Filters
total: 757
-
Catalog
Search results for: budowa drog kolejowych
-
Grzegorz Ronowski dr hab. inż.
People -
Robotyka, L, MiBM, st. II, sem.1 (PG_00057371) 03.2022
e-Learning CoursesKurs Robotyka (laboratorium) przeznaczony jest dla studentów 1. semestru studiów dziennych II stopnia, studiujących na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn. Kurs zawiera treści do zajęć laboratoryjnych z zakresu manipulatorów przemysłowych - ich budowy, cech, podzespołów, sterowania, oraz robotów modułowych - ich programowania i modeli.
-
Systemy fotowoltaiczne
e-Learning CoursesBudowa instalacji fotowoltaicznych typu on-grid i stand-alone. Podstawowe problemy związane z pracą tego typu układów. Zdobycie wiedzy umożliwiającej projektowanie instalacji fotowoltaicznych i ich odpowiednie usytuowanie w przestrzeni oraz analizę ekonomiczną projektu. Poznanie programu PVSol Premium. 15h wykład+15h projekt
-
Photovoltaic systems summer 2023/24
e-Learning CoursesBudowa instalacji fotowoltaicznych typu on-grid i stand-alone. Podstawowe problemy związane z pracą tego typu układów. Zdobycie wiedzy umożliwiającej projektowanie instalacji fotowoltaicznych i ich odpowiednie usytuowanie w przestrzeni oraz analizę ekonomiczną projektu. Poznanie programu PVSol Premium. 15h wykład+15h projekt
-
Biochemia
e-Learning Courses1. Budowa komórek prokariotycznych i eukariotycznych2. Biocząsteczki – aminokwasy, peptydy i białka3. Biocząsteczki – cukry i polisacharydy4. Biocząsteczki – lipidy. Budowa błon biologicznych5. Biocząsteczki – kwasy nukleinowe6. Enzymy – budowa, mechanizmy działania i regulacji aktywności7. Główne szlaki kataboliczne – glikoliza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy, utlenianie kwasów tłuszczowych8. Przykłady szlaków anabolicznych9....
-
Factors affecting the conclusion of an arrangement in restructuring proceedings: evidence from Poland
PublicationThe EU Restructuring Directive (2019/1023) requires Member States to provide a preventive restructuring framework for financially distressed entities that remain viable or are likely to readily restore economic viability. The first step to a successful restructuring is the approval of an arrangement between the debtor and creditors. The main research objective of the article is to identify factors affecting the conclusion of an...
-
Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji, 2023/24 – prow.WP
e-Learning CoursesKurs przewidziany jest jako pomoc w realizacji zajęć z przedmiotu Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji na studiach stacjonarnych specjalności Budowa okrętów.Obejmuje materiały pomocnicze: wprowadzenia merytoryczne do poszczególnych ćwiczeń, przykłady przedstawiające ich wykonanie oraz „przewodniki” po funkcjach programu Femap ułatwiające samodzielną realizację obliczeń wytrzymałościowych.
-
Inżynieria Powierzchni: Wybrane zagadnienia
PublicationZakres tematyczny niniejszego podręcznika obejmuje zagadnienia z dziedziny inżynierii powierzchni dotyczące podstawowych procesów niszczenia powierzchni tworzyw metalicznych oraz metod stosowanych w celu podwyższenia odporności korozyjnej oraz odporności na zużycie. Wybrano i opisano głównie tradycyjne technologie inżynierii powierzchni takie jak galwanotechnika, pokrywanie ogniowe (zanurzeniowe), natryskiwanie cieplne, napawanie,...
-
Jacek Oskarbski dr hab. inż.
PeopleAssociate professor (D.SC.Eng.) in the Department of Civil Engineering at the Gdansk University of Technology. Main research areas are traffic modeling and forecasting, transport planning, intelligent transport systems, traffic engineering, and mobility management. A graduate of the University (1994). He worked as road planner in BPBK and Transprojekt Gdański Office (1993-1996). Pposition of assistant in the Highway Engineering...
