Filtry
wszystkich: 3953
wybranych: 2589
-
Katalog
- Publikacje 2589 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 28 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 95 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 34 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 26 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 12 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 5 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 4 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 183 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 19 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 958 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: pożary odpadów
-
Zastosowanie systemów hydrofitowych do oczyszczania ścieków i przeróbki osadów ściekowych
PublikacjaKonferencja Sztokholmska w 1992 roku podkreśliła konieczność decentralizacji miejskich sieci kanalizacyjnych i realizacji mniejszych lokalnych sieci łącznie z małymi zdecentralizowanymi oczyszczalniami ścieków. Odziaływanie na środowisko lokalnych obiekótw jest mniejsze. Zainteresowanie tanimi, a zarazem wydajnymi metodami oczyszczania ścieków wzrosło na początku lat dziewięćdziesiątych wraz z rozwojem zastosowań inżynierii ekologicznej....
-
Analiza elementarna osadów ściekowych z wybranych oczyszczalni ścieków woj. pomorskiego
PublikacjaMożliwości wykorzystania analiz elementarnych do szacunkowej kalkulacji potencjału energetycznego osadów ściekowych na przykładzie wzoru empirycznego Vondracka.Ciepło spalania i wartość opałowa osadów ściekowych
-
Konwersja komunalnych osadów ściekowych w nawóz organiczny w systemach trzcinowych
PublikacjaDla małych i średnich oczyszczalni ścieków ciekawą alternatywą może być metoda wykorzystująca systemy trzcinowe do jednoczesnego odwadniania i stabilizacji osadów. Metoda ta jest powszechnie znana i wykorzystywana w wielu krajach europejskich, np. we Francji, w Dani, a także w Szwecji, Norwegii, Hiszpanii i we Włoszech. W Polsce, w skali technicznej, systemy trzcinowe pracują m.in. na terenie konwencjonalnej oczyszczalni ścieków...
-
Wpływ temperatury suszenia osadów ściekowych na specjację wybranych metali ciężkich
PublikacjaPrzedstawiono wpływ temperatury suszenia osadów ściekowych na zmiany specjacji metali ciężkich (Zn, Cu, Cd, Pb) oraz określono stopień mobilności metali ciężkich w aspekcie ich późniejszego zagospodarowania. Ekstrakcja sekwencyjna metali ciężkich została wykonana wg schematu Tessier'a.
-
Badanie toksyczności wód, osadów i ścieków w zlewni rzeki Bug.
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badania ekotoksyczności wód, osadów i ścieków zlewni rzeki Bug. Badania prowadzono z wykorzystaniem następujących organizmów: Daphnia magna, Lemna minor, Vibrio fisheri, Sinapis alba, Tamnocephalusplatyurus, Brachionus calciflonis, Heterocypris incogruens. Badania pozwoliły wyznaczyć miejsca, które w obrazie przeprowadzonych testów należy uznać za zanieczyszczone chemicznie. Badania ekotoksykologiczne...
-
Report on anisakid nematodes in polar regions – Preliminary results
Publikacja -
Terrestrial water storage variations and their effect on polar motion
Publikacja -
Bacterial Community Structures in Freshwater Polar Environments of Svalbard
PublikacjaTwo thirds of Svalbard archipelago islands in the High Arctic are permanently covered with glacial ice and snow. Polar bacterial communities in the southern part of Svalbard were characterized using an amplicon sequencing approach. A total of 52,928 pyrosequencing reads were analyzed in order to reveal bacterial community structures in stream and lake surface water samples from the Fuglebekken and Revvatnet...
-
The potential role of bisphenol A in the pathogenesis of polycystic ovary syndrome
PublikacjaPolycystic ovary syndrome (PCOS) is the most common endocrinopathy in women of reproductive age, that lead to infertility, type 2 diabetes and coronary heart disease. Bisphenol A (BPA) is one of the most abundant chemicals produced worldwide and is used as a plasticizer in daily life. Nowadays it is also well know that it can interact with estrogen receptors, androgen receptors and peroxisome proliferatoractivated receptors g (PPARg)....
