Search
Search results for: SYSTEM KOMPUTEROWY
-
Sieciowy system komputerowy wspomagający testowanie wiedzy uczniów
PublicationW referacie przedstawiono organizację sieciowego systemu komputerowego wspomagającego tworzenie i przeprowadzanie testów. Omówiono przypadki użycia systemu z punktu widzenia administratora sieci, nauczyciela i ucznia, a także przypadki wspólne dla wszystkich użytkowników systemu. Podano opis interfejsu dla poszczególnych grup użytkowników.
-
A computer system for the complete design of ship propellers
PublicationPraca zawiera opis metody obliczeniowej pozwalającej na zaprojektowanie okrętowej śruby napędowej dla również obliczeniowo wyznaczonego niejednorodnego pola prędkości za kadłubem statku o znanej geometrii i parametrach ruchu. Metoda pozwala na właściwe ujęcie efektu skali i konsekwencji obecności płetwy sterowej za projektowaną śrubą.
-
Komputerowy system sterowania elektrowni wodnej
PublicationW referacie przedstawiono komputerowy system sterowania blokami elektrowni wodnej. Opracowany i wdrożony system pozwala na pełne sterowanie blokami energetycznymi z typowego stanowiska komputera osobistego. Dla każdego z bloków przewidziano oddzielny komputer przemysłowy pracujący w sieci lokalnej. Oprogramowanie systemu pozwala na pracę z ustalonymi obrotami, stałą mocą lub stałym otwarciem kierownic.
-
Komputerowy system pomiarowy do diagnostyki łożysk
PublicationW artykule przedstawiono komputerowy system do diagnostyki łożysk silników indukcyjnych metodą pomiaru i analizy mocy chwilowej pobieranej przez badane maszyny. Do realizacji oprogramowania systemu pomiarowego wybrano środowisko programowania w języku graficznym LabVIEW. Opracowane oprogramowanie umożliwia analizę, archiwizację i wizualizację danych uzyskanych z pomiarów mocy chwilowej, pobieranej przez badane silniki indukcyjne,...
-
Komputerowy system sieciowy wspomagający ocenianie uczniów
PublicationW referacie przedstawiono funkcje użytkowe sieciowego systemu komputerowego umożliwiające utworzenie przez nauczycieli testów wyboru z dowolnej dziedziny, przeprowadzenie lekcji polegającej na rozwiązywaniu testów, automatyczne ocenianie rozwiązań, sporządzanie statystyk oraz powiadamianie uczniów o wynikach testów.
-
Komputerowy system przetwarzania formularzy testów egzaminacyjnych.
PublicationOpisano ogólną koncepcję systemu automatycznej analizy testów egzaminacyjnych AATE i cztery rodzaje testów, jakie ten system może generować. Bardziej szczegółowo opisano fragment systemu poświęcony lokalizacji i analizie bloku odpowiedzi na pytania zawarte w formularzach testu. System może działać na bazie prostego zestawu sprzętu jaki tworzą: komputer, skaner z podajnikiem i drukarka. Wyniki analizy testów są zapisywane w BD,...
-
Komputerowy system do rejestrowania danych obrazowych
PublicationNiniejsza praca zawiera opis komputerowego systemu do rejestrowania danych obrazowych. Przedstawione w niej są podstawowe założenia, jakie należy przyjąć, a także problemy, które należy rozwiązać w procesie projektowania systemu takiego typu. Większość uwagi poświęcono technologiom umożliwiającym wykorzystanie bezprzewodowej transmisji danych. Na przykładzie komputerowego modelu systemu do rejestrowania danych obrazowych opisano...
-
Komputerowy system do badań wariantów procesów technologicznych
PublicationW rozdziale monografii opisano komputerowy system decyzyjny dla wyboru wariantu procesu technologicznego ze szczególnym uwzględnieniem obróbki nagniataniem. System zbudowano z uwzględnieniem wyników eksperymentów przeprowadzonych dla nagniatania elementami diamentowymi części klasy wałek. Wybór wariantu oparto na definiowanych wagach parametrów określających strukturę geometryczną powierzchni. Wyniki przeprowadzonych dań z użyciem...
-
Komputerowy system do pomiaru współczynnika zawartości harmonicznych.
