Filters
total: 4695
-
Catalog
- Publications 3194 available results
- Journals 41 available results
- Publishing Houses 5 available results
- People 610 available results
- Inventions 21 available results
- Projects 54 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 14 available results
- e-Learning Courses 648 available results
- Events 103 available results
- Open Research Data 2 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: srodowisko miejskie
-
Ocena cyklu życia - wieloaspektowa analiza oddziaływania produktu na środowisko
PublicationPrzedstawiono zasady oceny wpływu na środowisko techniką LCA zgodnie z normami Międzynarodowej Organizacji Standaryzacji. Technika LCA jest ekologicznym wskaźnikiem stanowiącym podstawę dokonania wyboru w kwestiach środowiskowych towarzyszących procesom produkcyjnym i usługowym, lub innej działalności człowieka. Zaletą tej techniki jest porównywanie wielkości oddziaływania na środowisko przez dwa lub większą liczbę produktów, różne...
-
Nowoczesne miasta – infrastruktura i środowisko (na marginesie krakowskiej konferencji)
PublicationPrzedstawiono szereg zasadniczych problemów rozwoju współczesnych miast. Zwrócono uwagę na problemy ekonomiczne nieodpowiednich działań w zakresie infrastruktury, w tym bardzo poważne rozbieżności w Polsce. Problemy w zakresie braków planów zagospodarowania przestrzennego, niska jakość wielu planów (studium, miejscowy plan). Przygotowanie procesu inwestycyjnego. Wnioski z krakowskiej konferencji
-
Budynek jako środowisko - od teoretycznych postulatów do przezroczystej architektury.
PublicationWspółcześnie dyskurs teoretyczny staje się komplementarny z dyskursem realizowanym poprzez wzniesione obiekty architektury. W szczególności rozwijany jest w tych obiektach, które kształtowane są odniesieniami do natury. Budynki takie stają się środowiskami, obszarami generującymi zdarzenia i nieoczekiwane zmiany. Architektura staje się nierozłączną częścią takiego środowiska i staje się wobec niego przezroczysta.
-
Miejsce edukacji w systemie bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationEdukacja jako jeden z obszarów systemu BRD.
-
Doświadczenie turysty : krajobraz wiejski w warunkach zmiany
PublicationPrzemysł turystyczny staje się ważnym źródłem dochodów mieszkańców wsi. Nowe sposoby organizowania i uprawiania turystyki wiejskiej prowadzą do zmian krajobrazu kulturowego wsi. Zwiększenie liczby turystów łączy się z racjonalizacją i instytucjonalizacją sposobów użytkowania przestrzeni. Rezultatem prywatnej kontroli nad krajobrazem jest zanikanie przestrzeni publicznych i ich komercjalizacja. Turystyczne przygotowanie krajobrazu...
-
Miejsce wspólnoty - przykłady działań w skali mikrośrodowiska
Publication -
Współpraca pomp ciepła z miejską siecią ciepłowniczą
PublicationPompa ciepła może być jednym z niekonwencjonalnych źródeł ciepła, które pozwolą na obniżenie zużycia konwencjonalnych surowców energetycznych. W artykule opisano wykonany bilans energetyczny i oszacowanie kosztów ogrzewania budynku wielomieszkaniowego ogrzewanego pompami ciepła współpracującymi z miejskim systemem ciepłowniczym. Zamierzenie takie jest zrealizowane w Gdańsku. Uczestnikami eksperymentu są spółdzielnia mieszkaniowa...
-
Przestrzeń postindustrialna, jako miejsce kształtowania funkcji kultury.
PublicationRewitalizacja poprzemysłowej przestrzeni na funkcje kultury, jest nie tylko ratunkiem przed degradacją, ale także odpowiedzią na potrzeby społeczeństwa, które poszukuje miejsca na spotkania z kulturą na wysokim poziomie. Artykuł przedstawia znaczenie przestrzeni postindustrialnej, jako potencjału dla tworzenia miejsc kultury. Zawarte w pracy przykłady rewitalizacji obszarów poprzemysłowych na cele kultury dotyczą wybranych miejsc...
-
Jacek Namieśnik prof. dr hab. inż.
