Search
Filters
total: 1878
-
Catalog
- Publications 1389 available results
- Journals 2 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 114 available results
- Inventions 11 available results
- Projects 24 available results
- Laboratories 4 available results
- Research Teams 15 available results
- Research Equipment 8 available results
- e-Learning Courses 296 available results
- Events 14 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: ZASOBNIKI ENERGII W TRANSPORCIE
-
Polski plan radionawigacyjny jako istotny czynnik wpływający na bezpieczeństwo w transporcie
PublicationZ inicjatywy Komisji Nawigacji i Hydrografii Komitetu Geodezji PAN w 2013 roku powołano zespoły, których zadaniem jest przygotowanie propozycji krajowego planu radionawigacyjnego. Niniejszy artykuł jest wstępem do dyskusji nad kształtem polskiego planu radionawigacyjnego oraz określa podstawowy zakres prac niezbędnych do jego realizacji. W artykule zaproponowano zakres zastosowania oraz strukturę dokumentu – Polskiego Planu Radionawigacyjnego....
-
Macro Models of Casualties in Road Transport / Modelowanie Strat Osobowych W Transporcie Drogowym
Publication -
Janusz Kozak prof. dr hab. inż.
PeopleJanusz KOZAK Born 04.07.1953 Puck, Poland Intermediate school” Technikum Budowy Okrętów „Conradinum” Gdansk, 1973. Graduated on Faculty of Shipbuilding of Gdańsk University of Technology, Poland, 1978. Employed: From 1978 - Gdynia Shipyard 1978 as designer, from 1980 as a specialist in Chair of Technology in Faculty of Shipbuilding of Gdańsk University of Technology, 1993 as assistant, PhD (1993), “Method for assessment...
-
Modelowanie rozwoju systemów energetycznych z uwzględnieniem mechanizmów promowania odnawialnych źródeł energii
PublicationW referacie omówiono problemy wynikające z konieczności odwzorowania mechanizmów wsparcia odnawialnych źródeł energii w modelu bilansowym, wykorzystywanym do programowania rozwoju systemów energetycznych. Szczególny nacisk położono na system wykorzystujący świadectwa pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Zaprezentowano metodykę uwzględniania tego mechanizmu w modelu prognostycznym MARKAL do optymalizacji rozwoju...
-
Modelowanie rozwoju systemów energetycznych z uwzględnieniem mechanizmów promowania odnawialnych źródeł energii
PublicationW referacie omówiono problemy wynikające z konieczności odwzorowania mechanizmów wsparcia odnawialnych źródeł energii w modelu bilansowym, wykorzystywanym do programowania rozwoju systemów energetycznych. Szczególny nacisk położono na system wykorzystujący świadectwa pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Zaprezentowano metodykę uwzględniania tego mechanizmu w modelu prognostycznym MARKAL do optymalizacji rozwoju...
-
Wybrane zagadnienia rozwoju źródeł wytwórczych energii elektrycznej w Polsce
PublicationArtykuł omawia wybrane zagadnienia rozwoju polskiego podsektora wytwarzania energii elektrycznej w kontekście czynników decydujących o jego lokalizacji. Wskazuje aktualne problemy, które w najbliższym czasie będą musiały być rozwiązane. Syntetyczne zestawienie wpływu najważniejszych czynników w tle dynamicznego rozwoju gospodarczego daje wyraźne sygnały konieczności szybkiego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną. Prowadzone...
-
Opłacalność zastosowania silników gazowych do produkcji energii elektrycznej i ciepła
PublicationW artykule omówiono uwarunkowania funkcjonowania źródeł małej mocy na lokalnych rynkach energii. Przedstawiono problemy współpracy silników gazowych z systemami energetycznymi oraz uwarunkowania ekonomiczne ich rozwoju. Zaprezentowano wyniki wskaźnikowej analizy opłacalności zastosowania silnika małej mocy.
-
Wpływ sposobu zagospodarowania osadów ściekowych na bilans energii komunalnej oczyszczalni ścieków
PublicationBilans energii elektrycznej i ciepła oczyszczalni ścieków. Różne sposoby zagospodarowania osadów ściekowych. Wskaźniki energochłonności i ciepłochłonności oczyszczalni.
