Filters
total: 2138
filtered: 1708
-
Catalog
- Publications 1708 available results
- Journals 6 available results
- People 94 available results
- Inventions 20 available results
- Projects 61 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 12 available results
- Research Equipment 4 available results
- e-Learning Courses 146 available results
- Events 38 available results
- Open Research Data 46 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: przewodniki jonowe
-
Zmiany składu chemicznego wód podziemnych na obszarze Żuław Wielkich w ujęciu historycznym i współcześnie
PublicationBadania hydrogeologiczne Żuław Wielkich koncentrują się na zasoleniu wód podziemnych. Od początku XX wieku do chwili obecnej obserwuje się wysokie stężenia chlorków, jonów amonowych i mineralizacji we wszystkich poziomach wodonośnych. Uznaje się, iż na przeważającym obszarze nie występują tu warstwy wodonośne o znaczeniu użytkowym, a zasoby wód podziemnych Żuław Wielkich są ograniczone. Przeprowadzone...
-
Siderofory bakteryjne – rola w patogenezie i potencjał wykorzystania w diagnostyce
PublicationDo prawidłowego funkcjonowania i wzrostu organizmów żywych zarówno ludzi, jak i bakterii niezbędne jest żelazo. Mikroelement ten występuje na dwóch różnych stopniach utlenienia: jako jon żelazawy (Fe2+) rozpuszczalny w roztworach fizjolo-gicznych oraz jako jon żelazowy (Fe3+), który nie tworzy roztworów wodnych [1]. Dzięki swoim właściwościom oksydo-redukcyjnym, żelazo wpływa na poprawne funkcjonowanie bardzo licznej grupy enzymów,...
-
AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA I SELEKTYWNA TOKSYCZNOŚĆ NOWEJ KLASY N–PODSTAWIONYCH POCHODNYCH ANTYBIOTYKU POLIENOWEGO NYSTATYNY A1
PublicationCelem badań, których wyniki zaprezentowano w niniejszej pracy było określenie aktywności biologicznej nowej klasy N–podstawionych pochodnych Nystatyny A1 w stosunku do komórek grzybowych z rodzaju i ssaczych oraz ustalenie wpływu modyfikacji chemicznej na selektywną toksyczność tych związków. W toku wieloletnich prac badawczych zaproponowano, że wprowadzenie podstawnika na grupie aminowej cząsteczki antybiotyku o charakterze objętościowym...
-
Aktywność biologiczna i selektywna toksyczność nowej klasy N-podstawionych pochodnych antybiotyku polienowego Nystatyny A1
PublicationCelem badań, których wyniki zaprezentowano w niniejszej pracy było określenie aktywności biologicznej nowej klasy N–podstawionych pochodnych Nystatyny A1 w stosunku do komórek grzybowych z rodzaju i ssaczych oraz ustalenie wpływu modyfikacji chemicznej na selektywną toksyczność tych związków. W toku wieloletnich prac badawczych zaproponowano, że wprowadzenie podstawnika na grupie aminowej cząsteczki antybiotyku o charakterze objętościowym...
-
Ochrona środowiska
PublicationRedaktor na temat unkcjonowania działu w 30-leciu czasopisma. Aktualne zagadnienia, problemy niskiej jakości procesu inwestycji na poziomie krajowym. Błędy przeszłości i obecne. Nowe możliwości, technologie i wyzwania. Normy, normalizacja, wytyczna. Błędy w wyniku mylenia pojęć.
-
Novel zinc complexes with acetyloacetonate, imidazole and thiolate ligands: Crystal structure of a zinc complex of relevance to farnesyl transferase
PublicationOtrzymano dwa nowe kompleksy cynku z ligandami S-,N- i O-donorowymi i scharakteryzowano je za pomocą rentgenowskiej analizy strukturalnej i spektroskopii w podczerwieni. Jeden z tych kompleksów jest pierwszym kompleksem modelującym centrum aktywne transferazy farnezylu.
