Search
Filters
total: 2180
filtered: 1645
-
Catalog
- Publications 1645 available results
- Journals 3 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 62 available results
- Inventions 25 available results
- Projects 18 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 7 available results
- e-Learning Courses 70 available results
- Events 7 available results
- Open Research Data 341 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: NOŚNOŚĆ NAWIERZCHNI
-
Nośność podłoża gruntowego w projektowaniu konstrukcji nawierzchni Grupy nośności podłoża
PublicationW artykule opisano różnice między podłożem gruntowym budowli ziemnej i podłożem gruntowym konstrukcji nawierzchni. Skupiono się na stosowanym w Polsce, w katalogach typowych konstrukcji nawierzchni, pojęciu „grupa nośności podłoża”, w kontekście zmian w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Wodnej w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie oraz w kontekście wprowadzenia...
-
Wpływ zastosowania zbrojenia warstw asfaltowych geosyntetykami na nośność remontowanej nawierzchni drogowej – cz. 1
PublicationArtykuł prezentuje efekty rozpoczętego i trwającego programu badawczego, którego celem jest poszukiwanie trwałego i skutecznego rozwiązania wzmocnienia nawierzchni lub remontu nawierzchni, jakim jest zbrojenie nawierzchni drogowych w warstwach asfaltowych geosiatkami z włókien szklanych, szklano-węglowych i węglowych wstępnie przesączonych asfaltem. Siatki te zostały wykorzystane jako zbrojenie warstw asfaltowych na fragmencie...
-
Ocena terenowa spękań niskotemperaturowych i nośności nawierzchni wybranych odcinków dróg w Polsce Północno-Wschodniej
PublicationArtykuł przedstawia porównanie zachowania się wybranych odcinków dróg w Polsce Północno-Wschodniej wybudowanych w typowych warunkach kontraktowych, w których w podbudowach zastosowano typowe betony asfaltowe oraz betony asfaltowe o wysokim module sztywności. Ocena terenowa skupiała się na wyznaczeniu ilości spękań poprzecznych o charakterze niskotemperaturowym, ocenie nośności nawierzchni oraz jakości transferu obciążeń w obrębie...
-
Indywidualne projektowanie nawierzchni
PublicationAnalityczne opracowanie wyjaśniające zasady weryfikacji i aktualizacji obliczeń zawartych w nowym katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych z 2013 roku dostosowanym do współczesnych technologii i materiałów, zwiększonego obciążenia dróg przez ruch drogowy, zmienionych sposobów wzmacniania podłoża, recyklingu materiałów drogowych, ujednoliconego nazewnictwa warstw konstrukcji nawierzchni oraz nowych metod...
-
Modernizacja nawierzchni ulic
PublicationArtykuł zawiera opis procedur, które zostały zastosowane podczas prac projektowych związanych z naprawą i przebudową ulic Gdańska i Gdyni. Sposób zbierania danych, analizy ruchu ulicznego, obliczeń trwałości nawierzchni i doboru rozwiązań naprawczych zostały przedstawione w artykule. Główny nacisk położono na problemy trudne do rozwiązania i wymagające niekonwecjonalnego podejścia. Głównymi problemami były: ustalenie wielkości...
-
Konstrukcja nawierzchni bezpodsypkowych
PublicationPrzedstawiono konstrukcje nawierzchni bezpodsypkowych stosowanych na świecie od połowy lat 70. XX wieku. Szczególną uwagę zwrócono na nawierzchnie stosowane w Niemczech na liniach wielkich prędkości oraz w miejskim transporcie szynowym. Przedstawiono ekonomiczne aspekty stosowania przedstawionych konstrukcji i ich zalety.
-
Ocena nawierzchni drogowych
PublicationArtykuł przedstawia sposób przeprowadzenia taniej i skutecznej oceny stanu technicznego nawierzchni na drogach lokalnych. Zamieszczono przykłady przeprowadzonych badań odcinków dróg. Opisano możliwości decyzyjne zarządców dróg, mające na celu ochronę nawierzchni przed zbyt szybkim pogorszeniem stanu technicznego. Podano przykłady prognozowanej skuteczności wprowadzenia ograniczeń w ruchu ciężkim oraz wykonania wzmocnienia.