-
Shear localization in granular bodies with micro-polar hypoplasticity.
PublikacjaW książce przedstawiono wyniki numerycznej analizy lokalizacji odkształceń stycznych w materiałach granulowanych dla różnych problemów brzegowych quasi-statycznych. Obliczenia wykonano przy zastosowaniu metody elementów skończonych i mikropolarnego modelu hipoplastycznego.
-
Micro-polar effects under monotonic and cyclic shearing.
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki obliczeń lokalizacji odkształceń podczas ścinania monotonicznego i cyklicznego w materiałach granulowanych. Obliczenia wykonano przy zastosowaniu mikropolarnego hipoplastycznego modelu konstytutywnego.
-
Polar boundary conditions along a soil structure interface.
PublikacjaAnalizowano problem strefy kontaktu między gruntem a konstrukcją. Obliczenia wykonano stosując mikropolarne prawo sprężysto-plastyczne oraz mikropolarne prawo hipoplastyczne. Analizie poddano problem płynięcia silosowego oraz ścinania wąskiej warstwy.
-
Groundwater contamination by the leakage from the landfill.
PublikacjaJednym z poważnych zagrożeń środowiska są stare składowiska odpadów z uwagi na ich nieodpowiednią lokalizację bądź zabezpieczenia nie spełniające obecnie obowiązujących wymagań i unormowań prawnych. Sytuację taką zaobserwowano na analizowanym obszarze badawczym, gdzie pod powierzchnia terenu stwierdzono obecność różnorodnych odpadów jak plastik, guma, żużel, papier, drewno, czy gruz. Aktualnie odpady przykrywa z góry warstwa pyłu...
-
Occurrence and gas chromatographic determination of volatile fatty acids in landfill leachate. The case of two landfills in Gdansk Pomerania, Poland
PublikacjaWażnymi związkami pośrednimi degradacji materii organicznej na składowisku odpadów komunalnych są lotne kwasy tłuszczowe (LKT) i ich oznaczanie w wodach odciekowych pozwala monitorować procesy zachodzące na składowisku odpadów. Opracowano metodykę oznaczania LKT w próbkach wodnych polegającą na ekstrakcji LKT rozpuszczalnikiem organicznym i oznaczeniu w otrzymanym ekstrakcie za pomocą sprzężonego układu chromatograf gazowy-spektrometr...
-
Osady ściekowe z gdańskich oczyszczalni ścieków - potencjalne możliwości nieprzemysłowego wykorzystania
PublikacjaW artykule przedstawiono możliwości przyrodniczego wykorzystania osadów ściekowych z gdańskich oczyszczalni ścieków. Na bazie aktualnie obowiązującego stanu prawnego i charakterystyki wytwarzanych odpadów, przedstawiono - w formie propozycji - możliwości i kierunki nieprzemysłowego wykorzystania osadów ściekowych powstających w oczyszczalniach ścieków "Gdańsk - Wschód" i "Zaspa".
-
Wykorzystanie technik GC×GC-TOF-MS i olfaktometrii terenowej do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego na obszarach przyległych do terenu składowiska odpadów komunalnych
PublikacjaUciążliwość zapachowa jest poważnym problemem środowiskowym i jednym z powodów skarg ludności dotyczących złej jakości powietrza atmosferycznego. Źródłem emisji nieprzyjemnych zapachów do środowiska (odorów) są obiekty gospodarki komunalnej, w tym składowiska odpadów komunalnych. Ze względu na negatywny wpływ emisji substancji zapachowych na zdrowie i życie człowieka, konieczne jest stosowanie odpowiednich narzędzi analitycznych...
-
Możliwości recyklingu materiałów poliuretanowych
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd literatury dotyczący możliwości ponownego wykorzystania materiałów poliuretanowych. Składowanie odpadów poliuretanowych, w szczególności pianek jest kłopotliwe, ponieważ mają one małą gęstość pozorną i zajmują dużą objętość. Z perspektywy ochrony środowiska poliuretany stanowią uciążliwy odpad, ponieważ nie ulegają biodegradacji. Recykling materiałów poliuretanowych stanowi zatem ważne zagadnienie...
