Search
Filters
total: 1551
filtered: 1175
-
Catalog
- Publications 1175 available results
- Journals 3 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 151 available results
- Inventions 7 available results
- Projects 38 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 77 available results
- Events 9 available results
- Open Research Data 86 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: emisja biogazu
-
Mass spectrometric identification of 13C-Labeled metaboloites during anaerobic propanoic acid oxidation
PublicationBiowaste digestion is a possibility to gain biogas as a renewable fuel source. However, the anaerobic food chain may be disrupted by, e.g., substrate overload or by inhibitors, leading to the accumulation of volatile fatty acids (VFAs), predominantly of propanoic acid (PA). VFA Accumulation may cause a rapid pH decrease, less biogas production, or even a total inhibition. To maintain high biogas productivity or to prevent a collapse...
-
Normalizacja EMC w odniesieniu do urządzeń elektrycznych. Europejski program Leonardo da Vinci. Leonardo Power Quality Initiative.
PublicationW referacie przedstawiono zarys zaleceń normalizacyjnych związanych z wymaganymi badaniami kompatybilności elektromagnetycznej urządzeń elektronicznych, a w szczególności odporności i emisji elektromagnetycznej.
-
Odzysk energii ze ścieków na przykładzie wybranych oczyszczalni komunalnych
PublicationPrzedmiotem pracy jest analiza procesów związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem zasobów energii pochodzących ze ścieków w oczyszczalniach komunalnych. Badaniom poddano zarówno substraty (ścieki surowe) jak i produkty oczyszczania (osady ściekowe, ścieki oczyszczone). Ścieki surowe i oczyszczone analizowano pod kątem przydatności jako zasobów ciepła odpadowego. Osady ściekowe traktowano jako wyodrębnioną ze ścieków organiczno-mineralną...
-
Phenolics occurrence in surface water of the Dniester river basin (West Ukraine): natural background and industrial pollution
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań poziomu fenoli w wodach rzecznych pochodzących ze zlewni Dniestru. Określono zarówno poziom tła naturalnego tych związków w wodzie rzecznej (na poziomie 0,012 mg/l) jak i poziom stężeń tych związków w części zlewni podlegającej antropopresji. Główne źródła emisji antropogenicznej są związane z przemysłem petrochemicznym. Poziom stężenia sumy fenoli w wodzie rzecznej na obszarach objętych wpływem...
-
Wpływ fazy nagrzewania silnika samochodowego na zużycie paliwa
PublicationW referacie przedstawiono wybrane problemy wpływu parametrów rozgrzewania silnika na zużycie paliwa. Wymieniono przewidywane ograniczenia prawne Unii Europejskiej co do emisji CO2.
-
Spalanie osadów ściekowych w piecu fluidalnym
PublicationPraca obejmuje zagadnienia wykorzystania osadów ściekowych do produkcji energii cieplnej, jak również unieszkodliwiania osadów ściekowych. Poruszono także problem emisji gazów: CO, NO, NOx.
-
Mass Spectrometric Identification of 13C-labeled Metabolites During anaerobic Propanoic Acid Oxidation
PublicationBiowaste digestion is a possibility to gain biogas as a renewable fuel source. However, the anaerobic food chain may be disrupted by, e.g., substrate overload or by inhibitors, leading to the accumulation of volatile fatty acids (VFAs), predominantly of propanoic acid (PA). VFA Accumulation may cause a rapid pH decrease, less biogas production, or even a total inhibition. To maintain high biogas productivity or to prevent a collapse...
-
Fermentacja metanowa kapusty białej oraz osadu nadmiernego
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań fermentacji metanowej biomasy kapusty białej i osadu nadmiernego pobranego z oczyszczalni ścieków Saur Neptun Gdańsk S.A. Proces fermentacji prowadzono w warunkach mokrych, w sposób quaziciągły, w temperaturze 37°C. Zaobserwowano, że poddając fermentacji beztlenowej wsad zawierający kapustę białą oraz osad nadmierny można uzyskać biogaz o średnim składzie 50% metanu i 50% ditlenku węgla. Podczas...
