Search results for: NAPED ELEKTRYCZNY STATKU - Bridge of Knowledge

Search

Search results for: NAPED ELEKTRYCZNY STATKU

Search results for: NAPED ELEKTRYCZNY STATKU

  • Napęd elektryczny

    e-Learning Courses
    • M. Adamowicz
    • J. Guziński
    • M. Łuszczek
    • M. Wołoszyn
    • M. Drzewiecki
    • K. Blecharz

     E-a, 1 st., 4 sem., niestac.

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [ET][2022/23]

    e-Learning Courses
    • M. Adamowicz
    • A. Lewicki
    • J. Guziński

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [EE][2022/23]

    e-Learning Courses
    • M. Adamowicz
    • J. Guziński
    • F. Wilczyński

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [TWiE][2023/24]

    e-Learning Courses
    • M. Adamowicz
    • A. Lewicki
    • J. Guziński
    • P. Kołodziejek

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [ET][2023/24]

    e-Learning Courses
    • M. Adamowicz
    • A. Lewicki
    • J. Guziński
    • M. Drzewiecki
    • K. Blecharz
    • F. Wilczyński
    • M. Włas

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [EE][2023/24]

    e-Learning Courses
    • J. Guziński
    • P. Kołodziejek
    • K. Blecharz

  • NAPĘD ELEKTRYCZNY [ET][Niestacjonarne][2022/23]

    e-Learning Courses
    • J. Guziński
    • M. Drzewiecki
    • F. Wilczyński
    • M. Włas

  • Napęd elektryczny [st. stacjonarne I stopnia][2020/21]

    e-Learning Courses
    • K. Blecharz

    Przekazanie wiedzy z zakresu układów napędowych z maszynami prądu przemiennego i prądu stałego. Przekazanie podstaw wiedzy dotyczącej struktur układów regulacji prędkości maszyn elektrycznych. Prezentacja zależności występujących w układach przekształtnikowych zasilających maszyny elektryczne. WEiA, I stopnia - inżynierskie, stacjonarne 

  • Analysis of two design kind of propulsion for an inland vessel

    Publication

    w artykule przedstawiono dwa rodzaje układu napędowego dla statku śródlądowego. Pierwszy układ diesel-elektryczny z przetwornikiem częstotliwości i drugi układ diesel-hydrauliczny z przekładnią hydrostatyczną. Przeprowadzono wstępną analizę porównawczą obu układów z uwzględnieniem gabarytów, mas, kosztów inwestycyjnych i sprawności.

    Full text available to download

  • Vorschlag eines doppelmodularen fahrgastschiffes für binnengewässer mit begrenzter fahrwassertiefe

    Publication

    W referacie przedstawiono koncepcję projektową segmentowego pasażerskiego statku śródlądowego nowego typu, przeznaczonego na trasę Berlin-Królewiec, znamienną zastosowaniem nowych materiałów konstrukcyjnych i technologii wykonawczych, stwarzających możliwość innowacyjnego kształtowania konstrukcji oraz uzyskanie wysokich walorów eksploatacyjnych statku śródlądowego. Omówiono założenia koncepcyjne i funkcjonalno-techniczne projektowanego...

  • Mirosław Włas dr inż.

    People

    Wykształcenie : 1987-1991 – Liceum Ogólnokształcące im. Jana Bażyńskiego w Ostródzie – profil matematyczno-fizyczny 1991-1996 Politechnika Gdańska – studia na Wydziale Elektrycznym 1997-2002  Politechnika Gdańska – studia doktoranckie na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki 1998- 1999 Politechnika Gdańska – kurs ekonomii na Wydziale Zarządzania i Ekonomii  PG 1997-2000 – kurs j. angielskiego - Zespół Lektorów BEST – Gdańsk 2003...

  • Elektryczny kalibrator elektrod redox

    W artykule przedstawiono elektryczny kalibrator elektrod redox. Przedstawiono jego elektryczne modele zastępcze oraz matematyczną analizę jego właściwości metrologicznych.

