Search
Filters
total: 2138
filtered: 1708
-
Catalog
- Publications 1708 available results
- Journals 6 available results
- People 94 available results
- Inventions 20 available results
- Projects 61 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 12 available results
- Research Equipment 4 available results
- e-Learning Courses 146 available results
- Events 38 available results
- Open Research Data 46 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: przewodniki jonowe
-
Application of ion chromatography for the determination of inorganic ions, especially thiocyanates in human saliva samples as biomarkers of environmental tobacco smoke exposure
PublicationŚrodowiskowy dym tytoniowy jest jednym z czynników decydujących o jakości powietrza wewnętrznego różnego typu pomieszczeń zamkniętych. Toksyczne składniki wydzielające się wraz z głównym i bocznym strumieniem dymu tytoniowego mają istotny wpływ na skład chemiczny płynów biologicznych. Jednym z biomarkerów narażenia na szkodliwe składniki środowiskowego dymu tytoniowego są jony rodankowe. Celem badań było znalezienie korelacji pomiędzy...
-
Zastosowanie statystyki Bayesowskiej do uzasadnienia zmiany sposobu obliczania standardowej niepewności pomiaru
PublicationCelem pracy jest wyjaśnienie powodu, dla którego Wspólny Komitet ds. Przewodników w Metrologii (JCGM) wprowadza zmianę sposobu obliczania standardowej niepewności pomiaru. Modyfikacja ma obowiązywać w nowej wersji przewodnika Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (GUM). Rozważania w artykule są oparte na przykładzie oceny niepewności pomiaru metodą typu A, z zastosowaniem statystyki Bayesowskiej w formie eksperymentów...
-
Rozpoznawanie cząsteczek substancji smakowych za pomocą oscylatorów z membraną ciekłą zawierających jonowe surfaktanty.
PublicationBadano możliwość zastosowania oscylatorów z membraną ciekłą zawierający kationowy (chlorek benzylodimetylotetradecyloamonowy) lub anionowy (oleinian sodu) surfaktant do rozpoznawania substancji odpowiedzialnych za wrażenia smakowe. Wykazano, że charakterystyki oscylacyjne są odmienne dla układów zawierających różne substancje smakowe. Można stwierdzić, że układy badane mogą być stosowane do rozróżniania substancji smakowych.
-
Ciecze jonowe jako medium sorpcyjne w mikroekstrakcji do pojedynczej kropli. Cz.II. Praktyka analityczna
PublicationPomimo rosnącego zainteresowania metodami analitycznymi opartymi na użyciu cieczy jonowych ich sprzężenie wraz z techniką mikroekstrakcji do pojedynczej kropli nie osiągnęło zadowalającej popularności oraz akceptacji ze strony środowiska naukowego.
-
Nierówności pionowe toru kolejowego
PublicationOcena jakości geometrycznej toru kolejowego wymaga od zarządców infrastruktury stosowania jednolitych metod pomiarów, obliczania i interpretacji wyników. W tym zakresie należy stosować się do norm europejskich i technicznych specyfikacje interoperacyjności. W artykule przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z pomiarem i oceną nierówności pionowych toru kolejowego. Zapisano odchyłki dopuszczalne nierówności pionowych według...
-
prospekt indywidualnej wystawy pt. ‘istota zamieszkiwania: relacje [nie]codzienne
PublicationProspekt towarzyszący wystawie łączy dwie funkcje. Jest mini katalogiem i mapką: przewodnikiem po ekspozycji. Jego rola to wyjaśnienie procesu, którego element stanowią prezentowane rzeźby oraz zaproszenie odbiorcy we wszystkie miejsca, w których ulokowano obiekty. Taki przewodnik był konieczny, ponieważ niewielkie rzeźby usytuowane zostały w parku w nieoczywistych miejscach. Zgodnie z zamysłem twórczym upodabniają się...
-
Gospodarstwa domowe i ich klasyfikacja
Publication...
-
Elektrochemiczny czujnik na bazie cieczy jonowej do oznaczania par benzaldehydu
PublicationW pracy przedstawiono prototypowy, laboratoryjny, elektrochemiczny czujnik do oznaczania par benzaldehydu w argonie. Cieczą jonową testowaną jako elektrolit i środowisko reakcji redox była: bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-butylo,3-metyloimidazolinowy ([BMIM][Tf2N]). W pomiarach użyto komercyjnych elektrod firm: DropSens Co. i BVT Technologies. Walidacji poddano dwa parametry metrologiczne czujnika: granicę wykrywalności i...