-
Implementacja aktów prawa w metodyce badań emisyjności akustycznej w transporcie szynowym
PublicationPrzedmiotem artykułu jest przedstawienie zakresu działań wraz ze wstępnymi wnioskami, które dotyczą realizowanego projektu Plutonium Supporting Student Research Teams pn. Badania emisyjności akustycznej w transporcie szynowym realizowanym przez Koło Naukowe Inżynierii Drogowej i Kolejowej Politechniki Gdańskiej. Celem projektu jest ocena emisyjności akustycznej typu nawierzchni z typem pojazdu szynowego oraz ocena komfortu podróżnych...
-
Wybrane zagadnienia optymalizacji organizacji ruchu kolejowego w celu minimalizacji kosztów energii elektrycznej
PublicationW artykule przedstawiono podział kosztów w transporcie kolejowym z uwzględnieniem kosztów wewnętrznych przedsiębiorstwa, do których zaliczają się między innymi koszty dostępu do infrastruktury, czy koszty energii. Stwierdzono, że przy odpowiedniej organizacji ruchu pociągów na sieci kolejowej, bez ponoszenia dodatkowych nakładów na infrastrukturę i specjalistyczne urządzenia, można znacznie ograniczyć zużycie energii, a co za tym...
-
BEYOND5 Building the fully European supplY chain on RFSOI, enabling New RF Domains forSensing, Communication, 5G and beyond
ProjectsProject realized in Department of Microwave and Antenna Engineering according to 494998 agreement from 2021-03-08
-
Paweł Śliwiński dr hab. inż.
PeopleDiplomas and academic degrees. Training 2017: degree of habilitated doctor;2006: PhD in Technical Sciences. PhD thesis defended with distinction. Gdansk University of Technology, Faculty of Mechanical Engineering.2000: Master of Science. Graduated from the university with distinction. Gdansk University of Technology, Faculty of Mechanical Engineering.1995: Mechanical technician. Graduated from a Technical Secondary School...
-
WIMiO - MiBM 1 - Matematyka II - Projekt 2021/2022 (N.Jarzębkowska)
e-Learning CourseseKurs dla przedmiotu Matematyka II - projektdla kierunku Mechanika i Budowa Maszyn (sem. 2) WIMiO
-
WIMiO - PiBJ 1 - Matematyka II - Projekt 2021/2022 (N.Jarzębkowska)
e-Learning CourseseKurs dla przedmiotu Matematyka II - projektdla kierunku Projektowanie i Budowa Jachtów (sem. 2) WIMiO
-
Forecasting of railway track tamping based on settlement of sleepers using fuzzy logic
PublicationThe sleepers in a railway track transfer vertical, transverse and longitudinal loads to the track ballast and subgrade. The sleepers allow for keeping the distance between the rails constant. The thickness of ballast should be between 16 and 35 cm depending on the design standard of the track, and it should be densified where the ballast supports the sleeper. The exploitation causes contamination of the ballast, crushing the material...
-
BEYOND5 Building the fully European supplY chain on RFSOI, enabling New RF Domains for Sensing, Communication, 5G and beyond
ProjectsProject realized in Department of Microwave and Antenna Engineering according to 876124 agreement from 2020-05-28
-
Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji – prow.WP
e-Learning CoursesKurs przewidziany jest jako pomoc w realizacji zajęć z przedmiotu Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych specjalności Budowa okrętów i jachtów.Obejmuje materiały pomocnicze: wprowadzenia merytoryczne do poszczególnych ćwiczeń, przykłady przedstawiające ich wykonanie oraz „przewodniki” po funkcjach programu Femap ułatwiające samodzielną realizację obliczeń wytrzymałościowych.
-
Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji – prow.WP
e-Learning CoursesKurs przewidziany jest jako pomoc w realizacji zajęć z przedmiotu Wytrzymałościowe modelowanie konstrukcji na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych specjalności Budowa okrętów i jachtów.Obejmuje materiały pomocnicze: wprowadzenia merytoryczne do poszczególnych ćwiczeń, przykłady przedstawiające ich wykonanie oraz „przewodniki” po funkcjach programu Femap ułatwiające samodzielną realizację obliczeń wytrzymałościowych.
