Search
Filters
total: 4776
-
Catalog
- Publications 3768 available results
- Journals 5 available results
- People 150 available results
- Inventions 6 available results
- Projects 49 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 18 available results
- e-Learning Courses 742 available results
- Events 27 available results
- Open Research Data 9 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: metody matematyczne w fizyce
-
Metody Syntezy Nanomateriałów
e-Learning Courses -
Metody analizy technicznej
e-Learning Courses -
Metody badań strukturalnych
e-Learning CoursesKurs przedmiotu dla ITNE 2024-25
-
Metody Numeryczne - Projekt
e-Learning Courses -
Metody przetwarzania obrazów
e-Learning Courses -
Poprawa właściwości sedymentacyjnych osadu czynnego w reaktorach typu SBR i metody szybkiej oceny tych właściwości
PublicationPorównano różne metody oceny właściwości sedymentacyjnych osadu czynnego, w tym indeks objętościowo-wagowy osadu oraz bezpośredni pomiar szybkości opadania osadu na głębokość 4 m w reaktorze w oczyszczalni ścieków. Stwierdzono, iż ocena właściwości sedymentacyjnych osadu w obiekcie rzeczywistym umożliwia szybki dobór parametrów sterowania oczyszczalnią ścieków.
-
Zastosowanie metody Particle Image Velocimetry do analuizy zmain objetościowych podczas przpeływu silosowego na podstawie radiografów
PublicationW artykule przedstawiono wyniki pomiarów zmian objetośicowych zachodzących w materiale sypki podczas oprozniania silosu prostokątnego wyznacozne przy pomocy metody PIV (Particle Image Velocimetry) na podstwie radigrafow uzyskanych metoda tzw. projekcji ciągłej. Omówiono wpływ parametrow zmiennych takich jak zagęszczenie początkowe oraz szorstkość ścian na wielkość zmian objętościowych
-
Wykorzystanie metody planowania i sterowania produkcją zgodnej z Teorią Ograniczeń do optymalizacji procesu produkcyjnego
PublicationOptymalizacja procesu produkcyjnego nie jest mozliwa bez zastosowania odpowiedniej metody planowania i sterowania produkcją, dostosowanej do cech systemu produkcji i wymagań rynku. W artykule scharakteryzowano metodę werbel-bufor-linia zgodną z Teorią Ograniczeń i jej wpływ na parametry systemu produkcji. Przedstawiono algorytmy, któe umożliwiaja planować i sterować produkcją zgodnie z wymogami TOC i dostarczają informacji pozwalających...
-
Wykorzystanie metody planowania i sterowania produkcją zgodnej z teorią ograniczeń do optymalizacji procesu produkcyjnego
PublicationOptymalizacja procesu produkcyjnego nie jest możliwa bez zastosowania odpowiedniej metody planowania i sterowania produkcją, dostosowanej do cech systemu produkcji i wymagań rynku. W artykule scharakteryzowano metodę werbel-bufor-lina zgodną z Teorią Ograniczeń i jej wpływ na parametry systemu produkcji. Przedstawiono algorytmy, które umożliwiają planować i sterować produkcją zgodnie z wymogami TOC i dostarczają informacji pozwalających...
-
Implementacja w środowisku LabVIEW aplikacji do badania wpływu dynamicznych zmian napięć zakłócających na dokładność metody podharmonicznej
PublicationWyznaczanie rezystancji lub impedancji uziemienia metodą podharmonicznej umożliwia uzyskanie dobrej dokładności pomiaru nawet w obecności silnych zakłóceń pochodzących od prądów błądzących występujących w gruncie. Metoda podharmonicznej wykazuje znaczną odporność na zakłócenia o częstotliwości sieciowej jak i stałoprądowe. Problem mogą stanowić natomiast zmiany dynamiczne sygnałów zakłócających spowodowane np. rozruchami urządzeń...
