Filters
total: 1489
-
Catalog
- Publications 1085 available results
- People 30 available results
- Inventions 10 available results
- Projects 17 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 4 available results
- e-Learning Courses 100 available results
- Events 31 available results
- Open Research Data 209 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: CZĘSTOTLIWOŚĆ GRANICZNA
-
Graniczna wichrowatość toru kolejowego
PublicationNa bezpieczeństwo przed wykolejeniem wpływ ma bardzo wiele czynników, które związane są z torem, pojazdem i warunkami środowiskowymi. Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wykolejenia, które zależą od toru, to: mały promień łuku poziomego, niska prędkość jazdy, duża wartość przechyłki, duża wichrowatość toru, wysoki współczynnik tarcia itp. Graniczna wichrowatości toru zależy głównie od długości bazy pomiarowej, wartości promienia...
-
Cyfrowe przetworniki napięcie - częstotliwość i częstotliwość - napięcie
PublicationPrzedstawiono metody i układy realizowane w technice mikroprocesorowej do przetwarzania napięcie – częstotliwość i częstotliwość – napięcie oraz analizę dokładności, która umożliwia dopasowanie charakterystyk przetworników do parametrów przetwarzanego sygnału i ograniczenie poziomu błędów.
-
Stan graniczny montażu konstrukcji stalowych.
PublicationW referacie przedstawiono probabilistyczną definicję tolerancji a następnie zdefiniowano pojęcie stanu granicznego montażu. Określono obszar montażu bezpiecznego, niezawodnego oraz awaryjnego. Przedstawiono graficzną ilustrację zagadnienia na przykładzie liniowej funkcji pętli montażowej. Przedyskutowano wpływ wartości odchylenia standardowego na wymiary obszaru niezawodnego montażu. Opisano sposób wykorzystania pojęcia indeksu...
-
Straż graniczna w procesie uszczelniania zewnętrznej granicy Unii Europejskiej.
PublicationWejście Polski do UE wymusiło wprowadzenie standartów ochrony granicy państwowej według norm unii. Podstawę prawną stanowi traktat z Schengen z 14.06.1985 oraz krajowe akty prawne (np. Polska Strategia Zintegrowanego zarządzania Granicą). Akty prawne normują cały szereg zjawisk: przekraczanie granicy, jej szczelność, dostosowanie prawa w tej kwestii do wymogów Unii Europejskiej, odpowiednia kadra i rozszerzone uprawnienia straży....
-
Nośność graniczna oraz interpretacje metod bezpośrednich dla pali przemieszczeniowych
PublicationW ocenie możliwości przenoszenia przez pale obciążenia od projektowanych obiektów należy wykorzystywać pełną krzywą zależności obciążenie – osiadanie pala aż do wartości stanu granicznego. Problemem jest wybór miarodajnej metody określenie pełnej krzywej osiadania pala. W pracy przedstawiono różne podejścia obliczeniowe i interpretacje próbnych obciążeń statycznych oraz bezpośrednie metody analityczne oceny pracy pala w gruncie....
-
Stochastyczna analiza nośności granicznej
PublicationPraca dotyczy modelowania stochastycznego ośrodka gruntowego metodami nośności granicznej. Zaproponowano probabilistyczne modyfikacje metod oszacowań i charakterystyk, które zastosowano do oceny nośności granicznej ławy fundamentowej posadowionej na idealnie spoistym podłożu. W pierwszym przypadku, wyznaczono dystrybuanty nośności granicznej stanowiące probabilistyczne, górne i dolne oszacowania. Metodę charakterystyk powiązano...
-
Graficzna metoda prezentacji scenariuszy dla aplikacji interaktywnych
PublicationJednym z kluczowych obszarów projektowania aplikacji interaktywnychjest tworzenie scenariuszy. Muszą one być opisane w sposóbformalny dla zapewnienia możliwości ich wykonania przez system komputerowy. Zapewniają to uznane języki opisu procesów biznesowych, takie jak BPEL, BPML. Z drugiej jednak strony te same scenariusze powinny być przedstawione w sposób czytelny i zrozumiały dla przeciętnego użytkownika, tak aby mógł on zweryfkowa...