-
Przegląd możliwości zastosowania systemu wieloagentowego w transporcie
PublicationInteligentne systemy rozproszone są coraz szerzej stosowane w różnorodnych dziedzinach nauki. Przykładem najprostszego systemu rozproszonego jest organizacja ludzka, która poprzez szereg cech takich jak kooperacja, negocjacja oraz koordynacja jest w stanie wspólnie rozwiązywać rozmaite problemy. System złożony z komunikujących się oraz współpracujących ze sobą agentów jest w stanie osiągnąć zadany im wcześniej cel. Sytuacje, które...
-
Przyszłość energetyki jądrowej na świecie
PublicationProblemy dostępności paliwa jądrowego i składowania odpadów radioaktywnych skłaniają do przemian w technologii reaktorów jądrowych w kierunku generacji IV. Równolegle obserwuje się rozwój reaktorów małej i średniej mocy. Obie ścieżki wydają się być słuszne i obiecujące. W przypadku małych reaktorów jądrowych, pierwsze instalacje mogą powstać w najbliższych pięciu latach, niektóre z nich mogą zaliczać się do reaktorów IV generacji....
-
Włodzimierz Przybylski prof. dr inż.
People -
Analiza wyników monitoringu odbieraków prądu w warunkach ruchowych na linii kolejowej
PublicationOmówiono metodę ciągłego monitorowania stanu odbieraków prądu na linii kolejowej w oparciu o pomiar uniesienia przewodów jezdnych sieci trakcyjnej w czasie przejazdu pociągu. Omówiono zasadę działania wdrożonego stanowiska monitoringu. Opisano algorytmy analizy danych pomiarowych - w szczególności oszacowania siły statycznej odbieraka prądu - i przyjęte kryteria oceny odbieraka. W analizie bierze się pod uwagę także prędkość pociągu...
-
Ryszard Katulski prof. dr hab. inż.
People -
PERSUADE PoroElastic Road SUrface: an innovation to Avoid Damages to the Environment
ProjectsProject realized in Faculty of Mechanical Engineering according to 226313 agreement from 2009-08-17
-
Zarządzanie personelem, (O: 10250), W, TiL, sem. 06, letni 22/23
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z istotą i znaczeniem aspektu zarządzania kadrami, metodami, narzędziami oraz procedurami zarządzania personelem w obszarze planowania, zatrudnienia, rekrutacji, selekcji adaptacji pracowniczej, motywowania do pracy (narzędzia motywacyjne, style kierowania, sylwetka menedżera, komunikacja, zarządzanie konfliktem, budowa zespołów pracowniczych), wynagradzania, monitorowania, tworzenia systemów...
-
ZARZĄDZANIE PERSONELEM (PG_00056220), W, Specjalność: Zarządzanie logistyczne w transporcie , sem. 06, letni 2023/24
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z istotą i znaczeniem aspektu zarządzania kadrami, metodami, narzędziami oraz procedurami zarządzania personelem w obszarze planowania, zatrudnienia, rekrutacji, selekcji adaptacji pracowniczej, motywowania do pracy (narzędzia motywacyjne, style kierowania, sylwetka menedżera, komunikacja, zarządzanie konfliktem, budowa zespołów pracowniczych), wynagradzania, monitorowania, tworzenia systemów...
-
Automatyka i pomiar wielkości fizykochemicznych
e-Learning CoursesPojęcia i wielkości podstawowe. Sprzężenie zwrotne, układy regulacji i sterowania. Schematy blokowe. Podstawy opisu matematycznego właściwości dynamicznych elementów układów regulacji. Stany ustalone i nieustalone procesów. Nastawianie, sterowanie i regulacja procesów – regulatory i urządzenia wykonawcze. Metody badania i analizy stanów nieustalonych procesów. Dobór regulatorów. Stabilność i jakość sterowania. Kryteria oceny jakości...
-
Modernistyczne centrum miasta - ewolucja idei Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni 1926-2007
PublicationModernistyczne centrum miasta jako zagadnienie urbanistyczne nieczęsto było w okresie międzywojennym przedmiotem prac realizacynych. W porównaniu bowiem do podejmowanych na wielką skalę zarówno w Polsce jak i w całej Europie zadań mieszkaniowych, budowa nowych zespołów śródmiejskich należała do rzadkości. W tym kontekście ciekawym problemem jest geneza i rozwój idei Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni. W sensie projektowym w skali...