-
Badania różnicy koloru laminatów z żelkotem modyfikowanym nanocząstkami w środowisku wodnym – metody obliczeniowe ΔEab, ΔE94, ΔE00
PublicationW Artykule przedstawiono rozważania na temat interpretacji wyników oraz wpływu metody obliczeniowej różnicy koloru na wyniki ΔE. Zbadano wpływ dodatku nanocząstek SiO2 w laminacie epoxydowo-szklanym na zmianę koloru podczas ekspozycji w środowisku wodnym.
-
Metody pomiarowe do kontroli składu i czystości czynników oddechowych. Measuring methods for assessment of composition and purity of breathing mixtures
PublicationW pracy przedstawiono główne źródła zanieczyszczeń nurkowych mieszanin oddechowych oraz ogólne zasady kontroli ich składu i czystości. Ponadto omówiono i scharakteryzowano metody i analizatory stosowane do oznaczania poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń występujących w czynnikach oddechowych.
-
Dynamika Układów o Zmiennej w Czasie Konfiguracji z Zastosowaniem Metody Sztywnych Elementów Skończonych i Technik Dynamiki Układów Wieloczłonowych
PublicationW pracy zaprezentowano wybrane wyniki badań i obliczeń przeprowadzonych przy wykorzystaniu metody hybrydowej polegającej na połączeniu istotnych elementów metody sztywnych elementów skończonych oraz metod dynamiki układów wieloczłonowych (wielomasowych). Powstające w ten sposób narzędzie pozwala uniknąć wielu niedogodności numerycznych wynikających z obecności bardzo dużych wartości obecnych w macierzy sztywności i konieczności...
-
Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. CZ. II. Charakterystyka metod analizy sensorycznej.
PublicationZwiązki chemiczne obecne w powietrzu atmosferycznym i wywołujące nieprzyjemne wrażenia zapachowe mogą wywierać negatywny wpływ na zdrowie i życie człowieka. Wszystkie niepożądane substancje zapachowe, powodujące pobudzenie narządu węchowego, a następnie odczuwanie zapachu, nazywane są odorantami. Do pomiaru reakcji człowieka na bodźce pochodzące z otaczającego środowiska wykorzystuje się metody analizy sensorycznej. Umożliwia to...
-
Wpływ metody obliczania intensywności wymiany powietrza w budynku na dokładność prognozowania jego zapotrzebowania na energię
PublicationW artykule poddano analizie dwie odmienne metody służące do symulacji zużycia energii do ogrzewania i wentylacji w budynku. Pierwsza części artykułu porównuje pod względem matematycznym, dwa modele energetyczne budynku, wykorzystujące odmienne podejścia do modelowania przepływu powietrza w pomieszczeniach. Natomiast w drugiej części artykułu zostaną porównane wyniki obliczeń numerycznych z wynikami pomiarów rzeczywistych wartości...
-
Metody oczyszczenia i zabezpieczenia antykorozyjnego ocynkowanych elementów balustrad i konstrukcji balkonów w budynkach mieszkalnych GTBS
PublicationDokonano oglądu stanu obecnego pomalowanych elementów balustrad i konstrukcji balkonów budynków mieszkalnych GTBS przy ulicach Wilanowskiej 10 i Jeleniogórskiej 9 oraz 19 w Gdańsku jako reprezentatywnych przykładów odspojeń warstw farby na powierzchni ocynkowanej. Opisano mechanizm i przyczyny wystąpienia wad. Zaproponowano metody oczyszczenia powierzchni ze starych powłok, przygotowania podłoża pod nowe wymalowania i warunki...
-
Cartometric: semantic ontology evaluation with cartographic methods
PublicationW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Ocena możliwości wykorzystania metody punktu wewnętrznego do optymalizacji rozpływu mocy biernej w systemie elektroenergetycznym – referat konferencyjny.
PublicationW referacie poddano weryfikacji metodę punktu wewnętrznego pod kątem jej wykorzystania do optymalizacji rozpływu mocy biernej w systemie elektroenergetycznym. Rozważania przeprowadzono na 28 węzłowym systemie CIGRE, z wykorzystaniem zaimplementowanej metody punktu wewnętrznego w programie PowerFactory firmy DIgSILENT.
-
Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. CZ. III. ZASTOSOWANIA.