-
NOŚNOŚĆ WYBOCZENIOWA CYLINDRYCZNEGO SILOSU WZMOCNIONEGO SŁUPAMI
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie metody elementów skończonych do wyznaczania nośności wyboczeniowej cylindrycznego stalowego silosu z blachy falistej, wzmocnionego słupami giętymi na zimno o przekrojach otwartych. Wyniki uzyskanych nośności dla rzeczywistej konstrukcji porównano z obliczeniami wg obowiązującej normy - Eurokodu 3.
-
Experimental measurements of artificial hip joint surfaces and applications for the preassure and capacity distributions
PublicationZe względu na wzrastającą potrzebę wszczepiania człowiekowi endoprotez stawu biodrowego, niniejsza praca przedstawia badania geometrycznej struktury ich powierzchni, które mają znaczący wpływ na proces smarowania, eksploatacji oraz funkcjonowanie narządów ruchu.
-
Nośność krótkich wsporników żelbetowych wzmocnionych matami kompozytowymi
PublicationArtykuł dotyczy wzmacniania krótkich wsporników żelbetowych matami CFRP.
-
Nośność pali w badaniach w komorze kalibracyjnej.
PublicationProgram badań, badania nośności pali modelowych, wnioski.
-
Nowoczesne nawierzchnie asfaltowe.
PublicationW referacie omówiono kilka wybranym zagadnień, a mianowicie: nowe metody projektowania nawierzchni, nawierzchnie długowieczne, asfalt drenażowy, asfalt spieniony i problemy ze współczesnymi nawierzchniami w Polsce. Przedstawiono zalety i wady omawianych rozwiązań oraz możliwości ich zastosowań w Polsce.
-
Wpływ równości nawierzchni i dynamicznego oddziaływania pojazdów ciężkich na trwałość zmęczeniową nawierzchni podatnych
PublicationPodczas ruchu pojazdu obserwuje się odchylenia nacisków osi pojazdów od nacisku statycznego, co jest spowodowane nierównościami nawierzchni. Dynamiczne obciążenia pojazdów w większym stopniu wytężają konstrukcję nawierzchni drogowej. Rozkład obciążeń dynamicznych ma kształt rozkładu normalnego i jest opisywany poprzez obciążenie statyczne oraz wskaźniki dynamiczne DI lub DLC. Wraz z pogorszeniem równości i zwiększeniem prędkości...
-
Projektowanie technologii remontów nawierzchni ulic
PublicationProjektowanie technologii remontów ulic nie jest łatwe. Utrudnia je m.in. duża liczba zmiennych czynników, które należy w tym przypadku uwzględnić. Ponadto zbieranie niezbędnych danych o ruchu, stanie nawierzchni oraz konstrukcji to procesy, które wymagają dużego doświadczenia.
-
Obliczenia górnych warstw konstrukcji nawierzchni
PublicationAnalityczne opracowanie wyjaśniające zasady weryfikacji i aktualizacji obliczeń zawartych w nowym katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych z 2013 roku dostosowanym do współczesnych technologii i materiałów, zwiększonego obciążenia dróg przez ruch drogowy, zmienionych sposobów wzmacniania podłoża, recyklingu materiałów drogowych, ujednoliconego nazewnictwa warstw konstrukcji nawierzchni oraz nowych metod...
-
Szczepność między warstwami asfaltowymi nawierzchni.
PublicationW publikacji przedstawiono problem, jaki wynika z braku szczepności warstw asfaltowych. Brak szczepności wynika z braku odpowiedniej warstwy szczepnej, lub zastosowania gruboziarnistych warstw asfaltowych i małej ilości lepiszcza do warstwy szczepnej. Konsekwencją braku szczepności miedzy warstwami jest mniejsza trwałość zmęczeniowej nawierzchni i krótszy okres jej eksploatacji. Może się to przyczynić do konieczności przeprowadzenia...
-
Spękania niskotemperaturowe warstw asfaltowych nawierzchni.
PublicationNiniejsza praca doktorska dotyczy spękań niskotemperaturowych warstw asfaltowych nawierzchni powodowanych spadkami temperatury występującymi w okresie mroźnych zim. Skutkiem obniżania się temperatury jest pojawienie się skurczu termicznego, który z uwagi na ograniczone przemieszczenia warstw asfaltowych w konstrukcji nawierzchni powoduje powstanie naprężeń termicznych. Wzrost wartości naprężeń termicznych następuje do momentu,...