-
Analiza wybranych niepewności i błędów pomiarowych występujących podczas pomiarów tachimetrami elektrooptycznymi stosowanymi w budownictwie
PublicationW artykule opisano niektóre zjawiska występujące podczas wykonywania pomiarów instrumentami geodezyjnymi, szczególnie z zastosowaniem emisji i rejestracji światła z zakresu widzialnego lub podczerwieni.
-
Problem odgazowania nowych kwater na składowisku odpadów komunalnych
PublicationSzczególnym problemem emisji odorów mogą być nowo zamknięte kwatery składowiskowe, na których nie wybudowano jeszcze systemu odgazowywania, a w których zaczyna się już intensywna produkcja gazu składowiskowego. W takich okolicznościach warto do systemu odgazowania podłączyć studnie drenażowe w celu ograniczenia emisji gazów oraz związków złowonnych z tej części zakładu zagospodarowania odpadów. W niniejszej pracy zaprezentowano...
-
Environmental Fate of Traffic-Derived Platinum Group Metals
PublicationCiągle wprowadzane standardy odnośne emisji gaz spalinowych determinują rozwój przemysłu motoryzacyjnego oraz stymulują poszukwianie nowych przyjaznych środowiskowo rozwiązań dla transportu drogowego. Jednym z takich rozwiązań było wprowadzenie konwerterów gazów spalinowych w pojazdach mechanicznych które zawierały metali z grupy platynowców (PGM). Obok niezaprzeczalnych korzyści, zastosowanie PGM w konwerterach spalin nie jest...
-
Electronic excitation energy migration in partly ordered polymeric films
PublicationWieloetapowa migracja energii pomiędzy podłużnymi fluoroforami (karbocyjaniny) w osiowo rozciąganych foliach polimerowych była studiowana na podstawie pomiarów anizotropii emisji i symulacji Monte Carlo. W przeciwieństwie do układów nieuporządkowanych pokazano eksperymentalnie, że stężeniowa depolaryzacja fluorescencji w osiowo orientowanych foliach jest ekstremalnie słaba, mimo tego, że zachodzi zjawisko migracji energii. Opierając...
-
Spłukiwana toaleta separacyjna
PublicationFilozofia projektowania kanalizacji. Spłukiwana toaleta separacyjna - funkcje zależne od wariantu montażu. Alternatywa dla kanalizacji, ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Eliminacja problemu związków biogennych, praktyczne możliuwości uzycia.
-
Excitation of the 1deltaU (V1B2) state of carbon disulfide by electron impact in the 3-12 eV energy range
PublicationZbadano wzbudzenie cząsteczek dwusiarczku węgla do stanu 1deltaU (V1B2). W pomiarach wykorzystano metodę optyczną, w której rejestrowano emisję fluorescencji w zakresie 300-600 nm.
-
Fluorescence depolarization in the presence of excitation energy migration in partly ordered polymer films.
PublicationW pracy przedstawiono wyniki pomiarów i symulacji Monte Carlo zaników anizotropii emisji fluorescencji dla układu 3,3'-diethylthiacyanine iodine (barwnik) w osiowo rozciąganych foliach polimerowych.
-
Kogeneracja jako podstawa gospodarki cieplno-energetycznej oczyszczalni ścieków
PublicationW publikacji zaprezentowano wyniki eksploatacyjne w zakresie gospodarki cieplno-energetycznej oczyszczalni ścieków w Grudziądzu. Do podstawowych źródeł energii w obiekcie należą zespoły kogeneracyjne zasilane biogazem i gazem ziemnym. Rezultaty pochodzą z siedmiu lat eksploatacji, obejmujących okres pracy bez i z suszarnią osadów ściekowych.
-
Effect of Individual Components of Lignocellulosic Biomass on Methane Production and Methanogen Community Structure
PublicationOne of the major factors that influences the economic feasibility of biogas production is the availability of digestible feedstocks. There is little research on the influence of the chemical composition of biomass on biogas synthesis, especially with regard to the content of lignocellulosic materials. Therefore, the aim of this study was to estimate how differences in the content of cellulose and lignin in lignocellulosic biomass...