-
Nośność graniczna spoistego podłoża gruntowego pod podstawą szczudła platformy podnoszonej
PublicationKrótka charakterystyka morskich platform podnoszonych. Nośność graniczna spoistego podłoża gruntowego pod niezależnym fundamentem dyskowym. Analiza porównawcza głębokości krytycznej kawerny penetracyjnej oraz prognozy głębokości penetracji fundamentu w dnie morskim zbudowanym z gruntu o spójności rosnącej z głębokością w dnie.
-
Komunikat graficzny w uczeniu się
PublicationW artykule podjęto tematykę obrazów graficznych pod kątem ich przydatności do uczenia się. Na przykładzie ewaluacji podręczników służących do nauki odwzorowania przestrzeni trójwymiarowej - geometrii wykreślnej, omówiono niektóre przyczyny trudności w uczeniu się przy korzystaniu z obszernego materiału graficznego. W analizach własnych przedstawiono koncepcję ewaluacji podręczników na bazie teorii komunikacji psycho-lingwistycznej....
-
Koncepcja cyfrowego przetwornika napięcie-częstotliwość
PublicationDokonano przeglądu przetworników analogowych wielkości fizycznych na sygnał impulsowy modulowany częstotliwościowo. Przedstawiono propozycję cyfrowego przetwornika napięcie-częstotliwość. Opisano algorytm działania przetwornika, w którym odstęp między impulsami sygnału częstotliwościowego wyznaczany jest z ekstrapolacji z dwóch próbek napięcia z przetwornika analogowo-cyfrowego. Podano zalety i wady takiego rozwiązania.
-
Prąd graniczny jako wskaźnik właściwości dynamicznych elektrody woltamperometrycznej
Publication..
-
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej
PublicationUnia Europejska jako wyjątkowy podmiot pełni w stosunkach międzynarodowych różne role, a Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeńtwa stanowi ważny instrument realizacji celów UE w środowisko zewnętrznym. Ewolucja polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE w świetle zapisów traktatowych i podejmowanych działań o charakterze globalnym i regionalnym w wielu dziedzinach świadczy o woli państw członkowskich umacniania współpracy w dążeniu...
-
Stany graniczne zarysowania i nośności żelbetowych wsporników przegubu gerbera
PublicationPraca dotyczy żelbetowych wsporników belek, które uzyskuje się na skutek podcięcia końca belki. Wsporniki belek wykorzystywane są do konstruowania przegubów Gerbera oraz do zmniejszenia wysokości oparcia belki na słupach lub innych belkach. Celem pracy było określenie wpływu przyjętych parametrów na zarysowanie i nośność żelbetowych wsporników belek, na podstawie badań eksperymentalnych. Najważniejsze parametry zmienne przyjęte...
-
Stan graniczny nośności dwupłaszczowego stalowego zbiornika pionowego osiadającego nierównomiernie.
PublicationPrzedstawiono wyniki analizy wpływu nierównomiernego osiadania zbiornika stalowego dwupłaszczowego na stan naprężeń w dnie i obu płaszczach zbiornika.Określono graniczne różnice w osiadaniu obu płaszczy które należy uznać za stan przedawaryjny oraz awaryjny.Porównano wyniki obliczeń z osiadaniem rzeczywistego zbiornika.
-
Właściwości metrologiczne elektrod woltamperometrycznych w dziedzinie częstotliwości i metoda ich wyznaczania
PublicationW pracy przeanalizowano właściwości metrologiczne elektrod woltamperometrycznych w dziedzinie częstotliwości. Wykazano, że w przypadku małych stężeń oznaczanych jonów, elektrody te mogą być traktowane jak przetworniki pomiarowe I rzędu. Ich właściwości metrologiczne charakteryzowane są przez czułość i częstotliwość graniczną. Przeanalizowano zastosowanie metody chronoamperometrycznej do wyznaczania wartości częstotliwości granicznej...
