Filters
total: 4198
-
Catalog
- Publications 3531 available results
- Journals 4 available results
- People 151 available results
- Inventions 21 available results
- Projects 20 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 9 available results
- e-Learning Courses 374 available results
- Events 40 available results
- Open Research Data 46 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: WARTOŚĆ REZYDUALNA
-
Iterative‐recursive estimation of parameters of regression models with resistance to outliers on practical examples
PublicationHere, identification of processes and systems in the sense of the least sum of absolute values is taken into consideration. The respective absolute value estimators are recognised as exceptionally insensitive to large measurement faults or other defects in the processed data, whereas the classical least squares procedure appears to be completely impractical for processing the data contaminated with such parasitic distortions. Since...
-
Prognozowanie pracy pali Vibro obciążonych osiowo z wykorzystaniem wyników sondowania CPT.
PublicationW odniesieniu do obecnych trendów optymalnego projektowania obiektów inżynierskich, dąży sie do określania rzeczywistych wartości współoddziaływania podłoża gruntowego i konstrukcji. Pale Vibro należą do grupy pali przemieszczeniowych z poszerzoną podstawą, charakteryzują się bardzo dużą nośnością, szczególnie w gruntach niespoistych. Próbne obciążenia statyczne (SPLT) wskazują, że nośność pali Vibro...
-
Analiza i badania pomiarowe dokładności lokalizowania terminali ruchomych w sieciach komórkowych
PublicationJakość oferowanych przez operatorów sieci komórkowych usług o wartości wzbogaconej (usług dodanych) zależy od efektywności metod estymacji położenia geograficznego terminala ruchomego MS (Mobile Station). Dokładność istniejących w sieciach komórkowych metod lokalizacyjnych jest niewystarczająca, szczególnie w odniesieniu do usług związanych z wywołaniem w niebezpieczeństwie. Obecnie, do najbardziej popularnej w sieciach komórkowych...
-
BADANIE WPŁYWU INDUKCJI REMANENCJI NA STAN PRZEJŚCIOWY JEDNOFAZOWEGO UKŁADU TRANSFORMATOROWEGO
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych i symulacyjnych wpływu indukcji remanencji w rdzeniu transformatora jednofazowego na jego stan przejściowy przy jego pracy jałowej. Badany obiekt jest układem transformatorowym o dwóch uzwojeniach nawiniętych na zwijanym z blachy anizotropowej rdzeniu w kształcie toroidu. Doświadczenia eksperymentalne polegały na rozładowywaniu kondensatora przez uzwojenie strony pierwotnej...
-
Badanie i analiza efektywności radiolokalizowania obiektów w środowisku wewnątrzbudynkowym
PublicationW ramach rozprawy doktorskiej przeprowadzono badania i analizę efektywności radiolokalizowania obiektów w środowisku wewnątrzbudynkowym, które cechują szczególne warunki propagacyjne fali elektromagnetycznej. Konsekwencją tych warunków jest częste zawyżanie radiowych pomiarów odległości, służących do wyznaczania położenia obiektów. W rezultacie wartość średnia błędów tych pomiarów jest większa od zera, a ich rozkład jest różny...
-
Wpływ parametrów dawkowania wymuszonego zawiesiny ściernej na efekty docierania jednotarczowego powierzchni płaskich elementów ceramicznych
PublicationPrzedmiotem rozprawy doktorskiej jest analiza wpływu parametrów dawkowania wymuszonego zawiesiny ściernej na efekty docierania jednotarczowego powierzchni płaskich elementów ceramicznych. W pierwszej części pracy opisano proces docierania elementów na docierarkach jednotarczowych. Opisano rolę ziaren ściernych i mechanizm procesu docierania elementów ceramicznych AL2O3 na docierarkach jednotarczowych. Dokonano również przeglądu...
-
Sprawiedliwość agrarna
Publicationprawiedliwość agrarna została napisana z intencją zreformowania stosunków społeczno-politycznych. Tekst opiera się na założeniu wywodzącym się z tradycji prawnonaturalnej, które brzmi, iż pierwotnie każdy był współwłaścicielem powierzchni Ziemi. Powstanie prywatnej własności ziemskiej (czyli, eo ipso, wywłaszczenie większości ludzi) należy zakwalifikować jako akt bezprawia, kumulujący się w historycznie nawarstwionych nierównościach...