PublicationAnaliza sensoryczna jest stosowana w wielu dziedzinach życia codziennego. Jest ona najczęściej wykorzystywana do przeprowadzania oceny sensorycznej żywności oraz do oceny właściwości zapachów obecnych w środowisku. Metody analizy sensorycznej można z powodzeniem zastosować w przemyśle: spożywczym, chemicznym, kosmetycznym, farmaceutycznym, weterynaryjnym oraz perfumeryjnym. W pracy omówiono możliwości zastosowania metod analizy...
-
Metody funkcjonowania PPP według ustawy i według wytycznych dla udanych projektów (dokument Komisji Europejskiej, 2003 r.)
PublicationW rozdziale scharakteryzowane metody funkcjonowania PPP. Przedstawiono procedurę wyboru partnera prywatnego na podstawie przepisów ustaw z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane i usługi.
-
Zastosowanie metody elementów spektralych do modelowania zjawisk propagacji fal sprężystych dla celów diagnostyki
PublicationW artykule przedstawiono modelowanie propagacji fal sprężystych przy pomocy metody elementów spektralnych na bazie płytowych elementów Mindlina. Zaletą tego sformułowania jest diagonalizacja macierzy mas wynikająca ze zgodności rozkładu węzłów elementu wzorcowego i fizycznego z położeniem punktów całkowania kwadraturą Gaussa-Lobatto-Legendre'a. W pracy przedstawiono symulacje propagacji fal giętnych wzbudzonych na jednej krawędzi...
-
Fizyczne metody badań materiałów I - NT1 2022
e-Learning CoursesKurs wykładowy do przedmiotu "Fizyczne Metody Badań Materiałów I" dla studentów kierunku Nanotechnologia, stopień 1, sem. 4.
-
Fizyczne metody badań materiałów I - IM1 2023
e-Learning CoursesKurs wykładowy do przedmiotu "Fizyczne Metody Badań Materiałów I" dla studentów kierunku Inżynieria Materiałowa, stopień 1, sem.5.
-
Metody elektrochemiczne w zastosowaniach biomedycznych 2022/2023
e-Learning CoursesPRZEDMIOT OBEJMUJE: WYKŁAD, LABORATORIUM, PROJEKT Treści wykładu Podstawy elektrochemii, elektryczna warstwa podwójna metal /elektrolit, półprzewodnik elektrolit. Kinetykaprocesów elektrodowych. Elektrokataliza. Podstawy metod pomiarowych: woltamperometria,chronoamperometria, elektrochemiczna spektroskopia impedancyjna. Wykorzystanie metodelektrochemicznych w projektowaniu sensorów w zastosowaniach biomedycznych. Biokompatybilnośćmateriałów...
-
Wspomaganie projektowania automatyki siłowni statku przy zastosowaniu metody CBR.
PublicationW referacie zaprezentowano metodologię CBR (wnioskowania na podstawie przypadków), zastosowano w systemie ekspertowym wspomagania projektowania automatyki okrętowej na podstawie informacji o statkach zbudowanych oraz modelu dziedzinowego.
-
Metody oznaczania in vitro właściwości przeciwutleniających próbek żywności. Cz. I
PublicationWystępowanie większości chorób cywilizacyjnych może być rezultatem stresu oksydacyjnego prowadzącego do różnorodnych zmian w ludzkim organizmie, wywołanych działaniem tzw. reaktywnych form tlenu. Z tego też powodu pojawiło się olbrzymie zapotrzebowanie na szybkie testy umożliwiające pomiar całkowitej zawartości przeciwutleniaczy czy też ogólnej siły przeciwutleniającej produktów żywnościowych a w szczególności świeżych warzyw...
-
Metody ustalania cen produktów na rynku usług w Polsce
Publication -
Metody różnicowe dla równań parabolicznych z silną zależnością funkcyjną
Publication -
Metody i narzędzia prewencyjne w projektowaniu i eksploatacji dróg
PublicationSpośród wielu systemowych elementów zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, wyróżnić można cztery rodzaje działań mające charakter prewencyjny, a mianowicie: Ocena oddziaływania na bezpieczeństwo ruchu, Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego, Zarządzanie bezpiecezństwem sieci drogowej i Przeglądy dróg. Działania te, jako środki prewencyjne w projektowaniu i eksploatacji dróg powinny stanowić spójny system ocen projektowanych...
