Search
Filters
total: 458
filtered: 318
-
Catalog
- Publications 318 available results
- Journals 2 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 4 available results
- Inventions 15 available results
- Projects 8 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 6 available results
- Research Equipment 4 available results
- e-Learning Courses 98 available results
- Offers 1 available results
Chosen catalog filters
Search results for: napęd
-
Projekt i budowa regatowo-badawczej łodzi zasilanej energią słoneczną
PublicationW artykule opisano proces projektowania i budowy małej regatowej jednostki pływajacej zasilanej energią słoneczną. Opisano statrt w regatch Frisian Solar Challenge, które odbyły się w Holandii w 2010r.
-
Wybrane problemy regulacji i eksploatacji pneumatyczno-hydraulicznych układów sterowania skoku okrętowych śrub nastawnych
PublicationW artykule przedstawiono wybrane problemy regulacji pneumatyczno -hydraulicznych układów sterowania okrętowych śrub nastawnych. Posłużono się przy tym opisem wypadku uderzenia specjalistycznego statku pożarniczego w pirs paliwowy w Porcie Północnym w Gdańsku. Podjęte przez autora czynności, w tym analizy i komisyjnie przeprowadzony eksperyment, pozwoliły wyjaśnić przyczyny tego zdarzenia. Należy sądzić, że zaprezentowanie przeprowadzonych...
-
Ocena strat w silniku hydraulicznym na przykładzie badań silnika SWSB-63
PublicationW artykule porównano dwa modele strat, zaproponowanych przez Andrzeja Balawendera w monografii pt. Analiza energetyczna i metodyka badańsilników hydraulicznych wolnoobrotowych [1] i przez Zygmunta Paszotę w referacie pt. Straty energetyczne w silniku hydraulicznym wyporowym - definicje i zależności służące ocenie sprawności silnika i napędu hydrostatycznego [18]. Korzystając z danych uzyskanych podczas badań silnika hydraulicznego...
-
Metamfetamina : analityk w dochodzeniach kryminalistycznych
PublicationW ostatnich czasach jednym z najczęściej nadużywanych narkotyków jest metamfetamina. Jest ona stymulantem ośrodkowego układu nerwowego, opartym na szkielecie β-fenyloetyloaminy, który wpływa na mechanizmy neurochemiczne odpowiedzialne za, np. regulację akcji serca, temperatury ciała i ciśnienia krwi czy emocjonalne reakcje związane z czujnością. Metamfetamina poprawia nastrój, powoduje euforię, zwiększa czujność, zmniejszenia...
-
Napowietrzanie w oczyszczalni ścieków - od modelu do sterowania
PublicationW artykule przedstawiono dynamiczny model instalacji napowietrzającej, a następnie opracowano nieliniowy predykcyjny układ sterowania tym obiektem. Przedstawiono wyniki sterowania instalacją pracującą w oczyszczalni ścieków w Kartuzach.
-
Rezultaty badań rozwojowych hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM
PublicationOpisano najnowszą konstrukcję hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM, o małych objętościach roboczych od 5-34cm3/obr. Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych jednego, wybranego z typoszeregu, silnika zasilanego olejem, emulsją oleju w wodzie typu HFA-E oraz wodą. Ze względu na jednakową konstrukcję wszystkich silników typoszeregu sprawności tych silników przyjmują podobne wartości. Porównano również silniki satelitowe...
-
Realizacja układu SZR na bazie sterownika PLC WAGO PFC200
PublicationArtykuł opisuje projekt i wykonanie układuSamoczynnego Załączania Rezerwy (SZR), który został zrealizowany z wykorzystaniem sterownika PLC WAGO PFC200 i jest wdrażany w systemie stacji elektroenergetycznej Laboratorium LINTE^2 na Politechnice Gdańskiej.
-
Algorytmy sterowania dla poprawy jakości regulacji położenia w serwonapędach
PublicationW serwonapędach o kaskadowej strukturze regulacji momentu, prędkości i położenia, opartej na algorytmach PID, w stanach dynamicznych występują uchyby, które trudno zmniejszyć tylko przez dobór nastaw regulatorów. W artykule zaproponowano metody ich redukcji, oparte na zastosowaniu sprzężenia do przodu. Przedstawiono także modyfikacje algorytmu PID, polegające na dynamicznej adaptacji nastaw do aktualnych wartości uchybu. Omówiono...
