Search
Filters
total: 2151
filtered: 1703
-
Catalog
- Publications 1703 available results
- Journals 2 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 108 available results
- Inventions 12 available results
- Projects 30 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 16 available results
- Research Equipment 8 available results
- e-Learning Courses 247 available results
- Events 21 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: niekonwencjonalne źródła energii
-
Ogniwa i moduły fotowoltaiczne oraz inne niekonwencjonalne źródła energii
PublicationW książce omówiono zagadnienia, związane z wykorzystaniem ogniw fotowoltaicznych, zarys technologii ich wytwarzania, parametry eksploatacyjne, sprawność konwersji i koszt uzyskania jednostki energii w systemie fotowoltaicznym. Przedstawiono wybrane alternatywne źródła energii i zasady działania urządzeń do przetwarzania energii ze źródeł odnawialnych w energię elektryczną z uwzględnieniem sprawności konwersji, zużycia materiałowego...
-
Odnawialne źródła energii
PublicationZgodnie z Prawem energetycznym (Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw), odnawialne źródło energii (OZE) to źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także...
-
Źródła energii XXI wieku
PublicationWyczerpywanie się paliw kopalnianych powoduje konieczność rozwoju innych źródeł energii. Jako potencjalnie przyszłościowe źródła energii zostały omówione źródła oparte o rozszczepienie jąder atomowych i syntezę termonuklearną oraz wykorzystujące antymaterię. Problemy wydajnego przesyłu energii także są przedmiotem rozważań.
-
Proekologiczne źródła energii odnawialnej.
PublicationPodano charakterystykę obecnego stanu środowiska naturalnego, omówiono odnawialne źródła energii:energię wody, wiatru, promieniowania słonecznego, energię geotermalną, otrzymywaną z biomasy i inne. Podano także podstawy termodynamiki, przemian energetycznych, metod przetwarzania energii na pracę i ciepło. Opisano również aktywne i pasywne systemy wykorzystania energii słonecznej, niskotemperaturowej konwersji energii mórz i oceanów,...
-
Proekologiczne odnawialne źródła energii
PublicationKsiążka poświęcona proekologicznym odnawialnym źródłom energii w kontekście tradycyjnych, nieodnawialnych nośników energii i ich wpływu na degradację środowiska. Scharakteryzowano, podano przykłady wykorzystania, koszty inwestycji i eksploatacji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii słonecznej, wiatrowej, wody, biomasy, geotermalnej i innych.
-
Odnawialne źródła energii : elektrownie wiatrowe
PublicationRecenzja referatów podsekcji IV.1. Źródła generacji rozproszonej, w tym elektrownie wiatrowe.
-
Odnawialne źródła energii, a opinia społeczna
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie opinii społecznej na temat stosunku do odnawialnych źródeł energii. Artykuł przedstawia także stan wiedzy społeczeństwa na temat energetyki jądrowej. Uzyskane danej pozwalają stwierdzić, że ponad połowa ankietowanych pozytywnie odnosi się do budowy elektrowni jądrowej w Polsce, ale już tylko 19% z nich chciałoby zamieszkać w jej sąsiedztwie. Osoby niemające zdania co do elektrowni jądrowej stanowią...
-
Proekologiczne odnawialne źródła energii. Kompendium
PublicationW książce omówiono podstawy teoretyczne i praktyczne aspekty wykorzystania proekologicznych źródeł energii, odnosząc sie jednocześnie do źródeł konwencjonalnych. Tematem nadrzędnym książki jest szeroko rozumiana ochrona środowiska niszczonego głównie przez przemysł, którego siłą napędową, podobnie jak i całej naszej cywilizacji, jest energetyka konwencjonalna oparta na paliwach naturalnych: węglu, ropie i gazie. Produkty spalania...
-
Odnawialne źródła energii na rynku energii elektrycznej w Polsce
PublicationW referacie przedstawiono aktualny stan wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Omówiono aktualne zasady wsparcia źródeł odnawialnych oraz proponowane zmiany w tym zakresie. Wskazano perspektywy rozwojowe w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej.