-
Metody budowania strategicznej karty wyników na przykładzie Wirtualnej Polski.
PublicationJedną z metod przełożenia strategii na cele operacyjne firmy oraz kontroli jej wykonania jest ''strategiczna karta wyników'' ( ang. Balanced Scorecard,skrót: BSC), w której odpowiednio dobrane mierniki pozwalają na mierzenie wykonania strategii w perspektywie nie tylko finansowej, ale także: klienta,procesów wewnętrznych oraz nauki i rozwoju. Celem artykułu jest zaprezentowanie sposobu, w jaki prowadzono prace nad zbudowaniem...
-
Nowoczesne metody informatyczne w sprawnym wspomaganiu zarządzania przedsiębiorstw bankowych
PublicationW pracy omówiono możliwości zwiększanie konkurencyjności przedsiębiorstwa za pomocą wprowadzenia zaawansowanych usług sieciowych. Scharakteryzowano znaczenie systemów eksperckich, które w formie botów umożliwiają znaczącą poprawę szeregu aspektów komunikacji. Awatary można zamieszczać w witrynach przedsiębiorstw internetowych, co pośrednio zwiększa obroty firmy. Natomiast za pomocą algorytmu ewolucyjnego możliwe jest skrócenie...
-
Wykorzystanie skomputeryzowanej metody sztucznych baz w badaniach procesu docierania
PublicationPrzedstawiono metodę pomiaru ubytku liniowego docieranych elementów i docieraków. W badaniach wykorzystano wzorcowe odciski Vickers'a wykonane na stalowych próbkach kontrolnych. Pomiary przekątnych odcisków przeprowadzono przy pomocy mikroskopu stereoskopowego i kamery CCD, sprzężonej z programem komputerowym MultiScan v.6.08.
-
Nowe metody rekultywacji wód powierzchniowychna przykładzie jezior w Polsce
PublicationPodstawowym zagrożeniem jezior jest ich eutrofizacja, będąca głównie wynikiem odprowadzania do jezior i ich dopływów niedostatecznie oczyszczonych ścieków . Jedynie część ekosystemów jest w stanie sobie poradzić z nadmiarem trofii i zneutralizować wprowadzone ładunki zanieczyszczeń. W pozostałych przypadkach konieczne jest podjęcie działań rekultywacyjnych. Zagadnienie rekultywacji wód eutroficznych należy do największych wyzwań...
-
Metody i jezyki opisu scenariuszy zachowań aplikacji przetwarzania wszechobecnego
PublicationPrzedstawiono opis przetwarzania scenariuszy zachowań aplikacjiprzetwarzania wszechobecnego. Zaprezentowano charakterystykę porównawczą języków wykorzystywanych do opisu takich scenariuszy. Przytoczono prace, w których podjęto próby wykorzystania języków formalnych do weryfikowania poprawności scenariuszy na etapie ich defniowania.
-
Implementacja sferycznej metody wizualizacji terenu przy użyciu algorytmu HRTMR
PublicationArtykuł ma na celu przedstawienie technik renderingu terenu w czasie rzeczywistym, w oparciu o najnowsze możliwości dzisiejszych kart graficznych. Głównym omawianym zagadnieniem będzie generacja sferycznej siatki terenu przy użyciu algorytmu opartego na ROAM oraz sześciennej projekcji wybrzuszeń. Ponadto zostaną poruszone takie zagadnienia jak spójność siatki terenu czy problemy związane z jej zmienno-rozdzielczościową naturą.
-
Metody symulacji przetwornika z impulsowym sygnałem wyjściowym modulowanym częstotliwościowo
PublicationW artykule przedstawiono porównanie zaproponowanych przez autorów metod symulacji wyjściowego sygnału impulsowego przetwornika napięcie-częstotliwość U/F. Pierwsza z analizowanych metod oparta jest na modelu fizycznym przetwornika, druga na jego równaniu matematycznym. Mimo odmiennego podejścia otrzymano zbliżone wyniki. W pierwszej metodzie uzyskano wyniki obarczone błędami kwantowania o rozkładzie jak w rzeczywistym układzie...