PeopleScientific discipline: chemistryRector in 2016-2019 He was born on 10 December, 1949 in Mogilno. He graduated in 1972 at the Faculty of Chemistry at Gdańsk University of Technology, obtaining a master's degree in chemical engineering. In 1972 he started working at Gdańsk University of Technology, where in 1978 he defended his doctoral thesis and in 1985 he completed his habilitation. He was appointed an associate professor in 1991...
-
Wpływ struktury przestrzennej układu zasilania na energochłonność trakcji miejskiej – pomiary strat przesyłowych
PublicationWpływ struktury przestrzennej układu zasilania na energochłonność trakcji miejskiej – pomiary strat przesyłowych
-
Analiza energochłonności pojazdu szybkiej kolei miejskiej z uwzględnieniem zmiennej sprawności napędu trakcyjnego
PublicationWzrost popularności miejskiego szynowego transportu zelektryfikowanego skłania do poszukiwania możliwości zwiększenia jego efektywności energetycznej. W pracy przedstawiono wyniki symulacji jazdy pociągu szybkiej kolei miejskiej (SKM) przy różnych profilach prędkości oraz obciążeniu, dla zmiennej oraz stałej sprawności energetycznej napędu pojazdu. Zmienną sprawność napędu pojazdu uwzględniono na podstawie m.in. sporządzonej mapy...
-
O utracie walorów pejzażowych przez wiejskie krajobrazy i o warunkach ich odzyskania
PublicationWiejski krajobraz znajduje się dziś w stanie estetycznej katastrofy. Przestaje zarządzać nim rolnictwo, a rozwijające się mieszkalnictwo i turystyka nie kontynuują długookresowej perspektywy działania i środowiskowej odpowiedzialności charakterystycznej dla rodzinnych gospodarstw rolnych. Zabudowa mieszkaniowa przybyszów z miasta i nowa infrastruktura turystyczna niszczą wizualne walory wiejskiego krajobrazu: malowniczość i harmonię,...
-
Możliwości ograniczenie zużycia energii w transporcie miejskim na przykładzie gdyńskiej komunikacji trolejbusowej
PublicationW artykule przedstawiono analizę możliwości zwiększenia efektywności hamowania odzyskowego na przykładzie gdyńskiej sieci trolejbusowej. Przedmiotem są dwa sposoby osiągnięcia tego celu: instalacja zasobników superkondensatorowych na podstacjach trakcyjnych oraz wprowadzenie do eksploatacji dwustronnego zasilania sieci trakcyjnej. Pierwszy zasobnik superkondensatorowy został zainstalowany w Gdyni w kwietni 2011 roku natomiast wprowadzenie...
-
Transport samochodowy jako element logistyki HL w miejskiej sieci usuwania odpadów komunalnych.
PublicationPrzedstawiono podział na zadnia techniczne HL i organizacyjne SL budowy oraz eksploatacji sieci usuwania odpadów komunalnych. Zaproponowano kryterium oceny efektywności oraz algorytm budowy miejskiej sieci usuwania odpadów komunalnych. Omówiono procedurę budowy sieci na przykładzie obsługi małego siedla.
-
Modele symulacyjne zachowania się miejskiej sieci ciepłowniczej dla potrzeb optymalnej eksplatacji elektrociepłowni
PublicationW opracowaniu omówiono 2 modele symulacyjne zachowania się sieci ciepłowniczej. Pierwszy oparty jest o struktury Boxa-Jenkinsa, drugi wykorzystuje sieci neuronowe. Przeprowadzono próby na danych rzeczywistych z gdańskiej sieci ciepłowniczej na podstawie, których dobrano parametry modeli. Sprawdzono przydatność obu struktur do prognozowania zachowania się miejskiej sieci ciepłowniczej przy znanych wymuszeniach.