    Full text available to download

  • Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi CAD/CAM/CAE do projektowania kadłuba statku o napędzie hybrydowym

    Publication

    - Year 2012

    W sektorze transportu ludzi i towarów odbywa się obecnie ogromny postęp wywołany głównie za sprawą wysokich cen paliw i różnego rodzaju podatków ekologicznych. Wprowadzane sukcesywnie regulacje prawne, mające zmniejszyć emisje substancji szkodliwych dla człowieka i środowiska naturalnego, w znacznym stopniu zmuszają zarówno producentów, jak i odbiorców do poszukiwania rozwiązań technicznych bardziej efektywnie wykorzystujących...

  • Urządzenia ratunkowe na statku

    W artykule przedstawiono wykaz środków ratunkowych, które powinny znajdować się na każdym statku. Podano również rozmieszczenie takich środków. Ważne są dokładne oznaczenia takich środków znajdujących się na statku. Ważne jest aby były oznaczone wyraźnie znaki ewakuacyjne i znaki nakazu. W artykule wymieniono również przykłady instrukcji, które powinny być umieszczone w bezpośrednim sąsiedztwie środków ratunkowych na statku.

    Full text to download in external service

  • Model bezpieczeństwa statku morskiego.

    Publication

    - Year 2002

    Bezpieczeństwo statku zależy istotnie od jego procesu eksploatacji. Proces ten zamodelowano jako semi-Markowowski. Fazostany procesu eksploatacji wywołują zapotrzebowanie na użytkowanie określonych systemów statku. Podczas realizacji procesów użytkowania tych systemów mogą powstawać zdarzenia niezdatności elementów technicznych i antropijnych, co może powodować wypadki morskie, czyli niespodziewane zdarzenia, których...

  • Monocykl elektryczny – projekt i realizacja

    W ostatnich czasach zaobserwować można rozwój pojazdów elektrycznych. Czynnikami, które pozytywnie wpływają na to zjawisko jest redukcja emisji spalin oraz hałasu, które emitują standardowe pojazdy. Przy mniejszych, mobilnych konstrukcjach elektrycznych, dodatkową zaletą jest zmniejszenie problemu związanego z zatłoczeniem ulic. Artykuł przedstawia projekt oraz wykonanie monocyklu elektrycznego. Uwzględniając założenia projektowe,...

    Full text available to download

  • Modelowanie bezpieczeństwa środowiskowego siłowni statku

    Publication

    - Year 2005

    Celem naukowym rozprawy doktorskiej było opracowanie probabilistycznych modeli niezawodności i ryzyka środowiskowego siłowni podstawowego statku towarowego o nępedzie realizowanym przez silnik lub silniki spalinowe tłokowe. Modele te służą do analiz projektowych odpowiednich systemów, określania wymagań natury niezawodnościowej względem tych systemów z uwzględnieniem czynnika ludzkiego oraz umożliwiają holistyczną ocenę bezpieczeństwa...

  • Studium oceny cyklu życia statku.

    Publication

    - Year 2004

    W pracy przedstawiono pierwszą próbę zastosowania techniki oceny cyklu życia do oszacowania strat środowiskowych związanych z budową statku. Przedstawiono dane dotyczące trzech typów statków: trawlera rybackiego, promu pasażerskiego oraz konternerowca.

  • Wymiarowanie wzdłużnych wiązań kadłuba statku.

    Opisano sposób prognozowania długoterminowego naprężeń we wzdłużnych wiązarach kadłuba statku metodą opracowaną w Polskim Rejestrze Statków (PRS). Przedstawiono koncepcję zastosowania współczynników jednoczesności naprężeń i podano przykładowe wartości tych współczynników, obliczone dla wzdłużników dna masowca wielkości panamax.

  • Dryf statku uszkodzonego na fali bocznej

    Publication

    - Year 2010

    Publikacja przedstawia analizę dryfu statku uszkodzonego na fali bocznej. W referacie przedstawiono analizę zjawiska przy pomocy równań różniczkowych.

  • Wymiarowanie wzdłużnych wiązań kadłuba statku.

    Publication

    - Year 2004

    Przedstawiono pracę badawczą prowadzoną w PRS-ie, której celem jest modyfikacja wymagań Przepisów budowy i klasyfikacji statków w zakresie dotyczącym wytrzymałości wzdłużnych wiązań kadłuba statku. Opisano sposób wykonywania długoterminowej prognozy naprężeń w tych wiązaniach i proponowany sposób sumowania charakterystycznych wartości poszczególnych składników naprężeń (od zginania ogólnego kadłuba i od wytrzymałości strefowej.