-
Zaawansowane metody charakterystyki i uzdatniania wody w basenach kąpielowych
PublicationW literaturze przedmiotu szeroko opisywane są zagrożenia dla zdrowia kąpiących się i obsługi ze względu na losowe występowanie w wodzie bakterii grupy coli, bakterii Escherichia coli typu kałowego, gronkowca koagulazo-dodatniego, pierwotniaków Cryptosporidium Parvum, Gardia i innych mikroorganizmów, a także produktów reakcji związków dezynfekujących z zanieczyszczeniami organicznymi w wodzie. Stosowane dotychczas technologie uzdatniania...
-
Nowe metody do badań składników obcych w miodach pszczelich
PublicationPszczoły, zbierając nektar, pyłek kwiatowy i spadź narażone są na częsty kontakt ze szkodliwymi substancjami (stosowanymi w rolnictwie) osadzonymi na roślinach i przenoszą te zanieczyszczenia - na powierzchni ciała lub wraz z pożytkami - do ula, i w konsekwencji zanieczyszczenia przedostają się do miodu.W związku z możliwością zanieczyszczenia miodu przez pestycydy należące do różnych klas związków chemicznych, pomocne okazuje...
-
Niekonwencjonalne metody zespolenia stal-beton w świetle badań eksperymentalnych
PublicationW referacie przedstawiono zasady określania dla łączników zespolonych konstrukcji stalowo-betonowych podatności podłużnej połączenia oraz jego sztywności poprzecznej, tj, sztywności na unoszenie (wyciąganie) betonowej płyty ze stalowego środnika. Zasady te narzuca Eurokod 4. Następnie opisano własne badania eksperymentalne dwóch typów niekonwencjonalnych połączeń. Badania były ukierunkowane na sprawdzenie kryteriów podatności podłużnej...
-
Optymalizacja wydajności obliczeniowej metody elementów skończonych w architekturze CUDA
PublicationCelem niniejszej rozprawy oraz stypendium odbytego w ramach projektu było opracowanie numerycznie efektywnego rozwiązania algorytmicznego i sprzętowego, które umożliwia przyspieszenie analizy problemów elektromagnetycznych metodą elementów skończonych (MES) z funkcjami bazowymi wysokiego rzędu. Metoda elementów skończonych w dziedzinie częstotliwości stanowi wydajne i uniwersalne narzędzie analizy układów mikrofalowych (rys....
-
Biowodór, „paliwo przyszłości”, dotychczasowe metody otrzymywania , porównanie metod otrzymywania
PublicationWodór jest ważnym pierwiastkiem w przemyśle chemicznym. Biowodór wydaje się być użytecznym odnawialnym nośnikiem energii, który mógłby zastąpić paliwa kopalne. Największym problemem wodoru jest jego rzadkie występowanie w czystej formie molekularnej H 2 . Dlatego otrzymanie biowodoru w objętościach opłacalnych ja ko surowiec czy biopaliwo wiedzie przez bioodpady „przesycone” wodorem. Każdy związek...
-
Metody ochrony przed spoofingiem w systemach nawigacji satelitarnej GNSS
PublicationPrzedstawiono problem spoofingu w systemach nawigacji satelitarnej. Dokonano przeglądu metod wykrywania i eliminacji spoofingu. Ponadto, przedstawiono wyniki badań rozwiązania antyspoofingowego opartego na przestrzennym przetwarzaniu sygnałów.
-
Zastosowanie metody galwanostatycznej do wyznaczania błędu fazy elektrod woltamperometrycznych
PublicationW pracy przeanalizowano właściwości metrologiczne elektrod woltamperometrycznych w dziedzinie częstotliwości. Wykazano, że w przypadku, gdy reakcja elektrochemiczna kontrolowana jest procesem transportu jonów, elektroda woltamperometryczna zachowuje się tak jak przetwornik pomiarowy I rzędu. Jej właściwości metrologiczne opisane są przez czułość, częstotliwość graniczną, błąd amplitudy i błąd fazy. Przeprowadzona analiza pokazała,...
