Year 2009

• Glukozynolany: znaczenie i metody oznaczania

  Publication

  • A. Bartoszek-Pączkowska
  • B. Kusznierewicz
  • A. Piasek
  • A. Śmiechowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  Warzywa krzyżowe wzbudzają zainteresowanie badaczy jako potencjalne źródło substancji mogących znaleźć zastosowanie w profilaktyce chorób nowotworowych. Przeciwrakotwórcze właściwości tych roślin wiązane są z obecnością glukozynolanów i produktów ich rozkładu, tj. izotiocyjanianów i indoli, które wykazują wiele aktywności biologicznych istotnych z punktu widzenia chemoprewencji nowotworów. Wspomniane związki mają również aktywność...

• Hormony płciowe w środowisku - zagrożenia jakie niosą ze sobą

  Publication

  • K. Kozłowska-Tylingo
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  Spośród dużej ilości i różnorodności związków chemicznych dostających się do środowiska coraz większą uwagę i szczególne zainteresowanie poświęca się związkom endokrynnym (ang. Endocrine Disrupting Coumpounds - EDCs). Wśród związków endokrynnych to estrogeny zarówno naturalne jak i syntetyczne zostały wskazane i opisane jako związki niosące ze sobą największy potencjał aktywności estrogennej. Jednym z głównych źródeł estrogenów...

• Miód pszczeli, obiekt zainteresowania analityków

  Publication

  • M. Kujawski
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  W pracy przedstawiona została charakterystyka organoleptyczna miodów odmianowych i ich działanie wspomagające w leczeniu różnych schorzeń, omówione zostały skład chemiczny miodu i rodzaje przeprowadzanych analiz oraz podano główne źródła zanieczyszczenia miodu.

• Niechromatograficzne techniki instrumentalne w analizie olejów roślinnych

  Publication

  • J. Gromadzka
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  Przegląd specjalistycznej literatury wskazuje na ciągły rozwój nowych metod analitycznych w badaniach olei roślinnych. Obok tradycyjnych znormalizowanych metod pojawiają się nowe wykorzystujące nowoczesną aparaturę badawczą pozwalającą na częściowe lub całkowite zautomatyzowanie analizy. Ich główną zaletą jest najczęściej prostota wykonania i krótki czas pojedynczej analizy.

• Ocena ryzyka zanieczyszczenia środowiska morskiego przez substancje pochodzące z wraków: problemy analityczne

  Publication

  • J. Rogowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  Zastąpienie pod koniec XIX wieku żaglowców przez statki z napędem silnikowym spowodowało, iż pojawiło się nowe źródło emisji zanieczyszczeń do wód morskich. Bardzo istotnym, aczkolwiek mało poznanym problemem są zanieczyszczenia wynikające z wycieków paliwa bunkrowego lub ładunku z wraków zatopionych statków i okrętów. Obecność zatopionych jednostek w wodach morskich i oceanicznych spowodowana jest m.in. działaniami wojennymi prowadzonymi...

• Wody spływne z dachów budynków - źródło informacji o poziomie antropopresji

  Publication

  • M. Tobiszewski
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2009

  W pracy przedstawiono podział oraz charakterystykę wód spływnych. Przedstawiono główne grupy zanieczyszczeń, które są oznaczane w wodach spływnych oraz określono rolę pokrycia dachowego w procesach ich transportu. Scharakteryzowano również wyzwania związane z analityką wód spływnych z dachów budynków oraz jej rolę w monitoringu jakości atmosfery.

Year 2008

• Badania właściwości przeciwutleniających związków pochodzących z najczęściej spożywanych owoców i warzyw

  Publication

  • A. Śmiechowska
  • B. Kusznierewicz
  • A. Bartoszek-Pączkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  W obronie przed reaktywnymi formami tlenu organizm wykorzystuje kilka systemów enzymatycznych oraz przeciwutleniacze endogenne. Dodatkowy mechanizm wzmacniający naturalną obronę ustroju stanowią przeciwutleniacze obecne w żywności, których szczególnie bogatym źródłem są owoce i warzywa. Najbardziej znanymi grupami związków o właściwościach przeciwutleniających, występującymi w roślinach jadalnych są przede wszystkim witaminy przeciwutleniające,...