-
Badania cieczy jonowych jako absorbentów gazów
PublicationPrzedmiotem pracy jest efektywność przenikania CO2 oraz CH4 przez ciekłe membrany z cieczami jonowymi osadzonymi na nośnikach polimerowych i szklanych oraz pomiary stabilności tych membran w temperaturze 283-298 K.Badania objęły ciecze jonowe będące kombinacją kationu [CnMIM], zawierającego różną długość podstawnika alkilowego n=2-6 oraz różnych anionów: Tf2N, TfO, BF4 i PF6. Jako nośniki SILMs zastosowano materiały polimerowe:...
-
Reaktory elektrochemiczne w przemyśle - konstrukcja i zastosowania
PublicationZ biegiem lat reakcje elektrochemiczne przestały być postrzegane jedynie jako eksperymenty laboratoryjne lub proste baterie. Chociaż mechanizm reakcji i budowa prostych reaktorów znana jest ludzkości już od ponad 100 lat w ostatnich latach można zauważyć największy wzrost zainteresowania tą dziedziną. Nowy stale opracowywane są lepsze projekty budowy reaktorów. Modyfikacje to nie tylko rodzaje i formy materiałów, z których wykonane...
-
Oznaczanie wybranych związków z grupy kationowych surfaktantów w stałych próbkach z wykorzystaniem techniki chromatografii jonowej
PublicationZwiązki z grupy surfaktantów ze względu na specyficzne właściwości fizykochemiczne (m.in. amfifilowa budowa, zdolność rozpuszczania się w cieczach o różnej polarności i tworzenia micelli, zróżnicowana toksyczność) są wykorzystywane w wielu sferach działalności człowieka. Stosowanie różnego typu związków powierzchniowo-czynnych zarówno w przemyśle jak i w gospodarstwach domowych jest przyczyną emitowania do środowiska zanieczyszczeń,...
-
Zabytkowy zespół dwóch podziemnych zbiorników wody czystej i ogrodu wodnego przy dawnym Szpitalu Miejskim w Gdańsku – obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny
PublicationW pracy opisano mało dotychczas znany fragment zespołu Szpitala Miejskiego w Gdańsku (dziś GUMed, dawniej też Akademia Medyczna), obejmujący dwa historyczne podziemne zbiorniki wody pitnej z początku XX wieku, oraz założenie parkowe z lat 40., powiązane z nimi funkcjonalnie i tworzące spójny zespół. Najpóźniej na przełomie lat 60/70 wykorzystanie tego obszaru (około 1 ha) wygasło i nie został on ponownie zagospodarowany w szerszej...
-
Problemy mieszkaniowe w budującej się Gdyni, „mieście poszukiwaczy złota”
PublicationMiasto Gdynia, zbudowane zupełnie od podstaw w przeciągu kilkunastu lat, na przestrzeni lat 1923-1939, stanowiło jedno z najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych II Rzeczypospolitej. Szybka budowa dwóch składowych tego nowoczesnego ośrodka, jakimi były port i miasto, wiązała się nierzadko z nowymi, wcześniej trudnymi do przewidzenia wyzwaniami natury planistycznej i organizacyjnej. W początkowych latach budowy Gdyni zapewnienie...
-
Wpływ dużych założeń widowiskowo-sportowych na rewitalizację przestrzeni miejskich na przykładzie stadionu Energa Arena w Gdańsku
PublicationCelem badań jest wykazanie, iż budowa dużych obiektów i założeń widowiskowo-sportowych w przestrzeni zurbanizowanej może generować pozytywne przemiany i rewitalizację zdegradowanych obszarów miejskich. Na podstawie analizy porównawczej przypadków, w których działania takie miały miejsce można stwierdzić, że lokalizowanie tychże obiektów na silnie zdegradowanych terenach zurbanizowanych jest jedną z najbardziej efektywnych metod...