-
Współczesne metody zapewniania jakości oprogramowania. Od klasyki do zwinności
PublicationKsiążka opisuje problematykę jakości w kontekście metod wytwarzania oprogramowania. Składa się z 22 rozdziałów podzielonych na 6 części: Znaczenie jakości oprogramowania, Podstawowe pojęcia i problemy jakości, Jakość w ujęciu klasycznym, Pomiary jakości, Dokumentacja i normy jakości procesu, Jakość w podejściu zwinnym. Zebrany materiał pokazuje ewolucję podejścia do jakości w klasycznych metodykach wytwarzania (od modelu kaskadowego...
-
Metody oceny jakości łączy bezprzewodowych wykorzystywanych w systemie netBaltic
PublicationPrzedstawiono metodę oceny jakości łączy, opracowaną w ramach projektu netBaltic, która powstała w wyniku analizy danych zgromadzonych podczas wielu kampanii pomiarowych na wodach Morza Bałtyckiego oraz badań i testów prowadzonych w środowisku laboratoryjnym. Przedstawiono definicję parametru LQI (Link Quality Indicator) oraz sposób jego wyznaczania dla sieci komórkowych 3G i LTE oraz dla łączy bezprzewodowych WiFi. Zaprezentowano...
-
Zastosowanie metody sztucznych baz w analizie docierania powierzchni płaskich
PublicationPrzedstawiono wyniki badań zużycia pierścieni prowadzących w układzie kinematycznym standardowej docierarki jednotarczowej. Do analiz wykorzystano metodę sztucznych baz Vickersa.
-
Przepustowość istniejącego układu kanalizacyjnego a metody wyznaczania natężeń deszczy miarodajnych
PublicationAnalizy przepustowości układu kanalizacji pracującego w układzie mieszanym - częściowo ogólnospławnym częściowo mieszanym. Problem identyfikacji przewodów. Analizy przepustowości w aspekcie wymagań PN-EN752 oraz wytycznej A118. Wykorzystane wzory empiryczne Błaszczyka, Bogdanowicz-Stachy i Suligowskiego. Problem zjawisk ekstremalnych. Zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni, ich wpływ na parametry zlewni. Szczególny problem przepustowości...
-
Wybrane metody optymalizacji podatkowej w sektorze MSP w Polsce
PublicationZ każdą działalnością gospodarczą związane jest rozliczanie i płacenie podatków zarówno bezpośrednich jak i pośrednich. Jak podaje serwis dla księgowych infor.pl Polscy przedsiębiorcy nie zawsze są świadomi, że pomimo, iż podatki są obowiązkową daniną na rzecz państwa, można legalnie zmniejszyć ich należną kwotę poprzez wykorzystanie narzędzi dostępnych w polskim prawie podatkowym. Narzędzia te popularnie nazywa się optymalizacjami...
-
Metody udostępniania materiałów multimedialnych w sieciach LAN i WAN.
PublicationW referacie przedstawiono możliwości wzbogacania treści edukacyjnych dzięki wykorzystaniu technik multimedialnych. Uzupełnienie materiału edukacyjnego w postaci plików audio oraz wideo daje zupełnie nową jakość . Opisano jak stworzyć taki materiał, jaki jest potrzebny do realizacji oraz jak bardzo czasochłonny jest ten proces. Wnioski i spostrzeżenia zostały przedstawione na podstawie praktycznej realizacji wykładu dot. Systemu...
-
Metody udostępniania materiałów multimedialnych w sieciach LAN I WAN.
PublicationWraz z rozpowszechnianiem usług szerokopasmowych zmniejsza się ograniczenie co do objętości oferowanych materiałów edukacyjnych udostępnianych w sieciach LAN i WAN. W referacie przedstawiono możliwości wzbogacenia treści edukacyjnych dzięki wykorzystaniu technik multimedialnych. Uzupełnienie materiału edukacyjnego w postaci plików audio i wideo daje zupełnie nową jakość. Opisano jak stworzyć taki materiał, jaki sprzęt jest potrzebny...