-
Sterowanie falownikami napięcia ograniczające prądy łożyskowe
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie zmniejszenie prądów łożyskowych w układach napędowych z falownikami napięcia, przez wprowadzenie zmian w algorytmie modulacji szerokości impulsów.
-
Rozrząd silnika satelitowego z obracającym się korpusem
PublicationW artykule opisano problematykę konstrukcji rozrządu w silniku z satelitowym mechanizmem roboczym, w którym obraca się obwodnica, a planeta jest nieruchoma. Wykazano, że w płytach rozrządu liczba otworów dopływu i odpływu jest równa liczbie garbów planety. Przedstawiono również dopuszczalne kształty tych otworów i ich rozmieszczenie w płycie rozrządu. Ponadto wykazano, że jest możliwe zbudowanie działającego silnika satelitowego...
-
NARAŻENIA NAPIĘCIOWE SILNIKÓW INDUKCYJNYCH ZASILANYCH Z FALOWNIKÓW NAPIĘCIA
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z narażeniami izolacji silników pracujących w układach napędowych z falownikami napięcia. Znaczne stromości napięć oraz zjawiska falowe w przewodach zasilających powodują przyspieszoną degradacje izolacji maszyn. Rozwiązaniem jest stosowanie filtrów biernych na wyjściu falownika.
-
Metoda określania stopnia zapowietrzenia cieczy w pompie wyporowej o zmiennej wydajności
PublicationAutor stwierdza, że istnieje możliwość określania konkretnej wartości współczynnika zapowietrzenia cieczy roboczej w trakcie pracy pompy poprzez znalezienie takiej wartości, przy której przyrost momentu strat mechanicznych w zespole konstrukcyjnym „komory robocze - wał” pompy jest proporcjonalny do momentu indykowanego w komorach roboczych pompy, określonego przy ustalonej wielkości przyrostu ciśnienia w komorach. Ustalona...
-
Wielofunkcyjne izolowane sprzęgi energoelektroniczne – nowe możliwości poprawy niezawodności zasilania w sieciach przemysłowych SN
PublicationW artykule przedstawiono propozycję kompleksowego rozwiązania problemu poprawy niezawodności zasilania w sieciach przemysłowych SN o regularnie występujących zakłóceniach. Istota rozwiązania zawiera się w zastosowaniu przekształtników energoelektronicznych o izolowanych wejściach i wyjściach, które będą pełnić rolę sprzęgów pomiędzy siecią przemysłową a odbiorami dużej mocy, a także pomiędzy siecią a wspomagającymi zasobnikami...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW referacie przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Metoda sumy mocy strat jako sposób określania współczynników ki strat energetycznych występujących w silniku hydraulicznym.
PublicationW artykule pokazano zastosowanie metody sumy mocy strat w ocenie strat energetycznych występujących w silniku hydraulicznym obrotowym w sytuacji, gdy nie dysponujemy wszystkimi danymi laboratoryjnymi lub gdy korzystamy z danych zawartych w kartach katalogowych. Metoda ta pozwala na określenie współczynników ki strat energetycznych występujących w silniku. Metoda sumy mocy jest oparta na spojrzeniu proponowanym przez Z. Paszotę...
-
Żuraw pokładowy z kompensacją nurzania
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązanie konstrukcyjne oraz schemat napędu i sterowania hydraulicznego żurawia pokładowego przeznaczonego do przeładunku na morzu towarów jednostkowych, w tym także niebezpiecznych. Wymienione uwarunkowania i dodatkowe wymagania dotyczące warunków pracy oraz parametrów geometrycznych, w tym bardzo ograniczonej wysokości żurawia, miały decydujący wpływ na jego konstrukcję i kinematykę, a także na zastosowany układ...