-
Wpływ eksploatacji składowisk komunalnych na jakość wód podziemnych. Rola ekotestów w ocenie ryzyka środowiskowego = Influence of communal landfills exploitation on the quality of subsurface waters. The role of ecotests in environmental risk assessment
PublikacjaSkładowiska odpadów stanowią szczególny przejaw antropopresji, gdzie wykorzystanie badań ekotoksykologicznych może w znaczący sposób przyczynić się do skuteczniejszej ochrony wód powierzchniowych oraz podziemnych. Ze względu na fakt, iż w Polsce do roku 1997 nie było obowiązku monitorowania składu odpadów gromadzonych na składowiskach komunalnych, często trafiały na nie także odpady niebezpieczne; najczęściej w postaci baterii,...
-
Oczyszczalnie trzcinowe jako przykład zastosowania inżynierii ekologicznej
PublikacjaOczyszczalnie trzcinowe. Zastosowanie do oczyszczania ścieków i wód odciekowych z wysypisk odpadów komunalnych, ochrony wód oraz do odwaniania i stabilizacji osadów ściekowych. Przykłady rozwiązań technicznych.
-
Pomiary georadarowe posadzki w Bazylice pw. Świętego Mikołaja w Gdańsku
PublikacjaCelem opracowania są badania diagnostyczne posadzki kościoła w poszukiwaniu pustek powietrznych w konstrukcji podłogi. Badania przeprowadzono przy użyciu metody georadarowej. Przeanalizowano oraz przedstawiono szczegółowe skany georadarowe powierzchni posadzki. Jako uzupełnienie badań georadarowych, w wybranych miejscach zastosowano metodę ultradźwiękową.
-
Pomiary wartości opóźnień w torze audio urządzeń z systemem Android
PublikacjaPoniższy artykuł opisuje metody pomiarów wartości opóźnienia w torze fonicznym urządzeń pracujących na różnych wersjach systemu Android. W pierwszej części artykułu podano krótką charakterystykę środowiska Android w kontekście opóźnień w torze fonicznym. Następnie przedstawiono sposób pomiaru opóźnienia w torze fonicznym za pomocą aplikacji SuperPowered Latency oraz Dr. Rick O’Rang Loopback. W końcowej...
-
Pomiary i rejestracja prądu upływowego w instalacjach i urządzeniach elektroenergetycznych
PublikacjaW artykule omówiono wykorzystanie rejestratora prądów upływowych Kyoritsu KEW 5001 w diagnostyce urządzeń i instalacji elektroenergetycznych.
-
Experimental Study of the Rolling Friction Coefficient in Highly Loaded Supports of Rotary Kilns
Publikacja -
Pomiary, analiza i doskonalenie jako kryteria auditu systemu zarządzania jakością
PublikacjaW artkule przedstawiono praktyczne zalecenia dotyczące audytu wewnętrznego systemu zarządzania jakością wg normy ISO 9001:2000 w obszarze wymagań rozdziału 8 tej normy dotyczącego pomiarów, analizy i doskonalenia. Metodykę audytowania dostosowano do potrzeb małych i średnich organizacji, zwracając szczególną uwagę na praktyczne wykorzystanie orientacji procesowej.
-
Study on physical and technological effects of precise turning with self-propelled rotary tool
Publikacja -
Experimental research on effectiveness of the magnetic fluid seals for rotary shafts working in water
PublikacjaUszczelnianie wałów obrotowych, łożysk i innych zespołów mechanicznych, za pomocą cieczy magnetycznej, tworzącej przegrodę uszczelniającą utrzymywaną siłami pola magnetycznego jest techniką uszczelniania, stosowaną z powodzeniem w urządzeniach pracujących w środowisku gazowym przy ciśnieniu do około 1,0 MPa. Uszczelnienia te umożliwiają również skuteczne rozwiązywanie problemu szczelności przepustów stałych i ruchowych w urządzeniach...