• Chromatografia gazowa z detekcją olfaktometryczną (GC-O) w analizie żywności. Cz. I. Charakterystyka metody

  Publication

  • B. Plutowska
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  W ostatnich latach prowadzone są intensywne badania nad aktywnością sensoryczną poszczególnych składników zapachów żywności, a także napojów alkoholowych i nad zależnościami pomiędzy zapachem, a składem chemicznym lotnej frakcji tych produktów. Z oczywistych powodów największe zastosowanie w oznaczaniu lotnych substancji zapachowych znajduje chromatografia gazowa z różnymi wariantami detekcji. Większość osiągnięć w tej dziedzinie...

• Chromatografia gazowa z detekcją olfaktometryczną (GC-O) w analizie żywności. Cz. II. Metody i zastosowania

  Publication

  • B. Plutowska
  • J. Gromadzka
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Wygląd olfaktogramów ściśle zależy od procedury izolacji analitów oraz od stosowanej metody ilościowej. W pracy omówiono i porównano najczęściej stosowane metody ilościowe, takie jak: metody częstości detekcji, metody rozcieńczania do progu wyczuwalności i metody bezpośredniej intensywności.Szczególny nacisk położono na zastosowania omawianej techniki w analizie i ocenie jakości żywności. Przedstawiono liczne przykłady badań mających...

• Ekstrakcja membranowa - bezrozpuszczalnikowa technika izolacji i/lub wzbogacania analitów organicznych z ciekłych próbek środowiskowych i płynów biologicznych

  Publication

  • N. Jakubowska
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Podstawowym elementem przygotowania ciekłych próbek biologicznych i środowiskowych do analizy jest etap izolacji i/lub wzbogacania polegający na przeniesieniu analitów z matrycy pierwotnej charakteryzującej się złożonym i często zmiennym składem (próbka oryginalna) do matrycy wtórnej z równoczesnym usunięciem substancji przeszkadzających (izolacja) i zwiększeniem stężenia analitów w matrycy odbiorczej do poziomu powyżej granicy...

• Mocz ludzki jako źródło informacji na temat narażenia człowieka na różnorodne czynniki chemiczne

  Publication

  • N. Jakubowska
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Mocz - jest to wydzielina wytwarzana przez nerki w ilości ok. 1500 ml na dobę; płyn zawierający oprócz wody (95%) szkodliwe i zbędne produkty przemiany materii. Mocz jest materiałem biologicznym niezwykle bogatym w niezbędne informacje na temat funkcjonowania organizmu człowieka i efektów narażenia na szkodliwe substancje pochodzące z otaczającego środowiska. Ze względu na swoje właściwości, prosty sposób pobierania próbki, który...

• Nos elektroniczny - użyteczne narzędzie w analizie żywności

  Publication

  • T. Chmiel
  • T. Dymerski
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  W artykule przedstawiono nowoczesne instrumentalne techniki stosowane w analizie związków zapachowych obecnych w żywności, a także ich przydatność w kontroli jakości produktów spożywczych. Główną uwagę poświęcono elektronicznym nosom. Opisano zasadę działania, zjawiska fizyczne i fizykochemiczne wykorzystywane przez czujniki takich urządzeń oraz metody analizy sygnału. Porównano tę metodę z techniką chromatografii gazowej sprzężonej...

• Opady i osady atmosferyczne - źródło informacji o stanie atmosfery

  Publication

  • K. Klimaszewska
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Powietrze atmosferyczne jest tym składnikiem środowiska nieożywionego do którego wprowadza się duże ilości zanieczyszczeń należących do różnych klas związków chemicznych. Zanieczyszczenia te oprócz bezpośredniego wpływu na poszczególne składniki zarówno nieożywionej jak i ożywionej części środowiska są odpowiedzialne za szereg niekorzystnych efektów wtórnych jak: zakwaszenie wód powierzchniowych i gleby oraz efekt cieplarniany,...