-
Obróbka graficzna obrazu w nowoczesnych systemach diagnostyki sieci trakcyjnej jezdnej
PublicationW artykule autorzy przedstawiają założenia nowej metody bezkontaktowego pomiaru położenia przewodów jezdnych sieci trakcyjnej, a także pokazują jakie znaczenie w tej metodzie ma komputerowa analiza obrazu pozyskiwanego z kamery. Problemem technik wizyjnych jest zmienność parametrów obrazu wejściowego (jasność, kontrast, zakres widma, krzywa gamma i in.), które są zależne od zmieniających się warunków oświetlenia zewnętrznego związanych...
-
Preprocesor graficzny ATPDRAW dla programu symulacyjnego ATP.
PublicationPrzedstawiono program ATPDraw, który jest preprocesorem graficznym dla programu ATP przeznaczonego do obliczania stanów przejściowych w obwodach elektrycznych. Opracowanie preprocesora znacznie ułatwiło tworzenie modelu symulowanego układu. Model jest tworzony w dużo czytelniejszej niż tekstowa formie graficznej. ATPDraw umożliwia stworzenie w prosty sposób łatwej do wykorzystania biblioteki własnych modeli obiektów i zjawisk....
-
Rejestrator zmiennej częstotliwości sygnału
Publication -
Graniczne stopnie zbrojenia poprzecznego elementów żelbetowych według normy europejskiej i polskiej
PublicationW pracy przeprowadzono zbiorczą analizę ogólnych metod wyznaczania minimalnego i maksymalnego stopnia zbrojenia na ścinanie elementów żelbetowych. Na tym tle dokonano porównania zaleceń normy europejskiej Eurocode 2 i normy polskiej PN-B-03264:2002, a także przedstawiono wyniki ilościowe dla elementów o wysokościach od 0,20 do 0,60 m.
-
Wpływ konfliktu na Ukrainie na mały ruch graniczny z Federacją Rosyjską
Publication.
-
Analiza stateczności i nośności granicznej kratownicy ze stężeniami
PublicationW niniejszej pracy przedstawione są wyniki badań eksperymentalnych i analiz nume-rycznych modelu typowej kratownicy w skali 1/4. Przeprowadzono analizę stateczności i nie-liniową analizę statyczną dla modelu powłokowego konstrukcji. Analiza stateczności została również przeprowadzona dla modelu prętowego. W analizie nieliniowej uwzględniono nieli-niowość geometryczną i materiałową. Przedstawione zostały zależności między sztywnością...
-
Współpraca międzynarodowa Straży Granicznej w latach 1992-2004
PublicationArtykuł ukazuje współpracę Polskiej Straży Granicznej z niemiecką BSG, Holenderską Strażą i francuskimi jednostkami SG w ramach programów europejskich oraz kontakty ze strażą Azerbejżanu, Gruzji i Mołdawii włądnym przekazywano doświadczenie strony polskiej
-
Analiza nośności granicznej platformy roboczej na podłożu słabonośnym
PublicationAnaliza numeryczna nośności platformy roboczej z gruntu niespoistego na podłożu z gruntu spoistego o niskiej wytrzymałości. Analiza parametryczna uwzględniająca wpływ miąższości platformy oraz kąta tarcia wewnętrznego materiału platformy i wytrzymałości na ścinanie bez odpływu warstwy słabonośnej. Uwzględnienie różnych schematów zniszczenia podłoża metodą kinematyczną z zastosowaniem optymalizacji (Distinct Layout Optimisation)....
-
Multimedialny system nadzoru dla straży granicznej – projekt STRADAR
PublicationSTRADAR jest systemem nadzoru przeznaczonym do wspierania działań operacyjnych morskiej straży granicznej, umożliwiającym zbieranie, przetwarzanie i udostępnianie informacji i danych pochodzących z takich sensorów, jak radary, kamery wideo, AIS, GPS, aparaty fotograficzne oraz z połączeń audio, wiadomości SMS, plików i notatek. Informacje te mogą być udostępniane na bieżąco oraz archiwalnie z synchronizacją zdarzeń lub bez synchronizacji....
-
Nośność graniczna pali Vibro obciążonych osiowo na podstawie próbnych obciążeń statycznych i wyników sondowania CPT.