-
Life tests of a rotary single-stage magnetic-fluid seal for shipbuilding applications
PublikacjaUse of the magnetic fluid seal technology in water is much more difficult technological problem in comparisonto gas or vacuum environment. Some seals constructed up to time been are designed as hybrid, two stagesealing structures with shields or mechanical seals used as protection measures to the magnetic fluid seal.Anyway, there is always problem with immediate contact between magnetic fluid and the environmentalliquid. In the...
-
Effect of Sieve Unit Inclination Angle in a Rotary Cleaning Device for Barley Grain
Publikacja -
Pomiary ilości wodoru dyfundującego w stopiwie elektrod celulozowych i zasadowych
PublikacjaW artykule scharakteryzowano technologię wytwarzania złączy poprzecznych rurociągów energetycznych w aspekcie kontroli ilości wodoru dyfundującego. Oznaczono zawartość wodoru dyfundującego w stopiwie dla złączy wielościegowych wykonanych elektrodami o otulinie celulozowej i zasadowej. Ustalono, że po wykonaniu 4 ściegów ilość wodoru dyfundującego spada z około 40 ml/100 g do poziomu 12 ml/100 g i zaproponowano wyjaśnienie mechanizmów...
-
Pomiary strumienia gazu ziemnego przepływomierzem termoanemometrycznym, część 1 - analiza teoretyczna.
PublikacjaW dwuczęściowej publikacji opisuje się opracowanie przenośnego kontrolnego układu pomiarowego do sprawdzania gazomierzy w stacjach sieci dystrybucyjnej gazu ziemnego. W pierwszej części omówiono wybraną do realizacji termoanemometryczną metodę pomiarową, podano uogólniony model opisujący działanie przepływomierza wg tej metody, opisano parametry jednego z rozwiązań technicznych takiego przepływomierza oraz zidentyfikowano i zanalizowano...
-
Wpływ sposobu zagospodarowania osadów ściekowych na bilans energii komunalnej oczyszczalni ścieków
PublikacjaBilans energii elektrycznej i ciepła oczyszczalni ścieków. Różne sposoby zagospodarowania osadów ściekowych. Wskaźniki energochłonności i ciepłochłonności oczyszczalni.
-
Zalety oraz problemy związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych metodą systemów trzcinowych
PublikacjaCiekawą alternatywą dla małych i średnich oczyszczalni ścieków może być metoda wykorzystująca systemy trzcinowe do jednoczesnego odwadniania i stabilizacji osadów. Metoda ta posiada wiele zalet. Przede wszystkim charakteryzuje się niskimi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi. Dodatkowo osady po przeróbce w systemach trzcinowych mogą zostać wykorzystane przyrodniczo. Należy jednak pamiętać, że metoda ta, jak każda inna, ma...
-
Wpływ stopnia dezintegracji osadów ściekowych na ich podatność na rozkład beztlenowy
PublikacjaW ramach badań nad zastosowaniem dezintegracji jako technologii podnoszącej efektywność przeróbki osadów wyznaczono stopień dezintegracji osadów ściekowych w zależności od zmian parametrów dezintegracji ultradźwiękowej (natężenie ultradźwięków, czas sonifikacji, głębokość zanurzenia sonotrody). Przeprowadzono fermentację badanych osadów, a następnie wykonano testy aktywności metanogennej.
-
Potencjalne możliwości wykorzystania właściwości nawozowych osadów ściekowych stabilizowanych w basenach trzcinowych
PublikacjaCelem pracy było określenie zmian jakości osadów ściekowych długookresowo stabilizowanych w basenach trzcinowych oraz określenie ich właściwości nawozowych. Materiał badawczy pobrano z 4 konwencjonalnych oczyszczalni zlokalizowanych w Danii, zasilanych ściekami od 9000 do 40000 mieszkańców. Przeprowadzono badania zmian zawartości suchej masy, substancji organicznej, azotu i fosforu wzdłuż profilu pionowego warstwy osadów ściekowych...