-
Rola rynku bilansującego w kształtowaniu konkurencyjnych rynków energii w Polsce
PublicationOmówiono zasady funkcjonowania Rynku Bilansującego w Polsce. Przedstawiono historię jego działania i dokonano porównania z zasadami funkcjonowania Giełdy Energii. Wskazano na zależność wielkości obrotu energią na rynkach konkurencyjnych od zmieniających się zasad rozliczeń na Rynku Bilansującym.
-
Termodynamiczne uzasadnione modernizacje obiegów cieplnych dla technicznego wykorzystania odnawialnych źródeł energii
PublicationW artykule przedstawiono dwa warianty rozwoju istniejących obiektów energetycznych na przykładzie dwóch miast: Ustki i Gorzowa. Oba warianty jak najbardziej są uzasadnione termodynamicznie. W przypadku Ustki wykorzystanie energii geotermalnej do produkcji energii elektrycznej w binarnej siłowni geotermalnej jest jednak nieekonomiczne. Dla Gorzowa zaproponowano modernizację turbiny GT8C w miejsce elektrociepłowni. Wtrysk pary do...
-
Wykorzystanie energii słonecznej do produkcji ciepła w Unii Europejskiej. Cz. 2
PublicationW drugiej części artykułu omówiono podstawowe problemy polityki energetycznej w odniesieniu do energii odnawialnej oraz przykłady instalacji solarnych w wybranych krajach Unii Europejskiej, takich jak Austria, Dania, Niemcy, Grecja i Włochy. Przedstawiono powierzchnię kolektorów słonecznych, produkcję ciepła przy wykorzystaniu tych kolektorów oraz ceny jednostkowe energii elektrycznej i ciepła. We wnioskach końcowych wskazano na...
-
Zarządzanie kolejowym ruchem podmiejskim z uwzględnieniem możliwości rekuperacji energii.
PublicationW materiale zaprezentowano ideę zarządzania ruchem pociągów przy uwzględnieniu rekuperacji. Odzyskana energia może być wykorzystywana na drodze wymiany między pojazdami znajdującymi się na tym samym odcinku zasilania, związane jest to jednak z odpowiednio skonstruowanym rozkładem jazdy. Przedstawioną koncepcję poparto wynikami z przeprowadzonego przejazdu teoretycznego na odcinku Gdańsk Wrzeszcz - Lotnisko Rębiechowo wykazując,...
-
PRZEGLĄD METOD POMIARU MAŁYCH ENERGII DLA OCENY UKŁADÓW „ENERGY-HARVESTING” I SYSTEMÓW MIKROMOCOWYCH
PublicationW artykule omówiono trzy metody pomiaru małych energii dla oceny układów zasilania typu „energy-harvesting” i systemów mikromocowych. Opisano klasyczną metodę techniczną, jak i estymację energii zarówno poprzez pomiar ładunku oraz wykorzystanie równoważenia ładunku. Niezależnie od metody pomiaru, zwrócono uwagę na specyficzny, impulsowy i nieregularny charakter poboru energii przez systemy mikromocowe oraz podobny impulsowy charakter...
-
Możliwości techniczne nowej generacji przyrządów do oceny jakości energii elektrycznej
PublicationW artykule porównano dane techniczne najwyższej klasy rejestratorów parametrów jakościowych energii obecnie dostępnych na rynku. Na przykładzie urządzenia ELSPEC BLACKBOX G4500 pracującego w klasie A zaprezentowano nowy standard pomiarów polegający na wykonywaniu ciągłej rejestracji wszystkich interesujących użytkownika sygnałów.
-
Wpływ systemu ogrzewania na zużycie energii i koszty eksploatacyjne budynku
PublicationW artykule przedstawiono analizę wpływu systemu ogrzewania na zużycie energii i koszty eksploatacyjne 3-kondygnacyjnego budynku zamieszkania zbiorowego (dom studencki) o powierzchni 2117,16 m2. Budynek miał niskie zapotrzebowanie na ciepło użytkowe do ogrzewania i wentylacji na poziomie 36,85 kWh/(m2 rok). Uwzględniono 5 wariantów technologicznych systemu centralnego ogrzewania (CO) i przygotowania ciepłej wody użytkowej (CWU)....