-
MES w mechanice cienkościennych konstrukcji powłokowych, II stop., Oce Sn, W, [BR], zimowy, 22/23 (PG_00057296)
e-Learning CoursesTematy: Omówienie literatury przedmiotu; ogólny obraz MES - typy analiz, idea dyskretyzacji, pojęcie elementu skończonego, budowa globalnych równań równowagi, zasada pracy wirtualnej w zapisie macierzowym; Podstawowe równania MES (statyka, dynamika) - algorytm MES w mechanice liniowej, równania liniowej teorii płyt cienkich, założenia upraszczające (hipoteza Kirchhoffa-Love'a); dyskretyzacja ustroju powierzchniowego, dynamiczne...
-
Praca projetkowa IV, P, Oce, lato 22/23 PG_00041790
e-Learning CoursesSpecjalność: Budowa Okrętów i Jachtów (WOiO), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2021/2022 - zimowy (obecnie sem. 5) Wykonanie modelu komputerowego 3D bloku statku z uwzględnieniem wybranych aspektów konstrukcyjno-technologicznych. Analiza transportu bloku. (Wykonanie projektu usztywnień transportowych, uchwytów transportowych, itp.). Wykonanie listy kompletacyjnej bloku statku.
-
Praca projektowa III, P, sem.6, lato23/24, PG_00055303
e-Learning CoursesSpecjalność: Budowa Okrętów i Jachtów (WOiO), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2021/2022 - zimowy (obecnie sem. 5) Wykonanie modelu komputerowego 3D bloku statku z uwzględnieniem wybranych aspektów konstrukcyjno-technologicznych. Analiza transportu bloku. (Wykonanie projektu usztywnień transportowych, uchwytów transportowych, itp.). Wykonanie listy kompletacyjnej bloku statku.
-
Renesans polskich dworców
PublicationOd 2009 r. prowadzony jest szeroko zakrojony program inwestycyjny przebudowy istniejących i budowy nowych dworców kolejowych w ramach modernizacji polskiej sieci kolejowej. Bazuje on na założeniach wdrażanych od końca lat 90. XX wieku programów dworcowych w innych krajach europejskich. Pierwsze pilotażowe projekty były realizowane w związku z programem EURO 2012. Do końca 2014 r. przebudowano 63 obiekty, w tym 47 objęte ochroną...
-
Conservation aspects of cast-iron platform shelters on the example of Vistula Pomerania railway stations
PublicationCast-iron shelters were used in the 19th century as cheaper alternatives to large platform halls. Nevertheless, they were aesthetically distinguishable from later riveted solutions. Because of their durability and continuous utility, they were not the subject of disassembly, as numerous transport infrastructure objects have been in recent decades. This article aims to indicate proper conservation practices during construction works...
-
Wytrzymałość zmęczeniowa i nośność graniczna – prow.WP
e-Learning CoursesKurs obejmuje materiały pomocnicze do wykładu i projektu z „Wytrzymałości zmęczeniowej i nośności granicznej” przeznaczone dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, specjalność Budowa okrętów i jachtów, profil „Duże statki”.Materiały do wykładu zawierają prezentacje, które można obejrzeć bezpośrednio, oraz pliki w formacie PDF z komentarzem do wykładów. Materiały do projektu zawierają wprowadzenia merytoryczne do poszczególnych...
-
Łożysko garnkowe z funkcją pomiaru siły obciążającej, zwłaszcza dla mostów i wiaduktów
InventionsPrzedmiotem projektu jest technologia polegająca na modyfikacji produkowanych łożysk pod względem instalacji czujników badający obciążenie mostów i wiaduktów. Efektem będzie mniej kosztowne rozwiązanie, które ułatwi monitorowanie obciążeń mostów i wiaduktów.
-
wykład informatyka - nowy
e-Learning CoursesTematyka wykładu obejmuje zagadnienia związane: -rozwój, budowa komputerów w tym mikrokontrolerów i ich zastosowanie w wielu dziedzinach, układy pozwalające przejść z techniki analogowej na cyfrową (przetworniki wielkości nieelektrycznych na eleaktrycze, przetworniki analogowo cyfrowe oraz cyfrowo analogowe -oprogramowanie, logika programowania od asemblera do języków wysokiego poziomu -transmisja danych, historia...