-
Elektrochemiczny gazowy czujnik na bazie cieczy jonowej do oznaczania benzaldehydu
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące opracowania dwóch wersji prototypowego, laboratoryjnego elektrochemicznego czujnika do oznaczania par benzaldehydu. Elektrolitem w tych czujnikach była ciecz jonowa [HMIM][Tf2N] (bis(trifluorometylosulfonylo)imidek 1-heksylo,3-metyloimidazolinowy). Jeden z czujników zbudowany był wg koncepcji Clarka z membraną PDMS, drugi z użyciem komercyjnych elektrod firmy DropSens Co. W obu wersjach,...
-
Ciecze jonowe jako medium sorpcyjne w mikroekstrakcji do pojedynczej kropli Cz. I. Podstawy teoretyczne zagadnienia
PublicationTechnika mikroekstrakcji do pojedynczej kropli stanowi sztandarowy przykład rozwiązania technicznego spełniającego wymogi stawiane przez ideę zielonej chemii analitycznej.
-
Wyznaczanie współczynników dyfuzji dwutlenku węgla przez membrany ciekłe wysycane cieczą jonową
PublicationZmniejszenie emisji związków węgla, głównie CO2, powstających w procesach przemysłowych, jest w chwili obecnej jednym z najważniejszych zagadnień ochrony środowiska. Ciecze jonowe odgrywają istotną rolę w projektowaniu technologii selektywnej separacji CO2 z mieszanin gazowych ze względu na wysoką zdolność do absorpcji CO2 przy jednoczesnej niskiej współabsorpcji innych gazów
-
Właściwości strukturalne i transportowe kompozytów tytanianu strontu z tlenkami przewodzącymi jonowo
PublicationW ramach pracy doktorskiej wytworzono i zbadano właściwości kompozytów tytanianu strontu domieszkowanego niobem (Sr(Ti,Nb)O3) z wybranymi tlenkami przewodzącymi jonowo (tlenek cyrkonu stabilizowany tlenkiem itru – YSZ, tlenek ceru - CeO2). Analizę dla różnych składów kompozytów prowadzono w szerokim zakresie temperatur i ciśnień parcjalnych tlenu. Właściwości strukturalne kompozytów zbadano metodami XRD, SEM, AFM i EDX, zaś właściwości...
-
Wykorzystanie techniki chromatografii jonowej w analityce surfaktantów w próbkach wód powierzchniowych
PublicationSurfaktanty stanowią grupę związków charakteryzujących się specyficznymi właściwościami fizykochemicznymi i z tego względu są one wykorzystywane w wielu sferach działalności człowieka. Związki powierzchniowo-czynne ulegają różnorodnym przemianom fizykochemicznym, co umożliwia ich migrację między różnymi elementami środowiska i może prowadzić do jego zanieczyszczenia. Dlatego też istnieje konieczność określania losu środowiskowego...
-
Gospodarstwa domowe na rynku depozytowo-kredytowym
PublicationGospodarstwa domowe aktywnie uczestnicząc w rynku depozytowo-kredytowym są elementem dojrzewania i rozwoju tego rynku. Pod wpływem zmian prawnych, a przede wszystkim jakościowych, zmuszone są do podejmowania coraz bardziej złożonych decyzji finansowych. Celem niniejszego opracowania jest prezentacja gospodarstw domowych jako podmiotów funkcjonujących na rynku depozotowo-kredytowym i analiza korelacji pomiędzy wybranymi determinantami...
-
Mechanizmy mocowe na rynkach energii elektrycznej
PublicationW artykule scharakteryzowano rozliczenia mocowe związane z dostawą energii elektrycznej. Opisano najważniejsze mechanizmy mocowe, skupiając się głównie na rozwiązaniach stosowanych w krajach europejskich. Na tym tle przedstawiono zasady funkcjonowania rynku mocy w Polsce. Omówiono wyniki pierwszych aukcji krajowych. Wskazano na możliwy wpływ funkcjonowania rynku mocy na rynek energii elektrycznej.
