic skończonych.Przedstawioną metodę obliczeń wykorzystano do obliczeń...
-
Przęsło łukowe kolejowego obiektu mostowego. Wpływ schematu statycznego i rozwiązań konstrukcyjnych na właściwości dynamiczne
PublikacjaW pracy przedstawiono kompleksową analizę optymalizacyjną kolejowego wiaduktu łukowego. Szczególną uwagę zwrócono na zachowanie dynamiczne konstrukcji. Odpowiedź dynamiczna przęsła pod obciążeniem taboru Kolei Dużych Prędkości (KDP) jest jednym z kluczowych elementów podlegających ocenie przy projektowaniu obiektów wzdłuż KDP. Drgania przęsła ograniczane są ze względu na trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji oraz komfort pasażerów....
-
Automatyzacja procesu analizy odręcznych schematów blokowych i oceny ich estetyki
PublikacjaW pracy przedstawiono problem konwersji ręcznie tworzonych rysunków technicznych na postać cyfrową. Skupiono się na odręcznie rysowanych schematach blokowych, ich analizie i estetycznej prezentacji. Zaprezentowano problemy wstępnego przetwarzania i segmentacji rysunków odręcznych i podano propozycje ich rozwiązania. Do celów analizy schematów blokowych zaproponowano algorytmy rozpoznawania elementów schematu. Podczas interpretacji...
-
Adaptacyjny regulator transformatora blokowego = Adaptive controller of generator transformer
PublikacjaW referacie przedstawiono koncepcję adaptacyjnego regulatora transformatora blokowego jako narzędzia do rozszerzenia ograniczeń generacji mocy biernej generatora synchronicznego.
-
Lokaty bankowe jako narzędzie gromadzenia oszczędności na emeryturę
PublikacjaW artykule poruszona została problematyka zabezpieczenia finansowego gospodarstwa domowego, w okresie po przejściu na emeryturę jego członków. Opracowanie prezentuje wyniki analizy możliwości wykorzystania instrumentu rynku finansowego, jakim jest lokata bankowa, dla poprawy sytuacji materialnej gospodarstwa domowego, które znajduje się już w fazie nieaktywności zarobkowej. Do przeprowadzenia stosownych obliczeń, wykorzystane zostały...
-
Naświetlanie schematów gęsto upakowanych połączeń elektrycznych za pomocą prototypowego urządzenia laserowego
PublikacjaPłytki drukowane są jednym z głównych elementów składowych urządzeń elektronicznych. Jednakże, dążenie do miniaturyzacji układów elektronicznych szczególnie widoczne w ostatnim dziesięcioleciu, wymusza miniaturyzację połączeń elektrycznych na płytkach drukowanych. Podstawowym parametrem określającym stopień miniaturyzacji połączeń elektrycznych na płytkach drukowanych jest tzw. gęstość upakowania ścieżek. Parametr ten klasyfikuje...
-
Naświetlanie schematów gęsto upakowanych połączeń elektrycznych za pomocą prototypowego urządzenia laserowego
Publikacja -
Recognition, understanding and aestheticization of freehand drawing flowcharts
PublikacjaIn this paper a concept of FCA, a system for recognizing, understanding and aestheticization of freehand drawing flow charts is described. The system is based on a proposed by the author FlowGram graph grammar describing flow charts drawing. An open format FlowChartML for flow charts description is also proposed. The aestheticization criterion is formulated that allows for automatic beautification of flow charts. First experiments...
-
Opłacalność bloków skojarzonych gazowo-parowych : wybrane aspekty
PublikacjaRozwój gospodarki powoduje wzrost zapotrzebowania na energie elektryczną. Zmiany klimatyczne pojawiające się wraz rozwojem cywilizacji zmuszają do racjonalnego korzystania ze środowiska naturalnego. Uwzględniając wspomniane aspekty polska energetyka systemowa musi zapewnić płynność i bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej oraz stabilną prace krajowego systemu elektroenergetycznego. Przy starzejącej się infrastrukturze i obserwowanych...
-
Zabezpieczenia impedancyjne bloków energetycznych przy zwarciach bliskich
PublikacjaW referacie przedstawiono, problematykę działania zabezpieczeń impedancyjnych bloków energetycznych przy zwarciach w pobliżu generatorów. Wskazano, że obecnie stosowane rozwiązania i nastawienia zabezpieczeń mogą być przyczyną ich niewłaściwego działania.
-
Equivalent spice circuits with guaranteed passivity from nonpassive models
PublikacjaW artykule przedstawiona została nowa technika wymuszania pasywności schematów zastępczych. Opracowana technika pozwala na konstrukcję schematów zastępczych bardzo złożonych układów, oraz pozwala na wymuszenie pasywności modelu tworzonego na podstawie danych niepasywnych.