-
Wodór czynnikiem stabilizującym odnawialne źródła energii
PublicationZastosowanie wodoru do magazynowania i buforowania energii ze źródeł odnawialnych, o cyklicznie i losowo zmiennym natężeniu, pozwoli korzystać z niej w zaplanowany i przewidywalny sposób. Wymagać to będzie takiego opracowania systemu energetycznego kraju, aby po jego zbilansowaniu nadwyżka energii zmagazynowanej w wodorze wystarczyła do wyrównania jej wahań: dobowych (energia słoneczna), atmosferycznych (wiatrowa), sezonowych (biomasa,...
-
Odnawialne źródła energii u progu XXI wieku.
PublicationOmówiono przebieg i referaty sesji geotermalnej Międzynarodowej Konferencji "Odnawialne źródła energii u progu XXI w'', odbytej w Warszawie w grudniu 2001roku.
-
MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ELEKTROWNI JĄDROWEJ JAKO ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPLNEJ
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono zagadnienia związane z możliwością pracy elektrowni jądrowej (EJ) również w charakterze źródła ciepła, a więc w warunkach skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła. Rozpatrzono dwa poziomy mocy cieplnych oddawanych do systemów ciepłowniczych. Przeprowadzone wstępnie badania techniczne i ekonomiczne dla lokalizacji elektrowni jądrowej nad Jeziorem Żarnowieckim potwierdziły potencjalną...
-
Odnawialne źródła energii w świetle globalnego kryzysu energetycznego : wybrane problemy
PublicationW publikacji dokonano charakterystyki i klasyfikacji podstawowych rodzajów biopaliw. Streszczono szereg aktów prawnych regulujących polski rynek biopaliw. W rozdziale scharakteryzowano również aktualną produkcję biopaliw oraz oszacowano możliwości rozwoju krajowego rynku biopaliw. Istotna część publikacji została poświęcona koncepcji indywidualnej produkcji biopaliw na pokrycie własnego zapotrzebowania energetycznego producenta.
-
Wykorzystanie ścieków i osadów ściekowych jako źródła energii w oczyszczalni ścieków
PublicationReferat dotyczy miejskiej oczyszczalni ścieków w Grudziądzu wyposażonej w źródła energii bazujące na ściekach i biogazie wytworzonym w procesie fermentacji mezofilowej osadów ściekowych. Bilans energii elektrycznej objął agregaty kogeneracyjne i zewnętrzną sieć energetyczną. W bilansie ciepła ujęto źródło skojarzone, kotły i pompy ciepła. Udział energii odzyskanej ze ścieków i osadów ściekowych w pokryciu zapotrzebowania oczyszczalni...
-
O możliwości zastosowania trigeneracji, jako nowoczesnego źródła energii dla dużego obiektu użyteczności publicznej;
PublicationOmówiono ideę roqwnoczesnego wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i chłodu. Wskazano, ze do praktycznej realizacji tej idei szczególnie nadają się elektrociepłownie gazowe. Podano przykładową koncepcję układu technologicznego.
-
Wpływ rodzaju źródła energii na poziom zaburzeń elektromagnetycznych układu napędowego z silnikiem IPM.
PublicationW referacie omówiono wpływ zasilania napędu przekształtnikowego z silnikiem IPM na poziom generowanych zaburzeń elektromagnetycznych przewodzonych. Porównano wyniki badań laboratoryjnych układu zasilanego z różnego rodzaju źródeł energii: zasilacza impulsowego oraz baterii akumulatorów. Przedstawiono poziom zaburzeń elektromagnetycznych w obwodzie zasilania oraz obciążenia falownika.
-
Wykorzystanie ciepła skraplania jako dolnego źródła energii sprężarkowej pompy ciepła. Część I i II
PublicationW części pierwszej artykułu zwrócono uwagę na ścisły związek techniki chłodniczej z energetyką i na tym tle - na konieczność odzysku ciepła skraplania wraz ze wskazaniem możliwości jego praktycznego wykorzystania. Przedstawiono charakterystykę wybranego do analizy obiektu, którym jest sztuczne lodowisko. Dla tego obiektu określono wielkość ciepła skraplania dla jego zmiennych obciążeń cieplnych. Przedstawiono projekt koncepcyjny...