-
Wpływ warunków spalania osadów ściekowych na mobilność metali ciężkich w popiołach
PublikacjaWzrost ilości wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych, przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości ich składowania oraz wykorzystywania na cele rolnicze powoduje, że w ciągu najbliższych lat problem ich zagospodarowanie stanie się istotnym zagadnieniem nie tylko ekologicznym jak również technicznym. Szacuje się, że w Polsce do roku 2018 zostanie wytworzonych ok. 707 tys. ton s.m. ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych....
-
Wpływ zawracania odcieków z odwadniania osadów ściekowych na pracę oczyszczalni ścieków
PublikacjaCelem pracy jest ocena wpływu zawracania odcieków na efektywność pracy ciągu technologicznego oczyszczalni oraz jakość oczyszczonych ścieków. Analizowano ilościowe jak i jakościowe zmiany stężeń zanieczyszczeń w tym organicznych, związków biogennych i metali ciężkich. Wykazano m.in. że jakość odcieków powstających w wyniku odwadniania osadów w prasach (OP) była zbliżona do jakości ścieków surowych, a cyrkulacja tych odcieków do...
-
Wykorzystanie ścieków i osadów ściekowych jako źródła energii w oczyszczalni ścieków
PublikacjaReferat dotyczy miejskiej oczyszczalni ścieków w Grudziądzu wyposażonej w źródła energii bazujące na ściekach i biogazie wytworzonym w procesie fermentacji mezofilowej osadów ściekowych. Bilans energii elektrycznej objął agregaty kogeneracyjne i zewnętrzną sieć energetyczną. W bilansie ciepła ujęto źródło skojarzone, kotły i pompy ciepła. Udział energii odzyskanej ze ścieków i osadów ściekowych w pokryciu zapotrzebowania oczyszczalni...
-
Wpływ dezintegracji termicznej oraz ultradźwiękowej na podatność osadów ściekowych na odwadnianie
PublikacjaBadano wpływ dezintegracji termicznej oraz ultradźwiękowej osadów ściekowych na ich podatność na odwadnianie. Dzintegrację prowadzono dla osadów ściekowych o zawartości suchej masy 4,8 i 12 g/l pzry trzech czasach sonifikacji i dla zakresu temperatur od 60 do 100 stopni Celsjusza. Zmiany podatności na odwadnianie badano testem czasu ssania kapilarnego (CSK) oraz testem wirówkowym oznaczając stopień rozdziału.
-
Problem emisji oparów podczas ekspedycji materiałów bitumicznych oraz budowy dróg asfaltowych
PublikacjaOd wielu lat budowie dróg asfaltowych towarzyszy dyskusja nad ich oddziaływaniem na środowisko, a przede wszystkim zdrowie robotników pracujących przy realizacji inwestycji drogowych. Również w Polsce ta problematyka znajduje coraz większe zainteresowanie, czego efektem była m.in. dyskusja na łamach Magazynu Autostrady. Przyczyną obecności w masie bitumicznej, wykorzystywanej m.in. do budowy nawierzchni drogowych, lotnych i niskolotnych...
-
Oczyszczanie odcieków z mechanicznego odwadniania osadów ściekowych w wielostopniowych złożach hydrofitowych
PublikacjaW roku 2008 zaprojektowano i wybudowano pilotowy obiekt hydrofitowy, w skali technicznej, do podczyszczania odcieków powstających podczas mechanicznego odwadniania przefermentowanych osadów ściekowych w oczyszczalni w Gdańsku. Celem prowadzanych badań była ocena efektywności usuwania zanieczyszczeń oraz znaczenie zastosowanych stopni technologicznych w oczyszczaniu odcieków. W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 2009 i 2010....
-
Ekoinżynieria w zintegrowanym odwadnianiu i stabilizacji osadów ściekowych w systemach trzcinowych
PublikacjaW artykule przedstawiono zasady budowy i pracy systemów trzcinowych do zintegrowanego odwadniana i stabilizacji osadów ściekowych oraz ogólne zasady dotyczące projektowania oraz eksploatacji systemów, a także określono ekonomiczne i środowiskowe aspekty wynikające ze stosowania tej technologii na podstawie najnowszych doniesień literatury oraz doświadczeń własnych. Eksploatacja odpowiednio zaprojektowanych systemów trzcinowych...