-
Bartosz Jachimczyk mgr inż.
People -
Bartosz Szostak mgr inż.
PeopleBartosz Szostak graduated with a degree in engineering, specializing in Geodesy and Cartography, at the Gdansk University of Technology in 2019. On 2021, he graduated with a Master's degree also in the field of Geodesy and Cartography at the Gdansk University of Technology. The topics covered in his thesis were machine learning and object detection.
-
Bartosz Pałubicki dr inż.
People -
DETERMINANTY WZROSTU POLSKIEGO EKSPORTU PRZEMYSŁU PRZETWÓRCZEGO – ANALIZA DŁUGOOKRESOWA
PublicationGłównym celem artykułu było określenie determinant eksportu polskiego przemysłu przetwórczego na podstawie danych pochodzących z 13 podsekcji przetwórstwa przemysłowego wyodrębnionych zgodnie z NACE 1.1. Analiza z wykorzystaniem modelu ECM objęła lata 1995–2011 i została przeprowadzona dwutorowo – dla całej sekcji przemysłu przetwórczego oraz dla poszczególnych jego podsekcji. Autorki zbadały, jak popyt zagraniczny, popyt krajowy,...
-
Eksperymentalna analiza współczynników oporów lokalnych dla wybranych kształtek i złączek w systemach rur wielowarstwowych
PublicationArtykuł poświęcony jest analizie wartości współczynników oporów lokalnych dla wybranych kształtek i złączek pracujących w instalacjach z rur wielowarstwowych z tworzyw sztucznych. Badaniom poddano elementy o średnicach DN16, DN20, DN25, powszechnie wykorzystywane we współczesnych instalacjach sanitarnych. W pracy przedstawiono wybrane wyniki badań laboratoryjnych (dla rozszerzeń, kolanek i trójników) oraz ich porównanie z wartościami...
-
Analiza kąta rozkładu naprężenia w platformach roboczych na podstawie badań modelowych
PublicationW artykule omówiono problem kąta rozkładu naprężenia od ciężkiego sprzętu do modyfikacji podłoża w materiałach używanych do konstrukcji platform roboczych. Na wstępie przedstawiono w jaki sposób wartość kąta rozkładu naprężenia przyjmowana jest obecnie. W dalszej części przedstawiono badania modelowe dyskutowanego zagadnienia wykonane w Laboratorium Geotechniki Politechniki Gdańskiej.
-
Wpływ przepięć na degradację izolacji polietylenowej. VI Ogólnopolskie Sympozjum Inżynieria Wysokich Napięć - IW 2002.
PublicationOmówiono wyniki badań wskazujące na istotny w procesie degradacji izolacji polietylenowej wpływ przepięć nakładanych na napięcie przemienne. Przeprowadzone badanie termicznie stymulowanej depolaryzacji cienkich próbek folii polietylenowej narażonych napięciem przemiennym oraz skojarzonym pozwoliły określić rodzaj napięcia efektywnie wprowadzającego ładunek do polimeru, wartość ładunku i jego energię aktywacji.
-
Odrębność Estonii w nadbałtyckiej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej
PublicationW europejskim obrazie regionalnym, uwagę zwraca nadbałtycka przestrzeń kulturowo-cywilizacyjna, którą odnosi się do hegemonicznej rzeczywistości danego obszaru. Wyjątkową wartość stanowi tam dziedzictwo Republiki Estoniik, która jest integralną częścią wspólnoty europejskiej; wskazują na to kraty przeszłości, ład polityczny i gospodarczy oraz aspiracje i dążenie społeczności tam zamieszkujących.
-
Influence of Laser Treatment on Microstructure of Surface Layer of the Ti-6Al-4V Alloy
PublicationPrzedstawiono mikrostrukturę powierzchni, przekroju i przełomu warstwy wierzchniej stopu Ti-6Al-4V uzyskanej po nadtapianiu laserem w różnym środowisku. Stwierdzono wzrost mikrotwardości stopu w warstwie nadtopionej, rozdrobnienie ziarna, a także tworzenie azotków tytanu i mikropęknięć skutkiem obecności znacznych naprężeń własnych. Grubość wytworzonych warstw osiągała wartość 1,5 mm.