-
Wykonanie i sterowanie układem stabilizacji obiektu na równi pochyłej
PublicationPlatforma ball and beam jest jednym z najbardziej popularnych fizycznych modeli laboratoryjnych przydatnych w nauczaniu inżynierii systemów sterowania. W artykule przedstawiono projekt, wykonanie i oprogramowanie platformy ball and beam. Opisano proces doboru i implementacji filtrów sygnałów pomiarowych oraz syntezę algorytmu sterowania.
-
POLAND RULES! - Polska rządzi! Relacja z regat łodzi solarnych Dong Energy Solar Challenge 2014
PublicationW 2014 r. Studenci Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej, członkowie Koła Naukowego „KORAB” zwyciężyli w regat łodzi zasilanych energią słoneczną Dong Energy Solar Boats Challenge – Holland 2015. W artykule opisano przygotowania do regat, łódź solarną oraz przebieg regat.
-
Porównanie mocy strat energetycznych w pompie wyporowej o zmiennej wydajności określonych bez uwzględnienia bądź z uwzględnieniem mocy ściskania oleju hydraulicznego
PublicationPorównano moce strat energetycznych w pompie wyporowej o zmiennej wydajności, określone bez uwzględnienia bądź z uwzględnieniem mocy ściskania oleju hydraulicznego. Ocena mocy ściskania cieczy w pompie stała się możliwa dzięki zastosowaniu, zaproponowanej przez autora, metody określenia stopnia zapowietrzenia cieczy w pompie. W metodzie określenia stopnia zapowietrzenia cieczy w pompie oraz w ocenie mocy strat objętościowych ściskania...
-
Model matematyczny strat objętościowych ściskania oleju hydraulicznego w pompie wyporowej o zmiennej wydajności
PublicationCelem pracy było stworzenie możliwości oceny strat objętościowych wynikających ze ściskania oleju hydraulicznego w komorach roboczych wysokociśnieniowej pompy wyporowej o zmiennej wydajności na obrót wału. Straty objętościowe ściskania oleju muszą być określone jako funkcje tych samych parametrów, w zależności od których ocenione są straty objętościowe przecieków oleju w komorach, wynikające z jakości rozwiązania konstrukcyjnego...
-
zastosowanie wielowymiarowego nieliniowego algorytmu predykcyjnego do sterowania stężeniem tlenu
PublicationW artykule zaprojektowano wielowymiarowy nieliniowy algorytm predykcyjny do sterowania stężeniem tlenu w przepływowej biologicznej oczyszczalni ścieków w Kartuzach. W badaniach symulacyjnych w środowisku Matlab/Simulink przeanalizowano wpływ zmian parametrów algorytmu sterowania na jakość sterowania.
-
Metodyka badań rozwojowych nowego typu silników i pomp satelitowych
PublicationW laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej prowadzone są prace, w ramach projektu badawczo-rozwojowego nr R0300103, nad nowym typem silników i pomp satelitowych SM o bardzo małej geometrycznej objętości roboczej od 5 do 34 cm3/obr. Prace te prowadzone we współpracy z producentem maszyn - firmą Stosowanie Maszyn w Katowicach, mają na celu udoskonalenie ich konstrukcji, a tym samym podwyższenie sprawności...
-
Diagnostyka łożysk w silnikach indukcyjnych z wykorzystaniem prądu zasilającego
PublicationDiagnostyka łożysk w oparciu o analizę widma prądu staje się łatwiejsza w przypadku, gdy silnik nie jest obciążony- w widmie jest wtedy więcej składowych diagnostycznycho większych amplitudach. Prawdopodobieństwo poprawnej klasyfikacji łożysk silnika do kategorii uszkodzonych bądź nieuszkodzonych na biegu jałowym i małych obciążeniach jest powyżej 90%, przy większych obciążeniach spada do 77%. Osiągnięty poziom trafności takich...