PublicationPrzedstawiono rozwiązania funkcjonalne i układowe komputerowego systemu do pomiaru współczynnika zawartości harmonicznych.Szerzej omówiono zastosowane algorytmy realizowane programowo, które umozliwiły zmniejszenie wpływu niepożadanych składowych losowych i okresowych nie skorelowanych z czestotliwościa podstawowa obserwowanego przebiegu. Przytoczono przykładowe wyniki badan eksperymentalnych potwierdzające zasadnośc proponowanych...
-
Komputerowy system ekspertowy do projektowania bazowej stacji radiokomunikacyjnej
PublicationOpisano system ekspertowy do wyznaczania parametrów eksploatacyjnych stacji bazowej, w którym zastosowano algorytm sztucznej inteligencji do optymalizowania tych parametrów. Podano przykłady typowych zastosowań i omówiono możliwości użytkowe.
-
Komputerowy system bazodanowy wspomagający zarządzanie w firmie KATMET-GA
PublicationKomputerowe systemy bazodanowe wykorzystywane są do wspomagania zarządzania w firmach, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Są to podstawowe narzędzia komputerowe wspomagające bieżącą i przyszłą działalność firm. W artykule zaprojektowano i wdrożono relacyjną bazę danych dla firmy KATMET-GA zajmującej się skupem i sprzedażą odpadów elektronicznych. Bazę danych zaimplementowano w środowisku Microsoft Access.
-
Portable computer diagnostics system PSD - the measurement potentiality and application examples
PublicationOpisano system diagnostyczny do pomiarów statycznych i dynamicznych wszelkiego typu maszyn stosowanych w przemyśle drzewnym. ocena stanu maszyny może byc dokonywana na podstawie wyników pomiaru bicia osiowego i promieniowego wrzecion, pił tarczowych, przemieszczeń poprzecznych piły tasmowej itp.. System jest wyposażony w specjalne oprogramowanie i pozwala m. in. na przeprowadzanie szczegółowych analiz tj. wykonywanie FFT lub filtrowanie...
-
System komputerowy i sposób korzystania z komputera
Inventions -
Katedra Technologii Obiektów Pływających, Systemów Jakości i Materiałoznawstwa
Research Teams* badania optymalizacyjne nowych technologii oraz rodzajów rozwiązań konstrukcyjno - technologicznych konstrukcji kadłubów okrętowych * przemysłowe prototypy urządzeń i systemy zautomatyzowanej, sterowanej komputerowo diagnozy kształtu wielkogabarytowych konstrukcji płaskich * systemy dynamicznej kontroli jakości w trakcie produkcji kadłuba okrętowego * optymalizacja konstrukcji i technologii oraz budowa prototypów modułowej serii...
-
Komputerowy model 3D stawu biodrowego
PublicationW pracy przedstawiono stworzony w programie ANSYS komputerowy model 3D stawu biodrowego. Model wykonano w oparciu o budowę anatomiczną oraz zebrane dane dotyczące stałych materiałowych kości i elementów chrzęstnych. Analiza i porównanie modelu biochemicznego, lepkosprężystego, mieszanego oraz molekularno – agregacyjnego służy ułatwieniu stworzenia modelu najbliższego rzeczywistości, który można by wykorzystać w projektowaniu endoprotez...
-
Komputerowy program do analizy hałasu
PublicationW pracy przedstawiono założenia i wyniki opracowywanej aplikacji do pomiaru i analizy poziomu hałasu, będącego częścią konstruowanego ogólnopolskiego systemu telemonitoringu hałasu. Opracowano graficzny sposób prezentacji wyników pomiaru. W pracy zawarto opis wybranych algorytmów obliczeniowych zastosowanych w programie, przedstawiono analizę porównawczą otrzymanych wyników pomiarów z wykorzystaniem opracowanego programu.
-
Komputerowy projekt oświetlenia elektrycznego boiska piłkarskiego
PublicationW artykule przedstawiono wybrane elementy komputerowego projektu oświetlenia elektrycznego boiska piłkarskiego o nawierzchni sztucznej. Obliczenia i wizualizacje wykonano z wykorzystaniem programu DIALux. W projekcie uwzględniono zalecenia m.in. FIFA i UEFA.
