Filtry
wszystkich: 2122
-
Katalog
- Publikacje 1509 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 14 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 9 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 112 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 5 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 27 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 5 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 193 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 38 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 209 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: MIASTO PORTOWE
-
Geodesic monitoring of tower and mast structures
PublikacjaW artykule przedstawiono obciążenia jakim są poddawane konstrukcje wieżowe i masztowe. Opisano zakres oraz wymagania dotyczące pomiarów geodezyjnych przeprowadzanych w czasie eksploatacji konstrukcji smukłych. Wskazano metody pomiaru oraz zaprezentowano niektóre sposoby pomiaru w praktyce. Zamieszczono wyniki pomiarów przemieszczeń elektrowni wiatrowej o mocy 2 MW i wysokości elementu wsporczego 80 m oraz zaprezentowano pomiary...
-
Architektura współczesnego muzeum i jej znaczenie dla tożsamości krajobrazu miasta = The Architecture of Contemporary Museum and its Significance for the Identity of the Urban Landscape
PublikacjaArtykuł dotyczy architektury współczesnych muzeów, które pod koniec XX w. przeszły znaczący rozwój jako instytucje publiczne. Oprócz specyficznych wymagań technicznych, funkcjonalnych, estetycznych i kulturowych, ich charakterystyczną cechą jest wzrastające zapotrzebowanie na przestrzeń dodatkową służącą edukacji, odpoczynkowi, rozrywce i strefie komercyjnej (handlu i usług). Atrakcyjna przestrzeń publiczna zapewnia dostęp do wszystkich...
-
Ekspertyza dla Rady Dzielnicy Gdańsk Osowa - w sprawie wniosku do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Gdańska
PublikacjaEkspertyza posłużyła jako podstawa do sporządzenia Uchwały Rad Dzielnic do Studium nr XI/24/2015 z dnia 9 grudnia 2015 w sprawie wniosków do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Gdańska
-
Metody oceny wyników usprawniania działalności operacyjnej (przykład zasto-sowań)
PublikacjaArtykuł omawia warunki, jakie należy spełniać przy doborze miar i procesie dokonywania pomiaru efektów usprawniania działalności operacyjnej. Prezentuje metody oceny wyników działalności operacyjnej, wśród których znaczące miejsce ma zdolność produkcyjna, produktywność, przepustowość i skuteczność. Wskazuje również na potrzebę powiązania miar z celami całego przedsiębiorstwa.
-
Fronty wodne jako współczesny kierunek przekształceń przestrzennych w polskich portach morskich
PublikacjaPolskie porty morskie przechodzą dynamiczny okres przemian swoich struktur organizacyjnych i przestrzennych. Rozpad wielkich, scentralizowanych państwowych organizmów portowych na wiele niezależnych przedsiębiorstw i instytucji, realizujących swoje różnorodne cele spowodował, że zaczęła się również różnicować przestrzeń portowa, ujawniając zarówno swoje braki (niedostatki w wyposażeniu w infrastrukturę, niski standard zagospodarowania,...
-
Rola ośrodków szkolnictwa wyzszego w rozwoju gospodarczym miast o znaczeniu regionalnym w Polsce w latach 1990-2002 .
Publikacja -
Realizm socjalistyczny w budownictwie mieszkaniowym wybranych miast Polski(Warszawa, Nowa Huta, Nowe Tychy)w latach 1949-1956
PublikacjaPrzedmiotem pracy doktorskiej jest doktryna realizmu socjalistycznego jako oficjalnie obowiązująca "metoda twórcza" w polskiej architekturze mieszkaniowej lat 1949-1956.Założenia Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (MDM), Nowej Huty oraz Nowych Tychów należą do charakterystycznych przykładów zrealizowanej w mniejszym lub większym stopniu socrealistycznej koncepcji kompleksu mieszkaniowego, dostosowane do sztandarowego hasła...