-
Zabezpieczenia nadprądowe i impedancyjne w sieciach zakładowych ze źródłami energii
PublicationW referacie przedstawiono rozważania dotyczące nastawiania i pracy wybranych zabezpieczeń w sieci SN zakładu przemysłowego ze źródłami energii. Pokazano przykład niewłaściwego nastawianie zabezpieczeń nadprądowych transformatorów wynikający z tzw. praktyki zabezpieczeniowej oraz przykład możliwości niewłaściwego działania zabezpieczenia od utraty wzbudzenia.
-
WYKORZYSTANIE SILNIKA STIRLINGA DO ODZYSKU ENERGII ZE SPALIN
PublicationSilnik Stirlinga jest urządzeniem wytwarzającym energię mechaniczną, w którym nie występuje spalanie paliwa wewnątrz cylindra. Dzięki temu możliwe jest zasilanie silnika energią z dowolnego źródła. Takim źródłem może być promieniowanie słoneczne, spalanie niskokalorycznego paliwa zachodzące w zewnętrznej komorze spalania lub energia odpadowa z innego urządzenia cieplnego, np. silnika spalinowego autobusu lub pojazdu ciężarowego....
-
Specyfika regulacji automatycznej mikroturbin parowych w rozproszonym wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła
PublicationZmierzając do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energij elektrycznej i ciepła, oczekuje się w Polsce rozwoju m.in. mikro elektrociepłowni zasilanych biomasą. biogazem, gazem ze źródeł lokalnych, wodą ze źródeł geotermalnych. W rozproszonym wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła występują specyficzne problemy regulacji automatycznej, związane z wymaganą pewnością zasilania oraz jakością dostarczanej...
-
Systemy Informacji Geograficznej w Transporcie - sem. letni 21_22
e-Learning CoursesPrzedstawienie możliwości wykorzystania GIS w transporcie jako współczesnego narzędzia przetwarzania danych. Przedstawienie metod pozyskiwania danych. Wsparcie GIS w inwestycji.
-
Systemy Informacji Geograficznej w Transporcie - sem. letni 22_23
e-Learning CoursesPrzedstawienie możliwości wykorzystania GIS w transporcie jako współczesnego narzędzia przetwarzania danych. Przedstawienie metod pozyskiwania danych. Wsparcie GIS w inwestycji.
-
Podstawy zarządzania logistycznego w transporcie, (PG_00056153), W, TiL, sem. 02, letni 22/23
e-Learning CoursesPrzybliżenie aspektów zarządzania logistycznego w transporcie (podstawy funkcjonowania przedsiębiorstwa, współczesny transport, logistyka w transporcie).
-
Wpływ sterowania bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych na jakoś energii elekrycznej
PublicationPrzedstawiono działanie bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych w oparciu o symulację komputerową. Szczególną uwagę zwrócono na problem jakości dostarczanej energii elektrycznej poprzez ograniczanie zapadów napięcia w sieci elektroenergetycznej za pomocą bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych. Przedstawiono podstawowe problemy sterowania pracą ogranicznika oraz podstawowe wymagania układu sterującego. Analizę przeprowadzono...
-
Electronic excitation energy migration in partly ordered polymeric films
PublicationWieloetapowa migracja energii pomiędzy podłużnymi fluoroforami (karbocyjaniny) w osiowo rozciąganych foliach polimerowych była studiowana na podstawie pomiarów anizotropii emisji i symulacji Monte Carlo. W przeciwieństwie do układów nieuporządkowanych pokazano eksperymentalnie, że stężeniowa depolaryzacja fluorescencji w osiowo orientowanych foliach jest ekstremalnie słaba, mimo tego, że zachodzi zjawisko migracji energii. Opierając...