PublicationW odniesieniu od obecnych trendów optymalizacji w projektowaniu obiektów inżynierskich, dąży się do określania rzeczywistych wartości współoddziaływać podłoża gruntowego i konstrukcji. Pale Vibro, należą do grupy pali przemieszczeniowych z poszerzoną podstawą, charakteryzują się bardzo dużą nośnością, szczególnie w gruntach niespoistych. Wyniki próbnych obciążeń statycznych wskazują, że nośność pali Vibro jest znacznie większa...
-
Stan graniczny użytkowalności konstrukcji oporowych z gruntu zbrojonego geosyntetykami – analiza wytycznych projektowych
PublicationSprawdzenie stanu granicznego użytkowalności konstrukcji oporowej z gruntu zbrojonego. Możliwości wyznaczenia przemieszczeń konstrukcji. Porównanie podejść projektowych według zaleceń Eurokodu 7, instrukcji ITB 429/2007, BS 8006, EBGEO i FHWA.
-
Inteligentny modeler graficzny w komputerowych systemach wspomagania projektowania budowlanego
PublicationW pracy przedstawiono Inteligentny Modeler Graficzny (IMG), integrujący proces projektowania w systemach CAD. IMG integruje dwie podstawowe fazy projektowania : fazę konstruowania z fazą analziy konstrukcji. Podstawą integracji stałą się metoda Graphic Data Edition (GDE) rozpoznawania rysunku, oprata na koncepcji Logiki Rozmytej. Metoda GDE pozwoliła na zbudowanie modelera rozmytego, mającego za zadanie rozpoznanie rysunku i wygenerowanie...
-
STRADAR – rozproszony system dyspozytorski i teleinformatyczny dla Straży Granicznej
PublicationEfektywne działanie służb granicznych wymaga odpowiedniego wsparcia w dziedzinie infrastruktury telekomunikacyjnej i informacyjnej. W artykule opisano system, który spełnia oczekiwania tych służ, dotyczące gromadzenia, przetwarzania i dynamicznego udostępniania danych multimedialnych, pozyskiwanych przez jednostki mobilne, punkty obserwacyjne i centrum. Tymi danymi są sygnały wideo, komunikaty SMS/SDS, obrazy, pliki, notatki. Przedstawiono...
-
Wielokanałowa rejestracja częstotliwości licznikami NI-TIO
PublicationPrzedstawiono metodę wielokanałowej rejestracji częstotliwości, w której częstotliwości sygnałów w poszczególnych kanałach dla danej chwili wyznaczane są na podstawie dwóch ostatnich okresów. Opisano realizację metody na bazie liczników NI-TIO, z oprogramowaniem w środowisku LabVIEW. Załączono przykładowe wyniki pomiarów.
-
Pomiar on-line zmiennej częstotliwości metodą cyfrową
PublicationW cyfrowym pomiarze częstotliwości on-line dysponujemy informacją o długościach przedziałów międzyimpulsowych poprzedzających chwilę próbkowania. W artykule porównano pomiar częstotliwości na podstawie ostatniego przedziału i metodę wykorzystującą ekstrapolację z dwóch ostatnich przedziałów. Wykonano analizę dla liniowej i sinusoidalnej zmiany częstotliwości. Zaproponowano metodę, w której sposób wyznaczenia częstotliwości zależy...
-
Analiza nośności granicznej losowego podłoża pod fundamentem metodami pierwszego rzędu
PublicationPraca dotyczy opisu i analizy losowego ośrodka gruntowego metodami pierwszego rzędu. W ujęciu probabilistycznym, efektywną i prostą w użyciu jest tu metoda estymacji momentów, znana jako FOSM (First Order Second Moment). Z kolei w ramach teorii niezawodności konstrukcji, jednym z najskuteczniejszych sposobów analizy jest metoda FORM (First Order Reliability Method). W pracy, krótko omówione obydwie metody i zastosowano je do analizy...
-
Zagraniczna działalność handlowa spółek z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce.
PublicationW artykule analizowana jest hipoteza o pozytywnym wpływie działalności przedsiębiorstw powstałych w wyniku bezpośrednich inwestycji zagranicznych na saldo handlowe Polski. Badaniem objeto okres 1997-2002. Wykorzystano dane GUS zawarte w pozycji ''Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w...'' za lata 1997-2002.