-
Oddziaływanie przekształtników energoelektronicznych dużej mocy na jakość energii elektrycznej
PublicationW referacie przedstawiono zagadnienia związane z oddziaływaniem układów przekształtnikowych AC/DC na sieć zasilającą poprzez generowanie prądów odkształconych. Przedstawione wyniki badań porównawczych emisji zaburzeń przewodzonych układów prostownikowych klasycznych (diodowych) oraz nowoczesnych (tranzystorowych) wykazują znaczne zwiększenie emisji w zakresie stosowanych częstotliwości modulacji w typowych aplikacjach przemysłowych....
-
Uciążliwość kanalizacji dla otoczenia
PublicationPrzedstawiono zagadnienia uciążliwości kanalizacji dla otoczenia. Wykazano, że głównym problemem jest emisja odorów pochodzących z fermentacji siarczanowej. Złe warunki hydrauliczne sprzyjają wytrącaniu się osadów i ich fermentacji. Rozwiązanie problemu korozji nie powoduje likwidacji problemu odorów. Uszczelnienie istniejących sieci oraz użycie specjalnych filtrów z odpowiednio przygotowanym węglem aktywnym względnie wypełnieniem...
-
O przyczynach magnetycznych właściwości stali i ich wykorzystaniu w badaniach nieniszczących
PublicationZaprezentowano podstawowe wiadomości dotyczące przyczyn występowania właściwości magnetycznych stali oraz procesu magnesowania. Opisano efekty magnetosprężyste (efekt Barkhausena oraz emisję magnetoakustyczną) wykorzystywane w magnetycznych metodach badań nieniszczących.
-
Nieniszcząca magnetyczna metoda oceny mikrostruktury stali 10H2M.
PublicationPrzedstawiono badania właściwości magnetycznych i magnetosprężystych w zakresie pomiarów parametrów pętli histerezy i pomiarów natężenia emisji magnetoakustycznej, do nieniszczącej oceny zmian mikrostruktury stali 10H2M obrobionej cieplnie
-
Energy neutrality versus carbon footprint minimization in municipal wastewater treatment plants
PublicationThis work aimed to compare the carbon footprint (CF) of six full-scale wastewater treatment plants (WWTPs). The CF was estimated in the range of 23–100 kg CO2e per population equivalent. In the total CF, the direct emissions held the highest share (62–74%) for the plants with energy recovery from biogas. In the plants depending entirely on the power grid, the indirect emissions due to energy consumption dominated the total CF (69–72%)....
-
Ekranowanie i zabezpieczanie urządzeń oraz systemów - wymagania i badania
PublicationOmówiono zagadnienie badania skuteczności ekranowania urządzeń. Dokonano przeglądu norm i dokumentów normatywnych, dotyczących dopuszczalnych poziomów emisji zaburzeń elektromagnetycznych promieniowanych oraz metodykę ich pomiaru. Opisano wymagania na tłumienność struktur ekranujących (NO-06-A501, NO-06-A201, IEEE 299) w kontekście ograniczania emisji zaburzeń elektromagnetycznych promieniowanych, a także ochrony przed dostępem...
-
Podstawy i celowość badań i analiz hydroakustycznych pędników okrętowych
PublicationOdpowiednie regulacje i wytyczne projektowe powinny opierać się na lepszym poznaniu wpływu hałasu na ekosystem morski. Problem badawczy polegający na rozpoznaniu źródeł hałasu został rozwiązywany stosunkowo niedawno. Do tej pory zostały wydane zalecenia i normy dotyczące ograniczenia emisji hałasu podwodnego (ang. Underwater Radiated Noise - URN) przez niektóre rodzaje statków, ale relacja między transportem morskim jako grupą...
-
Urinary mercury in adults in Poland living near a chloralkali plant
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w ramach projektu Unii Europejskiej nt European Mercury Emission from Chloralkali Informacja o zawartości rtęci w moczu została opracowana i przedyskutowana na podstawie chemicznej analizy próbek świeżego moczu pobranych od 75 osób zamieszkałych w rejonie zakładu i 100 osób z rejonu referencyjnego oraz odpowiedzi na pytania w specjalnie przygotowanym kwestionariuszu. Stwierdzono,...