-
BADANIE ZABEZPIECZEŃ MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII ZGODNIE Z WYMAGANIAMI KODEKSU SIECI RfG
PublicationCelem zapewnienia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego w ramach systemu wzajemnie połączonego, niezbędnym jest ustalenie jednakowych wymogów mających zastosowanie do modułów wytwarzania energii. W tym celu ustanowiony został kodeks sieci RfG dotyczący wymogów w zakresie przyłączania jednostek wytwórczych do sieci. W pracy przedstawione zostały wymagania kodeksu sieci RfG wobec zabezpieczeń źródeł wytwórczych. Na stanowisku...
-
Zagrożenie porażeniem podczas gaszenia pożaru w budynkach z fotowoltaicznymi źródłami energii
PublicationPodczas prowadzenia akcji gaśniczej w budynku z fotowoltaicznymi źródłami energii występuje zwiększone ryzyko porażenia prądem elektrycznym ze względu to, że moduły fotowoltaiczne są źródłami autonomicznymi i mogą generować niebezpieczne napięcie mimo odłączenia inwertera zarówno od strony AC, jak i DC instalacji elektrycznej. Szczególnie duże ryzyko porażenia powstaje podczas dotknięcia przez strażaka przewodów pod napięciem przyłączonych...
-
Wytwarzania energii z wody na obiektach o bardzo niskich spadach
PublicationW referacie przedstawiono sposób pozyskiwania energii z wody oraz wykorzystanie zasobów technicznych w Polsce. Następnie opisano rodzaje turbin wodnych. W dalszej części przedstawiono rurową turbinę wodną z wirnikiem Kaplana oraz ślimaka Archimedesa, jako technologie wytwarzające energię z wody na obiektach o bardzo niskich spadach. Na końcu opisano perspektywy wykorzystania w przyszłości coraz niższych spadów
-
Proces zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w Polsce dla odbiorcy w gospodarstwie domowym
PublicationW publikacji przedstawiono proces zmiany sprzedawcy energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym, prowadzony w detalicznym segmencie rynku energii. Szczególny nacisk położono na proces bazujący na generalnej umowie dystrybucji dla usługi kompleksowej. Odniesiono się do wszystkich, istotnych regulacji mających zastosowanie do poruszanych kwestii, ze szczególnym uwzględnieniem zapisów instrukcji ruchu i eksploatacji...
-
Ergonomiczne czynniki oceny ryzyka w transporcie morskim. W: Ergonomiatransportu. Red. T. Marek, H. Ogińska, J. Pokorski. Kraków: [B.w.]**2002 s. 201-210, 2 rys. bibliogr. 10 poz.
PublicationBezpieczeństwo jest właściwością obiektów będących systemami antropocent-rycznymi.Mówiąc, że określony system jest bezpieczny rozumieć będziemy, iż jest on bezpieczny dla siebie samego oraz względem elementów otoczenia, w którym się znajduje. Przedstawiona została struktura bezpieczeństwa procesów transportu morskiego, które są zależne od stanu systemu ''statek-człowiek-otoczenie''.Dalej, opisano zagadnienie czynników ergonomicznych...
-
Obiekty Inżynierskie w Transporcie (Ra. 2021/22)
e-Learning CoursesW ramach kursu Obiekty Inżynierskie w Transporcie uczestnicy zapoznają się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi mostów i tuneli. Na przykładzie stosowanych materiałów przedstawiona zostanie historia mostownictwa. Uczestnicy zapoznają się z stosowanymi schematami statycznymi przy budowie mostów jak również poznają metody budowy tuneli. W ramach ćwiczeń uczestnicy wykonają wybrane elementy obliczeń wymagane do projektu mostu, a...
-
Obiekty Inżynierskie w Transporcie (Ra. 2023/24)
e-Learning CoursesW ramach kursu Obiekty Inżynierskie w Transporcie uczestnicy zapoznają się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi mostów i tuneli. Na przykładzie stosowanych materiałów przedstawiona zostanie historia mostownictwa. Uczestnicy zapoznają się z stosowanymi schematami statycznymi przy budowie mostów jak również poznają metody budowy tuneli. W ramach ćwiczeń uczestnicy wykonają wybrane elementy obliczeń wymagane do projektu mostu, a...