-
Analiza kąta rozkładu naprężenia w platformach roboczych na podstawie badań modelowych
PublicationW artykule omówiono problem kąta rozkładu naprężenia od ciężkiego sprzętu do modyfikacji podłoża w materiałach używanych do konstrukcji platform roboczych. Na wstępie przedstawiono w jaki sposób wartość kąta rozkładu naprężenia przyjmowana jest obecnie. W dalszej części przedstawiono badania modelowe dyskutowanego zagadnienia wykonane w Laboratorium Geotechniki Politechniki Gdańskiej.
-
Syntheses, chemical strustures and properties of poly(ester-etherurethane)s crosslinked with styrene, synthesized from unsaturated oligo(alkylene ester-ether)diols and 4,4'-diphenylmethane diisocyanate
PublicationMetodą dwuetapową, w reakcji syntezy wytworzonych uprzednio oligo(alkilenoestro-etero)dioli (OAEE) z 4,4'-diizocyjanianem difenylometanu (MDI) otrzymano nowe nienasycone poli(estro-eterouretany) (NPEEUR), które następnie poddano sieciowaniu styrenem wobec inicjatorów polimeryzacji rodnikowej: nadtlenku metyloetyloketonu (MEKPO) i 2-etylocykloheksanianu kobaltu (EtHCo). Usieciowane PEEUR scharakteryzowano na podstawie badań wytrzymałości...
-
Problems of exact generation ofinverter output voltage
PublicationW pracy przedstawiono nową modyfikację modulatora szerokości impulsów. Rozważono problemy generacji dokładnej wartości napięcia wyjściowego falownika. Zaproponowano dwie metody generacji małej wartości napięcia.
-
Forecasting values of cutting power for the sawing process of impregnated pine wood on band sawing machine
PublicationW artykule przedstawiono prognozowane wartości mocy skrawania dla pilarki taśmowej (ST100R firmy STENNER), które są stosowane w polskich tartakach. Wartości mocy skrawania oszacowano dla drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.), które zostało poddane impregnacji. Dla porównania wyznaczono również wartości mocy skrawania dla drewna niezaimpregnowanego. Wartości te określono za pomocą innowacyjnej metody prognozowania sił skrawania,...
-
On shear correction factors in the non-linear theory of elastic shells
PublicationW pracy wyprowadzono analitycznie wartości korekcyjnych współczynników ścinania dla ścinania poprzecznego oraz dla momentów owinięcia w ramach nieliniowej sześcioparametrowej teorii powłok. Wartości wyprowadzono poprzez odpowiednie sformułowanie komplementarnej energii sprężystej. Na drodze analizy przy pomocy MES, badano wpływ wartości współczynników na położenie punktów bifurkacji, deformacje, całkowitą energię sprężystą układu...
-
Most zabytkowy: przyczynek do percepcji dzieła inżynierii
PublicationPostrzeganie dzieła inżynierii w krajobrazie. ''Przeżywanie'' wartości mostu zabytkowego w kontekście psychologii środowiska i ekologii historycznej. Metodyczne badanie wartości kulturowych mostu zabytkowego - lista pytań.
-
Lipid oxidation and lysine availability in Atlantic mackerel hot smoked in mild conditions.
PublicationZawartość nadtlenków w wędzonych makrelach była o 50% mniejsza, a liczba anizydynowa 2,5 razy większa niż w surowych rybach. Przechowywanie ryb wędzonych w temp. +2C nie wpłynęło na zawartość produktów utlenienia lipidów. Zawartość dostępnej lizyny była podobna w surowych i wędzonych rybach. Skóra ryb wędzonych zawierała 2 razy więcej fenoli niż tkanka mięśniowa.
-
Algorytm normalizacji poziomów głośności dźwięku zarejestrowanego w plikach.
PublicationW pracy przedstawiono algorytm normalizacji głośności plików dźwiękowych dedykowany głośnikowemu odsłuchowi wielokanałowemu. Algorytm generuje wartości wzmocnień potrzebne do ujednolicenia głośności plików dźwiękowych. Są one uzyskiwane na podstawie normalizacji wartości skutecznej, odpowiednio przefiltrowanych plików dźwiękowych. W celu wyeliminowania ewentualnych przesterowań, po wykonanej normalizacji wartości skutecznej, następuje...