-
Organiczne tranzystory polowe jako czujniki gazów
PublicationArtykuł przedstawia zasadę działania, podstawowe parametry oraz charakterystyki prądowo-napięciowe organicznych tranzystorów polowych (OFET) oraz możliwości wykorzystania tych urządzeń jako czujników gazów. Przedstawiono zasadę działania czujników gazów wykorzystujących OFET, a także potencjalne możliwości aplikacyjne tych urządzeń. Praca przedstawia ponadto przegląd najnowszych doniesień literaturowych dotyczących organicznych...
-
Realizacja multimedialnego przewodnika po kampusie Politechniki Gdańskiej na bazie usług LBSW : Perspektywy Rozwoju e-Uczelni w Kontekście Globalnej Informatyzacji; - e-uczelnia, konferencja krajowa; 14-15 maja 2009, Gdańsk. - [skrypt prezentacji]
PublicationOpisano koncepcję definiowania funkcjonalności elektronicznego, bezprzewodowego, multimedialnego przewodnika eGIT. Scharakteryzowano jego architekturę w ujęciu warstwowym i komponentowym. Przedstawiono zagadnienie wykorzystania w aplikacji usług webowych oferujących podanie aktualnej lokalizacji użytkownika. Udostępnienie tych usług pozwala na wytwarzanie aplikacji oferujących odmienne funkcjonalności w zależności od aktualnego...
-
Nowe substancje psychoaktywne - nowe wyzwania analityczne
PublicationNowe substancje psychoaktywne stanowią poważny problem ekonomiczno-społeczny i zdrowotny ze względu na swoje właściwości psychoaktywne oraz uzależniające. Niejednokrotnie zdarza się, że właściwości fizykochemiczne oraz wpływ na organizm człowieka związków z grupy NPS nie są zbadane zanim trafią do nielegalnego obrotu. Wśród substancji należących do NPS wyróżnia się takie grupy chemiczne jak: syntetyczne kannabinoidy, katynony,...
-
Wykorzystanie dwuwymiarowej chromatografii jonowej do oznaczania anionów w próbkach butelkowanych wód leczniczych
PublicationWody lecznicze charakteryzują się specyficznymi właściwościami farmakodynamicznymi. Spowodowane jest to przeważnie wysoką zwartością wybranych składników mineralnych lub zawartością tzw. składników swoistych albo też odpowiednią ich proporcją. Ponieważ przynoszą ulgę w wielu chorobach, powszechnie stosowane są w sanatoriach i ośrodkach uzdrowiskowych. Coraz powszechniej są one również butelkowane i dostępne w sprzedaży detalicznej,...
-
Kompozyty o mieszanym przewodnictwie jonowo-elektronowym na bazie domieszkowanego donorowo tytanianu strontu
PublicationPrzedstawiono właściwości kompozytów na bazie tytanianu strontu domieszkowanego niobem do zastosowań w ogniwach SOFC
-
Badania polowe i analiza modalna trybuny stalowej
PublicationNiegdyś trybuny stalowe wykorzystywane były tylko podczas wydarzeń sportowych. Dzięki swoim zaletom dziś spotkać możemy je podczas koncertów muzycznych, wystaw, festiwali, gdzie dużej liczbie ludzi towarzyszy głośna muzyka. Użycie lekkich i smukłych elementów konstrukcyjnych, które wraz z nieprzewidywalnym zachowanie się tłumu oraz głośną muzyką przyczyniają się do niskich wartości częstotliwości drgań przez co łatwiej wzbudzają...
-
Mixed electronic-ionic conductivity in vanadate oxide glasses containing alkaline ions
PublicationZbadano mieszane przewodnictwo polaronowo-jonowe w szkłach wanadanowych zawierających jony metali alkalicznych.
-
Jakość oprogramowania w zwinnym podejściu do zarządzania projektami informatycznymi
PublicationCel: Celem artykułu jest ocena, czy wykorzystanie podejścia zwinnego Scrum w organizacji podnosi jakość wytwarzanego oprogramowania oraz próba uzyskania odpowiedzi na pytanie, jak nowelizacja Przewodnika po Scrumie (Scrum Guide) z listopada 2020 roku wpłynęła na proces wytwarzania oprogramowania. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Przyjętą metodyką badawczą jest przegląd literatury przedmiotu oraz badania własne autora....