-
Gdynia - Oksywie w 15 minut: Kompleksowe Planowanie Miast
Kursy Onlinetemat: Tegoroczny kurs Kompleksowego Planowania Miast poświęcony jest szeroko rozumianej problematyce odnowy i rewitalizacji miasta, rozumianej jako narzędzie strategiczne. Motywem przewodnim będzie jednak "Oksywie w 15 minut" - najpopularniejsze obecnie hasło, opisujące kluczową zasadę tworzenia współczesnych dzielnic samowystarczalnych. Wszystko na wyciągnięcie ręki - mieszkanie, praca, edukacja, kultura i rekreacja. Czy można...
-
FE analysis of strain localization in concrete in elasto-plasticity and damage mechanics with non-local softening
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki symulacji numerycznych zjawiska lokalizacji odkształceń w betonie wykonanaych przy zastosowaniu metody elementów skończonych (MES). Do opisu betonu wykorzystano dwa prawa materiałowe zdefiniowane w ramach teorii plastyczności (kryterium Druckera-Pragera w ściskaniu i warunek Rankine'a w rozciąganiu) oraz mechaniki uszkodzeń w sformułowaniu odkształceniowym. Dla poprawnego opisu lokalizacji (regularyzacji...
-
An elasto-plastic constitutive model with non-local softening and viscosity to describe dynamic concrete behaviour.
PublikacjaW artykule zaproponowano model do opisu betonu podczas dynamicznego obciążenia. Przyjęto model sprężysto-plastyczny z degradacją sztywności i nielokalnym osłabieniem rozszerzony o lepkość. Obliczenia MES dla elementów betonowych pod obciążeniem dynamicznym o różnej prędkości obciążenia porównano z doświadczeniami.
-
Wpływ przekształceń sieci ulicznej na jakość funkcjonowania transportu w miastach.
PublikacjaW referacie przedstawiono analizy wpływu przekształceń sieci ulicznej na funkcjonowanie transportu indywidualnego miast średnich. Analizy przeprowadzone zostały naprzykładzie miasta teoretycznego o promienisto-obwodnicowym układzie geometrycznym sieci ulicznej. Przedstawiono wyniki symulacji ruchu w sieci ulic z uwzględnieniem różnych form przekształceń systemów transportu miasta średniego.
-
Wykorzystanie Systemów Informacji Przestrzennej jako narzędzia wspomagającego realizację polityki lokalnej.
PublikacjaW pracy podjęto tematykę wykorzystania Systemów Informacji Przestrzennej jako narzędzia wspomagającego realizację polityki lokalnej. Skoncentrowano się na analizie oficjalnych serwisów informacyjnych urzędów miejskich miast wojewódzkich i wybranych miast województwa pomorskiego. Głównym celem pracy jest prezentacja i ocena wykorzystania SIP przez badanie miasta.
-
Trzy historyczne miejsca kultu - włączone-wyłączone a przestrzeń miasta Gdańska = Three historic sities for religious cult - included-excluded in the space of the city of Gdansk.
Publikacjapublikacja przedstwia historię 3 wybranych świątyń w gdańsku, które zmieniały obrządek oraz ich deklaratywną rolę we współczesnym mieście wynikajacą z potrzeb i możliwości obrządku oraz lokalizacji.trzy obiekty to: cerkiew prawosławna ul. traugutta w gdańsku-wrzeszczu,synagoga w gdańsku-wrzeszczu, kośiół-cerkiew unicka w gdańsku głównym. autor zwraca uwagę na wartości zarówno formalne jak i duchowe oraz związki nieformalne.
-
Historic centre of Gdańsk as a unique example of postwar socialist city creation = Historyczne śródmieście Gdańska jako unikalny przykład powojennej kreacji miasta socjalistycznego
PublikacjaThe historic centre of Gdańsk, totally destroyed towards the end of the Second World War, became an area of postwar creation of a socialist town. During over a dozen first years, three projects were prepared for implementation within its borders, first in the convention of reconstruction and rest simply as development, for three consecutive historic city complexes: The Main Town (1948), The Old Town (1955) and The Old Suburbs (1958),...