  • Architektura a sprawy bezpieczeństwa na statku

    Statek - jako obiekt pływający, o złożonym wielofunkcyjnym układzie, spełnia jednocześnie rolę miejsca pracy, mieszkania i oraz odpoczynku. Ze względu na tę wielorakość funkcji oraz specyfikę tego szczególnego środowiska człowieka, w referacie poświęcono uwagę względom bezpieczeństwa na statku, które dotyczą również aspektów zdrowotnych. Te ostatnie wiążą się z wpływem czynników fizykochemicznych i biologicznych decydujących o...

  • Układy automatyki statku oraz metody wspomagania ich projektowania

    Publication

    - Year 2005

    Przedstawiono zagadnienia związane z układami automatyki statku, w szczególności układami automatyki podsystemu elektroenergetycznego. Scharakteryzowano proces projektowania układów automatyki systemu energetycznego statku i zasygnalizowano problemy związane z wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji do wspomagania tego procesu.

  • Napęd elektryczny w motoryzacji = The electric drive in motorization

    Publication

    - Year 2008

    Wyczerpujące się zasoby ropy naftowej sprzyjają rozwojowi spekulacji cen paliw na giełdach światowych. Jednocześnie postępujący efekt cieplarniany zmusza inżynierów do poszukiwania nośników energii oraz napędów, które mógłby być alternatywnym rozwiązaniem zaistniałej sytuacji ekonomicznej oraz ekologicznej. Użycie silników elektrycznych do napędu pojazdów samochodowych jest pewną alternatywą rozwiązującą problem wysokich cen paliw...

  • Adaptacyjny regulator kursu statku z zastosowaniem metody backstepping

    W układach morskich aplikacja nieliniowych technik adaptacyjnych do sterowania ruchem statku jest obecnie niezbędna aby uwzględnić występujące niepewności strukturalne i parametryczne. Jest to szczególnie istotne, ponieważ dynamika statku zależy od dużej masy i wpływu zakłóceń środowiskowych zarówno addytywnych jak i multiplikatywnych, wywołanych przez fale, wiatry i prądy oceaniczne. Artykuł obejmuje zagadnienie projektowania...

    Full text available to download

  • Ocena bezpieczeństwa statku w czasie katastrofy na morzu

    W pracy przedstawiono podstawowe charakterystyki statku w stanie uszkodzonym. Omówiono metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym. Przedstawiono proponowaną metodę oceny bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym wraz z procedurą możliwą do wykorzystania w warunkach operacyjnych. Opisano całościowy model ryzyka wypadku.

    Full text available to download

  • WYZNACZANIE TRASY STATKU ŻAGLOWEGO Z OGRANICZENIEM ZMIAN KURSU

    W artykule przedstawiono propozycję rozwiązania problemu planowania trasy statku żaglowego z zadanej pozycji startowej do pozycji docelowej w przestrzeni dyskretnej. Artykuł jest kontynuacją rozważań autora nad planowaniem trasy statku żaglowego. Proponowana wersja metody jest odpowiednia dla użytkowników statków żaglowych o przeznaczeniu rekreacyjnym lub dla początkujących żeglarzy. Jako kryterium optymalizacji przyjęto czas żeglugi,...

    Full text to download in external service

  • Zarządzanie informacją w procesie projektowania statku

    Publication

    W prezentowanej pracy przedstawiono znaczenie przepływu informacji w procesach projektowych oraz pomiędzy poszczególnymi stronami procesu projektowego jak np. towarzystwa klasyfikacyjne, poddostawcy czy organizacje konsultingowe. Przedstawione zostały etapy projektowania statku od projektu ofertowego poprzez projekt techniczny a kończąc na dokumentacji zdawczej. Skuteczne zarządzanie potrzebną informacją wpływa na lepszą jakość...

    Full text to download in external service

  • Rozstaw morskich urządzeń odbojowych a efektywna energia kinetyczna statku

    Publication

    Wpływ współczynnika mimośrodowości na efektywną energię kinetyczną statku podchodzącego do cumowania. Analiza obliczeniowa wskazująca na konsekwencje przyjęcia zbyt dużego rozstawu urządzeń odbojowych zainstalowanych na nabrzeżu.