-
Usługi w chmurze – nowe możliwości i nowe zagrożenia
PublicationCelem pracy jest omówienie zmian zachodzących na rynku usług udostępnianych przez Internet. Wskazanie praktyk związanych z ich wykorzystaniem oraz omówienie szans i zagrożeń, jakie tym zmianom towarzyszą. W efekcie zaproponowanie rozwiązań optymalnych ze względu na możliwości wykorzystania przez klienta oraz ocena ich wpływu na możliwości rozwoju przedsiębiorstwa. W prezentowanej pracy zastosowano metodę studium przypadku uzupełnioną...
-
Gospodarstwo domowe jako podmiot funkcjonujący na rynku finansowym
PublicationW opracowaniu omówiono aspekty ekonomiczne funkcjonowania rynku finansowego oraz przedstawiono gospodarstwo domowe jako jeden z podmiotów działających na tym rynku. Gospodarstwa domowe często uważa się za dawców kapitału, czyli podstawowe podmioty oszczędzające, jednak zmiany zachodzące na rynku finansowym w coraz większym stopniu stymulują ich aktywność na rynku kredytowym. Gospodarstwa domowe coraz częściej stają się pożyczkobiorcami,...
-
Gospodarstwa domowe na rynku finansowym: monografia Katedry Finansów
Publication..
-
Gospodarstwo domowe w centrum struktur zarządzania organizacjami gospodarczymi.
PublicationW pracy dokonano analizy zmian: funkcji gospodarstwa domowego, funkcji pieniądza i elastyczności struktur zarządzania w gospodarce na przestrzeni wieków. Na podstawie uzyskanych wyników autor stawia hipotezę badawczą, że gospodarstwo domowe ma szansę na zajęcie centralnej pozycji w ''układzie nerwowym'' gospodarki. Jego zdaniem przemawia za tą hipotezą istotne podobieństwo kierunku zmian wyżej wymienionych czynników gospodarczych...
-
Możliwości sterowania kinetyką wydzielania z roztworu pojedynczych jonów w procesie jednoczesnej flotacji kilku jonów metali
PublicationZbadano wpływ pH surówki flotacyjnej, stężenia kolektora i prędkości przepływu powietrza na przebieg flotacji jonowej i precypitacyjnej mieszaniny Al(III), Cu(II) i Zn(II). Najwyższe wartości stałych szybkości flotacji badanych metali uzyskano dla procesów prowadzonych dla pH około 8, tj. w warunkach flotacji precypitacyjnej. Wykazano, że stałe szybkości flotacji badanych metali są proporcjonalne do prędkości przepływu powietrza flotującego...
-
Ocena możliwości zastosowania obróbki laserowej i implantacji jonowej stopów metali na implant stawu kolanowego
PublicationZagadnieniem podjętym w niniejszym referacie jest zmodyfikowanie warstwy wierzchniej stopu tytanu Ti6Al4V przeznaczonego na implanty. Autor opisuje metody modyfikacji powierzchni w wyniki nakładania warstwy węglowej metodą PA CVD (ang. Plasma Assisted Chemical Vapour Deposition) oraz warstwy hydroksyapatytu metodą zol-żel i elektrochemiczną. Badania zostały przeprowadzone w laboratoriach Zakładu Biomateriałów, Katedry Inżynierii...
-
Nowe regulacje prawne
PublicationRegulacje prawne wprowadzione w końcu 2007 r. w zakresie budownictwa
-
Nowe aspekty jakości.
PublicationW opracowaniu wyeksponowano nowe trendy w problematyce jakości. Są to: inżynieria jakości z zestawem kilkudziesięciu metod analitycznych o dużym znaczeniu praktycznym oraz bardzo mało jeszcze znana problematyka przemian jakościowych, z którą łączą się nowe perspektywy zastosowań.
-
Nowe techniki fundamentowania.
PublicationOmówiono i przedstawiono krytyczną analizę do referatów zakwalifikowanych do Sesji IV: ''Nowe techniki fundamentowania'' na XII Krajową Konferencję Mechaniki Gruntów i Fundamentowania, Gliwice - Szczyrk, 11-13 czerwca 2003 r.