-
Projektowanie technologii wzmocnień nawierzchni ulic
PublicationMetody obliczania obciążenia dróg ruchem.Ocena stanu istniejącej nawierzchni. Przyjęcie technologii napraw ulic. Obliczenia wzmocnień konstrukcji nawierzchni.
-
Spękania niskotemperaturowe warstw asfaltowych nawierzchni
PublicationPraca ta stanowi przegląd dotychczasowych prac badawczych polskich i zagranicznych w zakresie odporności mieszanek mineralno-asfaltowych na spękania niskotemperaturowe. Autor przedstawił różne czynniki (materiałowe, środowiskowe, związane z konstrukcją nawierzchni i inne) wpływające na powstawanie spękań niskotemperaturowych. Omówiono rozkład temperatury na grubości warstw bitumicznych. Dokonano przeglądu laboratoryjnych metod...
-
Zarysowanie i nośność przestrzennego układu tarcz zbrojonych ortogonalnie
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badania eksperymentalnego przestrzennego układu tarcz z tarczą wspornikową obciążoną po wysokości i tarczą poprzeczną ją wspierającą. Wyniki badania w zakresie zarysowania i nośności przeanalizowano pod kątem udziału betonu w pracy układu tarczowego. Zweryfikowano przydatność wytrzymałości betonu na przecinanie w ocenie nośności.
-
Nośność fundamentów stopowych w gruncie zbrojonym - propozycja obliczeń.
PublicationArtykuł analizujący zagadnienia nośności wyciąganych fundamentów stopowych z gruntu zbrojnego prowadzona w ramach pracy badawczej, obejmujący krytyczną syntezę stosowanych metod obliczeniowych nośności fundamentów wyciąganych oraz własne badania modelowe w przestrzennym układzie odkształcenia co doprowadziło do zaproponowania własnej metody liczenia nośności fundamentów stopowych wyciąganych z gruntu zbrojnego.
-
Wpływ sposobu obciążenia na nośność murowych elementów zespolonych
PublicationNa podstawie badań eksperymentalnych oceniano wpływ sposobu obciążenia murowych elementów zespolonych na nośność tych elementów. W elementach składających się z muru i zespolonego betonowego słupka obciążenie przykładano do muru i osobno do słupka. Zaobserwowano znaczne różnice nośności.
-
Wpływ sztywności podpór bocznych na nośność kratownic dachowych
PublicationPrzeprowadzono analizę numeryczną wpływu sztywności podpór bocznych kratownicy dachowej na jej nośność w zakresie sprężystym. Zastosowano nieliniową analizę problemu wprowadzając dwa warianty modelu konstrukcji: z imperfekcjami geometrycznymi na podstawie normy PN-90/B-03200 oraz z imperfekcjami obciążeniowymi na podstawie Eurocode 3: Design of Steel Structures . Wyznaczono siły w stężeniach oraz porównano je z odpowiednimi zaleceniami...
-
Oznaczanie modułów nawierzchni do projektowania wzmocnień
PublicationPomiary ugięć nawierzchni ugięciomierzem dynamicznym (FWD)pozwalają na obliczenie modułów sprężystości warstw asfaltowych, podbudowy i podłoża. Wyniki pomiarów są zwykle analizowane statystycznie na określonym poziomie ufności. Autorzy obliczyli, na analizowanym odcinku drogi, grubości wzmocnienia nawierzchni asfaltowej na różnych poziomach ufności.
-
Diagnostyka i modernizacja konstrukcji nawierzchni drogowych
PublicationPotrzeby w zakresie utrzymania i remontów dróg są w Polsce ogromne. Nasz kraj ma znaczne opóźnienia i zaniedbania w tym zakresie w porównaniu ze ''starymi'' krajami Unii Europejskiej. Istniejące nawierzchnie w znacznej ich części są w złym stanie, mają usterki funkcjonalne utrudniające ruch (koleiny, nierówności podłużne, niski współczynnik tarcia, spękania, wyboje, nadłamane krawędzie, wykruszenia powierzchni itp.). Wzrastające...