-
Modelowanie elektrowni wiatrowych. Elektrownie i sieci- zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii,urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane.
PublicationPrzedstawiono typy komercyjnych elektrowni wiatrowych oraz sposoby ich modelowania pod kątem analizy ich pracy w systemie elektroenergetycznym. Zaprezentowano model matematyczny elektrowni wiatrowej. przedstawiono wyniki symulacji stanów pracy wybranego typu elektrowni wiatrowej.
-
Układy regulacji grupowej w węzłach wytwórczych. Elektrownie i sieci - zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii, urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane,
PublicationW węzłach wytwórczych i przesyłowych w celu zapewnienia prawidłowego procesu regulacji napięć i sterowania rozpływem mocy biernej w systemie należy dążyć do zastosowania układów regulacji grupowej napięcia i mocy biernej. Układy regulacji grupowej powinny swoim sterowaniem (nadrzędnym) obejmować wszystkie układy regulacji biorące udział w procesie regulacji U i Q w danym węźle. W referacie przedstawiono wymagania dla układów...
-
Wpływ wybranych zakłóceń w układzie prostownika trakcyjnego na elektroenergetyczną sieć zasilającą. Elektrownie i sieci - zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii, urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane.
PublicationW artykule przedstawiono wyniki symulacji komputerowych wybranych zakłóceń w układzie prostownika trakcyjnego wykonanych w programie PSPICE. Zaprezentowano przykładowe przebiegi napięć i prądów w stanach ustalonych i przejściowych w elektroenergetycznej sieci zasilającej. Przeanalizowano wyniki badań symulacyjnych wybranych zakłóceń w układzie prostownika oraz stanów pracy bezawaryjnej w celu oceny ich wpływu na kształt napięć...
-
Uwarunkowania prawne energetyki odnawialnej
PublicationPrzedstawiono klasyfikację zasobów energii, dzieląc je na konwencjonalne i niekonwencjonalne, zaś w kolei w niekonwencjonalnych wydzielono zasoby odnawialne i nieodnawialne. Omówiono różnicę między źródłami energii, a jej zasobami. Wskazano na ustawowe zapisy o energii odnawialnej, zwracając uwagę, że z ustawy Prawo energetyczne znikło pojęcie źródła energii niekonwencjonalnej.
-
The Possibility to use a Nuclear Power Plant as a Source of Electrical Energy and Heat
PublicationIn this article issues concernig the possibility of nuclear power plant (NPP) operation also as a source of heat, which means combined heat and power production, have been described. CHP work is possible and profitable only in those areas where high thermal power demand occurs, which means near city agglomerations such as Warsaw or the Tri-City. Two levels of thermal power delivered to the heating system have been considered. Preliminary...
-
Ranking of Generation Source Locations by a Hybrid Multi-Criteria Method
PublicationThe paper presents a ranking of the locations of eight renewable energy sources (RES) made using a hybrid multi-criteria analysis method. The method is a combination of the analytical hierarchical process (AHP) method and numerical taxonomy. The considered generating sources, i.e. solar plants, biogas plants, and wind farms are sources that will significantly contribute to implementing the provisions of the energy and climate package...
-
Market Price Prediction of Property Rights from Gas Fired Plants or Plants with Total Installed CHP Source Capacity Below 1 MW until 2025
PublicationThe resolution on the Polish Energy Policy until 2030 (PEP-30) was adopted by the Council of Ministers on 10 November 2009. The document specifies the combined electricity and heat generation as a direction of pursuing the goals of energy efficiency, fuel and energy supply security, competitive fuel and energy markets development, and reduction of the energy sector’s environmental impact. PEP-30 assumes that electricity generation...