-
Nowe oblicze kolei.
PublicationW Europie obserwuje się renesans kolei jako szybkiego środka komunikacji publicznej. Realizowane są projekty nowych linii kolejowych i dworców kolejowych na obszarach podmiejskich oraz modernizacji licznych dworców śródmiejskich. W wyniku upadku tradycyjnego przemysłu wokół terenów kolejowych pojawiły się liczne nieużytki miejskie. Ich potencjał terenowy jest szczególnie istotny w obliczu przeinwestowania terenów śródmiejskich.
-
Nowe prawo przedsiębiorców
PublicationMonografia zawiera analizę rozwiązań prawnych przyjętych w ustawie z 6 marca 2018 r. - prawo przedsiębiorców.
-
BADANIA POLOWE PARAMETRÓW DYNAMICZNYCH ELEMENTÓW TRYBUNY O KONSTRUKCJI STALOWEJ
PublicationW tym artykule przedstawione zostały wyniki badań polowych dotyczące trybuny stalowej poddanej obciążeniom dynamicznym. Trybuny stalowe to konstrukcje, które odnajdują swoje zastosowanie głównie podczas wydarzeń sportowych, koncertów muzycznych oraz innych wydarzeń, którym towarzyszą rytmiczne aktywności widzów i głośna muzyka. Wzajemne oddziaływanie pomiędzy konstrukcją a ludźmi powinno zostać przeanalizowane zwłaszcza wtedy gdy...
-
Zwielokrotnienie kodowe CDMA w szerokopasmowych pasywnych optycznych sieciach dostępowych.
PublicationW wielousługowej sieci dostępowej, wykonanej jako optyczna sieć pasywna(PON) wielodostęp ze zwielokrotnieniem kodowym CDMA wykazuje zalety przy transmisji pakietowej i umożliwią łatwą wymianę pomiędzy liczbą aktywnych użytkowników, szybkością transmisji i jej jakością.
-
Potwierdzanie efektów uczenia się jakonowe zadanie dla uczelni wyższych
PublicationPraca nawiązuje do przeprowadzonej w 2014 roku nowelizacji ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Wprowadzono w niej nowy obowiązek dla uczelni wyższych – potwierdzanie efektów uczenia się nabytych poza systemem studiów. Omowiono zasady kształcenia w kontekście Lifelong Learning oraz walidacji efektów uczenia się. Przedstawiono podstawy wdrożeniowe potwierdzania efektów uczenia się na Politechnice Gdańskiej.
-
Posadzki przemysłowe pod regały jezdne oraz torowe systemy magazynowe
PublicationDynamiczny rozwój systemów magazynowania w kierunku zwiększenia pojemności i przepustowości magazynów związany jest z automatyzacją procesów logistycznych i zaostrzeniem wymagań dotyczących betonowych posadzek przemysłowych, na których są instalowane systemy magazynowe. Projektowane i realizowane obecnie hale magazynowe i produkcyjne, centra logistyczne oraz chłodnie i mroźnie w zdecydowanej większości wyposażone są w nowoczesne...
-
Modułowe narzędzia ścierne. Diamentowe piły linowe - budowa i zastosowania
PublicationPrzedstawiono budowę modułowych narzędzi ściernych do przecinania, zwłaszcza dużych przekrojów. Omówiono diamentowe piły linowe, zwane także koralikowymi, przeznaczone głównie do pozyskiwania bloków skalnych w kamieniołomach oraz w pracach remontowo-budowlanych, w tym rozcinania konstrukcji budowlanych.
-
Oznaczanie wybranych związków z grupy kationowych surfaktantów w stałych próbkach z wykorzystaniem techniki chromatografii jonowej
PublicationZwiązki z grupy surfaktantów ze względu na specyficzne właściwości fizykochemiczne (m.in. amfifilowa budowa, zdolność rozpuszczania się w cieczach o różnej polarności i tworzenia micelli, zróżnicowana toksyczność) są wykorzystywane w wielu sferach działalności człowieka. Stosowanie różnego typu związków powierzchniowo-czynnych zarówno w przemyśle jak i w gospodarstwach domowych jest przyczyną emitowania do środowiska zanieczyszczeń,...