-
Realizacja algorytmu sterowania silnikiem asynchronicznym w symulatorze TCAD 7
PublicationW referacie przedstawiono reprezentatywny przykład realizacji i weryfikacji koncepcji złożonego sterowania układem napędowym na drodze symulacyjnej. Rozszerzono możliwości badań symulacyjnych projektowanego układu przez przeniesienie dedykowanego, specjalnego programu symulacyjnego do ogólnego symulatora układów przekształtnikowych TCad 7. Skorzystano z podatności tego symulatora na włączanie do części sterującej modelu oryginalnego...
-
Porównanie strat objętościowych w silnikach hydraulicznych satelitowych przy zasilaniu olejem lub emulsją oleju w wodzie
PublicationW artykule opisano analizę zjawisk, badania eksperymentalne i nowy model matematyczny opisujący straty objętościowe w silnikach hydraulicznych satelitowych zasilanych olejem lub emulsją oleju w wodzie.
-
Globalny system monitoringu ładunków kontenerowych
PublicationW artykule opisano globalny bezprzewodowy system monitoringu ładunków kontenerowych jako rozwiązanie podnoszące bezpieczeństwo i efektywność takiego transportu. Scharakteryzowano budowę i działanie Inteligentnego Modułu Kontenerowego ( IMK ) w samoorganizującej się sieci monitorującejstan wnętrza kontenera.
-
Uniwersalny system bezprzewodowy do monitorowania zagrożeń bezpieczeństwa
PublicationW artykule przedstawiono budowę i działanie bezprzewodowego systemu monitorowania zagrożeń bezpieczeństwa, opartego na koncepcji samoorganizującej się sieci uniwersalnych węzłów telekomunikacyjnych(UWT). Na wstępie opisano schemat funkcjonalny systemu, uwzględniając szczególnie wynikające z niego zadania oraz budowę UWT. Następnie na wybranym przykładzie scharakteryzowano pracę samoorganizującejsię sieci UWT - sieci ad-hoc. W końcowej...
-
Bezprzewodowy system monitoringu gazowych zanieczyszczeń powietrza
PublicationArtykuł zawiera opis budowy oraz możliwości systemu do pomiaru zanieczyszczeń gazowych powietrza atmosferycznego. Przedstawione zostały wymagania funkcjonalne, jakie postawiono mobilnej stacji diagnostycznej oraz konstrukcja samej stacji. Zaprezentowano takżeprzykładowe wyniki pomiarów wraz z opisem zastosowania systemu oraz możliwego sposobu obróbki i wykorzystania otrzymywanych w ten sposób danych.
-
Badania dynamicznych przebiegów ciśnienia w pompach wyporowych z wykorzystaniem czujników piezoelektrycznych
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań przebiegów ciśnień w pompie zębatej i wielotłoczkowej, przeprowadzonych z wykorzystaniem piezoelektrycznych czujników ciśnienia. Przedstawione wyniki są efektem realizowanych prac badawczo-rozwojowych na Politechnikach Gdańskiej oraz Wrocławskiej.
-
Metodyka badań i model matematyczny strat ciśnieniowych w silniku hydraulicznym obrotowym
PublicationW artykule przedstawiono sposób określania współczynnika k8 strat ciśnieniowych ΔpMp (oporów przepływu) w kanałach wewnętrznych silnika hydraulicznego SWSB-63, współczynnika wyznaczonego przy natężeniu przepływu równym teoretycznej wydajności QPt pompy zasilającej silnik, strat odniesionych do ciśnienia nominalnego pn układu hydraulicznego. Nawiązano do modelu zachowania energetycznego silnika hydraulicznego obrotowego zaproponowanego...
-
Metodologia badania skrzyni biegów z wykorzystaniem układu hydraulicznego jako hamowni
PublicationW artykule przedstawiono metodologię prowadzenia badań mechanicznej skrzyni biegów. Sposób prowadzenia pomiarów zaprezentowano na przykładzie badań wybranej przekładni. Przedstawiono i opisano różne konfiguracje stanowiska badawczego wykorzystującego układ hydrauliczny, który pełnił funkcję hamowni. Zawarto opis konstrukcji prototypowej przekładni będącej obiektem badań. Ponadto omówiono przykładowe charakterystyki uzyskane w ramach...