-
Badania oporu geosyntetyków na wyciąganie z gruntu w wielkowymiarowym stanowisku pullout
PublicationW artykule opisano budowę wielkowymiarowego aparatu do badań oporu geosyntetyków na wyciąganie skonstruowanego w Laboratorium Geotechniki Politechniki Gdańskiej. Omówiono badania wykonane dla różnych rodzajów geosyntetyków: georusztów, geokompozytu i materiału geotekstylnego. Stwierdzono, że głównymi czynnikami wpływającymi na na wartość oporu geosyntetyku na wyciąganie są parametry gruntu i właściwości geomateriału.
-
Magnetic hyperfine modulation of charge photogeneration in solid films of Alq3.
PublicationZewnętrzne pole magnetyczne (B=100mT) zwiększa fotoprzewodnictwo w hydro-sychinolinowym kompleksie aluminium (Alq3) o 6%. W silniejszych polach magnetycznych (B>100mT) wielkość efektu osiąga stałą wartość. Zaobserwowane wyniki doświadczalne wyjaśniono biorąc pod uwagę magnetyczno-polową modulację oddziaływań nadsubtelnych singletowych i trypletowych par elektron-dziurawy tworzonych w procesie fotogeneracji ładunku.
-
Komputerowe wspomaganie projektowania łożysk antywibracyjnycho stałych powierzchniach ślizgowych ze względu na granicę stabilności.
PublicationW pracy przedstawiono zagadnienie projektowania antywibracyjnych łożysk ślizgowych. Jednym istotniejszych problemów w procesie projektowym jest ocena właściwości dynamicznych łożyska. Jako wskaźnik "dobroci" rozwiązania zaproponowano wartość granicy stabilności dla modelu jednomasowego wirnika. Omówiono też, stworzony w Katedrze Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Gdańskiej, program komputerowy do wspomagania takiej...
-
Modelowanie przepływu oleju w przestrzeni międzysegmentowej łożyska wzdłużnego.
PublicationW świetle różnego rodzaju badań i analiz rzeczywistych konstrukcji łożyskowych, wartość temperatury wlotowej do szczeliny smarowej ma istotne znaczenie dla pracy i bezpieczeństwa łożyska. W artykule przedstawiono model MES przestrzeni międzysegmentowej oraz wyznaczone pole temperatur łożyska nośnego EW Dychów. Pozwala on określić rozkład temperatury oleju na wlocie do szczeliny.
-
Wydatki związane z inwestycjami przeprowadzonymi w Bradze i Guimaraes oraz źródła ich finansowania
PublicationW opracowaniu analizie poddano wydatki związane z organizacją Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2004r. w wybranych miastach północnej Portugalii. Przedstawiono w nim wartość wydatków związanych z budową infrastruktury na EURO 2004, źródła ich finansowania oraz następstwa finansowe dla organizatorów w postaci wzrostu zadłużenia i kosztów jego obsługi.
-
Wybór sposobu posadowienia budynku w trudnych warunkach geotechnicznych na terenie Głównego Miasta w Gdańsku
PublicationW niektórych przypadkach czynnikiem determinującym projektowane rozwiązania może być w podłożu warstwy kulturowej, zawierającej pozostałości po dawnych obiektach przedstawiających obecnie wartość archeologiczną. W pracy rozważano różne warianty fundamentowania dwóch 3 kondygnacyjnych budynków mieszkalnych, posadowionych na słabonośnej warstwie kulturowej. Przeprowadzono analizę kilku sposobów posadowienia, wybierając w standardowy...
-
Badania eksperymentalne kąta zwilżania nanocieczy
PublicationPrzedstawiono wyniki badań wpływu rodzaju i koncentracji nanocząsetek Al2O3, TiO2, Cu oraz rodzaju podłoża na wartość kąta zwilżania nanocieczy woda-Al2O3, woda-TiO2 oraz woda-Cu na podłożu stalowym, aluminiowym i szklanym. Badano nanociecze o trzech koncentracjach masowych nanocząstek: 0,01%, 0,1% oraz 1%. Jako ciecz bazową zastosowano wodę destylowaną.