-
Komputerowy symulator algorytmów synchronizacji obiektów elektroenergetycznych
PublicationW artykule opisano istotę i różnorodność sposobów synchronizacji obiektów elektroenergetycznych oraz strukturę opracowanego i wykonanego dla celów badawczych, symulatora algorytmów synchronizacji. Przedstawiono architekturę blokową symulatora i jego powiązanie z procesem synchronizacji prądnic, opisano oprogramowanie symulatora oraz wskazano na szeroki zakres jego stosowalności oraz dużą użyteczność praktyczną.
-
Komputerowy model mechanicznego zespolenia ścian żołądka
PublicationCelem pracy jest zoptymalizowanie połączenia szytego ścian żołądka. Optymalizacja ma obejmować zmianę konfiguracji zszywek, co wpłynie na poprawę szczelności zespolenia. W niniejszej pracy omówiony został sposób tworzenia modelu elementów skończonych MES tkanki miękkiej. Przedstawione założenia będą stanowić bazę do dalszych modyfikacji, opartych na danych materiałowych, zebranych w trakcie badań elastyczności próbek tkanki żołądka....
-
Uniwersalny program komputerowy do projektowania zmiany kierunku trasy
PublicationW pracy przedstawiono kolejny program komputerowy stanowiący implementację algorytmu obliczeniowego dotyczącego projektowania zmiany kierunku trasy kolejowej, dostosowanego do techniki ciągłych pomiarów satelitarnych. Program ten ma charakter uniwersalny, gdyż w ogólnym przypadku obejmuje wprowadzenie do układu geometrycznego dwóch łuków kołowych o różnym promieniu, czyli zastosowanie łuku koszowego. Może się to okazać szczególnie...
-
Program komputerowy do harmonogramowania budowy w sposób niedeterministyczny
PublicationW referacie przedstawiono algorytm modułu programu do harmonogramowania zadań budowlanych. Opracowany moduł pozwala na szybkie wykonanie harmonogramu z uwzględnieniem zakłóceń w czasie realizacji przedsięwzięcia oraz niedeterministyczny opis czynności realizowanych przez różnych wykonawców.
-
Układ komputerowy do rejestracji parametrów autonomicznego pojazdu elektrycznego
PublicationW artykule przedstawiono układ rejestrujący parametry wózka elektrycznego, wykorzystujący komputer przemysłowy wyposażony w kartę akwizycji danych. Opisano budowę układu oraz funkcjonalność jego oprogramowania. Przedstawiono przykładowe wyniki rejestracji oraz podkreślono istotne cechy dydaktyczne układu
-
Program komputerowy do projektowania zmiany kierunku trasy kolejowej
PublicationW pracy przedstawiono metodę projektowania odcinków trasy kolejowej położonych w łuku, w której zastosowano analityczną formę opisu za pomocą odpowiednich formuł matematycznych. Jest to szczególnie przydatne w przypadku korzystania z danych uzyskanych z ciągłych pomiarów satelitarnych. Algorytm obliczeniowy zaimplementowano w opracowanym programie komputerowym. Opisano podstawowe funkcje i działanie tego programu. Pokazano ciąg...
-
Program komputerowy do określania kształtu eksploatowanego toru kolejowego
PublicationW pracy podjęto kwestię komputerowego wspomagania obróbki danych uzyskanych z pomiarów satelitarnych, z wykorzystaniem pakietów programowych Leica GeoOffice i Mathsoft Mathcad. Następnie przedstawiono podstawowe założenia opracowywanego w Politechnice Gdańskiej programu komputerowego SATTRACK do wizualizacji, oceny i projektowania trasy kolejowej. W sposób szczegółowy skupiono się na czterech modułach programu służących do określania...
-
Program komputerowy do odtwarzania kształtu osi toru kolejowego
PublicationW pracy przedstawiono metodę odtwarzania kształtu osi toru kolejowego w płaszczyźnie poziomej na podstawie ciągłych pomiarów satelitarnych. W metodzie tej został wykorzystany algorytm projektowania odcinków trasy kolejowej położonych w łuku, w którym zastosowano analityczną formę opisu za pomocą odpowiednich formuł matematycznych. Procedura projektowania ma charakter uniwersalny − stwarza możliwość zróżnicowania rodzaju i długości...