-
Prace rozwojowe nad pierwszą polską ładowarką teleskopową
PublicationW artykule dokonano przeglądu prac wykonanych przez członków Zespołu Hydrauliki i Pneumatyki Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w ramach programu „Bon na innowacje” dla firmy „Hydro-Metal Adam Gordziejczyk”. Obiektem prac była ładowarka teleskopowa z napędem hydraulicznym o udźwigu 1,5 T. Pierwsza część prac polegała na obliczeniach MES i poprawie sztywności konstrukcji ramy i wysięgnika. Druga część prac polegała na...
-
Rozwój konstrukcji pomp satelitowych
PublicationArtykuł prezentuje budowę i działanie hydraulicznej pompy satelitowej pompy. Zbudowane i przebadane prototypy nowej pompy wykazały się wysokimi parametrami pracy i zdolnością tłoczenia różnych cieczy: oleju, wody i emulsji HFAE. Mechanizm pompy tworzą dwie nieokrągłe uzębione bieżnie: zewnętrzna obwodnica i wewnętrzna planeta oraz umieszczone pomiędzy nimi koła zębate (satelity). Obecny kształt planety i obwodnicy powoduje szybkie...
-
Metodologia badania zaworów hamulcowych
PublicationArtykuł opisuje metodologię statycznego i dynamicznego badania zaworów hamulcowych. Stanowisko badawcze zaprojektowano i zbudowano na Politechnice Gdańskiej jako część projektu badawczo-rozwojowego pt.: „Zaprojektowanie i zbadanie innowacyjnych podsystemów ładowarek kołowych firmy Hydro-Metal”, dofinansowanego przez PARP w ramach programu „Bon na innowacje”. Ponadto przedstawiono szczegóły konstrukcyjne i funkcje najczęściej spotykanych zaworów...
-
Komunikacja w układach przekształtnikowych z procesorem sygnałowym SHARC
PublicationPrzedstawiono program pulpitu operatora do sterowania napędami elektrycznymi z procesorem sygnałowym SHARC.
-
Obserwator prędkości silnika indukcyjnego.
PublicationZaprezentowano oryginalne rozwiązanie problemu odtwarzania prędkości silnika indukcyjnego na drodze obliczeniowej koncepcję oparte na odtwarzaniu zakłóceń w dwóch niezależnych obserwatorach dla ortogonalnych składowych prądu i strumienia wirnika. Zastosowano sprzężenia zwrotne eliminujące składowe stałe pojawiające się na wyjściach obserwatorów i tłumiące oscylacje odtwarzanych zmiennych. Zaproponowane algorytmy realizowane...
-
Zestaw uruchomieniowy z cyfrowym układem programowalnym.
PublicationW artykule przedstawiono zestaw uruchomieniowy z cyfrowym układem programowalnym przeznaczony do prowadzenia dydaktyki i badań naukowych.
-
Modelling of energy flow in electrical machines. A bond graph approach
PublicationPrzedstawiono w ujęcia grafów wiązań model przepływu energii/mocy w maszynach elektrycznych pracujących w hybrydowych systemach przetwarzania energii. Jako przykład do rozważań przyjęto system napędu trakcyjnego pojazdów hybrydowych.
-
Study of prototype multi-pole non-salient field winding for high speed brushless synchronous generator
PublicationIn this paper a non-salient field winding for a brushless synchronous generator working with high speed in an autonomous energy generation system (e.g. airplane power grid) has been presented. A conception of a six-pole cylindrical-rotor with distributed field winding has been proposed. Comparison study of salient and prototype non-salient field winding has been carried out. Chosen simulation and measurement results of the generator...
-
Implementacja modelu histerezy Preisacha ze sprzężeniem zwrotnym do modelowania histerezy magnetycznej rdzenia transformatora zwijanego z blachy
PublicationW referacie przedstawiono skalarny model histerezy Preisacha (MHP) z nieliniowym sprzężeniem zwrotnym o charakterystyce jednoznacznej. W pracy zaproponowano funkcję dystrybucji Preisacha (FDP) aproksymowaną za pomocą skończonego szeregu funkcyjnego zawierającego dwuwymiarowe funkcje Gaussa. Do wyznaczenia współczynników tego szeregu zastosowano procedurę optymalizacji oparta na algorytmie Levenberga-Marquardta. Do celów identyfikacji...