-
Wzmacniacz fazoczuły do detekcji sygnałów wysokiej częstotliwości
PublicationW referacie przedstawiono układ wzmacniacza fazoczułego pracujący w zakresie częstotliwości 0,1 - 20 MHz. Wzmacniacz ten został zrealizowany w konfiguracji zawierającej mieszacz, tor pośredniej częstotliwości i detektor synchroniczny. Omówiono wybrane aspekty implementacji urządzenia oraz problemy napotkane w trakcie jego realizacji. Przedstawiono wyniki charakteryzacji poszczególnychmodułów wzmacniacza i omówiono kierunki dalszych...
-
Pomiar częstotliwości napięcia w urządzeniach automatyki elektroenergetycznej
PublicationPrzedstawiono wybrane metody pomiaru częstotliwości napięcia w czasie rzeczywistym możliwe do zastosowania w urządzeniach automatyki elektroenergetycznej. Zbadano wpływ składowych harmonicznych wyższych rzędów na pomiar częstotliwości. Dokonano implementacji programowej wybranych metod i wykonano badania symulacyjne.
-
Inteligentna Synteza Niskich Częstotliwości w urządzeniach mobilnych
PublicationW pracy przedstawiono algorytm inteligentnej adaptacji parametrów syntezy niskich częstotliwości w urządzeniach przenośnych w zależności od odtwarzanego gatunku muzycznego (Smart VBS). Proponowany algorytm wykorzystuje metody generacji harmonicznych oparte na generatorze funkcji nieliniowych (NLD) i wokoderze fazowym (PV). Dla znalezienia optymalnych parametrów syntezy przeprowadzono testy subiektywne sprawdzające powiązanie parametrów...
-
Zabezpieczanie silników zasilanych z pośrednich przemienników częstotliwości.
PublicationPrzegląd zabezpieczeń obwodów silnikowych. Praca silników zasilanych z pośrednich przemienników częstotliwości. Zasilanie i zabezpieczanie przemienników. Kompatybilność elektromagnetyczna. Ochrona przeciwporażeniowa.
-
Zespolony filtr BiCMOS pośredniej częstotliwości odbiornika Bluetooth
Publication -
Wyznaczenie parametrów modelu matematycznego transformatora średniej częstotliwości
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych transformatora średniej częstotliwości. Obiektem badań był prototyp transformator jednofazowego z rdzeniem wykonanym z prostopadłościennych elementów ferrytowych i uzwojeniami wykonanymi z przewodów Litz’a. Badania przeprowadzono w celu wyznaczenia parametrów modelu matematycznego transformatora. Zakres badań obejmował wyznaczenie pętli histerezy magnetycznej oraz pomiar impedancji...
-
Sieci, przyłącza i instalacje wodociągowe oraz kanalizacyjne. Wyraźna granica
PublicationProblemy granic przyłączy oraz instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. Niejasności definicji, problemy prawne. Praktyczna strona rozwiązania zagadnienia.
-
Problemy opóźnień wynikających z czasu obliczeń w cyfrowym przetwarzaniu napięcie częstotliwość
PublicationPrzedstawiono rozwiązanie cyfrowego przetwornika napięcie-częstotliwość. Opisano algorytm działania przetwornika, w którym odstęp między impulsami sygnału częstotliwościowego wyznaczany jest z ekstrapolacji z dwóch próbek napięcia (pierwszej i drugiej, pierwszej i ostatniej lub przedostatniej i ostatniej). Porównano błędy przetwornika dla opisanych metod. Przedstawiono problem zwiększenia wartości błędów w wyniku opóźnień związanych...
-
Wpływ średnicy centrum nukleacji i przegrzania ścianki na częstotliwość generowania pęcherzyków
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych generowania pęcherzyków parowych ze sztucznie przygotowanych centrów nukleacji. Zasadniczym celem pracy było określenie wpływu średnicy centrum nukleacji i przegrzania ścianki na częstotliwość odrywania się pęcherzyków z pojedynczego, cylindrycznego centrum nukleacji w warunkach wrzenia w objętości wody destylowanej, w stanie nasycenia, przy ciśnieniu atmosferycznym.