-
A Complete Design of Ship Propellers Using the New Computer System
PublicationArtykuł przedstawia nowy system komputerowy do projektowania śrub okrętowych. Obliczenia oparte są na teorii linii nośnej i teorii powierzchni nośnej. System umożliwia wielokryterialną optymalizację projektu z punktu widzenia sprawności napędowej, własności kawitacyjnych, wytrzymałości skrzydeł oraz poziomu generowanych wymuszeń niestacjonarnych.
-
Symulator komputerowy "Refrigerating Plant" nowoczesnym narzędziem w kształceniu mechaników okrętowych
PublicationW artykule przedstawiono możliwości kształcenia prowadzonego w oparciu o program komputerowy typu cbt - Chłodnia Prowiantowa. Omówiono jego strukturę i zawartość merytoryczną. Przedstawiono sposób oceny osoby szkolonej wykorzystującej ten program. Wskazano na korzyści płynące z zastosowania programów tego typu w kształceniu mechaników okrętowych. Materiał bogato ilustrowano przykładami ekranów z prezentowanego programu.
-
Computer based system for strabismus and amblyopia therapy
PublicationW publikacji opisano system komputerowy do badania i treningu zeza i amblyopii.W przypadku zeza i amblyopii lub tak zwanego syndromu leniwego oka terapia polega na zasłanianiu oka dominującego przez kilka godzin dziennie lub rozmywanie obrazu w tym oku poprzez zastasowanie kropli do oczu lub silnych soczewek w okularach. Taki sposób terapii powoduje zaburzenie widzenia obuocznego. Proponowane rozwiązanie zachowuje widzenie obuoczne....
-
A complete design of contra-rotating propellers using the new computer system
PublicationPraca przedstawia system komputerowy do projektowania okrętowych układów śrub przeciwbieżnych oparty na modelu linii nośnej i powierzchni nośnej. System uwzględnia niestacjonarne oddziaływania hydrodynamiczne pomiędzy przednią a tylną śrubą układu, a także oddziaływania z kadłubem statku. System umożliwia optymalizację projektu z punktu widzenia minimalizacji kawitacji, niestacjonarnych sił na wale napędowym oraz generowanych pulsacji...
-
A Complete Design of Ducted Propellers Using the New Computer System
PublicationArtykuł przedstawia nowy system komputerowy do projektowania okrętowych układów napędowych dysza-śruba. Obliczenia oparte są na teorii linii nośnej, teorii powierzchni nośnej oraz na wynikach oryginalnych badań eksperymentalnych. System umożliwia optymalizację ukadu dysza-śruba z punktu widzenia maksymalnej sprawności napędowej, wytrzymałości, charakterystyk kawitacyjnych i poziomu wymuszeń niestacjonarnych. Przykład obliczeniowy...
-
Komputerowy symulator metod i algorytmów w procesie synchronizacji obiektów elektroenergetycznych
PublicationW artykule opisano metody synchronizacji oraz strukturę opracowanego i wykonanego, dla celów badawczych, symulatora metod i algorytmów synchronizacji. Przedstawiono strukturę blokową symulatora i jej powiązanie z procesem synchronizacji prądnic, opisano architekturę oprogramowania symulatora oraz wskazano na jego znaczne możliwości podczas realizacji badań oraz na dużą użyteczność praktyczną tego systemu.
-
Mobilny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych z magnetometrami pompowanymi optycznie
PublicationPrzedstawiono mobilny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych. Każdy obiekt ferromagnetyczny zaburza w swoim otoczeniu równomierność pola magnetycznego Ziemi. Zaburzenie to może być zmierzone za pomocą precyzyjnych magnetometrów. W prezentowanym mobilnym systemie zastosowano magnetometry pompowane optycznie pracujące w układzie różnicowym. W pracy opisano magnetometryczny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych, program...
-
Mobilny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych z magnetometrami pompowanymi optycznie
PublicationW pracy przedstawiono mobilny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych. Każdy obiekt ferromagnetyczny zaburza w swoim otoczeniu równomierność pola magnetycznego Ziemi. Zaburzenie to może być zmierzone za pomocą precyzyjnych magnetometrów. W prezentowanym mobilnym systemie zastosowano magnetometry pompowane optycznie pracujące w układzie różnicowym. W pracy opisano magnetometryczny system do detekcji obiektów ferromagnetycznych,...