  • PROJEKTOWANIE WIELOWYMIAROWEGO REGULATORA BACKSTEPPING W UKŁADZIE DYNAMICZNEGO POZYCJONOWANIA STATKU

    W komercyjnych systemach dynamicznego pozycjonowania statku, pomimo znacznego wzrostu poziomu automatyzacji, wykorzystywane jest nadal sterowanie typu PID. Poprawę jakości procesu pozycjonowania może umożliwić wykorzystanie bardziej efektywnych algorytmów, oferujących zaawansowane nieliniowe techniki sterowania. W artykule przedstawiono zagadnienie projektowania regulatora pozycji i kursu dla układu dynamicznego pozycjonowania...

    Full text available to download

  • STRUKTURA I TRANSPORT ELEKTRYCZNY UKŁADU Li-Ti-O

    Publication

    - Year 2015

    Tytanian litu Li1+xTi2-xO4 (0 ≤ x ≤ 1/3) jest tlenkiem, który dzięki swym unikalnym właściwościom od połowy lat 70 pozostaje źródłem zainteresowania i obiektem badań naukowców. Jedną z najciekawszych właściwości tego związku jest przejście w stan nadprzewodzący poniżej temperatury około 13 K i jej silna zależność od stechiometrii układu. Oprócz nadprzewodnictwa wyróżniają go ciekawe właściwości elektrochemiczne oraz fotokatalityczne,...

  • Absorpcja energii kinetycznej statku przez urządzenie odbojowe nabrzeża

    Publication

    Analiza wzoru Vasco Costy na energię kinetyczną cumującego statku zamienioną na energię potencjalną sprężystego odkształcenia urządzenia odbojowego zainstalowanego na nabrzeżu. Poprawna postać tego wzoru wraz z jego wyprowadzeniem.

  • Koncepcja testu energetycznego silnika napędu głównego statku towarowego

    Publication

    - Year 2005

    Podano oryginalną koncepcję obliczeniowego testu energetycznego (zużycia paliwa) silnika głównego statku towarowego na określonych liniach żeglugowych. Podstawą jest identyfikacja warunków zewnętrznych. Podano podstawy teoretyczne procedury obliczeniowe i przykładowe rezultaty.

  • ANALIZA NIELINIOWEGO OBSERWATORA I FILTRU CZĄSTECZKOWEGO JAKO ESTYMATORÓW POZYCJI STATKU.

    W artykule została przedstawiona analiza porównawcza dokonana pomiędzy dwoma estymatorami pozycji. Analiza ta została przedstawiona na podstawie różnicy pomiędzy wartością estymowaną a rzeczywistą. Badania estymatorów zostały przeprowadzone na podstawie równania kinematyki i dynamiki statku dynamicznie pozycjonowanego. Wartościami wykorzystywanymi w symulacji są pomiary z symulowanego odbiornika GPS i siły wytworzone przez napędy...

    Full text available to download

  • Badania symulacyjne rozruchu silnika indukcyjnego steru strumieniowego statku

    W artykule przedstawiono możliwości zastosowania modeli matematycznych elementów składowych steru strumieniowego statku oraz wykorzystania badań symulacyjnych przy doborze algorytmów sterowania. Przedstawione procedury oraz modele matematyczne zostaną włączone do systemu ekspertowego wspomagającego projektowanie statków.

    Full text available to download

  • Sterowanie predykcyjne i fuzja danych w systemie dynamicznego pozycjonowania statku

    Publication

    - Year 2023

    Rozprawa doktorska poświęcona jest badaniu zastosowania fuzji danych oraz sterowania predykcyjnego w systemie dynamicznego pozycjonowania statku. W pierwszej części pracy przedstawiono historię rozwoju systemów dynamicznego pozycjonowania, różne metody estymacji położenia statku, metody sterowania oraz cel i tezę pracy. Następnie zaprezentowano model matematyczny statku, kinematykę oraz dynamikę. W kolejnej części przedstawiono...