-
Wpływ nawierzchni jezdni na zużycie paliwa
PublicationW pracy przedstawiono problematykę wpływu tekstury nawierzchni na opór toczenia opon samochodowych. Przedstawiono wymierne efekty ekonomiczne i ekologiczne wpływu nierówności i tekstury przy oporze toczenia opon na zużycie paliwa. Zawarto krótki opis celu badań, pomiarów oraz analizy wyników. Zaprezentowano również spostrzeżenia i wnioski.
-
Zbrojenie nawierzchni asfaltowych siatkami stalowymi RoadMesh®
PublicationW artykule omówiono doświadczenia wynikające z wykorzystania siatki stalowej RoadMesh® do zbrojenia nawierzchni podatnych i sztywnych. Zaprezentowano wyniki badań laboratoryjnych oraz polowych dotyczących efektywności zbrojenia dla różnych materiałów. Przedstawiono wybrane przykłady zastosowania siatki RoadMesh® w remontach nawierzchni drogowych.
-
Wspomaganie decyzji przy utrzymaniu nawierzchni kolejowej.
PublicationW artykule przedstawiono koncepcje wspomagania decyzji przy utrzymaniu nawierzchni kolejowej. Zaprezentowano problemy decyzyjne, użytkowane już systemy wspomagania decyzji oraz ewolucyjny proces powstawania takich systemów.
-
Ocena sczepności między warstwami asfaltowymi nawierzchni
PublicationArtykuł przedstawia krótki przegląd metod określania sczepności międzywarstwowej oraz ocenę sczpności między warstwami asfaltowymi z zastosowaniem dwóch emulsji asfaltowych przy użyciu metody Leutnera.
-
Wpływ imperfekcji geometrycznych na nośność metalowych silosów obciążonych podciśnieniem
PublicationWyznaczono nośność aluminiowego silosu obciążonego podciśnieniem z imperfekcjami geometrycznymi. Imperfekcje opisano jako dyskretne wgniecenia oraz dwuwymiarowe pola losowe. Analiza numeryczna wykazała, że wyniki obliczone za pomocą normy zawyżają nośność silosu.
-
Nośność podłoża gruntowego pod ławą fundamentową w ujęciu niezawodnościowym
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie metod probabilistycznych do oceny niezawodności konstrukcji na przykładzie ławy fundamentowej. Analizę rozpoczęto od procedury normowej zgodnie z Eurokodem 7, która w istocie jest tzw. metodą półprobabilistyczną. Z kolei do analizy probabilistycznej zastosowano metodę estymacji rozkładem dyskretnym, a uzyskane nią wyniki zweryfikowano metodą symulacyjną Monte Carlo. Wykazano dużą efektywność...
-
Nośność kotew wklejanych w elementy wapienno-piaskowe drążone pionowo
PublicationW artykule przedstawiono wyniki pomiarów skuteczności montażu kotew wklejanych osadzonych w drążonych pionowo blokach wapienno - piaskowych. Badania wykonano dla przypadków montażu kotew w różnych fragmentach bloków: w części pełnościennej, w osi symetrii oraz na krawędzi otworu pionowego. Przebadano wpływ lokalizacji miejsc osadzenia kotew na sposób kształtowania się połączenia między żywicą a materiałem bloku. Główny nacisk...
-
Nośność graniczna oraz interpretacje metod bezpośrednich dla pali przemieszczeniowych
PublicationW ocenie możliwości przenoszenia przez pale obciążenia od projektowanych obiektów należy wykorzystywać pełną krzywą zależności obciążenie – osiadanie pala aż do wartości stanu granicznego. Problemem jest wybór miarodajnej metody określenie pełnej krzywej osiadania pala. W pracy przedstawiono różne podejścia obliczeniowe i interpretacje próbnych obciążeń statycznych oraz bezpośrednie metody analityczne oceny pracy pala w gruncie....
-
Wpływ odchyłek wykonania na nośność i sztywność połączenia doczołowego
PublicationW celu określenia wpływu szerokości szczeliny montażowej na nośność i sztywność doczołowego połączenia śrubowego belki ze słupem opracowano model w MES odpowiedniego połączenia w komercyjnym programie NASTRAN. Przeprowadzono obliczenia dla różnych wymiarów szerokości szczelin i dwóch rodzajów śrub (klasy dokładnej i średniodokładnej). Wyniki przedstawione w formie graficznej pozwoliły sformulować wnioski dotyczące sztywności i...