-
Przykłady zastosowania wnioskowania z bazy przypadków w informatycznych systemach wspomagających podejmowanie decyzji
PublicationOpisano wnioskowanie z bazy przypadków jako metodologię budowania systemów informatycznych. Scharakteryzowano pięć systemów informatycznych zbudowanych według tej metodologii: internetową wyszukiwarkę wycieczek, komputerowy system prognozowania popytu, komputerowy system wspomagania pracy audytora, system wspomagający diagnozowanie silników samolotowych, system wspomagający konsultantów w punkcie obsługi klientów. W podsumowaniu...
-
System przetwarzania sygnałów do celu odbioru dźwięku wielokanałowego za pomocą słuchawek stereofonicznych
PublicationW referacie przedstawiono komputerowy system przetwarzania sygnałów. W systemie wykorzystywany jest standardowy zestaw odpowiedzi impulsowych HRIR zarejestrowanych w warunkach bezdechowych. Rozwiązanie wykorzystuje techniki splotu cyfrowego. Zadaniem systemu jest prawidłowe umieszczenie wirtualnego źródła dźwięku w panoramie dookólnej. Odsłuch dźwięku następuje za pomocą słuchawek stereofonicznych.
-
Komputerowy projekt oświetlenia elektrycznego klatki schodowej budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki
PublicationW pracy przedstawiono projekt oświetlenia elektrycznego klatki schodowej budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Projekt ten wykonano zgodnie z wymaganiami aktualnych przepisów i norm. Wykonane w ramach projektu wizualizacje pozawalają na wyobrażenie oświetlenia klatki schodowej po modernizacji.
-
Piotr Tojza dr inż.
People -
Komputerowa wizualizacja procesu synchronizacji prądnic.
PublicationPrzedstawiono proces synchronizacji w systemie elektro-energetycznym oraz wskazano na potrzebę stosowania komputerowej wizualizacji tego procesu. Opisano urządzenia i układy służace do wizualizacji procesu synchronizacji, a zwłaszcza komputerowy system diagnostyczny AMARYLIS oraz komputerowy symulator procesu synchronizacji prądnic.
-
Fuzzy decision support system for the control of budget and schedule in SPM
PublicationObiektem rozważań jest komputerowy system wspierania decyzji kierowniczych w zakresie zarządzania budżetem i harmonogramem przy realizacji projektów informatycznych. Omawiany system opary jest na dynamicznych modelach rozmytych podlegających bieżącemu dostrajaniu na podstawie danych z obserwacji zarządzanego procesu. Wstępny projekt modeli rozmytych oparty został na danych zarządczych pochodzących z realizacji dwu projektów informatycznych....
-
System laboratoryjny do identyfikacji uszkodzeń parametrycznych analogowych układów elektronicznych
PublicationPrzedmiotem artykułu jest komputerowy system laboratoryjny do testowania parametrów funkcjonalnych analogowych układów elektronicznych w dziedzinie czasu. W systemie wykorzystano dwa generatory 33120A oraz multimetr 34401A dołączone do komputera za pośrednictwem interfejsu RS232. Oprogramowanie sterujące pracą systemu zrealizowano w środowisku Matlab. W systemie zaimplementowano metodę testowania polegającą na pobudzaniu układu...
-
Mathematical model and numerical calculations of the pelagic trawl system
PublicationW pracy przedstawiono matematyczny model ruchu środka ciężkości zestawu do trałowania pelagicznego wraz z wyznaczaniem jego parametrów geometrycznych. Pokazano także sposób rozwiązania i przykładowe wyniki obliczeń numerycznych. Opracowany program komputerowy może być wykorzystywany do wyznaczania optymalnych parametrów pracy dla zapewnienia bezpiecznych, efektywnych i ekologicznych połowów pelagicznych
-
Komputerowy Model Przepływu jako narzędzie wspomagające służby techniczne i eksploatacyjne w przedsiębiorstwie wodociągowym
PublicationW prezentacji omówiono diagnozowanie działania czterech czynnych systemów wodociągowych na podstawie analizy wyników symulacji dwóch parametrów: prędkości i czasu przebywania wody w sieci. Następnie wykorzystując wyniki badań oporności hydraulicznej określono współzależność pomiędzy parametrami hydraulicznymi, strukturą materiałową i opornością hydrauliczną przewodów. Ponadto zaprezentowano dwa przykłady wdrożonych działań naprawczych:...