-
Podstawy modelowania układów napędowych - W-15/Ć-0/L-30/P-0, WIMiO, PMRiUN, I st., sem. 05, stacjonarne, (M:31575W0), semestr zimowy 2022/2023
e-Learning CoursesZastosowanie technik komputerowych w modelowaniu pneumatycznych i hydraulicznych układów napędowych. Modelowanie przepływu w szczelinach. Modelowanie zużycia paliwa silnika spalinowego o zapłonie iskrowym. Modelowanie momentu napędowego silnika spalinowego. Przeprowadzenie symulacji pracy układu napędowego pojazdu z silnikiem spalinowym w zadanych warunkach eksploatacji. Budowa sprzęgła ciernego, suchego pojazdu samochodowego....
-
Podstawy modelowania układów napędowych - W-15/Ć-0/L-0/P-30, WIMiO, PMRiUN, I st., sem. 05, stacjonarne, (M:31575W0), semestr zimowy 2023/2024
e-Learning CoursesZastosowanie technik komputerowych w modelowaniu pneumatycznych i hydraulicznych układów napędowych. Modelowanie przepływu w szczelinach. Modelowanie zużycia paliwa silnika spalinowego o zapłonie iskrowym. Modelowanie momentu napędowego silnika spalinowego. Przeprowadzenie symulacji pracy układu napędowego pojazdu z silnikiem spalinowym w zadanych warunkach eksploatacji. Budowa sprzęgła ciernego, suchego pojazdu samochodowego....
-
Work Safety and Ergonomics - L-15/C-0/L-0/P-0, Design and Production Engineering, WIMiO, undergraduate studies, engineering studies, full-time (stationary) studies, 2021/2022, se04, (M:32013W0), summer semester 2023/2024
e-Learning CoursesWydział Mechaniczny Mechanika i budowa maszyn (w języku angielskim). Kurs: Specjalność: Design and Production Engineering (WM), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2018/2019 - zimowy (obecnie sem. 4), Semestr: 2019/2020 - letni. Student explains the concepts of ergonomics. Describes its goals and area of application. Defines the human - machine - environment system. Designs the human working environment taking into account...
-
Regulator przepływu
InventionsPrzedmiotem wynalazku jest regulator przepływu w dziedzinie napędów hydraulicznych.
-
Podstawy automatyki, W/Ćw., PiBJ, sem. 04, letni 23/24 (PG_00055281)
e-Learning CoursesKurs dla studentek i studentów studiów I stopnia na kierunku Projektowanie i budowa jachtów, semestr 4. Skrót tematyki kursu: podstawy automatyki, pojęcia podstawowe w automatyce, klasyfikacja układów automatyki, podstawowe elementy ukladów automatyki, rodzaje modeli matematycznych, funkcje przejścia, sposoby analizy układów sterowania w tym metoda częstotliwościowa, stabilność układów sterowania, regulatory, uchyb regulacyjny,...
-
Występowanie surfaktantów w próbkach środowiskowych
PublicationOd czasu wytworzenia pierwszego syntetycznego surfaktantu naukowcy wprowadzali wiele zmian w ich składzie, które miały na celu poprawę działania preparatów oraz zmniejszanie ich negatywnego oddziaływania na poszczególne elementy środowiska. Obecnie surfaktanty stosowane są zarówno jako środki piorące, myjące, czyszczące (chemia gospodarcza, kosmetyki) oraz w przemyśle spożywczym,włókienniczym, metalurgicznym, rafineryjnym, petrochemicznym,...
-
Komputerowo wspomagana analiza elastycznych siłowników elektrostatycznych dla potrzeb implementacji w systemach mechatroniki
PublicationPrzeprowadzone badania naukowe rozpoczęto od szczegółowej analizy układu mechatronicznego dłoni robotycznych, powstałych na przestrzeni ostatnich 40 lat, w celu dokładnego rozpoznania ich głównych wymogów konstrukcyjnych i ograniczeń systemowych. Z uwagi na brak dostępnych narzędzi do symulacji omawianych siłowników, w rozprawie opracowano uniwersalne narzędzie – program do analizy numerycznej. U jego podstawy założono wykorzystanie...