-
Rok 2011 rokiem Jana Heweliusza
PublikacjaSejm Rzeczypospolitej Polskiej wraz z Radą Miasta Gdańska ustanowił rok 2011 ''Rokiem Jana Heweliusza''. poprzez organizację szeregu naukowych i kulturalnych wydarzeń skierowanych do różnych grup społecznych Miasto Gdańsk świętuje czterechsetną rocznice urodzin Wielkiego Gdańszczanina, którego odkrycia przyczyniły się do rozwoju europejskiej nauki.
-
EKSPERTYZA W ZAKRESIE POPRAWY DOSTĘPNOŚCI ZGODNIE Z ZARZĄDZENIEM PREZYDENTA MIASTA GDYNI NR 10740/13/VI/U Z DN. 17 MAJA 2013 W SPRAWIE PRZYJĘCIA STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI DLA MIASTA GDYNI. Dotyczy: projektu węzła integracyjnego i publicznego parkingu związanego z obsługą drogową w Gdyni Chyloni.
PublikacjaOcena dostępności do potrzeb osób z niepełnosprawnościami projektu integracyjnego węzła komunikacyjnego w Gdyni Chyloni. Sprawdzenie zgodności z wytycznymi Standardów Dostępności.
-
Program URBAN II w Europie jako jedno z narzędzi polityki Unii Europejskiej w planowaniu przestrzennym miast - przypadek Berlina
Publikacja -
Magdalena Gajewska prof. dr hab. inż.
OsobyMagdalena Gajewska (ur. 1.06.1968 r. w Gdańsku) ukończyła studia w 1993 roku na Wydziale Hydrotechniki Politechniki Gdańskiej. Jest adiunktem w Katedrze Technologii Wody i Ścieków na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej. Doktorat (2001) i habilitacja (2013) w dyscyplinie inżynierii środowiska. W kadencji 2016–2020 pełni funkcję prodziekana ds. nauki. Specjalizuję się w technologiach związanych z ekoinżynierią:...
-
Przestrzenne aspekty kształtowania i rozwoju morskich terminali kontenerowych
PublikacjaW książce zawarte są odpowiedzi na pytania dotyczące kierunków zmian przestrzennych zachodzących w terminalach kontenerowych w skali lokalnej, aglomeracji, regionu portowego czy kontynentu, w tym m.in.: • Jak funkcjonują i jaką mają organizację przestrzenną terminale kontenerowe? • Jak przebiegał proces ich ewolucji przestrzennej i funkcjonalnej? Jak trwający już około 50 lat proces konteneryzacji zmienił układ przestrzenny terminali...
-
Wyobraźnia w wędzidle konceptu. Piast Dantyszek jako mentalna antyteza Anhellego
Publikacja -
Fiasko projektu inwestycyjnego spowodowane błędami rozpoznania stanu technicznego obiektu i wykonanej dokumentacji projektowej
PublikacjaRealizacja przedsięwzięć inwestycyjnych w istniejących obiektach budowlanych związana jest z koniecznością wykonania rzetelnej weryfikacji ich aktualnego stanu technicznego, użytych materiałów, wprowadzonych zmian oraz uszkodzeń powstałych w czasie eksploatacji. Pozyskane informacje są podstawą do podejmowania decyzji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych związanych z planami inwestycyjnymi. Błędy popełnione przez inżynierów...
-
FE-analysis of the beaviour of concrete elements with coupled elasto-plastic-damage models with non-local softening
PublikacjaArtykuł omawia wyniki symulacji zachowania sie elementów betonowych poddanych cyklicznemu obciążeniu. Do symulacji zastosowano połączone modele sprężysto-plastyczne z degradacją sztywności i z nielokalnym osłabieniem. Wyniki symulacji porównano z doswiadczeniami.