-
Review of hydrogen production technologies for automotive sector – thermodynamic analysis of energy and exergy losses
PublicationFew recent years has shown that hydrogen technology has a good chance to replace petroleum technology in automotive sector. However, hydrogen in pure form practically does not occur on Earth. That is why H2 form is used only as an energy carrier and it must be produced using another source of energy form water or hydrocarbon fuels. In this paper short overview of hydrogen production technology has been presented, with energy and...
-
NIEKONWENCJONALNE BADANIA SKUTECZNOŚCI HAMOWANIA W STACJI KONTROLI POJAZDÓW
PublicationW artykule przedstawiono niekonwencjonalne badania skuteczności hamowania samochodu na stanowisku diagnostyczny. Na podstawie przeprowadzonych badań określono wpływ ciężaru samochodu na skuteczność hamowania. Dokonano analizy porównania zmierzonego wskaźnika skuteczności hamowania i rzeczywistego wskaźnika skuteczności hamowania dla różnego obciążenia samochodu użytego do badań.
-
Drgania materiałów elektrostrykcyjnych a możliwość odzyskiwania energii elektrycznej
PublicationPraca zawiera opis wstępnych badań dotyczących możliwości określenia poziomu energii, jaką można uzyskać z drgań płytki kompozytowej z przymocowanymi elementami aktywnymi z materiałów piezoelektrycznych. Jednym z materiałów był kryształ PMN-PT, drugim klasyczny kryształ PZT.
-
Wykorzystanie energii wod podziemnych do celów ciepłowniczych.
PublicationPrzedstawiono wybrane przykłady zagospodarowania, do celów ciepłowniczych,zasobów energii wód podziemnych, charakteryzując bliżej zastosowany układ technologiczny źródła ciepła.
-
Niekonwencjonalne koła pojazdów
PublicationPrzedstawiono sposoby zapobiegania skutkom utraty ciśnienia w oponach pneumatycznych. Zaprezentowano koła niepneumatyczne, zastosowane w pojeździe księżycowym. Omówiono wyniki badań kół kompozytowych. Przedstawiono najnowsze rozwiązania konstrukcyjne koł niepneumatycznych przeznaczonych do pojazdów mechanicznych.
-
Niekonwencjonalne metody odzysku ciepła odpadowego na statkach
PublicationW artykule opisano kilka metod odzysku ciepła odpadowego, które nie znalazły jeszcze szerokiego zastosowania na statkach. Obecnie, powszechnie wykorzystuje się ciepło spalin do wytwarzania pary wodnej grzewczej, a ciepło wody chłodzącej cylindry silników głównych - do wytwarzania wody słodkiej w wyparownikach podciśnieniowych. Znacznie rzadziej, para wodna lub spaliny służą do napędu turbogeneratorów. Metody te są jednak wykorzystywane...
-
Dylematy rozwoju rynków energii odnawialnej
PublicationW artykule przedstawiono mechanizmy wsparcia rozwoju źródeł energii wykorzystujących zasady energii odnawialnej. Przedstawiono stosowane w Unii Europejskiej zasady obrotu energią elektryczną ze źródeł odnawialnych.
-
Oszczędne źródła światła
PublicationDokonano analizy wydajności świetlnej używanych źródeł światła oraz omówiono najbardziej wydajne źródła światła. Wskazano, że istnieje możliwość znacznej poprawy wydajności świetlnej źródeł światła poprzez użycie nieorganicznych oraz organicznych diod elektroluminescencyjnych.
-
Źródła generacji rozproszonej w systemie elektroenergetycznym
PublicationW artykule przedstawiono podstawy elementów systemu rozproszonej generacji. Wskazano na budowę systemu elektroenergetycznego wyposażonego w sterowane odbiory, źródła rozproszone, magazyny energii i układy kontroli napięcia FACTS. Renesans tych źródeł "pozasystemowych" (ang. non-utility genera-tion - NUG) jest wynikiem głębokich przemian w sferach techno-logii, organizacji i finansowania, zarządzania i nowego spojrzenia na ochronę...