-
Możliwości zagospodarowania popiołów z termicznego przekształcania osadów ściekowych w kotłach fluidalnych
PublikacjaProblem zagospodarowywania osadów ściekowych dotyczy głównie ich wykorzystania rolniczego, w tym rekultywacji terenów zdegradowanych. Zmiana wymagań prawnych i środowiskowych spowodowała konieczność poszukiwań nowych sposobów ich unieszkodliwiania. W Polsce od kilku lat obserwuje się wzrost zainteresowania termiczną metodą przekształcania osadów ściekowych. Zastosowana technologia spalania fluidalnego sprzyja zmniejszeniu ilości...
-
Możliwości przyrodniczego wykorzystania osadów ściekowych ze względu na zawartość metali ciężkich
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań specjacji metali ciężkich w wybranych osadach ściekowych pochodzących z oczyszczalni ścieków w Gdańsku. Do oceny form występowania metali ciężkich w osadach ściekowych zastosowano metodykę sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej. Na podstawie uzyskanych wyników oceniono stopień potencjalnego zagrożenia środowiska spowodowanego obecnością metali ciężkich w osadach ściekowych.
-
Możliwości przyrodniczego wykorzystania osadów ściekowych ze względu na zawartość metali ciężkich.
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań specjacji metali ciężkich w wybranych osadach ściekowych pochodzących z oczyszczalni ścieków w Gdańsku. Do oceny form występowania metali ciężkich w osadach ściekowych zastosowano metodykę sekwencyjnej eksteakcji chemicznej. Na podstawie uzyskanych wyników oceniono stopień potencjalnego zagrożenia środowiska spowodowanego obecnością metali ciężkich w osadach ściekowych.
-
Quality of groundwater contaminated by leachates from seven Polish landfills - chemical and ecotoxicological classifications
PublikacjaArtykuł prezentuje rezultaty badań toksyczności ostrej i chronicznej próbek wód podziemnych pobranych spod składowisk odpadów komunalnych. Uzyskane wyniki porównano z wynikami badań parametrów fizykochemicznych. Jednocześnie dokonano klasyfikacji jakości badanych próbek w oparciu o zalecenia Komisji Helsińskiej, system oparty na wyznaczaniu parametru pT i kryteria ustanowione przez Persoone'a i współpracowników.
-
Influence of hydrophobization of fumed oxides on interactions with polar and nonpolar adsorbates
Publikacja -
Modeling of textural anisotropy in granular materials with micro-polar hypoplasticity
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki numerycznej wpływu anizotropii strukturalnej w materiałach granulowanych na powstawanie lokalizacji odkształceń. Obliczenia wykonano dla ściskania w płaskim stanie odkształcenia stosując metodę elementów skończonych na bazie mikropolarnego prawa hipoplastycznego. Wpływ anizotropii modelowano stosując skorelowane pola początkowego wskaźnika porowatości.
-
Bisphenol A analogues and metabolic syndrome in women with polycystic ovary syndrome
PublikacjaBisphenols (BPs) have become a chemical group of special interest due to their ability to interfere with the endocrine system and their ubiquitous presence in the environment. As some of them possess mild estrogenic and anti-androgenic effects, they might be associated with the diagnosis of polycystic ovary syndrome (PCOS). Acting on multiple tissues, BPs exposure may lead to metabolic derangements characteristic for metabolic...
-
FE-simulations of direct and simple shearing within a polar hypoplasticity
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki analizy MES dwóch podstawowych testów w mechanice gruntów, mianowicie testu bezpośredniego ścinania i testu prostego ścinania. Obliczenia wykonano stosując metodę elementów skończonych i mikropolarne hipoplastyczne prawo konstytutywne. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ warunków brzegowych na lokalizacje odkształceń.
-
Computer-aided Measurements of Turbine Blades
PublikacjaPrzedstawiono skomputeryzowane pomiary profili łopatek turbinowych po szlifowaniu. W pracy wykorzystano program komputerowy, który może być zastosowany bezpośrednio przez operatora obrabiarki, opracowany na bazie Microsoft Excel.