-
Wpływ obróbki cieplnej na własności magnetyczne stali 10H2M.
PublicationBadano wpływ zmiany struktury stali 10H2M wywołanej drogą obróbki cieplnej na własności magnetyczne i natężenie sygnału emisji magnetoakustycznej. Stwierdzono, że obie te własności można wykorzystać do diagnozowania stanu materiału.
-
Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego. CZ. III. ZASTOSOWANIA.
PublicationAnaliza sensoryczna jest stosowana w wielu dziedzinach życia codziennego. Jest ona najczęściej wykorzystywana do przeprowadzania oceny sensorycznej żywności oraz do oceny właściwości zapachów obecnych w środowisku. Metody analizy sensorycznej można z powodzeniem zastosować w przemyśle: spożywczym, chemicznym, kosmetycznym, farmaceutycznym, weterynaryjnym oraz perfumeryjnym. W pracy omówiono możliwości zastosowania metod analizy...
-
Zaburzenia radioelektryczne wytwarzane przez nowoczesne urządzenia oświetleniowe
PublicationW artykule zaprezentowano zmienione wymagania normalizacyjne w zakresie emisji zaburzeń radioelektrycznych dla urządzeń oświetleniowych oraz przedstawiono przykładowe wyniki pomiarów emisyjności powszechnie stosowanych świetlówek kompaktowych w odniesieniu do innych źródeł swiatła.
-
Technologie dezodoryzacji gazów złowonnych
PublicationAktywność cżłowieka związana jest z powstawaniem różnego typu zanieczyszczeń i w efekcie można mówić o wzroście antropopresji. Ma to miejsce również w przypadku emisji skladnikow gazowych , ktore charakteryzuja sie nieprzyjemnym zapachem.
-
The Influence of Low-Temperature Disintegration on the Co-Fermentation Process of Distillation Residue and Waste-Activated Sludge
Publication: Innovative low-temperature disintegration (process temperature 55 ◦C and oxygen concentration 0.2 mg/dm3 ) can be an economically rational technology to intensifying energy production from renewable sources. The proposed process can achieve a degree of disintegration—under optimal conditions—of about 50%, which is excellent when compared with other methods of feed pre-treatment. The low-temperature disintegration of distillation...
-
Sztuczna fotosynteza - utopia, czy szansa na tanie paliwa?
PublicationUwalnianie CO2 w procesach przemysłowych i inne czynniki wynikające z aktywności człowieka spowodowały, że naturalna równowaga między emisją tlenku węgla(IV) a pochłanianiem go przez rośliny i w owdach powierzchniowych została zakłócona
-
Współpraca pomp ciepła ze źródłem konwencjonalnym. Algorytmy obliczenia bilansu energetycznego i efektywności ekonomicznej
PublicationW wielu przypadkach pompy ciepła w instalacjach ogrzewania współpracują z innymi źródłami ciepła (kotły wodne opalane olejem opałowym, gazem ziemnym, biogazem, bojlery elektryczne, miejska lub osiedlowa sieć ciepłownicza) tworząc hybrydowe źródło ciepła. W każdym wariancie źródła hybrydowego odbiorcę i producenta ciepła interesuje bilans energetyczny całego obiektu oraz efektywność ekonomiczna wytwarzania ciepła w źródle hybrydowym...
-
Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Gdyni
PublicationWzrastający popyt na transport indywidualny jest jedną z przyczyn zatłoczenia sieci ulicznej, a co za tym idzie zwiększenia uciążliwości środowiskowych (emisja spalin i hałas) oraz pogorszenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (wzrost liczby zdarzeń drogowych). Pojawia się zatem konieczność działań, które ograniczą negatywne skutki rozwoju motoryzacji i zaczną je niwelować. W referacie przedstawiono program działań, które miasto Gdynia...
-
Diagnozowanie procesu degradacji stali metodami elektromagnetycznymi. Cz. I
PublicationPrzedstawiono podstawy fizyczne trzech magnetycznych metod diagnozowania procesu degradacji stali eksploatowanych w energetyce. Opisano metody wykorzystujące odpowiednio: efekt Barkhausena, zjawisko emisji magnetoakustycznej oraz efekt prądów wirowych. Przedstawiono też układy pomiarowe dla tych metod.