-
Application of enhanced elasto-plastic damage models to concrete under quasi-static and dynamic cyclic loading
PublikacjaArtykuł omawia wyniki symulacji zachowania sie elementów betonowych poddanych zginaniu w czasie cyklicznego obciążenia. Do symulacji zastosowano 3 połączone modele sprężysto-plastyczne z degradacją sztywności i z nielokalnym osłabieniem. Wyniki symulacji porównano bezpośrednio z doświadczeniami.
-
Analysis of concrete behaviour under cycling within coupled elasto-plastic-damage with non-local softening
PublikacjaArtykuł omawia wyniki symulacji zachowania sie elementów betonowych poddanych cyklicznemu obciążeniu. Do symulacji zastosowano 3 połączone modele sprężysto-plastyczne z degradacją sztywności i z nielokalnym osłabieniem. Wyniki symulacji porównano z doświadczeniami laboratoryjnymi..
-
XXXI Aukcja Wielkiego Serca
PublikacjaPrace artystów, które będzie można licytować podczas XXXI Aukcji Wielkiego Serca, od 15 do 26 listopada przezentowane są w Muzeum Inżynierii Miejskiej (wystawa czynna w godz. 12.00–19.00). Sama aukcja odbędzie się 26 listopada. ‒ Dzięki funduszom uzyskanym poprzez aukcję realizowany jest program wyjazdów terapeutyczno-rehabilitacyjnych. Podczas takich wyjazdów niektórzy nasi podopieczni po raz pierwszy w życiu widzieli morze...
-
Plaża i Park Nadmorski jako szczególny przypadek kreacji przestrzeni publicznej miasta = The beach and Seaside Park as a special case of city's public space creation
PublikacjaPrzedmiotem rozważań jest plaża miejska i tereny przyległego Parku Nadmorskiego w Sopocie jako szczególny przypadek kreacji przestrzeni wspólnej.
-
Rewitalizacyjny Living Lab jako metoda generowania i wdrażania innowacji na rzecz odnowy inteligentnego miasta na przykładzie dzielnicy Orunia w Gdańsku
PublikacjaW artykule poruszono kwestię możliwości wykorzystania w uspołecznieniu formuły pracy nad rewitalizacją modelu living lab tzw. żywego (żyjącego) laboratorium. Na tle przykładów praktyki zagranicznej (USA, Niemcy) dokonano odniesienia do doświadczeń polskich zebranych przez Autorkę w ramach współpracy ze społecznością gdańskiej dzielnicy Orunia - św. Wojciech. Zespół naukowy KUiPR WAPG Katedry Urbanistyki i Planowania Regionalnego...
-
Idea urbanistyczna Juliana Rummla i jej wpływ na międzywojenne plany Gdyni = The Urban Idea of Jukiab Rummel and Its Influence on the Interwar Plans of Gdynia
PublikacjaJulian Rummel nie był ani architektem ani urbanistą. Był inżynierem budowy okrętów, działaczem gospodarczym, jednym w wielkich orędowników budowy portu i miasta Gdyni oraz współtwórcą polskiej polityki morskiej II Rzeczypospolitej. W połowie 1924 roku, kiedy rozpoczęto w Gdyni przebudowę otwartego zaledwie rok wcześniej Portu Tymczasowego na wielki, uniwersalny port stały, Julian Rummel był pierwszym którzy zwracali uwagę na pilną...
-
Przestrzeń publiczna nocą - udział światła sztucznego w procesie odnowy przestrzeni publicznej
PublikacjaW artykule opisano współczesne oświetlenie miasta z punktu widzenia urbanistycznego. Przytoczono przykłady gdzie nowoczesne technologie oświetleniowe były częścią programów rewitalizacji śródmieścia miast i przyczyniły się do ich odnowy.
-
EKSPERTYZA W ZAKRESIE POPRAWY DOSTĘPNOŚCI ZGODNIE Z ZARZĄDZENIEM Nr 10740/13/VI/U PREZYDENTA MIASTA GDYNI Z DN. 17 MAJA 2013 W SPRAWIE PRZYJĘCIA STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI DLA MIASTA GDYNI. Dotyczy: Rozbudowy ulicy Morskiej w Gdyni wraz z budową ciągu pieszo-rowerowego w ul. Podjazd.