-
Rozproszone kolorowanie grafów
PublicationW pracy rozważany jest rozproszony model obliczeń, w którym struktura systemu jest reprezentowana przez graf bezpośrednich połączeń komunikacyjnych. W tym modelu podajemy nowe, rozproszone algorytmy kolorowania grafów wraz z dokładną analizą teoretyczną i wynikami eksperymentów obliczeniowych.
-
Nowoczesne nawierzchnie asfaltowe.
PublicationW referacie omówiono kilka wybranym zagadnień, a mianowicie: nowe metody projektowania nawierzchni, nawierzchnie długowieczne, asfalt drenażowy, asfalt spieniony i problemy ze współczesnymi nawierzchniami w Polsce. Przedstawiono zalety i wady omawianych rozwiązań oraz możliwości ich zastosowań w Polsce.
-
Rozwój technologii wytwarzania szerokopasmowych kabli telekomunikacyjnych
PublicationPrzedstawiono nowe konstrukcje kabli optoelektrokomunikacyjnych: kabel energetyczny z modułem światłowodowym i kable światłowodowe przeznaczone do instalacji w kanalizacji ściekowej. Omówiono metodykę badań i czujniki wpływające na niezawodność produkowanych kabli, w tym mechanizm kompleksowego zarządzania jakością TQM.
-
Koncepcje rozwiązań konstrukcyjnych przystani rekreacyjnych na terenie Gdańska. Część II.
PublicationBudowle hydrotechniczne i przeszkody techniczne w rejonie planowanych wodnych przystani. Obecny stan oraz warunki zabudowy hydrotechnicznej i lądowej w rejonie planowanych przystani. Wymaganie ogólne i techniczne budowy przystani. Stare i nowe konstrukcji w rejonie planowanych nabrzeży
-
Zamiany w prawie budowlanym 2014 : Uprawniony do instalacji
PublicationZmiany w prawie budowlanym wprowadzone w ramach programu uproszczeń. Nowe zasady nabywania uprawnień. Problemy wynikające z dopuszczenia absolwentów studiów I stopnia oraz techników. Komplikacje w wyniku uproszczeń. Skomplikowanie problemów formalnych odbycia stażu, zagrożenia dla młodego inżyniera.
-
ANALIZA KONSTRUKCJI I GEOMETRII ŁOŻYSK WZDŁUŻNO-POPRZECZNYCH TURBOSPRĘŻARKI A1.3001 typ 3M65 KONCEPCJA ZMODERNIZOWANEGO ŁOŻYSKA.
PublicationW wyniku rozpoznania problemu niezadowalającej trwałości łożysk wałka I i II stopnia turbosprężarki oraz wykonaniu analizy obliczeniowej wielu wariantów łożysk promieniowych i osiowych zaproponowano nowe koncepcje łożysk, które odpowiednio zaprojektowane i wykonane powinny zapewnić długotrwałą pracę.
-
Variability of physico-chemical parameters in precipitation in Poland (1996-1999)
PublicationW publikacji przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w latach 1996-1999, dotyczących analizy próbek osadów atmosferycznych zebranych w trzech miejscach pobierania próbek. Zostały one porównane z wynikami otrzymanymi w pięciu innych miejscach na terenie Polski, rozmieszczonych zarówno na terenach objętych ochroną, takich jak parki narodowe, jak również narażonych na silny wpływ zanieczyszczeń pochodzących z aglomeracji miejskich...
-
Modelling Of Commercial Websites. A New Perspective On Usability And Customer Relation
PublicationFrom an economic point of view, a critical aspect of online services is their ability to retain customers. The aim of presented study was the use of a layered model VIPR (Visual - Interaction - Process - Relation ) for commercial services online. The indicator of trust and establishing lasting relationships were assessment achieved from experienced users of commercial online services (n = 207), obtained by means of Web Credibility...
-
Is database a necessary tool in research? Some historical facts
PublicationAutorzy rozważają argumenty za i przeciw używaniu baz danych w badaniach naukowych, a w szczególności w inżynierii. Wnioski z rozważań są jednoznaczne - bazy danych są dziś koniecznością, autorzy podają przykłady zastosowań i pomysły na nowe wdrożenia systemów bazodanowych
-
New ceramic and composite tools for smoothing burnishing process
PublicationW pracy przedstawiono nowe konstrukcje narzędzi ceramicznych i z kompozytu karbonado do nagniatania twardych hartowanych stali. Zamieszczono wyniki badań wpływu parametrów technologicznych nagniatania walcowych próbek ze stali 45 o różnej twardości 23-56HRC na chropowatość powierzchni próbek.