    Full text available to download

  • Napęd strugowodny statku - Prolegomena = Waterjet propulsion system

    Publication

    - Year 2005

    W pracy zaprezentowano wstępne obliczenia sprawności wewnętrznej pędnika strugowodnego, obejmującego dyfuzor wlotowy, pompę wirową oraz dyszę wylotową (konfuzor). Wykresy sprawności ηU wyznaczono - posługując się wzorami A. Fliegnera, jako funkcje wskaźnika prędkości Ū=U/W2 oraz sumarycznego współczynnika strat Σζsi. Ponadto określono główne wymiary pędnika w funkcji mocy napędowej statku Ns i prędkości U. We wnioskach podsumowujących...

  • Metody alokacji sterowań w układach dynamicznego pozycjonowania statku

    Publication

    - Year 2015

    Układy kontroli alokacji sterowań stanowią ważną część systemów dynamicznego pozycjonowania DP (ang. Dynamic Positioning)na statku. Określają one sygnały sterujące nastawami pędników, na podstawie uogólnionego wektora sił wzdłużnej, poprzecznej i momentu skręcającego, uzyskiwanych z prawa sterowania. W artykule przedstawiono wybrane algorytmy kontroli alokacji sterowań, optymalizujące prace tych urządzeń oraz omówiono wpływ zastosowanych...

  • Zastosowanie modeli matematycznych przy projektowaniu steru strumieniowego i napędu elektrycznego statku

    Publication

    - Year 2005

    Przedstawiono koncepcję wykorzystania badań symulacyjnych przy projektowaniu steru strumieniowego jak i napędu elektrycznego statku. Jako przykład modelu matematycznego przedstawiono hybrydowy model silnika klatkowego. Jego parametry są dostrajane przy wykorzystaniu algorytmu genetycznego w Matlab/Simulink. Przedstawiono również przykładowe badania symulacyjne podsystemu elektroenergetycznego zasilającego ster strumieniowy statku....

  • Wizualizacja i analiza wyników pomiarów sekcji kadłuba statku.

    Publication

    - Year 2004

    Przedstawiono zastosowania biblioteki OpenGL do wizualizacji wyników pomiarów sekcji i bloków kadłuba statku na etapie ich prefabrykacji. Omówiono najważniejsze aktualnie stosowane narzędzia i metody pomiarowe. Zaprezentowano również przykład użycia programu do wizualizacji wyników pomiarów wykonanych w Stoczni Gdynia S.A. i pokazano możliwości przenoszenia danych, zarówno pomiarowych jak i pochodzących z innych programów CAD.

  • Miara ryzyka kolizji statków oparta na koncepcji domeny statku

    Publication

    - Year 2005

    W referacie zaprezentowano nową miarę ryzyka kolizji dwóch statków wywiedzioną z koncepcji domeny statku. Jej prostota oraz fakt, że uwzględnia ona kursy obydwu statków czynią ją dobrą alternatywą dla często stosowanego pojęcia odległości największego zbliżenia. Miara ta jest elastyczna, tzn. można korzystać z niej w powiązaniu z dowolnie zadaną domeną statku. Szczegółowo przedstawiono wyprowadzenia wszystkich niezbędnych wzorów...

  • Zastosowanie wybranych metod sztucznej inteligencji do wspomagania projektowania wstępnego statku

    Publication

    - Year 2009

    W pracy przedstawiono hybrydowy system wspomagania projektowania statku oparty na metodologii CBR z wykorzystaniem wybranych narzędzi sztucznej inteligencji, takich jak: system ekspertowy Exsys Developer wraz z logiką rozmytą, relacyjna baza danych Access oraz sztuczna sieć neuronowa ze wsteczną propagacją błędów. System przewidziany jest do wspomagania projektowania wstępnego statku, w którym najczęściej wykorzystuje się projekty...

  • Bezzałogowy kołowy pojazd elektryczny do automatycznego wychodzenia z poślizgów

    Pojazdy bezzałogowe znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach współczesnego świata. Pojazdy autonomiczne wraz z algorytmami wspomagającymi kierowanie pojazdami skupiają uwagę wielu zespołów inżynierskich. Jednym z ważniejszych aspektów bezpieczeństwa na drogach jest wspomaganie zapobiegania i wychodzenia z poślizgów w dynamicznym środowisku. Artykuł przedstawia projekt oraz wykonanie bezzałogowego pojazdu kołowego zdolnego do automatycznego...