-
Wymiana źródła ciepła
PublicationPrzedstawiono, zrealizowaną w ramach termomodernizacji obiektu, koncepcję modernizacji systemu grzewczego w obiekcie szkolno-hotelarskim. Poprzedzona termorenowacja przegród budowlanych obiektu, modernizacja źródła ciepła polegała na zastosowaniu kolektorów słonecznych, sprężarkowych pomp grzejnych oraz nowoczesnego kotła wodnego.
-
Doświadczenia i wyzwania rynku energii.
PublicationPrzedstawiono oświadczenia i wyzwania rynku energii w Polsce w perspektywie ostatnich 25 lat.. Pokazano trendy rozwojowe elektroenergetyki.
-
Technologie energetyczne wykorzystujące przyjazne żródła energii
PublicationPrzestawiono współczesne technologie i układy wytwarzania energii wykorzystujące odpady komunalne i przemysłowe oraz odnawialne źródła energii. opisano podstawowe układy energetyczne wytwarzania na lokalnym rynku energii.
-
Uwarunkowania rozwoju lokalnego rynku energii - analiza przypadku
PublicationW artykule omówiono przypadek lokalnego rynku energii, na którym pojawił się nowy, duży odbiorca ciepła i energii elektrycznej. Znacząco zmieniło to uwarunkowania rozwojowe dla przedsiębiorstw energetycznych. Charakterystykę nowego odbiorcy przedstawiono we wcześniejszym artykule (Rynek energii nr 3/2006). Niniejsza publikacja przedstawia wyniki analiz uzupełniających opłacalności zastosowania układu skojarzonego do zasilania w...
-
ZMIANA SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ - UWARUNKOWANIA RYNKOWE W POLSCE
PublicationPrzystąpienie Polski do Unii Europejskiej stało się niewątpliwie dodatkowym impulsem do zintensyfikowania działań na rzecz liberalizacji polskiego rynku energii elektrycznej. Wprowadzone mechanizmy rynku konkurencyjnego umożliwiają odbiorcom energii m. in. swobodny wybór sprzedawcy energii elektrycznej w formule TPA. To fundamentalne prawo odbiorców, zakorzenione w krajowym rynku energii od ponad 8 lat, nadal budzi szereg wątpliwości....
-
Wstępna analiza systemów pneumatycznych i hydraulicznych w obiektach do pozyskiwania energii fal morskich
PublicationW pracy przedstawiono przegląd i analizę systemów hydraulicznych i pneumatycznych w elektrowniach wykorzystujących energię falowania mórz i oceanów. Zaprezentowano także uproszczone schematy przekładni hydrostatycznych do transmisji energii stosowanych w tego typu obiektach
-
Anioły biznesu jako niekonwencjonalne źródło finansowania przedsiębiorczości
PublicationPodmioty gospodarcze, będąc elementem każdego modelu gospodarki, są bardzo istotne z punktu widzenia funkcjonowania wszystkich systemów ekonomicznych na świecie. Stan gospodarki jest bowiem silnie zależny od dynamicznego rozwoju sektora przedsiębiorczości. Zależność ta zachodzi na wszystkich etapach rozwoju gospodarczego, może ona jednak przybierać różne nasilenie i charakter. W Polsce, podobnie jak na całym świecie, powstaje wiele nowych...
-
Lizostafyna - źródła otrzymywania i zastosowanie
PublicationW pracy przedstawiono ogólną charakterystykę liostafyny: budowę, właściwości biochemiczne, źródła otrzymywania enzymu. Przedstawiono także możliwości wykorzystania tego białka w medycynie i weterynarii jako alternatywny chemioterapeutyk przeciw infekcjom wywoływanym przez gronkowce oraz w przemyśle żywnościowym do poprawy mikrobiologicznej jakości produktów.
-
Elektrociepłownie w warunkach rynku energii elektrycznej w Polsce
PublicationPrzedstawiono wybrane problemy obrotu energią elektryczną produkowaną w elektrociepłowniach. Przedstawiono aktualne uwarunkowania prawne wynikające z obowiązku zakupu energii elektrycznej, produkowanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła.