-
Zastosowanie elektronicznych zmysłów w analizie żywności. Cz. III Sztuczne oko
PublicationW dzisiejszych czasach konsumenci zwracają dużą uwagę na takie cechy żywności jak: zapach, smak i wygląd. Ze względu na to naukowcy od wielu lat podejmują próby naśladowania ludzkich narządów zmysłów za pomocą urządzeń określanych jako elektroniczne zmysły. Zaliczamy do nich elektroniczny nos i język oraz komputerowy system rozróżnienia barw i kształtów. Komputerowy system analizy obrazu zwany „Computer Vision” obejmuje zagadnienia...
-
Using a computational model to compare objective negotiations in real and virtual environments
PublicationZaprezentowano obliczeniowy model negocjacji uwzględniający warunki początkowe, przebieg negocjacji i wyniki negocjacji. Przedstawiono komputerowy system wspomagający rejestrację przebiegu negocjacji i ich wyników oraz analizę negocjacji zgodną z proponowanym modelem.
-
Implementacja reguł animacji w logice rozmytej
PublicationZaprojektowano system komputerowy wspomagający tworzenie animacji. System wykorzystuje reguły animacji wywodzące się z animacji tradycyjnej. Reguły opisują sposób uzyskiwania animacji postaci nacechowanych emocjonalnie. Na potrzeby badań zostały one sformułowane w logice rozmytej i zaimplementowane w języku programowania Python. Wykorzystując system wygenerowano animacje testowe, które poddano ocenie subiektywnej, w celu określenia...
-
Advanced local energy planning using the ALEP-PL computer software
PublicationPrzedstawiono autorski system komputerowy ALEP-PL do gromadzenia i agregacji danych o lokalnych obiektach energetycznych. System pozwala na analizy senariuszowe poprzez bilanse zapotrzebowania na paliwa i energie oraz poprzez wskaźnikowe wyznaczanie wilekości emisji CO2. Dodatkowo, dzięki wybudowanemu w system ALEP-PL zestawowi technologii modernizacyjnych, aplikacja umożliwia opracowywanie strategii redukcji emisji CO2, poprawy...
-
ProSIL software for computer aided functional Safety management = Program komputerowy ProSIL do wspomagania zarządzaniem bezpieczeństwa funkcjonalnego
Publication..
-
Computer simulator of the synchronization proces of power generating units
PublicationPrzedstawiono istotę procesu synchronizacji w systemie elektroenergetycznym oraz podano metodykę badania synchronizatorów automatycznych. Wskazano na użyteczność komputerowego symulatora procesu synchronizacji prądnic. Opisano architekturę symulatora, jego system komputerowy oraz podsystem wizualizacji. Wyciągnięto wnioski.
-
Technika wirtualizacji dźwięku wykorzystująca odpowiedzi impulsowe zarejestrowane za pomocą sztucznej głowy w komorze bezdechowej
PublicationPrzedstawiono opracowany w Katedrze Systemów Multimedialnych WETI PG, komputerowy system przetwarzania sygnałów. Zadaniem systemu jest prawidłowe umieszczenie wirtualnego źródła dźwięku w panoramie dookólnej. W ostatniej części pracy pokazano uzyskane wyniki testów dokładności lokalizacji wirtualnych źródeł dźwięku.
-
Zastosowanie sondy wejściowej w komputerowym systemie pomiarowymdo spektroskopii wysokoimpedancyjnej.
PublicationW pracy przedstawiono komputerowy system pomiarowy do spektroskopii wysokoimpedancyjnej, w którym zastosowano sondę wejściową umożliwiającą pomiary impedancji do |Zx|<100Gohm w szerokim zakresie częstotliwości od 10uHz do 100kHz. Przeanalizowano wpływ głównych źródeł niepewności na dokładność wyznaczenia modułu i argumentu zespolonego stosunku sygnałów wydzielanych w sondzie. Podano wyniki symulacji komputerowych, które pozwoliły...