-
Biblioteka PG uzyskała dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Publication„Konserwacja, digitalizacja i udostępnienie 15 wol. zbiorów historycznych z kolekcji Biblioteki PG” to tytuł kolejnego projektu zakwalifikowanego do finansowania w ramach programu ogłoszonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego – Społeczna Odpowiedzialność Nauki. Biblioteka otrzyma wsparcie w wysokości 121 tys. zł, przy czym wartość całego przedsięwzięcia wyniesie 136,5 tys. zł.
-
The effect of new non-cross resistant antitumor agents on the energy state of human erythrocytes
PublicationPrzebadano pochodne benzoperimidynowe i antrapirydonowe odnośnie ich wpływu na stan energetyczny ludzkich erytrocytów. Stwierdzono, że poziom nukleotydów jak i wartość AEC erytrocytów nie zmienił się w ciągu 24 h inkubacji z powyższymi związkami. Jest to wynik obiecujący w odniesieniu do ich zastosowania jako związków aktywnych w pokonywaniu oporności wielolekowej.
-
Structural and electrical properties of Cr-doped SrTiO 3 porous materials
PublicationSeries of single-phase materials with assumed formula SrTi1−xCrxO3 (where x = 0, 1, 4, 6 mol.%) were obtained by sol-gel method. The structure and microstructure of materials were characterised by X-ray diffraction and scanning electron microscopy methods. Moreover, the study of electrical properties and evaluation of chemical stability in CO2/H2O atmosphere was performed by electrochemical impedance spectroscopy and thermogravimery...
-
Secure transmission of visual image in the VTS system using fingerprinting
Publication -
Protection of visual data transmission for vessel traffic systems using joint fingerprinting and decryption method based on modified hill cipher
Publication -
Non-intrusive infrared-free eye tracking method
PublicationIn the paper a technique of eye tracking based on visible light is presented. The approach described does not require an additional hardware equipment used in the infrared eye tracking system. First, examples of existing eye tracking techniques were presented. Then, the proposed algorithm of image processing and the process of determining the eye position are described. The engineered eye tracking application was tested and the...
-
Ionic thermoelectric effect in Cu2-δSe during phase transition
PublicationThe ionic Seebeck coefficient was studied in copper selenide with Cu1.99Se, Cu1.95Se and Cu1.8Se stoichiometry which was synthesized with a melt crystallization method. To measure the ionic Seebeck coefficient of copper ions, 0.15C6H12N4CH3I + 0.85CuI solid-state electrolyte was prepared. Electrolyte layers were pressed with copper selenide powder into a sandwich-like structure. At the temperature of 410 K, the materials have ionic...
-
approximation of photonic crystal fibres with large air holes by the step index fibre model
PublicationAn equivalent step index fibre with a silica core and air cladding is used to model photonic crystal fibres with large air holes. We model this fibre for linear polarisation (we focus on the lowest few transverse modes of the electromagnetic field). The equivalent step index radius is obtained by equating the lowest two eigenvalues of the model to those calculated numerically for the photonic crystal fibres. The step index parameters...
-
Zastosowanie technologii holonowych w środowisku chmurowym przedsiębiorstwa
PublicationCelem artykułu jest wskazanie możliwości stosowania technologii holonowych dla implementacji chmurowego przetwarzania danych (cloud computing, CC) oraz chmurowego wytwarzania (cloud manufacturing, CM) w przedsiębiorstwie wirtualnym. Przyjęto następujący schemat wywodu: wyszczególnienie cech wspólnych oraz wyróżniających, występujących pomiędzy chmurą obliczeniową a wytwarzaniem chmurowym przedsiębiorstwa wirtualnego, a następnie...
-
Wybrane metody wyceny kapitału intelektualnego
PublicationArtykuł dotyczy teoretycznego opisu metod wyceny kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwie. zaprezentowano metodę wskaźników, model pieniężny oparty na teraźniejszej wartości przyszłych wpływów i model skorygowanej wartości netto.