-
Miejskie otwarte przestrzenie publiczne w kryzysie – percepcja i zachowania przestrzenne użytkowników w trakcie pandemii COVID-19
Publication -
Miejskie inwestycje wzmacniające rdzeń Gdyni, służące podkreśleniu tożsamości kulturowej miasta oraz fundusze UE na ich realizację
Publication -
OCENA AKUSTYCZNEGO ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA W ZWIĄZKU Z FUNKCJONOWANIEM SCENY LETNIEJ TEATRU IM. WITOLDA GOMBROWICZA W GDYNI ORŁOWIE, sezon 2014. Zleceniodawca: Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, 81-381 Gdynia, ul. Bema 26
PublicationWykonano pomiary zakłóceń akustycznych związanych z funkcjonowaniem Sceny Letniej w Gdyni-Orłowie (scena plenerowa na wolnym powietrzu). Pomiary wykonano podczas prób i przedstawień spektakli wskazanych przez zleceniodawcę. Pomiary nie wykazały przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomu hałasu w środowisku.
-
An integrated framework for security protocol analysis
PublicationAssurance of security protocols needs particular attention. Flaws in a protocol can devastate security of the applications that rely on it. Analysis of the protocols is difficult and it is recommended that formal methods are employed to provide for higher levels of assurance. However, the formal methods can cover only a part of the scope of the problem. It is important that the formal models are valid representations of the protocol...
-
Architektura zintegrowanego środowiska usług wspomagających funkcjonowanie uczelni
PublicationZaprezentowano koncepcję środowiska zintegrowanego e-uczelni. Przedstawiono architekturę zorientowaną na usługi dostępne dla poszczególnych kategorii użytkowników. Uzasadniono wybór takiego podejścia oraz przeanalizowano aspekty bezpieczeństwa. Omówiono również zasady integracji istniejących już systemów.
-
Scenariusze hierarchicznej klasteryzacji wykonywane w środowisku BeesyCluster
PublicationPrzedstawiono szczególnego rodzaju porządkowanie zbioru danychz użyciem tzw. hierarchicznej klasteryzacji. Metoda ta, przy użyciu określonej miary podobieństwa, łączy podobne do siebie dane w grupy tworząc tzw. klastry, które wcześniej nie były dane explicite. Opisano klasteryzację typu skupiającego, typu dzielącego oraz zaproponowano typ mieszany. Przedstawiono koncepcje realizacji algorytmów klasteryzacji poprzez scenariusze...
-
Symulator robota mobilnego w środowisku matlab-simulink
PublicationOpisano symulator robota mobilnego opracowanego w środowisku MATLAB-SIMULINK. Podano główne przesłanki do opracowania aplikacji oraz jej najważniejsze zadania. Przedstawiono strukturę symulatora składającego się z czterech głównych bloków. Opisano model fizycznej platformy robota mobilnego oraz zależności matematyczne pozwalające rozwiązać zagadnienie kinematyki i dynamiki odwrotnej ruchu urządzenia na płaszczyźnie. Opisano sposób...
-
Awaria rurociągu zrzutowego posadowionego w środowisku wodnym
PublicationAnaliza sytuacji, która doprowadziła do awarii rurociągu wylotu morskiego gdańskiej OC Wschód. Błędy popełnione w trakcie realizacji - rozpoczynając od powstania ogólnej koncepcji. Ułomność elementu ''ekologicznego''
-
Związki endokrynne w środowisku: problemy i wyzwania
PublicationPoszczególne elementy środowiska od wielu lat było traktowane jako miejsce zrzutu substancji stanowiących odpady bądź też produkty uboczne procesów produkcyjnych i/lub dóbr konsumpcyjnych. Zanieczyszczenia rozpoznane przez naukowców podlegają regulacjom prawnym podającym dopuszczalne poziomy ich istnienia w środowisku. Istnieją jednak grupy związków o których istnieniu wiemy a których niebezpieczny charakter naukowcy zaczynają...
-
Zarządzanie wiedzą ontologiczną w środowisku semantycznego internetu
PublicationW rozdziale zaprezentowano wyniki grupy badawczej Knowledge Management Group at Gdańsk University of Technology (KMG@GUT) w zakresie nowych metod reprezentacji i przetwarzania wiedzy sformułowanej w formie ontologii. Metody te wpisują się w aktualne kierunki rozwojowe inicjatywy Semantic Web: wykorzystują do zapisu ontologii logikę opisową (a więc są zgodne ze standardem OWL-DL), biorą pod uwagę rozproszenie wiedzy pomiędzy różne...