-
Photostability pf Cy3 and Cy5-labeled DNA in the presence of metallic silver particles
PublicationZbadano wpływ cząstek metalicznego srebra na fotostabilność oligomerów DNA kowalencyjnie związanych z Cy3 lub Cy5. Zbliżenie fluoroforów do cząstek srebra powodowało zwiększenie intensywności fluorescencji i pojawienie się frakcji emisji bardziej odpornej na wybielanie.
-
Wykorzystanie efektów magnetosprężystych dla diagnozowania procesu degradacji stali.
PublicationOpisano efekty magnetosprężyste wykorzystywane dla diagnozowania zmian mikrostruktury podczas eksploatacji materiału w kotłach energetycznych. Podano przykłady dla stali 15HM i 10H2M. Wykazano, że najbardziej efektywnym dla detekcji stopnia degradacji jest efekt emisji magnetoakustycznej.
-
INNOWACYJNA KONSTRUKCJA UTLENIAJĄCEGO REAKTORA KATALITYCZNEGO UWZGLĘDNIAJĄCA UDZIAŁ WĘGLOWODORÓW W SPALINACH
PublicationObserwowany wzrost świadomości ekologicznej leży u podstaw inicjatyw mających na celu prawne zagwarantowanie ograniczenia uciążliwości dla środowiska wszelkich pojazdów z silnikami spalinowymi. Zaostrzenie norm emisji spalin wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań technicznych, szczególnie w zakresie układów oczyszczania spalin. W artykule przedstawiono koncepcję utleniającego reaktora katalitycznego z użyciem nanomateriałów. Naniesienie...
-
Directivity of tire/road noise emission for selected tires and pavements
PublicationPraca pośwoęcona jest kierunkowości emisji hałasu opon i nawierzchni drogowych. Opony są dominującym źródłem haasu w pojaździe poruszającym się w typowych warunkach ruchu drogowego. Hałas ten nie jest bezkierunkowy jak to przyjmuje się w modelach obliczeniowych hałasu. Takie założenia wynikają z ograniczonej dostępności danych dotyczących kierunkowości i mogą prowadzić do niedokładności przy prognozowaniu hałasu drogowego. Praca...
-
The influence of plastic deformation on the magnetoelastic properties of the CSN12021 grade steel
PublicationWłasności magnetosprężyste materiałów są silnie modyfikowane przez zmiany struktury dyslokacyjnej, które są wynikiem procesów deformacji plastycznej. Zmiany te mogą być wykorzystane jako podstawa do opracowania metody nieniszczącej oceny stopnia deformacji materiału.Jak dotychczas zaproponowane zostały różne metody, oparte na pomiarach pętli histerezy magnetycznej czy też natężenia magnetycznego efektu Barkhausena. Artykuł porównuje...
-
Dynamiczna technika analizy fazy nadpowierzchniowej
PublicationDążność do uzyskiwania miarodajnej informacji analitycznej na temat rodzaju oraz ilości związków chemicznych emitowanych z powierzchni materiałów polimerowych stanowi istotny czynnik w procesie rozwoju technik analitycznych, jako nieodzowny element kontroli jakości opracowywanych materiałów użytkowych. W pracy naświetlono najważniejsze informacje na temat rozwiązań konstrukcyjnych i aparaturowych zaliczanych do dynamicznych technik...
-
eVisa’s impacts on travel and tourism: the case of Turkey.
Publicationhe purpose of this study was to investigate eVisa applications. eVisa is a service that falls under eTourism, whose growing use can be attributed to its ability to simplify the process of obtaining a visa. The objectives of this study were twofold: to explore the eVisa experience of tourists who have previously visited Turkey by using the service and to analyse the perceptions of stakeholders who have contributed to eVisa.
-
Odnawialne źródła energii
PublicationZgodnie z Prawem energetycznym (Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw), odnawialne źródło energii (OZE) to źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także...