-
Kompozyty termoelektryczne z nanostrukturami węglowymi
PublicationJedną z badanych możliwości poprawy własności materiałów termoelektrycznych jest wytwarzanie kompozytów zawierających nanostrukturalne formy węgla. Opisano najważniejsze wnioski z doniesień naukowych nad takimi materiałami. Oczekuje się, że w wyniku rozpraszania na granicach węgiel - materiał termoelektryczny nastąpi rozpraszanie prowadzące do zmniejszenia przewodności cieplnej. Jednocześnie obserwuje się zmniejszenie przewodności...
-
Insulin-like growth factor type 2 is better than insulin-like growth factor type 1 a survival marker in patients after acute decompensation of heart failure
PublicationIntroduction:A decreased IGF-1 has been found in heart failure (HF). There are no reports assessing IGF-2 in HF, although in vitro study has shown, that IGF-2 stimulates cardiomyocyte proliferation more than IGF-1. The study aim was to compare the IGF-1 and IGF-2 concentration depending on HF exacerbation and annual survival.Material and methods:Among 75 patients hospitalized...
-
Expression of cyclin D1 after treatment with doxorubicin in the HL-60 cell line
PublicationIncreased levels of cyclin D1 and amplification of CCND1 gene occur in many types of cancers. We have followed the expression of cyclin D1 after treatment with doxorubicin with reference to cell death and other possible therapeutic implications. The effect of the treatment on the cell cycle, survival, intracellular level (flow cytometry), and intracellular localization of cyclin D1 (fluorescence microscopy) and expression of...
-
Glucose metabolism disorders in patients with non-functioning adrenal adenomas — single-centre experience
PublicationIntroduction: The presence of glucose metabolism disorders and their possible correlation with degree of cortisol secretion were evaluated in patients with non-functioning adrenal incidentalomas (NFAIs). Material and methods: The study group consisted of 131 patients with hormonally inactive adrenal incidentalomas....
-
Problematyka oceny efektywności szkolnictwa wyższego
PublicationArtykuł przybliża problematykę efektywności szkolnictwa wyższego. Prezentuje czynniki wpływające na funkcjonowanie uczelni wyższych, takie jak sytuacja demograficzna oraz limitowane środki publiczne. Dokonywanie oceny efektywności w tym kontekście jest konieczne, a roli takiej nie spełniają rankingi i kategoryzacja, gdyż nie przynoszą one rekomendacji, co należy zrobić, aby poprawić pozycję słabszych uczelni. Autor proponuje kierunki...
-
Oxidative Modification of Proteins in Pediatric Cystic Fibrosis with Bacterial Infections
Publication -
Zarządzanie marką 2024
e-Learning CoursesMarka to aktywo niematerialne, które swoją wartością nierzadko przewyższa wartość całego przedsiębiorstwa. W tym kontekście, wiedza o tym, jak zarządzać tak cennym aktywem, jest niezwykle ważna i potrzebna. Kurs niniejszy opiera się o ramy teoretyczne, niemniej ma bardzo praktyczny charakter i skierowany jest to Pań Studentek i Panów Studentów, którzy zainteresowani są podjęciem wyzwania zarządzania marką w przyszłości. CEL...
-
Wpływ współspalania biomasy z węglem kamiennym na wybrane właściwości fizyczno-chemiczne popiołu lotnego
PublicationPolska, jako członek Unii Europejskiej zobowiązała się, że do 2020 roku 20% energii krajowej będzie pochodzi ze źródeł odnawialnych. Ze względu na coraz szersze stosowanie jednoczesnego spalania paliw kopalnych i biomasy, obserwuje się wzrost zainteresowania popiołami lotnymi powstającymi w tym procesie. Praktyczne wykorzystanie nowego odpadu przemysłu energetycznego, jakim jest popiół lotny pochodzący ze spalania innych paliw...
-
Współczynnik wydatku przelewu szybowego w separatorze wirowym.
PublicationPrzelewy szybowe należą do urządzeń specjalistycznych, toteż nie są szeroko omawiane w literaturze. Znajdują zastosowanie w dużych obiektach hydrotechnicznych, ale też w stosunkowo niewielkich urządzeniach do oczyszczania ścieków. Praca poświęcona jest określeniu współczynnika wydatku takiego przelewu, dla przypadku separatora wirowego. Przedstawiono wyniki pomiarów oraz zaproponowano empiryczny wzór, określający wartość współczynnika.