    Full text available to download

  • Przewidywanie siły i prędkości dryfu dla uproszczonego kształtu kadłuba statku

    Publication

    - Year 2011

    Prostopadłościenny obiekt swobodnie unoszący się bez prędkości postępowej na powierzchni wody, ustawiony bokiem do powierzchni fal, na skutek oddziaływania sił hydrodynamicznych przemieszcza się wkierunku rozchodzenia się fali. Przyjmując, że woda jest płynem idealnym, której ruch opisany jest zespolonym potencjałem prędkości oraz, że układ statek-fala może być opisany przy pomocy liniowej teorii kołysań statku, przedstawiono rozwiązanie...

  • Analiza zagrożeń i ryzyka na etapie projektowania statku

    Publication

    - Year 2005

    W pracy przedstawiono wybrane problemy związane z analizą zagrożeń i ryzyka wypadku, z uwagi na bezpieczeństwo statków w stanie uszkodzonym. Analizę przeprowadzono przy pomocy metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym, opartej o ocenę osiągów i zachowania sie statku oraz o ocenę ryzyka. Ocena ryzyka może mieć charakter jakościowy i ilościowy. W pracy podano przykłady symulacji numerycznej oceny bezpieczeństwa statków...

  • Spalinowo-hydrauliczny układ napędowy na małym statku rybackim

    Publication

    - Hydraulika i Pneumatyka - Year 2012

    w artykule przedstawiono analizę możliwych wariantów układu napędowego małego statku rybackiego w kontekście bezpieczeństwa, niezawodności oraz wykorzystania przestrzeni, a także zapewnienia dużej dzielności morskiej warunkującej efektywność połowów. W wyniku tej analizy zaproponowano spalinowo-hydrauliczny układ napędowy z podowym pędnikiem azymutalnym. W układzie tym ten jeden silnik spalinowy napędzałby zespół pomp zasilających...

  • Wyznaczanie parametrów ruchu łodzi ratowniczej opuszczanej ze statku na fali

    Publication

    - Year 2006

    W pracy przedstawiono model obliczeniowy oraz różniczkowe równania ruchu łodzi ratowniczej, opuszczanej z pokładu statku kołyszącego się na fali.

  • Optymalizacja transformacji wyników pomiarów bloków kadłuba statku z uwzględnieniem ograniczeń

    Publication

    Artykuł przedstawia algorytm optymalizujący transformację wyników pomiarów bloków i sekcji kadłuba statku z uwzględnieniem ograniczeń. Optymalizacji podlega suma odległości pomiędzy mierzonymi punktami, a korespondującymi punktami w modelu CAD, uwzględniając jedno z dwóch możliwych ograniczeń: wspólna płaszczyzna, albo wspólna oś. Transformacja wyników pomiarów wykonywana jest wcelu przeprowadzenia porównania faktycznych wymiarów...

    Full text available to download

  • Analiza ryzyka i ocena bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym

    W pracy opisano metodę oceny bezpieczeństwa statków (w stanie uszkodzonym) w oparciu o ocenę ryzyka. Zaproponowano zastosowanie podejścia całościowego, polegającego na zastosowaniu analizy ryzyka wypadku w odniesieniu do różnych scenariuszy wypadku. Proponowaną metodę można zastosować na etapie projektowania statku lub w czasie eksploatacji.

    Full text to download in external service

  • Koncepcja urządzenia sprzęgającego obie części dwusegmentowego, śródlądowego statku pasażerskiego

    Publication

    - Year 2007

    W publikacji przedstawiono założenia projektowe i koncepcję rozwiązania konstrukcyjnego oraz napędu i sterowania urządzenia sprzęgającego pchacz i barkę dwusegmentowego statku śródlądowego i przybrzeżnego. Zaprezentowane urządzenie umożliwia zarówno sztywne połączenie, jak i wzajemne kontrolowane wychylanie obu segmentów względem siebie, co w znacznym stopniu zwiększa manewrowość, a tym samym bezpieczeństwo żeglugi, zwłaszcza na...