-
The Application of a Multi-Criteria Decision-Making for Indication of Directions of the Development of Renewable Energy Sources in the Context of Energy Policy
PublicationThis paper presents the application of multi-criteria decision-making (MCDM) for evaluating what technologies using renewable energy sources (RES) for electricity production have the chance to develop in Poland under the current socio-economic conditions. First, the Analytical Hierarchy Process (AHP) method was used to determine the weights of the optimization criteria. Five main criteria and 30 sub-criteria were identified. Next,...
-
Charakterystyka wielowymiarowa silnika spalinowego jako elementu hybrydowego układu napędowego pojazdu
PublicationCharakterystyka wielowymiarowa przypisuje kazdemu punktowi pracy silnika wektor, którego składowymi są, w rozważanym przypadku, jednostkowe zużycie paliwa ge oraz emisja jednostkowa toksycznych składników spalin: tlenku węgla CO, węglowodorów HC i tlenków azotu NOx. W referacie opisano stanowisko badawcze umożliwiające wykonanie pomiarów niezbędnych do wyznaczenia charakterystyki wielowymiarowej silnika spalinowego przeznaczonego...
-
Diagnostyka ogniw paliwowych
PublicationRosnące zapotrzebowanie na zieloną energię elektryczną, ograniczenia związane z normami emisji spalin, większa świadomość ekologiczna społeczeństwa, czy rozwój dolin wodorowych determinują fakt, że ogniwa paliwowe typu PEM będą stanowić ważne źródło energii elektrycznej w niedalekiej przyszłości.
-
Triplet energy exchange between fluorescent and phosphorescent organic molecules in a solid state matrix.
PublicationW pracy przedstawiono model wymiany energii trypletów na podstawie mechanizmu Dextera i zweryfikowano go w układzie dwuamina TPD : organiczny komleks Ir(ppy)3: matryca poliwęglanowa, mierząc czasy życia emisji Ir(ppy)3 przy różnych koncentracjach molekuł TPD.
-
Electrochemical and acoustic emission studies of aluminium pitting corrosion
PublicationBadania metodą potencjokinetyczną i emisjii akustycznej przeprowadzono w typowej trójelektrodowej celce elektrochemicznej. Elektrodę badaną przygotowano z stopu aluminium 1050A. Badania metodą cyklicznej polaryzacji i emisjii akustycznej wykonywano jednocześnie. Na podstawie wyników akustycznych i polaryzacyjnych wyznaczono potencjał korozji wzerowej.
-
Ionic chromatographic studies on intercorrelation between cooccuring ions in precipitation waters in the area of Tricity (Poland).
PublicationObszar Trójmiasta jest terenem bardzo zurbanizowanym. Duża koncentracja przemysłu na małej powierzchni stanowi poważne zagrożenie dla powietrza atmosferycznego. Analiza emisji zanieczyszczeń wskazuje na zróżnicowanie ich źródeł. Najważniejsze są substancje które tworzą się podczas energetycznego spalania paliw. 80% emisji ditlenku siarki, ditlenku azotu, pyłu, tlenku węgla i sadzy węglowej pochodzi z Gdańska i Gdyni, głównych centrów...
-
Microorganisms in the air over wastewater treatment plant.
PublicationCelem pracy było aktywności źródeł emisji mikroorganizmów do powietrza na terenie oczyszczalni ścieków. Stwierdzono iż najwyższe liczebności bakterii występowały w rejonie piaskowników i komór recyrkulacji osadu czynnego. Natomiast liczba bakterii w rejonie komór napowietrzania była zbliżona do tła.
-
Uniwersytet społecznie odpowiedzialny - przykład AGH
PublicationW niniejszym opracowaniu przedstawiono zmiany we wzajemnych relacjach pomiędzy uczelnią a otoczeniem na tle ewolucji szkolnictwa wyższego w Polsce od 1990 roku. Zaprezentowano również wnioski z raportu OECD o szkolnictwie wyższym, które zilustrowano, porównując status quo polskich uczelni z modelem uniwersytetu przedsiębiorczego. Starano się wykazać, że uczelnia społecznie odpowiedzialna jest organizacją służącą otoczeniu i jako...