-
Biomasa jako źródło energii odnawialnej
PublicationHistoria wykorzystania biomasy jako źródła energii jest znana od początku istnienia ludzkości i nieodzownie towarzyszy człowiekowi. Spalanie znane jest jako pierwsza metoda konwersji biomasy drzewnej w celu produkcji energii cieplnej, która stanowiła podstawę bytu. Obecnie, po latach eksploatacji, głównym celem gospodarki biomasą jest redukcja odpadów pochodzenia organicznego, zwłaszcza tych, które będą składowane, ale również...
-
Wyszukiwanie źródła sygnału przy użyciu grupy robotów
PublicationW pracy przedstawiono algorytm wyszukiwania źródła sygnału oparty na zmodyfikowanej metodzie wyszukiwania źródła sygnału RSSI. Fizyczna implementacja tego algorytmu opiera się na wykorzystaniu losowo rozłożonych dwukołowych robotów poruszających się w formacji roju. Uzyskane wyniki z badań doświadczalnych wskazują, że proponowana fizyczna implementacja algorytmu w przeprowadzonych próbach pozwoliła na uzyskanie średniej dokładności...
-
Wpływ technologii na konkurencyjność lokalnych rynków energii - zagadnienia wybrane
PublicationW artykule przedstawiono prognozy dotyczące lokalnych rynków energii w Polsce. Uwagę zwrócono na sektor wytwarzania
-
Perspektywy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce
PublicationW artykule omówiono podstawowe przesłanki, które mogą decydować o wykorzystaniu technologii gazowych do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Przedstawiono aktualną strukturę wytwarzania energii elektrycznej w krajowym systemie elektroenergetycznym. Zostały przedstawione prognozy wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w perspektywie 2030 r. Wskazano na konieczność zmiany bazy paliw dla systemu elektroenergetycznego....
-
Analiza techniczno-ekonomiczna zastosowania systemu magazynowania energii zasilanego z instalacji fotowoltaicznej
PublicationW artykule dokonano oceny celowości implementacji magazynu energii do instalacji fotowoltaicznej o mocy zainstalowanej 39,3 kW. W analizowanym przypadku prąd produkowany jest na potrzeby gospodarstwa sadowniczego oraz mieszkańców domu jednorodzinnego. Analiza, oparta na realnych danych rocznej eksploatacji systemu fotowoltaicznego, uwzględnia ilość wyprodukowanej energii nadwyżki energii przekazywanej do sieci i z niej pobieranej....
-
Magazynowanie energii elektrycznej
PublicationŚwiatowa gospodarka opiera się na energii, dlatego wymaga się, aby energia była łatwo dostępna, stosunkowo tania, a jej dostawy niezawodne. Zmiany klimatyczne powodują jednak, że wzrastają wymogi dotyczące redukcji emisji CO2, a co za tym idzie – zwiększenia udziału „zielonej energii” pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Ramy europejskiej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 zakładają m.in. redukcję emisji ditlenku węgla...
-
Energia z bloku skojarzonego, opalanego słomą na lokalnym rynku energii
PublicationPrzedstawiono uwarunkowania obrotu ciepłem i energią elektryczną ze źródeł odnawialnych w Polsce. Przeanalizowano możliwości odsprzedaży energii z bloku opalanego słomą na lokalnym rynku.
-
Wnioskowanie o nadmiernym zużyciu energii na podstawie metody sum skumulowanych
PublicationW artykule autorka zaprezentowała możliwość wykorzystania metody sum skumulowanych do bieżącego zarządzania energią. Metoda sum skumulowanych wykorzystuje jako wartości porównawcze wskaźniki wyznaczane na podstawie charakterystyk energetycznych procesów. Metoda ma przede wszystkim mieć zastosowanie do wczesnego wykrywania i eliminowania nadmiernego, nieracjonalnego zużycia nośników energii oraz zmian w prowadzonej gospodarce...