-
Zarządzanie łańcuchem dostaw - partnerstwo w handlu
PublicationW pracy przedstawiono nowe zależności w handlu między dostawcą a detalistą. Szczególną uwagę poświęcono budowaniu relacji partnerskich w łańcuchu dostaw m.in. przez zastosowanie koncepcji ECR oraz systemów EDI. Przedstawiono również przykład wykorzystania powyższych teorii przez firmę Geant Polska.
-
Elementy strategii HL w obsłudze transportowej magazynu
PublicationW artykule zostały przedstawione szczególnie interesujące, nowe rozwiązania techniczne w dziedzienie transportu bliskiego, których celem jest szybka, bezbłędna, tania i bezpieczna (dla ludzi i towaru) manipulacja towarem od chwili jego przyjęcia do magazynu do wyprowadzenia towaru z magazynu
-
Paterns of employment quality upgrading in the European Union
PublicationArtykuł przedstawia zmiany jakościowe w strukturze zatrudnienia krajów UE w latach 1970-2005 (goapodarki UE15) oraz 1995-2005 (Nowe Kraje Członkowskie). Analizę oparto o klasyfikację sektorów ze względu na ich poziom technologiczny oraz intensywność wykorzystania umiejętności siły roboczej.
-
Nowa era szkła w budownictwie
PublicationPrzywołano wielką aktualność szkła jako materiału wypełniającego i konstrukcyjnego w budownictwie. Nowa ere szkła stawia projektantom zupełnie nowe zadania. Twory natury i efekty pracy rąk ludzkich powinny dziś mieć równą możliwość wzajemnego przenikania się. Artykuł zawiera stosowne informacje.
-
Modeling of substrate noise block properties for early rediction.
PublicationZaproponowano nowe podejscie do modelowania zakłóceń podłozowych we wczesnym etapie projektowania systemów na wspólnym podłożu krzemowym. Modelowanie zakłóceń oparto na założeniu, że głównym źródłem zakłóceń podłożowych jest sieć zasilająca. W oparciu o przeprowadzone symulacjie wykazano słusznosć takiej metody.
-
Czy oczyszczalnie hydrofitowe sprawdzają się w Polsce?
PublicationCelem niniejszej pracy jest ocena działania dotychczas funkcjonujących obiektów w Polsce. Zamiarem Autorek jest uzyskanie odpowiedzi na postawione pytanie: "Czy oczyszczalnie hydrofitowe sprawdzają się w Polsce?". Zostaną również określone nowe tendencje dotyczące budowy tych obiektów i ich eksploatacji.
-
Wirtualne sieci lokalne w środowisku sieci IPv6.
PublicationZaprezentowane jest nowe spojrzenie na wirtualne sieci prywatne z perspekty-wy rozwiązań standardowo oferowanych przez rozinę protokołów IPv6. Omówionyjest przegląd rozwiązań VPN w środowisku sieci IPv6 ze szczególnym uwzględ-nieniem standardowo oferowanych z nową wersją stosu sieciowego IP.
-
Sposób prognozowania kąta ścinania w strefie skrawania przy przecinaniu drewna
PublicationPrzedstawiono nowe podejście do określania kąta ścinania w strefie skrawania z zastosowaniem współczesnej mechaniki pękania. Do rozwiązania nieliniowego równania opisującego wspomniany kąt zastosowano metodę numeryczną (iteracyjną) Newtona-Raphsona. Przedstawiono wyniki obliczeń dla drewna miękkiego (sosna) i twardego (dąb).
-
Obróbka tarczowymi narzędziami ścierno-metalowymi powierzchni płaskich na docierarkach
PublicationOmówiono obróbkę powierzchni płaskich z wykorzystaniem ściernic segmentowych na docierarkach tarczowych. Zaproponowano nowe konstrukcje narzędzi ścierno-metalowych do obróbki elementów z Si3N4 i materiałów polimerowych. Omówiono wersje narzędzi jednolitych o zróżnicowanym rowkowaniu oraz konstrukcje modułowe - segmentowe i tabletkowe.