-
Prawne aspekty ochrony środowiska przy robotach rozbiórkowych
PublicationW artykule podano przepisy prawne oraz wynikające z nich zasady postępowania i procedury, jakich musi przestrzegać wykonawca robót przy rozbiórce obiektów budowlanych i gospodarce materiałami rozbiórkowymi. Inwestor planując realizację przedsięwzięcia powinien uwzględniać czas i koszt związany z zachowaniem tych procedur.
-
Implementacja Sztucznych sieci neuronowych w środowisku LabVIEW.
PublicationPrzedstawiono możliwości oraz strukturę zrealizowanego przez autora modułu do implementacji sztucznych sieci neuronowych w środowisku LabVIEW.
-
Problemy bezpieczeństwa informacji w środowisku przetwarzania wszechobecnego
PublicationPrzetwarzanie wszechobecne jest dziedziną informatyki, któracoraz szerzej zaczyna pojawiać się w życiu przeciętnego człowieka, ułatwiając mu wykonywanie codziennych czynności. Przedstawiono pryncypia mechanizmów bezpieczeństwa, które należy bra pod uwagę przy implementacji tego typu systemu. Pokrótce opisano ideę przetwarzania wszechobecnego oraz aplikacji agentowych. Omówiono najważniejsze mechanizmy zabezpieczeń komunikacji...
-
Skutki zanieczyszczenia środowiska związane z generowaniem energii
PublicationNa całym świecie (dane z 2020 roku) spalanie paliw kopalnych takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny dostarczyło ok. 84% całej zużywanej energii pierwotnej. W przypadku Polski konwencjonalne źródła energii stanowiły ponad 93%. Gigantyczne zużycie konwencjonalnych paliw powoduje wielkie straty w środowisku, objawiające się m.in. skażeniem powietrza, które stanowi największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia ludzi na świecie...
-
MODELOWANIE ZANIKÓW W ŚRODOWISKU MORSKIEGO TERMINALU KONTENEROWEGO
PublicationW referacie przedstawiono analizę zaników wolnozmiennych i szybkozmiennych w środowisku terminalu kontenerowego. Zaproponowano model analityczny parametrów rozkładów gęstości prawdopodobieństwa dla zaników, który umożliwia estymowanie wartości tych parametrów dla różnych uwarunkowań systemowych i środowiskowych. W ogólności dla zaników wolnozmiennych najlepiej dopasowany jest rozkład logarytmicznonormalny, natomiast dla zaników...
-
Technologie ochrony środowiska w przemyśle i energetyce
PublicationPublikacja prezentuje metody oczyszczania powietrza, wody i gleby skażonych podczas produkcji energii w zakładach energetycznych, przemysłowych oraz gospodarstwach domowych. Przedstawia technologie ochrony środowiska w ujęciu chemicznym, fizycznym, mechanicznym
-
Zastosowanie technologii holonowych w środowisku chmurowym przedsiębiorstwa
PublicationCelem artykułu jest wskazanie możliwości stosowania technologii holonowych dla implementacji chmurowego przetwarzania danych (cloud computing, CC) oraz chmurowego wytwarzania (cloud manufacturing, CM) w przedsiębiorstwie wirtualnym. Przyjęto następujący schemat wywodu: wyszczególnienie cech wspólnych oraz wyróżniających, występujących pomiędzy chmurą obliczeniową a wytwarzaniem chmurowym przedsiębiorstwa wirtualnego, a następnie...
-
Macierzowa analiza konstrukcji prętowych w środowisku MATLAB®
PublicationNiniejsza książka poświęcona jest metodzie przemieszeń w ujęciu macierzowym, znanej także pod nazwą bezpośredniej lub komputerowej metody przemieszczeń. Podejście to jest szczególnym przypadkiem metody elementów skończonych (MES), która jest od wielu lat powszechnie stosowana w działalności inżynierskiej, w tym do analizowania różnorodnych problemów mechaniki. Metoda przemieszczeń jest dedykowana rozwiązywaniu układów prętowych....
-
Immunoanalityka – użyteczne podejście analityczne w badaniach środowiska
PublicationWażnym krokiem w rozwoju bezpośrednich metodyk analitycznych było opracowanie technik immunoanalitycznych. Początkowo znalazły one zastosowanie praktyczne w analityce medycznej a później także w analityce środowiskowej. Dzięki temu możliwe jest ilościowe oznaczenie stosunkowo szerokiego spektrum ksenobiotyków w próbkach charakteryzujących się złożonym składem matrycy bez praco- i czasochłonnego etapu przygotowania tych próbek do...