  Full text to download in external service

• Pobieranie próbek analitów z grupy BTEX z powietrza atmosferycznego w celu uzyskania informacji analitycznych niezbędnych do ich mapowania na terenach zurbanizowanych

  Publication

  • M. Urbanowicz
  • B. Zabiegała
  • K. Szymańska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Działalność człowieka związana z realizacją jego potrzeb stała się przyczyną zwiększenia emisji do powietrza atmosferycznego substancji szkodliwych, jakimi są związki z grupy BTEX (benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny), uznane za markery narażenia organizmu ludzkiego na lotne związki organiczne. W ostatnich latach szerokie zastosowanie w monitoringu jakości powietrza atmosferycznego na obszarach zurbanizowanych znalazła technika...

• Profesor Jacek Namieśnik laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów

  Publication

  • W. Grzybkowski

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Przedstawiona została sylwetka profesora dr hab. inż. Jacka Namieśnika, laureata nagrody Prezesa Rady Ministrów za działalność naukową, naukowo-techniczną i artystyczną w roku 2006. Profesor Jacek Namieśnik jest dziekanem Wydziału Chemicznego i kierownikiem Katedry Chemii Analitycznej Politechniki Gdańskiej. Nagroda Prezesa Rady Ministrów została mu przyznana za wybitne osiągnięcia w dziedzinie inżynierii i ochrony środowiska.

• Związki endokrynne w środowisku: problemy i wyzwania

  Publication

  • B. Kudłak
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2008

  Poszczególne elementy środowiska od wielu lat było traktowane jako miejsce zrzutu substancji stanowiących odpady bądź też produkty uboczne procesów produkcyjnych i/lub dóbr konsumpcyjnych. Zanieczyszczenia rozpoznane przez naukowców podlegają regulacjom prawnym podającym dopuszczalne poziomy ich istnienia w środowisku. Istnieją jednak grupy związków o których istnieniu wiemy a których niebezpieczny charakter naukowcy zaczynają...

Year 2007

• Metale z grupy platynowców a transport drogowy

  Publication

  • A. Dubiella-Jackowska
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2007

  W artykule krótko scharakteryzowano nową grupę zanieczyszczeń o charakterze komunikacyjnym jakimi są metale z grupy platynowców (PGE). Przedstawiono możliwości zastosowań platynowców w różnych sektorach przemysłu. W tym punkcie szczególną uwagę zwrócono na emisję platynowców z katalizatorów samochodowych. Ponadto określono czynniki wpływające na zawartość platynowców w próbkach środowiskowych oraz rodzaje efektów toksycznych, jakie...

• Środowiskowy dym tytoniowy

  Publication

  • I. Demkowska
  • Ż. Polkowska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2007

  Palenie tytoniu stanowi istotne zanieczyszczenie powietrza wewnętrznego różnego typu pomieszczeń zamkniętych. Wiele związków chemicznych wydzielających się wraz z głównym i bocznym strumieniem dymu tytoniowego wykazuje charakter rakotwórczy, a także wywołuje odległe skutki toksyczne. Różny stopień narażenia na szkodliwe składniki środowiskowego dymu tytoniowego obserwuje się zarówno u aktywnych, jak i biernych palaczy. Badanie...

• Terminologia - pięta achillesowa analityków

  Publication

  • E. Trybulska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2007

  W artykule podjęto tematykę związaną z brakiem poprawaności językowej, w szczególności w pracach naukowych różnego typu, jak również w materiałach reklamowych etc. Publikacja zachęca do stosowania polskiego nazewnictwa i unikania, w miarę możliwości, zawodowego żargonu lub wtrącania makaronizmów.

Year 2006

• Chemometria w analityce chemicznej. Cz. III. Analiza rozpoznawcza

  Publication

  • J. Mazerski

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2006

  W artykule przedstawiono zastosowania metod chemometrycznych do określania relacji pomiędzy badanymi próbkami oraz pomiędzy zmiennymi opisującymi te próbki, czyli tzw. analiza rozpoznawcza. Analiza rozpoznawcza stanowi łącznik pomiędzy analityką chemiczną, której głównym celem jest określenie składu lub właściwości próbek, a wieloma dziedzinami nauk przyrodniczych i techniki. Poprawnie zastosowana analiza rozpoznawcza stanowić...