-
ZASPA NOVA - połączeni dziedzictwem blokowisk/ connected by the heritage of housing estates
PublicationWizje nowe Zaspy – Zaspa Nova – prezentują koncepcje architektoniczne dla wybranych, kluczowych stref osiedla. Węzeł komunikacyjny, wnętrze urbanistyczne między blokami i obszar rekreacyjny powiązany funkcjonalnie z ogródkami działkowymi zyskały w propozycjach europejskich studentów architektury nowy kształt i wyraz przestrzenny.
-
WYKORZYSTANIE SPEKTROSKOPII IMPEDANCYJNEJ DO BADANIA ZANIECZYSZCZENIA GLEB METALAMI CIĘŻKIMI
PublicationJednym z największym problemów obecnych czasów jest zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi. Z przeprowadzonego studium literaturowego wynika, że w celu określenia stopnia zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi można zastosować metody elektrochemiczne, w tym spektroskopię impedancyjną. Przy czym, w celu zapewnienia odpowiedniej dokładności wykonywanych oznaczeń, należy zmodyfikować procedurę pomiarową oraz opracować odpowiednią...
-
Electronic conductivity in Na2O-FeO-P2O5 glasses. oz.
PublicationZbadano przewodnictwo stałe i zmiennoprądowe w szkłach: 50P2O5-(50-x)FeO-xNa2O i 50P2O5-(50-x)FeO-xCaO, gdzie x zmieniano od 7 do 20mol%. Wykazano,że zamiana CaO na Na2O w małym stopniu zmienia przewodnictwo elektryczne szkieł, co sugeruje, że przewodnictwo w szkłach zawierających Na2O ma charakter elektronowy. Do badania procesów migracji elektronów i jonów zastosowano metodę tarcia wewnętrznego. W widmie tarcia wewnętrznego...
-
"Creating a numerical model of noise conditions based on the analysis of traffic volume changes in cities with low and medium structure.
PublicationThe subject of this research study is to analyze noise conditions of the selected area in the city of Gdańsk using data related to traffic volume changes during a day. This is because daily distribution of noise levels is much more helpful for noise control and reduction than traditional maps with Lden levels indicated. Calculations are made with the use of a numerical model developed at the Gdansk Univ. of Technology and implemented...
-
Safety and security governance problems of critical systems and infrastructures
PublicationW artykule przedstawiono kilka problemów związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem i ochroną informacji w systemach i infrastrukturach krytycznych.Bardzo ważne jest zidentyfikowanie i scharakteryzowanie infrastruktury krytycznej. Przedstawiono nowe wyzwania związane z łączeniem podejścia bezpieczeństwa i ochrony informacji w procesie podejmowania decyzji
-
Kontrola stanu instalacji elektrycznych niskiego napięcia - przegląd aktualnych wymagań w zakresie prób i pomiarów
PublicationW pracy omówiono zasady wykonywania prób i pomiarów w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany wymagań w tym zakresie wprowadzone przez nowe wydanie normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 6: Sprawdzanie
-
Connectivity in Multi-Interface Networks
PublicationRozważano zagadnienie minimalizacji energii w sieciach bezprzewodowych bez infrastruktury, w których niektóre węzły są wyposażone w więcej, niż jeden interfejs. W przyjętym modelu sieci podano nowe algorytmy przybliżone oraz wyniki dotyczące złożoności obliczeniowej dla problemu najtańszej spójnej podsieci spinającej.
-
Trendy rozwoju badań naukowych w geotechnice
PublicationPrzegląd i charakterystyka dotychczasowych obecnych i przyszłych trendów rozwojowych w badaniach i analizach teoretycznych zagadnień geotechnicznych obejmujących nowe propozycje praw konstytutywnych gruntu, optymalizację wielokryterialną, analizę ryzyka w geotechnice, degradację i starzenie się geomateriałów, rozwiązania kompromisowe, filtrację i badania modelowe.