-
Innowacja urbanistyczna w kontekście kształtowania środowiska mieszkaniowego
Publication.
-
Wykorzystanie substancji znacznikowych w badaniach stanu środowiska
PublicationMonitoring środowiska stanowi jeden z głównych obszarów analityki chemicznych, którego rozwój obserwuje się na przestrzeni ostatnich lat. Dzięki temu możliwe jest rozwiązywanie problemów związanych ze zmianami zachodzącymi w różnych ekosystemach z uwzględnieniem poszanowania środowiska. Jedną z form uzyskiwania miarodajnych informacji na temat stanu środowiska może być stosowanie substancji znacznikowych, których stosowanie umożliwia...
-
METODY KONTROLI OLEJOW SMAROWYCH EMITOWANYCH DO ŚRODOWISKA
PublicationEmitowane do środowiska oleje smarowe wykorzystywane w otwartych układach tnących, głowicach harwesterów, powinny zawierać wyłącznie biodegradowalne składniki. Składniki środków smarowych produkowanych z ropy naftowej wykazują negatywne oddziaływanie na środowisko i zdrowie, dlatego ich stosowanie w otwartych układach tnących powinno być zabronione, a użycie karane.
-
Optoelektroniczne sensory fluorescencyjne dla monitoringu zanieczyszczeń środowiska
Publicationw pracy zaproponowano i opisano optoelektroniczny fluorescencyjny sensor do pomiaru stężenia kobaltu w wodzie. opisano zasadę działania tego typu sensorów. zaproponowano konfigurację laboratoryjnego stanowiska pomiarowego i przeprowadzono dobór niektórych jego komponentów. przedstawiono także etapy dalszych prac badawczych nad konstrukcją sensora.
-
Zarządzanie przedsięwzięciami innowacyjnymi w dynamicznym środowisku wieloprojektowym
PublicationW przypadku, gdy w określonej organizacji gospodarczej realizowanych jest jednocześnie wiele przedsięwzięć (projektów) innowacyjnych, można wówczas mówić o występowaniu w tej organizacji środowiska wieloprojektowego. W środowisku takim projekty nie są rozpatrywane jako wyizolowane jednostki, ale w relacji z innymi projektami, z którymi często posiadają większe lub mniejsze powiązania oraz oddziaływania. Tym samym specyfika zarządzania...
-
Zastosowanie elektronicznego nosa w analityce zanieczyszczeń środowiska
PublicationProblem jakości powietrza jest przedmiotem coraz większego zainteresowania ze względu na wpływ na środowisko, komfort życia i zdrowie ludzi. Wzrost stężenia niektórych zanieczyszczeń w powietrzu związany jest głównie z emisją tych składników ze źródeł antropogenicznych. Substancje złowonne, zwane odorami, wywołują najwięcej skarg i zażaleń ze strony ludzi, głównie tych którzy mieszkają i/lub pracują na terenach leżących w zasięgu...
-
Biotesty - narzędzia do oceny stopnia zanieczyszczenia środowiska
PublicationW dobie szybkiego postępu technologicznego oraz nierozerwalnie związanego z nim wzrostu antropopresji coraz więcej uwagi należy poświęcić monitoringowi stanu środowiska.
-
Analityka i monitoring zanieczyszczeń środowiska. Tendencje rozwojowe.
PublicationW artykule przedstawiono informacje o najwazniejszych kierunkach rozwojowych w zakresie analityki i monitoringu środowiskowego. Coraz więcej uwagi poświęca się spełnieniu zasad zielonej chemii analitycznej. Dlatego też wzrasta znaczenie; -zielonych technik analitycznych, - bezpośrednich technik pomiaru szerokiego spektrum ksenobiotyków w poszczegolnych elementach środowiska
-
Struktury wsparcia a efektywność w środowisku e-learningowym
PublicationNarzędzia wykorzystywane do realizowania zajęć w środowisku e-learningowym oferują afordancje umożliwiające wprowadzenie zróżnicowanych struktur wsparcia zapewnianych zarówno przez stronę kursu, materiały edukacyjne, nauczyciela, jak i pochodzących od studentów, zwiększając tym samym efektywność nauczania. Przemyślany układ i kształt zasobów, ich wizualizacja, zintegrowanie tekstu z zadaniami refleksyjnymi oraz pozwalającymi uczącemu...