-
Obiekty Inżynierskie w Transporcie (Ra. 2022/23)
e-Learning CoursesW ramach kursu Obiekty Inżynierskie w Transporcie uczestnicy zapoznają się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi mostów i tuneli. Na przykładzie stosowanych materiałów przedstawiona zostanie historia mostownictwa. Uczestnicy zapoznają się z stosowanymi schematami statycznymi przy budowie mostów jak również poznają metody budowy tuneli. W ramach ćwiczeń uczestnicy wykonają wybrane elementy obliczeń wymagane do projektu mostu, a...
-
Wpływ warunków klimatycznych i budowlanych na zużycie energii elektrycznej gospodarstwa domowego
PublicationPrzedstawiono analizę zużycia energii elektrycznej na przestrzeni 6 lat. Podano wpływ izolacji cieplnej ścian zewnętrznych oraz określono współczynnik korelacji zużycia od najniższej średniej miesięcznej temperatury w lokalizacji budynku. Wyniki pomiarów porównano z obliczeniami teoretycznymi.
-
Pomiar impedancji pętli zwarciowej w instalacjach fotowoltaicznych dużych mocy z magazynowaniem energii
PublicationW artykule przedstawiono różne konfiguracje przepływu energii w instalacjach fotowoltaicznych z zastosowaniem przekształtników energoelektronicznych o mocy od 10 do 1000 kVA. W pomiarach impedancji pętli zwarciowej (IPZ) w obwodach zasilanych z przekształtników przyrządami różnych producentów zaobserwowano wyniki pomiaru zależne od trybu pracy przekształtnika oraz od wartości wymuszanego prądu probierczego przyrządu. W artykule...
-
MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ELEKTROWNI JĄDROWEJ JAKO ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPLNEJ
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono zagadnienia związane z możliwością pracy elektrowni jądrowej (EJ) również w charakterze źródła ciepła, a więc w warunkach skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła. Rozpatrzono dwa poziomy mocy cieplnych oddawanych do systemów ciepłowniczych. Przeprowadzone wstępnie badania techniczne i ekonomiczne dla lokalizacji elektrowni jądrowej nad Jeziorem Żarnowieckim potwierdziły potencjalną...
-
Praktyczne aspekty zagadnienia doboru urządzeń nowoczesnej technologii przeładunku towarów w transporcie samochodowym.
PublicationPrzedstawiono podział logistyki na dwie sfery kompetencyjne: SL i HL. Omówiono wpływ rozwiązań technicznych na efektywność operatoró logistycznej sieci dystrybucji. Przedstawiono konstrukcję mierników jakości dźwignic.
-
Hydraty metanu jako źródło energii
PublicationHydraty metanu są strukturami krystalicznymi, składającymi się z cząsteczki gazu otoczonej cząsteczkami wody. Koncentrują one ogromne ilości metanu - szacuje się, że ok. 10 tys. Gt węgla organicznego jest uwięzionych w złożach hydratów. Dwukrotnie przewyższa to ilość węgla organicznego dostępnego w postaci konwencjonalnych paliw kopalnych
-
Odnawialne źródła energii : elektrownie wiatrowe
PublicationRecenzja referatów podsekcji IV.1. Źródła generacji rozproszonej, w tym elektrownie wiatrowe.
-
Kierunki rozwoju rynku energii skojarzonej
PublicationPrzedstawiono kierunki rozwoju energetyki skojarzonej. Uwzględniono rolę gazu ziemnego dla rozwoju kogeneracji.
-
Przykłady wykorzystania odnawialnych źródeł energii
PublicationPokazano ilustracje wybranych przykładów ciekawych rozwiązań technicznych zagospodarowujących energię odnawialną, zrealizowanych ostatnio na terenie woj. pomorskiego.