-
Ciśnienie opon samochodów ciężarowych w projektowaniu nawierzchni
PublicationObliczenia nawierzchni konstrukcji wykazały, że wpływ ciśnienia kontaktowego opon pojazdów na trwałość nawierzchni jest istotny. Wartości ciśnienia kontaktowego przyjmowane obecnie do projektowania nawierzchni są zbyt małe i powinny być zwiększone. Ciśnienie to zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju opony, prędkości jazdy, temperatury.
-
Komputerowe wspomaganie planowania napraw bieżących nawierzchni kolejowej
Publication -
Mechanizacja napraw głównych podtorza i nawierzchni szynowych
PublicationSzybki rozwój techniki i znaczący wzrost kosztów pracy wymusza na wykonawcach robót ograniczenie do niezbędnego minimum liczby robotników, i wto miejsce wprowadzenie nowoczesnych, bardzo wydajnych maszyn, które skracają czas wykonania naprawy. Druga zasadniczą przyczyną wprowadzenia nowoczesnych maszyn jest ograniczenie do niezbędnego minimum czasu zamknięcia torów, co zmniejsza utrudnienia w prowadzeniu ruchu pociągów, a ponadto...
-
Materiały zmiennofazowe do stabilizowania temperatury nawierzchni asfaltowych
PublicationW artykule przedstawiono możliwość wykorzystania lekkiego kruszywa budowlanego modyfikowanego materiałem zmiennofazowym (PCM), jako dodatku do nawierzchni asfaltowej, w celu zwiększenia jej stabilności termicznej przy zachowaniu dotychczasowych właściwości mechanicznych. Cel ten może zostać osiągnięty przez nasączenie porowatych granulek lekkiego kruszywa odpowiednim materiałem zmiennofazowym, co umożliwi magazynowanie określonych...
-
Wpływ nawierzchni i opon na opór toczenia
PublicationArtykuł porusza zagadnienia wpływu nawierzchni jezdni i konstrukcji opon na jeden z istotnych parametrów opisujących współpracę opony z jezdnią, jakim jest opór toczenia. Artykuł nawiązuje do publikacji, w których omówiony jest wpływ oporu toczenia na zużycie energii przez pojazdy samochodowe oraz przedstawione są w ogólnym zarysie metody badania oporu toczenia opon.
-
Wpływ pojazdów przeciążonych na trwałość nawierzchni asfaltowych
PublicationPojazdy przeciążone istotnie wpływają na trwałość konstrukcji nawierzchni. Jak wynika ze studiów literatury, zjawisko przeciążania pojazdów nasila się, gdy kontrola ruchu jest słaba. W pracy przedstawiono analizę danych z ważenia pojazdów w ruchu na polskich drogach oraz analizę wpływu ruchu pojazdów przeciążonych na trwałość nawierzchni asfaltowych. Z badań wynika, że średni udział pojazdów przeciążonych w ruchu wynosi 18,5% oraz...
-
Specyfikacje geosyntetyków stosowanych w podbudowach nawierzchni drogowych
PublicationW ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost zastosowania geosyntetyków w budownictwie, w tym w szczególności w budowie. W podbudowach nawierzchni drogowych geosyntetyki znajdują obecnie zastosowanie w dwóch sytuacjach: do wykonania warstwy separacyjnej lub filtracyjnej między podłożem gruntowym i warstwą podbudowy oraz do wykonania warstwy wzmacniającej podbudowę z kruszywa niezwiązanego spoiwem lub lepiszczem, ułożonej na podłożu...
-
Nowoczesne urządzenia do badania tekstury nawierzchni drogowej
PublicationDokonano przeglądu urządzeń do badania tekstury nawierzchni drogowej różnymi metodami. Opisano urządzenia dawniej stosowane (badania metodą wolumetryczną oraz metodą wypływu cieczy), natomiast szerzej przedstawiono nowoczesne metody badań metodą profilometryczną. Zaprezentowano także nowoczesne urządzenia trójwymiarowe do pomiaru tekstury - system T3D. Przeanalizowano wady i zalety poszczególnych urządzeń do różnych zastosowań.