-
Zagadnienie izotermicznego transportu ładunku w mieszanych przewodnikach jonowo-elektronowych w odniesieniu do termodynamiki procesów nieodwracalnych
PublicationPublikacja dotycząca zagadnień teoretycznych i doświadczalnych związanych z badaniem właściwości transportowych w MIEC
-
Oznaczanie wybranych związków z grupy jonowych surfaktantów w próbkach środowiskowych z wykorzystaniem techniki chromatografii jonowej
PublicationCelem przeprowadzonych badań było opracowanie metodyki oznaczania wybranych związków z grupy kationowych i anionowych surfaktantów w ciekłych i stałych próbkach środowiskowych. W trakcie badań dobrano odpowiednie warunki prowadzenia etapu oznaczenia końcowego z wykorzystaniem techniki chromatografii jonowej z detekcją konduktometryczna bądź spektrofotometryczną (UV). We wcześniejszych badaniach porównano efektywność procesu ekstrakcji...
-
Chemia defektów oraz zagadnienie dyfuzji tlenu w mieszanych przewodnikach jonowo – elektronowych na bazie związków typu ABO3.
PublicationPublikacja opisująca teoretyczne zagadnienia związane z dyfuzją molekularnego i jonowego tlenu w ceramikach na bazie struktur ABO3.
-
Zastosowanie chromatografii jonowej w analityce opadów i osadów atmosferycznych = Application of ion chromatography in atmospheric precipitation and deposit analysis
PublicationNajwiększy udział w dostawie zanieczyszczeń z atmosfery do powierzchni ziemi w regionach położonych w znacznych odległościach od źródeł emisji ma depozycja mokra (opady i osady atmosferyczne). Wody opadowe i wody spływne (również powstające z osadów atmosferycznych) dostają się wraz z zawartymi w nich związkami toksycznymi do wód powierzchniowych i gruntowych, które stanowią źródło wody pitnej. Pojawiła się więc konieczność stałego...
-
Modyfikacja powierzchni stopu Ti13Nb13Zr metodą implantacji jonowej w aspekcie zastosowania na elementy trące w endoprotezach ortopedycznych
PublicationW celu określenia wpływu wybranych czynników tribologicznych na intensywność zużycia ściernego pary trącej złożonej z nowoczesnego stopu tytanu Ti13Nb13Zr oraz PE-UHMW, przeprowadzono badania tribologiczne. Uzyskane wyniki badań wykazały zbyt niską odporność na zużycie ścierne stopu tytanu Ti13Nb13Zr. Stosunkowo niska trwałość badanego stopu tytanu, wskazuję na potrzebę modyfikacji jego powierzchni w celu zwiększenia twardości....
-
Gospodarstwa domowe jako klienci spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce
PublicationW gospodarce rynkowej instytucje finansowe nie mogą funkcjonować bez gospodarstw domowych, stanowiących nie tylko podstawowe podmioty każdej gospodarki, ale również usługobiorców korzystających w coraz szerszym zakresie z usług finansowych. Istotne zatem staje się dla tych instytucji poznanie determinant korzystania przez gospodarstwa domowe z ich usług. Autor przedstawia gospodarstwa domowe jako podmioty rynku finansowego, czynniki...
-
Baseny, nieco inne podejście do problemu (baseny domowe i przydomowe)
PublicationOmówiono aktualne tendencje w budowie basenów. Przedstawiono rozwiązania współczesnych basenó przydomowych. Wyposażenie dodatkowe basenów oraz urządzenia spełniające niektóre ich funkcje.
-
Nowe perspektywy rozwoju fotowoltaiki
PublicationPrzedstawiono aktualne osiągnięcia w zakresie wdrożenia organicznych ogniw fotowoltaicznych do praktyki.
-
Nowe problemy posadowienia rurociągów.
Publication -
Nowe technologie wykonywania pali.
PublicationPrzedstawiono najnowsze krajowe trendy w wykonawstwie pali fundamentowych. Skrótowo omówiono technologie wykonywania pali CFA, jet-grouting, Vibrex, wkręcanych Vibro-Fundex, Tubex oraz pali wierconych wielkośrednicowych.