PublikacjaOcena zgodności projektu przebudowy układu komunikacyjnego w obrębie Dworca Głównego w Gdyni wraz z budową kładki pieszo-rowerowej z koncepcją projektowania uniwersalnego i dostępnością przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
-
EKSPERTYZA W ZAKRESIE POPRAWY DOSTĘPNOŚCI ZGODNIE Z ZARZĄDZENIEM PREZYDENTA MIASTA GDYNI Z DN. 17 MAJA 2013 W SPRAWIE PRZYJĘCIA STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI DLA MIASTA GDYNI dot.: inwestycji pn. Panorama Office – budynek usługowo-biurowy z garażem podziemnym wraz z projektem zagospodarowania terenu i infrastrukturą techniczną w Gdyni.
PublikacjaOcena dostępności do potrzeb osób z niepełnosprawnościami otoczenia budynku usługowo-biurowego Panorama Office i zgodności ze Standardami Dostępności
-
Ekomiasto : utopia czy rzeczywistość?
PublikacjaOpis projektu ''eko-miasta'' Dongtan w Chinach, planowanego jako modelowy ośrodek przyjazny dla środowiska. Artykuł zawiera krytyczne spojrzenie na projekty ekologicznych miast na surowym korzeniu jako najnowsze przykłady utopii urbanistycznych.
-
Justyna Borucka dr inż. arch.
OsobyJustyna Borucka jest adiunktem na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, koordynatorem programu Erasmus i współpracy zagranicznej, a od 2016 roku prodziekanem ds. rozwoju. Jest również członkiem Zarządu Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP Oddział Wybrzeże). Jej badania koncentrują się na teorii architektury i strategii odnowy miejskiej ze szczególnym wpływem interdyscyplinarnych relacji współczesnej architektury i...
-
Planowanie przestrzenne i kształtowanie krajobrazu miasta w kontekście terenów zalewowych na przykładzie Drezdenka / Spatial planning and landscaping of the city in the context of the floodplains on the example of Drezdenko
Publikacja -
PRZESTRZEŃ PUBLICZNA MIASTA EUROPEJSKIEGO– SALON MIEJSKI CZY ISTOTNY ELEMENT BUDOWYPROGRAMU REWITALIZACJI? PRZYKŁAD MQW WIEDNIUEUROPEAN PUBLIC SPACE – SHOWROOM ORAN IMPORTANT ELEMENT OF REVITALIZATIONPROGRAMME?
PublikacjaPrzedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce weuropejskich programach rewitalizacji zajmuje obecnie przestrzeń publiczna iczy istotnie jest jego główną składową. Czy miejskość przestrzenipublicznej, która jest jakością miejsc niezwykłych, łączących w sobie kontekst polityczny wswojej materialnej formie tzw.material urbanity[2, s. 24]) jest brana pod uwagę przy programach rewitalizacji?! Czy wreszcie,mówiąc...
-
Ekspertyza dla Rady Dzielnicy Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny w sprawie wniosku do sporządzanego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Gdańska
PublikacjaEkspertyza posłużyła jako podstawa do sporządzenia Uchwała Nr VII/20/15 Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny z dnia 9 12 2015 w sprawie przedstawienia stanowiska Rady dzielnicy Wrzeszcz Górny odnośnie wniosków do nowego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego w Gdańsku
-
Urząd Miasta Gdyni
Wydawnictwa -
Muzeum Miasta Gdyni
Wydawnictwa -
Urząd Miasta Gdyni
Wydawnictwa -
Urząd Miasta Gdyni
Wydawnictwa -
Enhanced coupled elasto-plastic-damage models to describe concrete behaviour in cyclic laboratory tests: comparison and improvement.