-
Urządzenia do badania oporu toczenia nawierzchni drogowej
PublicationOmówiono metody badania oporu toczenia nawierzchni drogowych. Przedstawiono unikatową przyczepę doświadczalną zbudowaną w Katedrze Pojazdów i Maszyn Roboczych Politechniki Gdańskiej, umożliwiającą badanie oporu toczenia nawierzchni drogowej metodą przyczepową. Mając dobrane opony testowe (wzorcowe, referencyjne) można klasyfikować nawierzchnie drogowe pod względem ich oporu toczenia.
-
Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych
PublicationKatalog zawiera metodę projektowania konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych obowiązującą w Polsce.
-
Wpływ równości nawierzchni podatnej na ich trwałość
PublicationNierówności nawierzchni powodują odchylenia nacisków osi pojazdów będących w ruchu od nacisku statycznego. Dynamiczne obciążenia pojazdów w większym stopniu wytężają konstrukcję nawierzchni drogowej. Rozkład obciążeń dynamicznych ma kształt rozkładu normalnego i jest opisywany poprzez obciążenie statyczne oraz wskaźniki dynamiczne DI lub DLC. Wraz z pogorszeniem równości i zwiększeniem prędkości średniej pojazdów rosną maksymalne...
-
Nośność graniczna spoistego podłoża gruntowego pod podstawą szczudła platformy podnoszonej
PublicationKrótka charakterystyka morskich platform podnoszonych. Nośność graniczna spoistego podłoża gruntowego pod niezależnym fundamentem dyskowym. Analiza porównawcza głębokości krytycznej kawerny penetracyjnej oraz prognozy głębokości penetracji fundamentu w dnie morskim zbudowanym z gruntu o spójności rosnącej z głębokością w dnie.
-
Nośność i wytężenie osiowo ściskanych polimerowych rur grubościennych wypełnionych betonem
PublicationW pracy omówiono wyniki badań eksperymentalnych osiowo ściskanych polimerowych rur grubościennych wypełnionych betonem. Na podstawie porównania z podobnymi badaniami wykonanymi dla polimerowych rur cienkościennych stwierdzono, że grubość płaszcza w znacznym stopniu determinuje zachowanie pokrytyczne słupów oraz rozwój odkształceń podłużnych i obwodowych płaszcza w trakcie procesu obciążania. Próbę adaptacji zaczerpniętej z Eurokodu...
-
Wpływ smukłości i mimośrodu na nośność żelbetowych elementów mimośrodowo ściskanych
PublicationOmówiono obliczenia numeryczne elementów żelbetowych poddanych ściskaniu mimośrodowemu w płaskim stanie odkształcenia. Obliczenia wykonano za pomocą metody elementów skończonych przy zastosowaniu sprężysto-plastycznego prawa konstytutywnego według Druckera-Pragera. Zbadano wpływ mimośrodu i smukłości na nośność elementów. Wyniki porównano z doświadczeniami i wynikami normowymi.
-
Wpływ mimośrodów na nośność węzłów typu "K" w kratownicach stalowych.
PublicationZe względu na rozwój technologii przemysłowych w kształtowaniu dźwigarów kratowych, coraz częściej odbiega się od klasycznych założeń dotyczących kształtowania tego typu konstrukcji. Ze względów technologicznych pręty skratowania nie są łączone współśrodkowo, co powoduje po-wstawanie w węzłach mimośrodów dodatnich lub ujemnych. Wpływ mimośrodów na nośność węzłów kratowych dla dźwigarów wykonanych z kształtowników walcowanych na...
-
Wpływ nawierzchni jezdni na hałas drogowy. Część 1
PublicationW pracy przedstawiono rys historyczny walki z hałasm generowanym przez ruch drogowy. Problem ten był już istotny w Starożytnym Rzymie. W latach trzydziestych ubiegłego wieku wykonano w Polsce pierwsze pomiary hałasu związanego z ruchem drogowym. Podano zakresy prędkości powyżej których dominującym źródłem hałasu są toczące się opony. Przedstawiono czynniki związane z nawierzchnią i wpływające na hałas toczenia opon.