-
Improved top hat and ushaped resistors for huigh precision laser trimming.
PublicationPrzedstawiono nowe podejście do poprawy charakterystyk strojenia rezystorów warstwowych typu ''kapelusza'' i typu ''U'' z cięciem prostym pośrodku struktury polegająca na wprowadzeniu zaworki przewodzącej w górnej części rezystora. Umożliwia to eliminację lokalnych przegrzewów oraz zwiększenia dokładności strojenia i wzrostu stabilności.
-
Kontrola stanu instalacji elektrycznych niskiego napięcia - przegląd aktualnych wymagań w zakresie prób i pomiarów
PublicationW artykule omówiono zasady wykonywania prób i pomiarów w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany wymagań w tym zakresie wprowadzone przez nowe wydanie normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 6: Sprawdzanie.
-
Kontrola stanu instalacji elektrycznych niskiego napięcia - przegląd aktualnych wymagań w zakresie prób i pomiarów
PublicationW artykule omówiono zasady wykonywania prób i pomiarów w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany wymagań w tym zakresie wprowadzone przez nowe wydanie normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 6: Sprawdzanie.
-
Osowa. Planistyczno-urbanistyczne opracowanie mikrostrategii przestrzenno-społecznej.
Publicationplanowania partycypacyjnego stosującego nową, uniwersalną metodę pracy -mentoring urbanistyczny, oraz nowe narzędzie planistyczne - mikrostrategię. Zastosowanie dla konkretnego obszaru - dzielnica Osowa - stanowi wsparcie dialogu społecznego na rzecz koordynacji i aktywizacji wysiłków społecznych i publicznych na rzecz poprawy jakości przestrzeni publicznej.
-
Kontrola stanu instalacji elektrycznych niskiego napięcia - przegląd aktualnych wymagań w zakresie prób i pomiarów
PublicationW rozdziale omówiono zasady wykonywania prób i pomiarów w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany wymagań w tym zakresie wprowadzone przez nowe wydanie normy PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 6: Sprawdzanie.
-
Addendum to ''On the derivative of the Legendre function of the first kind with respect to its degree''
PublicationPraca stanowi uzupełnienie wcześniejszej publikacji autora [J. Phys. A: Math. Gen. 39(2006) 15147-15172]. Przedstawiono w niej nowe wyrażenia dla pochodnej funkcji Legendre'a względem jej indeksu i zastosowano je do konstrukcji dwóch nowych reprezentacji funkcji Legendre'a drugiego rodzaju z całkowitym indeksem.
-
Synthesis of new conjugates of MDP and nor-MDP with retro-tuftsin derivatives as potential immunomodulators
PublicationZsyntetyzowano nowe analogi muramylodipeptydu (MDP) i nor-muramylo-dipeptydu (nor-MDP) z pochodnymi retro-tuftsyny jako potencjalne immunomodulatory. Przedstawiono także syntezę odpowiednich pochodnych retro-tuftsyny. Do syntezy wykorzystano metodę mieszanych bezwodników z chloromrówczanem izobutylu i N-metylomorfoliną w bezwodnym DMF.
-
Development of environmental analytics and monitoring. Case study - Chemical Faculty of Gdansk University of Technology (GUT) = Rozwój analityki środowiskowej i monitoringu - działalność na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej
PublicationOstatnie dekady są okresem gwałtownego rozwoju analityki i monitoringu środowiskowego. Opracowano nowe metodyki i rozwiązania aparaturowe, co pozwoliło na lepszą oceną stanu środowiska i zachodzących w nim procesów.W tym artykule prezentowana jest działalność zespołu analitykow z Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej.
-
Nature and properties of metal cations in aqueous solutions
PublicationOpisano i przeanalizowano budowę chemiczną, właściwości chemiczne i właściwości kinetyczne kationów metali w roztworach wodnych. Zwrócono uwagę na czynniki decydujące o właściwościach fizycznych roztworów.Wskazano na korelacje między stanami koordynacyjnymi soli i właściwościami roztworów. Zwrócono uwagę na nowe elementy chemii roztworów wodnych.