-
ROZPROSZONY SYSTEM KOMUNIKACJI I NADZORU DLA MORSKIEGO ODDZIAŁU STRAŻY GRANICZNEJ – PROJEKT STRADAR
PublicationSystem STRADAR to wynik realizacji projektu, którego gestorem jest MO SG. Był on współfinansowany przez NCBiR. W artykule opisano system, przedstawiając ogólną koncepcję, architekturę, elementy funkcjonalne i realizację oprogramowania zainstalowanego w tych elementach. Krótko scharakteryzowano także testy, jakim poddano system, który na tym etapie – jako całość – osiągnął VII poziom gotowości technologii.
-
Symulacja metody korekty składowej stałej w sygnale przetwarzanym przez przetwornik "napięcie-częstotliwość"
Publication -
PRZESTĘPCZOŚĆ PRZEMYTNICZA OBYWATELI PAŃSTW PARTNERSTWA WSCHODNIEGO W POLSCE UJAWNIONA PRZEZ STRAŻ GRANICZNĄ W LATACH 2009-2014
PublicationArtykuł ukazuje zmiany zachodzące w działalnosci przemytniczej obywateli państw Partnerstwa Wschodniego i ich kluczowe determinanty jako zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski. Badania zostały zawężone do efektów działań Straży Granicznej.
-
GRAPHICAL REPRESENTATION OF MUSIC SET BASED ON MOOD OF MUSIC. GRAFICZNA PREZENTACJA ZBIORU MUZYCZNEGO OPARTA NA ANOTACJI NASTROJU MUZYKI
PublicationOne of the features for music recommendation, which is useful and intuitive for music listen-ers, is “mood”. The paper presents an approach to graphical representation of mood of music pieces. Subjective evaluation based on listening tests is performed for assigning mood labels of 150 pieces of music and placing them on the 2D mood plane. As a result, a map of songs is created, where music excerpts with similar mood are organized...
-
Pitch estimation of narrowband-filtered speech signal using instantaneous complex frequency
PublicationIn this paper we propose a novel method of pitch estimation, based on instantaneous complex frequency (ICF). New iterative algorithm for analysis of ICF of speech signal in presented. Obtained results are compared with commonly used methods to prove its accuracy and connection between ICF and pitch, particularly for narrowband-filtered speech signal.
-
Działanie wyłączników różnicowoprądowych przy podwyższonej częstotliwości prądu różnicowego
PublicationW artykule przedstawiono charakterystyki działania wybranych wyłączników różnicowoprądowych przy podwyższonej częstotliwości prądu różnicowego i ich wpływ na skuteczność ochrony przeciwporażeniowej. Z charakterystyk tych wynika, że wraz ze zwiększającą się częstotliwością prądu różnicowego w różnym stopniu pogarsza się czułość wyłączników różnicowoprądowych. Zwrócono także uwagę, że przy podwyższonej częstotliwości próg fibrylacji...
-
WPŁYW CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA NA PRĄDY UPŁYWOWE OGRANICZNIKÓW PRZEPIĘĆ
PublicationW referacie przedstawiono wyniki pomiarów prądu upływowego dla tlenkowych ograniczników przepięć niskiego napięcia (ZnO) badanych przy wymuszeniach napięciem sinusoidalnym w zakresie 50 Hz – 10 kHz. Zastosowane procedury pomiarowe umożliwiły dodatkowo wydzielenie składowych: rezystancyjnej i pojemnościowej z prądu upływowego i określenie wpływu częstotliwości na parametry elementów odwzorowujących zaproponowany model ogranicznika...
-
Dobór odpowiednich kabli do układów z przemiennikami częstotliwości
PublicationW artykule opisano zasady doboru okablowania do silników zasilanych z przemienników częstotliwości. W komentarzu podano budowę i cechy konstrukcyjne kabli do układów w przemiennikami częstotliwości.
-
Zespół źródeł sygnałow zaburzających małych i wysokich częstotliwości
PublicationPrzedstawiono podstawowe przyczyny powstawania zakłóceń w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych. Wskazano również główne drogi propagacji sygnałów zakłócających w zakresie małych i wysokich częstotliwości. Wskazano w referacie koncepcje układów elektronicznych mających być wzorcowymi źródłami zaburzeń stosowanymi podczas ćwiczeń laboratoryjnych.