• Czy życie wisi na włosku?

  Publication

  • E. Bleja
  • P. Konieczka

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2006

  Poznanie i zbadanie zawartości pewnych pierwiastków w ciele człowieka stanowi od najdawniejszych czasów zagadkę, którą starali się rozwiązać uczeni wielu dziedzin wiedzy. Dzisiaj już wiadomo, że odpowiednia proporcja pomiędzy poszczególnymi pierwiastkami jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego, a także zapewnia jego homeostazę. Najmniejsze nawet zachwiania tej proporcji powodują zaburzenia pracy organizmu...

• Materiały stosowane w budownictwie - źródło emisji lotnych związków organicznych do powietrza wewnętrznego

  Publication

  • B. Zabiegała
  • M. Partyka
  • A. Wasilewska
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2006

  Skład powietrza wewnętrznego jest funkcją różnych czynników. Na wiele z nich użytkownik nie ma bezpośredniego wpływu. Człowiek może jednak wpływać na skład atmosfery wnętrz poprzez dobór elementów wyposażenia o sprawdzonej jakości zdrowotnej. W pracy przedstawiono informacje związane z zagadnieniem emisji do powietrza wewnętrznego lotnych związków organicznych z materiałów wykończeniowych i wyposażeniowych stosowanych we współczesnym...

• Występowanie i oznaczanie lotnych kwasów tłuszczowych w próbkach środowiskowych

  Publication

  • A. Zaborowska
  • J. Światłowska
  • B. Zygmunt

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2006

  Lotne kwasy tłuszczowe (LKT) odgrywają kluczową rolę w biologicznym oczyszczaniu ścieków. Występują one także w osadzie ściekowych, w odciekach na składowiskach odpadów. Są odpowiedzialne za tworzenie się odorów podczas hodowli trzody chlewnej. Powstają również w wielu procesach naturalnych. Ważną rolę w monitorowaniu LKT, co jest bardzo istotne, odgrywa chromatografia gazowa, która pozwala je oznaczać w postaci wolnej oraz po...

• Występowanie i oznaczanie lotnych kwasów tłuszczowych w żywności

  Publication

  • J. Światłowska
  • A. Zaborowska
  • B. Zygmunt

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2006

  W dzisiejszych czasch, gdy na rynek trafia olbrzymia ilość nowych produktów żywnościowych, coraz większą uwagę przywiązuje się do tego, by żywność charakteryzowała się jak najwyższymi walorami smakowymi i zapachowymi. Za właściwości sensoryczne żywności w przeważającej części odpowiedzialne są związki lotne, a wśród nich lotne kwasy tłuszczowe. W pracy przedstawiono krótki przegląd literaturowy dotyczący występowania oraz oznaczania...

Year 2004

• Analityka chemiczna - problemy i wyzwania.

  Publication

  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2004

  W artykule przedstawiono podstawowe informacje dotyczące: klasyfikacji metod analitycznych, jednostek używanych w zakresie analityki śladów, źródeł błędów, sposobu eliminacji niekorzystnych czynników mogących mieć wpływ na wynik końcowy analizy.

• Co czyha na nas w domu?

  Publication

  • M. Partyka
  • B. Zabiegała
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2004

  Kojarzący się z poczuciem bezpieczeństwa dom jest również miejscem stwarzającym zagrożenie dla zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi. Zanieczyszczenia obecne w powietrzu wewnętrznym często na wyższym poziomie niż w powietrzu atmosferycznym, mogą powodować wiele chorób oraz działać alergizująco. W artykule opisano zagadnienie syndromu chorych budynków oraz podano podział zanieczyszczeń ( biologicznych, chemicznych i fizycznych...

• Dbajmy o poprawność językową naszych prac i wypowiedzi.