-
Strategiczne uwarunkowania produkcji energii ze źródeł odnawialnych w Polsce
PublicationCelem niniejszego opracowania jest przedstawienie strategicznych uwarunkowań inwestycji w odnawialne źródła energii w Polsce na tle uwarunkowań europejskich. Analiza strategiczna uwarunkowań działalności przedsiębiorstwa, zwłaszcza w sektorze energetyki, jest niezbędna nie tylko ze względu na okres eksploatacji inwestycji, ale również ze względu na ich znaczny koszt. Analiza strategiczna planowanej inwestycji powinna zostać wykonana...
-
Wpływ odnawialnych źródeł generacji energii na bezpieczeństwo pracy krajowego systemu elektroenergetycznego
PublicationW referacie omówiono ogólne problemy związane z rozwojem systemów elektroenergetycznych, w tym związane z tzw. źródłami energii odnawialnej (OZE). Na tym tle przedstawiono zagadnienia związane z bezpieczeństwem energetycznym, wpływem OZE na bezpieczeństwo i dalej zagadnienia związane z kierunkami rozwoju systemów elektroenergetycznych.
-
Analiza konwencjonalnych nośników energii z biomasą do celów grzewczych. Cz. 2. Studium przypadku
PublicationMateriał stanowi kontynuację podjętego przez Autorów problemu. W artykule przedstawiono wyniki analizy ekonomicznej oraz ekologicznej biomasy (pellety), w porównaniu z innymi, powszechnie stosowanymi nośnikami energii (węglem kamiennym, gazem ziemnym, olejem opałowym oraz energią elektryczną wytwarzaną w krajowym systemie elektroenergetycznym – KSE). Powyższą analizę wykonano na przykładzie budynku mieszkalnego, stanowiącego domek...
-
Uwarunkowania ekonomiczne wykorzystania silników gazowych do produkcji energii elektrycznej i ciepła
PublicationPrzedstawiono podstawowe przesłanki techniczne i ekonomiczne do zastosowania silników produkujących energię elektryczną i ciepło z wykorzystaniem jako paliwa sieciowego gazu ziemnego. Omówiono uwarunkowania funkcjonowania źródeł małej mocy na lokalnych rynkach energii. Przedstawiono problemy współpracy silników gazowych z systemami energetycznymi oraz uwarunkowania ekonomiczne rozwoju tych źródeł.
-
Wpływ źródeł oświetlenia LED na pogorszenie niektórych parametrów energii elektrycznej
PublicationW artykule przedstawiono częściowe wyniki pomiarów mocy w nowo powstałym obiekcie przeznaczonym pod działalność naukowo badawczą oraz biurową. Obiekt ten charakteryzował się znacznym wykorzystaniem tanich opraw oświetleniowych LED. Dodatkowo w izolowanej sieci zasilania wykonano badania dostępnych komercyjnie układów oświetleniowych LED dla przypadku zasilania ich napięciem odkształconym. Wykonane pomiary i badania wskazują na...
-
Analiza układów przekształtnikowych w systemach bezstykowego przesyłania energii elektrycznej do pojazdu trakcyjnego
PublicationPrzekształtniki energoelektroniczne umożliwiają budowę systemu przekazywania energii elektrycznej z jednego obwodu do drugiego na drodze indukcyjnej bez połączenia między nimi. Wstępna analiza takiego układu wykazała, że możliwe jest przesyłanie energii wystarczającej do zasilenia pojedynczego pojazdu poprzez układ cewek powietrznych o sła-bym sprzężeniu magnetycznym. Zapewnienie odpowiedniej wydajności energetycznej przy najlepszej...
-
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII
e-Learning Courses -
Odnawialne Źródła Energii
e-Learning Courses -
Konwersja Energii Słonecznej
e-Learning Courses -
Magazyny energii (PG_00055910)
e-Learning Courses -
Skojarzone wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa energetycznego
PublicationOmówiono strukturę wytwarzania energii elektrycznej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem kogeneracji, scharakteryzowano strukturę źródeł wytwórczych oraz przewidywane zmiany tej struktury w wieloletnim horyzoncie czasowym, zwrócono uwagę na wpływ unijnych oraz krajowych uwarunkowań prawnych na zakres rozwoju układów skojarzonych, położono nacisk na ochronę środowiska oraz bezpieczeństwo energetyczne kraju