-
Ewolucja chemotaksji organizmów jednokomórkowych w dwuwymiarowym środowisku
PublicationOpracowany przez nas model środowiska oparty jest na fizyce dyfuzji płynów i umożliwia symulację dyfuzji morfogenów. Sztuczne organizmy w tym środowisku wykazują chemotaksję: poruszają się reagując na zmianę stężenia substancji chemicznych. Organizm sterowany jest za pomocą sieci genowej kodowanej w liniowym genomie. Organizmy rozmnażają się przez podział. Przeprowadziliśmy szereg doświadczeń pozwalających na obserwację zachowania...
-
Pękanie zimne stali spawanej w środowisku wodnym
PublicationW pracy scharakteryzowano zagrożenia spawalności stali konstrukcyjnych związane z przeniesieniem spawania do środowiska wodnego. Przedstawiono stan wiedzy oraz wyniki własnych prac badawczych dotyczących wpływu warunków i parametrów spawania najczęściej stosowanymi pod wodą procesami na wrażliwość do pękania zimnego stali konstrukcyjnych. Zwrócono uwagę na aktualne trendy badawcze oraz nieścisłości w informacjach związanych z rozpatrywanymi...
-
Wykorzystanie narzędzi współpracy on-line w środowisku akademickim
PublicationWspółpraca on-line to temat coraz częściej poruszany w środowisku naukowym i biznesowym. Odpowiednie wykorzystanie dostępnych narzędzi informatycznych wspomaga komunikację i planowanie eksperymentów, a także podejmowanie decyzji i konsultacje na odległość zarówno przed, jak i na poszczególnych etapach realizacji danego projektu. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań powinno mieć miejsce także w środowisku akademickim, a studenci...
-
Biofumigacja jako przyjazna środowisku technologia ochrony roślin
PublicationWobec rosnącej świadomości co do szkodliwości syntetycznych pestycydów, biofumigacja może stanowić alternatywną metodykę ochrony roślin. Proces ten polega na wykorzystaniu naturalnych związków antybiologicznych, zawartych m.in. w roślinach z rodziny kapustowatych, do zwalczania agrofagów. Do oceny skuteczności tej przyjaznej środowisku technologii ochrony roślin niezbędna jest znajomość metodyk oznaczania aktywności enzymatycznej...
-
Wykorzystanie technik chemometrycznych w badaniach analitycznych środowiska
PublicationOmówiono teorię planowania pomiarów, rozkładów empirycznych, procedur przy-gotowania danych a także najczęściej wykorzystywane techniki analizy danych.Wspomniano równiez o nowoczesnych technikach analizy danych, zaliczanych dogrupy technik opartych na wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Opis teore-tyczny w każdym przypadku wzbogacono o przykłady zastosowań w konkretnychproblemach analitycznych.
-
Biotesty - nowe podejście w analityce zanieczyszczeń środowiska.
PublicationZmiany zachodzące w środowisku np. wskutek pojawienia się zanieczyszczenia substancjami chemicznymi mogą wywoływać różnorakie niekorzystne efekty, zarówno bezpośrednio po ekspozycji, jak i w okresie późniejszym tzw. ''odległe skutki toksyczne''. Na podstawie zmian obserwowanych w różnych okresach czasu a jednocześnie na rzónych poziomach biologicznej organizacji można wnioskować o stanie zanieczyszczeń poszczególnych elementów...
-
Koncepcja środowiska umożliwiającego symulację działań obiektów militarnych.
PublicationPraca zawiera opis najbardziej popularnych platform symulacji walki robotów militarnych. Przeanalizowano ich główne wady i ograniczenia programowe oraz nieadekwatność odtworzenia rzeczywistych warunków i przebiegu walki. Na tym tle przedstawiono oryginalną koncepcję oraz założenia projektowe środowiska symulacji działań autonomicznych obiektów (robotów) militarnych. Proponowana platforma ma umożliwić:- porównanie jakości taktyk...