-
Polaryzacja ekonomiczna : teoria i zastosowanie
PublicationPraca zawiera nowe ujęcie teoretyczne problemu polaryzacji ekonomicznej. Konstrukcja proponowanych miar polaryzacji bazuje na powierzchniowym dystansie pomiędzy funkcją Lorenza analizowanego rozkłądu dochodów a funkcją Lorenza k-polarnego rozkładu odniesienia. Za pomocą nowych miar analizowano procesy polaryzacji ekonomicznej w Polsce i w świecie.
-
Kreatywność wirtualnej przestrzeni aglomeracji
PublicationMetropolie jako bardziej rozwinieta forma wielkiego miasta sa miejscami transformacji funkcji. Funkcja przemyslowa ustepuje funkcjom zwiazanym z gospodarka oparta na wiedzy (knowledge based economy). Powstaje nowe pojecie wirtualnego miasta wiedzy. Oprocz szns innowacji pojawiaja sie takze zagrozenia wirtualnej przestrzeni informacji.
-
Innowacyjność a Electronic Commerce
PublicationInnowacyjność jest kluczem do konkurencyjności w przemyśle. Przedsiębiorstwa powinny wprowadzać, rozwijać i sprzedawać nowe technologie. Promocja innowacyjności i wspieranie udziału MSP,są ściśle powiązane w tworzonej polityce innowacyjnej UE. Przeanalizowano programy UE wspierania innowacyjności i rozwijania technologi ICT przez MSP.
-
Badania laboratoryjne nowego przyrządu terenowego: geomechametr
PublicationNowe urządzenie do badań gruntu o nazwie geomechametr. Siły ciśnienia spływowego generowane przez przepływ wody wokół sondy pomiarowej. Zmiana składowej pionowej naprężenia na badanym poziomie. Pomiar czterech charakterystyk mechanicznych gruntu: modułu ścinania, kąta tarcia wewnętrznego, współczynnika filtracji i współczynnika konsolidacji.
-
Projektowanie krótkich wsporników żelbetowych według PN-B-03264:2002.
PublicationPrzedstawiono nowe zasady projektowania krótkich wsporników żelbetowych wg PN-B-03264:2002. Przedstawiono krótkie naukowe podstawy opisywanych modeli obliczeniowych oraz ich zastosowanie praktyczne. W pracy zamieszczono także dwa przykłady projektowania wspornika słupa i wspornika belki wg opisywanych w artykule zasad.
-
Stanowiska czarki szkarłatnej w okolicy Gdańska-Oliwy.
PublicationOpisano środowiska występowania czarki szkarłatnej, rzadkiego gatunku grzyba(macromycetes) w rejonie Oliwy. Wymieniono nowe jej stanowiska oraz czynniki o charakterze antropogenicznym, negatywnie wpływające na liczebność populacji tego taksonu. Wymieniono rzadkie, chronione gatunki flory, towarzyszącej omawianemu gatunkowi grzyba. Zaproponowano jego siedliskową ochronę.
-
Step-Up DC/DC Converters With Cascaded Quasi-Z-Source Network
PublicationW artykule zaprezentowano nowe rozwiązania dotyczące przekształtników energoelektronicznych DC-DC podwyższających napięcie z ogniw paliwowych. Istota rozwiązania zawiera się w zastosowaniu kaskadowo połączonych wejściowych obwodów pasywnych typu Quasi-Z, umozliwiających znaczne podwyższanie napięcia z wykorzystaniem stanu parcy zwarć gałęzi tranzystorowych przekształtnika.
-
On parameter derivatives of the associated Legendre function of the first kind (with applications to the construction of the associated Legendre function of the second kind of integer degree and order)
PublicationZnaleziono cztery nowe wyrażenia dla pochodnej stowarzyszonej funkcji Legendre'a pierwszego rodzaju względem jej stopnia w przypadku, gdy rząd i stopień są liczbami naturalnymi. Wyniki wykorzystano do podania nowych wyrażeń dla stowarzyszonych funkcji Legendre'a drugiego rodzaju z naturalnymi rzędem i stopniem.