PublikacjaArtykuł omawia różne modele połączone sprężysto-plastyczne z degradacją sztywności do opisu zachowania się betonu pod obciążeniem cyklicznym. Modele zostały rozszerzone o długość charakterystyczną mikrostruktury w do opisu lokalizacji odkształceń. Wykonano obliczenia MES dla ściskania i zginania. Zaproponowano własny ulepszony model.
-
Coupled elasto-plastic-damage model with non-local softening enhanced by viscosity to describe dynamic concrete behaviour
PublikacjaW artykule zaproponowano model do opisu betonu podczas dynamicznego obciążenia. Przyjęto model sprężysto-plastyczny z degradacją sztywności i nielokalnym osłabieniem rozszerzony o lepkość. Obliczenia MES dla elementów betonowych pod obciążeniem dynamicznym o różnej prędkości obciążenia porównano z doświadczeniami.
-
Concrete beams under bending - calculations of size effects within stochastic elasto-plasticity with non-local softening
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki numerycznej analizy efektów skali (efektu deterministycznego i stochastycznego) w belkach betonowych nacięciem poddanych zginaniu z uwzględnieniem lokalizacji odkształceń. Obliczenia wykonano przy zastosowaniu metody elementów skończonych i sprężysto-plastycznego modelu z nielokalnym osłabieniem. Pokazano wpływ wielkości belek betonowych na nośność.
-
Zintegrowane systemy informacyjne a konkurencyjność regionów
PublikacjaPrzedstawiono zagadnienia związane z rolą zintegrowanych systemów informatycznych wspomagających zarządzanie miastem oraz ich wpływ na konkurencyjność oraz rozwój miast i regionów. Przedstawiono korzyści wynikające z wdrożenia zintegrowanych systemów informacyjnych w zarządzaniu miastem.
-
A method to determine the tightening sequence for standing rigging of a mast
PublikacjaThe article proposes an alternative method to determine the sequence of generation of pre-tension forces in standing rigging of a mast. The proposed approach has been verified on both a virtual simulation experiment and laboratory tests. In this method, the desired tension values are obtained using the influence matrix which allows to calculate the effect of tension change in an individual rope on the tension distribution in the...
-
Małgorzata Dymnicka dr hab.
Osoby -
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) w procesie rewitalizacji miast polskich. Integrated Operational Programme For Regional Development in the Process of Polish Cities Revitalization.
PublikacjaWobec przygotowań do przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej pojawiły się nowe możliwości wspierania rewitalizacji polskich miast. Jedną z nich jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR), które posłużą do realizacji Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006. stanowiący część Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006. Program ma być współfinansowany z zasobów Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego...
-
Wpływ podatnego podparcia klocków łożyskowych na pracę hydrodynamicznego łożyska wzdłużnego turbiny wodnej.
PublikacjaW pracy przedstawiono proces projektowania modernizacji łożyska wzdłużnego hydrogeneratora. Na podstawie eksploatacyjnych danych o zróżnicowaniu temperatury klocków łożyskowych, na drodze obliczeń elasto-termo-hydrodynamicznych, zdiagnozowano konieczność wyrównania rozkładu obciążenia na obwodzie łożyska. Cel osiągnięto wprowadzając pod klockami sprężyny płytowe, skonstruowane w oparciu o obliczenia MES.
-
Problemy mieszkaniowe w budującej się Gdyni, „mieście poszukiwaczy złota”
PublikacjaMiasto Gdynia, zbudowane zupełnie od podstaw w przeciągu kilkunastu lat, na przestrzeni lat 1923-1939, stanowiło jedno z najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych II Rzeczypospolitej. Szybka budowa dwóch składowych tego nowoczesnego ośrodka, jakimi były port i miasto, wiązała się nierzadko z nowymi, wcześniej trudnymi do przewidzenia wyzwaniami natury planistycznej i organizacyjnej. W początkowych latach budowy Gdyni zapewnienie...
-
Krzysztof Wróblewski prof. dr art. mal.
Osoby