-
Hybrid piezoelectric motor based on electroactive lubrication principle
PublicationA novel conception of hybrid piezoelectric motor is presented in this paper. Proposed conception required synchronised work of quasi-static and resonant piezoelectric actuators that results in a rotary movement. The motor's working principle is explained and the main characteristics are described. Studied topology is compared to the existing piezoelectric motors with regards to its field of applications. The assembling process...
-
Pomiar częstotliwości napięcia w urządzeniach automatyki elektroenergetycznej
PublicationPrzedstawiono wybrane metody pomiaru częstotliwości napięcia w czasie rzeczywistym możliwe do zastosowania w urządzeniach automatyki elektroenergetycznej. Zbadano wpływ składowych harmonicznych wyższych rzędów na pomiar częstotliwości. Dokonano implementacji programowej wybranych metod i wykonano badania symulacyjne.
-
State Observer for Doubly-fed Induction Generator
PublicationIn the paper a new state observer for doubly-fed generator has been proposed. In the new approach an extended mathematical model of the doubly fed generator is used to form equations of the introduced z type observer. Stability of the observer has been verified through poles placement analyses. The active and reactive powers of the generator are controlled by a nonlinear multiscalar control method. Simulation and experimental results...
-
A new approach to the prosthetic finger design
PublicationW pracy zaprezentowano nowy sposób projektowania protez ręki przy użyciu aplikacji CAD. Uzyskano projekt palca wskazującego, w którym zaproponowano napęd poszczególnych członów w oparciu o stopy z pamięcią kształtu.
-
A proposal of ship gas-turbine driven waterjet propulsion - preliminary considerations
PublicationPodstawową rolę w napędzie strugowodnym spełnia pompa. Jest ona napędzana, za pośrednictwem wału przez wysokoprężny silnik spalinowy lub turbinę gazową. Napęd strugowodny może być nawet sprawniejszy energetycznie, niż napęd konwencjonalny (śrubą okrętową), wszakże pod warunkiem właściwego doboru dyszy, pompy i silnika napędowego
-
Digital measurements of the feedback signals for observing behaviour of a drive.
PublicationW pracy omówiono sposoby badań przebiegu ruchu realizowanego przez napęd, w tym poprzez pomiar sygnałów sprzężeń zwrotnych. Przedstawiono różne typy błędów pomiaru sygnałów sprzężeń zwrotnych i ich oddziaływanie na wyniki.
-
Electric Power Quality in Isolated Systems - Requirements and Examples of Analysis.
PublicationW arytukule przedstawiono wymagania normalizacyjne jakoci energii dla okretowych systemów zasilajacych pracujšcych w układzie z izolowanym punktem zerowym.Wymagania systemowe: Windows 95 lub nowsze; napęd CD-ROM. - Tytuł z etykiety na dysku.
-
Maszyna synchroniczna z regulacją strumienia w osi poprzecznej
PublicationOpisano wybrane cechy prądnicy synchronicznej z dwoma uzwojeniami wzbudzenia o napędzie z silnikiem wysokoprężnym. Taki napęd powoduje pulsacje wielkości elektromechanicznych prądnicy. Zastosowanie dodatkowego uzwojenia umożliwia ograniczenie wpływu pulsacji momentu silnika napędowego na przebieg wielkości elektromechanicznych prądnicy.
-
Bezczujnikowe sterowanie trakcyjnym silnikiem IPMSM małej mocy
PublicationW referacie przedstawiono bezczujnikowy napęd trakcyjny wykorzystujący silnik synchroniczny z magnesami trwałymi zagłębionymi w wirniku (IPMSM). Zaprezentowano ogólną strukturę układu regulacji momentu silnika. Omówiono estymatory położenia kątowego wirnika dla małych i dużych prędkości kątowych. Opisano laboratoryjne stanowisko badawcze. Przedstawiono wybrane wyniki eksperymentalne z bezczujnikowej pracy napędu.