  Publication

  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2004

  Artykuł poświęcony jest problematyce poprawności stosowanej terminologii analitycznej. Zwrócono uwagę na przyczyny żargonu laboratoryjnego oraz podano przykłady niewłaściwej terminologii.

• Materiały odniesienia. Wytwarzanie. Badanie. Zastosowanie w praktyce analitycznej. Granty finansowane przez Wspólnotę Europejską.

  Publication

  • E. Macutkiewicz
  • M. Rompa
  • B. Zygmunt
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2004

  Przedstawiono charakterystykę i zakres zastosowania materiałów odniesienia oraz badań międzylaboratoryjnych. Zestawiono także informacje dotyczące realizacji projektów finansowanych przez Wspólnotę Europejską (TRAP-NAS, VI-RM)

• Widziane oczyma doktorantów Katedry Chemii Analitycznej Politechniki Gdańskiej

  Publication

  • K. Szczepaniak
  • P. Szpinek

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2004

  Przedstawiono zakres pracy naukowej realizowanej w Katedrze Chemii Analitycznej PG. Opisano w skrócie działalność Katedry oraz CEEAM. Przedstawiono skład osobowy Katedry jak również sprzęt analityczny na którym prowadzone są badania. Omówiono także niektóre aspekty współpracy międzynarodowej.

Year 2003

• Centrum Doskonałości w zakresie Monitoringu i Analityki Środowiskowej

  Publication

  • P. Żmijewska
  • W. Chrzanowski
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2003

  W artykule omówiono: cele i zadania Centrum Doskonałości Monitoringu i Analityki Środowiska (CEEAM); organizację pracy; pakiety robocze; podstawowe formy działalności edukacyjnej i naukowo-badawczej.

• Detektor fotojonizacyjny (PID) - zasada działania i przykłady zastosowania

  Publication

  • J. Curyło
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2003

  W pracy opisano krótko charakterystykę detektora fotojonizacyjnego, zasadę działania oraz przedstawiono schemat budowy. Podano także przykłady zastosowania detektora w chromatografii gazowej oraz w analizatorach do bezpośredniego wykrywania analitów w mieszaninach gazowych.

• Niektóre aspekty stosowania i dostępności materiałów odniesienia do badań próbek środowiskowych na zawartość śladowych składników organicznych

  Publication

  • B. Zygmunt
  • J. Namieśnik

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2003

  W artykule omówiono: klasyfikację materiałów odniesienia stosowanych w chemii analitycznej; dostępne materiały odniesienia wykorzystywane do walidacji procedur analitycznych wykorzystywanych przy oznaczaniu śladowych składników organicznych w próbkach gazowych, ciekłych i stałych.

• Problem oznaczania pozostałości rozpuszczalników organicznych w wybranych produktach spożywczych i farmaceutycznych, cz I

  Publication

  • M. Michulec
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2003

  W artykule przedstawiono ogólny wpływ, jaki na nasze życie ma wzrastająca urbanizacja i uprzemysłowienie. Przedstawiono również źródła zanieczyszczenia żywności i leków rozpuszczalnikami oraz regulacje prawne dotyczące tego rodzaju zanieczyszczeń (Farmakopea Europejska, Farmakopea Amerykańska, Dyrektywy Unii Europejskiej, Rozporządzenia Rady Ministrów).

• Problem oznaczania pozostałości rozpuszczalników organicznych w wybranych produktach spożywczych i farmaceutycznych, cz. II

  Publication

  • M. Michulec
  • W. Wardencki

  - Analityka: Nauka i Praktyka - Year 2003

  W artykule opisano metody stosowane do oznaczania pozostałości rozpuszczalników w próbkach spożywczych i farmaceutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem etapu przygotowania próbki do analizy. Dokładniej opisano technikę analizy fazy nadpowierzchniowej (HS- headspace) i mikroekstrakcję do fazy stacjonarnej (SPME- solid phase microextraction). Oznaczano następujące zanieczyszczenia: węglowodory aromatyczne i alifatyczne (hexan, benzen,...